Radboud Universiteit Nijmegen

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Radboud Universiteit Nijmegen"

Transcriptie

1 Adviesrapport Radboud Universiteit Nijmegen Instellingstoets Kwaliteitszorg 5 oktober 2011

2

3 Adviesrapport Radboud Universiteit Nijmegen Instellingstoets Kwaliteitszorg 5 oktober 2011

4 Inhoud 4 NVAO Adviesrapport Radboud Universiteit Nijmegen

5 1 Samenvattend advies 6 2 Inleiding en verantwoording Inleiding Pilot instellingsaudit Instellingstoets kwaliteitszorg voor instellingen die hebben deelgenomen aan de pilots Werkwijze van de commissie Opbouw van het adviesrapport 12 3 Beschrijving van de instelling Algemene gegevens Profiel van de instelling 15 4 Beoordeling per standaard Standaard 1: Visie op de kwaliteit van het onderwijs Standaard 2: Beleid Standaard 3: Resultaten Standaard 4: Verbeterbeleid Standaard 5: Organisatie- en beslissingsstructuur 23 5 Mogelijke verbetermaatregelen 26 6 Overzicht van het advies 28 7 Bijlagen Samenstelling van de commissie Programma s van de locatiebezoeken Overzicht van de bestudeerde documenten Organigram van de instelling Lijst met afkortingen 36 NVAO Adviesrapport Radboud Universiteit Nijmegen 5

6 Hoofdstuk 1 Samenvattend advies 6 NVAO Adviesrapport Radboud Universiteit Nijmegen

7 De commissie oordeelt positief over de kwaliteitszorg van de Radboud Universiteit Nijmegen. Zij is van mening dat de Radboud Universiteit voldoet aan de eisen die de Nederlands-Vlaamse Accreditatieorganisatie op dit vlak stelt aan instellingen voor hoger onderwijs. Sterke punten van de Radboud Universiteit zijn de grote betrokkenheid van de diverse groeperingen bij het instellingskwaliteitsbeleid en de verwevenheid van onderwijs en onderzoek. De wijze waarop de universiteit zich profileert de studentgerichte onderzoeksuniversiteit blijkt meer dan een slogan te zijn. De commissie is van mening dat de Radboud Universiteit een krachtige en herkenbare visie op kwaliteit heeft. Die visie is weliswaar van boven geïnitieerd, maar het kwaliteitsbewustzijn is in de gehele organisatie waarneembaar. Het is bovendien een volwassen visie op kwaliteit, die ruimte biedt aan verscheidenheid en die past bij een universitaire instelling. De verwevenheid van onderzoek en onderwijs maakt deel uit van deze visie, maar kan in de ogen van de commissie nog sterker worden uitgedragen en herkenbaarder worden gemaakt. Het kwaliteitsbeleid van de Radboud Universiteit sluit aan bij deze visie. Dat wil zeggen dat de sturing vanuit het centrale niveau beperkt is en dat de faculteiten een grote rol hebben in de invulling van het kwaliteitsbeleid. Hoewel zich in de afgelopen jaren wel incidenten hebben voorgedaan, werkt deze aanpak toch in de opvatting van de commissie. Dat komt vooral door het kwaliteitsbewustzijn dat in alle geledingen van de Radboud Universiteit aanwezig is. Bovendien trekt het College van Bestuur lering uit de incidenten en ontwikkelt het op basis daarvan doelgericht beleid. De commissie heeft een aantal voorbeelden gezien waarin het kwaliteitsbeleid concreter wordt gemaakt. Zo heeft de commissie kunnen constateren dat de Radboud Universiteit voortvarend beleid ontwikkelt en uitvoert ter verbetering van het studiesucces en -rendement. Ook op het gebied van het toetsbeleid heeft de commissie een aantal concrete verbeteringen gezien. Bij beide thema s valt wel op dat elke faculteit tot op zekere hoogte zijn eigen beleid ontwikkelt. Dit roept de vraag op of nog meer uitwisseling van best practices en sturing daarop niet efficiënter zou zijn. Het beleid rondom internationalisering heeft een minder krachtige indruk op de commissie gemaakt. Ondanks een aantal goede ontwikkelingen is de commissie van mening dat internationalisering meer aandacht nodig heeft om de ambities van de universiteit waar te maken en tegelijk te zorgen voor een studeerbaar onderdeel van voldoende niveau. In dat verband geeft de commissie de Radboud Universiteit in overweging dat misschien over alternatieve vormen van internationalisering moet worden nagedacht. De commissie adviseert de Radboud Universiteit zich goed te beraden over dit onderwerp en na te gaan of aanvullend beleid wenselijk is. De commissie is van mening dat de Radboud Universiteit voldoende zicht heeft op de mate waarin haar visie op de kwaliteit van onderwijs en onderzoek wordt gerealiseerd. De facultaire verslagen en de opleidingsjaarverslagen geven het College van Bestuur een goed beeld van de manier waarop de faculteiten invulling geven aan de centrale ambities van de Radboud Universiteit. Deze verslagen bieden daarnaast voldoende managementinformatie om te sturen op andere thema s. Tussen alle belangrijke partijen bestaat goed overleg over de relevante thema s. De commissie heeft geconstateerd dat de verbeter - cultuur systematisch verankerd is binnen de Radboud Universiteit. Naast de verbeterpunten uit het vorige auditrapport heeft de Radboud Universiteit een groot aantal verbeteringen in gang gezet als gevolg van de eigen kwaliteitscyclus. Wel is de matige snelheid waarmee de Radboud Universiteit verbeteringen doorvoert een punt van zorg. Dat heeft onder meer te maken met de relatieve autonomie van de faculteiten, die tot gevolg heeft dat een groot aantal partijen betrokken zijn bij de besluitvorming over en de implementatie van veranderingen c.q. verbeteringen. De vorige commissie was tijdens de pilot van mening dat de universiteit een zeker risico loopt als het gaat om de vraag of het echt gegarandeerd is dat verbeteringen in alle gevallen tot stand komen. Ondanks de positieve ontwikkelingen adviseert de huidige commissie dat hier in alle geledingen blijvend aandacht aan wordt besteed. Ditzelfde geldt voor het in overeenstemming brengen van de interne regelgeving met de wettelijke en andere voorschriften. NVAO Adviesrapport Radboud Universiteit Nijmegen 7

8 Tot slot is de commissie van mening dat de Radboud Universiteit beschikt over een goede organisatie- en beslisstructuur. Hoewel de faculteiten relatief autonoom zijn in het ontwikkelen van een kwaliteitsbeleid, leidt deze aanpak in de praktijk niet tot problemen. De uitgebreide overlegstructuur zorgt ervoor dat het College van Bestuur steeds op de hoogte is van de facultaire ontwikkelingen. Deze overlegstructuur versterkt bovendien de betrokkenheid van de verschillende geledingen binnen de Radboud Universiteit. Verder heeft de commissie kunnen constateren dat de medezeggenschap naar behoren functioneert. Op grond van bovenstaande afwegingen en motiveringen adviseert de commissie de Nederlands-Vlaamse Accreditatieorganisatie de aanvraag voor de instellingstoets van de Radboud Universiteit Nijmegen positief te beoordelen. Den Haag, 5 oktober 2011, Namens de commissie ter beoordeling van de Radboud Universiteit Nijmegen, prof. dr. D.D. Breimer (voorzitter) drs. E.J. van de Spek (secretaris) 8 NVAO Adviesrapport Radboud Universiteit Nijmegen

9 NVAO Adviesrapport Radboud Universiteit Nijmegen 9

10 Hoofdstuk 2 Inleiding en verantwoording 10 NVAO Adviesrapport Radboud Universiteit Nijmegen

11 2.1 Inleiding De audit van de Radboud Universiteit Nijmegen (RUN) heeft een lange voorgeschiedenis. In het najaar van 2008 heeft de Radboud Universiteit meegedaan met de pilot instellingsaudit van de Nederlands-Vlaamse Accreditatieorganisatie (NVAO) (zie 2.2). Tijdens deze pilot is het kwaliteitssysteem van de Radboud Universiteit over de volle breedte getoetst. De uitkomsten van deze eerste audit waren in hoofdlijnen positief; wel formuleerde de commissie in haar rapport (2009) een aantal aandachtspunten. De huidige commissie heeft dankbaar gebruik gemaakt van het werk van haar voorgangers. Het uitgangspunt voor de gesprekken van de commissie waren de aanbevelingen van de vorige commissie en de reactie van de Radboud Universiteit op het adviesrapport uit januari De belangrijkste overwegingen en bevindingen uit het vorige instellingsrapport komen daarom in gecondenseerde vorm terug in het huidige rapport. De commissie dankt de staf van de Radboud Universiteit voor een goede voorbereiding van het bezoek en voor de genoten gastvrijheid. De commissie heeft met de betrokken gesprekspartners in alle openheid kunnen discussiëren over het kwaliteitsbeleid van de Radboud Universiteit. Die openheid heeft de commissie zeer op prijs gesteld. 2.2 Pilot instellingsaudit In oktober 2008 heeft een commissie onder voorzitterschap van prof.dr. D.D. Breimer een audit uitgevoerd bij de Radboud Universiteit. Basis voor deze audit vormde de Kritische Zelfreflectie van de Radboud Universiteit (oktober 2008), plus het Instellingsportret Radboud Universiteit opgesteld door de NVAO (oktober 2008). De samenstelling van de commissie was als volgt: > Prof. dr. D.D. (Douwe) Breimer, voorzitter; > Prof. dr. D.F.J. (Doeko) Bosscher, lid; > Prof. dr. F. (Frans) Lammertyn, lid; > Drs. L.S. (Luuk) van der Veen, lid. > J.W. (Joanneke) Krämer BSc., student-lid; Daarnaast waren de volgende personen als waarnemer aanwezig zijn bij het bezoek: > Drs. P.S. Coppiëns (Inspectie van het Onderwijs); > Dr. S.E.A. van Galen (NVAO). Op 29 oktober 2008 heeft de commissie een bezoek gebracht aan de Radboud Universiteit. Dit eerste bezoek had een oriënterend karakter, waarbij het gehele kwaliteitssysteem van de Radboud Universiteit is bestudeerd. Aansluitend is besloten om een aantal audit trails uit te voeren: > Drie verticale trails, gericht op de werking van de kwaliteitscyclus op de punten internationalisering, toetsing en managementinformatie. Gekozen is om die trail uit te voeren bij de Faculteit der Managementwetenschappen. > Eén horizontale trail, gericht op de uitwerking van het kwaliteitsbeleid van één beleidsthema (de samenhang tussen onderwijs en onderzoek) binnen verschillende faculteiten. Deze trail is uitgevoerd bij de studierichtingen Nederlands Recht, Nederlandse Taal en Cultuur, Natuuren Sterrenkunde, en Geneeskunde. De trails zijn uitgevoerd op 3 en 4 december Aansluitend is het adviesrapport geschreven, becommentarieerd en vastgesteld. Het rapport is goedgekeurd door de commissie op 7 januari Instellingstoets kwaliteitszorg voor instellingen die hebben deelgenomen aan de pilots De uitvoering van de instellingstoets voor instellingen die hebben deelgenomen aan de pilots volgt het nieuwe beoordelingskader voor de instellingstoets kwaliteitszorg dat in 2011 van kracht is geworden (Beoordelingskaders van de NVAO; Stcrt. 2010, nr 21325). De bij de pilots betrokken instellingen, en dus ook de Radboud Universiteit, is de mogelijkheid geboden om op basis van de resultaten van de pilot en aan de hand van een herziene kritische reflectie een aanvraag te doen tot deelname aan het overgangsrecht. De herziene versie van de kritische reflectie is aangepast aan het nieuwe kader, wat concreet betekent dat de kritische reflectie gebaseerd is op de vijf standaarden van het nieuwe kader, in plaats van de zes standaarden van het kader uit de pilots. Tevens wordt nadrukkelijk aandacht besteed aan een nieuw onderdeel van standaard 2: de toegankelijkheid en studeerbaarheid voor studenten met een functiebeperking. Daarnaast moest in de herziene kritische reflectie uiteraard worden gereageerd op het rapport van de commissie uit 2009 en diende de reflectie te worden aangepast aan de actuele stand van zaken binnen de instelling. De NVAO heeft de herziene versie van de kritische reflectie van de Radboud Universiteit ontvangen op 9 juni NVAO Adviesrapport Radboud Universiteit Nijmegen 11

12 Het rapport van de huidige commissie heeft hiermee het karakter van een aanvullende beoordeling, de bevindingen en conclusies uit de pilot maken dus onderdeel uit van dit rapport. 2.4 Werkwijze van de commissie De huidige commissie is als volgt samengesteld: > Prof. dr. Douwe Breimer, voorzitter > Prof. dr. Marc Vervenne, lid > Jerry Snellink, student-lid Daarnaast gaat de kritische zelfreflectie in op de maatregelen die zijn genomen om de toegankelijkheid en studeerbaarheid voor studenten met een functiebeperking te vergroten. Eerste bezoek op 5 juli 2011 De commissie heeft op 5 juli een serie gesprekken gevoerd met vertegenwoordigers van de Radboud Universiteit. Daarbij is gesproken met het College van Bestuur, stafmedewerkers, decanen, onderwijsdirecteuren, docenten en studenten. Het programma en de samenstelling van de groepen gesprekspartners zijn opgenomen in bijlage 2. In bijlage 1 zijn de CV s van de commissieleden opgenomen. > Erik van der Spek, secretaris > Ann Van Neygen, procescoördinator NVAO Het bezoek van de commissie bestond uit twee delen van elk een dag. Op de eerste dag sprak de commissie met een representatieve vertegenwoordiging van een aantal cruciale bestuurlijke gremia van de instelling, analoog aan de werkwijze geformuleerd in het beoordelingskader. De tweede dag van het bezoek werd gebruikt voor het uitvoeren van een audittrail, eveneens op dezelfde wijze als beschreven in het beoordelingskader voor de instellingstoets kwaliteitszorg. De audittrail betrof het studiesucces en studierendement in de opleidingen Psychologie en Natuur- en Sterrenkunde. Voorbereiding op 4 juli 2011 De commissie is op 4 juli 2011 bijeengekomen voor een vooroverleg. De commissie beschikte hierbij over de Kritische Zelfreflectie van de Radboud Universiteit, het Instellingsportret Radboud Universiteit en het adviesrapport van de vorige commissie. In de (nieuwe) kritische zelfreflectie geeft de Radboud Universiteit aan zich te richten op vier verbeterpunten uit het adviesrapport van de vorige commissie: Om een goed beeld te krijgen van de maatregelen voor studenten met een functiebeperking zijn twee bijeenkomsten rond dit thema gehouden. De commissie heeft gesproken met verantwoordelijken voor de (uitvoering van) het beleid op dit punt, en met studenten met een functiebeperking. Tweede bezoek op 6 juli 2011 Aansluitend heeft de commissie zich op 6 juli geconcentreerd op de knelpunten en maatregelen rondom studiesucces en rendement. Voor deze audit trail was gekozen voor de opleidingen Psychologie (een zeer grote opleiding met zo n 450 eerstejaars) en Natuur- en Sterrenkunde (een kleine opleiding met een laag studierendement). De commissie heeft gesproken met vertegenwoordigers van de beide opleidingen: beleidsverantwoordelijken, studieadviseurs, docenten en studenten. Gedurende de middag van 6 juli heeft de commissie een beoordeling per standaard gegeven. Op grond hiervan is een samenvattend oordeel vastgesteld. Namens de commissie heeft de voorzitter aansluitend een terugkoppeling gegeven aan de gesprekspartners bij de Radboud Universiteit. Dit rapport is goedgekeurd door de commissie op 5 oktober > De herkenbaarheid van het kwaliteitsbeleid, met name van het begrip studentgerichte onderzoeksuniversiteit ; > Het opleidingsjaarverslag en de thema s die daarin opgenomen moeten worden; > De kwaliteit van toetsing en beoordeling; > De afbakening van taken en bevoegdheden van de onderwijsdirecteur, de opleidingscommissie en de examencommissie. 12 NVAO Adviesrapport Radboud Universiteit Nijmegen

13 2.5 Opbouw van het adviesrapport Hoofdstuk 3 bevat algemene informatie over de Radboud Universiteit plus een aantal kengetallen. Vervolgens geeft de commissie in hoofdstuk 4 haar oordeel over de instelling per standaard van het beoordelingskader. Bij elke standaard is eerst een korte samenvatting opgenomen van de bevindingen en overwegingen van de vorige commissie. Aansluitend worden de nieuwe bevindingen en overwegingen van de huidige commissie gepresenteerd. In hoofdstuk 5 zijn mogelijke verbeteracties opgenomen. Het rapport wordt afgesloten met een samen vattende tabel van de oordelen over de instelling. Aanvullend bevat het rapport vijf bijlagen met informatie over de samenstelling van de commissie, het programma van de locatiebezoeken, een overzicht van de bestudeerde documenten, een organigram van de instelling en een lijst met afkortingen. NVAO Adviesrapport Radboud Universiteit Nijmegen 13

14 Hoofdstuk 3 Beschrijving van de instelling

15 3.1 Algemene gegevens Kengetallen Land Instelling Locatie Nederland Radboud Universiteit Nijmegen Nijmegen Studentenaantallen > Totaal aantal studenten (2010) > Ba studenten (2010) > Ma studenten (2010) > Internationale studenten (2010) % Status van de instelling bekostigd 3.2 Profiel van de instelling De Radboud Universiteit Nijmegen is in 1923 opgericht als Katholieke Universiteit Nijmegen. Op 1 september 2004 is de naam van de universiteit veranderd in Radboud Universiteit Nijmegen. De universiteit telde in 2010 een kleine 2500 docenten (wetenschappelijk personeel) en ruim 2000 medewerkers op het gebied van ondersteuning en beheer. In 2010 stonden ruim studenten ingeschreven bij de Radboud Universiteit Nijmegen. De Radboud Universiteit heeft zeven faculteiten: > Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen > Letteren > Rechtsgeleerdheid > Managementwetenschappen > Sociale wetenschappen > Natuurwetenschappen, wiskunde en informatica > Medische wetenschappen Opleidingen > Bachelor opleidingen (2010) > Master opleidingen (2010) > Engelstalige opleidingen (2010) Verleende diploma s > Ba/Ma/Doct. (2009/2010) > PhD (2010) Onderzoek > Publicaties (2010) > Patenten (2010) Personeel > Totaal (2010) > Academisch personeel (2010) > Hoogleraren (2010) Financiën > Totaal budget (2010) > Derde geldstroom (2010) mlj 199 mlj De Radboud Universiteit is een bijzondere universiteit en gaat uit van de Stichting Katholieke Universiteit. De bevoegdheden en taken van de universiteit en haar geledingen zijn vastgelegd in de WHW, de Structuur regeling en het Bestuursen beheersreglement. Het College van Bestuur is statutair verantwoordelijk voor de universiteit en is het hoogste bestuurlijke orgaan. Iedere faculteit wordt geleid door een decaan. De decaan, bijgestaan door een of meer vicedecanen, is verantwoordelijk voor het onderwijs- en onderzoeksbeleid van de faculteit en voor het beheer. Het Academisch Ziekenhuis St. Radboud vormt samen met de Faculteit der Medische Wetenschappen het Universitair Medisch Centrum St. Radboud (UMCN). De toezichthoudende functie ten aanzien van het College van Bestuur van de Radboud Universiteit en ten aanzien van de Raad van Bestuur van het UMCN wordt vervuld door het bestuur van de Stichting Katholieke Universiteit. NVAO Adviesrapport Radboud Universiteit Nijmegen 15

16 Hoofdstuk 4 Beoordeling per standaard

17 4.1 Standaard 1: Visie op de kwaliteit van het onderwijs De instelling beschikt over een breed gedragen visie op de kwaliteit van haar onderwijs en op het ontwikkelen van een kwaliteitscultuur. Samenvatting van het adviesrapport 2008 De Radboud Universiteit heeft haar visie op de kwaliteit van haar opleidingen neergelegd in het strategisch plan De kracht van kwaliteit. Het is de ambitie van de Radboud Universiteit om tot de beste universiteiten van Europa te behoren. Dat betekent dat het niveau en de kwaliteit van de opleidingen internationaal als uitstekend worden beoordeeld. De kwaliteiten van de afgestudeerden worden met name ontwikkeld door de student actief in aan raking te brengen met wetenschappelijk onderzoek. Voor deze verwevenheid tussen onderzoek en onderwijs heeft de Radboud Universiteit het begrip studentgerichte onderzoeksuniversiteit geïntroduceerd. Iedere faculteit en opleiding moet beschikken over een cyclische en samenhangende verzameling van activiteiten, die samen een kwaliteitssysteem vormen. Het proces van kwaliteitszorg is vastgelegd in het Handboek Kwaliteitszorg. De Radboud Universiteit laat echter ruimte voor verschillen tussen faculteiten en opleidingen. Die verschillen zijn ook zichtbaar op het gebied van kwaliteitsbeleid. De commissie is van mening dat het streven naar kwaliteit breed aanwezig is. Het is de commissie opgevallen dat studenten in het algemeen erg tevreden zijn over de aandacht voor kwaliteit in de universiteit, echter zonder dat ze duidelijk kunnen specificeren waaruit die bestaat. De commissie beveelt dan ook aan om het kwaliteitsbeleid voor studenten herkenbaarder te maken. Die herkenbaarheid is met name gewenst als het gaat om de kwaliteitsambities die voortvloeien uit het begrip studentgerichte onderzoeksuniversiteit. Bevindingen Sinds het bezoek van de vorige commissie zijn er verschillende beleidsdocumenten bij de Radboud Universiteit vastgesteld. Allereerst is het strategisch plan verschenen onder de titel Gedreven door kwaliteit, gericht op de toekomst. Daarnaast is een nota over de samenhang tussen onderzoek en onderwijs opgesteld: De verwevenheid van onderwijs en onderzoek aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Deze nota is opgenomen als bijlage bij de kritische zelfreflectie. In de reflectie is verder duidelijk gemaakt dat de inspanningen om de herkenbaarheid te vergroten, vooral gericht zijn op docenten. Studenten die actief zijn in de medezeggenschap worden daarover ook geïnformeerd. De commissie heeft met belangstelling kennisgenomen van de genoemde documenten. De visie van de Radboud Universiteit op kwaliteit is hierin duidelijk aanwezig. Die visie is recent samengevat in de ambitie die in het strategisch plan is opgenomen (blz. 17): De Radboud Universiteit Nijmegen bouwt haar profiel van een brede, studentgerichte onderzoeksuniversiteit verder uit. Zij wil een hechte academische gemeenschap zijn met een internationaal karakter ( ). De kwaliteit van onderwijs en onderzoek moet in positieve zin onderscheidend zijn van andere universiteiten. De Radboud Universiteit daagt haar studenten uit actief te participeren in de academische gemeenschap en leidt hen op tot kritische en geëngageerde academici die met visie op wetenschap en maatschappij verantwoordelijke posities in de steeds internationalere samenleving willen innemen. ( ). Deze visie op kwaliteit wordt versterkt door het kwaliteitsbewustzijn dat de commissie bij alle gesprekspartners heeft aangetroffen. Men ervaart de aandacht voor kwaliteit niet als een verschijnsel dat van bovenaf wordt opgelegd; medewerkers en studenten zijn, ieder op hun eigen wijze, sterk betrokken bij het belang van kwaliteit. Dit sluit aan bij de decentrale bestuurscultuur bij de Radboud Universiteit. Het beleid van de Radboud Universiteit is gericht op het bevorderen van zinvolle autonomie voor faculteiten binnen kaders. Dit leidt tot verschillen tussen faculteiten en opleidingen, die ook terugkomen in de visie op kwaliteit en de wijze waarop dit in de praktijk wordt gebracht. Ook de thema s studentgerichtheid en verwevenheid van onderwijs en onderzoek zijn in de gesprekken regelmatig aan de orde geweest. De commissie constateert dat deze thema s op papier een hoge abstractiegraad hebben, maar in de praktijk handen en voeten krijgen. NVAO Adviesrapport Radboud Universiteit Nijmegen 17

18 Overwegingen De commissie is van mening dat de Radboud Universiteit een krachtige en herkenbare visie op kwaliteit heeft. Die visie is weliswaar van boven geïnitieerd, maar het kwaliteitsbewustzijn is in de gehele organisatie duidelijk waarneembaar. Juist het feit dat alle betrokken groeperingen bezig zijn met kwaliteit en daar (binnen de overkoepelende visie) een invulling aan geven, maakt kwaliteit bij de Radboud Universiteit tot een levend begrip. Het College van Bestuur en de decanen respecteren de eigen inbreng van de professional op de werkvloer en bieden vanuit dat respect ruimte aan verscheidenheid. In die zin is de visie van de Radboud Universiteit een volwassen visie op kwaliteit, die past bij een universitaire instelling. De commissie constateert dat de Radboud Universiteit bezig is de verwevenheid van onderzoek en onderwijs herkenbaarder te maken. De inspanningen tot nu toe zijn vooral gericht geweest op docenten en studenten die actief zijn in de medezeggenschap. De commissie adviseert de Radboud Universiteit om nog een stap verder te gaan en ook de communicatie met de andere studenten (die niet betrokken zijn bij de medezeggenschap) op dit punt te verhelderen. Daarbij kan gedacht worden aan middelen zoals de website en de studiegids. Oordeel De commissie is van mening dat de Radboud Universiteit voldoet aan standaard 1, Visie op de kwaliteit van het onderwijs. 4.2 Standaard 2: Beleid De instelling beschikt over adequaat beleid om de visie op de kwaliteit van haar onderwijs te realiseren. Dit omvat in elk geval: beleid op het gebied van onderwijs, personeel, voorzieningen, toegankelijkheid en studeerbaarheid voor studenten met een functiebeperking, verankering van onderzoek in het onderwijs, alsmede de verwevenheid tussen onderwijs en het (internationale) beroepenveld en vakgebied. Samenvatting van het adviesrapport 2008 Het kwaliteitsbeleid van de Radboud Universiteit is vastgelegd in verschillende documenten. De Notitie Internationalisering, uit mei 2006, is helder, concreet en doelgericht. De streefdoelen uit dit document zijn uitgewerkt in de notitie Internationalisering aan de Radboud Universiteit Nijmegen: stand van zaken en aanbevelingen voor de toekomst, juli Andere belangrijke beleidsnoties zijn Kwaliteitsborging van toetsing en beoordeling, juli 2004, en Omwille van de docent; Meer samenhang binnen onderwijskwaliteitszorg, september De Radboud Universiteit stelt sinds 2006 extra middelen ter beschikking (intensiveringsgelden) voor de intensivering van het onderwijs op de alfa- en gammafaculteiten. Het gaat om een bedrag van 5,5 miljoen per jaar. Met de extra financiering bieden deze faculteiten hun eerstejaarsstudenten met ingang van het studiejaar minimaal 15 contacturen per week aan. De Radboud Universiteit streeft naar stabilisering van het totaal aantal studenten. Als uitwerking van deze doelstelling ligt de kritische ondergrens bij een instroom van twintig studenten. Er wordt een numerus fixus aan gevraagd wanneer de instroom de fysieke infrastructuur te boven gaat of anderszins de kwaliteit van het onderwijs belemmert. Het bestuur van de instelling ziet actief toe op de implementatie van het beleid aan de hand van faculteitsen opleidingsverslagen. De faculteiten zijn in de implementatie zeer autonoom, het college van bestuur neemt in deze bewust een stimulerende houding in. Dit leidt tot variaties in de uitvoering. De commissie ziet hier geen probleem in. Het is de commissie opgevallen dat er geen centraal beleid ontwikkeld is over de verwevenheid van onderwijs en onderzoek. Dat wil niet zeggen dat in de Radboud Universiteit het besef ontbreekt dat deze verwevenheid zeer belangrijk is. Dit blijkt bijvoorbeeld uit het consequent inzetten van onderzoekers in het onderwijs. De commissie heeft de indruk dat de verwevenheid voor de Radboud Universiteit min of meer vanzelfsprekend is. De commissie vindt dit op zich positief, maar acht het niettemin gewenst dat met betrekking tot dit belangrijke thema nader beleid ontwikkeld wordt. Bevindingen Tijdens de audit in 2011 heeft de commissie zich allereerst gericht op het functioneren van de kwaliteitscyclus als geheel. Daarbij gaat het om het zelfreinigend vermogen van de instelling. In verschillende gesprekken zijn de recente misstanden bij andere instellingen van hoger onderwijs aan de orde geweest, waarbij de vraag is gesteld: Hoe kunt u er zeker van 18 NVAO Adviesrapport Radboud Universiteit Nijmegen

19 zijn dat dergelijke ongewenste situaties zich bij de Radboud Universiteit niet kunnen voordoen? Die vraag werd mede ingegeven door twee concrete aanleidingen: ten eerste het terugtrekken van een aanvraag voor een Toets Nieuwe Opleiding, en ten tweede het niet geaccrediteerd worden van twee onderzoeksmasters. In de gesprekken met diverse groeperingen bij de Radboud Universiteit is de commissie ervan overtuigd geraakt dat het kwaliteitsbeleid bij de Radboud Universiteit goed functioneert ondanks de verschillen in werkwijze tussen de verschillende faculteiten. Dat is vooral te danken aan de sterke betrokkenheid bij kwaliteit en het kwaliteitsbewustzijn van bestuurders, docenten en andere medewerkers. Voor het niet geaccrediteerd worden van de beide onderzoeksmasters was een acceptabele verklaring beschikbaar. Bovendien heeft de commissie verschillende voorbeelden gezien van ingrepen die ervoor zorgen dat de kwaliteit gehandhaafd blijft (zie voor voorbeelden standaard 4, Verbeterbeleid). De commissie constateert dat de aanvraag voor de nieuwe opleiding door de mazen van de op zichzelf goed functionerende kwaliteitscyclus voor bestaande opleidingen is geglipt. De Radboud Universiteit zal dus separaat aandacht aan kwaliteit en niveau moeten geven bij het ontwikkelen en voordragen van nieuwe opleidingen. Meer in het bijzonder heeft de commissie zich gericht op het beleid ten aanzien van rendementen, toetsen, internationalisering en studenten met een functiebeperking. Allereerst het beleid ten aanzien van studiesucces en rendement. De commissie heeft kunnen constateren dat de Radboud Universiteit op dit vlak voortvarend beleid ontwikkelt en uitvoert, zowel centraal als decentraal. Men neemt de problemen op dit vlak serieus en werkt er hard aan om de rendementen te verhogen. Dit resulteert in een brede waaier van beleidsinitiatieven, variërend van intensivering van het onderwijs (meer contacturen) via mentor- en tutorsystemen tot en met voorlichting aan en intakegesprekken met nieuwe studenten. Wel is het de commissie opgevallen dat elke faculteit binnen de door het College van Bestuur bepaalde bandbreedtes haar eigen beleid ontwikkelt. Dit roept de vraag op of meer uitwisseling en sturing niet efficiënter zou zijn. Tot haar genoegen heeft de commissie kunnen constateren dat bij alle maatregelen de kwaliteit van het onderwijs niet ter discussie staat. Geen van de gesprekspartners overweegt het niveau te verlagen om hogere rendementscijfers te behalen. De commissie benadrukt op deze plaats graag het belang van dit aspect, niet alleen voor nu, maar ook voor in de toekomst. Rendementsverbetering mag nooit leiden tot concessies op het gebied van kwaliteit en niveau. Een tweede aandachtspunt vormt het toetsbeleid. De commissie constateert dat de Radboud Universiteit de adviezen van de vorige commissie op dit punt goed heeft opgevolgd. Zo worden alle bachelor- en mastertheses inmiddels door een tweede beoordelaar bekeken ondanks de extra werklast die dit meebrengt. Bij veel opleidingen is sprake van intercollegiale afstemming bij de ontwikkeling van toetsen en de rol van de examencommissie is versterkt. Bij sommige opleidingen leest de voorzitter van de examencommissie alle scripties. De commissie ziet hierin een duidelijk verband met het eerder genoemde kwaliteitsbewustzijn. Wel constateert de commissie dat niet alle noodzakelijke maatregelen bij alle opleidingen zijn doorgevoerd. De commissie adviseert de Radboud Universiteit dan ook voortvarend verder te gaan om de interne regelgeving te preciseren en in overeenstemming te brengen met wettelijke en andere voorschriften. Internationalisering is een derde thema waarop de commissie zich heeft geconcentreerd. Het beleid rondom dit onderwerp lijkt bij de Radboud Universiteit nog enigszins in de kinderschoenen te staan. Het is ook een onderwerp dat wat minder breed gedragen lijkt te zijn: de uitspraak het moet van de rector werd enige malen vernomen. De commissie heeft voorbeelden gezien van twee talenstudies, Frans en Duits, waarvoor een duidelijke regeling is ontwikkeld voor studenten die een deel van hun studie in het buitenland volgen. Maar deze regeling is niet toereikend in de ogen van de aanwezige studenten, aangezien de financiële randvoorwaarden in hun visie onbevredigend zijn. Ook de huisvesting van buitenlandse studenten werd als knelpunt gesignaleerd. De commissie constateert dat internationalisering meer aandacht nodig heeft om de ambities van de universiteit waar te maken en tegelijk te zorgen voor een studeerbaar onderdeel van voldoende niveau. In de gesprekken is het de commissie gebleken dat dit thema weerbarstiger is dan tot voor kort werd gedacht, en dat misschien over alternatieve vormen van internationalisering moet worden nagedacht. In de visie van de commissie is internationalisering meer dan een optelsom van in- en uitgaande studenten. Internationalisering moet ook tot uiting komen in de samenstelling van de staf, de organisatie van het onderzoek en de communicatie. De commissie adviseert de Radboud Universiteit zich goed te beraden over dit onderwerp en na te gaan of aanvullend beleid hierover noodzakelijk is. Tot slot heeft de commissie ook nagegaan of de Radboud Universiteit voldoende beleid heeft ontwikkeld gericht op de toegankelijkheid van het onderwijs voor studenten met een functiebeperking. De commissie constateert dat dit beleid in NVAO Adviesrapport Radboud Universiteit Nijmegen 19

20 de afgelopen jaren veel aandacht heeft gekregen en is positief over de getroffen voorzieningen en over de grote betrokkenheid van de verantwoordelijke medewerkers. Een kanttekening daarbij is wel dat het beleid tot nu toe vooral in projecten is ontwikkeld: de medewerkers zelf geven aan dat een en ander moet worden omgezet in structureel beleid, inclusief de bij behorende middelen. De commissie sluit zich hierbij aan. Daarnaast constateert de commissie dat nog niet voor elke student een oplossing aanwezig is; een voorbeeld is het ontbreken van goed werkende ringleidingen voor slechthorende studenten. Tot slot moet op de werkvloer het bewustzijn nog groeien dat iedereen een eigen verantwoordelijkheid heeft als het gaat om studenten met een functiebeperking. Dat geldt voor docenten, maar ook voor bijvoorbeeld examencommissies (in verband met instroomeisen). Overwegingen Op grond van deze bevindingen stelt de commissie vast dat de Radboud Universiteit adequaat beleid ontwikkeld heeft met betrekking tot de door de universiteit gekozen kwaliteitsdoelstellingen. Aan het vertalen van de belangrijkste beleidsthema s door de faculteiten besteedt de Radboud Universiteit naar het oordeel van de commissie voldoende aandacht. De aanpak van het toetsbeleid en van studiesucces en rendement laat zien dat de Radboud Universiteit op de goede weg is. Op het gebied van internationalisering is een extra inspanning nodig om de eigen ambities waar te maken. De commissie heeft er echter vertrouwen in dat de Radboud Universiteit ook dit thema een eigen invulling zal weten te geven. Oordeel De commissie is van mening dat de Radboud Universiteit voldoet aan standaard 2, Beleid. 4.3 Standaard 3: Resultaten De instelling heeft zicht op de mate waarin haar visie op de kwaliteit van haar onderwijs wordt gerealiseerd, en meet en evalueert regelmatig de kwaliteit van haar opleidingen bij studenten, medewerkers, alumni en vertegenwoordigers van het beroepenveld. Samenvatting van het adviesrapport 2008 De Radboud Universiteit beschikt over een solide en samenhangend instrumentarium voor het verzamelen en gebruiken van managementinformatie. De faculteits- en opleidingsjaarverslagen staan hierin centraal. Een belangrijk deel van de evaluatieve informatie in de jaarverslagen komt tot stand via vak- en cursusevaluaties. Daarnaast maakt de Radboud Universiteit gebruik van de uitkomsten van de monitoren, waarmee jaarlijks de tevredenheid wordt gemeten bij studenten en afgestudeerden. Informatie uit de werkvelden is universiteitbreed (nog) niet systematisch beschikbaar. Uit de kritische zelfevaluatie, de verslagen en de rapportages blijkt dat het College van Bestuur voldoende op de hoogte is van het realiseren van zijn doelstellingen in de universiteit. Bovendien bespreekt het College van Bestuur de faculteits- en opleidingsjaar verslagen systematisch met de vertegenwoordigers van de faculteiten. De commissie mist een aantal thema s in de faculteitsen opleidingsjaarverslagen. Daarbij gaat het om de verwevenheid van onderwijs en onderzoek en om toetsing en beoordeling. De commissie adviseert daarom in de formats voor opleidings- en faculteitsverslagen punten op te nemen die de uitvoering van het beleid op deze doelstellingen beter inzichtelijk maken. Daarnaast is de commissie van mening dat een stand van zaken notitie ook voor toetsing en beoordeling gewenst is. Gebleken is verder dat het instrumentarium (en de wijze waarop men het hanteert) periodiek geëvalueerd en waar nodig verbeterd wordt. Alles bijeen levert dit naar het oordeel van de commissie een adequate evaluatieen informatiesystematiek op. Bevindingen Sinds de vorige audit heeft de Radboud Universiteit de opleidings jaarverslagen op een aantal punten verbeterd en gestandaardiseerd. De vorige commissie had geadviseerd in deze verslagen systematisch aandacht te geven aan de thema s mate van verwevenheid van onderwijs en onderzoek, toetsing en beoordeling en feedback uit het werkveld. Die adviezen zijn voor een deel opgevolgd, voor een ander deel betreft het nog work in progress. De betrokken bestuurders geven aan dat meer sturing op dit vlak eigenlijk indruist tegen de cultuur binnen de Radboud Universiteit. Ondanks dat bespreekt de rector in beginsel één keer per jaar de jaarverslagen met de betrokken vertegenwoordigers van de faculteiten. 20 NVAO Adviesrapport Radboud Universiteit Nijmegen

21 De opleidingsjaarverslagen geven systematisch aandacht aan toetsing. Dit is vooral van belang omdat de kwaliteitsprocedures rondom toetsing zijn aangescherpt. De rol van de examencommissie is versterkt als het gaat om de bewaking van de kwaliteit van scripties (het vierogenprincipe) en de beoordeling van tentamens. Dat betekent dat de rapportages van de examencommissie aan belang winnen. De commissie adviseert de Radboud Universiteit er daarom op te letten dat deze rapportages op een inzichtelijke manier terugkomen in de opleidingsjaarverslagen. Ook op andere punten ziet de commissie een intensivering van de evaluatie. Zo evalueren sommige faculteiten frequenter met de studenten (bijvoorbeeld per semester in plaats van per jaar) en wordt deelname aan evaluaties soms verplicht gesteld. Die intensivering is ook te zien in de contacten met het werkveld: dit komt tot uiting in enquêtes met afnemers van alumni en in adviesraden waarin vertegenwoordigers van het werkveld zitting hebben. Ook hier geldt echter dat deze initiatieven sterk verschillen per faculteit en dat meer aandacht nodig is voor de uitwisseling van ervaringen. Overwegingen De commissie is van mening dat de Radboud Universiteit voldoende zicht heeft op de mate waarin haar visie op de kwaliteit van onderwijs en onderzoek wordt gerealiseerd. De facultaire verslagen en de opleidingsjaarverslagen geven het College van Bestuur een goed beeld van de manier waarop de faculteiten invulling geven aan de centrale ambities van de Radboud Universiteit. Deze verslagen bieden daarnaast voldoende managementinformatie om te sturen op andere thema s. Het College van Bestuur neemt hier niet alleen kennis van, maar legt zijn eigen agenda ernaast en bespreekt de resultaten met de betrokken partijen. Tussen alle belangrijke actoren College van Bestuur, decanen, onderwijsdirecteuren en stafmedewerkers is intensief overleg over de relevante thema s. Oordeel De commissie is van mening dat de Radboud Universiteit voldoet aan standaard 3, Resultaten. 4.4 Standaard 4: Verbeterbeleid De instelling kan aantonen dat zij de kwaliteit van haar opleidingen waar nodig systematisch verbetert. Samenvatting van het adviesrapport 2008 De commissie heeft vastgesteld dat eventuele problemen in de uitvoering van het onderwijs, die gesignaleerd worden bij de vak- en cursusevaluaties, in de meeste gevallen tot verbeteringen leiden. Docenten, studenten en vertegenwoordigers van het beroepenveld zijn actief betrokken bij deze verbeteringen. Niet alle kwaliteitsproblemen worden aangepakt via dergelijke standaardprocedures. Met name de wat bredere problemen vragen om nieuw beleid of aan - scherping van bestaand beleid, gevolgd door actie. De kritische zelfevaluatie geeft enkele duidelijke voorbeelden van verbetermaatregelen, zoals een betere aansluiting tussen vwo en wo, de verbetering van de studeerbaarheid bij Rechtsgeleerdheid en een verzwaring van de instroomeisen bij Bedrijfswetenschappen. De commissie heeft kunnen constateren dat dergelijke verbeteringen bij de Radboud Universiteit doorgaans adequaat doorgevoerd worden. Wel heeft de commissie de indruk dat veranderingen vaak sneller tot stand zouden kunnen komen. Naast vragen ten aanzien van het tempo stelt de commissie ook de vraag in hoeverre het echt gegarandeerd is dat verbeteringen in alle gevallen tot stand komen. De commissie is van mening dat de uni versiteit hier een zeker risico loopt. Een belangrijke punt hierbij is dat de taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden als het gaat om verbeteren niet voor alle betrokkenen transparant zijn. De commissie heeft deze standaard uiteindelijk met het predicaat vertrouwen beoordeeld. Een minderheid van twee leden was echter van mening dat het predicaat beperkt vertrouwen hier op zijn plaats was. Dit verschil van mening komt voort uit de combinatie van de stroperigheid waarmee verbeteringen tot stand komen, het ontbreken van een garantie dat verbeteringen echt tot stand komen en een zekere rapportagemoeheid. NVAO Adviesrapport Radboud Universiteit Nijmegen 21

22 Bevindingen De snelheid waarmee de Radboud Universiteit verbeteringen doorvoert, blijft een punt van zorg. De meeste verbeterpunten uit het auditrapport uit 2008 zijn weliswaar opgepakt, maar wel met enige vertraging. Dat heeft deels te maken met fundamentele discussies over een aantal onderwerpen, zoals de discussie rondom de verwevenheid van onderwijs en onderzoek. Ook de invoering van het Bindend Studie Advies (zie hieronder) heeft intern tot stevige discussies geleid. Een ander punt is de relatieve autonomie van de faculteiten, die tot gevolg heeft dat een groot aantal partijen betrokken is bij de besluitvorming over en de implementatie van veranderingen. Veranderingen ontstaan bij de Radboud Universiteit in een samenspel tussen top-down en bottom-up-bewegingen. De commissie heeft geconstateerd dat de verbetercultuur wel systematisch verankerd is binnen de Radboud Universiteit. Ook naast de verbeterpunten uit het vorige auditrapport heeft de Radboud Universiteit een groot aantal verbeteringen in gang gezet als gevolg van de eigen kwaliteitscyclus. Vooral tijdens het jaarlijkse bestuurlijke overleg worden de nodige verbeteracties besproken. Voorbeelden zijn de aanscherping van de eisen aan hbo-instromers in het masterprogramma van de faculteit der Managementwetenschappen (minimaal een 7,5 gemiddeld over de laatste twee jaar) en de aanpak van de instroomproblematiek bij de opleiding Arabische Taal en Cultuur (onderbrenging in de faculteit der Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen en ombouw tot een opleiding gericht op de studie van de Islam). In het kader van de audittrail heeft de commissie zich gericht op studiesucces en studierendement bij twee opleidingen: Psychologie en Natuur- en Sterrenkunde. Psychologie is een grote opleiding met 450 eerstejaars. De opleiding heeft in de afgelopen jaren hard gewerkt aan verbetering van het rendement, en met resultaat: men zit nu tegen de 70%. De volgende maatregelen hebben daarbij geholpen: > In 2007 is de opleiding geheel vernieuwd. De bacheloropleiding is nu een echte basisopleiding, die gevolgd wordt door drie masters (in plaats van zes richtingen); > In de bachelor Psychologie is een uitgebalanceerd systeem van studiebegeleiding (inhoudelijke begeleiding bij de leerstof) en studentbegeleiding (begeleiding van de studievoortgang) ingevoerd. Dat systeem stamt al uit 1996, maar is in de laatste jaren aanzienlijk aangepast en uitgebreid. In 2006 is een tutoraat ingevoerd in het eerste bachelorjaar, dat in 2009 is uitgebreid naar het tweede en derde bachelorjaar; > Bij Psychologie was veel uitloop bij de bachelor- en mastertheses. De aanpak van beide is nu veel meer gereguleerd. Studenten starten op een vast moment en moeten bij de bachelortheses kiezen uit een lijst met onderwerpen; > De opleiding heeft voorwaardelijke hertentamens ingevoerd: een student moet minstens een drie gehaald hebben bij de eerste poging om een hertentamen te mogen doen. Daarmee voorkomt de opleiding dat studenten de eerste toets als een oefententamen zien; > In 2012 wordt het Bindend Studie Advies (BSA) ingevoerd. Op dit moment gaan nog veel studenten met een negatief advies door. Dat is in de nieuwe situatie niet meer mogelijk. Tegelijkertijd is echter de P-in-2-regeling vervallen (de eis dat de propedeuse in twee jaar behaald moet zijn). Als compensatie hiervoor stelt Psychologie wel de eis dat studenten hun propedeusevakken moeten hebben gehaald voordat ze aan de derdejaarsvakken beginnen; > Het masterprogramma is veel strakker opgezet. De opleiding werkt vanaf het eerste jaar met echte cases en echte opdrachtgevers. Bovendien is de aanwezigheid bij werkgroepen verplicht gemaakt. Inmiddels zijn er twee lichtingen nieuwe stijl geweest: van de eerste lichting was 74% na één jaar klaar, van de tweede 90%. De aanpak van studiesucces en rendement bij Psychologie vormt een voorbeeldfunctie binnen de faculteit der Sociale Wetenschappen. Zo wordt het model dat Psychologie heeft ontwikkeld voor de studentbegeleiding in het tweede en derde bachelorjaar nu faculteitsbreed ingevoerd. Ook bij Natuur- en Sterrenkunde staan studiesucces en rendement hoog op de agenda. Het bachelorstudierendement is er met 45% laag. Dat heeft veel te maken met de instroom: het niveau van vwo-leerlingen neemt af, en dat geldt voor zowel hun wiskundekennis als de studievaardigheden. De opleiding ziet een sterke correlatie tussen de eindexamencijfers voor exacte vakken en het studiesucces: studenten met een zes voor exact halen het niet. De opleiding zet daarom sterk in op de voorlichting: studenten die lager dan een zeven gemiddeld voor de exacte vakken halen, wordt afgeraden Natuur- en Sterrenkunde te gaan studeren. Daarnaast neemt de opleiding ook andere maatregelen: > Uitgebreide begeleiding met student-tutoren en mentoren. De opleiding stelt onder meer vwo-docenten aan als parttime tutoren; > Een diagnostische wiskundetoets om na te gaan of studenten het basisniveau hebben dat van vwo-leerlingen verwacht wordt. Als ze daaronder zitten, biedt de opleiding remediërend wiskundeonderwijs aan; 22 NVAO Adviesrapport Radboud Universiteit Nijmegen

23 Ook bij Natuur- en Sterrenkunde wordt in 2012 het BSA ingevoerd. Op dit moment krijgen van de 60 eerstejaars ongeveer studenten een positief advies, studenten krijgen een negatief advies. Vertegenwoordigers van de opleiding geven aan dat de problemen vooral in de eerste twee jaar zitten. Vanaf het derde jaar lopen de studenten in het algemeen weinig vertraging op, hoewel verkeerde masterkeuzes wel voorkomen. Eén van de studenten geeft aan dat sommige studiegenoten drie à vier jaar uitloop hebben; betere begeleiding had dit kunnen reduceren. Overwegingen De commissie is van mening dat de Radboud Universiteit over het algemeen systematisch werkt aan de verbetering van de opleidingen. Dat geldt zowel voor de uitkomsten c.q. verbeterpunten van de vorige audit als voor de verbeteringen die voortkomen uit de reguliere kwaliteitscyclus. Zoals vermeld kan het tempo waarin de verbeteringen worden doorgevoerd hoger. Aan de andere kant is de commissie van mening dat de wijze waarop de Radboud Universiteit verbeteringen aanpakt en bespreekt, wel zorgt voor een goed draagvlak. Dat geldt bijvoorbeeld voor de discussie over de verwevenheid van onderwijs en onderzoek, maar ook voor de aanpak van studiesucces. Vrijwel alle gesprekspartners die de commissie heeft gesproken, zijn doordrongen van het belang van deze onderwerpen. Op basis van de gesprekken over studiesucces en rendement heeft de commissie de indruk dat de Radboud Universiteit deze onderwerpen voortvarend aanpakt. De commissie ziet bij alle betrokkenen een sense of urgency. Wel valt op dat veel verschillende partijen bezig zijn hun eigen oplossingen te ontwikkelen. Weliswaar heeft de commissie gesignaleerd dat er verschillende overlegstructuren zijn waarin uitwisseling plaatsvindt, zoals de Werkgroep Studierendementen en het platform onderwijsdirecteuren. Maar toch kan de commissie zich niet aan de indruk onttrekken dat in sommige gevallen het wiel meerdere keren wordt uitgevonden binnen de Radboud Universiteit. Zoals vermeld is de commissie van mening dat de Radboud Universiteit op de goede weg is bij de aanpak van studiesucces. De invoering van het BSA zal de opleidingen hierbij een verdere steun in de rug geven. De commissie wil daarbij echter wel onderstrepen dat het BSA er niet toe moet leiden dat bijvoorbeeld talentvolle bètastudenten die niet aan de eisen voldoen, van de universiteit of uit het bètadomein verdwijnen. De commissie adviseert de Radboud Universiteit daarom een goed systeem van verwijzing, begeleiding en selectie rondom het BSA op te zetten. Daarnaast is de commissie van mening dat de harde knip tussen bachelor en master universiteitsbreed zou moeten worden ingevoerd. Invoering van de harde knip helpt ten eerste om de studiediscipline en het studiesucces verder te verbeteren en ten tweede om de horizontale doorstroom van studenten tussen instellingen op masterniveau te faciliteren, bijvoorbeeld naar en vanuit het buitenland. De vorige commissie was tijdens de pilot van mening dat de universiteit een zeker risico loopt als het gaat om de vraag of het echt gegarandeerd is dat verbeteringen in alle gevallen tot stand komen. Ondanks de positieve ontwikkelingen is de huidige commissie van mening dat hiervoor over de hele linie blijvend aandacht nodig is. Permanente alertheid op de uitvoering van het verbeterbeleid blijft in de visie van de commissie geboden. Oordeel De commissie is van mening dat de Radboud Universiteit voldoet aan standaard 4, Verbeterbeleid. 4.5 Standaard 5: Organisatie- en beslissingsstructuur De instelling heeft een effectieve organisatie- en beslissingsstructuur met betrekking tot de kwaliteit van haar opleidingen, waarin de taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden duidelijk zijn afgebakend en waarvan de inspraak van studenten en medewerkers deel uitmaakt. Samenvatting van het adviesrapport 2008 De zorg voor de kwaliteit van het onderwijs is voor een belangrijk deel gedelegeerd aan de decanen. De decaan wordt bij gestaan door een of meer vicedecanen voor onderwijs en onderzoek. In de kwaliteitscyclus is de onderwijsdirecteur de centrale figuur, die veelal (dat verschilt per faculteit) ondersteund wordt door opleidingsdirecteuren. De onderwijsdirecteur of opleidingsdirecteur is ook een belangrijke spil in de relatie met de opleidingscommissie en de examencommissie. Hij is daarnaast verantwoordelijk voor het opstellen van het opleidingsjaarverslag en voor de zelfevaluatie bij accreditaties. Het College van Bestuur en de faculteiten worden ondersteund door de afdeling MSO (Marktverkenning, Strategie en Ontwikkeling). NVAO Adviesrapport Radboud Universiteit Nijmegen 23

Besluit tot het verlenen van een instellingstoets kwaliteitszorg. Radboud Universiteit Nijmegen. Nijmegen 11 oktober 2016

Besluit tot het verlenen van een instellingstoets kwaliteitszorg. Radboud Universiteit Nijmegen. Nijmegen 11 oktober 2016 nuao r nederlands - ulaamse accreditatieorganisatie Besluit tot het verlenen van een instellingstoets kwaliteitszorg datum 24 oktober 2017 onderwerp Besluit instellingstoets kwaliteitszorg van de Radboud

Nadere informatie

1 Besluit tot het verlenen van een instellingstoets kwaliteitszorg. Universiteit Utrecht Utrecht 19 december 2016

1 Besluit tot het verlenen van een instellingstoets kwaliteitszorg. Universiteit Utrecht Utrecht 19 december 2016 nuao F nederlands - vlaamse accreditatieorganisatie 1 Besluit tot het verlenen van een instellingstoets kwaliteitszorg datum 19 maart 2018 onderwerp Besluit instellingstoets kwaliteitszorg van de Universiteit

Nadere informatie

Besluit tot het verlenen van een instellingstoets kwaliteitszorg

Besluit tot het verlenen van een instellingstoets kwaliteitszorg wao nederlands - vlaamse accreditatieorganisatie Besluit tot het verlenen van een instellingstoets kwaliteitszorg Datum 6 april 2018 Onderwerp Besluit Instellingstoets Kwaliteitszorg van de Erasmus Universiteit

Nadere informatie

Training examencommissies

Training examencommissies Training examencommissies N.a.v. midterm review instellingstoets kwaliteitszorg 5 maart 2015 Linda Verbeek 1 Voorstellen Drs Scheikunde (UU) MSc Onderwijskundig ontwerp en advisering (UU) Nu: Beleidsmedewerker

Nadere informatie

Breakout sessie 2-5. Stelsel 3.0 Accreditatie op Maat: Opleidingsbeoordeling. Introductie

Breakout sessie 2-5. Stelsel 3.0 Accreditatie op Maat: Opleidingsbeoordeling. Introductie Breakout sessie 2-5 Stelsel 3.0 Accreditatie op Maat: Opleidingsbeoordeling De voorstellen beschreven in deze notitie dienen als uitwerking van (aangekondigde) wetswijzigingen. Op basis van deze wetswijzigingen

Nadere informatie

Welkom. Wat komt er terecht van de aanbevelingen (inmiddels accreditatie-eisen) van de Commissie Maatstaf? Nationale Dyslexie Conferentie 2013

Welkom. Wat komt er terecht van de aanbevelingen (inmiddels accreditatie-eisen) van de Commissie Maatstaf? Nationale Dyslexie Conferentie 2013 Welkom Wat komt er terecht van de aanbevelingen (inmiddels accreditatie-eisen) van de Commissie Maatstaf? Nationale Dyslexie Conferentie 2013 Expertisecentrum handicap + studie Lex Jansen www.handicap-studie.nl

Nadere informatie

Toetsing realisatie voorwaarde(n) nieuwe opleiding. wo-ma Master in Managing Information and. Sustainable Change. Radboud Universiteit Nijmegen

Toetsing realisatie voorwaarde(n) nieuwe opleiding. wo-ma Master in Managing Information and. Sustainable Change. Radboud Universiteit Nijmegen Toetsing realisatie voorwaarde(n) nieuwe opleiding wo-ma Master in Managing Information and Sustainable Change Radboud Universiteit Nijmegen 12 juni 2017 NVAO Toets voorwaarde(n) nieuwe opleiding Adviesrapport

Nadere informatie

Kwaliteit is van Iedereen ( ). Avans Integrale Kwaliteitszorg Raamwerk (2006).

Kwaliteit is van Iedereen ( ). Avans Integrale Kwaliteitszorg Raamwerk (2006). Conceptvragenlijst functioneren kwaliteitssysteem Versie diensteenheden Beschrijving opdrachtgever Paul Rupp, voorzitter Regiegroep IKZ opdrachtnemer Marco Cornelissen en Amber Verrycken link met andere

Nadere informatie

Fontys Kwaliteitsagenda Groei door aandacht en uitdaging

Fontys Kwaliteitsagenda Groei door aandacht en uitdaging Fontys Kwaliteitsagenda Groei door aandacht en uitdaging Met grote passie en betrokkenheid wordt bij Fontys elke dag hard gewerkt aan de kwaliteit waar wij trots op zijn. Tegelijkertijd vinden wij dat

Nadere informatie

Besluit strekkende tot een oordeel positief van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de wo-master Executive MBA

Besluit strekkende tot een oordeel positief van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de wo-master Executive MBA ,nvao r nederlands - vlaamse accreditatieorganisatie Besluit strekkende tot een oordeel positief van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de wo-master Executive MBA datum 31 mei 2018 onderwerp Besluit

Nadere informatie

Hoe kan IR de Instellingstoets Kwaliteitszorg verbeteren? Alexander Babeliowsky Kennissessie DAIR-seminar 1 november 2017

Hoe kan IR de Instellingstoets Kwaliteitszorg verbeteren? Alexander Babeliowsky Kennissessie DAIR-seminar 1 november 2017 Hoe kan IR de Instellingstoets Kwaliteitszorg verbeteren? Alexander Babeliowsky Kennissessie DAIR-seminar 1 november 2017 Even voorstellen. Achtergrond Bedrijfskunde (UvA) en postinitieeel managementconsultancy

Nadere informatie

Besluit strekkende tot een positief oordeel van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de hbo-bachelor HBO-Rechten van Capabel Hogeschool

Besluit strekkende tot een positief oordeel van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de hbo-bachelor HBO-Rechten van Capabel Hogeschool nvao nederlands - vlaamse accreditatieorganisatie Besluit strekkende tot een positief oordeel van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de hbo-bachelor HBO-Rechten van Capabel Hogeschool datum 29 december

Nadere informatie

Den Haag, 26 augustus namens de KNAW-commissie Gedragswetenschappen, 1 De instelling heeft op 4 september 2015 ingestemd met het advies.

Den Haag, 26 augustus namens de KNAW-commissie Gedragswetenschappen, 1 De instelling heeft op 4 september 2015 ingestemd met het advies. Beoordeling van het herstelplan van de Vrije Universiteit Amsterdam met betrekking tot de onderzoeksgerichte wo-masteropleiding Clinical and Developmental Psychopathology (research) van de Vrije Universiteit

Nadere informatie

KWALITEITSCULTUUR EN DE MEDISCHE PROFESSIONAL

KWALITEITSCULTUUR EN DE MEDISCHE PROFESSIONAL KWALITEITSCULTUUR EN DE MEDISCHE PROFESSIONAL Karl Dittrich, voorzitter NVAO Lezing voor de NVMO Egmond aan Zee, 12 november 2009 TERUGBLIK OP DE EERSTE RONDE ACCREDITATIE POSITIEVE ELEMENTEN (1) ALS PROCES

Nadere informatie

Beoordeling Transnationaal Onderwijs Protocol

Beoordeling Transnationaal Onderwijs Protocol Beoordeling Transnationaal Onderwijs Protocol NVAO Afdeling Nederland April 2018 Dit protocol bevat de eisen behorend bij een NVAO beoordelingsprocedure die losstaat van het NVAO beoordelingskader. Het

Nadere informatie

Instellingstoets kwaliteitszorg (ITK)

Instellingstoets kwaliteitszorg (ITK) Instellingstoets kwaliteitszorg (ITK) De instellingstoets kwaliteitszorg (ITK) is een periodieke, externe en onafhankelijke beoordeling van de interne kwaliteitszorg van een instelling. Interne kwaliteitszorg

Nadere informatie

(Format) Jaarverslag Examencommissie

(Format) Jaarverslag Examencommissie (Format) Jaarverslag Examencommissie Presentatie voor examencommissies Technische Universiteit Delft tijdens thematische lunchsessie OC Focus Datum : 20 januari 2015 Locatie : Cultuurcentrum, Pottenbakkerij

Nadere informatie

De NVAO heeft voor de beoordeling van de aanvraag op 27 oktober 2005 een panel van deskundigen ingesteld. Het panel kende de volgende samenstelling:

De NVAO heeft voor de beoordeling van de aanvraag op 27 oktober 2005 een panel van deskundigen ingesteld. Het panel kende de volgende samenstelling: College van bestuur Universiteit Utrecht Postbus 80125 3508 TC UTRECHT Besluit Besluit strekkende tot positieve beoordeling van een aanvraag Toets nieuwe opleiding wo-master Selective Utrecht Medical Master

Nadere informatie

Normkader: Onderwijsmonitor 2017 (opleidingen)

Normkader: Onderwijsmonitor 2017 (opleidingen) 00 Executive summary Geef een samenvatting op basis van de signalen uit de monitor en geef op hoofdlijnen aan welke acties er gepland zijn. 0 Inleiding Dit kader bestaat uit zeven paragrafen waarin de

Nadere informatie

Advies Radboud Universiteit Nijmegen

Advies Radboud Universiteit Nijmegen Advies Radboud Universiteit Nijmegen De Reviewcommissie (hierna commissie) heeft kennisgenomen van het voorstel van de Radboud Universiteit Nijmegen (hierna RUN) dat het College van Bestuur met zijn brieven

Nadere informatie

Toetsing aan de praktijk: bijzonder kenmerk Kleinschalig en intensief onderwijs Richtlijn

Toetsing aan de praktijk: bijzonder kenmerk Kleinschalig en intensief onderwijs Richtlijn Toetsing aan de praktijk: bijzonder kenmerk Kleinschalig en intensief onderwijs Richtlijn NVAO Afdeling Nederland Augustus 2017 Deze richtlijn beschrijft de uitvoering van de praktijktoets behorend bij

Nadere informatie

Bijzonder kenmerk Kleinschalig en intensief onderwijs

Bijzonder kenmerk Kleinschalig en intensief onderwijs Bijzonder kenmerk Kleinschalig en intensief onderwijs 4 november 2011 Inhoud 1 Inleiding 3 2 Beoordelingskader 4 3 Procedure 6 pagina 2 1 Inleiding Instellingsbesturen kunnen voor opleidingen met kleinschalig,

Nadere informatie

Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag Toets nieuwe opleiding hbo-bachelor Game Architecture and Design van de NHTV

Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag Toets nieuwe opleiding hbo-bachelor Game Architecture and Design van de NHTV College van bestuur NHTV Internationale Hogeschool Breda Postbus 3917 4800 DX BREDA Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag Toets nieuwe opleiding hbo-bachelor Game Architecture

Nadere informatie

BEOORDELING TRANSNATIONAAL ONDERWIJS

BEOORDELING TRANSNATIONAAL ONDERWIJS NVAO NEDERLAND BEOORDELING TRANSNATIONAAL ONDERWIJS PROTOCOL APRIL 2018 NVAO NEDERLAND BEOORDELING TRANSNATIONAAL ONDERWIJS PROTOCOL APRIL 2018 Dit protocol bevat de eisen behorend bij een NVAO beoordelingsprocedure

Nadere informatie

Normkader: Onderwijsmonitor 2017 (facultair).

Normkader: Onderwijsmonitor 2017 (facultair). 00 Executive summary Geef een samenvatting op basis van de signalen uit de monitor en geef op hoofdlijnen aan welke acties er gepland zijn. 0 Inleiding Dit kader bestaat uit zeven paragrafen waarin de

Nadere informatie

Beoordelingskader Beoordelingskader voor de beperkte toets nieuwe opleiding van de NVAO (Stcrt. 2014, nr 36791).

Beoordelingskader Beoordelingskader voor de beperkte toets nieuwe opleiding van de NVAO (Stcrt. 2014, nr 36791). nvao r nederlands - ulaamse accreditatieorganisatie Besluit strekkende tot een positief oordeel van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de wo-master Health Informaties van de Universiteit van Amsterdam

Nadere informatie

SELECTIE EN TOEGANKELIJKHEID VAN HET HOGER ONDERWIJS SAMENVATTING EERSTE 2 RAPPORTEN:

SELECTIE EN TOEGANKELIJKHEID VAN HET HOGER ONDERWIJS SAMENVATTING EERSTE 2 RAPPORTEN: SELECTIE EN TOEGANKELIJKHEID VAN HET HOGER ONDERWIJS SAMENVATTING EERSTE 2 RAPPORTEN: A. VERKENNING NAAR MAATREGELEN ROND IN- EN DOORSTROOM IN HET BACHELORONDERWIJS B. VERSCHILLEN EN ONTWIKKELINGEN IN

Nadere informatie

Dossier. Accreditatie. Studeren met een functiebeperking in de accreditatie van het hoger onderwijs

Dossier. Accreditatie. Studeren met een functiebeperking in de accreditatie van het hoger onderwijs Dossier Accreditatie Studeren met een functiebeperking in de accreditatie van het hoger onderwijs Lex Jansen handicap en + Anita studie, van Dossier Boxtel Accreditatie, december 2011 1 Samenvatting Het

Nadere informatie

Standpunt van de VLIR betreffende de visitatie van het onderwijs aan de universitaire instellingen in Vlaanderen

Standpunt van de VLIR betreffende de visitatie van het onderwijs aan de universitaire instellingen in Vlaanderen Standpunt van de VLIR betreffende de visitatie van het onderwijs aan de universitaire instellingen in Vlaanderen Koninklijke Academie voor Geneeskunde van België Yvette Michotte 27 februari 2016 10-3-2016

Nadere informatie

Overwegende dat KOMEN HET VOLGENDE OVEREEN: Artikel 1. Begripsbepalingen

Overwegende dat KOMEN HET VOLGENDE OVEREEN: Artikel 1. Begripsbepalingen Archeologie, het Bestuur van de Faculteit Campus Den Haag, het Bestuur van de Faculteit der Geesteswetenschappen, het Bestuur van de Faculteit der Rechtsgeleerdheid, het Bestuur van de Faculteit der Sociale

Nadere informatie

: 19 maart 2013 : 21 en 22 mei 2013 : 25 oktober 2013 : 18 december 2013 : 14 april 2014 : 30 juni 2014

: 19 maart 2013 : 21 en 22 mei 2013 : 25 oktober 2013 : 18 december 2013 : 14 april 2014 : 30 juni 2014 9nvao w n e d e rla n d s- vlaam se a c c re d ita tie o rg a n isa tie S I y 0 1 Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie (na herstel) aan de opleiding wo-bachelor Archeologie en Prehistorie

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie (na herstel) aan de opleiding hbobachelor

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie (na herstel) aan de opleiding hbobachelor fnvao w nederlands - vlaamse accreditatieorganisatie @S 1(UI ït Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie (na herstel) aan de opleiding hbobachelor Opleiding tot leraar voortgezet onderwijs

Nadere informatie

Bijlage I. Ervaren regeldruk rond kwaliteitszorg in het hoger onderwijs

Bijlage I. Ervaren regeldruk rond kwaliteitszorg in het hoger onderwijs Bijlage I Ervaren regeldruk rond kwaliteitszorg in het hoger onderwijs Uit het onderzoek naar de ervaren regeldruk rondom kwaliteitszorg komt naar voren dat regeldruk niet zozeer in specifieke regels zit,

Nadere informatie

Handreiking bij het beoordelingskader voor het bijzonder kenmerk Kleinschalig en intensief onderwijs

Handreiking bij het beoordelingskader voor het bijzonder kenmerk Kleinschalig en intensief onderwijs Handreiking bij het beoordelingskader voor het bijzonder kenmerk Kleinschalig en intensief onderwijs 12 november 2012 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 2 Handreiking voor specifieke invulling van de standaarden

Nadere informatie

Politieonderwijs & externe kwaliteitszorg op weg naar accreditatie

Politieonderwijs & externe kwaliteitszorg op weg naar accreditatie Politieonderwijs & externe kwaliteitszorg op weg naar accreditatie dr. Steven Van Luchene [VLIR Cel Kwaliteitszorg] op weg naar accreditatie 1. routebeschijving: tno visita e accredita e 2. de meet: generieke

Nadere informatie

27 november oktober januari april 2015

27 november oktober januari april 2015 sïwao w nederlands - ulaamse accreditatieorganisatie es luit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de hbo-master Onderwijskunde van de Hogeschool

Nadere informatie

Bijlagenummer GV 454. Behandeld in Voorbereidende GV 28 oktober 2013 Overlegvergadering GV op 4 november 2013 Afsluitende GV11 november 2013

Bijlagenummer GV 454. Behandeld in Voorbereidende GV 28 oktober 2013 Overlegvergadering GV op 4 november 2013 Afsluitende GV11 november 2013 GEZAMENLIJKE VERGADERING UGV/OR/SR Bijlagenummer GV 454 Onderwerp: Evaluatie bindend studieadvies (bsa) 2012-2013 Status Bespreking Voorbereidende commissie GVcie OOM-1 Behandeld in Voorbereidende GV 28

Nadere informatie

Besluit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-bachelor

Besluit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-bachelor se a ccreditati eorganísati e Besluit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-bachelor Psychologie van de Rijksuniversiteit Groningen datum 23 januari 201 3 onderwerp Defìnitief

Nadere informatie

es luit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-master Epidemiologie van de Vrije Universiteit Amsterdam

es luit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-master Epidemiologie van de Vrije Universiteit Amsterdam ,nvao r nederlands - ulaamse accreditatieorganisatie es luit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-master Epidemiologie van de Vrije Universiteit Amsterdam datum 30 september

Nadere informatie

Besluit tot het verlenen van een instellingstoets kwaliteitszorg

Besluit tot het verlenen van een instellingstoets kwaliteitszorg ,nuao w nederlands-vlaam se accreditatieorganisatie >es Besluit tot het verlenen van een instellingstoets kwaliteitszorg Gegevens Instelling Locaties datum Datum aanvraag 26 april 2016 Datum locatiebezoeken

Nadere informatie

Beoordelingskader Beoordelingskader voor de beperkte toets nieuwe opleiding van de NVAO (Stcrt. 2014, nr 36791).

Beoordelingskader Beoordelingskader voor de beperkte toets nieuwe opleiding van de NVAO (Stcrt. 2014, nr 36791). nvao nederlands - vlaamse accreditatieorganisatie Besluit strekkende tot een oordeel positief van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de hbo-master Expertleerkracht Primair Onderwijs van de Hogeschool

Nadere informatie

Radboud Universiteit Nijmegen Adviesrapport

Radboud Universiteit Nijmegen Adviesrapport Radboud Universiteit Nijmegen Adviesrapport NVAO Afdeling Nederland Instellingstoets Kwaliteitszorg 20 september 2017 Inhoud 1 Samenvattend advies 4 2 Inleiding en verantwoording 6 2.1 Doel van de instellingstoets

Nadere informatie

Eens per 6 jaar, voor visitatie. Evt.bijstelling bij mid-term

Eens per 6 jaar, voor visitatie. Evt.bijstelling bij mid-term Handreiking voor de adjunct-directeuren Iedere bachelor- of masteropleiding in de FWN wordt aangestuurd door een adjunct-directeur. Een adjunct-directeur kan meerdere opleidingen aansturen. Hij heeft hierbij

Nadere informatie

Bijlagenummer GV 395

Bijlagenummer GV 395 GEZAMENLIJKE VERGADERING UGV/OR/SR Onderwerp: USR notitie: Internationalisering Status Bespreking Voorbereidende commissie OOM Behandeling in Voorbereidende GV 27 februari 2012 Overlegvergadering GV op

Nadere informatie

Handleiding bindend studieadvies

Handleiding bindend studieadvies Handleiding bindend studieadvies De Radboud Universiteit heeft in het studiejaar 2011-2012 het bindend studieadvies (BSA) ingevoerd. Deze brochure biedt een handleiding aan alle medewerkers van de Radboud

Nadere informatie

De Minister van Veiligheid en Justitie. Datum 18 februari 2013 Onderwerp aanbieding bevindingen politieonderwijs locatie Rotterdam

De Minister van Veiligheid en Justitie. Datum 18 februari 2013 Onderwerp aanbieding bevindingen politieonderwijs locatie Rotterdam 1 > Retouradres Postbus 20301 2500 EH Den Haag De Minister van Veiligheid en Justitie Turfmarkt 147 2511 DP Den Haag Postbus 20301 2500 EH Den Haag www.ivenj.nl Projectnaam aanbieding bevindingen politieonderwijs

Nadere informatie

Veelgestelde vragen opleiding Tandheelkunde

Veelgestelde vragen opleiding Tandheelkunde Veelgestelde vragen opleiding Tandheelkunde Wat zijn de toelatingseisen voor Tandheelkunde? De volgende voortrajecten voldoen aan de toelatingseisen voor Tandheelkunde: VWO diploma met profiel (vanaf 2010)

Nadere informatie

OPLEIDINGSJAARVERSLAG BACHELOR WISKUNDE

OPLEIDINGSJAARVERSLAG BACHELOR WISKUNDE OPLEIDINGSJAARVERSLAG BACHELOR WISKUNDE OPLEIDINGSJAARVERSLAG 2011-2012 Wiskunde 1. Gegevens Jaar volgende Midterm Jaar volgende visitatie 2013 Aantal uitgereikte diploma s 48 propedeuse 22 bachelor Aantal

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Communicatie van de NHL Hogeschool

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Communicatie van de NHL Hogeschool ,nuao r nederlands - viaamse accreditatieorganisatie Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Communicatie van de NHL Hogeschool datum 29 september 2017 onderwerp

Nadere informatie

esluit Besluit tot het verlenen van een instellingstoets kwaliteitszorg Open Universiteit Nederland : 16 januari 2015

esluit Besluit tot het verlenen van een instellingstoets kwaliteitszorg Open Universiteit Nederland : 16 januari 2015 nuao r nederlands - vlaam se accred itatieo rg an isatie esluit Besluit tot het verlenen van een instellingstoets kwaliteitszorg Open Universiteit Nederland Datum 23 januari 2017 Onderwerp Besluit Instellingstoets

Nadere informatie

Besluit tot het verlenen van een instellingstoets kwaliteitszorg. : Saxion Hogeschool : Enschede, Deventer en Apeldoorn : 3 maart 2017

Besluit tot het verlenen van een instellingstoets kwaliteitszorg. : Saxion Hogeschool : Enschede, Deventer en Apeldoorn : 3 maart 2017 nuao nederlands - vlaamse accreditatieorganisatie Besluit Besluit tot het verlenen van een instellingstoets kwaliteitszorg Datum 12 april 2018 Onderwerp Besluit Instellingstoets Kwaliteitszorg van de Saxion

Nadere informatie

Archiveren toetsen. Toetsadviescommissie, Johan Jeuring Faculteit Bètawetenschappen Januari 2012

Archiveren toetsen. Toetsadviescommissie, Johan Jeuring Faculteit Bètawetenschappen Januari 2012 Archiveren toetsen Toetsadviescommissie, Johan Jeuring Faculteit Bètawetenschappen Januari 2012 Moeten we toetsen archiveren? Welke onderdelen? Waarom moeten we dat doen? Hoe lang moeten we dat doen? Wie

Nadere informatie

Besluit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-bachelor Biologie van de Radboud Universiteit Nijmegen

Besluit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-bachelor Biologie van de Radboud Universiteit Nijmegen ,m)ao r nederlands -vlaamse accreditatieorganisatie Besluit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-bachelor Biologie van de Radboud Universiteit Nijmegen datum 31 augustus

Nadere informatie

Format jaarverslag examencommissie. Eigenaar stafafdeling Juridische Zaken

Format jaarverslag examencommissie. Eigenaar stafafdeling Juridische Zaken Format jaarverslag examencommissie Eigenaar stafafdeling Juridische Zaken Vastgesteld door het College van Bestuur d.d. 22 april 2013 Toelichting Met ingang van september 2010 bepaalt de WHW dat de examencommissie,

Nadere informatie

geen bezoek; schriftelijke raadpleging Datum paneladvies 31 augustus 2016

geen bezoek; schriftelijke raadpleging Datum paneladvies 31 augustus 2016 ,nvao w nederlands - vlaamse accreditatieorganisatie Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de hbo-bachelor Voeding en Diëtetiek van de Stichting

Nadere informatie

PROTOCOL STUDEREN MET EEN FUNCTIEBEPERKING AAN DE UNIVERSITEIT LEIDEN

PROTOCOL STUDEREN MET EEN FUNCTIEBEPERKING AAN DE UNIVERSITEIT LEIDEN PROTOCOL STUDEREN MET EEN FUNCTIEBEPERKING AAN DE UNIVERSITEIT LEIDEN Preambule Dit protocol is bedoeld om duidelijkheid te bieden over de mogelijkheden van het studeren met een functiebeperking binnen

Nadere informatie

Visiedocument FSR FNWI

Visiedocument FSR FNWI Visiedocument Jan Martens (Voorzitter) Rachel Mijdam (Vicevoorzitter) Luc van Keulen (Secretaris) Beate Stevens (Algemeen lid) Stijn van Uffelen (Algemeen lid) Ahmed Avci (Algemeen lid) Voorwoord Voor

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-bachelor

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-bachelor nvao w n e d e rla n d s- vlaam se a c c re d ita tie o rg a n is a tie ; fluit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-bachelor Aarde en Economie van de Vrije Universiteit

Nadere informatie

RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK

RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK basisschool Binnen de Veste Plaats : Zierikzee BRIN nummer : 10DM C1 Onderzoeksnummer : 291696 Datum onderzoek : 14 februari 2017 Datum vaststelling

Nadere informatie

Beoordelingskaders accreditatiestelsel hoger onderwijs

Beoordelingskaders accreditatiestelsel hoger onderwijs Beoordelingskaders accreditatiestelsel hoger onderwijs 8 september 2014 Inhoud 1 Opbouw van het stelsel 6 2 Instellingstoets kwaliteitszorg 8 2.1 Opzet 8 2.2 Beoordelingskader voor de instellingstoets

Nadere informatie

Format OER en

Format OER en Format OER en 2014-15 Om de diverse reacties en opmerkingen op de nota van wijzigingen beter te kunnen stroomlijnen is er een format opgesteld. De OR, FSR, OC s en examencommissies zouden wij graag willen

Nadere informatie

Beoordelingskader Kader voor de beperkte toets nieuw Associate-degree (Ad-)programma van de NVAO (Stcrt. 2014, nr 9832).

Beoordelingskader Kader voor de beperkte toets nieuw Associate-degree (Ad-)programma van de NVAO (Stcrt. 2014, nr 9832). nvao w nederlands -vlaa m se accreditatieorganisatie sluit Besluit strekkende tot een oordeel voldoende van een aanvraag toets nieuw Associate-degreeprogramma Juridisch medewerker van de Hogeschool van

Nadere informatie

m UNIVERSITEIT VAN AMSTERDAM

m UNIVERSITEIT VAN AMSTERDAM College van Bestuur Spui 21 1012 WX Amsterdam Postbus 19268 1000 GG Amsterdam www.uva.nl Aan de voorzitter van de Centrale Studentenraad Nieuwe Achtergracht 170 1018 WV AMSTERDAM Datum 24 mei 2017 Contactpersoon

Nadere informatie

ONDERZOEK NAAR KWALITEITSVERBETERING MBO OPLEIDINGSNIVEAU. ROC West-Brabant Prinsentuin College te Etten-Leur

ONDERZOEK NAAR KWALITEITSVERBETERING MBO OPLEIDINGSNIVEAU. ROC West-Brabant Prinsentuin College te Etten-Leur ONDERZOEK NAAR KWALITEITSVERBETERING MBO OPLEIDINGSNIVEAU ROC West-Brabant Prinsentuin College te Etten-Leur Manager natuur en recreatie Natuur en groene ruimte 3 (Vakbekwaam medewerker groenvoorziening)

Nadere informatie

Faculteit der Natuurwetenschappen, Wiskunde en Informatica. Visiedocument

Faculteit der Natuurwetenschappen, Wiskunde en Informatica. Visiedocument Faculteit der Natuurwetenschappen, Wiskunde en Informatica Visiedocument Jamie Lustermans (Voorzitter) Mike Eijbersen (Vice-voorzitter) Katarina Radisavljević (Secretaris) Bas van Zadelhoff (Penningmeester)

Nadere informatie

sluit Besluit strekkende tot een oordeel voldoende van een aanvraag toets nieuw Associate-degreeprogramma Communicatie van Avans Hogeschool

sluit Besluit strekkende tot een oordeel voldoende van een aanvraag toets nieuw Associate-degreeprogramma Communicatie van Avans Hogeschool ,nvao r nederlands - vlaamse accreditatieorganisatie sluit Besluit strekkende tot een oordeel voldoende van een aanvraag toets nieuw Associate-degreeprogramma Communicatie van Avans Hogeschool datum 31

Nadere informatie

II. VOORSTELLEN VOOR HERZIENING

II. VOORSTELLEN VOOR HERZIENING II. VOORSTELLEN VOOR HERZIENING 2. VERSTEVIGING VAN RISICOMANAGEMENT Van belang is een goed samenspel tussen het bestuur, de raad van commissarissen en de auditcommissie, evenals goede communicatie met

Nadere informatie

Toetsing realisatie voorwaarden. nieuwe opleiding. hbo-master Strategy & Leadership. AOG TSM Master School. 15 oktober 2018

Toetsing realisatie voorwaarden. nieuwe opleiding. hbo-master Strategy & Leadership. AOG TSM Master School. 15 oktober 2018 Toetsing realisatie voorwaarden nieuwe opleiding hbo-master Strategy & Leadership AOG TSM Master School 15 oktober 2018 NVAO Toets voorwaarden nieuwe opleiding Adviesrapport Inhoud 1 Beschrijving van de

Nadere informatie

U I T S P R A A K

U I T S P R A A K U I T S P R A A K 1 7-3 3 7 van het College van beroep voor de examens van de Universiteit Leiden inzake het beroep van [naam], appellante tegen het bestuur van de Faculteit der Governance and Global Affairs,

Nadere informatie

Toetsing en beoordeling en de beperkte opleidingsbeoordeling

Toetsing en beoordeling en de beperkte opleidingsbeoordeling Toetsing en beoordeling en de beperkte opleidingsbeoordeling Conferentie Onderwijsinspectie, Amersfoort, 20 mei 2015 Sietze Looijenga, QANU In deze workshop: Hoe wordt in visitaties aandacht besteed aan

Nadere informatie

Randvoorwaarden. Geachte decaan, beste Karen,

Randvoorwaarden. Geachte decaan, beste Karen, Decaan Faculteit Natuurwetenschappen, Wiskunde en Informatica t.a.v. Karen Maex Postbus 94214 1090 GE Amsterdam (020) 525 5878 fnwi@studentenraad.nl studentenraad.nl/fnwi Datum 10 februari 2014 Ons kenmerk

Nadere informatie

Uw brief van Ons kenmerk Contactpersoon Zoetermeer HBO/AS/2002/4056

Uw brief van Ons kenmerk Contactpersoon Zoetermeer HBO/AS/2002/4056 OC enw De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Ministerie van Onderwijs Cultuur en Wetenschappen Europaweg 4 Postbus 25000 2700 LZ Zoetermeer Telefoon (079)

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-bachelor Psychobiologie van de Universiteit van Amsterdam

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-bachelor Psychobiologie van de Universiteit van Amsterdam }nvao r n e d e rlcw d s- vlaam se a ccre d ita tie o rg a n is a tie les Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-bachelor Psychobiologie van de Universiteit van Amsterdam

Nadere informatie

Veelgestelde vragen over Matching

Veelgestelde vragen over Matching Veelgestelde vragen over Matching Voor de meest actuele versie zie www.uu.nl/matching 1. Waarom voert de Universiteit Utrecht matching in? Om jou als aankomend student te laten beginnen aan een opleiding

Nadere informatie

DE NIEUWE BACHELOR OPLEIDING

DE NIEUWE BACHELOR OPLEIDING DE NIEUWE BACHELOR OPLEIDING STUDIESUCCES: DE VRIJBLIJVENDHEID VOORBIJ Diagnose Doelstellingen Maatregelen Waar staan we? Effectmeting 2 DIAGNOSE - KERNPROBLEEM Lage studierendementen in de bachelor opleidingen

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-bachelor Biologie van de Vrije Universiteit Amsterdam

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-bachelor Biologie van de Vrije Universiteit Amsterdam nuao w nederlands -vlaam se accreditatieorganisatie Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-bachelor Biologie van de Vrije Universiteit Amsterdam datum 29 juli 2016 Onderwerp

Nadere informatie

Raad van Toezicht De Haagse Hogeschool Toezichtkader

Raad van Toezicht De Haagse Hogeschool Toezichtkader 1 Raad van Toezicht De Haagse Hogeschool 2 INLEIDING 3 De Raad van Toezicht van De Haagse Hogeschool formuleert in dit de inhoudelijke uitgangspunten van zijn toezicht en de manier waarop hij daaraan invulling

Nadere informatie

Nota Kwaliteitzorg Kwaliteit en de bewaking ervan aan het Jan Tinbergen College

Nota Kwaliteitzorg Kwaliteit en de bewaking ervan aan het Jan Tinbergen College Nota Kwaliteitzorg Kwaliteit en de bewaking ervan aan het n Tinbergen College 2014 J.C. van Wettum 1. Visie op kwaliteit Het n Tinbergen College heeft een visie op hoe zij als onderwijsorganisatie in de

Nadere informatie

Beoordelingskader Kader voor de beperkte toets nieuw associate-degree (Ad-)programma van de NVAO (Stcrt. 2014, nr 9832).

Beoordelingskader Kader voor de beperkte toets nieuw associate-degree (Ad-)programma van de NVAO (Stcrt. 2014, nr 9832). nvao r nederlands - vlaamse accreditatieorganisatie Besluit datum 28 april 2017 onderwerp Besluit TN Ad-programma Online Marketing en Sales van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (005058) uw kenmerk

Nadere informatie

Curriculumevaluatie BA Wijsbegeerte

Curriculumevaluatie BA Wijsbegeerte Curriculumevaluatie BA Wijsbegeerte Beste student, U heeft onlangs alle onderdelen van uw bacheloropleiding Wijsbegeerte afgerond en kunt nu het BA-diploma aanvragen. Het bestuur van het Instituut voor

Nadere informatie

Kader Instellingsreview. - Vlaanderen

Kader Instellingsreview. - Vlaanderen Kader Instellingsreview - Vlaanderen 2015-2017 20 maart 2015 pagina 2 Inhoud 1 Opzet 4 2 Beoordelingskader 5 3 Beoordelingsschaal en beslisregel 6 3.1 Beoordelingsschaal voor de standaarden 6 3.2 Beslisregels

Nadere informatie

HUISHOUDELIJK REGLEMENT VAN OPLEIDINGSCOMMISSIE BINNEN DE Faculteit XXX (NAAM INVULLEN) OC XXX (naam OC invullen)

HUISHOUDELIJK REGLEMENT VAN OPLEIDINGSCOMMISSIE BINNEN DE Faculteit XXX (NAAM INVULLEN) OC XXX (naam OC invullen) HUISHOUDELIJK REGLEMENT VAN OPLEIDINGSCOMMISSIE BINNEN DE Faculteit XXX (NAAM INVULLEN) OC XXX (naam OC invullen) Artikel 1 Begripsbepalingen In dit reglement wordt verstaan onder: faculteitsreglement:

Nadere informatie

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal. Postbus EA..DEN HAAG

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal. Postbus EA..DEN HAAG >Retouradres Postbus 16375 2500 BJ Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA..DEN HAAG Hoger Onderwijs en Studiefinanciering Rijnstraat 50 Den Haag Postbus 16375

Nadere informatie

RAPPORT ONDERZOEK IN HET KADER VAN HET VIERJAARLIJKS BEZOEK OP DE BOSSCHOOL. Onderzoeksnummer :

RAPPORT ONDERZOEK IN HET KADER VAN HET VIERJAARLIJKS BEZOEK OP DE BOSSCHOOL. Onderzoeksnummer : RAPPORT ONDERZOEK IN HET KADER VAN HET VIERJAARLIJKS BEZOEK OP DE BOSSCHOOL School : De Bosschool Plaats : Bergen Nh BRIN-nummer : 05JM Onderzoeksnummer : 108122 Datum schoolbezoek : 30 oktober 2008 Datum

Nadere informatie

Toetsing en examinering voor studenten met een functiebeperking: wat zijn de mogelijkheden? Examencongres, 23 november 2017

Toetsing en examinering voor studenten met een functiebeperking: wat zijn de mogelijkheden? Examencongres, 23 november 2017 Toetsing en examinering voor studenten met een functiebeperking: wat zijn de mogelijkheden? Examencongres, 23 november 2017 Programma + Welkom en introductie + Jouw toekomstvisie: hoe toetsen we over vijf

Nadere informatie

Radboud Pre-University College of Society

Radboud Pre-University College of Society Radboud Pre-University College of Society Samenwerkingsverband alfa- en gammawetenschappen Dr. Clarie Ramakers Oprichting Doel, middelen en doelgroep Interfacultaire programma s Plannen toekomst Schooldecanendag

Nadere informatie

BEOORDELING BESTAANDE EXPERIMENTEN LEERUITKOMSTEN

BEOORDELING BESTAANDE EXPERIMENTEN LEERUITKOMSTEN NVAO NEDERLAND BEOORDELING BESTAANDE EXPERIMENTEN LEERUITKOMSTEN PROTOCOL APRIL 2019 Inhoud Inleiding... 3 1 Standaarden... 4 1.1 Toepassing standaarden... 4 1.2 Standaarden voor de beperkte beoordeling...

Nadere informatie

Programma STUDIESUCCES VOOR IEDEREEN!

Programma STUDIESUCCES VOOR IEDEREEN! Programma STUDIESUCCES VOOR IEDEREEN! Meerjarig programma van de Hogeschool Rotterdam in het kader van afspraken met de minister van OC&W ter verbetering van de in-, door- en uitstroom van studenten. Basisnotitie

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Applied Science van de Fontys Hogescholen

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Applied Science van de Fontys Hogescholen nuao v nederlands - vlaamse accreditatieorganisatie Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Applied Science van de Fontys Hogescholen datum 31 mei 2017 onderwerp

Nadere informatie

Besluit strekkende tot een oordeel voldoende van een aanvraag toets nieuw

Besluit strekkende tot een oordeel voldoende van een aanvraag toets nieuw ,r\vao w nederlands-vlaam se accreditatieorganisatie es uit Besluit strekkende tot een oordeel voldoende van een aanvraag toets nieuw Associate degreeprogramma Pedagogische Educatief Medewerker van de

Nadere informatie

LSVb visie op Decentrale Toelating

LSVb visie op Decentrale Toelating LSVb visie op Decentrale Toelating Dit is een uitgave van de Landelijke Studentenvakbond (LSVb). Voor vragen of extra informatie kan gemaild worden naar: lsvb@lsvb.nl Landelijke Studentenvakbond Postbus

Nadere informatie

Datum 8 februari 2016 Antwoord op schriftelijke vragen van het lid Mohandis (PvdA) over het bericht dat selectie aan de poort allochtonen dupeert

Datum 8 februari 2016 Antwoord op schriftelijke vragen van het lid Mohandis (PvdA) over het bericht dat selectie aan de poort allochtonen dupeert >Retouradres Postbus 16375 2500 BJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Hoger Onderwijs & Studiefinanciering Rijnstraat 50 Den Haag Postbus 16375

Nadere informatie

Beoordelingskader Kader voor de beperkte toets nieuw Associate-degree (Ad-)programma van de NVAO (Stcrt. 2014, nr 9832).

Beoordelingskader Kader voor de beperkte toets nieuw Associate-degree (Ad-)programma van de NVAO (Stcrt. 2014, nr 9832). ,nvao w nederlands -vlaam se accreditatieorganisatie Besluit Besluit strekkende tot een oordeel voldoende onder voorwaarden van een aanvraag toets nieuw Associate-degreeprogramma Zorg en technologie van

Nadere informatie

1. De opbrengsten van de aanbevelingen van de commissie Bruijn

1. De opbrengsten van de aanbevelingen van de commissie Bruijn Bestuurlijke afspraken tussen de HBO-raad en de Minister van Onderwijs Cultuur en Wetenschap, naar aanleiding van het advies Vreemde ogen dwingen van de Commissie externe validering examenkwaliteit hoger

Nadere informatie

Geen instemming met de OER van ACASA, deel A

Geen instemming met de OER van ACASA, deel A Dhr. prof. dr. F.P. Weerman Kloverniersburgwal 48 1012 CX Amsterdam Spuistraat 134 1012 VB Amsterdam (020) 525 3278 fsr-fgw@uva.nl studentenraad.nl/fgw Datum 31 oktober 2017 Ons kenmerk 17fgw039 Contactpersoon

Nadere informatie

23 januari 2014 versie 0.2.

23 januari 2014 versie 0.2. Onderwijskwaliteit onze zorg (III) Rapportage interne audit kwaliteitszorg 2 januari 2014 versie 0.2. 1 Inhoudsopgave 1. Samenvatting... 2. Opzet derde interne audit... 5 2.1. Doelstelling en vraagstelling...

Nadere informatie

Almere augustus juli 2017

Almere augustus juli 2017 ,nvao r nederlands - vlaamse accreditatieorganisatie es t. Besluit strekkende tot een oordeel positief van een aanvraag Toets Nieuwe Opleiding van de Associate degree-opleiding Pedagogisch Educatief Medewerker

Nadere informatie

Toetsing en examinering bij accreditaties. door Inge de Jong

Toetsing en examinering bij accreditaties. door Inge de Jong Toetsing en examinering bij accreditaties door Inge de Jong Inhoud 1. Aan welke eisen op het gebied van toetsing moet een opleiding voldoen? 2. Hoe kijkt een panel? 3. Hoe kan een opleiding goed duidelijk

Nadere informatie

Feiten en cijfers. Afgestudeerden en uitvallers in het hoger beroepsonderwijs. Mei 2015

Feiten en cijfers. Afgestudeerden en uitvallers in het hoger beroepsonderwijs. Mei 2015 Feiten en cijfers Afgestudeerden en uitvallers in het hoger beroepsonderwijs Mei 2015 Feiten en cijfers 2 Inleiding Op 19 mei 2015 hebben de hogescholen hun strategische agenda #hbo2025: wendbaar & weerbaar1

Nadere informatie