Sprekende Cijfers Woningmarkten Q2

Transcriptie

1 , Arnhem 17 Sprekende Cijfers Woningmarkten Q2 Beschikbaar woningaanbod 1 juli AFNAME VAN 33% T.O.V. 1 JULI 216 Marktratio 53% BEGIN 28 SLECHTS 39% Aantal transacties Q TOENAME VAN 3% T.O.V. Mediane transactieprijs BEGIN 28 SLECHTS

2 Sprekende Cijfers Sprekende Cijfers Woningmarkten 217 Q2 Een uitgave van Dynamis B.V. Copyright 217 Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden gekopieerd en/of verveelvoudigd of in enigerlei andere vorm openbaar gemaakt worden zonder schriftelijke toestemming van de eigenaar Dynamis B.V. Deze rapportage is verkrijgbaar bij: Dynamis B.V. Afdeling Research Orteliuslaan BA Utrecht dynamis@dynamis.nl Woningmarkten 217 Q2

3 Voorwoord Voorwoord In de nieuwste Sprekende Cijfers Woningmarkten rapportage zal naast het se marktbeeld uitgebreid aandacht worden gegeven aan de regionale woningmarktontwikkelingen. De cijfers zijn tot stand gekomen door de researchafdeling van Dynamis. De controle en borging worden uitgevoerd door de woningmakelaars die werkzaam zijn in de desbetreffende regio s. Hierdoor wordt de betrouwbaarheid van de gepubliceerde cijfers gegarandeerd en toont Dynamis haar kwaliteit: uw logische partner voor echte lokale kennis. Na een korte daling van het aantal transacties in het eerste kwartaal steeg het aantal transacties weer in het tweede kwartaal. In totaal zijn er in het tweede kwartaal woningen verkocht. Dit betekent een lichte stijging van 3% ten aanzien van dezelfde periode in 216. Deze stijging is volledig te verklaren doordat er een sterke groei van het aantal verkopen van nieuwbouwwoningen is geregistreerd (+51% op jaarbasis). Ondanks deze sterke groei van nieuwbouw daalde het totale aanbod wederom aanzienlijk met 9% op kwartaalbasis naar Opvallend is dat in de gemeenten waar een forse marktdruk zichtbaar is het aantal transacties juist daalde en het aanbod weer opliep. De groei van het aantal transacties kwam dan ook vooral voort uit hogere transactievolumes buiten de Randstad en grote stedelijke gemeenten. Ook in het tweede kwartaal stegen de prijzen weer fors. De mediane verkoopprijs behaalde een nieuw record op Dit betekent een stijging van maar liefst 1,2% op jaarbasis. Ondanks dit record ligt het prijsniveau in slechts 82 van de 388 gemeenten hoger dan de piek in 28. Dit geeft direct aan dat de prijsverschillen tussen gemeenten nog nooit eerder zo groot zijn geweest. Om met name de financierbaarheid in de stedelijke regio s te blijven garanderen zijn nieuwe woningen dan ook essentieel. In dat kader is het goed te constateren dat het aantal afgegeven nieuwbouwvergunningen in de eerste helft van 217 een duidelijk stijging toont. Echter, loopt deze nog steeds achter op de jaarlijkse huishoudensgroei, waardoor de tekorten in de bestaande voorraad tot nog toe alleen maar toenemen. Gevolg is dat in telkens meer gemeenten niet alleen de prijzen bovenmatig stijgen, maar dat ook telkens meer starters afwachten met de aanschaf van een woning of grote concessies moeten doen in woonoppervlakte of locatie. Op korte termijn is de verwachting dan ook dat de transactievolumes zullen teruglopen. Dit is niet alleen het gevolg van een beperkt aanbod, maar tevens het gevolg van de sterk gestegen prijzen waardoor startende huishoudens de koopwoningmarkt niet meer kunnen of juist willen betreden. Een situatie die vanuit zowel economisch oogpunt als uit het oogpunt van de woningmarkt absoluut niet wenselijk is. Mochten er naar aanleiding van de rapportage vragen zijn, dan staan wij u graag te woord. Drs. ing. Wilfred van der Neut MRE Directeur Alexander Dekker Voorzitter Vakgroep Wonen Particulier Frank Verwoerd MSc RE Research Manager Rogier Weck MSc Junior Researcher Voorwoord Woningmarkten 217 Q2 3

4 Sprekende Cijfers Inhoudsopgave Voorwoord 3 Vraaguitval door beperkt aanbod en stijging woningprijzen 5 Aantal nieuwbouwverkopen stijgt 5 Marktdruk neemt in 7% van de gemeenten toe 6 Ondanks duidelijke stijging bouwvergunningen nog steeds onvoldoende aanbod 7 Te kleine voorraad zorgt voor concessies en terughoudendheid bij starters 8 Woningprijzen stijgen naar recordhoogte 9 Verwachtingen: starters worden gedwongen langer te wachten 9 Sprekende Cijfers Regionaal 11 Bijlagen: Begrippen 4 Woningmarkten 217 Q2

5 Q1 28 Q1 29 Q1 21 Q1 211 Q1 212 Q1 213 Q1 214 Q1 215 Q1 216 Q1 217 Q1 215 Q3 215 Q1 216 Q3 216 Q1 217 Q1 28 Q3 28 Q1 29 Q3 29 Q1 21 Q3 21 Q1 211 Q3 211 Q1 212 Q3 212 Q1 213 Q3 213 Q1 214 Q3 214 Q1 215 Q3 215 Q1 216 Q3 216 Q1 217 Q1 28 Q3 28 Q1 29 Q3 29 Q1 21 Q3 21 Q1 211 Q3 211 Q1 212 Q3 212 Q1 213 Q3 213 Q1 214 Q3 214 Q1 215 Q3 215 Q1 216 Q3 216 Q1 217 Woningmarkt in Vraaguitval door beperkt aanbod en stijging woningprijzen Het aantal voor verkoop beschikbare woningen is in het tweede kwartaal van 217 wederom sterk afgenomen. Het is inmiddels het zevende kwartaal op rij dat het beschikbare woningaanbod daalt, huishoudens ondervinden hierdoor telkens meer hinder om de gewenste woning te vinden. In totaal staan nog woningen in aanbod, dit is een daling van 9% vergeleken met het voorgaande kwartaal. Sinds de aanbodpiek in 212, toen er in 22.7 woningen te koop stonden, is het beschikbare aanbod al bijna gehalveerd. Vooral het aantal te koop staande appartementen neemt in een rap tempo af, ten opzichte van één jaar geleden kent dit woningtype een aanbodafname van maar liefst 45%. Ondanks de sterke daling van het aanbod, ligt het beschikbare aantal woningen nog ruim boven het niveau van voor de crisis. Aan het begin van 28 stonden er nog 19% minder woningen in aanbod. Toch is het voor het behoud van een gezonde woningmarkt van belang dat het aanbod wordt aangevuld met nieuwe woningen, te meer omdat we in de huidige markt nog steeds te maken hebben met inhaalvraag. Op dit moment bestaat het aanbod voor 11% uit nieuwbouw, wat in totaal woningen betreft. Transactie- (links) en aanbodvolume van de se woningmarkt op kwartaalbasis (29-217) Transaction- (left) and supply volume of the Dutch housing market quarterly ( ) % 16% 14% 12% 1% 8% 6% 4% 2% % Aantal woningverkopen Number of transactions nieuwbouw bestaande bouw Aandeel nieuwbouwwoningen in de totale transacties Number of transactions Share of new housing in total transactions Aantal nieuwbouwverkopen stijgt De woningmarkt ondervindt inmiddels duidelijk de gevolgen van het beperkte aanbod. In de afgelopen jaren werden sterke stijgingen van het transactievolume geregistreerd, maar in 217 lijkt de rek uit de markt te zijn. ens wordt dit niet verklaard door een lagere marktvraag naar woningen, maar simpelweg naar een beperkter beschikbaar aanbod. Wel is er een duidelijke splitsing te maken tussen de bestaande bouw en nieuwbouwwoningen. Het aantal verkopen van bestaande woningen lijkt niet meer te gaan stijgen, ten opzichte van een jaar geleden is het aantal verkopen van dit soort woningen zelfs met 2% afgenomen. De reden dat het totale transactievolume alsnog is toegenomen wordt volledig verklaard door een sterke toename van het aantal nieuwbouwverkopen. Het aantal nieuwbouwverkopen blijft toenemen en door het noodzakelijk toenemend aantal bouwvergunningen zal dit dus ook in de toekomst blijven stijgen. Een steeds groter aandeel van de totale verkopen bestaat uit nieuwe woningen. Een jaar geleden was dit nog 11%, nu is het al toegenomen naar 16%. Opvallend is dat het aandeel veel hoger is dan voor het intreden van de crisis, in de eerste helft van 28 was dit aandeel 3 a 4%. De marktdynamiek, en belangrijker het faciliteren van de additionele vraag, wordt telkens meer bepaald door de hoeveelheid nieuwbouwwoningen die er op de Woningmarkten 217 Q2 5

6 Sprekende Cijfers markt komen. Derhalve is het goed te constateren dat we voor het eerst sinds lange tijd een sterke stijging van het aantal nieuwbouwvergunningen registreren. Verschil in aantal transacties ten opzichte van (links) en marktdruk in (rechts) Difference in number of transactions compared to (left) and market pressure in (right) Wanneer de verschillen in transactievolumes op gemeentelijkniveau worden bekeken valt op dat vooral de markten die al onder druk staan te maken hebben met het teruglopen van de verkoopaantallen. In de Noordvleugel van de Randstad worden in veel gemeenten minder woningen verkocht dan één jaar geleden, terwijl in de rest van het land juist veel gemeenten een toename registreren. Opvallend is dat in de gemeenten waar sprake is van een krappe woningmarkt meer dan de helft een afname van de verkoopaantallen op jaarbasis kent, terwijl in meer dan de helft van de gemeenten met een ruime markt juist een toename is geregistreerd. Marktdruk neemt in 7% van de gemeenten toe De marktdruk is historisch hoog in. De markratio, de verhouding tussen het aantal verkopen in het kwartaal en het aanbod aan het eind van het kwartaal, is hoger dan ooit. In het tweede kwartaal van 217 is een marktratio van 53% geregistreerd, wat een nieuw record is. Door de toegenomen druk is er voor het eerst gemiddeld genomen in sprake van een verkopersmarkt na de crisis. Dit heeft als gevolg dat kopers aanzienlijk minder makkelijk aan een woning komen en deze marktsituatie de prijs normaliter sterk opwaarts beïnvloed. Gemeenten verdeeld naar marktdruk Municipalities divided into market pressure Kopersmarkt Transitiefase Evenwicht Transitiefase Verkopersmarkt <3% 3% - 35% 35% - 45% 45% - 5% >5% 17 gemeenten 27 gemeenten 8 gemeenten 23 gemeenten 151 gemeenten Wanneer de marktdruk op gemeenteniveau wordt bekeken, valt op dat in maar liefst 273 van de 388 se gemeenten de markratio in het tweede kwartaal van 217 is toegenomen. Deze toename betekent niet dat de woningmarkt in al deze gemeenten daadwerkelijk onder druk staat, maar het geeft wel een trendmatige ontwikkeling aan. Opmerkelijk is dat de toename niet specifiek in de van oorsprong populaire woongebieden, zoals de Randstad, heeft plaatsgevonden, maar dat in provincies als Zeeland, Drenthe en Limburg ook driekwart van de gemeenten een toename van de marktdruk kennen. Wanneer wordt gekeken naar gemeenten waar de woningmarkt zo onder druk staat dat er sprake is van krapte, blijkt dit in 151 gemeenten het geval te zijn. Hiertegenover staat dat er in 17 gemeenten nog steeds sprake is van een ruime markt, oftewel een kopersmarkt. Gelet op de huishoudensontwikkeling binnen deze gemeenten 6 Woningmarkten 217 Q2

7 1e helft 212 2de helft 212 1e helft 213 2de helft 213 1e helft 214 2de helft 214 1e helft 215 2de helft 215 1e helft 216 2de helft 216 1e helft 217 Woningmarkt in is het sowieso de vraag in hoeverre hier op termijn weer sprake zal zijn van krappe marktomstandigheden. In deze gemeenten voldoet de bestaande voorraad kwantitatief vaak al aan de huidige en toekomstige marktvraag. Kwalitatief zullen, ook in deze gemeenten, vaak nog stappen moeten worden gemaakt om ook op termijn duurzaam aan de vraag te kunnen voldoen. Ook hier zal nieuwbouw dan ook niet perse moeten worden uitgesloten, echter zal hierin de bestaande voorraad wel goed moeten worden betrokken. Top 1 krappe en ruime woningmarkten op basis van de marktratio (gemeenten vanaf 1. inwoners) Top 1 tight and ample housing market in the Netherlands, based on the market ratio of (municipality of at least 1, inhabitants) Top 1: krappe woningmarkt 1. Rijswijk 2. Vianen 3. Heemskerk 4. Weesp 5. Utrecht 6. Uitgeest 7. Amsterdam 8. Diemen 9. IJsselstein 1. Hoorn Top 1: ruime woningmarkt 1. De Marne 2. Veendam 3. Littenseradiel 4. Oldambt 5. Reimerswaal 6. Vlagtwedde 7. De Wolden 8. Delfzijl 9. Harlingen 1. Eemsmond Uitgegeven bouwvergunningen voor woningen Bron: CBS Number of issued building permits Al met al kan er worden gesteld dat de woningmarkt in telkens uiteenlopendere marktomstandigheden kent met sterkere prijsverschillen dan ooit. De hoogste marktdruk is in het tweede kwartaal geregistreerd in de gemeente Rijswijk. Rijswijk vormt een belangrijke achtervang van de gemeente Den Haag en kent derhalve een grootschalige uitbreidingslocatie. Door de verkoop van vele nieuwbouwwoningen bestaat hier een scheve verhouding tussen het huidige aanbod en het aantal verkopen, wat resulteert in een marktratio van 271%. Opvallend is dat het merendeel van de gemeenten binnen de top 1 krappe markten bestaat uit gemeenten die naast een grotere gemeente liggen. Het feit dat ook in deze gemeenten inmiddels sprake is van een zeer krappe markt heeft alles te maken met substitutie effecten. Door het tekort aan aanbod in grote steden wijken huishoudens met hun woningvraag uit naar omliggende gemeenten. De woningmarkt in gemeenten als Rijswijk, Vianen, Heemskerk en Weesp komt zo sterk onder druk te staan. Van de top 1 gemeenten (+1. inwoners) met een ruime woningmarkt is meer dan de helft gelegen in de provincie Groningen. Opvallend is de hoge roulatie in de ruime woningmarkten, van de huidige top 1 stonden vorig kwartaal alleen De Marne en Eemsmond ook in deze lijst. In de overige acht gemeenten is de markt veel minder ruim geworden. In Alphen-Chaam, vorige kwartaal nog één van de ruimste markten, is zelfs al geen sprake meer van een ruime woningmarkt. Ondanks duidelijke stijging bouwvergunningen nog steeds onvoldoende aanbod In de eerste helft van 217 zijn er circa 32. nieuwbouwvergunningen verstrekt, dit betekent een duidelijke stijging ten aanzien van de eerste helft van 216. Toen waren er in dezelfde periode slechts 23.6 vergunningen afgegeven. Gelet op de breed gedragen marktdruk is een dergelijke stijging van het aantal vergunningen ook essentieel om in de toegenomen vraag te kunnen voorzien. Ondanks dat er een aanzienlijk aantal nieuwe woningen in de pijplijn zitten blijft dit onvoldoende om in de totale vraag te voorzien. De eerst komende jaren groeit het aantal huishoudens nog steeds sterk met circa 75. tot 8. huishoudens per jaar. Dit betekent dat er de komende jaren tenminste 8. nieuwe woningen per jaar nodig zijn, los van de inhaalvraag vanuit de crisis die ook een zekere grote uitbreiding van de voorraad vraagt. Het huidige aantal uitgegeven bouwvergunningen is niet toereikend om aan deze benodigde aantallen nieuwe Woningmarkten 217 Q2 7

8 Index 21 = 1 Index 21 = 1 Drenthe Flevoland Friesland Gelderland Groningen Limburg Noord-Brabant Noord-Holland Overijssel Utrecht Zeeland Zuid-Holland Sprekende Cijfers Huishoudensontwikkeling en verstrekte bouwvergunningen per provincie Bron: CBS Household development and licensed building permits by province woningen te voldoen. Het tekort wat al aanwezig was loopt hierdoor alleen maar op en zorgt dat de markt nog meer onder spanning komt te staan Verstrekte bouwvergunningen in 216 Huishoudenstoename in 217 Toch zijn ook hier de regionale verschillen zichtbaar, want niet overal in sprake van een tekort aan uitbreidingen van de woningvoorraad. Wanneer een uitsplitsing per provincie wordt gemaakt valt direct op dat in Zeeland meer bouwvergunningen in 216 zijn verstrekt, dan dat er huishoudens bijkomen in 217. In relatieve zin zijn de verschillen het grootst in Noord-Holland, Flevoland en Groningen, in deze provincies ligt het aantal verstrekte vergunningen net boven de helft van de verwachte huishoudensuitbreiding. Doordat alle drie deze provincies gebieden met een zeer hoge marktdruk hebben, zal de woningmarkt hier alleen maar meer onder spanning komen te staan. In absolute zin zullen de provincies Noord-Holland en Zuid-Holland de grootste stappen moeten maken, deze hebben alleen op basis van dit jaar al een tekort te overbruggen van respectievelijk 7.5 en 4.75 woningen. Dit staat nog los van het tekort dat er in de jaren ervoor al is opgebouwd. Te kleine voorraad zorgt voor concessies en terughoudendheid bij starters De marktspanning zal er toe leiden dat de prijzen opwaarts onder druk blijven staan. De vraag is echter in hoeverre starters dit prijsniveau op termijn wel kunnen blijven financieren. Zichtbaar is dat in de loop der jaren de ontwikkeling van de financieringscapaciteit nagenoeg gelijke tred hield met de prijsontwikkeling. Echter is de laatste kwartalen een duidelijke discrepantie zichtbaar tussen beide ontwikkelingen. Het feit dat de transactievolumes niet of nauwelijks dalen, ondanks de duidelijke verschillen tussen de ontwikkeling van de financieringscapaciteit en de ontwikkeling van de woningprijzen, geeft aan dat er of (1)meer eigen geld of een schenking door starters wordt gebruikt bij de aankoop van een woning of (2)dat de transacties nu hoofdzakelijk tot stand komen door doorstromers of (3)dat startende huishoudens genoegen nemen met een aanzienlijk kleinere woning dan enkele jaren geleden. Amsterdam Leencapaciteit gecorriggeerd voor loonstijging (o.b.v. bruto loon: 5.) Mediane prijsontwikkeling per m² in 8 Woningmarkten 217 Q2 Leencapaciteit gecorriggeerd voor loonstijging (o.b.v. bruto loon: 5.) Mediane prijsontwikkeling per m² in Amsterdam

9 Q1 28 Q1 29 Q1 21 Q1 211 Q1 212 Q1 213 Q1 214 Q1 215 Q1 216 Q1 217 Q1 28 Q1 29 Q1 21 Q1 211 Q1 212 Q1 213 Q1 214 Q1 215 Q1 216 Q1 217 Woningmarkt in Vooral het laatste is in de grote stedelijke gebieden duidelijk aan de orde. Veel huishoudens doen als eerste concessies in het woonoppervlakte van de aan te schaffen woning, alvorens men uitwijkt naar een andere locatie. Als door de gezinssituatie een kleiner woonoppervlakte niet gewenst is, worden een verhuizing naar een andere woongemeente overwogen om wel het gewenste oppervlakte te realiseren. Hoe dan ook is zichtbaar dat de huidige prijsontwikkeling omslaat in terughoudendheid op de markt. Dit komt mede doordat deze huishoudens dan vaak al een zekere woonoppervlakte binnen de huursector gewend zijn en binnen de koopsector dan niet terug willen naar een kleiner woonoppervlakte, zeker indien er sprake is van toekomstige gezinsuitbreiding. Het feit dat er vraaguitval is te constateren bij starters bleek al eerder uit het aantal aanvragen voor hypotheken op basis van het Hypotheken Data Netwerk(HDN). Hieruit kwam naar voren dat het aantal starters met een hypotheekaanvraag was gedaald van 39% in 215 naar circa 3% in het eerste halfjaar van 217. Woningprijzen stijgen naar recordhoogte In de vorige kwartaalrapportage van Dynamis werd de verwachting uitgesproken dat in het tweede kwartaal van 217 de mediane verkoopprijs naar recordhoogte zou stijgen. In dit kwartaal is de transactieprijs toegenomen naar 26.75, waardoor deze hoger is dan ooit. Het record uit het tweede kwartaal van 28, toen de mediane prijs bedroeg, is zo overtroffen. De mediane prijs per vierkante meter ligt al voor langere tijd boven het niveau van 28, in het derde kwartaal van 216 werd dit record overtroffen. Sindsdien is de meterprijs alleen maar verder gestegen en ligt deze al 2 boven dit oude record. In het tweede kwartaal van 217 komt de prijs per vierkante meter uit op Woningprijsontwikkeling van de se huizenmarkt, mediane verkoopprijs (recht) en mediane vierkante meterprijs (in ) Home price evolution of the Dutch housing market, median sales (right) and median price per square meter (in ) Verschil in mediane transactieprijs vergeleken met de piek in 28 op gemeenteniveau Difference in median transaction price compared with 28 peak at municipal level Ook bij de prijsniveaus geldt dat er grote verschillen ontstaan wanneer een uitsplitsing naar gemeenteniveau wordt gemaakt. In het merendeel van de gemeenten is de mediane transactieprijs namelijk nog lager dan in 28, slechts in 82 van de 388 gemeenten is deze hoger. Doordat dit vooral de grote stedelijke regio s betreft heeft het een sterke invloed op de landelijke mediaan. Wel neemt dit aantal snel toe, in het eerste kwartaal van dit jaar was de prijs in 52 gemeenten hoger en in het laatste kwartaal van 216 was dit slechts in 35 gemeenten het geval. Het betreft voornamelijk de vier grote steden en de hieromheen gelegen gemeenten die een historisch hoog prijsniveau kennen. De vierkante meterprijs ligt inmiddels in 128 van de 388 gemeenten boven de piek van 28, in het vorige kwartaal was dit nog slechts in 14 gemeenten het geval. Verwachtingen: starters worden gedwongen langer te wachten Gelet op de huidige marktontwikkelingen kan worden gesteld dat in telkens meer gemeenten sprake is van een zorgelijke marktsituatie. De combinatie van het sterk Woningmarkten 217 Q2 9

10 Sprekende Cijfers gedaalde beschikbare aanbod en de forse prijsstijgingen zorgen ervoor dat telkens meer starters afzien van het kopen van een woning. Deze starters blijven dan vaak in hun (sociale) huurwoning, studentenhuis of bij hun ouders wonen in afwachting van een normalisering van de woningmarkt. Zowel vanuit economisch oogpunt als vanuit het oogpunt van een goed functionerende woningmarkt geen goede constatering. Toch zal deze situatie op korte termijn niet snel veranderen, hiervoor liggen de volumes van bouwvergunningen, zeker in de stedelijke regio s, nog op een te laag niveau. De verwachting is dan ook dat de marktvraag in telkens meer gemeenten zal gaan wegvallen vanwege een te beperkt geschikt aanbod en te sterk gestegen prijzen. Deze combinatie van factoren leidt er uiteraard wel toe dat de marktverhoudingen uiteindelijk wel tot een normalisatie zullen gaan leiden, terwijl er een zekere latente vraag is, waardoor spanning op de prijzen zal blijven bestaan. Toch zijn er ook genoeg gemeenten waarvoor deze omstandigheden niet gaan gelden. Hier blijft sprake van gezonde marktomstandigheden, waarbij weliswaar sprake is van een sterk herstel van de markt, maar de financierbaarheid en keuzevrijheid van de potentiële kopers niet in het geding is. Doordat hier de toename van huishoudens ook minder groot is dan in de stedelijke regio s is het voor deze gemeenten ook gemakkelijker om te anticiperen op een toename van de vraag. Ook hier zal gelden dat op termijn de woningprijzen weer een vergelijkbaar niveau zullen kennen als voor de crisis, echter gaat dit wel op een aanzienlijk gezondere wijze. Al met al kan worden gesteld dat in 217 voor het eerst te maken gaat krijgen met een te krappe markt. Dit zal uiteindelijk van invloed zijn op het transactievolume dat er aan het einde van het jaar wordt behaald. De prijzen zullen ook bij uitval van de vraag op korte termijn weinig invloed hiervan ondervinden. De verwachting is dan ook dat de prijzen nog verder zullen stijgen zolang de financierbaarheid dit toelaat. Dit komt hoofdzakelijk doordat huishoudens die afwachten met het kopen van een woning, vaak ook de mogelijkheid hebben extra eigen vermogen op te bouwen om na een zekere periode wel de stap op de koopwoningmarkt te maken. 1 Woningmarkten 217 Q2

11 Sprekende Cijfers Sprekende Cijfers Regionaal Aalsmeer, De Ronde Venen, Haarlemmermeer en Uithoorn Alkmaar, Heerhugowaard en Langedijk Almelo, Twenterand, Wierden en Tubbergen Almere Amsterdam Apeldoorn Appingedam en Delfzijl Arnhem Assen Bergen, Castricum en Heiloo Beverwijk, Heemskerk, Uitgeest en Velsen Breda De Bevelanden Delft Deventer Dordrecht Eindhoven Emmen Enschede Groningen Haarlem Hardenberg Hengelo, Hof van Twente en Borne Hoorn Leeuwarden Leiden Leidschendam-Voorburg Maastricht Nijmegen Parkstad Limburg Purmerend Rijswijk Rotterdam s-gravenhage s-hertogenbosch Tilburg Utrecht Walcheren Wassenaar Zaanstad, Oostzaan en Wormerland Zeeuws Vlaanderen Zwolle

12 Sprekende Cijfers Woningmarkten Q2 Aalsmeer, De Ronde Venen, Haarlemmermeer en Uithoorn Het beschikbare aanbod daalt stevig door in de gemeenten Aalsmeer, De Ronde Venen en Haarlemmermeer en Uithoorn. Ten aanzien van een jaar geleden staan er 42% minder woningen te koop in de regio. Dit komt grotendeels door het aanhoudende hoge transactievolume. Ook in het meest recente kwartaal lag het transactievolume weer hoog en kwam uit op 918 woningverkopen. Het dalende aanbod en het stabiel hoge transactievolume leiden er toe dat de marktdruk in de regio sterk aan het toenemen is. Waar een jaar geleden nog sprake was van een marktratio van 48% is dit inmiddels opgelopen tot 87%. De regio volgt hiermee andere gemeenten in de Metropoolregio Amsterdam. Tussen de gemeenten zijn nog wel duidelijke verschillen. Zo ligt de marktratio in Haarlemmermeer (113%) en Uithoorn (121%) aanzienlijk hoger dan in Aalsmeer (77%). Het meer landelijke aanbod in De Ronde Venen kent nog een stuk ruimere markt met een marktratio van 46%. Wel neemt ook hier de schaarste de laatste kwartalen toe. Vraag & aanbod Aantal transacties 918 woningen verloop naar woningtype 4. naar woningtype Looptijd aanbod/transacties > 3 jaar 1 tot 3 jaar 6 tot 12 maanden 3 tot 6 maanden < 3 maanden /transacties naar m² > 25 m² 2 m² - 25 m² 16 m² - 2 m² 12 m² - 16 m² 8 m² - 12 m² < 8 m²

13 Prijsmutaties Mediane transactieprijs euro Transactieprijs Transactieprijs per m² Aalsmeer, De Ronde Venen, Haarlemmermeer en Uithoorn Aalsmeer, De Ronde Venen, Haarlemmermeer en Uithoorn De woningprijzen van woningen in de regio laten een duidelijke prijsstijging zien als gevolg van de toenemende schaarste naar woonruimte. Op jaarbasis liggen de woningprijzen 15,8% hoger, met een mediane verkoopprijs van Ook de mediane vierkante meterprijs kent een vergelijkbare ontwikkeling. Deze ligt inmiddels op 2.7 per m². Dit is inmiddels 11% boven de piek die ooit in 28 was gerealiseerd. Nieuwbouw Marktdruk Nieuwbouwratio 8% 6% 4% 2% % 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % Marktratio Aalsmeer, De Ronde Venen, Haarlemmermeer en Uithoorn Aalsmeer, De Ronde Venen, Haarlemmermeer en Uithoorn De marktratio, laat na een korte daling in het eerste kwartaal, een stevige stijging zien. Hiermee kan worden vastgesteld dat de schaarste naar koopwoningen aanzienlijk is toegenomen in de regio. Ook als een vergelijk met wordt gemaakt, is de marktdruk in de regio inmiddels aanzienlijk hoger. Dit uit zich tot nog toe onvoldoende in nieuwe nieuwbouwprojecten. Het is dan ook goed om te zien dat een grootschalige gebiedsontwikkeling in Beukenhorst-West (Hoofddorp) in de pijplijn zit. Sprekende Cijfers is een product van Dynamis B.V. Orteliuslaan BA Utrecht research@dynamis.nl Kuijs Reinder Kakes Amsterdam Valkenburgerstraat 67 a/b 111 MG Amsterdam amsterdam@krk.nl

14 Sprekende Cijfers Woningmarkten 1. Alkmaar, Heerhugowaard en Langedijk 217 Q2 Het aantal verkopen in het HAL-gebied neemt voor het tweede achtereenvolgende kwartaal af. De oorzaak hiervan lijkt te liggen in het sterk teruggelopen aanbod in het afgelopen jaar. In totaal is het beschikbare aanbod met 46% afgenomen ten aanzien van het jaar ervoor, waardoor consumenten een aanzienlijk minder ruime keuze hebben op de woningmarkt in het HAL-gebied. Historisch gezien blijft het huidige transactievolume overigens nog steeds hoog. Het aantal transacties lag het laatste kwartaal op 658, terwijl dit in de laatste negen jaar op kwartaalbasis slechts 483 waren. Dit verklaard ook dat de marktdruk in de regio hoog blijft. De marktratio is weliswaar licht gedaald naar 72%, toch blijft de marktdruk daarmee hoger dan dat we met het se gemiddelde constateren. De marktdruk bevindt zich hoofdzakelijk bij tussen- en hoekwoningen met een woonoppervlakte van 8 tot 12 m². Ook zijn er duidelijke verschillen tussen de gemeenten. Zo ligt de marktratio het hoogst in Heerhugowaard (93%), terwijl in de meer perifere gebieden in Langedijk nog sprake is van relatief ruime marktomstandigheden (49%). Vraag & aanbod Aantal transacties 658 woningen verloop naar woningtype 3. naar woningtype Looptijd aanbod/transacties > 3 jaar 1 tot 3 jaar 6 tot 12 maanden 3 tot 6 maanden < 3 maanden /transacties naar m² > 25 m² 2 m² - 25 m² 16 m² - 2 m² 12 m² - 16 m² 8 m² - 12 m² < 8 m²

15 Prijsmutaties Mediane transactieprijs euro Transactieprijs Transactieprijs per m² Alkmaar, Heerhugowaard en Langedijk Alkmaar, Heerhugowaard en Langedijk Op jaarbasis liggen de woningprijzen in het HAL-gebied 11,3% hoger, inmiddels ligt de mediane verkoopprijs op Ook de mediane vierkante meterprijs kent een vergelijkbare ontwikkeling, zo ligt de mediane meterprijs inmiddels op 2.2, 8,5% hoger dan een jaar geleden en inmiddels 6% hoger dan de piek die medio 28 werd bereikt. Gelet op de huidige marktomstandigheden zal deze lijn zich voorlopig nog voortzetten, zolang het aanbod de vraag onvoldoende kan bedienen. Nieuwbouw Marktdruk Nieuwbouwratio 8% 6% 4% 2% % 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % Marktratio Alkmaar, Heerhugowaard en Langedijk Alkmaar, Heerhugowaard en Langedijk Positief te vermelden is dat het aantal gestarte nieuwbouwprojecten aanzienlijk is toegenomen in het meest recente kwartaal. Op dit moment zijn er 124 nieuwbouwwoningen beschikbaar voor verkoop in de regio. Dit betreft met name nieuwbouwwoningen binnen de gemeente Alkmaar waar onder andere de nieuwbouwprojecten Vroonermeer-Noord ll, De Pauw en de Buurt in verkoop zijn genomen. Ook in Heerhugowaard is een kleinschalig project binnen het Project Rietland Broekhorn in de verkoop gegaan. Sprekende Cijfers is een product van Dynamis B.V. Orteliuslaan BA Utrecht research@dynamis.nl Kuijs Reinder Kakes Alkmaar Kanaalkade LT Alkmaar alkmaar@krk.nl

16 Sprekende Cijfers Woningmarkten Q2 Almelo, Twenterand, Wierden en Tubbergen Sinds het begin van 216 toont de woningmarkt in Almelo, Twenterand, Wierden en Tubbergen herstel. Het aanbod is sindsdien met 28% afgenomen, waardoor per 1 juli 217 nog woningen te koop staan. De helft van deze woningen staat in de gemeente Almelo. Per woningtype is er een groot verschil in de snelheid van het herstel. Zo is het aanbod van rijwoningen in een jaar met 38% afgenomen, maar verloopt dit bij hoekwoningen veel minder snel (-7%). Het herstel van het aantal woningverkopen is al veel eerder begonnen, sinds halverwege 213 neemt het transactievolume gestaag toe. In het afgelopen jaar heeft een toename van 3% plaatsgevonden. De vraag is nagenoeg gelijk verdeeld over het lage, midden en hogere marktsegment. Alleen de vraag naar woningen kleiner dan 8 m² lijkt wat achter te blijven bij de andere woninggrootteklassen. Het herstel van de markt is ook terug te zien in de afname van de looptijd van het aanbod. De mediane looptijd is nu 116 dagen, een jaar geleden was dit nog 3 dagen langer. Vraag & aanbod Aantal transacties 46 woningen verloop naar woningtype 2. naar woningtype Looptijd aanbod/transacties > 3 jaar 1 tot 3 jaar 6 tot 12 maanden 3 tot 6 maanden < 3 maanden /transacties naar m² > 25 m² 2 m² - 25 m² 16 m² - 2 m² 12 m² - 16 m² 8 m² - 12 m² < 8 m²

17 Prijsmutaties Mediane transactieprijs euro Transactieprijs Transactieprijs per m² Almelo, Twenterand, Wierden en Tubbergen Almelo, Twenterand, Wierden en Tubbergen Door het aantrekken van de markt tonen de woningprijzen een opwaartse ontwikkeling. De mediane verkoopprijs is met bijna 8% gestegen ten opzichte van een jaar geleden. Ook uitgesplitst naar de prijs per vierkante meter vindt er een prijsstijging plaats. De mediane meterprijs is In de gemeente Almelo ligt deze prijs lager, namelijk op 1.5, door een groter aandeel (goedkopere) rijwoningen en appartementen in de opnames. Nieuwbouw Marktdruk Nieuwbouwratio 8% 6% 4% 2% % 6% 5% 4% 3% 2% 1% % Marktratio Almelo, Twenterand, Wierden en Tubbergen Almelo, Twenterand, Wierden en Tubbergen De afname van het aanbod is duidelijk terug te zien in de marktratio. Deze verhouding tussen de transacties en het aanbod is toegenomen naar 32%, een jaar geleden was dit nog 22%. De woningmarkt in de regio begint zo minder ruim te worden. Per woningtype bestaan er op dit vlak grote verschillen. Zo begint er bij rijwoningen al enigszins druk te ontstaan met een marktratio van 48%, maar is er bij vrijstaande woningen nog duidelijk sprake van een kopersmarkt (19%). Sprekende Cijfers is een product van Dynamis B.V. Orteliuslaan BA Utrecht research@dynamis.nl Snelder Zijlstra Makelaars Wierdensestraat GE Almelo almelo@snelderzijlstra.nl

18 Sprekende Cijfers Woningmarkten 1. Almere 217 Q2 Het beschikbare aanbod kent in Almere een explosieve groei. In totaal is het aanbod met 1% gestegen ten aanzien van het vorige kwartaal. De sterke stijging van het aanbod is volledig te verklaren door het aanzienlijke aantal nieuwbouwprojecten dat in het afgelopen kwartaal in verkoop is gegaan. Op dit moment bedraagt zelfs 4% van het beschikbare aanbod in Almere een nieuwbouwwoning. Opvallend is dat het nieuwbouwaanbod vooral bestaat uit vrijstaande woningen en appartementen. Vooral het aantal toevoegingen van vrijstaande woningen is opmerkelijk als gekeken wordt naar de huidige dynamiek op de markt. Daarbij lijkt Almere al voor te sorteren op een hogere verhuisbeweging van doorstromers die groter en ruimer willen wonen. Tot op heden zit echter de marktdruk hoofdzakelijk bij het lagere en midden segment. In totaal zijn er in het meest recente kwartaal 83 woningen verkocht. Dit betreft een stijging van 16% op kwartaalbasis en 6% ten aanzien van dezelfde periode vorig jaar. Mede door deze stijging van het aantal transacties steeg de marktratio in Almere wel naar 78%. Vraag & aanbod Aantal transacties 83 woningen verloop naar woningtype 3. naar woningtype Looptijd aanbod/transacties > 3 jaar 1 tot 3 jaar 6 tot 12 maanden 3 tot 6 maanden < 3 maanden /transacties naar m² > 25 m² 2 m² - 25 m² 16 m² - 2 m² 12 m² - 16 m² 8 m² - 12 m² < 8 m²

19 Prijsmutaties Mediane transactieprijs euro Transactieprijs Transactieprijs per m² Almere Almere Dat er een sterke behoefte is aan nieuwbouw in Almere blijkt wel uit de sterke stijging van de prijzen in de gemeente. In een jaar tijd ligt de mediane verkoopprijs namelijk 15,6% hoger. De mediane verkoopprijs kwam over het tweede kwartaal uit op Ook de mediane meterprijs laat een vergelijkbaar beeld zien met een stijging op jaarbasis van 11% naar 2.5. Nieuwbouw Marktdruk Nieuwbouwratio 8% 6% 4% 2% % 12% 1% 8% 6% 4% 2% % Marktratio Almere Almere Door de stevige nieuwbouwtoevoer in Almere is de marktdruk de laatste maanden wat afgenomen, toch blijkt uit het meest recente kwartaal dat ook met een hoge mate van nieuwbouw de marktdruk hoog blijft. Dit impliceert in sterke mate de enorme additionele vraag naar woonruimte in Almere. Dit verklaart dan ook de snelle verkoop van woningen, inmiddels wordt de gemiddelde woning in Almere al verkocht binnen 54 dagen. Sprekende Cijfers is een product van Dynamis B.V. Orteliuslaan BA Utrecht research@dynamis.nl

20 Sprekende Cijfers Woningmarkten 1. Amsterdam 217 Q2 Het beschikbare woningaanbod laat in Amsterdam voor het tweede achtereenvolgende kwartaal een stijging zien. Het beschikbare aanbod ligt 9% hoger dan een kwartaal geleden, toch staat dit in geen verhouding ten opzichte van een jaar geleden toen het aanbodvolume nog 28% hoger lag. Het beschikbare aanbod komt hoofdzakelijk vrij in de wijken Grachtengordel-West, de Zuidas, Stadionbuurt en de Nieuwmarkt & Lastage. Doordat dit juist geliefde wijken betreft is de verwachting dat deze woningen op zeer korte termijn alweer verkocht zullen zijn. Mede doordat het beschikbare aanbod steeg, is ook het aantal transacties op kwartaalbasis weer gestegen. In totaal werden er in het tweede kwartaal woningen verkocht in Amsterdam, toch blijft dit nog 17% achter bij het aantal verkopen in dezelfde periode vorig jaar. Gelet op de woningprijsontwikkeling is dit overigens geen gevolg van vraaguitval, maar volledig toe te schrijven aan onvoldoende geschikt aanbod. Zo ligt de marktratio inmiddels al twee jaar boven de 1%, wat aangeeft dat huishoudens geluk moeten hebben om een woning te kunnen bemachtigen. Dit is nog schrijnender bij kleine woningen tot 8 m², welke een marktratio kent van 211%. Vraag & aanbod Aantal transacties woningen verloop naar woningtype 1. naar woningtype Looptijd aanbod/transacties > 3 jaar 1 tot 3 jaar 6 tot 12 maanden 3 tot 6 maanden < 3 maanden /transacties naar m² > 25 m² 2 m² - 25 m² 16 m² - 2 m² 12 m² - 16 m² 8 m² - 12 m² < 8 m²

21 Prijsmutaties Mediane transactieprijs 36.5 euro Transactieprijs Transactieprijs per m² Amsterdam Amsterdam Door de aanhoudende marktdruk blijven de prijzen in Amsterdam onder druk staan. Inmiddels ligt de mediane verkoopprijs in Amsterdam op maar liefst 36.5, 17,6% hoger dan een jaar geleden. Voor deze prijs kan een gemiddelde woning worden aangekocht met een woonoppervlakte van slechts 7 m². De prijsontwikkeling laat duidelijk zien dat we te maken hebben met een uitzonderlijke situatie in Amsterdam, die niet kan worden verklaard vanuit bijvoorbeeld loonontwikkeling, renteontwikkeling of financieringsontwikkelingen. Nieuwbouw Marktdruk Nieuwbouwratio 8% 25% Marktratio 6% 4% 2% 2% 15% 1% 5% % % Amsterdam Amsterdam De stijging van het beschikbare aanbod wordt hoofdzakelijk verklaard door een toename van het nieuwbouwaanbod. Dit betreft onder andere de projecten Bold in Amsterdam Noord, Narva Eiland West in Houthaven en de Ivens Studio s op het Haveneiland West. Opvallend daarbij is dat bij sommige projecten de bouw al is gestart alvorens de verkoop van het project gereed is. Wat aangeeft dat er een sterk vertrouwen is in de verkoop van het te ontwikkelen product. Sprekende Cijfers is een product van Dynamis B.V. Orteliuslaan BA Utrecht research@dynamis.nl Kuijs Reinder Kakes Amsterdam Valkenburgerstraat 67 a/b 111 MG Amsterdam amsterdam@krk.nl

22 Sprekende Cijfers Woningmarkten 1. Apeldoorn 217 Q2 In Apeldoorn is het aantal voor verkoop beschikbare woningen wederom afgenomen. Ten opzichte van het eerste kwartaal van 217 is er sprake van een afname van 11%, waardoor per 1 juli 217 nog woningen te koop staan. Door deze daling is het aanbod historisch laag en zelfs lager dan het aanbod van voor de crisis (1.25 woningen). Vergeleken met de aanbodpiek aan het begin van 212 heeft een afname van 44% plaatsgevonden. De oorzaak voor de afname ligt in het aanhoudende hoge opnamevolume. Na een dip in de verkopen in het eerste kwartaal van dit jaar is het aantal transacties in het tweede kwartaal met 8% toegenomen, waardoor er 11% meer woningen zijn verkocht dan een jaar geleden. De sterkste toename is geregistreerd bij het aantal verkopen van rijwoningen, van dit type woningen zijn er 3% meer verkocht dan een jaar geleden. De aanhoudende woningvraag zorgt voor een afname van de duur van de periode dat woningen in aanbod staan. De mediane looptijd bedraagt nu nog 53 dagen, een jaar geleden was dit 96 dagen. Vraag & aanbod Aantal transacties 572 woningen verloop naar woningtype 3. naar woningtype Looptijd aanbod/transacties > 3 jaar 1 tot 3 jaar 6 tot 12 maanden 3 tot 6 maanden < 3 maanden /transacties naar m² > 25 m² 2 m² - 25 m² 16 m² - 2 m² 12 m² - 16 m² 8 m² - 12 m² < 8 m²

23 Prijsmutaties Mediane transactieprijs euro Transactieprijs Transactieprijs per m² Apeldoorn Apeldoorn De toenemende marktdruk in Apeldoorn zorgt dat de woningprijzen een vergelijkbare stijgende trend doorlopen als het landelijke gemiddelde. Ten opzichte van een jaar geleden is de mediane transactieprijs met bijna 1% toegenomen. Uitgesplitst naar de prijs per vierkante meter heeft een toename van 8% plaatsgevonden, waardoor de mediane meterprijs in het tweede kwartaal bedraagt. Nieuwbouw Marktdruk Nieuwbouwratio 8% 6% 4% 2% % 6% 5% 4% 3% 2% 1% % Marktratio Apeldoorn Apeldoorn Door het afnemen van het aantal woningen in aanbod neemt de marktdruk snel toe in de gemeente. Vooral rijwoningen en twee-onder-één-kapwoningen kennen een hoge marktdruk, met een marktratio van respectievelijk 74% en 75%. Over de gehele breedte van de markt komt de ratio uit op 49%. Om in de vraag te kunnen voorzien zijn in het tweede kwartaal een aantal nieuwe projecten in verkoop gekomen, zoals het Spartahof (56 woningen), Ugchelen Buiten (31 woningen) en diverse projecten in de wijk Zuidbroek. Sprekende Cijfers is een product van Dynamis B.V. Orteliuslaan BA Utrecht research@dynamis.nl Rodenburg Woningmakelaars Paslaan AL Apeldoorn apeldoorn@rodenburg.nl

24 Sprekende Cijfers Woningmarkten 1. Appingedam en Delfzijl 217 Q2 Ook in het tweede kwartaal van 217 daalde het beschikbare woningaanbod in Appingedam en Delfzijl. De regio heeft daarmee en duidelijke dalende trend te pakken, immers is er inmiddels voor het zesde kwartaal op rij sprake van een daling. Hiermee kan worden vastgesteld dat ook in Appingedam en Delfzijl additionele vraag loskomt die ervoor zorgt dat het beschikbare aanbod daalt. In totaal stonden er aan het einde van het tweede kwartaal nog 54 woningen te koop, een daling van 23% ten aanzien van een jaar geleden. Ook het aantal transacties op kwartaalbasis laat een robuust hoog beeld zien. In het tweede kwartaal werden er 97 woningen verkocht, ter vergelijking langjarig lag dit gemiddeld op slechts 65 woningen. Wel zijn er duidelijke verschillen zichtbaar tussen de twee gemeenten. Zo daalt het aanbod in Appingedam sterker (-31% op jaarbasis), terwijl juist in Delfzijl op jaarbasis sprake is van een stijging van het aantal transacties. In Appingedam is daarbij juist sprake van een lichte daling van 3%. Vraag & aanbod Aantal transacties 97 woningen verloop naar woningtype 8 naar woningtype Looptijd aanbod/transacties > 3 jaar 1 tot 3 jaar 6 tot 12 maanden 3 tot 6 maanden < 3 maanden /transacties naar m² > 25 m² 2 m² - 25 m² 16 m² - 2 m² 12 m² - 16 m² 8 m² - 12 m² < 8 m²

25 Prijsmutaties Mediane transactieprijs 141. euro Transactieprijs Transactieprijs per m² Appingedam en Delfzijl Appingedam en Delfzijl De mediane verkoopprijs kwam in Appingedam en Delfzijl over het tweede kwartaal uit op Met deze ontwikkeling kan worden geconcludeerd dat de woningprijzen zich de laatste anderhalf jaar duidelijk stabiliseren, echter is er geen sprake van prijsherstel, wat elders in de provincie wel het geval is. De mediane meterprijs lag in het tweede kwartaal op 1.325, dit ligt nog steeds ruim 12,5% onder de piek van 28. Nieuwbouw Marktdruk Nieuwbouwratio 8% 6% 4% 2% % 6% 5% 4% 3% 2% 1% % Marktratio Appingedam en Delfzijl Appingedam en Delfzijl Mede vanwege de daling van het aanbod in de laatste anderhalf jaar en de robuuste groei van het aantal transacties op kwartaalbasis is zichtbaar dat de marktdruk weer vergelijkbaar is met 28. Wel kan worden gesteld dat er sprake blijft van ruime marktomstandigheden, waardoor nieuwbouwtoevoegingen alleen hoeven worden gerealiseerd om op langere termijn voldoende kwalitatief goede woningen aanwezig te laten zijn om de doelgroep duurzaam te bedienen. Sprekende Cijfers is een product van Dynamis B.V. Orteliuslaan BA Utrecht research@dynamis.nl Lamberink Woningmakelaars Zwet 35a 992 RM Appingedam appingedam@lamberink.nl

26 Sprekende Cijfers Woningmarkten 1. Arnhem 217 Q2 De marktomstandigheden op de Arnhemse woningmarkt zijn ook in het tweede kwartaal krapper geworden. Het beschikbare woningaanbod is in het meest recente kwartaal met maar liefst 17% gedaald naar nog slechts 838 beschikbare woningen. Vooral het aantal beschikbare appartementen daalde de laatste maanden snel (-22%). Ondanks de scherpe daling van het aanbod is er een stabiel beeld zichtbaar in het aantal verkopen binnen de gemeente. In het tweede kwartaal lag het aantal transacties op 559 woningen, 2% meer dan in het eerste kwartaal van dit jaar. Ten aanzien van het eerste half jaar in 216 ligt het transactievolume nu 8% hoger. Daarmee stevent Arnhem af op een historisch hoog transactievolume op jaarbasis. Dit zal echter volledig afhankelijk zijn van het nieuw te ontwikkelen aanbod. Net als in andere gemeenten zal een tekort aan beschikbaar aanbod immers leiden tot stagnatie in de dynamiek op de markt, waardoor transactievolumes ook hier terug kunnen vallen. Wel zorgen de huidige marktontwikkelingen er voor dat de mediane verkooptijd van een woning in Arnhem nog minder dan twee maanden betreft. Vraag & aanbod Aantal transacties 559 woningen verloop naar woningtype 3. naar woningtype Looptijd aanbod/transacties > 3 jaar 1 tot 3 jaar 6 tot 12 maanden 3 tot 6 maanden < 3 maanden /transacties naar m² > 25 m² 2 m² - 25 m² 16 m² - 2 m² 12 m² - 16 m² 8 m² - 12 m² < 8 m²

27 Prijsmutaties Mediane transactieprijs euro Transactieprijs Transactieprijs per m² Arnhem Arnhem Als gevolg van de toegenomen marktdruk is zichtbaar dat de woningprijzen zich in Arnhem al weer ruim boven de vorige piek in 28 begeven. De mediane meterprijs kwam in het tweede kwartaal uit op 1.975, dit ligt 7% boven de piek in 28 en betekent een stijging op jaarbasis van 4,7%. Ook de mediane verkoopprijs laat een vergelijkbare ontwikkeling zien. De verkoopprijs kwam de laatste drie maanden uit op Nieuwbouw Marktdruk Nieuwbouwratio 8% 6% 4% 2% % 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % Marktratio Arnhem Arnhem De marktdruk volgt historisch gezien het landelijke marktbeeld, echter is nu voor het eerst zichtbaar dat de druk op de Arnhemse woningmarkt hoger is dan dat er landelijk gemiddeld wordt gemeten. De marktratio ligt inmiddels op 67%, terwijl dit in gemiddeld op 53% ligt. Ondanks de toegenomen marktdruk staat nog steeds 18% van het beschikbare aanbod in Arnhem langer dan drie jaar te koop. Sprekende Cijfers is een product van Dynamis B.V. Orteliuslaan BA Utrecht research@dynamis.nl Strijbosch Thunnissen Woningmakelaars Arnhem Sweerts de Landasstraat DA Arnhem arnhem@s-t.nl

28 Sprekende Cijfers Woningmarkten 1. Assen 217 Q2 Aan het einde van het tweede kwartaal staan er nog slechts 446 woningen te koop in de gemeente Assen. Dit betekent dat er inmiddels al ruim anderhalf jaar sprake is van een dalend beschikbaar aanbod op de woningmarkt van Assen. Hiermee wordt de markt in Assen beduidend krapper, zeker als dat wordt afgezet tegen het aantal transacties op kwartaalbasis. In het meest recente kwartaal lag het transactievolume op 292 woningen. Dit betreft weliswaar een daling van 7% ten aanzien van het vorige kwartaal, maar blijft ruim 1% hoger dan dezelfde periode vorig jaar. Hiermee stevent Assen dan ook af op een transactierecord in 217. Wel zal dit afhankelijk zijn in hoeverre de vraag kan worden bediend, indien hiervoor niet afdoende nieuwe woningen beschikbaar komen voor verkoop, zal op termijn de dynamiek op de markt stagneren, met dalende transactievolumes als gevolg. Opvallend is dat de marktdruk zich vergelijkbaar uit over de verschillende woningtypologieën. Wel ligt de marktdruk wat lager bij woningen met een woonoppervlakte boven de 2 m². Vraag & aanbod Aantal transacties 292 woningen verloop naar woningtype 1.5 naar woningtype Looptijd aanbod/transacties > 3 jaar 1 tot 3 jaar 6 tot 12 maanden 3 tot 6 maanden < 3 maanden /transacties naar m² > 25 m² 2 m² - 25 m² 16 m² - 2 m² 12 m² - 16 m² 8 m² - 12 m² < 8 m²

29 Prijsmutaties Mediane transactieprijs euro Transactieprijs Transactieprijs per m² Assen Assen De mediane vierkante meterprijs lag in het tweede kwartaal voor het eerst weer boven de piek die in 28 werd gerealiseerd. De mediane meterprijs ligt op dit moment op 1.65, ruim 1% boven de piek in het eerste kwartaal van 28. De mediane verkoopprijs kwam in het tweede kwartaal uit op , dit ligt nog onder het niveau van 28, dit heeft echter te maken met een andere samenstelling van de verkopen. Nieuwbouw Marktdruk Nieuwbouwratio 8% 6% 4% 2% % 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % Marktratio Assen Mede doordat er regelmatig nieuwe nieuwbouwprojecten starten in Assen, kan de vraag tot op heden goed worden gefaciliteerd. Ook afgelopen kwartaal zijn er weer enkele nieuwbouwprojecten gestart met de verkoop waaronder de nieuwe fases in de nieuwbouwprojecten Woonpark Diepstroeten en het project Oostergracht in de woonwijk Kloosterveste. Deze nieuwbouwprojecten zorgen ervoor dat de marktdruk in Assen de laatste kwartalen wat afvlakt, wel blijft de marktdruk groter dan landelijk wordt gemeten. Assen Sprekende Cijfers is een product van Dynamis B.V. Orteliuslaan BA Utrecht research@dynamis.nl Lamberink Woningmakelaars Javastraat KZ Assen assen@lamberink.nl

30 Sprekende Cijfers Woningmarkten 1. Bergen, Castricum en Heiloo 217 Q2 In het tweede kwartaal van 217 zijn in Bergen, Castricum en Heiloo in totaal 37 woningen verkocht. Dit betekent zowel op kwartaal (+9%) als op jaarbasis (+14%) een stijging van het aantal transacties. De stijging vond hoofdzakelijk haar oorsprong in de sterke groei van het aantal verkopen van tweeonder-één-kapwoningen en vrijstaande woningen. Hiermee kan worden geconcludeerd dat ook in het hogere segment het aantal verkopen binnen de regio toeneemt. Ondanks de aanhoudende hoge transactievolumes daalde het aanbod het meest recente kwartaal nagenoeg niet. Dit komt mede doordat de aanwas van nieuwe huishoudens relatief klein is en tot op heden voldoende wordt opgevangen door het aantal uitbreidingen binnen de nieuwbouw. De overige verhuizingen betreft veelal verplaatsingen binnen de regio, waarbij ook een andere koopwoning wordt achtergelaten, waardoor er geen sprake is van additionele vraag. Wel zijn er duidelijke verschillen tussen de drie gemeenten zo blijkt uit de marktratio. De marktkrapte is aanzienlijk groter in Castricum, waardoor binnen deze gemeente de nieuwbouwbehoefte wel groter is. Vraag & aanbod Aantal transacties 37 woningen verloop naar woningtype 1.5 naar woningtype Looptijd aanbod/transacties > 3 jaar 1 tot 3 jaar 6 tot 12 maanden 3 tot 6 maanden < 3 maanden /transacties naar m² > 25 m² 2 m² - 25 m² 16 m² - 2 m² 12 m² - 16 m² 8 m² - 12 m² < 8 m²

31 Prijsmutaties Mediane transactieprijs euro Transactieprijs Transactieprijs per m² Bergen, Castricum en Heiloo Bergen, Castricum en Heiloo De woningprijzen tonen binnen de regio een nagenoeg stabiel beeld met het vorige kwartaal. Er is zowel bij de mediane verkoopprijs al de meterprijs een lichte stijging waargenomen van,2% ten aanzien van het vorige kwartaal. Inmiddels ligt de woningprijs 9,2% hoger dan het jaar ervoor, wat overigens een vergelijkbare ontwikkeling is met de se woningprijsontwikkeling. In de regio kwam de mediane verkoopprijs uit op Nieuwbouw Marktdruk Nieuwbouwratio 8% 6% 4% 2% % 6% 5% 4% 3% 2% 1% % Marktratio Bergen, Castricum en Heiloo Bergen, Castricum en Heiloo De regio anticipeert goed op de veranderende marktomstandigheden door een relatief hoog aandeel nieuwbouwprojecten te starten. De vraag naar nieuwbouwwoningen blijkt wel uit de verkoop van het project De Linde 2 in Heiloo, waarbij 61 van de 64 woningen binnen twee weken onder optie staan. Er zijn alleen drie vrijstaande woningen voor verkoop beschikbaar. In Castricum is de marktdruk inmiddels zo groot dat het in verkoop brengen van meer nieuwbouwprojecten meer lucht kunnen geven aan de huidige marktomstandigheden. Sprekende Cijfers is een product van Dynamis B.V. Orteliuslaan BA Utrecht research@dynamis.nl Kuijs Reinder Kakes Alkmaar Kanaalkade LT Alkmaar alkmaar@krk.nl

32 Sprekende Cijfers Woningmarkten 1. Beverwijk, Heemskerk, Uitgeest en Velsen 217 Q2 De regio Beverwijk, Heemskerk, Uitgeest en Velsen kennen inmiddels een ongekend hoge marktdruk. De marktratio is inmiddels gestegen tot boven de 1%, te weten naar 116%. De regio volgt hiermee naastgelegen gebieden zoals Haarlem, Zaanstad en Castricum waar een vergelijkbare marktdruk wordt gemeten. In ruim een jaar tijd zijn de marktomstandigheden in de regio sterk veranderd van een kopersmarkt naar een sterke verkopersmarkt, waarbij het voor potentiële kopers met name in het lagere en middensegment lastig is om aan een woning te komen. De marktdruk is het grootst in Heemskerk en Uitgeest met een marktratio van boven de 15%, terwijl de marktdruk in verhouding tot de rest van de regio relatief laag is in Velzen, maar ook hier is sprake van zeer krappe marktomstandigheden. Mede door deze marktomstandigheden worden bijna alle woningen binnen twee maanden verkocht. Toch staat nog 9% van het huidige aanbod langer dan drie jaar te koop, dit staat echter in schril contrast met de 16% van het totale se aanbod wat langer dan drie jaar te koop staat. Vraag & aanbod Aantal transacties 565 woningen verloop naar woningtype 3. naar woningtype Looptijd aanbod/transacties > 3 jaar 1 tot 3 jaar 6 tot 12 maanden 3 tot 6 maanden < 3 maanden /transacties naar m² > 25 m² 2 m² - 25 m² 16 m² - 2 m² 12 m² - 16 m² 8 m² - 12 m² < 8 m²

33 Prijsmutaties Mediane transactieprijs euro Transactieprijs Transactieprijs per m² Beverwijk, Heemskerk, Uitgeest en Velsen Beverwijk, Heemskerk, Uitgeest en Velsen De marktdruk in de regio uit zich ook in een sterkere woningprijsstijging als dat er landelijk wordt waargenomen. Zo steeg de mediane vierkante meterprijs in de regio het laatste jaar met 11%, landelijk lag deze stijging op 9,5%. De mediane vierkante meterprijs kwam het meest recente kwartaal uit op 2.5. Dit niveau ligt inmiddels 11% boven de piek van 28. De mediane verkoopprijs kwam in het tweede kwartaal uit op Nieuwbouw Marktdruk Nieuwbouwratio 8% 6% 4% 2% % 14% 12% 1% 8% 6% 4% 2% % Marktratio Beverwijk, Heemskerk, Uitgeest en Velsen Beverwijk, Heemskerk, Uitgeest en Velsen Het aantal voor verkoop beschikbare woningen is de laatste maanden aanzienlijk gedaald. In totaal zijn er nog slechts 18 woningen beschikbaar voor verkoop. Dit betreft onder andere enkele woningen in het nieuwbouwproject De Tourmalijn in Beverwijk en het nieuwbouwproject Simon van Haerlem in Heemskerk. Toch blijft er een sterke uitbreidingsbehoefte bestaan, te meer omdat ook in de naastgelegen gebieden tot op heden te weinig nieuwe woningen worden toegevoegd om in de marktvraag te voorzien. Sprekende Cijfers is een product van Dynamis B.V. Orteliuslaan BA Utrecht research@dynamis.nl Kuijs Reinder Kakes Alkmaar Kanaalkade LT Alkmaar alkmaar@krk.nl

34 Sprekende Cijfers Woningmarkten 1. Breda 217 Q2 In Breda kent het woningaanbod een sterk dalende trend. Sinds de aanbodpiek in 212 heeft al een afname van 71% plaatsgevonden, waardoor per 1 juli 217 nog 777 woningen te koop staan. Vooral het aantal voor verkoop beschikbare appartementen neemt snel af, ten opzichte van een jaar geleden is dit aantal met 58% afgenomen. Aanleiding voor de constante daling van het aanbod is een aanhoudend hoog opnamevolume. Na een trendmatige daling van het aantal verkopen in het eerste kwartaal, heeft in het tweede kwartaal van 217 een toename van het aantal transacties plaatsgevonden. Er zijn in dit kwartaal 647 woningen verkocht, wat ruim boven het niveau van voor de crisis ligt. Opvallend is dat maar 6% van de verkopen grote woningen (>2 m²) betreft, terwijl dit soort woningen een kwart van het aanbod beslaan. De marktdruk vindt voornamelijk bij woningen in het lagere- en middensegment plaats. Door de grote vraag naar woonruimte neemt de periode waarin een woning in aanbod staat af. De mediane looptijd is in dit kwartaal 43 dagen, terwijl dit een jaar geleden nog 61 dagen was. Vraag & aanbod Aantal transacties 647 woningen verloop naar woningtype 3. naar woningtype Looptijd aanbod/transacties > 3 jaar 1 tot 3 jaar 6 tot 12 maanden 3 tot 6 maanden < 3 maanden /transacties naar m² > 25 m² 2 m² - 25 m² 16 m² - 2 m² 12 m² - 16 m² 8 m² - 12 m² < 8 m²

35 Prijsmutaties Mediane transactieprijs euro Transactieprijs Transactieprijs per m² Breda Breda Door het aantrekken van de markt tonen de woningprijzen een opwaartse ontwikkeling. De prijzen doorlopen dezelfde trend als het landelijke gemiddelde, er is namelijk een toename van 9,3% in een jaar geregistreerd. Uitgesplitst per vierkante meter kent de prijs een toename van 8,4%, waardoor de mediane meterprijs 2.45 bedraagt. Nieuwbouw Marktdruk Nieuwbouwratio 8% 6% 4% 2% % 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % Marktratio Breda Door de afname van het beschikbare woningaanbod en het constante hoge opnamevolume neemt de marktdruk snel toe in Breda. Al ruim een jaar is er in de gemeente sprake van een verkopersmarkt, die steeds krapper wordt. Alleen vrijstaande woningen kennen een kopersmarkt, met een marktratio van 27%. Alle andere woningtypen hebben een marktratio hoger dan 1%, wat inhoudt dat er per kwartaal meer woningen van dit type worden verkocht dan dat er aan het eind van het kwartaal in aanbod staan. De totale woningmarkt in de gemeente heeft een marktratio van 83%. Breda Sprekende Cijfers is een product van Dynamis B.V. Orteliuslaan BA Utrecht research@dynamis.nl Van der Sande Woningmakelaars Vijverstraat ST Breda wonen@vandersande.nl

36 Sprekende Cijfers Woningmarkten 1. De Bevelanden 217 Q2 In de gemeenten Goes, Borsele, Kapelle, Reimerswaal en Noord-Beveland, oftewel de regio De Bevelanden, neemt het aantal woningen in aanbod sinds een jaar gestaag af. Ten opzichte van de aanbodpiek in het eerste kwartaal van 216 zijn 2% minder woningen beschikbaar voor verkoop, per 1 juli 217 zijn dit er De sterkste afname vindt bij twee-onder-één-kapwoningen plaats, hierbij is in een jaar een daling van 21% geregistreerd. Waar dit woningtype in het vorige kwartaal minder in trek was, is dit kwartaal een sterke toename van het aantal verkopen geregistreerd (28%). Het totale aantal opnames is vergeleken met een jaar geleden met 22% toegenomen. De woningmarkt in de regio toont zo herstel, wat voornamelijk merkbaar is bij kleinere woningen. Woningen met een oppervlakte groter dan 16 m² kennen een veel ruimere markt dan de kleinere woningen in de Bevelanden. Vraag & aanbod Aantal transacties 328 woningen verloop naar woningtype 2. naar woningtype Looptijd aanbod/transacties > 3 jaar 1 tot 3 jaar 6 tot 12 maanden 3 tot 6 maanden < 3 maanden /transacties naar m² > 25 m² 2 m² - 25 m² 16 m² - 2 m² 12 m² - 16 m² 8 m² - 12 m² < 8 m²

37 Prijsmutaties Mediane transactieprijs euro Transactieprijs Transactieprijs per m² De Bevelanden De Bevelanden Het herstel van de markt toont zich ook in een lichte toename van de woningprijzen. De mediane verkoopprijs kent vele schommelingen door de vele verschillende typen verkopen, maar de mediane meterprijs geeft een constanter beeld. De prijs per vierkante meter is in een jaar met 3,2% toegenomen en gaat zo weer richting het niveau van voor de crisis. Nieuwbouw Marktdruk Nieuwbouwratio 8% 6% 4% 2% % 6% 5% 4% 3% 2% 1% % Marktratio De Bevelanden De Bevelanden In de regio de Bevelanden blijft tot op heden sprake van een kopersmarkt, met een marktratio van 22%. Wanneer een uitsplitsing per gemeente wordt gemaakt blijkt dat dit niet in alle gemeenten het geval is. De gemeente Goes heeft een marktratio van 42%, wat aangeeft dat de woningmarkt hier duidelijk meer marktdruk kent. In Goes is bij hoekwoningen en twee-onder-één-kapwoningen al in zekere mate sprake van krapte. Sprekende Cijfers is een product van Dynamis B.V. Orteliuslaan BA Utrecht research@dynamis.nl Faasse & Fermont Frans den Hollanderlaan HN Goes info@faasse-fermont.nl

38 Sprekende Cijfers Woningmarkten 1. Delft 217 Q2 Het aantal voor verkoop beschikbare woningen blijft afnemen in Delft. Sinds de aanbodpiek halverwege 213 is het aanbod met 71% gedaald, per 1 januari 217 staan nog 275 woningen te koop. Het tekort aan beschikbare woningen maakt het voor huishoudens lastiger om een geschikte woning te vinden in Delft, met als gevolg dat het aantal verkopen afneemt in de gemeente. In het tweede kwartaal van 217 zijn 13% minder woningen verkocht dan een jaar geleden. Vooral de verkopen van kleine woningen (< 8 m²) nemen af door het gebrek aan aanbod van dit type woningen. De grote woningvraag is terug te zien aan het gegeven dat meer dan de helft (58%) van de transacties binnen drie maanden na het in aanbod komen van de woning heeft plaatsgevonden. Wanneer naar de looptijd van het aanbod wordt gekeken valt hier een dalende trend op. In het tweede kwartaal is de mediane looptijd 64 dagen, dit is 26 dagen korter dan een jaar geleden. Vraag & aanbod Aantal transacties 38 woningen verloop naar woningtype 1. naar woningtype Looptijd aanbod/transacties > 3 jaar 1 tot 3 jaar 6 tot 12 maanden 3 tot 6 maanden < 3 maanden /transacties naar m² > 25 m² 2 m² - 25 m² 16 m² - 2 m² 12 m² - 16 m² 8 m² - 12 m² < 8 m²

39 Prijsmutaties Mediane transactieprijs 242. euro Transactieprijs Transactieprijs per m² Delft Door de marktdruk blijven de woningprijzen gestaag toenemen in de gemeente. De mediane transactieprijs is in een jaar tijd met 13% toegenomen. Wanneer dit wordt uitgesplitst naar de prijs per vierkante meter is de toename minder sterk, deze komt uit op 5%. De mediane meterprijs bedraagt in het tweede kwartaal van Dit verschil komt voort uit een samenstellingseffect. Door de snelle toename van de verkoop van grote woningen, dit soort woningen kent over het algemeen een hoge transactie prijs maar een lagere meterprijs. Delft Nieuwbouw Marktdruk Nieuwbouwratio 8% 6% 4% 2% % 12% 1% 8% 6% 4% 2% % Marktratio Delft Omdat het aanbod sneller daalt dan het aantal woningverkopen blijft de marktdruk in Delft toenemen. De marktratio van 112% is historisch hoog en geeft aan dat de markt fors onder druk staat. Het is van belang dat er nieuwbouw aan de voorraad wordt toegevoegd, zodat de druk op de bestaande voorraad afneemt. Delft Sprekende Cijfers is een product van Dynamis B.V. Orteliuslaan BA Utrecht research@dynamis.nl Frisia Makelaars Javastraat 1A 2585 AA Den Haag info@frisiamakelaars.nl

40 Sprekende Cijfers Woningmarkten 1. Deventer 217 Q2 Na een lichte daling van het aantal verkopen in het eerste kwartaal van 217 is de toenemende opnametrend in het tweede kwartaal van dit jaar weer voortgezet. In dit kwartaal zijn 48 woningen verkocht, dit is een toename van 22% vergeleken met een jaar geleden. Vooral het aantal verkopen van middelgrote woningen (12 m² - 16 m²) is in dit kwartaal sterk toegenomen, dit als gevolg van de vele nieuwbouw van dit soort woningen. Door het aanhoudende hoge transactievolume is het aanbod wederom afgenomen. Sinds de aanbodpiek halverwege 214 is het aantal voor verkoop beschikbare woningen al meer dan gehalveerd. Per 1 juli 217 staan nog 556 woningen te koop, dit is een afname van 4% vergeleken met een jaar geleden. Van de woningtypen rij- en hoekwoningen zijn er in het afgelopen kwartaal meer verkocht dan dat er aan het eind van dit kwartaal in aanbod staan. Door de hoge marktdruk is er in Deventer duidelijk sprake van verkopersmarkt. Als gevolg hiervan is de mediane looptijd van het aanbod afgenomen naar 51 dagen. Vraag & aanbod Aantal transacties 48 woningen verloop naar woningtype 1.5 naar woningtype Looptijd aanbod/transacties > 3 jaar 1 tot 3 jaar 6 tot 12 maanden 3 tot 6 maanden < 3 maanden /transacties naar m² > 25 m² 2 m² - 25 m² 16 m² - 2 m² 12 m² - 16 m² 8 m² - 12 m² < 8 m²

41 Prijsmutaties Mediane transactieprijs euro Transactieprijs Transactieprijs per m² Deventer Deventer De vraag naar woonruimte is in Deventer zichtbaar in de prijsontwikkeling. Zo blijven de transactieprijzen gestaag toenemen, vergeleken met een jaar geleden heeft een toename van 2,4% plaatsgevonden. Waar de mediane woningprijs meer schommelingen kent door samenstellingseffecten, geeft de vierkante meterprijs een constanter beeld van de prijsontwikkeling in de gemeente. In een jaar is de mediane meterprijs met 6,2% gestegen naar Hieruit komt naar voren dat huishoudens welwillend zijn telkens meer te betalen voor woonruimte in Deventer. Nieuwbouw Marktdruk Nieuwbouwratio 8% 6% 4% 2% % 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % Marktratio Deventer Deventer Om in de vraag te kunnen voorzien zijn ook in het tweede kwartaal van 217 nieuwbouwwoningen aan het aanbod toegevoegd. In dit kwartaal is de derde verkoopfase van het project de Steenbrugge gestart, in totaal worden met dit project 4 nieuwe eengezinswoningen gecreëerd. Hiermee wordt een belangrijke bijdrage geleverd aan het faciliteren van de additionele woningvraag. Met de toenemende marktdruk in de gemeente is het van belang dat er uitbreidingen van de woningvoorraad plaats blijven vinden. Sprekende Cijfers is een product van Dynamis B.V. Orteliuslaan BA Utrecht research@dynamis.nl Rodenburg Woningmakelaars Paslaan AL Apeldoorn apeldoorn@rodenburg.nl

42 Sprekende Cijfers Woningmarkten 1. Dordrecht 217 Q2 In Dordrecht is het aantal woningverkopen voor het tweede kwartaal op rij afgenomen (-3%), desondanks blijft er sprake van een hoog transactievolume ten opzichte van het langjarig gemiddelde. In het tweede kwartaal van 217 zijn 446 woningen verkocht, wat ruim boven het aantal van voor de crisis ligt. De daling wordt verklaard door het afnemen van de inhaalvraag. Personen die gedurende de crisis hun woningaankoop hebben uitgesteld, hebben in de afgelopen tijd wel een nieuwe woning gekocht en creëerden zo extra vraag naar woningen. Doordat er in de gemeente nog steeds sprake is van een hoog aantal verkopen zet ook dit kwartaal de dalende trend aan de aanbodzijde door. Per 1 juli 217 zijn nog 677 woningen beschikbaar voor verkoop, ten opzichte van het voorgaande kwartaal is dit een afname van 9%. Vooral het aanbod van appartementen neemt snel af, in een jaar tijd is dit verminderd met 46% tegenover een daling van 37% van het gehele aanbod. De mediane looptijd van het aanbod is de afgelopen kwartalen nagenoeg gelijk gebleven en is circa 7 dagen. Vraag & aanbod Aantal transacties 446 woningen verloop naar woningtype 2. naar woningtype Looptijd aanbod/transacties > 3 jaar 1 tot 3 jaar 6 tot 12 maanden 3 tot 6 maanden < 3 maanden /transacties naar m² > 25 m² 2 m² - 25 m² 16 m² - 2 m² 12 m² - 16 m² 8 m² - 12 m² < 8 m²

43 Prijsmutaties Mediane transactieprijs euro Transactieprijs Transactieprijs per m² Dordrecht Dordrecht De woningprijzen kennen in Dordrecht een vergelijkbare toenemende trend als het landelijke gemiddelde. Ten opzichte van een jaar geleden is de mediane verkoopprijs met 1,6% gestegen. De meterprijs kent een lichtere stijging op jaarbasis, van 6,9%. Per vierkante meter bedraagt de mediane transactieprijs nu Nieuwbouw Marktdruk Nieuwbouwratio 8% 6% 4% 2% % 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % Marktratio Dordrecht Dordrecht Ondanks de afname van het aantal verkopen is de druk op de woningmarkt in Dordrecht toegenomen. Aanleiding hiertoe is de sterke afname van het aantal woningen in aanbod door het aanhoudende hoge aantal verkopen. De marktratio, die een beeld geeft van de druk op de markt, is 66%. Dit is hoger dan in omliggende gemeenten als Zwijndrecht (62%) en Sliedrecht (56%), maar lager dan Hendrik-Ido-Ambacht (86%) en Papendrecht (72%). Sprekende Cijfers is een product van Dynamis B.V. Orteliuslaan BA Utrecht research@dynamis.nl Ooms Makelaars Dordrecht Johan de Wittstraat KJ Dordrecht dordrecht@ooms.com

44 Sprekende Cijfers Woningmarkten 1. Eindhoven 217 Q2 In Eindhoven lijkt voor het eerst sprake van enige mate van stabilisatie van het aanbod. Waar in de voorgaande kwartalen nog sprake was van een sterke daling van het aanbod is dit kwartaal slechts een daling waarneembaar van 2%. Op dit moment staan er nog 744 woningen in de gemeente Eindhoven te koop. In het tweede kwartaal zijn er 769 woningen verkocht een stijging ten aanzien van het voorgaande kwartaal van 14%, maar juist een daling (-7%) ten aanzien van dezelfde periode vorig jaar. Ook in Eindhoven lijkt sprake van een terugtrekkende marktvraag, waarbij woningzoekers even een pas op de plaats maken zoals eerder is waargenomen in Amsterdam en Utrecht. Toch blijven er sterke verschillen in marktomstandigheden, zo is er nog steeds een ruime markt bij vrijstaande woningen en woningen met een woninggrootte boven de 16 m². Dit in tegenstelling tot woningen kleiner dan 8 m², hier is inmiddels sprake van een marktratio van 17%, wat aangeeft dat de vraag naar dit soort woningen het aanbod in sterke mate overstijgt. Vraag & aanbod Aantal transacties 769 woningen verloop naar woningtype 4. naar woningtype Looptijd aanbod/transacties > 3 jaar 1 tot 3 jaar 6 tot 12 maanden 3 tot 6 maanden < 3 maanden /transacties naar m² > 25 m² 2 m² - 25 m² 16 m² - 2 m² 12 m² - 16 m² 8 m² - 12 m² < 8 m²

45 Prijsmutaties Mediane transactieprijs euro Transactieprijs Transactieprijs per m² Eindhoven Eindhoven De woningprijzen laten in de gemeente Eindhoven een gestage groei zien. Opvallend is dat ondanks de marktdruk het prijsherstel minder sterk is dan de se ontwikkeling. In het tweede kwartaal van 217 kwam de mediane verkoopprijs uit op , dit ligt 5,7% hoger dan een jaar geleden. De mediane meterprijs laat een vergelijkbaar beeld zien met een stijging van 5,2% naar Nieuwbouw Marktdruk Nieuwbouwratio 8% 6% 4% 2% % 12% 1% 8% 6% 4% 2% % Marktratio Eindhoven Eindhoven De marktdruk, uitgedrukt in de marktratio, laat na een korte daling in het eerste kwartaal weer een duidelijke stijging zien. De marktratio lag in het meest recente kwartaal op 13%, wat aangeeft dat er meer woningen worden verkocht in een kwartaal dan dat er op dit moment nog in aanbod staan. Toch staat nog 15% van de woningen in Eindhoven al langer dan 3 jaar te koop. Gelet op de marktdruk is dit opvallend te noemen. Sprekende Cijfers is een product van Dynamis B.V. Orteliuslaan BA Utrecht research@dynamis.nl

46 Sprekende Cijfers Woningmarkten 1. Emmen 217 Q2 De gemeente Emmen kende het afgelopen kwartaal een record aantal transacties op de woningmarkt. In totaal werden er 429 woningen verkocht, ruim 24% meer dan een kwartaal geleden en zelfs 27% meer als dit kwartaal vergeleken wordt met dezelfde periode vorig jaar. Vooral de verkoop van vrijstaande woningen en rijwoningen stegen sterk met respectievelijk 69% en 28%. Mede door de sterke transactiegroei is het beschikbare woningaanbod binnen de gemeente het afgelopen kwartaal ook sterk gedaald. In totaal staan er nog woningen te koop, waarvan bijna de helft vrijstaande woningen. De grootste marktkrapte is zichtbaar bij woningen tot 8 m², potentiële kopers ondervinden hier de grootste problemen om in hun vraag te voorzien, omdat in dit segment het aanbod inmiddels schaars begint te worden. In het hogere segment is zichtbaar dat er nog sprake is van ruimere marktomstandigheden, maar ook daar is zichtbaar dat de laatste kwartalen het aanbod terugloopt en zo de krapte toeneemt. Door deze hogere marktkrapte is de verkooptijd van een woning ook aanzienlijk teruggelopen. Intussen wordt een woning gemiddeld binnen drie maanden verkocht. Vraag & aanbod Aantal transacties 429 woningen verloop naar woningtype 2. naar woningtype Looptijd aanbod/transacties > 3 jaar 1 tot 3 jaar 6 tot 12 maanden 3 tot 6 maanden < 3 maanden /transacties naar m² > 25 m² 2 m² - 25 m² 16 m² - 2 m² 12 m² - 16 m² 8 m² - 12 m² < 8 m²

47 Prijsmutaties Mediane transactieprijs euro Transactieprijs Transactieprijs per m² Emmen Emmen De krappere marktomstandigheden zorgen ervoor dat ook de woningprijzen in Emmen gestaag een hoger niveau bereiken. De mediane vierkante meterprijs lag in het tweede kwartaal op 1.45, 3,1% hoger dan het vorige kwartaal en ruim 9% boven de meterprijs van een jaar geleden. Hiermee toont de prijsontwikkeling van Emmen het laatste jaar een vergelijkbare ontwikkeling met de se ontwikkeling. Wel blijft het in absolute zin achter bij het se prijsniveau. Nieuwbouw Marktdruk Nieuwbouwratio 8% 6% 4% 2% % 6% 5% 4% 3% 2% 1% % Marktratio Emmen Emmen Zichtbaar is dat sinds het eerste kwartaal van 216 de marktdruk in Emmen in een rap tempo toeneemt. Dit komt deels doordat het aantal uitbreidingen op de woningmarkt gering is in de regio. Dit zorgt ervoor dat, indien er additionele vraag ontstaat op de markt, dit van directe invloed is op de marktomstandigheden en de marktdruk van Emmen. In Emmen zal, gelet op de huishoudensontwikkeling, vooral moeten worden bezien in hoeverre het huidige aanbod de toekomstige vraag kan voorzien. Sprekende Cijfers is een product van Dynamis B.V. Orteliuslaan BA Utrecht research@dynamis.nl Lamberink Woningmakelaars Hoofdstraat EW Emmen emmen@lamberink.nl

48 Sprekende Cijfers Woningmarkten 1. Enschede 217 Q2 In Enschede blijft het aantal voor verkoop beschikbare woningen afnemen, sinds de aanbodpiek aan het begin van 212 is het aanbod al met 61% gedaald. Per 1 juli 217 staan nog 656 woningen te koop, dit is 17% minder dan in het vorige kwartaal. Vooral het aantal beschikbare appartementen is in het afgelopen jaar snel afgenomen, vergeleken met een jaar geleden staan er 64% minder woningen van dit type in aanbod. Aanleiding voor de totale aanboddaling is het constante hoge opnamevolume. Sinds halverwege 215 lijkt het aantal verkopen te stabiliseren tussen de 4 en 44 per kwartaal, ook in het tweede kwartaal van 217 ligt het opnamevolume hiertussen, namelijk op 415 transacties. De verkopen vinden voornamelijk plaats in het middensegment maar liefst 8%. Kleine woningen (< 8 m²) en grotere woningen (> 16 m²) komen in mindere mate terug in de transacties. De toename van de marktdruk is ook terug te zien in de duur van de periode dat woningen in aanbod staan. Per 1 juli is de mediane looptijd 53 dagen, een jaar geleden was dit nog 74 dagen. Vraag & aanbod Aantal transacties 415 woningen verloop naar woningtype 2. naar woningtype Looptijd aanbod/transacties > 3 jaar 1 tot 3 jaar 6 tot 12 maanden 3 tot 6 maanden < 3 maanden /transacties naar m² > 25 m² 2 m² - 25 m² 16 m² - 2 m² 12 m² - 16 m² 8 m² - 12 m² < 8 m²

49 Prijsmutaties Mediane transactieprijs euro Transactieprijs Transactieprijs per m² Enschede Enschede Door de afname van het aanbod kennen de woningprijzen een toenemende trend, die vergelijkbaar is met de gemiddelde landelijke stijging. Ten opzichte van een jaar geleden is de mediane verkoopprijs met 12% toegenomen. Uitgesplitst naar de prijs per vierkante meter heeft een stijging van 1% plaatsgevonden. Hieruit komt naar voren dat huishoudens welwillend zijn om telkens meer te betalen voor woonruimte in de gemeente Enschede. De mediane meterprijs bedraagt nu 1.8. Nieuwbouw Marktdruk Nieuwbouwratio 8% 6% 4% 2% % 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % Marktratio Enschede Enschede Door de snelle afname van het aantal woningen in aanbod, neemt de marktdruk snel toe in Enschede. Een jaar geleden was de marktratio, de verhouding tussen het aanbod en de verkopen, nog 38%. In het tweede kwartaal van 217 is de marktratio toegenomen naar 63%, wat betekent dat er sprake is van een verkopersmarkt. en kennen een nog hogere marktdruk (12%), van dit woningtype zijn er in het laatste kwartaal meer verkocht dan dat er nu nog in aanbod staan. Sprekende Cijfers is een product van Dynamis B.V. Orteliuslaan BA Utrecht research@dynamis.nl Snelder Zijlstra Makelaars Hoedemakerplein JR Enschede enschede@snelderzijlstra.nl

50 Sprekende Cijfers Woningmarkten 1. Groningen 217 Q2 Voor het eerst sinds begin 214 is het beschikbare woningaanbod in Groningen gestegen. Het voor verkoop beschikbare aanbod lag aan het einde van het tweede kwartaal op 523 woningen. Dit ligt 17% boven het beschikbare aanbod van het vorige kwartaal, echter nog wel ruim 32% lager dan het aanbodniveau van een jaar geleden. De aanbodstijging komt hoofdzakelijk door een sterke stijging van de beschikbaarheid van appartementen. De sterke stijging van dit woontype wordt verklaard door de in verkoopname van het nieuwbouwproject Powerhouse Helperpark waarin 7 appartementen worden gerealiseerd in het Europapark. Ondanks deze nieuwbouw blijft de marktdruk in Groningen hoog. Ook afgelopen kwartaal lag het aantal transacties hoog met een transactievolume van 714 woningen. Opvallend daarbij is dat over de gehele breedte van de markt de marktdruk toeneemt, waar in de eerste fase sprake was van een sterke marktdruk in het lagere en middensegment, blijkt nu dat ook het hogere marktsegment een vergelijkbare marktdruk begint te kennen. Dit is ook de reden dat gemiddeld genomen woningen in Groningen nu binnen een maand zijn verkocht. Vraag & aanbod Aantal transacties 714 woningen verloop naar woningtype 3. naar woningtype Looptijd aanbod/transacties > 3 jaar 1 tot 3 jaar 6 tot 12 maanden 3 tot 6 maanden < 3 maanden /transacties naar m² > 25 m² 2 m² - 25 m² 16 m² - 2 m² 12 m² - 16 m² 8 m² - 12 m² < 8 m²

51 Prijsmutaties Mediane transactieprijs euro Transactieprijs Transactieprijs per m² Groningen Groningen De mediane verkoopprijs kwam, mede door een toename in het aantal verkopen in het hogere segment uit op Op jaarbasis betekent dit een stijging van 13,9% en ligt daarmee beduidend boven de se ontwikkeling (1,2%). De mediane meterprijs laat echter een gematigdere ontwikkeling zien. Deze prijs ligt op dit moment op 2.15, een stijging op jaarbasis van 7,9%. Ten aanzien van de piek in 28, liggen de meterprijzen in Groningen inmiddels 13% hoger. Nieuwbouw Marktdruk Nieuwbouwratio 8% 6% 4% 2% % 2% 18% 16% 14% 12% 1% 8% 6% 4% 2% % Marktratio Groningen Groningen Doordat er de afgelopen maanden enkele nieuwbouwprojecten in verkoop zijn gekomen is de marktdruk op Groningen licht afgenomen. Op dit moment is er nog sprake van een marktratio van 137%, terwijl dit vorig kwartaal op 174% lag. Langjarig ligt de marktratio echter op 55% in Groningen, waardoor er nog steeds sprake is van een uitzonderlijke situatie. Om aan de vraag te kunnen voldoen zullen er in de komende periode derhalve meer nieuwbouwprojecten moeten worden opgestart. Sprekende Cijfers is een product van Dynamis B.V. Orteliuslaan BA Utrecht research@dynamis.nl Lamberink Woningmakelaars Westerkade AN Groningen groningen@lamberink.nl

52 Sprekende Cijfers Woningmarkten 1. Haarlem 217 Q2 Het beschikbare woningaanbod is in Haarlem voor het eerst sinds anderhalf jaar tijd gestegen. In totaal staan er nog 448 woningen te koop. Dit betreft voor bijna de helft appartementen. Mede doordat het aanbod is gestegen is ook het aantal transacties licht gestegen ten aanzien van het vorige kwartaal. In totaal zijn er 586 woningen verkocht. Toch staat dit niveau in geen verhouding met de transactievolumes die vorig jaar werden behaald. Zo ligt het huidige niveau 2% onder het niveau in dezelfde periode vorig jaar. Belangrijk verschil met vorig jaar is dat er toen nog aanzienlijk meer nieuwbouwprojecten in verkoop stonden, waardoor de vraag goed kon worden geabsorbeerd door het nieuwe aanbod. Het huidige aanbod laat dit onvoldoende toe, waardoor de marktdynamiek in zekere mate stagneert. Dat de marktvraag niet volledig wordt gefaciliteerd blijkt wel uit de aanhoudende druk op de woningprijzen in Haarlem, waardoor sommige huishoudens inmiddels genoodzaakt zijn om de woningbehoefte in een andere gemeente te beproeven zoals in Heemstede en Hoofddorp. Vraag & aanbod Aantal transacties 586 woningen verloop naar woningtype 3. naar woningtype Looptijd aanbod/transacties > 3 jaar 1 tot 3 jaar 6 tot 12 maanden 3 tot 6 maanden < 3 maanden /transacties naar m² > 25 m² 2 m² - 25 m² 16 m² - 2 m² 12 m² - 16 m² 8 m² - 12 m² < 8 m²

53 Prijsmutaties Mediane transactieprijs euro Transactieprijs Transactieprijs per m² Haarlem Haarlem In Haarlem liggen de mediane meterprijzen inmiddels 26% boven de prijspiek van 28. De mediane meterprijs komt op dit moment uit op 3.4 per m². Ook in het meest recente kwartaal steeg de meterprijs met 4,5%, wat impliceert dat de druk op de woningprijzen in Haarlem voortduurt. In totaal ligt de mediane verkoopprijs op dit moment op , 18,5% hoger dan een jaar geleden. Ter vergelijking de prijsstijging in lag in dezelfde periode op 1,2%. Nieuwbouw Marktdruk Nieuwbouwratio 8% 6% 4% 2% % 18% 16% 14% 12% 1% 8% 6% 4% 2% % Marktratio Haarlem Haarlem Eén van de oorzaken van de prijsdruk is het geringe nieuwbouwaanbod in de laatste kwartalen. Doordat ook in de rest van de regio Haarlem een te kort aan beschikbare nieuwbouwprojecten is, wordt de marktdruk in Haarlem opgevoerd. Dit wordt bevestigd door de snelle verkoop van o.a. het nieuwe nieuwbouwproject De Hofmeester, waarbij alle 26 woningen binnen één week onder optie stonden. Belangrijk is dan ook om toekomstig nieuwbouwaanbod zoveel mogelijk naar voren te halen. Sprekende Cijfers is een product van Dynamis B.V. Orteliuslaan BA Utrecht research@dynamis.nl Kuijs Reinder Kakes Amsterdam Valkenburgerstraat 67 a/b 111 MG Amsterdam amsterdam@krk.nl

54 Sprekende Cijfers Woningmarkten 1. Hardenberg 217 Q2 Voor het derde achtereenvolgende kwartaal daalt het beschikbare woningaanbod in Hardenberg. Aan het einde van het tweede kwartaal stonden er nog 739 woningen te koop in de gemeente, dit betekent een daling van 7% ten aanzien van het vorige kwartaal. De scherpste daling is zichtbaar bij rij- en hoekwoningen waar sprake is van een daling van respectievelijk 15% en 2% ten aanzien van het vorige kwartaal. De stevige daling in de laatste drie kwartalen wordt hoofdzakelijk veroorzaakt door een robuust aantal transacties. Ook in het tweede kwartaal van 217 lag het aantal transacties hoog met in totaal 167 verkopen. In de laatste negen jaar lag dit aantal gemiddeld genomen op 15 woningverkopen per kwartaal. De hogere marktdynamiek zorgt ervoor dat woningen in Harderberg inmiddels ook sneller worden verkocht ten opzichte van vorig jaar. Gemiddeld staat een woning in de gemeente nu circa 3,5 maand te koop alvorens deze is verkocht. Toch blijft het aantal woningen dat langdurig te koop staat groot. Op dit moment staat 27% van het huidige aanbod langer dan drie jaar te koop. Vraag & aanbod Aantal transacties 167 woningen verloop naar woningtype 1.5 naar woningtype Looptijd aanbod/transacties > 3 jaar 1 tot 3 jaar 6 tot 12 maanden 3 tot 6 maanden < 3 maanden /transacties naar m² > 25 m² 2 m² - 25 m² 16 m² - 2 m² 12 m² - 16 m² 8 m² - 12 m² < 8 m²

55 Prijsmutaties Mediane transactieprijs euro Transactieprijs Transactieprijs per m² Hardenberg Hardenberg De hogere marktdynamiek zorgt er ook voor dat de woningprijzen zich in Hardenberg langzaamaan aan het herstellen zijn. In het meest recente kwartaal lag de mediane verkoopprijs op 22.75, een stijging van 7,4% ten aanzien van het vorige kwartaal. Ook de mediane meterprijs laat een vergelijkbare ontwikkeling zien. De meterprijs is inmiddels gestegen naar Toch blijft deze ontwikkeling nog achter bij de landelijke prijsontwikkeling op de woningmarkt. Het laatste jaar is daar een stijging van ruim 9% genoteerd. Nieuwbouw Marktdruk Nieuwbouwratio 8% 6% 4% 2% % 6% 5% 4% 3% 2% 1% % Marktratio Hardenberg Hardenberg Het robuuste aantal transacties in de laatste kwartalen en de dalende trend van het beschikbare aanbod zorgt ervoor dat de markt inmiddels minder ruim is. De marktratio kwam in het tweede kwartaal uit op 23%. Daarbij moet wel worden vermeld dat dit sterk per plaats verschilt, zo ligt de marktratio in de plaats Hardenberg aanzienlijk hoger, te weten op 49%, waardoor hier de woningmarkt langzaamaan omslaat in een verkopersmarkt. Sprekende Cijfers is een product van Dynamis B.V. Orteliuslaan BA Utrecht research@dynamis.nl "Lamberink Woningmakelaars Lage Doelen BL Hardenberg hardenberg@lamberink.nl

56 Sprekende Cijfers Woningmarkten 1. Hengelo, Hof van Twente en Borne 217 Q2 Het beschikbare woningaanbod is in rap tempo gedaald in de regio Hengelo, Hof van Twente en Borne. Het beschikbare aanbod kwam uit op 1.55 woningen, 13% lager dan een kwartaal eerder. Hieruit kan worden opgemaakt dat er duidelijk sprake is van additionele vraag op de markt. De voornaamste daling vond plaats bij appartementen en rijwoningen, terwijl het aanbod van vrijstaande woningen juist steeg. Het aantal transacties blijft nagenoeg stabiel met het eerste kwartaal van 217. In het tweede kwartaal zijn er in totaal 417 woningen verkocht, 2% minder dan dezelfde periode een jaar geleden. Opvallend is de sterke stijging van het aantal transacties van twee-onderéén-kapwoningen. Wel zijn er duidelijke verschillen tussen de gemeenten, zo kent Borne een aanzienlijk hogere marktdruk en is de beschikbaarheid van woningen beperkt, terwijl in Hof van Twente juist nog sprake is van zeer ruime marktomstandigheden. Al met al komt de volledige regio in een gezonder marktevenwicht, waarbij vraag en aanbod beter op elkaar aansluiten, dit resulteert ook in een kortere verkooptijd van een gemiddelde woning in de regio. Vraag & aanbod Aantal transacties 417 woningen verloop naar woningtype 2. naar woningtype Looptijd aanbod/transacties > 3 jaar 1 tot 3 jaar 6 tot 12 maanden 3 tot 6 maanden < 3 maanden /transacties naar m² > 25 m² 2 m² - 25 m² 16 m² - 2 m² 12 m² - 16 m² 8 m² - 12 m² < 8 m²

57 Prijsmutaties Mediane transactieprijs euro Transactieprijs Transactieprijs per m² Hengelo, Hof van Twente en Borne Hengelo, Hof van Twente en Borne De woningprijzen laten over de laatste anderhalf jaar een gestage groei zien. Ook in het tweede kwartaal van 217 is zichtbaar dat de mediane meterprijs licht is gestegen. De meterprijs komt nu uit op 1.75, 1,4% hoger dan een kwartaal geleden. Al met al stegen de woningprijzen in de regio in het laatste jaar met ruim 8%. Ter vergelijking, in heel stegen de woningprijzen met 9,5% over dezelfde periode. Nieuwbouw Marktdruk Nieuwbouwratio 8% 6% 4% 2% % 6% 5% 4% 3% 2% 1% % Marktratio Hengelo, Hof van Twente en Borne Hengelo, Hof van Twente en Borne In de regio is een ruim aanbod van nieuwbouwwoningen aanwezig die de vraag vanuit de regio goed faciliteren. Ook in het tweede kwartaal zijn er weer enkele nieuwbouwprojecten gestart met de verkoop zoals andere de verkoop van het project Groots Driene (16 twee-kappers) in de wijk Groot Driene, alsmede 26 appartementen annex studio s van het transformatiecomplex De Raedt nabij het station van Hengelo. Sprekende Cijfers is een product van Dynamis B.V. Orteliuslaan BA Utrecht research@dynamis.nl Snelder Zijlstra Makelaars Bornsestraat BA Hengelo hengelo@snelderzijlstra.nl

58 Sprekende Cijfers Woningmarkten 1. Hoorn 217 Q2 De gemeente Hoorn heeft een spectaculair kwartaal achter de rug. In totaal werden er in het tweede kwartaal van 217 maar liefst 46 woningen verkocht. Sinds onze metingen blijkt dit een stevig transactierecord op kwartaalbasis. De sterke toename van het aantal transacties wordt volledig verklaard door de start van de verkoop van het grootschalige nieuwbouwproject Toren. Dit betreft een nieuwbouwproject van 29 appartementen, waardoor met één project het beschikbare aanbod in de gemeente Hoorn wordt verdubbeld. Dat er vraag is voor een dergelijke ontwikkeling blijkt wel uit het feit dat bijna de helft van het aantal transacties nieuwbouwwoningen betreft en het merendeel van het aanbod in de Toren inmiddels onder optie staat of reeds is verkocht. De sterke marktdynamiek zorgt ervoor dat het beschikbare aanbod met 25% is toegenomen naar 282 woningen. Ondanks deze nieuwbouwontwikkelingen blijft de marktdruk in Hoorn hoog. Ook na dit nieuwbouwproject zal er nog behoefte blijven bestaan naar nieuwbouwwoningen, te meer omdat Hoorn wordt gekenmerkt als een lokale woningmarkt met een relatief lage dynamiek met andere gemeenten. Vraag & aanbod Aantal transacties 46 woningen verloop naar woningtype 1. naar woningtype Looptijd aanbod/transacties > 3 jaar 1 tot 3 jaar 6 tot 12 maanden 3 tot 6 maanden < 3 maanden /transacties naar m² > 25 m² 2 m² - 25 m² 16 m² - 2 m² 12 m² - 16 m² 8 m² - 12 m² < 8 m²

59 Prijsmutaties Mediane transactieprijs euro Transactieprijs Transactieprijs per m² Hoorn Hoorn Ondanks de sterke toename van het aanbod blijven de woningprijzen in Hoorn stijgen. De mediane verkoopprijs lag in het tweede kwartaal van 217 op Dit betreft een stijging van 1,4% op kwartaalbasis en een stijging ten aanzien van vorig jaar van 1,6%. Hoorn kent hiermee een vergelijkbare ontwikkeling als de se ontwikkeling. In absolute zin liggen de woningprijzen in Hoorn echter nog beduidend lager dan het se gemiddelde. Nieuwbouw Marktdruk Nieuwbouwratio 8% 6% 4% 2% % -2% 16% 14% 12% 1% 8% 6% 4% 2% % Marktratio Hoorn Historisch gezien ligt de marktdruk in Hoorn op een vergelijkbaar niveau als in wordt gemeten. De laatste jaren is echter zichtbaar dat de marktdruk in Hoorn, gemeten in de marktratio, aanzienlijk hoger ligt. Dit heeft grotendeels te maken met het geringe aantal uitbreidingen, waardoor de druk op de bestaande voorraad is toegenomen. Een dergelijke ontwikkeling zoals Toren, draagt er daarom bij om naar een meer evenwichtige marktsituatie te komen. Hoorn Sprekende Cijfers is een product van Dynamis B.V. Orteliuslaan BA Utrecht research@dynamis.nl Kuijs Reinder Kakes Heerhugowaard Middenweg 195a 171 GA Heerhugowaard heerhugowaard@krk.nl

60 Sprekende Cijfers Woningmarkten 1. Leeuwarden 217 Q2 In Leeuwarden zijn in het tweede kwartaal van 217 in totaal 411 woningen verkocht. Dit betekent een stijging van 12% ten aanzien van het vorige kwartaal. Met name het aantal transacties van tweeonder-één-kapwoningen is opvallend, hier was de stijging immers 44% op kwartaalbasis. Mede door het aanhoudende hoge transactievolume daalt het beschikbare aanbod gestaag door. Inmiddels ligt het beschikbare woningaanbod in Leeuwarden op een historisch laag niveau. Dit heeft mede als gevolg dat het aantal dagen dat een gemiddelde woning in de gemeente te koop staat aanzienlijk lager ligt dan een jaar geleden. Op dit moment ligt de mediane verkooptijd in Leeuwarden op twee maanden, vorig jaar was dit nog drie maanden. Ondanks deze korte verkooptijd beslaat nog steeds 2% van het beschikbare aanbod een woning die inmiddels al drie jaar of langer te koop staat, dit impliceert tevens dat vooral het nieuwere aanbod snel wordt verkocht. Vraag & aanbod Aantal transacties 411 woningen verloop naar woningtype 2. naar woningtype Looptijd aanbod/transacties > 3 jaar 1 tot 3 jaar 6 tot 12 maanden 3 tot 6 maanden < 3 maanden /transacties naar m² > 25 m² 2 m² - 25 m² 16 m² - 2 m² 12 m² - 16 m² 8 m² - 12 m² < 8 m²

61 Prijsmutaties Mediane transactieprijs euro Transactieprijs Transactieprijs per m² Leeuwarden Leeuwarden De ontstane marktomstandigheden zorgen in Leeuwarden ook voor een sterke prijsstijging. Inmiddels ligt de mediane verkoopprijs op 179.5, een stijging van 1,8% ten aanzien van vorig jaar. Ook de mediane meterprijs laat een vergelijkbare ontwikkeling zien, waardoor met een zekere robuustheid kan worden vastgesteld dat de marktontwikkeling de se trend volgt. Toch liggen de prijzen in absolute zin aanzienlijk lager in Leeuwarden dan dat we in gemiddeld genomen waarnemen. Nieuwbouw Marktdruk Nieuwbouwratio 8% 6% 4% 2% % 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % Marktratio Leeuwarden Leeuwarden Naast de prijsontwikkeling toont ook de marktdruk een vergelijkbare ontwikkeling als de se ontwikkeling. Zowel in de crisistijd als in de huidige tijd, waarbij sprake is van een verkopersmarkt, is zichtbaar dat de marktratio vergelijkbaar is als landelijk gemiddeld. De marktratio ligt in Leeuwarden op dit moment op 59%. Dit geeft aan dat ook in Leeuwarden inmiddels de marktdruk, zeker in het lagere marktsegment, duidelijk toeneemt. Sprekende Cijfers is een product van Dynamis B.V. Orteliuslaan BA Utrecht research@dynamis.nl

62 Sprekende Cijfers Woningmarkten 1. Leiden 217 Q2 In Leiden blijft het aantal woningverkopen schommelen rond de 35 per kwartaal, al sinds eind 215 ligt het transactievolume nabij dit aantal. Er is zo constant sprake van een hoog opnamevolume, dat boven het niveau van voor de crisis ligt. Als gevolg hiervan kent het aanbod een sterk dalende trend. Sinds de aanbodpiek aan het begin van 212 heeft een afname van 77% plaatsgevonden, hierdoor zijn per 1 juli 217 nog 285 woningen beschikbaar voor verkoop. Het betreft hierbij voornamelijk kleinere woningen, dit zijn ook de type woningen die het meest terugkomen in de transacties. De grote woningvraag in de gemeente zorgt voor een afname van de periode dat woningen in aanbod staan. De mediane looptijd is in het tweede kwartaal van dagen, dit is 2 dagen korter dan een jaar geleden. Alleen vrijstaande woningen kennen een langere looptijd, namelijk 85 dagen. Vraag & aanbod Aantal transacties 357 woningen verloop naar woningtype 1.5 naar woningtype Looptijd aanbod/transacties > 3 jaar 1 tot 3 jaar 6 tot 12 maanden 3 tot 6 maanden < 3 maanden /transacties naar m² > 25 m² 2 m² - 25 m² 16 m² - 2 m² 12 m² - 16 m² 8 m² - 12 m² < 8 m²

63 Prijsmutaties Mediane transactieprijs euro Transactieprijs Transactieprijs per m² Leiden De toenemende woningvraag in Leiden heeft een positief effect op de prijsniveaus. De mediane transactieprijs is in een jaar met 11% toegenomen. De prijs per vierkante meter kent een nog sterkere toename in deze periode. De mediane meterprijs is met 16% gestegen, waardoor deze over het tweede kwartaal uit komt op Leiden Nieuwbouw Marktdruk Nieuwbouwratio 8% 6% 4% 2% % 14% 12% 1% 8% 6% 4% 2% % Marktratio Leiden De marktdruk, weergegeven in de marktratio, is historisch hoog in Leiden. Voor het derde kwartaal op rij ligt de marktratio boven de 1%. Vooral tussenwoningen (138%) en appartementen (134%) kennen een hoge druk. Opvallend is de sterk toegenomen druk bij twee-onder-één-kapwoningen. Vorig kwartaal was dit nog 33% en nu is het gestegen naar 85%. Leiden Sprekende Cijfers is een product van Dynamis B.V. Orteliuslaan BA Utrecht research@dynamis.nl Frisia Makelaars Javastraat 1A 2585 AA Den Haag info@frisiamakelaars.nl

64 Sprekende Cijfers Woningmarkten 1. Leidschendam-Voorburg 217 Q2 In Leidschendam-Voorburg is het aantal voor verkoop beschikbare woningen al geruime tijd historisch laag. Sinds begin 213 is het aanbod aan het afnemen en ook in het tweede kwartaal van 217 zet deze daling door. Per 1 juli staan nog 234 woningen te koop, vergeleken met het voorgaande kwartaal is dit een afname van 16%. Het huidige aantal beschikbare woningen betreft minder dan een kwart van het aantal dat aan het eind van 212 in aanbod stond. De oorzaak voor de afname komt voort uit het constante hoge opnamevolume. Waar in het vorige kwartaal het aantal woningverkopen fors was afgenomen, is in het tweede kwartaal van het jaar weer een toename geregistreerd. Op jaarbasis is er sprake van een stijging van 9%, wat ruim boven de gemiddelde landelijke toename van 3% ligt. De meeste dynamiek op de markt vindt plaats bij kleine en middelgrote woningen, de grote woningen (>2 m²) kennen een veel lagere marktdynamiek. Dit is ook terug te zien in de mediane looptijd, die gemiddeld voor de hele markt 44 dagen bedraagt, maar voor grotere woningen meer dan 1 dagen. Vraag & aanbod Aantal transacties 37 woningen verloop naar woningtype 1.5 naar woningtype Looptijd aanbod/transacties > 3 jaar 1 tot 3 jaar 6 tot 12 maanden 3 tot 6 maanden < 3 maanden /transacties naar m² > 25 m² 2 m² - 25 m² 16 m² - 2 m² 12 m² - 16 m² 8 m² - 12 m² < 8 m²

65 Prijsmutaties Mediane transactieprijs 31.5 euro Transactieprijs Transactieprijs per m² Leidschendam-Voorburg Leidschendam-Voorburg De marktdynamiek zorgt in Leidschendam-Voorburg voor een toename van de woningprijzen. Voor het eerst komt de mediane transactieprijs boven de 3. uit. Ook de mediane prijs per vierkante meter kent een stijgende trend. In een jaar tijd is deze met 15,4% toegenomen naar 2.575, een recordhoogte. Dit is ruim boven de prijs van voor de crisis, toen de mediane meterprijs circa 2.25 bedroeg. Nieuwbouw Marktdruk Nieuwbouwratio 8% 6% 4% 2% % 14% 12% 1% 8% 6% 4% 2% % Marktratio Leidschendam-Voorburg Leidschendam-Voorburg Het lage woningaanbod zorgt voor druk op de woningmarkt in de gemeente. De marktratio is in het tweede kwartaal zeer hoog, namelijk 131%. Deze hoge marktdruk zorgt voor een snelle verkoop van nieuwe woningen, waardoor per 1 juli 217 bijna geen nieuwbouwwoningen meer te koop zijn. In de toekomst zal dit aantal weer toenemen door de ontwikkeling van projecten in het Damcentrum en in de Duivenvoordecorridor. Sprekende Cijfers is een product van Dynamis B.V. Orteliuslaan BA Utrecht research@dynamis.nl Frisia Makelaars Javastraat 1A 2585 AA Den Haag info@frisiamakelaars.nl

66 Sprekende Cijfers Woningmarkten 1. Maastricht 217 Q2 In Maastricht lijkt het aantal woningverkopen te stabiliseren rond de 22 woningen per kwartaal, al een jaar lang ligt het aantal verkopen rond dit aantal. Ook in het tweede kwartaal van 217 is het van een vergelijkbaar niveau, met 218 woningen. Het aantal woningverkopen ligt zo ruim boven het niveau voor de crisis. Als gevolg van het constante hoge aantal transacties neemt het aanbod snel af. Vergeleken met een jaar geleden zijn er 39% minder woningen beschikbaar voor verkoop, per 1 juli 217 zijn dit er nog 39. Hierbij moet worden opgemerkt dat één vijfde van de markt niet inzichtelijk is, doordat deze woningen niet actief worden aangemeld op het platform Funda. De sterkste afname in dit jaar heeft plaatsgevonden bij het aantal appartementen dat te koop staat (-58%). Wanneer een vergelijk met het voorgaande kwartaal wordt gemaakt is het aantal woningen in aanbod vrijwel gelijk gebleven. Wel is de periode dat deze woningen in aanbod staan sterk afgenomen (-37%), de mediane looptijd is nu nog circa een maand. Vraag & aanbod Aantal transacties 218 woningen verloop naar woningtype 1. naar woningtype Looptijd aanbod/transacties > 3 jaar 1 tot 3 jaar 6 tot 12 maanden 3 tot 6 maanden < 3 maanden /transacties naar m² > 25 m² 2 m² - 25 m² 16 m² - 2 m² 12 m² - 16 m² 8 m² - 12 m² < 8 m²

67 Prijsmutaties Mediane transactieprijs euro Transactieprijs Transactieprijs per m² Maastricht Maastricht Het stabiliseren van de marktdruk is ook terug te zien in de woningprijsontwikkelingen, ten opzichte van het eerste kwartaal van dit jaar is de prijs per vierkante meter slechts licht gestegen (+,7%). De mediane meterprijs bedraagt nu 2.5. Op jaarbasis betekent dit nog een toename van 5,8%. De mediane transactieprijs kent een sterke toename. In één jaar is deze met 11% toegenomen naar Nieuwbouw Marktdruk Nieuwbouwratio 8% 6% 4% 2% % 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % Marktratio Maastricht Maastricht Door een nagenoeg gelijke verhouding tussen de aanbod- en verkoopcijfers, vergeleken met het vorige kwartaal, is ook de markratio gelijk gebleven. Over het tweede kwartaal komt deze uit op 71%, waardoor er nog steeds sprake is van een krappe woningmarkt. Vanuit de markt wordt hierop ingespeeld door een toenemend aanbod van nieuwbouwwoningen, zoals in de wijk ZouwdalVeste of de appartementen in de Kruisheren Residentie. Dit soort woningen beslaan nu 16% van het totale aanbod. Sprekende Cijfers is een product van Dynamis B.V. Orteliuslaan BA Utrecht research@dynamis.nl Boek en Offermans Scharnerweg 116-B 6224 JK Maastricht maastricht@boek-offermans.nl

68 Sprekende Cijfers Woningmarkten 1. Nijmegen 217 Q2 Al ruim drie jaar daalt het beschikbare woningaanbod in Nijmegen. Ook in het meest recente kwartaal daalde het aanbod weer gestaag. In totaal staan er nu nog 681 woningen te koop in de gemeente Nijmegen. Dit is 7% minder dan in het vorige kwartaal en bijna een halvering ten aanzien van het beschikbare aanbod een jaar geleden. Het beperktere beschikbare aanbod kent inmiddels ook haar weerslag op de dynamiek op de markt. Voor het tweede achtereenvolgende kwartaal is het aantal transacties gedaald. In totaal zijn er in het tweede kwartaal 567 woningen verkocht, dit ligt 1% lager ten opzichte van het vorige kwartaal en 19% lager in vergelijking met dezelfde periode vorig jaar. Opvallend daarbij is dat het aantal transacties met name in het lagere en het middensegment een duidelijke daling vertoont, terwijl juist het hogere segment een stijging op kwartaalbasis laat zien. De hoge marktdruk zorgt er tevens voor dat de mediane verkooptijd in Nijmegen is teruggelopen tot 51 dagen alvorens een woning is verkocht. Dit geeft eens te meer aan dat er sprake is van een duidelijke verkopersmarkt in Nijmegen. Vraag & aanbod Aantal transacties 567 woningen verloop naar woningtype 3. naar woningtype Looptijd aanbod/transacties > 3 jaar 1 tot 3 jaar 6 tot 12 maanden 3 tot 6 maanden < 3 maanden /transacties naar m² > 25 m² 2 m² - 25 m² 16 m² - 2 m² 12 m² - 16 m² 8 m² - 12 m² < 8 m²

69 Prijsmutaties Mediane transactieprijs euro Transactieprijs Transactieprijs per m² Nijmegen Nijmegen De prijsontwikkeling van Nijmegen volgt in sterke mate de se marktontwikkeling. De mediane vierkante meterprijs lag in het tweede kwartaal op 2.315, dit is 1,9% hoger in verhouding tot vorig kwartaal. Daarnaast ligt deze prijs inmiddels bijna 7% boven de vorige piek in 28. Ook de mediane verkoopprijs laat een vergelijkbare ontwikkeling zien, deze steeg in het tweede kwartaal met 2,2% naar Nieuwbouw Marktdruk Nieuwbouwratio 8% 6% 4% 2% % 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % Marktratio Nijmegen Nijmegen De marktdruk wordt ondanks een teruglopend aantal transacties nog steeds hoger in Nijmegen. Dit uit zich onder andere in de ontwikkeling van de marktratio die inmiddels is gestegen naar 83%. Dit geeft aan dat er bijna net zoveel woningen worden verkocht in een kwartaal dan dat er aan het einde van dat kwartaal nog beschikbaar zijn. Een situatie die er toe leidt dat veel potentiële kopers erg veel moeite ervaren met het aankopen van de gewenste woning. Sprekende Cijfers is een product van Dynamis B.V. Orteliuslaan BA Utrecht research@dynamis.nl Strijbosch Thunnissen Woningmakelaars Nijmegen St. Canisiussingel TJ Nijmegen info@s-t.nl

70 Sprekende Cijfers Woningmarkten 1. Parkstad Limburg 217 Q2 In de regio Parkstad Limburg heeft de dalende aanbodtrend ook in het tweede kwartaal van 217 doorgezet. Sinds het begin van 216 is het woningaanbod in de regio aan het afnemen, waardoor per 1 juli 217 nog woningen in aanbod staan. Hierbij moet worden vermeld dat één vijfde van de markt buiten beschouwing wordt gelaten, doordat deze woningen niet actief worden aangemeld op het platform Funda. In een jaar tijd is het aanbod met 28% afgenomen. Ondanks deze sterke daling is het aanbod nog niet terug op het niveau van voor de crisis. Aanleiding voor de aanbodafname is het hoge aantal verkopen dat sinds een jaar de regio kenmerkt. In dit kwartaal zijn 562 woningen verkocht, wat voornamelijk verkopen van twee-onder-één-kapwoningen betreft (195 transacties). Met het afnemen van het aanbod neemt ook de mediane tijd dat woningen te koop staan af. De mediane looptijd is nog 17 dagen, wat maar liefst 6 dagen korter is dan in het voorgaande kwartaal. Vraag & aanbod Aantal transacties 562 woningen verloop naar woningtype 3. naar woningtype Looptijd aanbod/transacties > 3 jaar 1 tot 3 jaar 6 tot 12 maanden 3 tot 6 maanden < 3 maanden /transacties naar m² > 25 m² 2 m² - 25 m² 16 m² - 2 m² 12 m² - 16 m² 8 m² - 12 m² < 8 m²

71 Prijsmutaties Mediane transactieprijs euro Transactieprijs Transactieprijs per m² Parkstad Limburg Parkstad Limburg Door het herstel van de woningmarkt nemen ook de woningprijzen toe in de regio. In een jaar tijd is de prijs per vierkante meter met 9,6% gestegen, de mediane meterprijs is nu Vergeleken met het voorgaande kwartaal is dit een prijsstijging van 2,4%, wat een vergelijkbare toename is als aan het begin van dit jaar. De mediane woningprijs bedraagt in het tweede kwartaal van Nieuwbouw Marktdruk Nieuwbouwratio 8% 6% 4% 2% % 6% 5% 4% 3% 2% 1% % Marktratio Parkstad Limburg Parkstad Limburg Voor het eerst sinds de start van deze registratie in 28 is de marktratio in Parkstad Limburg boven de 3% uitgekomen, respectievelijk op 32%. Door de daling van het aanbod is de woningmarkt minder ruim geworden. kennen een hogere marktdruk, met een ratio van 45%. Ondanks de afname van het aanbod is de vraag naar uitbreidingen van de woningvoorraad via nieuwbouw nog gering. Sprekende Cijfers is een product van Dynamis B.V. Orteliuslaan BA Utrecht research@dynamis.nl Boek en Offermans Akerstraat GW Heerlen heerlen@boek-offermans.nl

72 Sprekende Cijfers Woningmarkten 1. Purmerend 217 Q2 Voor het eerst in anderhalf jaar tijd is het beschikbare woningaanbod gestegen in Purmerend. De stijging van het aanbod wordt volledig verklaard door enkele voor verkoop beschikbaar gekomen nieuwbouwprojecten. Dit betreft onder andere de nieuwbouwprojecten De Vaart, Klein Where en Marquise. In totaal steeg het beschikbare woningaanbod naar 234 woningen, een stijging van 16% op kwartaalbasis. Ondanks deze stijging blijft de marktdruk in de gemeente hoog. Dit blijkt wel uit de robuuste transactievolumes die de laatste kwartelen worden gerealiseerd. Ook in het tweede kwartaal van 217 lag het transactievolume hoog. In totaal werden er 24 woningen verkocht. De verwachting is dat met het aanbod vanuit de nieuwbouw het aantal transacties het komende kwartaal zelfs zal gaan toenemen en de marktdynamiek hierdoor alleen nog maar groter wordt. Wel zijn er duidelijke verschillen in marktdruk binnen de verschillende segmenten. Zo ligt de marktdruk aanzienlijk hoger bij woningen tot 12 m², terwijl de marktdruk in het hogere segment nog relatief gering is. Vraag & aanbod Aantal transacties 24 woningen verloop naar woningtype 1. naar woningtype Looptijd aanbod/transacties > 3 jaar 1 tot 3 jaar 6 tot 12 maanden 3 tot 6 maanden < 3 maanden /transacties naar m² > 25 m² 2 m² - 25 m² 16 m² - 2 m² 12 m² - 16 m² 8 m² - 12 m² < 8 m²

73 Prijsmutaties Mediane transactieprijs 23.5 euro Transactieprijs Transactieprijs per m² Purmerend Purmerend De woningprijzen zijn het afgelopen kwartaal gestabiliseerd in Purmerend. De mediane verkoopprijs laat zelfs een lichte daling zien ten aanzien van het vorige kwartaal en kwam uit op De mediane vierkante meterprijs liet nog wel een stijging zien van 1% naar per m². Inmiddels ligt de meterprijs ruim 13% hoger dan de piek in 28. Nieuwbouw Marktdruk Nieuwbouwratio 8% 6% 4% 2% % 14% 12% 1% 8% 6% 4% 2% % Marktratio Purmerend Purmerend De woningprijzen zijn het afgelopen kwartaal gestabiliseerd in Purmerend. De mediane verkoopprijs laat zelfs een lichte daling zien ten aanzien van het vorige kwartaal en kwam uit op De mediane vierkante meterprijs liet nog wel een stijging zien van 1% naar per m². Inmiddels ligt de meterprijs ruim 13% hoger dan de piek in 28. Sprekende Cijfers is een product van Dynamis B.V. Orteliuslaan BA Utrecht research@dynamis.nl Kuijs Reinder Kakes Zaandam Westzijde GK Zaandam zaandam@krk.nl

74 Sprekende Cijfers Woningmarkten 1. Rijswijk 217 Q2 De druk op de woningmarkt in Rijswijk blijft hoog. Het aantal woningen in aanbod daalde in het eerste kwartaal van dit jaar naar een historisch minimum en is in het tweede kwartaal wederom afgenomen. Ten opzichte van het vorige kwartaal heeft een afname van maar liefst 24% plaatsgevonden, waardoor per 1 juli 217 nog slechts 17 woningen beschikbaar zijn voor verkoop. Dit betekent een daling van 72% in een jaar tijd. Aanleiding tot de daling is een zeer hoog aantal verkopen, dat grotendeels (58%) bestaat uit nieuwbouwwoningen. In Rijswijk zijn vooral veel rijwoningen (164) en appartementen (23) verkocht. Door de vele woningen die bij worden gebouwd van deze twee typen, kennen deze een hoge marktdynamiek. De verkoop van de nieuwe woningen verloopt snel, bijna alle nieuwbouwwoningen worden direct bij de in verkoopname verkocht. Bij de bestaande bouw verloopt de verkoop minder snel. De tijd dat woningen in aanbod staan, oftewel de mediane looptijd, is 15 dagen. Vraag & aanbod Aantal transacties 46 woningen verloop naar woningtype 1. naar woningtype Looptijd aanbod/transacties > 3 jaar 1 tot 3 jaar 6 tot 12 maanden 3 tot 6 maanden < 3 maanden /transacties naar m² > 25 m² 2 m² - 25 m² 16 m² - 2 m² 12 m² - 16 m² 8 m² - 12 m² < 8 m²

75 Prijsmutaties Mediane transactieprijs euro Transactieprijs Transactieprijs per m² Rijswijk Door de grote vraag naar woningen en de vele nieuwbouw kennen de woningprijzen in Rijswijk een duidelijke stijgende trend. In het tweede kwartaal van 217 bedraagt de mediane prijs per vierkante meter 2.125, dit is een lichte toename van bijna 1% ten opzichte van het voorgaande kwartaal. Vergeleken met een jaar geleden heeft al een toename van maar liefst 13% plaatsgevonden. Rijswijk Nieuwbouw Marktdruk Nieuwbouwratio 8% 6% 4% 2% % 3% 25% 2% 15% 1% 5% % Marktratio Rijswijk Door de snelle verkooptijd van nieuwbouwwoningen zijn aan het eind van dit kwartaal nog amper woningen van dit type beschikbaar voor verkoop. Door de vele nieuwbouwverkopen en het historisch lage aanbod is de marktratio in Rijswijk zeer hoog. Over het tweede kwartaal komt deze uit op 271%, waarmee de gemeente de hoogste marktratio van heeft. Rijswijk Sprekende Cijfers is een product van Dynamis B.V. Orteliuslaan BA Utrecht research@dynamis.nl Frisia Makelaars Javastraat 1A 2585 AA Den Haag info@frisiamakelaars.nl

76 Sprekende Cijfers Woningmarkten 1. Rotterdam 217 Q2 In de gemeente Rotterdam is het aantal woningen dat te koop staat wederom afgenomen. Sinds 213 is een forse aanboddaling ingezet, die ook in het tweede kwartaal van 217 heeft doorgezet. Het aantal voor verkoop beschikbare woningen is in dit kwartaal met 18% afgenomen, waardoor per 1 juli 217 nog 1.92 woningen in aanbod staan. Dit is een halvering van het aanbod ten opzichte van één jaar geleden. Opvallend is dat de dalende trend niet alleen de kleine en middelgrote woningen betreft, maar ook het aanbod van de grotere woningen (16-25 m²) met een bovengemiddelde snelheid afneemt. Aanleiding tot de afname van het totale aanbod is het hoge aantal verkopen. Nadat dit aantal was afgenomen in het voorgaande kwartaal, is het aantal verkochten woningen in het tweede kwartaal weer toegenomen (+3%). Als gevolg van het dalende aanbod neemt ook de duur van de periode dat woningen te koop staan af. In het tweede kwartaal van 217 is de mediane looptijd 56 dagen, dit is 12 dagen korter dan in vorig kwartaal. Vraag & aanbod Aantal transacties woningen verloop naar woningtype 1. naar woningtype Looptijd aanbod/transacties > 3 jaar 1 tot 3 jaar 6 tot 12 maanden 3 tot 6 maanden < 3 maanden /transacties naar m² > 25 m² 2 m² - 25 m² 16 m² - 2 m² 12 m² - 16 m² 8 m² - 12 m² < 8 m²

77 Prijsmutaties Mediane transactieprijs 24. euro Transactieprijs Transactieprijs per m² Rotterdam Rotterdam In Rotterdam bedraagt de mediane meterprijs nu 2.1. Deze prijs per vierkante meter is afgenomen door een samenstellingseffect. In het voorgaande kwartaal zijn de mediane prijzen bovenmatig toegenomen door onder andere de verkoop van kwalitatief hoogwaardige appartementen in het nieuwbouwsegment. Vergeleken met een jaar geleden is er nog sprake van een prijsstijging van 1%. Nieuwbouw Marktdruk Nieuwbouwratio 8% 6% 4% 2% % 12% 1% 8% 6% 4% 2% % Marktratio Rotterdam Rotterdam De aanbod- en opname ontwikkelingen zorgen in Rotterdam voor een forse toename van de marktdruk. Voor het eerste is de marktratio boven de 1% uitgekomen, wat betekent dat er in dit kwartaal meer woningen zijn verkocht dan dat er aan het einde van het kwartaal nog in aanbod staan. De marktratio komt uit op 113%, terwijl dit een jaar geleden slechts 52% was. Sprekende Cijfers is een product van Dynamis B.V. Orteliuslaan BA Utrecht research@dynamis.nl Ooms Makelaars Woningen Maaskade NJ Rotterdam info@ooms.com

78 Sprekende Cijfers Woningmarkten 1. 's-gravenhage 217 Q2 Het gebrek aan aanbod van woningen in het lagere en middensegment heeft in Den Haag voor het tweede kwartaal op rij geleid tot een afname van het aantal verkopen. In het tweede kwartaal van 217 zijn woningen verkocht, dit is bijna 14% minder dan een half jaar geleden. Alsnog kan er gesproken worden over een hoog opnamevolume, wat hoger is dan voor de crisis. Aan het eind van het kwartaal staan er in Den Haag minder woningen in aanbod dan dat er dit kwartaal verkocht zijn. De marktdruk komt hierdoor voor het derde op een volgende kwartaal boven de 1% uit, namelijk op 18%. Dat er een grote vraag naar woningen is, is ook te zien aan het hoge aandeel woningen dat binnen drie maanden na het in aanbod komen is verkocht, dit betreft namelijk 71% van alle transacties. Toch heeft de stad de laagste marktdruk van de vier grote steden, dit wordt sterk beïnvloed door de afname van het aantal verkopen. Door de snelle verkopen neemt de periode dat woningen in aanbod staat af, de mediane looptijd bedraagt nog 48 dagen. Vraag & aanbod Aantal transacties woningen verloop naar woningtype 8. naar woningtype Looptijd aanbod/transacties > 3 jaar 1 tot 3 jaar 6 tot 12 maanden 3 tot 6 maanden < 3 maanden /transacties naar m² > 25 m² 2 m² - 25 m² 16 m² - 2 m² 12 m² - 16 m² 8 m² - 12 m² < 8 m²

79 Prijsmutaties Mediane transactieprijs euro Transactieprijs Transactieprijs per m² 's-gravenhage 's-gravenhage Door de grote woningvraag in de hofstad nemen de prijzen snel toe. De mediane transactieprijs is ten opzichte van een jaar geleden met bijna 17% toegenomen. Wanneer de prijs wordt omgerekend naar de prijs per vierkante meter is er ook sprake van een forse toename. In een jaar is de mediane meterprijs met 15% gestegen naar Nieuwbouw Marktdruk Nieuwbouwratio 8% 6% 4% 2% % 12% 1% 8% 6% 4% 2% % Marktratio 's-gravenhage 's-gravenhage De hoge dynamiek op de Haagse woningmarkt zorgt dat nieuwbouwprojecten bij de in verkoopname nagenoeg direct worden verkocht. Het is daarom positief om te vermelden dat er in het tweede kwartaal van 217 weer nieuwe projecten in verkoop zijn gekomen, zoals de luxe woningen in de appartementengebouwen De Stadhouders en De Monseigneur. De nieuwe projecten hebben gezorgd dat het totale aanbod voor 18% uit nieuwbouwwoningen bestaat. Sprekende Cijfers is een product van Dynamis B.V. Orteliuslaan BA Utrecht research@dynamis.nl Frisia Makelaars Javastraat 1A 2585 AA Den Haag info@frisiamakelaars.nl

80 Sprekende Cijfers Woningmarkten 1. 's-hertogenbosch 217 Q2 De marktdruk begint ook in Den Bosch extreme vormen aan te nemen. Het aantal transacties ligt in het tweede kwartaal op een nagenoeg vergelijkbaar niveau als het beschikbare aanbod. Den Bosch overstijgt hiermee de marktontwikkelingen van Breda. In totaal zijn er in het tweede kwartaal 738 woningen verkocht. De sterkste stijging van het aantal transacties was bij rij-, hoek- en twee-onderéén-kapwoningen, terwijl vrijstaande woningen en appartementen slechts een lichte stijging lieten registreren. Ondanks de gematigde stijging van het aantal verkopen van appartementen is de marktdruk binnen dit segment wel het hoogste. Ook daalde juist hier het aanbod sterk, dit is echter logisch te verklaren, doordat dit segment hoofdzakelijk de startersmarkt bediend, waardoor appartementen veelal de additionele vraag opvangen. De marktdruk uit zich ook in de verkooptijd van woningen in Den Bosch. Zo worden woningen gemiddeld genomen nu binnen 5 dagen verkocht. Alleen vrijstaande woningen verkopen aanzienlijk langzamer dan de andere woningtypologieën met een mediane verkooptijd van 114 dagen. Vraag & aanbod Aantal transacties 738 woningen verloop naar woningtype 3. naar woningtype Looptijd aanbod/transacties > 3 jaar 1 tot 3 jaar 6 tot 12 maanden 3 tot 6 maanden < 3 maanden /transacties naar m² > 25 m² 2 m² - 25 m² 16 m² - 2 m² 12 m² - 16 m² 8 m² - 12 m² < 8 m²

81 Prijsmutaties Mediane transactieprijs euro Transactieprijs Transactieprijs per m² 's-hertogenbosch 's-hertogenbosch In het tweede kwartaal lag de mediane verkoopprijs op 289.5, maar liefst 17,6% hoger dan een jaar geleden. Deels valt deze stijging echter te verklaren door samenstellingseffecten. Immers is duidelijk zichtbaar dat er telkens meer woningen in het hogere prijssegment worden verkocht. Als naar de mediane meterprijsontwikkeling wordt gekeken, is de prijsontwikkeling aanzienlijk gematigder. Zo lag de meterprijs hier 9,7% hoger dan een jaar geleden op 2.5. Nieuwbouw Marktdruk Nieuwbouwratio 8% 6% 4% 2% % 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % Marktratio 's-hertogenbosch 's-hertogenbosch Gelet op de marktomstandigheden is de verwachting dat er nog een zekere prijsdruk op de markt blijft bestaan. Zo is zichtbaar dat de marktratio naar een historisch hoog percentage is gestegen. Inmiddels worden er bijna net zoveel woningen verkocht in de gemeente als dat er aan het einde van het kwartaal nog te koop stonden. De verwachting is dat deze ratio nog verder zal oplopen. Dit is te verklaren uit het beperkte aantal nieuwbouwontwikkelingen die op dit moment op de rol staan. Sprekende Cijfers is een product van Dynamis B.V. Orteliuslaan BA Utrecht research@dynamis.nl

82 Sprekende Cijfers Woningmarkten 1. Tilburg 217 Q2 Tilburg kent in verhouding tot de overige steden in de Brabantse stedenrij nog een relatief rustige markt. Dit uit zich het beste in de ontwikkeling van de marktratio. Zo ligt de marktratio in Tilburg op dit moment op 6%, terwijl de marktratio s van Eindhoven (13%), Breda (83%) en Den Bosch (95%) aanzienlijk hoger liggen. Toch kan de lagere marktdruk in Tilburg juist als een gezonde marktsituatie worden gezien. Deze situatie wordt gecreëerd doordat er in Tilburg aanzienlijk meer nieuwbouw wordt gerealiseerd dan in de andere steden in de Brabantse stedenrij. Zo beslaat 19% van het beschikbare aanbod een nieuwbouwwoning in Tilburg. In totaal staan er op dit moment nog woningen in de gemeente te koop. Een lichte daling van 4%. Het aantal transacties steeg, na een sterke daling in het eerste kwartaal, wel aanzienlijk. In totaal werden er 827 woningen verkocht, 13% meer dan het vorige kwartaal en maar liefst 26% meer dan een jaar geleden in dezelfde periode. Vraag & aanbod Aantal transacties 827 woningen verloop naar woningtype 3. naar woningtype Looptijd aanbod/transacties > 3 jaar 1 tot 3 jaar 6 tot 12 maanden 3 tot 6 maanden < 3 maanden /transacties naar m² > 25 m² 2 m² - 25 m² 16 m² - 2 m² 12 m² - 16 m² 8 m² - 12 m² < 8 m²

83 Prijsmutaties Mediane transactieprijs 27.5 euro Transactieprijs Transactieprijs per m² Tilburg Tilburg Dat extra nieuwbouw in een gemeente er toe kan leiden dat de woningprijzen gematigder stijgen blijkt wel uit de prijsontwikkeling van Tilburg. Waar andere gemeenten in de provincie een bovenmatige prijsstijging tonen ten aanzien van de se ontwikkeling, laat de ontwikkeling van de Tilburg juist een gematigder beeld zien. Zo steeg de mediane meterprijs met 8,1% op jaarbasis, terwijl het se gemiddelde lag op 9,5%. De mediane verkoopprijs kwam uit op Nieuwbouw Marktdruk Nieuwbouwratio 8% 6% 4% 2% % 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % Marktratio Tilburg Zoals aangegeven kenmerkt Tilburg zich door het sterke aantal nieuwbouwuitbreidingen. Zo zijn alleen al in de laatste maand onder andere De Noorderstreek fase 2B, Park Centraal fase 1, Mariën Kroon Koningsoord en Stelaertshoeve in de verkoop gegaan. Deze vier projecten zorgen al voor een uitbreiding van de woningvoorraad met 125 woningen. Dit geeft eens te meer aan dat Tilburg er veel aan gelegen is de vraag naar woonruimte zo goed mogelijk te faciliteren. Tilburg Sprekende Cijfers is een product van Dynamis B.V. Orteliuslaan BA Utrecht research@dynamis.nl

84 Sprekende Cijfers Woningmarkten 1. Utrecht 217 Q2 Het beschikbare woningaanbod stijgt voor het tweede achtereenvolgende kwartaal in de gemeente Utrecht. In totaal steeg het beschikbare aanbod naar 918 woningen, 7% meer ten aanzien van het vorige kwartaal. De voornaamste stijging van het aanbod vindt plaats in Kanaleneiland, Vleuten-De Meern en in de wijken Wittevrouwen en Oudwijk. Tegenover het stijgende aanbod staat een dalend aantal transacties. Zowel op kwartaal- (-2%) als op jaarbasis (-6%) is een daling in het aantal transacties geconstateerd. In totaal lag het transactievolume op verkopen. Historisch gezien ligt dit aantal nog steeds zeer hoog. Echter, zien we inmiddels wel een duidelijk verval ten aanzien van de opnamevolumes in 216. Deels wordt dit verklaard doordat (startende) huishoudens niet de financiële middelen hebben om een woning in Utrecht aan te kopen die ook aan hun vereisten voldoet. Daarnaast worden sommige potentiële kopers terughoudender op de markt, doordat ze er keer op keer niet in slagen een woning te kopen. De lagere marktdynamiek zorgt er tot op heden voor dat de marktdruk inmiddels licht is afgenomen ten opzichte van zes maanden geleden. Vraag & aanbod Aantal transacties woningen verloop naar woningtype 6. naar woningtype Looptijd aanbod/transacties > 3 jaar 1 tot 3 jaar 6 tot 12 maanden 3 tot 6 maanden < 3 maanden /transacties naar m² > 25 m² 2 m² - 25 m² 16 m² - 2 m² 12 m² - 16 m² 8 m² - 12 m² < 8 m²

85 Prijsmutaties Mediane transactieprijs euro Transactieprijs Transactieprijs per m² Utrecht Utrecht De vraag naar woonruimte wordt in Utrecht in belangrijke mate zichtbaar in de prijsontwikkeling. Zo zegt een transactievolumedaling niet altijd alles over de marktvraag. Uit de prijsontwikkeling blijkt immers dat huishoudens welwillend zijn steeds meer te betalen voor een woning. In het tweede kwartaal kwam de mediane verkoopprijs immers uit op , 14,6% hoger ten aanzien van vorig jaar. Inmiddels liggen de woningprijzen 11% boven de vorige piek in 28. Nieuwbouw Marktdruk Nieuwbouwratio 8% 6% 4% 2% % 3% 25% 2% 15% 1% 5% % Marktratio Utrecht Utrecht Het beschikbare nieuwbouwaanbod blijft ten aanzien van het vorige kwartaal stabiel hoog. In totaal beslaat 17% van het aanbod een nieuwbouwwoning. Dit komt hoofdzakelijk door sterke uitbreidingen in Vleuten. Ook in het meest recente kwartaal zijn er weer enkele projecten gestart met de verkoop. Onder andere de projecten het Binnenhof en De Wij in Welgelegen zijn recent in de verkoop gegaan en waren binnen een week volledig onder optie. Sprekende Cijfers is een product van Dynamis B.V. Orteliuslaan BA Utrecht research@dynamis.nl Molenbeek Makelaars Emmalaan HP Utrecht info@molenbeek.nl

86 Sprekende Cijfers Woningmarkten 1. Walcheren 217 Q2 De regio Walcheren, bestaande uit de gemeenten Middelburg, Vlissingen en Veere, kent een constante toename van het aantal woningverkopen. Sinds 213 doorloopt het transactievolume een toenemende trend, waardoor het aantal verkopen dubbel zo hoog is als voor de crisis. In het tweede kwartaal zijn 19% meer woningen verkocht dan een jaar geleden, terwijl gemiddeld in een toename van 3% heeft plaatsgevonden in deze periode. Vooral in Veere (+41%) en Vlissingen(+31%) vindt een sterke toename van de verkopen plaats. In Middelburg(+4%) is deze ontwikkeling het laatste jaar midden sterk, doordat een jaar hiervoor al een forse stijging heeft plaatsgevonden. Als gevolg van het hoge opnamevolume in de regio Walcheren neemt het aanbod snel af. Per 1 juli 217 staan nog woningen te koop, dit is een afname van 23% ten opzichte van een jaar geleden. Ondanks het duidelijke herstel op de markt is het huidige aanbod nog dubbel zo groot als voor de crisis. Vraag & aanbod Aantal transacties 454 woningen verloop naar woningtype 2. naar woningtype Looptijd aanbod/transacties > 3 jaar 1 tot 3 jaar 6 tot 12 maanden 3 tot 6 maanden < 3 maanden /transacties naar m² > 25 m² 2 m² - 25 m² 16 m² - 2 m² 12 m² - 16 m² 8 m² - 12 m² < 8 m²

87 Prijsmutaties Mediane transactieprijs 26. euro Transactieprijs Transactieprijs per m² Walcheren Walcheren Door de afname van het aandeel grote woningen in de verkopen is de mediane transactieprijs gedaald in de regio. Door een uitsplitsing te maken naar de prijs per vierkante meter kan een duidelijk beeld van de prijsontwikkeling in de regio worden gegeven. De mediane meterprijs is in een jaar met 7,4% toegenomen, hierin is het herstel van de woningmarkt in de regio terug te zien. Nieuwbouw Marktdruk Nieuwbouwratio 8% 6% 4% 2% % 6% 5% 4% 3% 2% 1% % Marktratio Walcheren Walcheren Het aantrekken van de woningmarkt in de regio is terug te zien in de marktratio, de verhouding tussen het aantal verkopen en het aanbod, in het tweede kwartaal is deze toegenomen naar 34%. Er is geen sprake meer van een kopersmarkt, maar van druk op de markt is ook nog geen sprake in de regio. Wanneer naar de gemeente Middelburg wordt gekeken is er, met een marktratio van 46%, wel een toenemende druk op de markt zichtbaar. Sprekende Cijfers is een product van Dynamis B.V. Orteliuslaan BA Utrecht research@dynamis.nl Faasse & Fermont Frans den Hollanderlaan HN Goes info@faasse-fermont.nl

88 Sprekende Cijfers Woningmarkten 1. Wassenaar 217 Q2 Na een aanbodstijging door de toevoeging van grootschalige nieuwbouw in het voorgaande kwartaal, heeft in het tweede kwartaal van 217 de dalende trend weer doorgezet. In deze periode is het aantal voor verkoop beschikbare woningen met 2% afgenomen, per 1 juli 217 staan er nog 327 woningen te koop. De afname heeft alleen bij appartementen en rijwoningen plaatsgevonden, de overige woningtypes kennen juist een toename. Opvallend is dat van bijna alle type woningen even veel zijn verkocht in dit kwartaal. In totaal zijn er 12 woningen van eigenaar gewisseld, dit is een afname ten opzichte van de voorgaande kwartalen, maar wanneer naar de langjarige verkoopaantallen wordt gekeken kan er worden gesproken over een hoog transactievolume. Wanneer de verkopen worden uitgesplitst naar woninggrootte, gaat het voornamelijk om middelgrote woningen (12 2 m²). De mediane looptijd in de gemeente is in een jaar met 17 dagen afgenomen en is nu 62 dagen. Vraag & aanbod Aantal transacties 12 woningen verloop naar woningtype 6 naar woningtype Looptijd aanbod/transacties > 3 jaar 1 tot 3 jaar 6 tot 12 maanden 3 tot 6 maanden < 3 maanden /transacties naar m² > 25 m² 2 m² - 25 m² 16 m² - 2 m² 12 m² - 16 m² 8 m² - 12 m² < 8 m²

89 Prijsmutaties Mediane transactieprijs euro Transactieprijs Transactieprijs per m² Wassenaar Wassenaar Door de sterke verschillen in de type verkopen laat de mediane woningprijs in Wassenaar grote schommelingen zien, wel is hier een duidelijk stijgende trend in weer te nemen. In het tweede kwartaal bedraagt de mediane prijs per vierkante meter Dit is een toename van 12% in een jaar tijd, wat hoger is dan de gemiddelde landelijke toename van 9,5%. Nieuwbouw Marktdruk Nieuwbouwratio 8% 6% 4% 2% % -2% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % Marktratio Door het hoge aantal nieuwbouw appartementen dat aan het aanbod is toegevoegd komt de marktratio in de gemeente op 31%. Wanneer dit wordt uitgesplitst naar woningtype ontstaat er een ander beeld. en hebben met weinig marktdruk te maken, wat naar voren komt in de ratio van 21%. Hiertegenover staat dat rijwoningen (76%) en hoekwoningen (89%) juist een krappe markt kennen. Wassenaar Wassenaar Sprekende Cijfers is een product van Dynamis B.V. Orteliuslaan BA Utrecht research@dynamis.nl Frisia Makelaars Javastraat 1A 2585 AA Den Haag info@frisiamakelaars.nl

90 Sprekende Cijfers Woningmarkten 1. Zaanstad, Oostzaan en Wormerland 217 Q2 In tegenstelling tot in de meeste andere gemeenten in de Metropoolregio Amsterdam, daalt het beschikbare aanbod in de regio Zaanstad, Oostzaan en Wormerland nog steeds. In totaal staan er aan het einde van het tweede kwartaal nog 487 woningen te koop, een daling ten aanzien van vorig kwartaal van 3%. Hiermee is in zekere mate een afvlakking gerealiseerd ten aanzien van de stevige daling hiervoor, echter zal er voldoende nieuwbouw op korte termijn in de pijplijn moeten zitten om deze afvlakking voort te zetten. Ook dit kwartaal lag het aantal transacties immers hoog. In totaal zijn er in het tweede kwartaal 574 woningen verkocht. Dit betreft weliswaar een daling van 9% ten aanzien van dezelfde periode vorig jaar, echter wordt dit volledig verklaard door de aanzienlijk krappere marktomstandigheden. Zo ligt het beschikbare aanbod nu 35% lager, waardoor consumenten niet gemakkelijk aan de gewenste woning kunnen komen. In de Zaanstad is de situatie het meest schrijnend, hier is immers sprake van een marktratio van 129% ten opzichte van 118% in de gehele regio. Vraag & aanbod Aantal transacties 574 woningen verloop naar woningtype 3. naar woningtype Looptijd aanbod/transacties > 3 jaar 1 tot 3 jaar 6 tot 12 maanden 3 tot 6 maanden < 3 maanden /transacties naar m² > 25 m² 2 m² - 25 m² 16 m² - 2 m² 12 m² - 16 m² 8 m² - 12 m² < 8 m²

91 Prijsmutaties Mediane transactieprijs 24.5 euro Transactieprijs Transactieprijs per m² Zaanstad, Oostzaan en Wormerland Zaanstad, Oostzaan en Wormerland De mediane verkoopprijs kwam in het tweede kwartaal uit op Een stijging ten aanzien van het vorige kwartaal van 2,8%. In totaal zijn de verkoopprijzen op jaarbasis nu met 11,8% gestegen. Ook de mediane meterprijs kent een vergelijkbare ontwikkeling. Deze kwam over het tweede kwartaal uit op Hiermee ligt deze prijs al 15% boven de piek die ooit in 28 is gerealiseerd. Nieuwbouw Marktdruk Nieuwbouwratio 8% 6% 4% 2% % 14% 12% 1% 8% 6% 4% 2% % Marktratio Zaanstad, Oostzaan en Wormerland Zaanstad, Oostzaan en Wormerland In de regio zijn de afgelopen periode enkele kleinschalige nieuwbouwprojecten gestart zoals het op het Zaanse huisjes geïnspireerde nieuwbouwproject Romanov in het stadshart van Zaandam. Echter leiden deze relatief kleinschalige projecten niet tot een vermindering van de marktdruk. Zo is zichtbaar dat de marktratio weer nagenoeg gelijk is aan de piek eind 216. Het wachten is dan ook op de grootschalige ontwikkeling op het Hembrugterrein. Sprekende Cijfers is een product van Dynamis B.V. Orteliuslaan BA Utrecht research@dynamis.nl Kuijs Reinder Kakes Zaandam Westzijde GK Zaandam zaandam@krk.nl

92 Sprekende Cijfers Woningmarkten 1. Zeeuws Vlaanderen 217 Q2 Sinds het begin van 216 toont de woningmarkt in Zeeuws-Vlaanderen herstel. In de gemeenten Hulst, Terneuzen en Sluis is het aantal voor verkoop beschikbare woningen met 26% afgenomen sinds de aanbodpiek aan het einde van 215. Anderhalf jaar later staan nog woningen te koop. Vooral het aanbod van hoekwoningen neemt in hoog tempo af, met 33% in het laatste jaar. De aanboddaling komt voort uit een toename van het aantal verkopen. Al anderhalf jaar is er sprake van een constant hoog opnamevolume, wat boven het dubbele aantal verkopen van voor de crisis ligt. In het tweede kwartaal van 217 is zelfs sprake van een historisch hoog aantal verkopen, sinds de start van deze registratie in 28 zijn er niet zoveel woningen als nu verkocht in de regio. Ondanks het herstel van de markt kent de regio nog veel woningen die al voor lange tijd in aanbod staan. De meeste transacties vinden plaats bij woningen die net in aanbod zijn komen, terwijl 45% van het aanbod al langer dan een jaar te koop staat. Vraag & aanbod Aantal transacties 47 woningen verloop naar woningtype 2. naar woningtype Looptijd aanbod/transacties > 3 jaar 1 tot 3 jaar 6 tot 12 maanden 3 tot 6 maanden < 3 maanden /transacties naar m² > 25 m² 2 m² - 25 m² 16 m² - 2 m² 12 m² - 16 m² 8 m² - 12 m² < 8 m²

93 Prijsmutaties Mediane transactieprijs euro Transactieprijs Transactieprijs per m² Zeeuws Vlaanderen Zeeuws Vlaanderen De woningprijzen kennen een lichte groei in de regio Zeeuws-Vlaanderen. De mediane prijs per vierkante meter woonruimte bedraagt in het tweede kwartaal van 217 en ligt zo ruim boven het niveau van voor de crisis. Ten opzicht van een jaar geleden is dit een toename van 3,8%. De prijs stijgt zo minder sterk dan gemiddeld in de rest van waar een toename van 9,5% op jaarbasis is genoteerd. Nieuwbouw Marktdruk Nieuwbouwratio 8% 6% 4% 2% % 6% 5% 4% 3% 2% 1% % Marktratio Zeeuws Vlaanderen Zeeuws Vlaanderen De woningmarkt in Zeeuws-Vlaanderen toont herstel, maar de marktdruk blijft nog laag. In Terneuzen is de markt al meer aangetrokken dan in de gemeenten Hulst en Sluis, waar nog duidelijke sprake is van een kopersmarkt. Alleen hoekwoningen kennen marktdruk, met een marktratio van 49%. Dit ligt ruim boven de algemene marktratio van 32%. Sprekende Cijfers is een product van Dynamis B.V. Orteliuslaan BA Utrecht research@dynamis.nl Faasse & Fermont Frans den Hollanderlaan HN Goes info@faasse-fermont.nl

94 Sprekende Cijfers Woningmarkten 1. Zwolle 217 Q2 Zwolle kent in het tweede kwartaal een sterke terugval in het aantal woningverkopen. Deze terugval is volledig te verklaren door de lage beschikbaarheid van woningaanbod, waardoor de vraag vanuit de markt niet volledig kan worden gefaciliteerd. Aan het einde van het tweede kwartaal staan er nog slechts 433 woningen te koop, een daling van 15% ten aanzien van het vorige kwartaal. Deze stevige daling zorgt ervoor dat er in het tweede kwartaal een daling van het aantal transacties is genoteerd van 15% ten aanzien van het vorige kwartaal. In totaal werden er 451 woningen verkocht. Alleen bij de verkopen van hoekwoningen was nog sprake van een stijging van het aantal verkopen. Doordat het aanbod sterk is teruggelopen is de marktspanning in Zwolle ongekend hoog. De marktratio bevindt zich voor het tweede achtereenvolgende kwartaal boven de 1%, wat aangeeft dat het voor potentiële kopers zeer lastig is om de aan de gewenste woning te komen. Uiteraard heeft deze marktdruk ook gevolgen voor de snelheid waarmee een woning wordt verkocht, inmiddels ligt de mediane verkooptijd op slechts 47 dagen. Vraag & aanbod Aantal transacties 451 woningen verloop naar woningtype 2. naar woningtype Looptijd aanbod/transacties > 3 jaar 1 tot 3 jaar 6 tot 12 maanden 3 tot 6 maanden < 3 maanden /transacties naar m² > 25 m² 2 m² - 25 m² 16 m² - 2 m² 12 m² - 16 m² 8 m² - 12 m² < 8 m²

95 Prijsmutaties Mediane transactieprijs euro Transactieprijs Transactieprijs per m² Zwolle Zwolle De huidige marktomstandigheden werken ook door in de prijsvorming op de woningmarkt van Zwolle. Zo is zichtbaar dat de woningprijzen gestaag doorstijgen. De mediane verkoopprijs lag in het tweede kwartaal op , ruim 11% boven het niveau van vorig jaar. De mediane meterprijs laat een minder sterke prijsstijging zien en komt uit op (+5,2%), het verschil wordt verklaard doordat er in het meest recente kwartaal ook meer woningen zijn aangekocht in het hogere prijssegment. Nieuwbouw Marktdruk Nieuwbouwratio 8% 6% 4% 2% % 12% 1% 8% 6% 4% 2% % Marktratio Zwolle Het aandeel nieuwbouwwoningen in het totale aanbod is in het meest recente kwartaal aanzienlijk teruggelopen. Nog slechts 6% van het aanbod betreft een nieuwbouwwoning. Wel dient te worden opgemerkt dat in het 2e deel van 217 veel projecten op de markt komen. 79 en Up Town, 5 woningen in Mooi Werkeren, Frankhuis nog een twintig tal woningen en ook Prinsenpoort nog een tiental woningen. Daarnaast is het project Zuiver Zuid (59 woningen) recent op de markt gekomen. Zwolle Sprekende Cijfers is een product van Dynamis B.V. Orteliuslaan BA Utrecht research@dynamis.nl Rodenburg Woningmakelaars Aagje Dekenstraat BZ Zwolle zwolle@rodenburg.nl

96 Cijfers op gemeenteniveau Regionale cijfers op gemeenteniveau Regio gemeente code Woningvoorraad Koop 216 Marktratio Aa en Hunze % % Aalsmeer % % Alkmaar % % Almelo % % Almere % % Amsterdam % % Apeldoorn % % Appingedam % % Arnhem % % Assen % % Bergen (NH.) % % Beverwijk % % Borne % % Breda % % Brunssum % % Castricum % % De Ronde Venen % % Delft % % Delfzijl % % Deventer % % Dordrecht % % Eindhoven % % Emmen % % Enschede % % Goes % % Groningen % % Haarlem % % Haarlemmerliede en Spaarnwoude % % Haarlemmermeer % % Hardenberg % % Heemskerk % % Heerhugowaard % % Heerlen % % Heiloo % % Hengelo % % Hof van Twente % % Cijfers op gemeenteniveau Woningmarkten 217 Q2

97 Sprekende Cijfers Regio gemeente code Woningvoorraad Koop 216 Marktratio Hoorn % % Kerkrade % % Landgraaf % % Langedijk % % Leeuwarden % % Leiden % % Leidschendam- Voorburg % % Maastricht % % Middelburg % % Nijmegen % % Nuth % % Onderbanken % % Oostzaan % % Purmerend % % Rijswijk % % Rotterdam % % 's-gravenhage % % 's-hertogenbosch % % Simpelveld % % Terneuzen % % Tilburg % % Tubbergen % % Twenterand % % Tynaarlo % % Uitgeest % % Uithoorn % % Utrecht % % Velsen % % Vlissingen % % Voerendaal % % Wassenaar % % Wierden % % Wormerland % % Zaanstad % % Zwolle % % Woningmarkten 217 Q2

98 Begrippen Begrippen Voor dit rapport zijn de volgende definities en afbakeningen gehanteerd: Het aantal te koop staande objecten op een bepaald moment in de tijd. Het aanbodtotaal wordt aan het eind van het kwartaal vastgesteld. Het totale aanbod beslaat bestaande woningen, nieuwbouw en is sinds het laatste kwartaal van 215 inclusief de verkoop van vrije kavels, particuliere beleggingsverkopen en duurzaam met de grond verbonden stacaravans en woonboten (categorie overig). Dit betreft aanbod dat direct is aangeboden op het platform Funda, al het extern zichtbare aanbod wordt niet meegenomen in de analyse. Het aantal verkopen binnen een bepaalde periode. In de rapportage wordt het aantal transacties opgedeeld in kwartalen. Het totaal aan transacties beslaat bestaande woningen, nieuwbouw en is sinds het laatste kwartaal van 215 inclusief de verkoop van vrije kavels, beleggingsverkopen en duurzaam met de grond verbonden stacaravans en woonboten (categorie overig). In het volumetotaal worden ook de woningen meegenomen die verkocht zijn onder voorbehoud, dit is tevens de reden dat het transactie van het laatste kwartaal voorlopig zijn. Mediane verkoopprijs/mediane vierkante meterprijs De middelste waarneming in een reeks van verkoopprijzen en vierkante meterprijzen. De mediane prijzen worden gecorrigeerd op woningtype en regio. Marktratio De marktratio geeft de verhouding weer tussen het aantal transacties (in één kwartaal) ten opzichte van het aanbod aan het eind van hetzelfde kwartaal. Wanneer de marktratio stijgt, komt de vraag en het aanbod dichter tot elkaar en is sprake van een krappere markt. Nieuwbouwratio De nieuwbouwratio geeft de verhouding weer tussen het aantal in aanbod staande nieuwbouwwoningen ten aanzien van het totale beschikbare aanbod. Een nieuwbouwratio van 1% betekent derhalve dat één op de tien woningen die op de markt beschikbaar is een nieuwbouwwoning betreft. Financieringscapaciteit De financieringscapaciteit is de capaciteit die een huishouden kan lenen op basis van de door het NIBUD vastgestelde normen. Deze normen worden jaarlijks opnieuw vastgesteld door het NIBUD. Begrippen Woningmarkten 217 Q2

99 Boek & Offermans Woningmakelaars Scharnerweg 116-B 6224 JK Maastricht t maastricht@boek-offermans.nl (ook in Heerlen en Venray) Molenbeek Makelaars Emmalaan HP Utrecht t info@molenbeek.nl Strijbosch Thunnissen Woningmakelaars Arnhem Sweerts de Landasstraat DA Arnhem t arnhem@s-t.nl Frisia Makelaars Javastraat 1a 2585 AA Den Haag t info@frisiamakelaars.nl Ooms.com Maaskade NJ Rotterdam t info@ooms.com (o.a. ook in Dordrecht) Strijbosch Thunnissen Woningmakelaars Nijmegen St. Canisiussingel BA Nijmegen t info@s-t.nl Kuijs Reinder Kakes Valkenburgerstraat 67 a/b 111 MG Amsterdam t amsterdam@krk.nl (o.a. ook Alkmaar en Zaandam) Rodenburg Woningmakelaars Paslaan AL Apeldoorn t info@rodenburg.nl (ook in Deventer en Zwolle) Van der Sande Makelaars Vijverstraat ST Breda t wonen@vandersande.nl Lamberink Woningmakelaars Stationsstraat KX Assen t assen@lamberink.nl (o.a. ook in Groningen en Emmen) Snelder Zijlstra Makelaars Hoedemakerplein 1 Postbus CA Enschede t enschede@snelderzijlstra.nl Verschuuren & Schreppers Bedrijfsmakelaars Emmasingel AZ Eindhoven t info@verschuuren-schreppers.nl HRS Bedrijfsmakelaars Pettelaarpark 36 Postbus CB s-hertogenbosch t info@hrsbedrijfsmakelaars.nl Orteliuslaan BA Utrecht t dynamis@dynamis.nl