Tot slot willen wij u als lezer een goede kerst en een voorspoedig 2013 toewensen.

Transcriptie

1 De laatste eindjes van 2012 Aan het eind van het jaar sturen wij deze nieuwsbrief met de nodige wetenswaardigheden over de thema s waar wij én vooral de vrijwillige besturen aan hebben gewerkt en waarschijnlijk het komende jaar ook mee aan de slag zullen zijn. Onderwerpen die van belang zijn om de leefbaarheid in het dorp zo goed mogelijk inhoud te geven, hoewel niet altijd voor iedereen in het dorp duidelijk is wat die bestuurder dan precies doet. De inzet is van groot belang en dat waarderen de medewerkers van Doarpswurk zeer. Wij willen deze mensen bijzonder dank zeggen voor de prettige wijze van samenwerken die wij in het afgelopen jaar met hen hebben gehad in de dorpen en dorpshuizen waar wij adviseerden. Vaak is veel van het werk dat zij doen een zaak van lange adem en niet van snelle successen. Toch is het ook voor hun inzet van belang dat de successen er wel komen en wij hopen met onze inzet hier een steentje aan bij te dragen. Daar zijn wij voor. Tot slot willen wij u als lezer een goede kerst en een voorspoedig 2013 toewensen. De nieuwe Drank- en Horecawet Met ingang van 1 januari 2013 treedt de gewijzigde Drank- en Horecawet in werking. Doel van de aanpassing van de wet is het terugdringen van drankgebruik onder jongeren én verlichting van administratieve lasten. Het toezicht op de naleving van de wet wordt verlegd van de nieuwe Voedsel en Waren Autoriteit (nvwa) naar de gemeenten. De wetgever is van mening dat gemeenten beter kunnen anticiperen op lokale omstandigheden. Gemeenten zullen daarom een verordening Drank- en Horecawet opstellen met regels aangaande paracommercie. Landelijk heeft de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) hiervoor een modelverordening gemaakt. Er is bewust afgezien van uniforme regels omdat die onvoldoende ruimte laten voor lokaal maatwerk. Het standpunt van de regering is zoals verwoord in de Memorie van Toelichting dat gemeenten bij het vaststellen van de verordening de belangrijke maatschappelijke functie van de verschillende paracommerciële instellingen in acht zullen nemen en geen onnodige beperkingen zullen opleggen daar waar de mededinging niet in het geding is en er geen sprake is van onverantwoorde verstrekking van alcohol, met name aan jongeren. Uit de modelverordening van de VNG blijkt dat het van belang is dat een gemeente per dorpshuis de afweging maakt, of het verbinden van beperkingen aan de drankvergunning wel nodig is. In gemeenten op het platteland vervullen dorpshuizen vaak de rol van verlengde huiskamer. Vaak is daar ook geen reguliere horeca in de omgeving aanwezig, of geen reguliere horeca die een reëel alternatief biedt, zodat er geen sprake is van oneerlijke mededinging door dergelijke dorpshuizen. Dan is er geen aanleiding om aan dergelijke dorpshuizen strikte beperkingen op te leggen. (uit de toelichting op de modelverordening van de VNG) Het verbinden van beperkingen aan een drankvergunning is dus alleen bedoeld wanneer er sprake is van reële concurrentiedreiging die horecaondernemers ondervinden van een dorpshuis. Ook als er zich binnen de dorpsgrenzen een ander horecabedrijf bevindt, hoeft er nog geen sprake van oneerlijke concurrentie te zijn. Doarpswurk volgt de ontwikkelingen in de gemeenten m.b.t. de nieuwe Drank- en Horecawet en raadt u aan dit als bestuur van een dorpshuis in uw gemeente ook te doen. Daarnaast zullen we u volgend jaar tijdens regio- en/of themabijeenkomsten informeren over de laatste stand van zaken.

2 Waarderingsonderzoek: 100 procent van de gebruikers vindt de Vraagbaak aanbevelenswaardig Het onderzoek dat dit najaar is gehouden onder gebruikers van de Vraagbaak bestuur en beheer voor dorpshuizen, gemeenschapshuizen en multifunctionele centra geeft een positief beeld. Er hebben 176 personen meegedaan aan het onderzoek, dat mede mogelijk is gemaakt door het Oranje Fonds. De belangrijkste uitkomsten zijn: 81 procent vindt dat de weg in de Vraagbaak makkelijk is te vinden, 80 procent vindt de kwaliteit van de artikelen uitstekend, 64 procent vindt de Vraagbaak doorgaans uiterst actueel, 63 procent vindt de vormgeving aantrekkelijk en 46 procent vindt er altijd het gezochte. Op de vraag welke informatiebronnen men gebruikt staat van collega besturen op de eerste plaats, gevolgd door de Vraagbaak en de gemeente. De gebruikers missen niet veel in de Vraagbaak. Er zijn wel wat aanbevelingen en verbetertips gegeven die de redactie uiteraard serieus gaat bekijken. Dat alle gebruikers de Vraagbaak aanbevelenswaardig vinden is een mooi compliment en tevens een stimulans om het huidige niveau vast te houden en waar nodig te verbeteren. Kent u de Vraagbaak niet? Kijk dan op Daar is ook de volledige uitslag van de enquête is te vinden. Active ageing in Vital Villages: een geslaagde workshop Van 9 tot 15 november jl. vond in Sneek de internationale workshop Active ageing in Vital Villages plaats. Deelnemers uit 11 Europese landen maakten kennis met succesvolle modellen om tot een dorpsvisie te komen, met de rol van ouderen in dit hele proces en met technieken & vaardigheden die belangrijk zijn in plattelandsontwikkeling. Grote aandacht was er voor het vrijwilligerswerk in de Friese dorpen. In veel andere Europese landen is het niet zo gebruikelijk dat burgers zelf het heft in handen nemen en zich onbetaald inzetten voor de eigen omgeving. De vijfdaagse workshop was zeer gevarieerd van opzet: naast leerzame studiebezoeken aan Poppenwier en Burum waren er lezingen, projectpresentaties, groepswerk en duo-activiteiten. Een scala aan onderwerpen kwam voorbij: burenhulp, dorpshuis nieuwe stijl, noorderbreedte state, sociale dorpsondernemingen, enz. De invalshoek was steeds de positie van senioren en mogelijke intergenerationele strategieën om dorpen leefbaar te houden. De deelnemers waren in hun evaluatie zeer enthousiast over de workshop en over de gastvrijheid in Friesland. Active ageing in Vital Villages organiseerde Doarpswurk in samenwerking met Learn for Life en Welzijn Midden Drenthe. De provincie Fryslân gaf haar medewerking. De financiering kwam van het Europese Grundtvig Programma.

3 Symposium Ferfier foar Fryslân Het symposium, gehouden in oktober jl., stond in het teken van Mobiliteit op het platteland; voor en door de Mienskip. Goed (openbaar) vervoer op het platteland is niet eenvoudig. Een grote bus die enkele keren per dag rijdt, is vaak geen oplossing voor allerlei vervoersvragen. Kleinschalig en op maat georganiseerd vervoer kan die oplossing mogelijk wel bieden en past veel beter bij het vervoer in het landelijk gebied. Mogelijk kan vervoer dat door Friezen zelf wordt georganiseerd uitkomst bieden. Of zijn er (digitale) oplossingen mogelijk die vragers en aanbieders van vervoer beter aan elkaar kunnen koppelen. Fryslân kent reeds meerdere van dergelijke vervoersinitiatieven die invulling geven aan de lokale vraag. Tijdens het symposium toonden bestaande initiatieven een kijkje in de keuken via workshops, presentaties en een vervoersmarkt. Gedeputeerde Johannes Kramer presenteerde de uitgangspunten van de subsidieregeling welke kan dienen ter ondersteuning van initiatieven. Naar verwachting gaat deze regeling in het voorjaar van start. Heeft u nu reeds ideeën? U hoeft met uw ideeën niet te wachten tot het gereed komen van de regeling. Heeft u ideeën, kijkend naar de vervoersbehoefte in uw dorp of regio? Ziet u een mogelijkheid om vraag en aanbod bij elkaar te brengen en op elkaar af te stemmen? De provincie Fryslân staat open voor uw ideeën. Zij stimuleren en faciliteren lokale initiatieven op vervoersgebied en kunnen desgewenst met u meedenken over de mogelijkheden. U kunt uw ideeën/initiatieven mailen naar innovatieov@fryslan.nl Er wordt dan contact met u opgenomen. Provincie blij met antwoorden enquête Vrijwilligers in Beeld Ruim duizend vrijwilligers hebben de enquête Vrijwilligers in beeld reeds beantwoord, en nog dagelijks komen nieuwe reacties binnen. Daarom blijft de enquête open staan tot maandag 7 januari Het gaat om de derde enquête in een rij. In 2003 en 2006 zijn 35 vragen voorgelegd aan organisaties die met vrijwilligers werken of volledig door vrijwilligers worden gerund. Deze antwoorden worden vergeleken met die van de huidige enquête, die uitgevoerd wordt door Partoer. Vragen zijn onder andere: Hoeveel vrijwilligers (man/vrouw/leeftijd) zijn werkzaam? Neemt het aantal vrijwilligers af of toe? Waar hebben organisaties moeite mee, en wat gaat goed? Welke ondersteuning is nodig? Welke tips kunnen de organisaties geven? De provincie is blij met de (anonieme) cijfers, antwoorden, meningen en tips. Deze geven inzicht in de ontwikkelingen, knelpunten en ondersteuningsbehoeften, en geven aanknopingspunten voor gemeenten en organisaties om vrijwilligersbeleid te actualiseren. De provincie roept zoveel mogelijk vrijwilligersorganisaties op de enquête nog in te vullen. Heeft u de enquête nog niet ingevuld, dan kunt u dat alsnog doen door naar de onderstaande directe link te gaan. Vrijwilligersorganisaties kunnen bij Partoer ook een schriftelijke vragenlijst aanvragen. Deze wordt dan samen met een antwoordenvelop toegezonden. Informatie: Partoer, Truus de Witte of Anke Hoekstra ( ), tdewitte@partoer.nl

4 Wat soarget derfoar dat it plattelân leefber is en bliuwt? It begryp leefberens is fergroeid mei it plattelân fan Fryslân. Freegje dernei en elts sil sizze dat it plattelân leefber wêze moat. Leefber: geskikt om der te libjen. Hoeve wy ús dan nearne drok oer te meitsjen? Sa lang as der plattelân is, is it geskikt om der te libjen. Feitlik is it plattelân dus altyd leefber! Mar blykber ferstean we der mear ûnder: in skoalle, in winkel, in tsjerke, in doarpshûs, in doarpskafee. In iisbaan of keatsfjild. De toanielklub, it korps. Mienskipssin, belutsenes, feilichheid en de ienheid mei it plattelân. Jin der thús fiele, makket it al leefber. Der je bôle fertsjinje of der mei plesier wenje. Soarch en foarsjennings op berikbere ôfstân. It makket it allegear better leefber. It plattelân is leefber as de bewenners it leefber fine. Sa wurket it! Der moatte net te min bewenners wêze, mar ek net te folle. Want blykber is ús plattelân gjin plattelân mear as der te folle minsken libje. Dus is leefberheid needsaaklik, mar it moat ek wer net te leefber wurde, want dan ferdwynt it plattelân troch oerbefolking, fieze nijbou en bedriuweterreinen en alderlei ellinde dy t we net yn ferbân bringe mei in leefber plattelân. Lykwicht dus. Lykwicht neffens de miening fan de bewenners fan it plattelân sels. Want sy binne it dy t harren plattelân leefber hâlde. Foar harren sels? Of ek foar nije gebrûkers fan ús plattelân. Troch feroarjende ekonomyske belutsenheid en feroaring fan leeftydsopbou en de gearstalling fan it gesin feroaret ek de opfetting oer leefberens. Wolle we plattelân as in soarte fan reservaat? In iepenloft museum foar minsken, dy t it plattelân ûnfoldwaande leefber fine, mar it wol yn de buert ha wolle om de leefberens yn harren stêd te fergrutsjen? Fryslân hat een leefber plattelân en dat wolle we sa hâlde. Us plattelân hat ek in hiel oare skaal as earne oars yn Nederlân. En just dy lytsskaligens freget om in Fryske oanpak mei Fryske betingsten. Sa foar Kryst 2012 en yn de oanrin nei de jierwikseling wol ik hjir noch ris goed by stil stean. Net allinnich as foarsitter fan Doarpswurk, mar as immen dy t it plattelân belangryk fynt. En seker sjoen de hjoeddeistige politike sitewaasje mei dat noch wol wat fierder gean as allinnich de leefberheid. Dêr meitsje we wurk fan: DOARPSWURK! Noflike Krystdagen en in goede jierwikseling! Jan Waterlander

5 Duurzaam initiatief in de Lege Geaën Zo'n dertig jaar geleden was de energievoorziening nog overzichtelijk. Er was een gemeentelijk gasbedrijf. Er was een provinciaal elektriciteitsbedrijf en een waterleidingbedrijf die eveneens provinciaal werkte. Die heetten toen nutsbedrijven. De eventuele winst werd tot algemeen nut gebruikt. Door de opgelegde schaalvergrotingen hebben we nu te maken met bedrijven die praten over winstverwachtingen. Met een directie en management, die een salaris verdienen die ver boven de Balkenende-norm ligt. Bedrijven die, soms, in handen zijn van buitenlandse grootbedrijven. Waar de klant een nummer is geworden. Sinds juni zijn bijna 50 inwoners uit de Lege Geaën, een streek met 8 dorpen, van Raerd tot Offenwier, bezig om vorm en inhoud te geven aan een initiatief om het heft weer in eigen hand te nemen. In januari gaan we een coöperatie oprichten, die zich niet alleen gaat bezig houden met energie en besparing daarvan, maar ook met voedsel, vervoer, zorg etc. Maar dan wel duurzaam. Van en voor de leden. Dat komt de plaatselijke werkgelegenheid, het welzijn en de leefbaarheid ten goede. Dit wordt aan de bevolking gepresenteerd op 19 januari, waarbij men direct lid kan worden. Kijk op voor meer informatie. René Poppen Nieuwe vervoerder Arriva laat wensen uitkomen Vanaf 9 december verzorgt Arriva het regionale busvervoer in Noord- en Zuidwest-Fryslân en Schiermonnikoog. Om daar op leuke wijze aandacht aan te geven, kunnen reizigers een wens doen waar een bus in voorkomt. Tot en met maart 2013 laat Arriva elke maand een wens uitkomen. Het past bij het streven van Arriva, dat actief is in heel Nederland, om meer te zijn dan zomaar een openbaarvervoerbedrijf dat reizigers van A naar B brengt. Goede reis! Arriva wil iedereen die instapt een goede reis bieden. Voor Noord- en Zuidwest-Fryslân en Schiermonnikoog betekent dat bijvoorbeeld de inzet van een compleet nieuwe vloot bussen en de inzet van Qliners, dit zijn snelle bussen op specifieke trajecten met gratis WiFi aan boord. Daarnaast zijn er Opstappers, bussen die gereserveerd kunnen worden om mensen in verafgelegen gebieden thuis te brengen. En er wordt veel aandacht besteed aan service. Reizigers kunnen bijvoorbeeld met vragen terecht bij de Arriva Stores in Leeuwarden, Heerenveen en Sneek. Of bij de Fryske Service Bus, die diverse plaatsen in de regio aandoet. Dienstregeling en abonnementen De nieuwe dienstregeling gaat in op 9 december. Dit betekent andere routes en andere vertrektijden. Een aantal jaar- en maandabonnementen zullen verdwijnen. Hiervoor komen nieuwe abonnementen in de plaats. Lopende abonnementen blijven ook na 9 december geldig. Wat er precies verandert, kunt u terugvinden op

6 Inventarisatie Industrieel Erfgoed in Fryslân Over erfgoed zoals kerken, molens en boerderijen zijn al talrijke onderzoeken gedaan en publicaties geschreven, maar over industrieel erfgoed is tot nu toe veel minder bekend. Vandaar dat in opdracht van de provincie Fryslân een inventarisatie plaatsvindt van het industrieel erfgoed in Fryslân. Het projectteam bestaat uit Stichting Monumentenzorg Fryslân, Stichting Industrieel Erfgoed Friesland en Stichting DBF. Deze partijen hebben elk op een eigen vlak kennis en ervaring met industrieel erfgoed en het herbestemmen hiervan. Het projectteam verzamelt de kennis van deze vaak karakteristieke gebouwen in Fryslân en noteert de (dreigende) leegstand. Ook voert het team momenteel voor 4 geselecteerde panden een herbestemmingsverkenning uit. Het is de bedoeling om zo te komen tot integrale beleidsadviezen om de kansen voor (herbestemming van) industrieel erfgoed duidelijk te maken aan overheden en mogelijke gebruikers. Naast een inventarisatie van de industriële panden in Fryslân is ook het doel om vraag en aanbod bij elkaar te brengen. Het projectteam brengt daarom de vraagkant in beeld. Welke bedrijven/organisaties zijn op zoek naar een karakteristiek industrieel pand? Gemeenten, historische verenigingen en ook dorpsbelangen worden gevraagd om mee te denken en hun kennis van de omgeving in te zetten. Hierover krijgen zij in de week voor de kerst een brief. Vervolgens kunnen de gegevens worden ingevuld in een online formulier via Heeft u vragen dan kunt u contact opnemen met Joanneke Haasbroek van Stichting DBF ( ) of haasbroek@stichtingdbf.nl Colofon Redactie: Doarpswurk Vormgeving: Groot Haar en Orth Leeuwarden Uitgave: Decembernummer 2012 Copyright: Overname van (delen van) artikelen en nadrukken is toegestaan, zolang de bron wordt vermeld