Directie van bedrijf. Datum 13 april 2017 Start doorrekening van voornaamste installaties op aardbevingsbestendigheid.

Transcriptie

1 > Retouradres Postbus DA Directie van bedrijf Nationaal Coördinator Bezoekadres Paterswoldseweg BA Postadres Postbus DA Behandeld door J.H. van Tol T j.h.vantol@nationaalcoordinator groningen.nl Datum 13 april 2017 Betreft Start doorrekening van voornaamste installaties op aardbevingsbestendigheid Geachte directie, De stuurgroep Industrie heeft de prioriteringslijst bedrijven met gevaarlijke stoffen (versie 1 maart 2017) vastgesteld. Hierop staan 45 bedrijven in het aardbevingsgebied. Uw bedrijf staat op de lijst (zie bijlage 1). Uw kenmerk Bijlage(n) Ik informeer u graag over de afspraken die in de stuurgroep Industrie zijn gemaakt over onderzoek naar aardbevingsbestendigheid bij deze 45 bedrijven. De afspraken van eind vorig jaar zijn vastgelegd in het Meerjarenprogramma Aardbevingsbestendig en Kansrijk (zie bijlage 2). Bij alle bedrijven is kwalitatief onderzoek uitgevoerd naar de aardbevingsbestendigheid van installaties, het zogenaamde fase 1 onderzoek. Mocht zulk onderzoek bij uw bedrijf nog niet zijn afgerond, dan verzoek ik u contact op te nemen met de contactpersonen die onderaan deze brief staan vermeld. Voor BRZO-bedrijven is minimaal een kwalitatieve analyse van het aardbevingsrisico verplicht; in de stuurgroep Industrie is afgesproken dat het fase 1 onderzoek als zo n analyse wordt aangemerkt (zie verder bijlage 2, punt 6). In de stuurgroep is ook afgesproken dat tot medio 2017 bij zoveel mogelijk van de 45 bedrijven kwantitatief onderzoek zal plaatsvinden volgens de zogenaamde LoC-toets, in volgorde van prioriteit. Dit onderzoek loopt al bij de bedrijven met hoge tot gemiddelde prioriteit; dit zijn de bedrijven die genoemd zijn in tabel 1 van de prioriteringslijst. Uw bedrijf is genoemd in tabel 2 van de prioriteringslijst. In de stuurgroep is onlangs afgesproken dat ook bij deze bedrijven het kwantitatieve onderzoek gaat beginnen. Ik verzoek u om de eerste stap zo snel mogelijk voor te bereiden, in ons aller belang bij spoedig inzicht in de aardbevingsbestendigheid van industriële installaties. Die eerste stap is dat u een plan van aanpak laat maken voor het doorrekenen van de voornaamste objecten die geïdentificeerd zijn in het fase 1- onderzoek. Voor dit plan van aanpak (Basis of Design) kunt u een ingenieursbureau naar keuze inschakelen, liefst een bureau dat ervaring heeft met INTERBESTUURLIJKE SAMENWERKING VAN TWAALF GRONINGER GEMEENTEN, PROVINCIE GRONINGEN EN RIJK Pagina 1 van 8

2 onderzoek naar aardbevingsbestendigheid bij de industrie. De bij mij bekende bureaus in die categorie zijn Witteveen en Bos, Sweco, Tebodin en Royal Haskoning DHV. SBE en NAM hebben protocollen gesloten waardoor er vooraf duidelijkheid ontstaat over welke kosten NAM vergoedt. Het ene protocol betreft onderzoekskosten en het andere betreft de kosten van maatregelen als de uitkomsten van het onderzoek daar aanleiding toe geven. Binnenkort zal ik u uitnodigen voor een informatiebijeenkomst over dit onderwerp. Voor vragen en verdere toelichting kunt u met de volgende organisaties contact opnemen: Voor procesmatige vragen over de te verrichten onderzoeken kunt u contact opnemen met Nationaal Coördinator : Jan van Tol (j.h.vantol@nationaalcoordinatorgroningen.nl, tel ), Jacoba Westinga (j.westinga@nationaalcoordinatorgroningen.nl, tel ). Voor eventuele vragen over het Veiligheidsrapport dat hoge drempel BRZO-bedrijven moeten indienen kunt u contact opnemen de Omgevingsdienst : Bert Oeseburg (boeseburg@od-groningen.nl, tel ), Karel Stijkel (kstijkel@od-groningen.nl, tel ) Tot slot biedt SBE, als belangenbehartiger van veel bedrijven op de prioriteringslijst, een onafhankelijk netwerk waar alle bedrijven op deze lijst aan deel kunnen nemen. Voor deelname aan dit netwerk of algemene vragen kunt u contact opnemen met Frans Alting (frans.alting@sbeemsdelta.nl, tel ). Met vriendelijke groet, Hans Alders Nationaal Coördinator Pagina 2 van 8

3 Bijlage 1. Tabel 2 van de prioriteringslijst De prioriteringslijst, opgesteld door Deltares, bevat de chemiebedrijven die op de lijst BRZO+ staan en die zich bevinden in het aardbevingsgebied (d.w.z. binnen de 0.04 g contour van de pga-kaart van het KNMI. Momenteel zijn dat 45 bedrijven die werken met grote hoeveelheden gevaarlijke stoffen: BRZO-bedrijven met hoge drempel inrichtingen (VR), lage drempel inrichtingen (PBZO), RIE-4 bedrijven en QRA-bedrijven. De lijst rangschikt bedrijven door het combineren van de ligging in het gebied (hogere of lagere pga s), de aard van het bedrijfsproces en de nabijheid van omwonenden. De bedrijven hebben zodoende een prioriteit hoog (1), hoog tot gemiddeld (2), gemiddeld (3), laag tot gemiddeld (4) of laag (5) gekregen. De vraag of er maatregelen nodig zijn bij deze bedrijven kan overigens pas worden beantwoord nadat de installaties zijn onderzocht op aardbevingsbestendigheid. Voor de gehele prioriteringslijst met toelichting zie website van de NCG: De voorliggende brief is gericht aan de bedrijven met prioriteit 4 en 5, namelijk: # Prio Bedrijfsnaam Cat. SBE Loc GOC Real Estate (North Refinery) VR Nee OD 15 4 Klesch Aluminium BV (Aldel) VR Ja OD 16 4 Reining Warehousing B.V. (Kolham) VR Ja OV 17 4 Wildeman Storage and Logistics VR Ja CPD 18 4 FinCo Terminal BV (vh. Aardolie Opslag PBZO Nee OV 19 4 C.G. Holthausen B.V. PBZO Nee OV 20 4 DFE Pharma PBZO Nee OV 21 4 Gasunie Transport B.V. Scheemda PBZO Ja OV 22 4 Gasunie Transport B.V. Spijk PBZO Ja EH 23 4 FinCo Terminal Delfzijl BV (vh. Gulf Oil Nederland PBZO Nee OD 24 4 Contitank QRA Ja OD 25 4 DOW Benelux QRA Ja OD 26 4 Gasunie mengstation Zuidbroek QRA Ja OV 27 4 Gasunie MS Noordbroek QRA Ja OV 28 4 Gasunie Tussenklappen 1 RS QRA Ja OV 29 4 NAM Bedum productielocatie QRA Ja OV 30 4 Nieveen Graanbedrijf B.V. / Noord Nederlandse QRA Nee OV 31 4 Eco Fuels RIE-4 Ja EH 32 4 Lubrizol Advanced Materials Resin RIE-4 Ja CPD 33 5 Evonik (voorheen PeroxyChem Netherlands B.V.) VR Ja OD 34 5 Kisuma Chemicals B.V. VR Nee OV 35 5 NAM RBI (Reststoffenbewerkingsinstallatie) VR Ja OD 36 5 Stinoil VR Nee OV Pagina 3 van 8

4 37 5 Koopman Warehousing B.V. PBZO Nee OV 38 5 Gasunie Tripscompagnie RS QRA Ja OV 39 5 ProRail regio Noord Oost QRA Nee OV 40 5 Sita Ecoservice QRA Nee OV 41 5 AKZO Nobel Industrial Chemicals B.V. (Salt) RIE-4 Nee OV 42 5 ESD-SIC BV RIE-4 Ja OD 43 5 Nedmag RIE-4 Nee OV 44 5 PPG Industries Chemicals bv RIE-4 Ja OD 45 5 Zeolyst C.V. RIE-4 Ja OD Tabel 2.2 Industriële bedrijven gevaarlijke stoffen met een onder gemiddeld tot laag risico Pagina 4 van 8

5 Bijlage 2. Aanpak industrie (Meerjarenprogramma Aardbevingsbestendig en Kansrijk ) Overwegende dat: - Het bestaande veiligheidsniveau niet mag worden aangetast door aardbevingen in ; - Er geen formele Nederlandse normstelling of verplichting is voor het beoordelen van de bestendigheid van industriële installaties tegen geïnduceerde aardbevingen, maar het een regionaal doel is om de aardbevingsbestendigheid van de industrie te onderzoeken en zo nodig te verbeteren; - Er een toetskader nodig is voor de aardbevingsbestendigheid van industriële installaties om te bepalen of het veiligheidsniveau niet wordt aangetast; - Het wenselijk is om sneller toe te werken naar inzicht in de aardbevingsbestendigheid van de industrie en daarom nu gebruik moet worden gemaakt van de huidige stand van kennis en beschikbare methodische onderdelen (zijnde de prioriteringslijst met circa 46 bedrijven), methodiek voor kwalitatieve analyse (fase 1 Houdt de gefaseerde aanpak voor de industrie het volgende in: 1. Bij alle bedrijven in het aardbevingsgebied die werken met grote hoeveelheden gevaarlijke stoffen worden de veiligheidsrisico s van aardbevingen onderzocht, in volgorde van potentieel risico. a. Het betreft ca. 46 bedrijven, waarvan 28 BRZO-bedrijven. Deze bedrijven zijn ingedeeld in vijf prioriteitsklassen op basis van de aard van hun bedrijfsproces en hun ligging in het gebied. De prioriteringslijst wordt zo nodig jaarlijks geactualiseerd op grond van de pga-contourenkaart van het KNMI. b) Het uiteindelijke toetskader zal bestaan uit een kwalitatieve risicoanalyse en een of meer rekenmethoden. c) Op dit moment is er een toets beschikbaar om te berekenen of er loss of containment (LoC) kan worden verwacht. De voornaamste uitgangspunten hiervan zijn: - Een scenario van de maximale magnitude 5 in het kerngebied, wat volgens het KNMI de bovengrens is voor geïnduceerde aardbevingen in ; - de locatie van de aardbeving die volgens het KNMI het meest bepalend is voor de vier voornaamste industrieterreinen, met de daarbij behorende grondversnellingen op deze terreinen; - van die grondversnellingen worden de verwachte (meest waarschijnlijke) waarden gebruikt; - een toetsing aan internationale normen (Eurocodes), met als ijkpunt dat constructies bij de gedefinieerde seismische belasting niet zodanig beschadigd mogen raken dat er gevaarlijke stoffen vrijkomen; Pagina 5 van 8

6 - nadat in de ontwikkelingsfase vier rekenvarianten zijn gehanteerd wordt bij de verdere uitvoering alleen getoetst aan de verwachte maximale seismische belastingen met behulp van een modulaire responsanalyse. Voor eenvoudige constructies zoals categorale inrichtingen zou een handberekening voldoende kunnen zijn. Het berekenen van LoC tegen de verwachte waarde plus een standaarddeviatie, wat in de ontwikkelingsfase als functie had om de onzekerheidsmarge in beeld te brengen maar niet als toetsnorm bedoeld was, blijft verder dus achterwege; - Als uit de toets blijkt dat er loss of containment verwacht kan worden, zijn (versterkings)maatregelen noodzakelijk om dit knelpunt op te heffen. Als uit de toets blijkt dat geen LoC verwacht kan worden, dan kan worden geconcludeerd dat er bij de meest waarschijnlijke maximale grondversnellingen geen achteruitgang zal ontstaan in de omgevingsveiligheid en mogelijk evenmin in de interne veiligheid als gevolg van het vrijkomen van gevaarlijke stoffen, en dat er dus vooralsnog geen aanleiding is voor (versterkings)maatregelen. d) Tevens wordt momenteel gewerkt aan een risicogebaseerde rekenmethodiek voor aardbevingsbestendigheid, die naar verwachting medio 2017 beschikbaar kan worden gesteld. 2. De aanpak houdt in: a. In de eerste helft van 2017 wordt bij zoveel mogelijk van de onder 1 genoemde bedrijven, in volgorde van prioriteit, de toets op LoC toegepast op de installaties en onderdelen daarvan die doorgerekend kunnen worden op grond van het fase 1 onderzoek. b. Als uit de eerste berekeningen blijkt dat bij bepaalde installaties loss of containment kan worden verwacht, zullen nadere berekeningen in het kader van de toets (met bijvoorbeeld finite elements modellering) plaatsvinden zodat snel en eenduidig geconcludeerd kan worden of er LoC verwacht kan worden. c. Als LoC verwacht kan worden, wordt vervolgens berekend welke versterkingsmaatregelen en/of aanpassingen in het bedrijfsproces nodig zijn. Het versterkingsniveau is hetzij dat er geen LoC verwacht kan worden, hetzij een niveau dat voortkomt uit de t.z.t. goedgekeurde risicogebaseerde rekenmethodiek. Het bedrijf stelt dan een plan van aanpak op met een realistische planning waarmee de knelpunten voortvarend verholpen kunnen worden op een manier die de economische bedrijfsvoering niet onnodig hindert. d. Wanneer er een goedgekeurde risicogebaseerde rekenmethodiek is, wordt in het eerstvolgende Meerjarenprogramma een afspraak opgenomen over het gebruik daarvan, ook in relatie tot het gebruik van de toets op LoC. e. Ongeacht de methodiek zal er rekening gehouden worden met nieuwe inzichten in de omvang van de seismiciteit en verplaatsingen van het zwaartepunt ervan. De nieuwe inzichten worden jaarlijks vastgeklikt en zo nodig verwerkt in de sets met seismische belasting voor de industrielocaties. Pagina 6 van 8

7 f. De hoofdlijnen van de onderzoeksplanning worden afgestemd in de werkgroep Industrie. 3. Overige 200 bedrijven op de Risicokaart en externe buisleidingen: a. In de eerste helft van 2017 wordt onder coördinatie van de NCG een plan van aanpak opgesteld voor deze 200 bedrijven en voor externe buisleidingen. b. De aanpak bij deze bedrijven en de externe buisleidingen verloopt in volgorde van potentieel risico, en maakt gebruik van de inzichten uit de aanpak onder 1 en 2. Verwachte aanvang van de onderzoeken is medio Kosten: a. De kosten van onderzoek en van eventuele versterkingsmaatregelen zoals beschreven bij punt 2 worden vergoed door NAM in overeenstemming met haar aansprakelijkheid. Procesafspraken daartoe worden vastgelegd in het NAM-SBE protocol inzake vergoedingen bij de industrie, dat geldt voor alle ca. 46 bedrijven op de prioriteringslijst. b. Voor de vergoeding van acties bij punt 3 worden afspraken gemaakt aan de hand van het daar genoemde plan van aanpak. 5. Wat betreft het vaststellen van een compleet toetskader: a. Uiterlijk 1 juli 2017 wordt besloten over de methodiek(en) waarmee vanaf dat moment gewerkt kan worden. Van de opgeleverde risicogebaseerde rekenmethodiek moeten de consequenties dan bekend zijn door toepassing bij in ieder geval de vier spoor 1 installaties. b. Het beleidsbesluit over de methodieken en hun verdere toepassing wordt vastgelegd bij de tussentijdse actualisering van het Meerjarenprogramma medio Wat betreft het Veiligheidsrapport dat BRZO-bedrijven moeten indienen bij de toezichthouders: a. De ministeries van IenM en SZW, alsmede de provincie, de Omgevingsdienst, Veiligheidsregio en Inspectie SZW zijn het erover eens dat het voor BRZO-bedrijven die een Veiligheidsrapport moeten inleveren, volstaat om hierin ten aanzien van het aardbevingsrisico de volgende zaken op te nemen: - Een kwalitatieve risicoanalyse met betrekking tot het aardbevingsrisico (het fase 1 onderzoek uit de Handreiking industrie wordt als zo n analyse aangemerkt); - De noodmaatregelen die getroffen worden ingeval zich een aardbeving voordoet; - De wijze waarop eventuele beperkte gevolgen van lichte aardbevingen worden gemonitord, om een eventuele verzwakking van installaties of gebouwen te constateren en een snel herstel te realiseren. - De wijze waarop tijdens het reguliere onderhoud van installaties aandacht wordt besteed aan de mogelijke gevolgen van aardbevingen; Pagina 7 van 8

8 - Te treffen versterkingsmaatregelen die voortvloeien uit de kwalitatieve risicoanalyse en eventuele aanvullende onderzoeken die zijn verricht; - Overige acties die bedrijven nemen om te komen tot conclusies over de aardbevingsbestendigheid van hun installaties, in het bijzonder het deelnemen aan de hierboven beschreven aanpak. De bovengenoemde acties hebben betrekking op zowel omgevingsveiligheid als interne veiligheid, en deze acties zijn tevens speerpunten voor het BRZO-toezicht. b. In de stuurgroep Industrie worden nadere afspraken gemaakt over informatie-uitwisseling tussen bedrijven en toezichthouders over de conclusies uit afgerond onderzoek en over de planning van eventuele maatregelen. De afspraken moeten duidelijk maken wat toezichthouders en bedrijven van elkaar kunnen verwachten tijdens en na de onderzoeksfase. Pagina 8 van 8