Ministerie van Economische Zal<en

Transcriptie

1 Ministerie van Economische Zal<en > Retouradres Postbus EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA 's-gravenhage Bezoekadres Bezuidenhoutseweg AC Den Haag Datum 1 mei 2015 Betreft Geachte Voorzitter, Nationaal Coördinator Groningen De gaswinning in Groningen grijpt diep in op het dagelijkse leven van inwoners in het gebied. Bewoners worden voortdurend met de gevolgen van de aardbevingen geconfronteerd. Zij ervaren in de praktijk de problemen in hun eigen omgeving en velen hebben te maken met gevoelens van onzekerheid en onveiligheid. Hierdoor is er weinig vertrouwen onder de lokale bevolking in de verantwoordelijke instanties. Op 9 februari 2015 (Kamerstuk , nr. 96) heb ik uw Kamer geïnformeerd dat een Nationaal Coördinator Groningen wordt ingesteld met als taak om te bouwen aan de veiligheid en leefbaarheid in Groningen via het organiseren van publieke regie. Hij geeft hierbij leiding aan de Overheidsdienst Groningen. Deze publieke regie is nodig om versneld concrete resultaten te boeken en vertrouwen onder de inwoners te herstellen. Daarbij is een programmatische aanpak noodzakelijk. Daarom zal de Nationaal Coördinator Groningen het Programma Aardbevingsbestendig en Kansrijk Groningen opstellen en de uitvoering daarvan aansturen. De werkzaamheden van de Nationaal Coördinator Groningen en de Overheidsdienst Groningen worden gezamenlijk met Rijk, provincie en gemeenten ontwikkeld. Postadres Postbus EK Den Haag Factuuradres Postbus BD Den Haag Overheidsidentificatienr T (algemeen) Bijlage(n) 1 o; OJ O' De ministerraad heeft op 1 mei 2015 ingestemd met de benoeming van de heer J.G.M. Alders als Nationaal Coördinator Groningen. De heer Alders is oud-commissaris van de Koningin in Groningen, oud-minister en oud-kameriid. Hij heeft daarmee brede ervaring in zowel Groningen als Den Haag. Het instellingsbesluit zal op 1 juni 2015 in werking treden. Tot de start van de Nationaal Coördinator Groningen blijft de heer Van der Vlist als kwartiermaker actief. Eind 2015 zal onder leiding van de Nationaal Coördinator Groningen een eerste meerjarig programma, gericht op veiligheid en toekomstperspectief, gereed zijn voor besluitvorming. n deze brief ga ik in op de rol en positie van de Nationaal Coördinator Groningen. Een uitgebreide notitie over de governance voor de Overheidsdienst Groningen en de totstandkoming van het meerjarig Programma Aardbevingsbestendig en Kansrijk Groningen is bijgevoegd (zie bijlage). De notitie geeft de werkwijze weer volgens de beste inzichten van dit moment. De werkwijze zal met inbreng van de Pagina 1 van 4

2 ül Nationaal Coördinator Groningen en op basis van de opgedane ervaring met het meerjarig programma, waar nodig steeds worden aangepast. Rol Nationaal Coördinator Groningen De Nationaal Coördinator Groningen geeft vorm en inhoud aan zowel de totstandkoming als de uitvoering van het Programma Aardbevingsbestendig en Kansrijk Groningen. Dit meerjarig programma bevat alle maatregelen en voorzieningen om de opgave in Groningen op een goede manier in te kunnen vullen. Het gaat daarbij om concrete maatregelen voor het bouwkundig en preventief versterken van woningen, monumenten en andere gebouwen, het in combinatie hiermee verduurzamen van woningen, het verbeteren van de leefbaarheid in de dorpen en maatregelen voor de versterking van de regionale economie. Een duidelijke planning en randvoorwaardelijke voorzieningen als tijdelijke huisvesting en vergoedingsregelingen zijn eveneens onderdeel van het programma. Belangrijk daarbij is dat de Nationaal Coördinator Groningen zorgt voor een gezamenlijke aanpak en voortvarende uitvoering door Rijk, provincie en gemeenten in het aardbevingsgebied. Hij verbindt Rijk en regio in deze gezamenlijke opgave en bevordert goede en gedragen besluitvorming. Om voortvarend tot concrete resultaten voor de inwoners van Groningen te komen, is het noodzakelijk dat bestaande knelpunten snel worden opgelost. Door het samenbrengen van initiatieven en een goede coördinatie van de verschillende maatregelen kunnen betere en snellere resultaten worden geboekt dan het afgelopen jaar op sommige onderdelen het geval is geweest. Onder regie van de Nationaal Coördinator Groningen wordt expertise en inzet gebundeld, worden activiteiten samengebracht en procedures beter op elkaar afgestemd. Als er knelpunten of vertragingen in de uitvoering zijn, kan de Nationaal Coördinator Groningen partijen bij elkaar brengen, oplossingen voorstellen en deze ook realiseren. Dit alles draagt bij aan meer duidelijkheid en een beter zicht op wat er in de regio plaatsvindt of nog gaat plaatsvinden. Een terrein waarbinnen de Nationaal Coördinator Groningen versnippering tegengaat en synergie tot stand kan brengen is bijvoorbeeld geschillenbeslechting. Op korte termijn zal hiervoor een voorstel worden ontwikkeld zodat het voor bewoners makkelijker wordt om geschillen over afhandeling van schade of andere zaken te beslechten. De Nationaal Coördinator Groningen zal dit verduidelijken en zal zorgen voor een eenduidige en heldere procedure. Deze maatregelen moeten laagdrempelig en toegankelijk zijn. Een ander voorbeeld is dat de Nationaal Coördinator Groningen verschillende maatregelen op een slimme manier moet gaan combineren en samenbrengen, zoals het gelijktijdig verduurzamen van woningen als schade wordt hersteld, het inrichten van een garantstellingsfonds voor de financiering van achterstallig onderhoud en een regeling voor de tegemoetkoming in de meerkosten voor nieuwbouw en grootschalige verbouwing. Dit draagt bij aan een verbetering van het woongenot en geeft een stimulans voor de regionale economie. Een derde voorbeeld is dat de Nationaal Coördinator Groningen gaat werken aan een afwegingskader dat het voor gemeenten, in Pagina 2 van 4

3 t-..:.' samenwerking met het CVW, makkelijker moet maken om te komen tot prioriteitstelling voorde preventieve versterking van woningen. Zoals aangegeven in de kabinetsreactie op het OVV-rapport (Kamerstuk , nr. 143) krijgt de Nationaal Coördinator Groningen ook de opdracht om nadrukkelijk aandacht te geven aan de communicatie met bewoners. n het instellingsbesluit voor de Nationaal Coördinator Groningen is daarom opgenomen dat tot de taken van de Nationaal Coördinator Groningen het bevorderen van maatschappelijk en bestuuriijk draagvlak en communicatie behoort. Dit is cruciaal voor het terugverdienen van vertrouwen. De Nationaal Coördinator Groningen benut de ervaringen van de Dialoogtafel, die nu ruim een jaar bestaat, voor de vormgeving van goed overleg met de maatschappelijke organisaties en de verantwoordelijke bestuurders. De ervaringen met de Dialoogtafel laten zien dat er vanuit de lokale samenleving grote bereidheid bestaat om in de ontwikkeling van het gebied te participeren. Lokale adviesgroepen, bestaande uit bewoners in het gebied, zullen daarom actief worden betrokken bij de planvorming en de uitvoering van het programma. Ook in hun eigen wijk zullen bewoners de inzet van de Nationaal Coördinator Groningen terugzien. n samenwerking met de gemeenten en aanvullend op de voorziening van het Centrum Veilig Wonen worden casemanagers ingeschakeld voor dienstverlening op maat, om bewoners te ontzorgen bij de ingrijpende maatregelen. Dit kan bijvoorbeeld betekenen dat er naar maatwerkoplossingen wordt gezocht voor mensen die tijdelijk hun huis moeten veriaten omdat het preventief versterkt moet worden. Positie Nationaal Coördinator Groningen De Nationaal Coördinator Groningen valt onder de verantwoordelijkheid van de minister van Economische Zaken als coördinerend minister. De Nationaal Coördinator Groningen heeft rechtstreeks toegang tot de betrokken ministers en kan via de minister van Economische Zaken voorstellen doen aan de ministerraad. Hij krijgt de positie om verantwoordelijke bestuurders op rijksniveau en in de regio aan te spreken. De Nationaal Coördinator Groningen wordt om te beginnen benoemd voor een periode van 5 jaar. Over de voortgang rapporteert de Nationaal Coördinator Groningen, onder verantwoordelijkheid van de minister van Economische Zaken, eens per jaar aan de Tweede Kamer. Zoals hierboven aangegeven moet de Nationaal Coördinator Groningen concrete resultaten gaan boeken in de regio. Daarbij werkt hij in beginsel binnen de bestaande verdeling van verantwoordelijkheden tussen overheden. n het Programma Aardbevingsbestendig en Kansrijk Groningen wordt expliciet gemaakt wanneer welke overheden hun bevoegdheden inzetten om te zorgen voor een voortvarende uitvoering van het programma. De Overheidsdienst Groningen zorgt ervoor dat bijvoorbeeld vergunningprocedures in samenhang worden dooriopen, zodat besluitvorming door de verantwoordelijke overheden snel en zorgvuldig kan plaatsvinden. De ervaringen in de komende tijd worden benut om te bezien of er aanleiding is om bevoegdheden van partijen formeel te mandateren aan de Nationaal Coördinator Groningen. Pagina 3 van 4

4 H'' i...ri Overheidsdienst Groningen De Nationaal Coördinator Groningen stuurt de Overheidsdienst Groningen aan, die valt onder verantwoordelijkheid van de minister van Economische Zaken. Een belangrijk deel van de Overheidsdienst Groningen zal in de regio worden gevestigd. Dit deel van de Overheidsdienst is samengesteld uit medewerkers die onder andere afkomstig zijn van de gemeenten, provincie en Rijksoverheid, zodat voldoende regionale kennis en ervaring bij de Overheidsdienst aanwezig zal zijn. Daarnaast heeft de Overheidsdienst Groningen een (interdepartementaal) deel in Den Haag. Dit deel van de Overheidsdienst staat in dienst van het proces in Groningen en is primair gericht op de benodigde nationale beleidsontwikkeling. Tot slot Met de instelling van de Nationaal Coördinator Groningen wordt concreet invulling gegeven aan de afspraken die zijn gemaakt in het bestuursakkoord 'Vertrouwen op Herstel en Herstel van Vertrouwen' van januari 2014 en het aanvullend akkoord van februari Met een versnelling en verbreding van de versterkingsaanpak wordt de veiligheid en leefbaarheid voor de inwoners in het betrokken gebied verder vergroot. De Nationaal Coördinator Groningen kan daarrefee een belangrijke bijdrage leveren aan het herstel van het vertrouwen en het/verbeteren van de veiligheid en leefbaarheid in Groningen: door een transparante en eenduidig aanpak, maar bovenal door concrete resultaten. H.G.J. Kamp Minister van Economische Zaken Pagina 4 van 4

5 Ji. Opzet governance programma Aardbevingbestendig en Kansrijk Groningen u'l 0. Vooraf n deze notitie is de governance van de Overheidsdienst Groningen weergegeven. Het nstellingsbesluit Nationaal Coördinator Groningen vormt de basis voor de governance. n het nstellingsbesluit zijn de taken van de Nationaal Coördinator Groningen beschreven. Daarin is ook opgenomen wat het Programma Aardbevingbestendig en Kansrijk Groningen inhoudt. Tevens is daarin vastgelegd dat de coördinator wordt ondersteund door de Overheidsdienst Groningen en zijn de hoofdelementen van de taken van die dienst beschreven. De beschrijving van de governance zal worden opgenomen in het eerste Programma Aardbevingsbestendig en Kansrijk Groningen. 1. nleiding De problematiek in Groningen als gevolg van de gaswinning is omvangrijk en uniek, urgent en acuut. Bij grote delen van de bevolking is sprake van gevoelens van onzekerheid en onveiligheid. Er is weinig vertrouwen in de verantwoordelijke instanties. Tegelijkertijd biedt het aanpakken van de veiligheid kansen om de leefbaarheid, de economie en de duurzaamheid van het gebied te vergroten. Deze bijzondere problematiek, waarbij veiligheid en andere publieke belangen in het geding zijn en veel publieke en private partijen betrokken zijn, vraagt om een bijzondere en integrale aanpak. Daarom is in de aanvullende afspraken op het bestuursakkoord Vertrouwen op herstel en herstel van vertrouwen' gekozen voor publieke regie met de figuur van de Nationaal Coördinator Groningen, ondersteund door een Overheidsdienst Groningen. De Nationaal Coördinator Groningen geeft vorm en inhoud aan zowel de totstandkoming als de uitvoering van het Programma Aardbevingsbestendig en Kansrijk Groningen. Dit langjarig programma bevat alle maatregelen en voorzieningen om de opgaven in Groningen het hoofd te bieden en op te lossen. Het gaat om een integrale aanpak op het gebied van veiligheid, leefbaarheid, regionale economie en duurzaamheid voor het hele gebied dat getroffen wordt door aardbevingen als gevolg van de gaswinning, startend met de 12 betrokken gemeenten. Overheidszorg en -interventies zijn geboden ter bescherming van lijf en goed van de inwoners. Het doel van het programma is dat Groningen uiterlijk in 2025 veilig en vitaal is. Alle Groningers kunnen zich dan veilig voelen voor aardbevingen en de vitaliteit van de regio is vergroot. Veiligheid kan niet snel genoeg gerealiseerd worden, in dat licht is 2025 (te) ver weg. Echter, gezien de omvang van de opgave is dit een zeer ambitieuze doelstelling die allen met veel daadkracht en gerichte inzet van alle betrokken publieke en private partijen gehaald kan worden. De Nationaal Coördinator Groningen geeft leiding aan het programma, verbindt alle betrokken partijen op hierboven genoemd doel en op wat er concreet nodig is en gedaan moet worden om dit doel te bereiken. Daartoe is de Nationaal Coördinator Groningen verantwoordelijk voor het, in overleg met alle betrokken partijen, opstellen van het programma en het jaarlijks doen van een (voortrollend) voorstel voor de uitvoering, en zo nodig bijstelling van het programma. n het programma wordt steeds voor de eerstvolgende vijfjaar zo gedetailleerd mogelijk aangegeven welke maatregelen en voorzieningen in die periode zullen worden uitgevoerd en welke middelen beschikbaar worden gesteld voor de verschillende onderdelen van het programma. Over het programma vindt besluitvorming plaats op basis van de bestaande bestuurlijke verantwoordelijkheden tussen Rijk, provincie, gemeenten en waterschappen.