Preek ds. Roland Schipper, gehouden op in de middagdienst te Zuidlaren n.a.v. Lucas 15: 1-2 en 11-32

Transcriptie

1 Preek ds. Roland Schipper, gehouden op in de middagdienst te Zuidlaren n.a.v. Lucas 15: 1-2 en Je zou niet zeggen dat die twee jongemannen bróers van elkaar zijn. Die ene is een losbol. Hij voelt zich op z n gemak in het Las Vegas van toen. Lekker feesten in de club. Met drank. En drugs.. Zo eentje is die jongste zoon. Z n oudere broer is een heel ander type. Da s een harde werker. Hij gunt zichzelf echt geen tijd om uit z n dak te gaan. Echt een kerel waar je op kunt bouwen. Twee totaal verschillende broers... Maar op 1 punt zijn ze allebei precies hetzelfde. Ze geven méér om het bezit van hun vader, dan om het hart van hun vader. Die jongste wil zoveel mogelijk uit de erfenis trekken, om een leuk leven te leiden. Die oudste is alleen maar bezig met de záák van z n vader. En hij heeft totaal geen oog voor de persoon. Of het verdriet van z n vader. Twee broers. Die ene een beetje zielig. Die ander een stuk chagrijn.. Maar dan die vader: hoe die met z n kinderen omgaat. Wat een geduld. Jezus zet in deze geniale gelijkenis 3 familieleden neer. En alle drie hebben ze vandaag voor ons 1 boodschap: het feest van Vader wordt thuis gevierd. (HERH) 1

2 De jongste Bij die jongste ligt het er dik bovenop. Het is snoeihard wat hij vraagt. Pa, geef mij maar alvast het geld van de erfenis. Het geld waar ik recht op heb als u dood bent. Ik wil dat geld nu al hebben. Nog bedankt voor m n opvoeding. En doei, ik vertrek. Voor mij bent u dood. Dat moet als een bom zijn ingeslagen. Wat wil die jongen? Wat drijft hem? Hij wil vrijheid. Hij gaat de dingen doen die hem zélf leuk lijken. Hij wil zo ver mogelijk weg bij z n vader. Alles kan, alles is fun, doe wat je wil. Wie bedoelt Jezus met deze jongste? Misschien dat je al gauw het beeld krijgt van een jongere die helemaal uit z n dak gaat op Ibiza. Of een feestende backpacker ergens in Azië of zo, waar een halve liter bier nog geen 30 cent kost. Maar ik denk niet dat Jezus het hier heeft over een paar flierefluiters die in Jeruzalem er op los leefden. Hij heeft het hierover iets dat diep bij ons vanbinnen vaak te vinden is. Een diepe drijfveer. De drang in ons, om je eigen weg te bepalen. Los van God. Die jongste wil meemaken, wat het leven hem ZELF te bieden heeft. Ik leef zoals IK het hebben wil. 2

3 Ik ga doen wat MIJ goed lijkt. Tim Keller, een beroemde Amerikaanse predikant, die vergelijkt deze jongste met de Westerling van de 21 eeuw. Deze zoon gaat de weg van de zelf-ontdekking. Schrijft Keller Zelf-ontdekking dat is: jij bepaalt alleen zélf wat goed of slecht voor je is. Je luistert maar naar één ding, en dat is je eigen hart. Dat klinkt - denk ik - best mooi. Gewoon doen wat je eigen hart je ingeeft. Maar Jezus wil laten zien wat er gebeurt, als je zo i h leven staat. Dan raak je los van Vader. Die vader dat is God. Je raakt los van God. De weg van zelf-ontdekking is een leven waarbij je keihard zegt: God, het beste ermee. Nog bedankt dat ik leven mag.. maar nou ga ik doen waar ik zelf zin in heb. Je zegt vaarwel tegen degene die als jouw Vader op de uitkijk staat. De God v liefde. ** Jezus vertelt hoe die jongste zoon vastloopt. Als het geld erdoorheen gejaagd is, en het eten raakt op.. dan vinden we m na een tijdje terug tussen de varkens. Alles is hij kwijt. Vergeet niet hoe dit voor de luisteraars van toen heeft geklonken. Volgens de joodse wet waren varkens onreine beesten. In die dagen maakten varkens je onrein voor God. Dieper dan de jongste zoon kun je niet zinken. Het wordt nu echt een beetje zielig. 3

4 Schreeuwend arm; in de steek gelaten door z n vrienden; ver van huis; op een plek waar hij niet wezen wil Je zou bijna meteen een rekeningnummer voor die jongen openen. Echt zielig, als je daar zo zit. Maar moet je zien wat er met hem gebeurt. Hij gaat nadenken over zichzelf. Over de keuzes die hij maakte. En dan zegt die jongen niet tegen zichzelf: Man man man wat ben ik toch getroffen door het noodlot. Wat ben ik toch een slachtoffer van alles en iedereen. Maar hij zoekt het bij zichzelf. Ik ben fout geweest. Zoals ik leef, zo moet het helemaal niet. En dan neemt hij zich voor om terug te keren. Vers 18: Ik zal naar mijn vader gaan en tegen hem zeggen, vader ik heb gezondigd tegen de hemel en tegen u. Ik ben het niet meer waard om uw zoon genoemd te worden... Zie je dat hij het bij zichzelf zoekt? Wat ik deed, was verkeerd. IK heb gezondigd. En dát is precies, wat ik thuis ga vertellen. Je ziet m gaan. Al die mensen die hem nastaren. Zo, moet je die zien. Lekker dan, als je leven zo mislukt is. En vanbinnen repeteert hij: Vader, ik heb gezondigd. Ik heb veel dingen fout gedaan. Maar weet u, deze gelijkenis is zo geniaal verteld. Er zitten zoveel details in, die het mooi maken. Te veel om in 1 preek op te noemen. Hier heb je zo n detail. Die zoon heeft een plan. Vader ik heb gezondigd. Ik ben niet meer waard uw zoon genoemd te worden. Maak van mij maar een dagloner, net iets meer dan een slaaf. Dat wil hij tegen z n Vader vertellen. Maar moet je lezen, als hij thuiskomt. Dan ziet zijn vader hem al van ver aankomen. Z n vader rent op hem af, slaat zijn armen om hem heen en kuste hem. Zo gaaf. 4

5 En dan begint die jongen te vertellen: Vader ik heb gezondigd tegen de hemel en tegen u. Ik ben niet meer waard uw zoon genoemd te worden. Daarna wilde hij vragen: maak van mij maar een soort slaaf. Maar ziet u dat die vraag nooit komt? Vader denkt veel positiever dan die jongste zoon. Wat? Roept die vader meteen. Denk jij nou echt dat jij niet mijn kind meer mag zijn? Wat is dat voor rare praat?! Zeg jongens, haal vlug het mooiste gewaad en trek het hem aan. Geef hem nieuwe schoenen. Slacht het gemest kalf. Het is feest vanavond, Dit is de mooiste dag van het leven v vader want hij heeft zijn kind weer terug. Wat hij ook uitgevreten heeft Vader stond altijd op de uitkijk. Wat je ook met je meedraagt God wil altijd zijn kind weer terug. Hij overlaadt zijn zoon met zoveel warmte, zoveel welkom In de bijbel staat dan ergens anders: als iemand zo bij God komt, dan is het feest i d hemel. De engelen juichen en iedereen i d hemel doet mee: God heeft z n kind weer terug. Vader Ik zei al een paar keer: die Vader i d gelijkenis, dat is God. Dat zal iedereen die naar Jezus luisterde wel begrepen hebben, neem ik aan. Jezus vertelt, hoeveel geduld er is bij God. En dat er bij God altijd een weg terug is. Zo is God. En net zoals die Vader zijn huis uit rende, z n zoon tegemoet, zo kwam God zélf de hemel uit. Via profeten, via openbaringen, en vooral via Jezus. Die vader dat is God. Maar let dan even op. 5

6 Hier heb je weer zo n geniaal detail. Aan wie vertelt Jezus deze gelijkenis? Vers 1 en 2: Alle tollenaars en zondaars kwamen naar Jezus. Maar zowel de Farizeeën als de Schriftgeleerden zeiden morrend: Die man ontvangt zondaars, en eet met hen. Toen vertelde Jezus hun deze gelijkenis.. en dan komen er 3 verhalen, met ook deze gelijkenis v d twee zonen. Jezus vertelt dit dus speciaal voor de Farizeeën en de Schriftgeleerden. Die Farizeeën hóren over God: God die om mensen geeft; God die vergeeft; God die een hemels feest klaarmaakt. Dat hóren ze. Maar wat zágen die Farizeeën? Ze zágen dat JEZUS met zondaren eet. Ze zágen dat JEZUS op onreine mensen afstapte. Dus Jezus plaatst zichzelf in die positie van God. Ik ben het! Ik ben als die Vader in dit verhaal. Dat moet ze door merg en been gaan. Nou moet het niet gekker worden! Jezus zegt dat hij zélf God is! En als ze zó getergd zijn, de Schriftgeleerden en de Farizeeën, dan gaat het verhaal verder. De oudste Er is nog een zoon. Je zou het niet denken, maar die zit diep vanbinnen net zo in elkaar als die jongste. Hij is druk met het bezit van vader. Altijd aan het werk. Maar wie zijn vader werkelijk is? Dat vaderhart van God... Geen flauw idee. Vader is een man voor wie je vooral je best moet doen. Hij zegt het zelf, in vers 29: nooit ben ik u ongehoorzaam geweest 6

7 Je bent officieel wel z n zoon. Maar je gedraagt je als een knecht. Dat is die oudste. Als vader de mooiste dag meemaakt uit z n leven haakt deze zoon af. Wat? Gaat m n vader een feest geven om die prutser die ervandoor ging? Let weer even op hè, weer een detail: Wat nou pa, slacht u het gemeste kalf voor die zoon van u? Die zoon van u je proeft de minachting. Hij accepteert niet langer als z n eigen broer. Het is dan misschien uw zoon. Maar t is niet mijn broer. Wat blokkeert hem? Waarom maakt hij het feest niet mee? Vers 28: Hij werd woedend. Er schuilt boosheid in z n hart. Ik heb altijd precies gedaan wat vader wil, nou moet hij toch vooral aan mij zijn spullen geven? Ik ben veel meer dan die losbol, die al het geld er doorheen jaste. Ik heb veel meer recht op de gunsten van vader! Bij zoon 1 ging dit mis: hij koos voor de weg van de zelf-ontdekking. Bij zoon 2 zit dit verkeerd: hij gaat de weg van de zelf-rechtvaardiging. Ik heb netjes geleefd. Nou moet Vader wel om mij geven. Ik heb me altijd fatsoenlijk gedragen.. nu heb ik recht op Gods genade en Gods zorg. Hij moet mij méér geven dan die zondaar. Dat is de weg van zelf-rechtvaardiging. Ik heb er recht op. Zelf verdiend allemaal. 7

8 Die oudste, die is als een christen die druk bezig is met de zaak van God. Alles volgens de regels. Maar de vraag is: ken je het hart van God? Wil je leven van de onverdiende genade v God? En zo wordt dit gave verhaal toch nog weer spannend. Want die oudste vind je misschien niet zo snel op Ibiza. Die vind je eerder in de kerk. Als je met God bent groot geworden i d kerk hou je van God zoals Hij voor je is? Of doe je de dingen omdat het zo hoort? ** Die Farizeeën krijgen het flink voor de kiezen. Die oudste, dat snapten ze denk ik heus wel.. die oudste.. dat zijn wij. Wij kijken neer op de tollenaars, de onreinen, de hoeren en de tollenaars. Wij maken ons druk, met de boekrol en de wet Maar Jezus zegt hier dat wij Gods hart zijn kwijtgeraakt. Oei. Die komt binnen. Je kunt misschien nog beter de jongste zoon zijn dan de oudste. Waarom is dit toch zo n geniaal verhaal? Als Jezus de Farizeeën voor het blok zet? Wat is er zo mooi hier? Het mooie, dat is die vader. Zie je dat die vader bij de oudste zoon precies zo doet als bij die jongste? Eerst zag hij de jongste zoon aankomen, strompelend in vodden en smerig tot en met. Die vader ziet dat... en hij kwam naar buiten en snelde zijn zoon tegemoet. Zoon, kom binnen. Welkom thuis! En even later die oudste. Die zegt: wat? Ik doe niet mee! Wat heb ik met die mislukkeling?! 8

9 Maar ook op dat moment komt die vader naar buiten (28). Mijn jongen, alles wat van mij is, is voor jou. Kom mee! Ik heb zó graag dat jij er ook bij bent! Zie je hoe ver God met ons wil gaan? Als je trekjes bij jezelf herkent van die jongste.. ik doe wat mijn hart me ingeeft. Ik zoek het zelf wel uit Kom terug en wees welkom! Als je trekjes herkent van die oudste.. ik ben het toch zeker wel waard? Ik doe toch zeker precies wat ik moet doen? Jo, je bent geen slaaf. God is je vader. Wees welkom. En accepteer je broeder in Christus, accepteer je zus in het geloof. En dan het allerlaatste geniale. Maar dat is ook het spannendste. Zie je dat de gelijkenis niet af is? Het verhaal is niet klaar. Wat gaat die oudste doen? Gaat hij mee naar binnen? Of laat hij zijn vader alsnog alleen staan? We weten het niet. Het wordt er niet bij verteld. Dit is de vraag die blijft hangen. Die blijft hier hangen i d kerk vandaag. Dit wil ik graag aan je kwijt: U en jij, je hebt een God die om je geeft. Wij hebben in Jezus Christus een Redder die zijn hemelse huis uitkwam om ons uit te nodigen. Wij hebben een God die ons overstelpt met geduld en genade. Dat is het evangelie van Jezus Christus. De vraag die blijft hangen is deze: bij God is het feest, doe je mee? Amen 9