Statistisch Jaarboek Borger-Odoorn. September 2010

Transcriptie

1 Statistisch Jaarboek Borger-Odoorn September 2010

2 Colofon Uitgave I&O Research BV Stationsplein 11 Postbus 563, 7500 AN Enschede tel. (053) Rapportnummer 2010/.. Datum September 2010 Opdrachtgever Gemeente Borger-Odoorn Hoofdstraat AD Exloo Tel Auteurs Drs. Gerben Huijgen Ing. Ilse Pluimers Doortje Vermeulen, MSc Bestellingen Exemplaren zijn verkrijgbaar bij de opdrachtgever Het overnemen uit deze publicatie is toegestaan, mits de bron duidelijk wordt vermeld.

3 Inhoud blz. Inleiding 1 1. Bevolking 2 2. Economie Grondgebruik Inkomen Onderwijs Veiligheid Verkeer en vervoer Welzijn Wonen Algemeen 58

4 Inleiding Inleiding Voor u ligt het statistisch jaarboek van de gemeente Borger-Odoorn Op basis van gegevens van de verschillende afdelingen van de gemeente zijn tabellen en grafieken samengesteld over de gemeentelijke beleidsonderwerpen. Waar mogelijk heeft I&O Research deze informatie aangevuld met informatie uit overige bronnen zoals CBS en UWV WERKbedrijf en zijn de gegevens uitgesplitst naar de kernen en is een ontwikkeling in de tijd weergegeven. 1

5 Bevolking 1. Bevolking In het hoofdstuk Bevolking wordt aan de hand van een elftal tabellen en grafieken inzicht gegeven in de verschillende bevolkingscijfers van de gemeente Borger-Odoorn. Zo komen onder andere de ontwikkeling van de totale bevolking en de bevolking naar kern ter sprake, de bevolking naar leeftijd en geslacht, het aantal inwoners per km² en migratiecijfers. Het aantal inwoners van de gemeente Borger-Odoorn bedraagt in Dit is een daling van 0,9 procent ten opzichte van 2006 toen het totaal bedroeg. Ondanks dat het gaat om een lichte daling wordt deze trend ook in 2010 voortgezet. Er is dan ook sprake van een structurele krimp binnen de gemeente Borger-Odoorn. Als naar de kernen afzonderlijk wordt gekeken, dan kent 2 e Valthermond net als in voorgaande jaren de grootste toename met 18 procent in Ellertshaar kent in het afgelopen jaar de grootste afname, namelijk 18 procent. Van de inwoners in de gemeente zijn er evenveel mannen als vrouwen. De grootste groepen in de gemeente zijn inwoners tot 24 jaar (27 procent) en inwoners tussen 40 en 54 jaar (24 procent). Verder laten de tabellen zien dat het percentage van deze groepen is op het veen hoger is dan in de kernen op het zand, terwijl het percentage inwoners vanaf 55 jaar op het zand hoger is. Met name de kernen Borger, Odoorn en Exloo hebben een relatief hoog aandeel ouderen (65 jaar en ouder). In deze kernen ligt de gemiddelde huishoudengrootte dan ook lager dan het gemiddelde van 2,4 personen per huishouden in de gemeente. Ook in Bronnegerveen ligt de gemiddelde huishoudengrootte met 2,3 lager dan het gemiddelde van de gemeente. Opvallend aan deze kern is het relatief hoge percentage inwoners tussen 45 en 65 jaar (51 procent). Per km² wonen er in de gemeente Borger gemiddeld 95 mensen. Net als in voorgaande jaren ligt dit gemiddelde in Borger en Nieuw-Buinen fors hoger. In Nieuw-Buinen is dit gemiddelde het hoogst met 223 inwoners per km². Tot slot zijn er nog gegevens over de migratie binnen de gemeente Borger-Odoorn. Hierbij is gekeken naar de binnenverhuizers, vestigers en vertrekkers. In 2009 was het totale aantal binnenverhuizers 498, het aantal vestigers 716 en het aantal vertrekkers 856. In totaal is binnen alle drie de groepen is in 2009 minder verhuisd dan het voorgaande jaar. De meeste binnenverhuizingen vinden plaats binnen dezelfde kern. Net als in voorgaande jaren komen de meeste vestigers uit Emmen en Stadskanaal. De meeste vertrekkers vestigen zich in deze twee gemeenten en Groningen. In totaal hebben 31 buitenlanders zich in 2009 binnen de gemeente gevestigd. Zij kiezen vooral voor Borger als woonplaats. Tabel 1.1 Bevolkingsontwikkeling per dorp, kern index 06=100 Borger ,2 Bronneger ,8 Bronnegerveen ,4 Buinen ,2 Buinerveen ,1 Drouwen ,2 2

6 Bevolking vervolg tabel 1.1 kern index 06=100 Drouwenermond ,5 Drouwenerveen ,6 Ees ,0 Eesergroen ,3 Eeserveen ,5 Ellertshaar ,1 Exloërveen ,0 Exloo ,1 Klijndijk ,7 Nieuw-Buinen ,3 Odoorn ,8 Odoornerveen ,3 Valthe ,1 Valthermond ,6 Westdorp ,1 Zandberg ,1 1e Exloërmond ,2 2e Exloërmond ,0 2e Valthermond ,1 totaal ,1 Bron: gemeente Borger-Odoorn, bewerking I&O Research 3

7 Bevolking Tabel 1.2 Bevolking naar leeftijd en geslacht per kern, 2010 kern totaal Exloo Odoorn Valthe Klijndijk Odoornerveen Eeserveen Exloërveen M V T M V T M V T M V T M V T M V T M V T

8 Bevolking 1e Exloërmond 2e Exloërmond Valthermond 2e Valthermond Zandberg Bronneger Bronnegerveen Buinen M V T M V T M V T M V T M V T M V T M V T M V T

9 Bevolking Buinerveen Drouwen Drouwenermond Drouwenerveen Ees Eesergroen Ellertshaar Nieuw-Buinen M V T M V T M V T M V T M V T M V T M V T M V T

10 Bevolking Westdorp Borger M V T M V T Totaal ZAND M V T Totaal VEEN M V T Totaal M V T

11 Bevolking Tabel 1.3 Specifieke leeftijdsopbouw kernen met stedelijke vernieuwingsopgave kern Borger kern 0 perc. 25 perc. 40 perc. 55 perc. 65 perc. 75+ perc. totaal perc kern ,8% ,0% ,5% ,2% ,6% ,9% ,0% zand 557 9,0% 314 4,9% 504 7,7% 408 6,1% 341 5,1% 379 4,9% ,7% gemeente ,4% 622 2,4% 979 3,8% 776 3,0% 650 2,5% 618 2,4% ,4% Nieuw-Buinen kern ,3% ,3% ,6% ,8% 207 8,1% 125 5,9% ,0% veen ,4% 435 6,5% 619 9,3% 354 5,2% 202 3,1% 175 2,2% ,7% gemeente ,9% 871 3,3% ,8% 697 2,7% 409 1,6% 300 1,2% ,4% Valthermond kern ,8% ,3% ,5% ,4% 163 8,7% 81 5,3% ,0% veen 495 7,6% 277 4,3% 464 7,0% 245 3,8% 144 2,3% 105 1,4% ,3% gemeente ,9% 572 2,2% 933 3,6% 507 1,9% 307 1,2% 186 0,7% ,5% 2e Exloërmond kern ,1% ,2% ,7% ,8% 130 9,7% 45 4,5% ,0% veen 322 5,1% 213 3,3% 292 4,3% 192 2,9% 106 1,8% 65 0,8% ,2% gemeente 686 2,6% 444 1,7% 579 2,2% 387 1,5% 236 0,9% 110 0,4% ,4% Totaal 4x gemeente ,8% ,6% ,3% ,1% ,1% ,7% ,6% 8

12 Bevolking Specifieke leeftijdsopbouw kern kern 0 perc. 25 perc. 40 perc. 55 perc perc. 75+ perc. totaal perc. Totaal ZAND zand ,7% ,1% ,4% ,8% ,7% ,3% ,0% gemeente ,0% ,9% ,4% ,2% ,2% ,0% ,6% Totaal VEEN veen ,3% ,5% ,4% ,1% 533 8,6% 395 5,1% ,0% gemeente ,1% ,5% ,1% ,7% ,4% 686 2,6% ,4% Totaal gemeente ,1% ,3% ,4% ,9% ,6% ,6% ,0% 9

13 Bevolking Grafiek 1.1 Bevolking naar leeftijdsgroepen, Wijk 00 Borger Wijk 01 Buinen Wijk 02 Bronneger Wijk 03 Drouwen Wijk 04 Bronnegerveen Wijk 05 Drouwenerveen Wijk 06 Drouwenermond Wijk 07 Nieuw-Buinen Wijk 08 Buinerveen Wijk 09 Ees Wijk 10 Odoorn Wijk 11 Exloo Wijk 12 Valthe Wijk 13 Klijndijk Wijk 14 Odoornerveen Wijk 15 Tweede Exloërmond Wijk 16 Valthermond % 25% 50% 75% 100% 0 tot 15 jaar 15 tot 25 jaar 25 tot 45 jaar 45 tot 65 jaar 65 jaar en ouder Bron: CBS, bewerking I&O Research 10

14 Bevolking Grafiek 1.2 Bevolking naar leeftijd en geslacht, Bron: CBS, bewerking I&O Research leeftijd aantal Mannen 2010 Vrouwen 2010 Mannen 2006 Vrouwen

15 Bevolking Tabel 1.4 Aantal inwoners per km 2, perioden Wijk 00 Borger Wijk 01 Buinen Wijk 02 Bronneger Wijk 03 Drouwen Wijk 04 Bronnegerveen Wijk 05 Drouwenerveen Wijk 06 Drouwenermond Wijk 07 Nieuw-Buinen Wijk 08 Buinerveen Wijk 09 Ees Wijk 10 Odoorn Wijk 11 Exloo Wijk 12 Valthe Wijk 13 Klijndijk Wijk 14 Odoornerveen Wijk 15 Tweede Exloërmond Wijk 16 Valthermond totaal Bron: CBS, bewerking I&O Research 12

16 Bevolking Tabel 1.5 Huishoudens per wijk, huishoudens totaal 1-persoonshuishoudens % huishoudens zonder kinderen % huishoudens met kinderen % gemiddelde huishoudengrootte Wijk 00 Borger ,2 Wijk 01 Buinen ,6 Wijk 02 Bronneger ,4 Wijk 03 Drouwen ,5 Wijk 04 Bronnegerveen ,3 Wijk 05 Drouwenerveen ,6 Wijk 06 Drouwenermond ,5 Wijk 07 Nieuw-Buinen ,4 Wijk 08 Buinerveen ,7 Wijk 09 Ees ,4 Wijk 10 Odoorn ,3 Wijk 11 Exloo ,3 Wijk 12 Valthe ,5 Wijk 13 Klijndijk ,4 Wijk 14 Odoornerveen ,7 Wijk 15 Tweede Exloërmond ,5 Wijk 16 Valthermond ,4 totaal ,4 Bron: CBS, bewerking I&O Research 13

17 Bevolking Tabel 1.6 Migratie 2009, binnenverhuizingen van: Totaal naar: Borger Bronneger/-veen Buinen Buinerveen Drouwen Drouwenermond Drouwenerveen Borger Bronneger/-veen Ees Buinen Buinerveen 1 Drouwen Drouwenermond 1 1 Drouwenerveen 2 1 Ees 2 Eesergroen 3 1 Eeserveen Ellertshaar 1e Exloërmond 2 2 Eesergroen 2e Exloërmond Exloërveen 1 Exloo Klijndijk Nieuw-Buinen Odoorn Odoornerveen 2 1 Valthe Valthermond/Zandberg Westdorp 1 Bron: gemeente Borger-Odoorn, bewerking I&O Research Eeserveen Ellertshaar 1e Exloërmond 2e Exloërmond Exloërveen Exloo Klijndijk Nieuw-Buinen Odoorn Odoornerveen Valthe Valthermond/ Zandberg Westdorp 14

18 Bevolking Tabel 1.7 Migratie 2009, vestigers. van: Totaal naar: Borger Bronneger/-veen Buinen Buinerveen Drouwen Drouwenermond Drouwenerveen Ees Eesergroen Emmen Stadskanaal Aa en Hunze Assen Coevorden De Wolden 1 1 Hoogeveen Meppel 1 Midden-Drenthe Noordenveld Tynaarlo 2 1 Westerveld Groningen Eeserveen Ellertshaar 1e Exloërmond 2e Exloërmond Exloërveen Exloo Klijndijk Nieuw-Buinen Odoorn Odoornerveen Valthe Valthermond/ Zandberg Westdorp Groningen Friesland Overijssel Flevoland Gelderland Utrecht Noord-Holland Zuid-Holland Zeeland Noord-Brabant Limburg 1 1 Buitenland Bron: gemeente Borger-Odoorn, bewerking I&O Research 15

19 Bevolking Tabel 1.8 Migratie 2009, vertrekkers. van: Totaal naar: Emmen Stadskanaal Aa en Hunze Assen Coevorden De Wolden Hoogeveen Meppel Midden-Drenthe Noordenveld Tynaarlo Borger Bronneger/- veen Buinen Buinerveen Drouwen Drouwenermond Drouwenerveen Ees Eesergroen Eeserveen Ellertshaar 1e Exloërmond e Exloërmond Exloërveen Exloo Klijndijk Nieuw-Buinen Odoorn Odoornerveen Valthe Valthermond/ Zandberg Westdorp Bron: gemeente Borger-Odoorn, bewerking I&O Research Westerveld Groningen Groningen Friesland Overijssel Flevoland Gelderland Utrecht Noord-Holland Zuid-Holland Zeeland Noord-Brabant Limburg Buitenland 16

20 Bevolking Tabel 1.9 Geboorte- en sterftecijfers Sterfte Geboorte 0-24 jr jr jr jr jr 75 jr e/o Totaal Kern M V M V M V M V M V M V M V M V Borger Bronneger Buinen Drouwen Ees Eesergroen Eeserveen Ellertshaar 0 0 Exloo Klijndijk Odoorn Odoornerveen Valthe Westdorp 0 1 Zandberg 0 0 Totaal zand Sterfte Geboorte 0-24 jr jr jr jr jr 75 jr e/o Totaal Kern M V M V M V M V M V M V M V M V 1e Exloërmond e Exloërmond e Valthermond 0 0 Bronnegerveen Buinerveen Drouwenermond Drouwenerveen Exloërveen 0 0 Nieuw-Buinen Valthermond Totaal veen Totaal gemeente Bron: gemeente Borger-Odoorn, bewerking I&O Research 17

21 Economie 2. Economie De belangrijkste informatie over de economie van Borger-Odoorn is in dit hoofdstuk weergegeven. Het gaat dan om de werkgelegenheid, de ontwikkeling van de beroepsbevolking, een inzicht in de toeristische sector en het aantal werkzoekenden. Bedrijven in de sectoren zorg, de overige diensten en de bouwnijverheid zijn tussen 2006 en 2009 ieder jaar in aantal toegenomen. De totale beroepsbevolking is de laatste jaren stabiel in de gemeente, na een daling in de periode Een kwart van alle mensen in de gemeente Borger-Odoorn werkt in de sector overige commerciële dienstverlening. In Drouwen is dit bijna een derde van de bevolking. 22 Procent van de mensen werkt in de industrie. In tweede Exloërmond is dit zelfs 28 procent. De minste mensen werken in de landbouw (4 procent). In Odoornerveen is dit echter 18 procent. De toeristische sector wordt steeds belangrijker voor Borger-Odoorn. Het aantal banen van 12 uur of meer is in deze sector is tussen 2006 en 2008 met eenderde toegenomen. Met betrekking tot de ligging van toeristische bedrijven blijkt dat ongeveer 90 procent van de ondernemingen op het zand ligt en 10 procent op het veen. Het aantal toeristische overnachtingen in de gemeente groeit gestaag. Met name het aantal overnachtingen in recreatiewoningen is sinds 2006 sterk toegenomen. Het aantal Niet-werkende Werkzoekenden is, na een stijging sinds oktober 2008, weer afgenomen tot 785. Deze trend is gelijk aan die van de provincie Drenthe. Het aantal ingediende vacatures is in het eerste half jaar wat hoger dan in Grafiek 2.1 Absolute bedrijvigheidontwikkeling gemeente Borger-Odoorn Landbouw/Visserij Industrie Nutsbedrijven Bouw Handel Vervoer en opslag Horeca Informatie en communicatie Financiële instellingen Zakelijke diensten Overheid Onderwijs Zorg Overige diensten Bron: LISA, bewerking I&O Research 18

22 Economie Grafiek 2.2 Ontwikkeling (beroeps)bevolking, werkzame beroepsbevolking, 96/ 98 07/ /'98 97/'99 98/'00 99/'01 00/'02 01/'03 02/'04 03/'05 04/'06 05/'07 06/'08 07/'09 Totale bevolking (15-64 jaar) Totale beroepsbevolking Totale werkzame beroepsbevolking Bron: CBS, bewerking I&O Research 19

23 Economie Tabel 2.1 Werkzame personen naar sector (%), Totaal (%) Landbouw Industrie Handel Onderwijs Overige commerciële dienstverlening Gezondheidszorg Overige niet-commerciële dienstverlening Onbekende sector Wijk 00 Borger Wijk 01 Buinen Wijk 02 Bronneger x x x x 19 2 Wijk 03 Drouwen Wijk 04 Bronnegerveen 70 x x x x Wijk 05 Drouwenerveen Wijk 06 Drouwenermond Wijk 07 Nieuw-Buinen Wijk 08 Buinerveen 67 x x Wijk 09 Ees Wijk 10 Odoorn Wijk 11 Exloo Wijk 12 Valthe Wijk 13 Klijndijk Wijk 14 Odoornerveen Wijk 15 Tweede Exloërmond Wijk 16 Valthermond totaal Bron: CBS, bewerking I&O Research x : geheim, in verband met betrouwbaarheid en geheimhouding Werkzame personen Personen van 15 tot en met 64 jaar met inkomsten uit arbeid als werknemer en/of zelfstandige. Totaal % Het aandeel werkzame personen op de laatste vrijdag van september, uitgedrukt in hele procenten van het aantal inwoners van 15 tot en met 64 jaar. Dit gegeven is ontleend aan het Sociaal Statistisch Bestand (SSB). Het percentage is vermeld bij meer dan 5 werkzame personen op de laatste vrijdag van september en meer dan 50 inwoners per buurt op 1 januari. 20

24 Economie Tabel 2.2 Cijfermatig overzicht Work First Project, bruto Instroom aanvraag Ingetrokken 4 3 uitkering Geweigerd geen Work First instroom Work First naar stage of opleiding 1) 21 uitkering Ingetrokken bemiddeld vóór aanvang uitkering 3 1 bemiddeld vanuit de uitkering op eigen kracht werk gevonden na 6 maand nog in de uitkering 9 8 na 6 maand verlenging Work First 4 11 Bron: gemeente Borger-Odoorn, bewerking I&O Research 1) cijfer is in 2005 niet geregistreerd Grafiek 2.3 Indeling naar leeftijd per sector tot 50 jaar 12 tot 25 jaar tot 12 jaar 20 0 horeca dagrecreatie verblijfsrecreatie overige overige middenstand Bron: toeristische trendonderzoek 2005 versie juni

25 Economie Grafiek 2.4 Ligging toeristische bedrijven. veen 10% zand 90% Bron: toeristische trendonderzoek 2005 versie juni 2006 Tabel 2.3 Overnachtingen naar accommodatie Accommodaties Bedden Overnachtingen* (x 1.000) Hotels/pensions/bed & breakfast Kampeerterreinen ** Groepsaccommodaties Recreatiewoningen Logiesaccommodaties*** Bron: Toerdata Noord * Er is verondersteld dat de bezettingsgraad per accommodatietype gelijk is aan de bezettingsgraad van de toeristenregio waarin de gemeente ligt. ** Standplaatsen: Toeristisch & Vast 728 *** Het betreft overnachtingen in hotels/pensions/bed & breakfast, groepsaccommodaties, recreatiewoningen en op kampeerterreinen. Tabel 2.4 Banen van 12 uur of meer in de toeristische sector Bron: PWR,

26 Economie Grafiek 2.5 Ontwikkeling aantal NWW-ers in Borger-Odoorn en Drenthe totaal (augustus juli 2010) aug sep okt nov dec jan febr mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec jan feb mrt apr mei jun jul Borger-Odoorn Drenthe Bron: Uwv werkbedrijf Grafiek 2.6 Ontwikkeling aantal ingediende vacatures in Borger-Odoorn en Drenthe totaal (augustus juli 2010). 140 Opmerking [D.D.1]: Juni 2010 bij Borger-Odoorn is negatief. Vraag is neergelegd bij UWV, even reactie afwachten. In excel al juli toegevoegd aug sep okt nov dec jan febr mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec jan feb mrt apr mei jun jul Borger-Odoorn Drenthe Bron: Uwv werkbedrijf Als er geen waarde in de grafiek staat betekent het dat het aantal vacatures lager dan 10 is. Uit privacyoverwegingen verstrekt het UWV-werkbedrijf dan geen exacte aantallen. 23

27 Grondgebruik 3. Grondgebruik Dit hoofdstuk gaat over het grondgebruik van de gemeente Borger-Odoorn. Ten eerste wordt er gekeken naar de totale oppervlakte (ha) van de gemeente en de oppervlakte naar kern. Van deze totale oppervlakte wordt bekeken welk gedeelte uit land bestaat en welk gedeelte uit water. Daarnaast wordt het grondgebruik van Borger-Odoorn met Drenthe vergeleken en komt de lengte van wegen in kilometers ter sprake. De totale oppervlakte van de gemeente Borger-Odoorn is in de afgelopen jaren nagenoeg gelijk gebleven. Als enkel gekeken wordt naar de totale oppervlakte van land blijkt dat dit in de gemeente Borger-Odoorn de afgelopen jaren licht gestegen te zijn van ha in 2005 naar ha in De grootste stijging is te zien bij de kernen Valthermond en 1 e en 2 e Exloërmond. Deze stijging is vrijwel evenredig aan de daling van de totale wateroppervlakte. In 2009 bestaat bijna 1 procent van het grondgebied van de gemeente uit water. Agrarisch terrein blijft het grootste aandeel als het gaat om het grondgebruik. Ook in 2009 is het aandeel agrarisch terrein in de gemeente Borger-Odoorn hoger dan in heel Drenthe. Het aandeel bos en open natuurlijk terrein bebouwd terrein is in 2009 net als in voorgaande jaren lager in Borger-Odoorn dan in heel Drenthe. Verder is gekeken naar de lengte van wegen in kilometers. Deze is in 2009 verder toegenomen naar 614 kilometer. Tot slot is er een tabel weergegeven met diverse kengetallen van de gemeente. Voor 2009 is van deze kerngetallen enkel bekend dat zij nauwelijks veranderd zijn ten opzichte van

28 Grondgebruik Tabel 3.1 Oppervlakte land, water en totaal naar kern, (ha). kern Land Water Totaal Borger Bronneger Bronnegerveen Buinen Buinerveen Drouwen Drouwenermond Drouwenerveen Ees Eesergroen Eeserveen Ellertshaar Exloërveen Exloo Klijndijk Nieuw-Buinen Odoorn Odoornerveen Valthe Valthermond Westdorp Zandberg e Exloërmond e Exloërmond e Valthermond totaal Bron: CBS, bewerking I&O Research 25

29 Grondgebruik Grafiek 3.1 Grondgebruik gemeente Borger-Odoorn vergeleken met Provincie Drenthe, 2006 (percentages). Borger- Odoorn 14,7 1,0 2,0 3,2 0,4 1,3 77,6 Provincie Drenthe 16,2 1,5 71,5 1,0 1,8 2,6 5,3 Verkeersterrein Semi-bebouwd terrein Agrarisch terrein Binnenwater Bebouwd terrein Recreatieterrein Bos en open natuurlijk terrein Bron: CBS, bewerking I&O Research Tabel 3.2 Lengte van wegen in kilometers, gemeente Borger-Odoorn Gemeentelijke en waterschapswegen Provinciale wegen Rijkswegen Totale weglengte Bron: CBS, bewerking I&O Research 26

30 Grondgebruik Tabel 3.3 Diverse kengetallen gemeente Borger-Odoorn wegen (km) 500 fietspaden (km) (toeristisch-recreatief en verkeersfietspaden) 140 riolering (km) 340 IBA s (aantal) 100 berm (hectare) 250 plantsoen (hectare) (excl. bosplantsoen, heesters, natuurvriendelijk gras) 130 bomen (aantal) begraafplaatsen (aantal) 8 Bron: Gemeente Borger Odoorn 27

31 Inkomen 4. Inkomen Dit hoofdstuk geeft informatie over het aantal inkomensontvangers, het gemiddelde inkomen, het percentage lage/hoge inkomens en het percentage pensioenontvangers. Het aantal inkomensontvangers in 2007 in de gemeente Borger-Odoorn is ten opzichte van 2006 relatief hard gestegen. Dit is opvallend omdat het aantal inwoners van Borger-Odoorn wel gedaald is. Het gemiddelde inkomen per inkomensontvanger bedraagt in 2005 gemiddeld euro. Exloo, Drouwen en Buinen hebben een hoger gemiddeld inkomen per inkomensontvanger en met name Nieuw-Buinen heeft een lager gemiddelde. Het gemiddeld besteedbaar inkomen per inwoner ligt in de gemeente op euro. Odoorn en Exloo onderscheiden zich positief met een hoger gemiddeld besteedbaar inkomen. Inwoners van Nieuw-Buinen, Tweede Exloërmond en Valthermond hebben gemiddeld het minst te besteden. Het percentage hoge inkomens ligt in de gemeente in 2007 voor het eerst op 17 procent. Het aantal lage inkomens is tussen 2003 en 2007 afgenomen van 46 naar 43 procent. De meeste lage inkomens zijn in Valthermond. De meeste hoge inkomens zijn in Exloo en Buinen. Tot slot is er een tabel opgenomen met het percentage niet-actieven/pensioenontvangers naar wijk. Het percentage niet-actieven is in 2007 weer op hetzelfde niveau als in 2004, namelijk 21 procent. Dit is twee procent minder dan in Het percentage pensioenontvangers ligt in 2005 op 20 procent, 1 procent hoger dan in Op wijkniveau blijken Ees en Klijndijk het hoogste aandeel niet-actieven te hebben en in Odoorn en Borger is het aandeel pensioenontvangers het hoogst. 28

32 Inkomen Tabel Aantal inkomensontvangers per wijk, wijken Wijk 00 Borger Wijk 01 Buinen Wijk 02 Bronneger x x x x x Wijk 03 Drouwen Wijk 04 Bronnegerveen x x x x x Wijk 05 Drouwenerveen x x Wijk 06 Drouwenermond Wijk 07 Nieuw-Buinen Wijk 08 Buinerveen Wijk 09 Ees Wijk 10 Odoorn Wijk 11 Exloo Wijk 12 Valthe Wijk 13 Klijndijk Wijk 14 Odoornerveen Wijk 15 Tweede Exloërmond Wijk 16 Valthermond totaal Bron: CBS x : geheim, in verband met betrouwbaarheid en geheimhouding Aantal inkomensontvangers Het aantal personen met 52 weken of een geheel jaar inkomen over het voorgaande jaar. De categorie zelfstandigen behoort tot de groep personen met 52 weken inkomen, evenals de bevolking in instellingen, inrichtingen en tehuizen. Personen die in het onderzoeksjaar gedurende kortere tijd of over een qua tijdsduur onbekende periode inkomen hebben, worden hier niet bij gerekend. Ook personen die uitsluitend kinderbijslag of individuele huursubsidie ontvangen worden bij de categorie personen met 52 weken inkomen buiten beschouwing gelaten. Studenten, dat wil zeggen personen met een studiebeurs in het kader van de Wet Studiefinanciering, worden ook niet tot deze groep gerekend, ook al hebben zij het gehele jaar een baan. Dit gegeven is afkomstig uit het Regionaal Inkomensonderzoek. De cijfers zijn afgerond op tientallen en is vermeld bij minimaal 200 inwoners per buurt. 29

33 Inkomen Tabel 4.2 Gemiddeld inkomen (in euro s x 1.000) per inkomensontvanger per wijk, Wijken Wijk 00 Borger 17,6 16,5 16,1 16,5 17,6 Wijk 01 Buinen 17,7 16,1 17,7 16,0 19,1 Wijk 02 Bronneger x x x x x Wijk 03 Drouwen 18,2 16,9 16,6 17,9 20,2 Wijk 04 Bronnegerveen x x x x x Wijk 05 Drouwenerveen x x 14,4 17,8 17,7 Wijk 06 Drouwenermond 16,6 16,2 15,5 16,1 16,8 Wijk 07 Nieuw-Buinen 15,9 15,0 15,3 15,6 15,7 Wijk 08 Buinerveen 16,9 17,7 17,5 17,8 18,6 Wijk 09 Ees 16,1 15,1 17,8 18,7 18,1 Wijk 10 Odoorn 17,1 16,3 16,5 16,2 17,7 Wijk 11 Exloo 18,4 17,6 18,1 18,9 19,3 Wijk 12 Valthe 18,0 17,1 17,1 18,1 18,8 Wijk 13 Klijndijk 17,8 16,4 17,1 19,0 17,7 Wijk 14 Odoornerveen 13,6 14,1 13,8 17,3 16,5 Wijk 15 Tweede Exloërmond 16,4 15,1 14,7 15,1 16,2 Wijk 16 Valthermond 16,6 14,9 14,9 15,1 15,8 Totaal 17,0 15,9 16,0 16, Bron: CBS x : geheim, in verband met betrouwbaarheid en geheimhouding Gemiddeld inkomen per inkomensontvanger Het gemiddeld besteedbaar inkomen per individu met 52 weken inkomen over het voorgaande jaar. Het besteedbaar inkomen is het totaal aan inkomsten van een individu, verminderd met betaalde premies en belastingen. Individuen met 52 weken inkomen hebben het gehele voorgaande jaar inkomsten genoten, al dan niet in deeltijd. Groepen inkomensontvangers die buiten deze definitie vallen zijn bijvoorbeeld seizoenswerkers en oproepkrachten. Dit gegeven is afkomstig uit het Regionaal Inkomensonderzoek. De genoemde bedragen zijn afgerond op 1000-voud met één cijfer achter de komma, dus bijvoorbeeld een waarde van 14,9 lezen als 14,9 duizend euro. De waarde is vermeld bij minimaal 200 inwoners per buurt. 30

34 Inkomen Tabel 4.3 Gemiddeld inkomen (in euro s x 1.000) per inwoner per wijk, wijken Wijk 00 Borger 12,6 12,1 11,8 12,2 13,3 Wijk 01 Buinen 11,9 10,8 11,5 10,7 12,8 Wijk 02 Bronneger x x x x x Wijk 03 Drouwen 12,1 11,6 11,3 12,0 13,4 Wijk 04 Bronnegerveen x x x x x Wijk 05 Drouwenerveen 11,9 x 9,4 12,4 12,5 Wijk 06 Drouwenermond 11,5 11,2 10,4 11,3 11,7 Wijk 07 Nieuw-Buinen 10,5 10,1 10,3 10,5 10,9 Wijk 08 Buinerveen 10,9 10,6 9,8 10,4 10,3 Wijk 09 Ees 11,7 11,1 13,2 13,6 13,0 Wijk 10 Odoorn 12,5 12,3 12,2 12,4 13,9 Wijk 11 Exloo 13,1 12,0 12,2 13,5 13,9 Wijk 12 Valthe 11,5 11,1 11,0 11,9 13,0 Wijk 13 Klijndijk 12,3 11,3 11,9 13,2 12,5 Wijk 14 Odoornerveen 10,0 10,6 10,3 12,7 12,8 Wijk 15 Tweede Exloërmond 10,6 9,7 9,8 10,3 11,0 Wijk 16 Valthermond 11,1 10,0 10,2 10,4 11,0 totaal taal 11,6 11,0 11, Bron: CBS x : geheim, in verband met betrouwbaarheid en geheimhouding Gemiddeld inkomen per inwoner Het gemiddeld besteedbaar inkomen per inwoner over het voorgaande jaar. Het besteedbaar inkomen is het totaal aan inkomsten van een individu, verminderd met betaalde premies en belastingen. Voor de berekening van dit veld zijn de besteedbare inkomens van alle individuen binnen een gebied opgeteld. Het resulterende bedrag is vervolgens gedeeld door het aantal inwoners van het gebied. Dit gegeven is afkomstig uit het Regionaal Inkomensonderzoek. De genoemde bedragen zijn afgerond op 1000-voud met één cijfer achter de komma, dus bijvoorbeeld een waarde van 10,2 lezen als 10,2 duizend euro. De waarde is vermeld bij minimaal 200 inwoners per buurt. 31

35 Inkomen Tabel 4.4 Percentage lage/hoge inkomens naar wijk, wijken Lage inkomens Hoge inkomens Wijk 00 Borger Wijk 01 Buinen x x Wijk 02 Bronneger x x x x x x x x x x Wijk 03 Drouwen x x Wijk 04 Bronnegerveen Wijk 05 Drouwenerveen Wijk 06 Drouwenermond Wijk 07 Nieuw- Buinen Wijk 08 Buinerveen x x x x x x x x x x x x x x x x x x Wijk 09 Ees x x Wijk 10 Odoorn Wijk 11 Exloo Wijk 12 Valthe x x Wijk 13 Klijndijk x x Wijk 14 Odoornerveen Wijk 15 Tweede Exloërmond Wijk 16 Valthermond x x totaal Bron: CBS x : geheim, in verband met betrouwbaarheid en geheimhouding Lage inkomens Het aantal inkomensontvangers met 52 weken inkomen dat in het voorgaande jaar een besteedbaar inkomen had dat lager was dan of gelijk was aan het 40-procentpunt van de landelijke inkomensverdeling. In 2002 was het grensbedrag van het 40-procentpunt van de landelijke inkomensverdeling 14,2 duizend euro. In 2003 was dit grensbedrag 13,8 duizend euro. Het percentage is vermeld bij minimaal 200 inwoners per buurt. Waarden lager dan 5 procent zijn vastgezet op 5 procent, waarden hoger dan 95 procent zijn vastgezet op 95 procent. Hoge inkomens Het aantal inkomensontvangers met 52 weken inkomen dat in het voorgaande jaar een besteedbaar inkomen had dat hoger was dan of gelijk was aan het 80-procentpunt van de landelijke inkomensverdeling. In 2002 was het grensbedrag van het 80-procentpunt van de landelijke inkomensverdeling 25,2 duizend euro. In 2003 was dit grensbedrag 24,2 euro. Het percentage is vermeld bij minimaal 200 inwoners per buurt. Waarden lager dan 5 procent zijn vastgezet op 5 procent, waarden hoger dan 95 procent zijn vastgezet op 95 procent. 32

36 Inkomen Tabel 4.5 Percentage niet-actieven/pensioenontvangers naar wijk, Wijken Niet-act actieven Pensioenontvangers Wijk 00 Borger Wijk 01 Buinen x Wijk 02 Bronneger x x x x x Wijk 03 Drouwen x Wijk 04 Bronnegerveen x x x x x Wijk 05 Drouwenerveen x x Wijk 06 Drouwenermond x Wijk 07 Nieuw-Buinen Wijk 08 Buinerveen x Wijk 09 Ees x Wijk 10 Odoorn x Wijk 11 Exloo x Wijk 12 Valthe x Wijk 13 Klijndijk x Wijk 14 Odoornerveen x Wijk 15 Tweede Exloërmond Wijk 16 Valthermond Totaal Bron: CBS. : gegevens ontbreken x : geheim, in verband met betrouwbaarheid en geheimhouding Niet-actieven Het aantal inkomensontvangers van 15 tot en met 64 jaar met 52 weken inkomen dat in het voorgaande jaar een uitkering als voornaamste inkomensbron had, uitgedrukt in hele procenten van het totaal aantal inkomensontvangers van 15 tot en met 64 jaar. Personen met een werkloosheidsuitkering, arbeidsongeschikten, pensioenontvangers, bijstandontvangers en de groep 'overige inkomensontvangers' worden tot de niet-actieven gerekend. Vanaf het verslagjaar 2002 worden ook werkstudenten meegenomen in de populatie. Zij worden ook tot de niet-actieven gerekend. Het percentage is vermeld bij minimaal 200 inwoners per buurt. Waarden lager dan 5 procent zijn vastgezet op 5 procent, waarden hoger dan 95 procent zijn vastgezet op 95 procent. Pensioenontvangers Het aandeel pensioenontvangers van 55 jaar en ouder op de laatste vrijdag van september, uitgedrukt in hele procenten van het totaal aantal inwoners. Bij pensioenen gaat het hier om inkomsten op grond van de algemene ouderdomswet, vervroegde uittreding, flexibel pensioen en uittreden, algemene weduwen en wezenwet, algemene nabestaandenwet, oorlogs- en verzetspensioenen, lijfrente-uitkeringen ontvangen van levensverzekeringmaatschappijen en dergelijke en aanvullend pensioen bestaande uit uitkeringen van pensioenfondsen. Dit gegeven is ontleend aan het Sociaal Statistisch Bestand (SSB). Het percentage is vermeld bij meer dan 5 pensioenontvangers op de laatste vrijdag van september en meer dan 50 inwoners per buurt op 1 januari. 33

37 Onderwijs 5. Onderwijs In hoofdstuk 5 wordt er naar het onderwijs in de gemeente Borger-Odoorn gekeken. Zo komt het aantal leerlingen ter sprake, schoolverzuim en het onderwijsniveau van de (beroeps)bevolking. De eerste tabel geeft het aantal leerlingen per school, naar leeftijd weer. Grote openbare basisscholen zijn Grolleman in Borger en De Weiert in Odoorn. Grootste bijzondere basisschool is de Klister in Nieuw Buinen. Naast aantallen leerlingen, zijn er ook gegevens over het aantal meldingen van schoolverzuim. Het aantal meldingen van schoolverzuim in is 121. Hiervan waren er 78 in het voortgezet onderwijs. Van de 121 meldingen waren er 73 man en 48 vrouw. Het aantal mannen is daarmee flink gestegen ten opzicht van voorgaande jaren. Tot slot zijn er twee grafieken opgenomen met de bevolking (15-64 jaar) en de beroepsbevolking (15-64 jaar) naar onderwijsniveau. In de periode 2004/2006 en 2007/2009 is het percentage inwoners met hoger onderwijs ongeveer gelijk gebleven met 18,3 procent in 2004/2006 en 19,9 procent in 2007/2009. Het percentage inwoners met lager onderwijs is afgenomen van 38,9 procent in 2004/2006 naar 36,6 procent in 2007/2009. In de tabel is te zien dat de verdeling binnen deze groep zich heeft gestabiliseerd in de laatste jaren. Onder de beroepsbevolking van de gemeente Borger-Odoorn is hetzelfde te zien. Hier ligt het percentage hoger-opgeleiden hoger en het percentage lager-opgeleiden lager dan bij de totale bevolking tussen 15 en 64 jaar. Bij beide bevolkingsgroepen is de groep met een middelbare opleiding het grootst. 34

38 Onderwijs Tabel 5.1 Werkelijk aantal leerlingen per leeftijd, oktober Totaal openbare basisscholen 12LU o.b.s. Grolleman Borger TV o.b.s. Daltonschool Ees Ees AD o.b.s. Buinen Buinen LA o.b.s. Ekkelhof Drouwen TV o.b.s. De Kruiplank Drouwermond XE o.b.s. Nieuw-Buinen 75 Nieuw-Buinen AL o.b.s. Parklaan Nieuw-Buinen DR o.b.s. Nieuw-Buinen 24 Nieuw-Buinen TP o.b.s. De Aanloop Valthermond UB o.b.s. Valthermond Oost Valthermond UV o.b.s. De Westhoek 2e Exloërmond VG o.b.s. De Mondenhoek 1e Exloërmond VS o.b.s. 't Schienvat Klijndijk VZ o.b.s. De Linderakkers Valthe WH o.b.s. De Weiert Odoorn WQ o.b.s. De Zweng Exloo subtotaal o.b.s Totaal bijzondere basisscholen 05KS b.b.s. De Bark Valthe DB b.b.s. Sint Joseph Zandberg WU b.b.s. De Wegwijzer 2e Exloërmond LY b.b.s. De Borgh Borger RC b.b.s. De Klister Nieuw-Buinen RD b.b.s. Nieuw-Buinen 59 Nieuw-Buinen ZS b.b.s. Rehoboth Valthermond subtotaal b.b.s totaal Bron: gemeente Borger Odoorn 35

39 Onderwijs Tabel 5.2 Totaal aantal leerlingen gemeente Borger-Odoorn. 2006/2007 basisonderwijs speciaal basisonderwijs 71 rec 52 praktijkonderwijs - voortgezet onderwijs beroepsonderwijs 91 TOTAAL Bron: Gemeente Borger Odoorn Tabel 5.3 Aantal meldingen schoolverzuim naar soort onderwijs. schooljaar so vso vo bao-sbo mbo hulpverlening totaal Bron: Gemeentelijke basisadministratie en Leerplichtverslag Tabel 5.4 Aantal meldingen schoolverzuim naar geslacht. schooljaar Man Vrouw Totaal Bron: Gemeentelijke basisadministratie en Leerplichtverslag

40 Onderwijs Grafiek 5.1 Bevolking (15-64 jaar) naar onderwijsniveau, 2004/ / % 18,3 20,5 20,1 19,9 75% 50% 42,9 42,7 44,4 43,5 Hoger onderwijs Middelbaar onderwijs Lager onderwijs 25% 38,9 36,8 35,5 36,6 0% 2004/ / / /2009 Bron: CBS Grafiek 5.2 Beroepsbevolking (15-64 jaar) naar onderwijsniveau, 2004/ / % 24,3 24,1 23,6 21,9 75% Hoger onderwijs 50% 46,8 49,1 52,7 51,4 Middelbaar onderwijs Lager onderwijs 25% 28,8 26,8 23,6 26,7 0% 2004/ / / /2009 Bron: CBS 37

41 Veiligheid 6. Veiligheid Dit hoofdstuk gaat in op de veiligheid in de gemeente Borger-Odoorn. Zo worden cijfers over veiligheidsincidenten, leefbaarheids- en veiligheidsincidenten, jeugdcriminaliteit en de brandweer weergegeven. De eerste tabel laat het aantal incidenten en opgenomen aangiften zien, vanaf Het gaat met name om diefstal uit de woning of auto, diefstal van de fiets, diefstal van overige goederen en om verkeersongevallen met materiele schade. Het totale aantal veiligheidsincidenten is tussen 2005 en 2007 iets afgenomen van naar 929. Het aantal leefbaarheidincidenten is iets afgenomen van 560 in 2005 naar 537 in Het aantal was in 2004 overigens het laagst met 530. Verder staat er in dit hoofdstuk een tabel waarin wordt ingegaan op jeugdcriminaliteit. Hieruit blijkt dat de overlast door jeugd blijft afnemen. Wel is er een lichte stijging van verdachten bij het OM in de leeftijd van 12 t/m 17 jaar. Tot slot zijn er nog twee tabellen opgenomen die inzicht geven in de alarmeringen en het aantal keren dat de brandweer is uitgerukt voor verschillende meldingen. De brandweer is het vaakst gealarmeerd voor buitenbrand en hulpverlening. Er zijn in deze gemeente twee brandweerposten, te weten de post Tweede Exloërmond en de post Borger. De post in Tweede Exloërmond is vaker uitgerukt dan de post in Borger. 38

42 Veiligheid Tabel 6.1 Veiligheidsincidenten, Incidenten 2005 Aangifte opgenomen 2005 Incidenten 2007 Aangifte opgenomen Diefstal uit woning Opmerking [D.D.2]: Informat ie gemeente niet volledig + erg onduidelijk! Incidenten meldingen Diefstal/inbraak box/garage/schuur/ tuinhuis Diefstal af/uit motor/scooter Diefstal af/uit auto Diefstal motor/scooter Diefstal auto Diefstal ander motorvoertuig Diefstal fiets Diefstal bromfiets/snorfiets Zakkenrollen Diefstal overige voertuigen Diefstal af/uit fiets Diefstal af/uit bromfiets/snorfiets Diefstal af/uit overige voertuigen Verkeersongeval materiele schade Verkeersongeval materiele schade met doorrijden Verkeersongeval letsel Verkeersongeval letsel doorrijding Verkeersongeval dodelijk slachtoffer Verkeersongeval dodelijk+doorrijden (Openb) Schennis Aanranding Verkrachting Incest Pornografie (overig) Ontucht minderjarige Overige zedenzaken

43 Veiligheid Vervolg Incidenten 2005 Aangifte opgenomen 2005 Incidenten 2007 Aangifte opgenomen Geweld dodelijk zonder wapen Geweld dodelijk met wapen Geweld dodelijk met vuurwapen Openlijk geweld tegen personen Bedreiging Stalking Geweld zonder letsel zonder wapen Geweld zonder letsel met wapen Geweld zonder letsel met vuurwapen Geweld met letsel zonder wapen Geweld met letsel met wapen Geweld met letsel met vuurwapen Incidenten 2009 meldingen Man/vrouwmishandeling IS GEEN HUISELIJK GEWELD Kindermishandeling Beroving (w.o. tasjesroof) Overval (gewapende) Diefstal vaartuig Diefstal af/uit vaartuig Brand/ontploffing materiele schade Brand/ontploffing met letsel/dodelijk Diefstal dier Diefstal af/uit overige roerende goederen Diefstal af/uit kampeerterreinen Diefstal af/uit overig onroerend goed Diefstal af/uit (telefoon) automaten Diefstal overige goederen Chantage/afdreiging Heling Verduistering Bron: veiligheidsplan Borger-Odoorn 40