Statistisch Jaarboek Borger-Odoorn. November 2011

Transcriptie

1 Statistisch Jaarboek Borger-Odoorn November 2011

2 Colofon Uitgave I&O Research BV Stationsplein 11 Postbus 563, 7500 AN Enschede tel. (053) Datum November 2011 Opdrachtgever Gemeente Borger-Odoorn Hoofdstraat AD Exloo Tel Auteurs Drs. Gerben Huijgen Ing. Ilse Pluimers Bestellingen Exemplaren zijn verkrijgbaar bij de opdrachtgever Het overnemen uit deze publicatie is toegestaan, mits de bron duidelijk wordt vermeld.

3 Inhoud blz. Inleiding 1 1. Bevolking 2 2. Economie Grondgebruik Inkomen Onderwijs Veiligheid Verkeer en vervoer Welzijn Wonen Algemeen 55

4

5 Inleiding Inleiding Voor u ligt het statistisch jaarboek van de gemeente Borger-Odoorn Op basis van gegevens van de verschillende afdelingen van de gemeente zijn tabellen en grafieken samengesteld over de gemeentelijke beleidsonderwerpen. Waar mogelijk is deze informatie aangevuld met informatie uit overige bronnen zoals CBS en UWV WERKbedrijf en zijn de gegevens uitgesplitst naar de kernen en is een ontwikkeling in de tijd weergegeven. 1

6 Bevolking 1. Bevolking In het hoofdstuk Bevolking wordt aan de hand van tabellen en grafieken inzicht gegeven in de verschillende bevolkingscijfers van de gemeente Borger-Odoorn. Zo komen onder andere de ontwikkeling van de totale bevolking en de bevolking naar kern ter sprake, de bevolking naar leeftijd en geslacht, het aantal inwoners per km² en migratiecijfers. Het aantal inwoners van de gemeente Borger-Odoorn bedraagt in Dit is een daling van 1,4 procent ten opzichte van 2007 toen het totaal bedroeg. Jaarlijks daalt de bevolking licht. Er is dan ook sprake van een structurele krimp binnen de gemeente Borger-Odoorn. Van de inwoners in de gemeente zijn er iets meer vrouwen dan mannen. De grootste groepen in de gemeente zijn inwoners tot 24 jaar (27 procent) en inwoners tussen 40 en 54 jaar (25 procent). Verder laten de tabellen zien dat het percentage van deze groepen op het veen hoger is dan in de kernen op het zand, terwijl het percentage inwoners vanaf 55 jaar op het zand hoger is. Met name de kernen Borger, Odoorn en Exloo hebben een relatief hoog aandeel ouderen (65 jaar en ouder). In deze kernen ligt de gemiddelde huishoudengrootte dan ook lager dan het gemiddelde van 2,4 personen per huishouden in de gemeente. Per km² wonen er in de gemeente Borger gemiddeld 95 mensen. Net als in voorgaande jaren ligt dit gemiddelde in Borger en Nieuw-Buinen fors hoger. In Nieuw-Buinen is dit gemiddelde het hoogst met 223 inwoners per km². Tot slot zijn er nog gegevens over de migratie binnen de gemeente Borger-Odoorn. Hierbij is gekeken naar de binnenverhuizers, vestigers en vertrekkers. In 2010 was het totale aantal binnenverhuizers 424, het aantal vestigers 689 en het aantal vertrekkers 852. De meeste binnenverhuizingen vinden plaats binnen dezelfde kern. Net als in voorgaande jaren komen de meeste vestigers uit Emmen en Stadskanaal. De meeste vertrekkers vestigen zich in deze twee gemeenten en Groningen. In totaal hebben 32 buitenlanders zich in 2010 binnen de gemeente gevestigd. Zij kiezen vooral voor Borger als woonplaats. Tabel 1.1 Bevolkingsontwikkeling per dorp, kern index 07=100 Borger ,5 Bronneger ,7 Bronnegerveen ,3 Buinen ,2 Buinerveen ,5 Drouwen ,2 Drouwenermond ,3 Drouwenerveen ,7 Ees ,1 Eesergroen ,5 Eeserveen ,2 Ellertshaar ,0 Exloërveen ,2 2

7 Bevolking vervolg tabel 1.1 kern index 07=100 Nieuw-Buinen ,9 Odoorn ,9 Odoornerveen ,6 Valthe ,4 Valthermond ,8 Westdorp ,5 Zandberg ,2 1e Exloërmond ,3 2e Exloërmond ,4 2e Valthermond ,4 totaal ,6 Bron: gemeente Borger-Odoorn, bewerking I&O Research 3

8 Bevolking Tabel 1.2 Bevolking naar leeftijd en geslacht per kern, kern totaal taal Exloo Odoorn Valthe Klijndijk Odoornerveen Eeserveen Exloërveen M V T M V T M V T M V T M V T M V T M V T

9 Bevolking kern totaal e Exloërmond 2e Exloërmond Valthermond 2e Valthermond Zandberg Bronneger Bronnegerveen Buinen M V T M V T M V T M V T M V T M V T M V T M V T

10 Bevolking kern totaal Buinerveen Drouwen Drouwenermond Drouwenerveen Ees Eesergroen Ellertshaar Nieuw-Buinen M V T M V T M V T M V T M V T M V T M V T M V T

11 Bevolking kern totaal Westdorp Borger M V T M V T Totaal ZAND M V T Totaal VEEN M V T M Totaal V T Bron: gemeente Borger-Odoorn 7

12 Bevolking Tabel 1.3 Specifieke leeftijdsopbouw kernen met stedelijke vernieuwingsopgave, kern Borger 0 perc. 25 perc. 40 perc. 55 perc. 65 perc. 75+ perc. totaal perc kern ,3% ,8% ,6% ,1% ,0% ,2% ,0% zand 537 8,7% 307 4,8% 499 7,7% 405 6,0% 338 5,2% 379 4,9% ,4% gemeente ,2% 601 2,3% 973 3,8% 760 2,9% 658 2,5% 622 2,4% ,2% Nieuw-Buinen kern ,2% ,7% ,7% ,0% 204 8,2% 131 6,2% ,0% veen ,5% 414 6,3% 629 9,4% 358 5,3% 210 3,1% 181 2,3% ,9% gemeente ,9% 842 3,2% ,8% 709 2,7% 414 1,6% 312 1,2% ,5% Valthermond kern ,4% ,2% ,2% ,2% 161 8,6% 85 5,5% ,0% veen 484 7,4% 279 4,2% 453 6,8% 255 4,0% 137 2,2% 105 1,4% ,1% gemeente 988 3,8% 565 2,2% 911 3,5% 529 2,0% 298 1,1% 190 0,7% ,4% 2e Exloërmond kern ,4% ,6% ,9% ,8% 129 9,9% 44 4,5% ,0% veen 325 5,2% 204 3,2% 296 4,4% 188 2,9% 111 1,8% 66 0,8% ,3% gemeente 691 2,7% 428 1,7% 581 2,2% 386 1,5% 240 0,9% 110 0,4% ,4% Totaal 4x gemeente ,6% ,4% ,3% ,2% ,2% ,8% ,5% 8

13 Bevolking Specifieke leeftijdsopbouw kern 0 perc. 25 perc. 40 perc. 55 perc perc. 75+ perc. totaal perc. Totaal ZAND zand ,2% ,5% ,5% ,3% ,1% ,5% ,0% gemeente ,8% ,6% ,4% ,4% ,3% ,1% ,6% Totaal VEEN veen ,1% ,9% ,4% ,3% 555 8,8% 408 5,4% ,0% gemeente ,0% ,2% ,1% ,9% ,5% 718 2,8% ,4% Totaal gemeente ,8% ,8% ,5% ,3% ,9% ,9% ,0% Bron: gemeente Borger-Odoorn 9

14 Bevolking Grafiek 1.1 Bevolking naar leeftijdsgroepen, Wijk 00 Borger Wijk 01 Buinen Wijk 02 Bronneger Wijk 03 Drouwen Wijk 04 Bronnegerveen Wijk 05 Drouwenerveen Wijk 06 Drouwenermond Wijk 07 Nieuw-Buinen Wijk 08 Buinerveen Wijk 09 Ees Wijk 10 Odoorn Wijk 11 Exloo Wijk 12 Valthe Wijk 13 Klijndijk Wijk 14 Odoornerveen Wijk 15 Tweede Exloërmond Wijk 16 Valthermond % 25% 50% 75% 100% 0 tot 15 jaar 15 tot 25 jaar 25 tot 45 jaar 45 tot 65 jaar 65 jaar en ouder Bron: CBS, bewerking I&O Research 10

15 Bevolking Grafiek 1.2 Bevolking naar leeftijd en geslacht, leeftijd aantal Mannen 2011 Vrouwen 2011 Mannen 2007 Vrouwen 2007 Bron: CBS, bewerking I&O Research 11

16 Bevolking Tabel 1.4 Aantal inwoners per km 2, perioden Wijk 00 Borger Wijk 01 Buinen Wijk 02 Bronneger Wijk 03 Drouwen Wijk 04 Bronnegerveen Wijk 05 Drouwenerveen Wijk 06 Drouwenermond Wijk 07 Nieuw-Buinen Wijk 08 Buinerveen Wijk 09 Ees Wijk 10 Odoorn Wijk 11 Exloo Wijk 12 Valthe Wijk 13 Klijndijk Wijk 14 Odoornerveen Wijk 15 Tweede Exloërmond Wijk 16 Valthermond totaal Bron: CBS, bewerking I&O Research 12

17 Bevolking Tabel 1.5 Huishoudens per wijk, huishoudens totaal 1-persoonshuishoudens % huishoudens zonder kinderen % huishoudens met kinderen % gemiddelde huishoudengrootte Wijk 00 Borger ,2 Wijk 01 Buinen ,6 Wijk 02 Bronneger ,5 Wijk 03 Drouwen ,5 Wijk 04 Bronnegerveen ,3 Wijk 05 Drouwenerveen ,6 Wijk 06 Drouwenermond ,5 Wijk 07 Nieuw-Buinen ,4 Wijk 08 Buinerveen ,6 Wijk 09 Ees ,4 Wijk 10 Odoorn ,3 Wijk 11 Exloo ,3 Wijk 12 Valthe ,5 Wijk 13 Klijndijk ,4 Wijk 14 Odoornerveen ,6 Wijk 15 Tweede Exloërmond ,4 Wijk 16 Valthermond ,4 totaal ,4 Bron: CBS, bewerking I&O Research 13

18 Bevolking Tabel 1.6 Migratie 2010, binnenverhuizingen. Totaal van: naar: Borger Bronneger/-veen Buinen Buinerveen Drouwen Drouwenermond Drouwenerveen Ees Eesergroen Eeserveen Ellertshaar 1e Exloërmond 2e Exloërmond Exloërveen Exloo Klijndijk Nieuw-Buinen Odoorn Odoornerveen Valthe Valthermond/ Zandberg Westdorp Borger Bronneger/-veen 1 Buinen Buinerveen 1 Drouwen 1 1 Drouwenermond Drouwenerveen 1 Ees Eesergroen Eeserveen Ellertshaar 1e Exloërmond 1 2 2e Exloërmond Exloërveen 1 1 Exloo Klijndijk Nieuw-Buinen Odoorn Odoornerveen Valthe Valthermond/Zandberg Westdorp Bron: gemeente Borger-Odoorn 14

19 Bevolking Tabel 1.7 Migratie 2010, vestigers. Totaal van: naar: Borger Bronneger/-veen Buinen Buinerveen Drouwen Drouwenermond Drouwenerveen Ees Eesergroen Eeserveen Ellertshaar 1e Exloërmond 2e Exloërmond Exloërveen Exloo Klijndijk Nieuw-Buinen Odoorn Odoornerveen Valthe Valthermond/ Zandberg Westdorp Emmen Stadskanaal Aa en Hunze Assen Coevorden De Wolden 1 Hoogeveen 1 1 Meppel 1 Midden-Drenthe Noordenveld Tynaarlo Westerveld 1 1 Groningen Groningen Friesland Overijssel Flevoland Gelderland Utrecht Noord-Holland Zuid-Holland Zeeland Noord-Brabant Limburg 1 Buitenland Bron: gemeente Borger-Odoorn 15

20 Bevolking Tabel 1.8 Migratie 2010, vertrekkers. Totaal van: naar: Emmen Stadskanaal Aa en Hunze Assen Coevorden De Wolden Hoogeveen Meppel Midden-Drenthe Noordenveld Tynaarlo Westerveld Groningen Groningen Friesland Overijssel Flevoland Gelderland Utrecht Noord-Holland Zuid-Holland Zeeland Noord-Brabant Limburg Buitenland Borger Bronneger/-veen Buinen Buinerveen Drouwen Drouwenermond Drouwenerveen Ees Eesergroen Eeserveen 2 1 Ellertshaar 1 1 1e Exloërmond e Exloërmond Exloërveen Exloo Klijndijk Nieuw-Buinen Odoorn Odoornerveen Valthe Valthermond/ Zandberg Westdorp 1 Bron: gemeente Borger-Odoorn 16

21 Bevolking Tabel 1.9 Geboorte- en sterftecijfers Sterfte Geboorte 0-24 jr jr jr jr jr 75 jr e/o Totaal Kern M V M V M V M V M V M V M V M V Borger Bronneger 0 Buinen Drouwen Ees Eesergroen Eeserveen Ellertshaar 0 Exloo Klijndijk Odoorn Odoornerveen Valthe Westdorp Zandberg 0 0 Totaal zand Sterfte Geboorte 0-24 jr jr jr jr jr 75 jr e/o Totaal Kern M V M V M V M V M V M V M V M V 1e Exloërmond e Exloërmond e Valthermond 0 0 Bronnegerveen Buinerveen Drouwenermond Drouwenerveen Exloërveen Nieuw-Buinen Valthermond Totaal veen Totaal gemeente Bron: gemeente Borger-Odoorn 17

22 Economie 2. Economie De belangrijkste informatie over de economie van Borger-Odoorn is in dit hoofdstuk weergegeven. Het gaat dan om de werkgelegenheid, de ontwikkeling van de beroepsbevolking, een inzicht in de toeristische sector en het aantal werkzoekenden. Het aantal bedrijven in de sectoren nutsbedrijven, informatie & communicatie, onderwijs, zorg en de overige diensten is tussen 2007 en 2010 ieder jaar in aantal toegenomen. De totale beroepsbevolking is de laatste jaren stabiel in de gemeente, na een daling in de periode Ruim een kwart van alle mensen in de gemeente Borger-Odoorn werkt in de sector overige commerciële dienstverlening. 20 Procent van de mensen werkt in de industrie. De toeristische sector wordt steeds belangrijker voor Borger-Odoorn. Het aantal banen van 12 uur of meer is in deze sector is tussen 2006 en 2010 met 26% toegenomen. Het aantal toeristische overnachtingen in de gemeente groeit gestaag. Met name het aantal overnachtingen in recreatiewoningen is sinds 2006 sterk toegenomen. Het aantal Niet-werkende Werkzoekenden is, na een stijging sinds oktober 2010, weer afgenomen tot 732. Deze trend is gelijk aan die van de provincie Drenthe. Het aantal ingediende vacatures is in het eerste half jaar iets lager dan in Grafiek 2.1 Absolute bedrijvigheidontwikkeling gemeente Borger-Odoorn Landbouw/Visserij Industrie Nutsbedrijven Bouw Handel Vervoer en opslag Horeca Informatie en communicatie Financiële instellingen Zakelijke diensten Overheid Onderwijs Zorg Overige diensten Bron: LISA, bewerking I&O Research 18

23 Economie Grafiek 2.2 Ontwikkeling (beroeps)bevolking, werkzame beroepsbevolking, 96/ 98 08/ /'98 97/'99 98/'00 99/'01 00/'02 01/'03 02/'04 03/'05 04/'06 05/'07 06/'08 07/'09 08/'10 Totale bevolking (15-64 jaar) Totale beroepsbevolking Totale werkzame beroepsbevolking Bron: CBS, bewerking I&O Research 19

24 Economie Tabel 2.1 Werkzame personen naar sector (%), Totaal (%) Landbouw Industrie Handel Overige commerciële dienstverlening Onderwijs Gezondheidszorg Overige niet-commerciële dienstverlening Onbekende sector Wijk 00 Borger Wijk 01 Buinen Wijk 02 Bronneger x x x x 18 4 Wijk 03 Drouwen Wijk 04 Bronnegerveen 74 x x x x x 20 x - Wijk 05 Drouwenerveen Wijk 06 Drouwenermond Wijk 07 Nieuw-Buinen Wijk 08 Buinerveen 70 x x Wijk 09 Ees Wijk 10 Odoorn Wijk 11 Exloo Wijk 12 Valthe Wijk 13 Klijndijk Wijk 14 Odoornerveen Wijk 15 Tweede Exloërmond Wijk 16 Valthermond totaal Bron: CBS, bewerking I&O Research x : geheim, in verband met betrouwbaarheid en geheimhouding Werkzame personen Personen van 15 tot en met 64 jaar met inkomsten uit arbeid als werknemer en/of zelfstandige. Totaal % Het aandeel werkzame personen op de laatste vrijdag van september, uitgedrukt in hele procenten van het aantal inwoners van 15 tot en met 64 jaar. Dit gegeven is ontleend aan het Sociaal Statistisch Bestand (SSB). Het percentage is vermeld bij meer dan 5 werkzame personen op de laatste vrijdag van september en meer dan 50 inwoners per buurt op 1 januari. 20

25 Economie Tabel 2.2 Overnachtingen naar accommodatie Accommodaties Bedden Overnachtingen*/** (x 1.000) Hotels/pensions/bed & breakfast Kampeerterreinen Groepsaccommodaties Recreatiewoningen Logiesaccommodaties*** Bron: Toerdata Noord * Er is verondersteld dat de bezettingsgraad per accommodatietype gelijk is aan de bezettingsgraad van de toeristenregio waarin de gemeente ligt. ** Gegevens over 2008 zijn niet beschikbaar *** Het betreft overnachtingen in hotels/pensions/bed & breakfast, groepsaccommodaties, recreatiewoningen en op kampeerterreinen. Tabel 2.3 Banen van 12 uur of meer in sector recreatie en toerisme */**/*** Bron: PWR, 2010, LISA * Volgens de landelijke standaard ** De gegevens in de tabel vervangen de cijfers in eerdere publicaties. In het PWR 2010 en het LISA zijn namelijk ook wijzigingen in voorgaande jaren verwerkt. *** Sinds 2002 is de peildatum van het PWR 1 april. In 2001 werd 1 juni als peildatum gehanteerd. 21

26 Economie Grafiek 2.3 Ontwikkeling aantal NWW-ers in Borger-Odoorn en Drenthe totaal (november oktober 2011) nov dec jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt Borger-Odoorn Drenthe Bron: UWV Werkbedrijf Grafiek 2.4 Ontwikkeling aantal ingediende vacatures in Borger-Odoorn en Drenthe totaal (januari oktober 2011) jan feb mrt apr mei jun* jul aug sep okt nov dec jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt Borger-Odoorn Drenthe Bron: UWV Werkbedrijf Als er geen waarde in de grafiek staat betekent het dat het aantal vacatures lager dan 10 is. Uit privacyoverwegingen verstrekt het UWV-werkbedrijf dan geen exacte aantallen. * Verklaring negatief getal UWV Werkbedrijf: Het negatieve getal in de reeks nieuwe vacatures in juni 2010 wordt veroorzaakt door een registratiefout in de vorige maand. In mei is een vacaturemelding onjuist ingevoerd (een te hoog aantal) deze is in de loop van mei gecorrigeerd. Het aantal in mei was zo hoog dat deze een negatieve reactie veroorzaakt heeft in de juni-cijfers. 22

27 Grondgebruik 3. Grondgebruik Dit hoofdstuk gaat over het grondgebruik van de gemeente Borger-Odoorn. Ten eerste wordt er gekeken naar de totale oppervlakte (ha) van de gemeente en de oppervlakte naar kern. Van deze totale oppervlakte wordt bekeken welk gedeelte uit land bestaat en welk gedeelte uit water. Daarnaast wordt het grondgebruik van Borger-Odoorn met Drenthe vergeleken en komt de lengte van wegen in kilometers ter sprake. De totale oppervlakte van de gemeente Borger-Odoorn is in de afgelopen jaren nagenoeg gelijk gebleven. Als enkel gekeken wordt naar de totale oppervlakte land blijkt dat dit in de gemeente Borger-Odoorn de afgelopen jaren licht gestegen te zijn van ha in 2006 naar ha in De grootste stijging is te zien bij de kernen Valthermond en 2 e Exloërmond. Deze stijging is vrijwel evenredig aan de daling van de totale wateroppervlakte. In 2010 bestaat bijna 1 procent van het grondgebied van de gemeente uit water. Agrarisch terrein blijft het grootste aandeel als het gaat om het grondgebruik. Ook in 2010 is het aandeel agrarisch terrein in de gemeente Borger-Odoorn hoger dan in de provincie Drenthe. Het aandeel bos en open natuurlijk terrein bebouwd terrein is in 2010 net als in voorgaande jaren lager in Borger-Odoorn dan in de provincie Drenthe. Verder is gekeken naar de lengte van wegen in kilometers. Deze is in 2010 ten opzichte van 2009 gelijk gebleven, 614 kilometer. Tot slot is er een tabel weergegeven met diverse kengetallen van de gemeente. 23

28 Grondgebruik Tabel 3.1 Oppervlakte land, water en totaal naar kern, (ha). Land kern Water Totaal Borger Bronneger Bronnegerveen Buinen Buinerveen Drouwen Drouwenermond Drouwenerveen Ees Eesergroen Eeserveen Ellertshaar Exloërveen Exloo Klijndijk Nieuw-Buinen Odoorn Odoornerveen Valthe Valthermond Westdorp Zandberg e Exloërmond e Exloërmond e Valthermond totaal Bron: CBS, bewerking I&O Research 24

29 Grondgebruik Grafiek 3.1 Grondgebruik gemeente Borger-Odoorn vergeleken met Provincie Drenthe, 2008 (percentages). Borger-Odoorn 14,4 77,7 0,9 2,0 3,2 0,5 1,3 000 Provincie Drenthe 16,2 1,5 2,6 71,4 5,4 0,9 1,9 Verkeersterrein Semi-bebouwd terrein Agrarisch terrein Binnenwater Bebouwd terrein Recreatieterrein Bos en open natuurlijk terrein Bron: CBS, bewerking I&O Research Tabel 3.2 Lengte van wegen in kilometers, gemeente Borger-Odoorn Gemeentelijke en waterschapswegen Provinciale wegen Rijkswegen Totale weglengte Bron: CBS, bewerking I&O Research 25

30 Grondgebruik Tabel 3.3 Diverse kengetallen gemeente Borger-Odoorn wegen (km) 500 fietspaden (km) (toeristisch-recreatief en verkeersfietspaden) 140 vrijvervalriolering (km) 217 Drukriool (km) 76 Rioolgemalen (aantal) 469 Bergbezinkbasin (aantal) 1 Huisaansluitingen (aantal) Straatkolken (aantal) Bron: Gemeente Borger Odoorn 26

31 Inkomen 4. Inkomen Dit hoofdstuk geeft informatie over het aantal inkomensontvangers, het gemiddelde inkomen en het percentage lage/hoge inkomen. Met ingang van het jaar 2008 (RIO2007) is het inkomensbegrip gewijzigd van besteedbaar inkomen van personen naar persoonlijk inkomen. Dit heeft ertoe geleid dat inkomensgegevens gesplitst zijn naar de periode tot en met 2007 en vanaf Er is in dit statistisch jaarboek geen vergelijking mogelijk met een voorgaand jaar. De cijfers gepubliceerd bij 2009 zijn afkomstig uit RIO2008 en hebben dus betrekking op het inkomen over In dit statistisch jaarboek houden wij het jaartal aan waar de data betrekking op heeft (2008). Het RIO is een zeer grote steekproef van ca. 2 miljoen huishoudens, zodat bij uitkomsten over kleine gebieden een grote onnauwkeurigheid voor kan komen. Het Regionaal Inkomensonderzoek van het CBS is voornamelijk gebaseerd op registers afkomstig van het Ministerie van Financiën (de fiscale registers) en de bevolkingsregisters van de Nederlandse gemeenten (GBA). Het GBA is een register waarin alle inwoners van een gemeente behoren te zijn ingeschreven. Uitgezonderd zijn: - inwoners van Nederland die gebruik maken van uitzonderingsregels die gelden met betrekking tot opneming in de bevolkingsregisters (niet-nederlandse diplomaten en niet-nederlandse NAVO militairen). Zij mogen zelf bepalen of zij in de bevolkingsregisters ingeschreven worden of niet. - asielzoekers die korter dan zes maanden in de centrale opvang verblijven en nog geen verblijfsvergunning hebben gekregen. Inkomen van personen De inkomensgegevens zijn vanaf 2008 gebaseerd op het persoonlijk inkomen. Dit omvat de volgende bestanddelen van het bruto-inkomen van een persoon: - inkomen uit arbeid; - inkomen uit eigen onderneming; - uitkering inkomensverzekeringen; - uitkering sociale voorzieningen (met uitzondering van kinderbijslag). Het gaat hier om het rekenkundig gemiddeld persoonlijk inkomen per persoon op basis van personen met een geheel jaar inkomen. Het gemiddelde inkomen per inkomensontvanger bedraagt in 2008 gemiddeld euro. De wijken Drouwen en Ees zitten ruim boven het gemiddeld inkomen per inkomensontvanger en met name de wijk Nieuw-Buinen heeft een lager gemiddelde. Het gemiddeld inkomen per inwoner ligt in de gemeente op euro. De wijken Drouwen en Ees onderscheiden zich positief met een hoger gemiddeld besteedbaar inkomen. Inwoners van de wijk Buinerveen, Nieuw- Buinen, Tweede Exloërmond en Valthermond hebben gemiddeld het minst te besteden. Het percentage hoge inkomens ligt in de gemeente in 2008 op 16 procent. Het aantal lage inkomens ligt op 43 procent. De meeste lage inkomens zijn in de wijk Nieuw-Buinen. De meeste hoge inkomens zijn in de wijk Drouwen. Tot slot is er een tabel opgenomen met het percentage niet-actieven naar wijk. Het percentage niet-actieven is in procent. Op wijkniveau blijkt Klijndijk het hoogste aandeel niet-actieven te hebben. 27

32 Inkomen Tabel 4.1 Aantal inkomensontvangers per wijk, wijken 2008 Wijk 00 Borger Wijk 01 Buinen 600 Wijk 02 Bronneger x Wijk 03 Drouwen 400 Wijk 04 Bronnegerveen x Wijk 05 Drouwenerveen 200 Wijk 06 Drouwenermond 300 Wijk 07 Nieuw-Buinen Wijk 08 Buinerveen 300 Wijk 09 Ees 500 Wijk 10 Odoorn Wijk 11 Exloo Wijk 12 Valthe 800 Wijk 13 Klijndijk 800 Wijk 14 Odoornerveen 300 Wijk 15 Tweede Exloërmond Wijk 16 Valthermond totaal Bron: CBS x : geheim, in verband met betrouwbaarheid en geheimhouding Aantal inkomensontvangers Personen in particuliere huishoudens met een heel jaar inkomen, inclusief studenten. Een persoon heeft inkomen, indien er sprake is van persoonlijk inkomen. De cijfers zijn afgerond op honderdtallen en vermeld bij minimaal 200 inwoners per buurt. 28

33 Inkomen Tabel 4.2 Gemiddeld inkomen (in euro s x 1.000) per inkomensontvanger per wijk, Wijken 2008 Wijk 00 Borger 26,3 Wijk 01 Buinen 29,5 Wijk 02 Bronneger x Wijk 03 Drouwen 32,9 Wijk 04 Bronnegerveen x Wijk 05 Drouwenerveen 28,9 Wijk 06 Drouwenermond 26,7 Wijk 07 Nieuw-Buinen 23,3 Wijk 08 Buinerveen 28,4 Wijk 09 Ees 31,3 Wijk 10 Odoorn 27,7 Wijk 11 Exloo 28,9 Wijk 12 Valthe 29,9 Wijk 13 Klijndijk 29,3 Wijk 14 Odoornerveen 26,1 Wijk 15 Tweede Exloërmond 25,0 Wijk 16 Valthermond 23,6 Totaal 26.3 Bron: CBS x : geheim, in verband met betrouwbaarheid en geheimhouding Gemiddeld inkomen per inkomensontvanger Het rekenkundig gemiddeld persoonlijk inkomen per persoon op basis van personen met een geheel jaar inkomen. De genoemde bedragen zijn afgerond op duizendtallen met één cijfer achter de komma, dus bijvoorbeeld een waarde van 14,9 moet worden gelezen als 14,9 duizend euro. De waarde is vermeld bij minimaal 200 inwoners per buurt. 29

34 Inkomen Tabel 4.3 Gemiddeld inkomen (in euro s x 1.000) per inwoner per wijk, wijken 2008 Wijk 00 Borger 20,0 Wijk 01 Buinen 20,7 Wijk 02 Bronneger X Wijk 03 Drouwen 23,1 Wijk 04 Bronnegerveen X Wijk 05 Drouwenerveen 19,7 Wijk 06 Drouwenermond 18,6 Wijk 07 Nieuw-Buinen 16,7 Wijk 08 Buinerveen 17,2 Wijk 09 Ees 22,7 Wijk 10 Odoorn 21,5 Wijk 11 Exloo 21,7 Wijk 12 Valthe 22,0 Wijk 13 Klijndijk 21,4 Wijk 14 Odoornerveen 20,8 Wijk 15 Tweede Exloërmond 17,7 Wijk 16 Valthermond 16,8 totaal 19,2 Bron: CBS x : geheim, in verband met betrouwbaarheid en geheimhouding Gemiddeld inkomen per inwoner Het rekenkundig gemiddeld persoonlijk inkomen per persoon op basis van de totale bevolking. De genoemde bedragen zijn afgerond op duizendtallen met één cijfer achter de komma, dus bijvoorbeeld een waarde van 14,9 moet worden gelezen als 14,9 duizend euro. De waarde is vermeld bij minimaal 200 inwoners per buurt. 30

35 Inkomen Tabel 4.4 Percentage personen met lage/hoge inkomens naar wijk, Wijken Lage inkomens 2008 Hoge inkomens 2008 Niet actieven 2008 Wijk 00 Borger Wijk 01 Buinen Wijk 02 Bronneger x x x Wijk 03 Drouwen Wijk 04 Bronnegerveen x x x Wijk 05 Drouwenerveen Wijk 06 Drouwenermond Wijk 07 Nieuw-Buinen Wijk 08 Buinerveen Wijk 09 Ees Wijk 10 Odoorn Wijk 11 Exloo Wijk 12 Valthe Wijk 13 Klijndijk Wijk 14 Odoornerveen Wijk 15 Tweede Exloërmond Wijk 16 Valthermond totaal Bron: CBS x : geheim, in verband met betrouwbaarheid en geheimhouding Personen met laag inkomen Personen zijn ingedeeld naar hoogte van het persoonlijk inkomen in drie groepen. De indeling vindt plaats nadat alle personen zijn gerangschikt van laag naar hoog persoonlijk inkomen. Bij de laagste 40-procent-groep worden de eerste (laagste) veertig procent personen ingeteld met een persoonlijk inkomen tot maximaal euro. Het persoonlijk inkomen omvat inkomen uit arbeid, inkomen uit eigen onderneming, uitkering inkomensverzekeringen en uitkering sociale voorzieningen (met uitzondering van kinderbijslag). Het percentage is vermeld bij minimaal 200 inwoners per buurt. Waarden lager dan 5 procent zijn vastgezet op 5 procent, waarden hoger dan 95 procent zijn vastgezet op 95 procent. Personen met hoog inkomen Personen zijn ingedeeld naar hoogte van het persoonlijk inkomen in drie groepen. De indeling vindt plaats nadat alle personen zijn gerangschikt van laag naar hoog persoonlijk inkomen. In de hoogste 20-procent-groep worden de personen ingeteld behorend tot de twintig procent personen met het hoogste persoonlijk inkomen (hoger dan euro). Het persoonlijk inkomen omvat inkomen uit arbeid, inkomen uit eigen onderneming, uitkering inkomensverzekeringen en uitkering sociale voorzieningen (met uitzondering van kinderbijslag). Het percentage is vermeld bij minimaal 200 inwoners per buurt. Waarden lager dan 5 procent zijn vastgezet op 5 procent, waarden hoger dan 95 procent zijn vastgezet op 95 procent. Niet actieven Het aantal inkomensontvangers van 15 tot 65 jaar met 52 weken inkomen dat in het voorgaande jaar een uitkering als voornaamste inkomensbron had, uitgedrukt in hele procenten van het totaal aantal inkomensontvangers van 15 tot 65 jaar. Personen met een werkloosheidsuitkering, arbeidsongeschikten, pensioenontvangers, bijstandontvangers en de groep 'overige inkomensontvangers' worden tot de niet-actieven gerekend. Het percentage is vermeld bij minimaal 200 inwoners per buurt. Waarden lager dan 5 procent zijn vastgezet op 5 procent, waarden hoger dan 95 procent zijn vastgezet op 95 procent. 31

36 Onderwijs 5. Onderwijs In hoofdstuk 5 wordt er naar het onderwijs in de gemeente Borger-Odoorn gekeken. Zo komt het aantal leerlingen ter sprake, schoolverzuim en het onderwijsniveau van de (beroeps)bevolking. De eerste tabel geeft het aantal leerlingen per school, naar onder-/bovenbouw weer. Grote openbare basisscholen zijn Grolleman in Borger en De Weiert in Odoorn. Grootste bijzondere basisschool is de Klister in Nieuw Buinen. Naast aantallen leerlingen, zijn er ook gegevens over het aantal meldingen van schoolverzuim. Het aantal meldingen van schoolverzuim in is 109. Hiervan waren er 69 in het voortgezet onderwijs. Van de 109 meldingen waren er 68 man en 41 vrouw. Tot slot zijn er twee grafieken opgenomen met de bevolking (15-64 jaar) en de beroepsbevolking (15-64 jaar) naar onderwijsniveau. In de periode 2004/2006 en 2008/2010 is het percentage inwoners met hoger onderwijs ongeveer gelijk gebleven met 18,4 procent in 2004/2006 en 18,6 procent in 2008/2010. Het percentage inwoners met lager onderwijs is afgenomen van 39,1 procent in 2004/2006 naar 35,4 procent in 2008/2010. In de tabel is te zien dat de verdeling binnen deze groep zich heeft gestabiliseerd in de laatste jaren. Onder de beroepsbevolking van de gemeente Borger-Odoorn is hetzelfde te zien. Hier ligt het percentage hoger-opgeleiden hoger en het percentage lager-opgeleiden lager dan bij de totale bevolking tussen 15 en 64 jaar. Bij beide bevolkingsgroepen is de groep met een middelbare opleiding het grootst. 32

37 Onderwijs Gewicht 0.0 Gewicht 0.3 Gewicht 1.2 Tabel 5.1 Werkelijk aantal leerlingen (lln) per leeftijd, oktober Totaal Onder- bouw Boven- bouw School- gewicht Groepen normatieve aantal openbare basisscholen sscholen 12LU o.b.s. Grolleman Borger TV o.b.s. Daltonschool Ees Ees AD o.b.s. De Buyne Buinen LA o.b.s. Ekkelhof Drouwen TV o.b.s. De Kruiplank Drouwermond XE o.b.s. School 75 Nieuw-Buinen AL o.b.s. De Poolster Nieuw-Buinen TP o.b.s. De Aanloop Valthermond UB o.b.s. Valthermond Oost Valthermond UV o.b.s. De Westhoek 2e Exloërmond VG o.b.s. De Mondenhoek 1e Exloërmond VS o.b.s. 't Schienvat Klijndijk VZ o.b.s. De Linderakkers Valthe WH o.b.s. De Weiert Odoorn WQ o.b.s. De Zweng Exloo subtotaal o.b.s Totaal Gewicht 0.0 Gewicht 0.3 Gewicht 1.2 Onder- bouw Boven- bouw School- gewicht Groepen normatieve aantal bijzondere basisscholen 05KS b.b.s. De Bark Valthe DB b.b.s. Sint Joseph Zandberg WU b.b.s. De Wegwijzer 2e Exloërmond LY b.b.s. De Borgh Borger RC b.b.s. De Klister Nieuw-Buinen RD b.b.s. School 59 Nieuw-Buinen ZS b.b.s. Rehoboth Valthermond subtotaal b.b.s totaal Bron: gemeente Borger Odoorn 33

38 Onderwijs Tabel 5.2 Totaal aantal leerlingen naar woongemeente* Borger-Odoorn. 2006/ / / / / /2012 Basisonderwijs** Praktijkonderwijs Voortgezet onderwijs Middelbaar beroepsonderwijs Hoger beroepsonderwijs Wetenschappelijk onderwijs Bron: CBS en gemeente Borger-Odoorn * De woongemeente beschrijft het aantal leerlingen/studenten dat eind september van het betreffende schooljaar in een betreffende gemeente of regio woont. Wanneer van een leerling/student geen inschrijving bekend is in de Gemeentelijke Basisadministratie (GBA) is de gemeente gebruikt waarin de leerling volgens de onderwijsregistratie verblijft. Een leerling kan in een andere gemeente naar school gaan. ** Voor de schooljaren in deze tabel is geen informatie bekend over de woongemeente van de leerlingen in het basisonderwijs. Hier kijken we naar de schoolgemeente. Een schoolgemeente beschrijft de populatie leerlingen die naar school gaat op een vestiging die in de betreffende gemeente staat. Tabel 5.3 Aantal meldingen schoolverzuim naar soort onderwijs. schooljaar so vso vo bao-sbo mbo hulpverlening overig totaal Bron: Gemeente Borger Odoorn Tabel 5.4 Aantal meldingen schoolverzuim naar geslacht. schooljaar Man Vrouw Totaal Bron: Gemeente Borger Odoorn 34

39 Onderwijs Grafiek 5.1 Bevolking (15-64 jaar) naar onderwijsniveau, 2004/ / % 18,4 20,5 19,8 19,3 18,6 75% 50% 42,5 42,7 44,9 45,3 46,0 Hoger onderwijs Middelbaar onderwijs Lager onderwijs 25% 39,1 36,8 35,3 35,4 35,4 0% 2004/ / / / /2010 Bron: CBS Grafiek 5.2 Beroepsbevolking (15-64 jaar) naar onderwijsniveau, 2004/ / % 23,6 24,1 22,5 21,5 21,9 75% Hoger onderwijs 50% 47,3 49,1 53,2 53,3 52,4 Middelbaar onderwijs Lager onderwijs 25% 29,1 26,8 24,3 25,2 25,7 0% 2004/ / / / /2010 Bron: CBS 35

40 Veiligheid 6. Veiligheid Dit hoofdstuk gaat in op de veiligheid in de gemeente Borger-Odoorn. Zo worden cijfers over veiligheidsincidenten, leefbaarheids- en veiligheidsincidenten, jeugdcriminaliteit en de brandweer weergegeven. De eerste tabel laat het aantal incidenten zien, vanaf Het gaat met name om diefstal uit de woning of auto, diefstal van de fiets, diefstal van overige goederen en om verkeersongevallen met materiele schade. Tot slot zijn er nog vier tabellen opgenomen die inzicht geven in de alarmeringen en het aantal keren dat de brandweer is uitgerukt voor verschillende meldingen. De brandweer is het vaakst gealarmeerd voor buitenbrand en hulpverlening. Er zijn in deze gemeente twee brandweerposten, te weten de post Tweede Exloërmond en de post Borger. De post in Borger is vaker uitgerukt dan de post in Tweede Exloërmond. 36

41 Veiligheid Tabel 6.1 Geregistreerde Incidenten Politie gemeente Borger-Odoorn Veilige woon- en 1.1. Sociale Kwaliteit Woonoverlast/Burengerucht en relatieproblemen leefomgeving Overlast gestoord/overspannen persoon Overlast zwervers Drugsoverlast Overige overlast sociaal Fysieke Kwaliteit Vernieling Overige overlast fysiek (vanuit woningen) Objectieve Diefstal/inbraak woning Veiligheid/veel Diefstal/inbraak box/garage/schuur/ tuinhuis voorkomende Overige diefstal/inbraak/vermogensdelicten criminalite Diefstal uit/vanaf motorvoertuigen Diefstal van motorvoertuigen Diefstal brom-, snor-, fietsen Mishandeling Bedreiging Ruzie/vechtpartij (geweld) Zeden (geweld) Overige criminaliteit Bedrijvigheid en 2.1. Veilig winkelgebied Winkeldiefstal 12 8 Veiligheid Inbraak winkel Veilige bedrijventerreinen Diefstal/inbaak.in bederijven en kantoren Veilig uitgaan Overlast horeca Veilige evenementen Overlast evenementen Veilig toerisme Water Jeugd en 3.1. Overlastgevende Vandalisme/ baldadigheid Veiligheid jeugd Overlast jeugd Fysieke Veiligheid 4.1. Verkeersveiligheid Ongevallen dodelijke afloop Ongevallen materiële schade Ongevallen materiële schade Verlaten plaats ongeval Parkeerproblemen en verkeersstremming Snelheidsovertredingen Rijden onder invloed Overig wegverkeer Overige incidenten rail-, wateren vliegverkeer Brandveiligheid Brand (geen brandstichting Brandstichting Milieu/externe Incidenten externe veiligheid 5 3 veiligheid Incidenten m.b.t. flora en fauna Bedrijfsafval en -opslag Overige milieufeiten Interne Veiligheid 5.2. Georganiseerde Drugshandel 6 7 criminaliteit Overige incidenten georganiseerde criminaliteit Overige incidenten Vreemdelingen 1 0 schending integriteit Discriminatie Restcategorie schending integriteit Bron: Registratiesysteem VNG-BVH Politie Drenthe 37

42 Veiligheid Onderstaande tabellen geven inzicht in de alarmeringen en het aantal keren dat de Brandweer is uitgerukt voor verschillende meldingen. Tabel 6.2 Maandoverzicht repressief optreden brandweer in 2010, alarmeringen. Code Omschrijving: Jan Febr Maart April Mei Juni Juli Aug Sept Okt Nov dec Totaal AUTOMATISCHE BRANDMELDINGEN ZONDER UITRUK AA - Geen alarm brandweer AU - Geen uitruk brandweer AUTOMATISCHE BRANDMELDINGEN MET UITRUK AN - Brandweer niet ter plaatse AT1 - Brandweer ter plaatse AT1 - Werkelijk brand 0 BRANDMELDINGEN SB1 - Schoorsteenbrand BB1 - Kleine binnenbrand MB1 - Middel binnenbrand GB1 - Grote brand 0 NB1 - Natuurbranden BU2 - Buitenbrand 1 1 LO - Loos alarm HULPVERLENINGEN HV1 - Hulpverlening spoed HV2 - Hulpverlening MV1 - Middel hulpverlening 1 1 DIVERSEN Inzet buiten eigen verzorgingsgebied TOTAAL ALARMERINGEN Bron: Borger-Odoorn 38

43 Veiligheid Tabel 6.3 Overzicht repressief optreden brandweer Borger-Odoorn Jaar AUTOMATISCHE BRANDMELDINGEN Geen alarm brandweer Geen uitruk brandweer Brandweer niet ter plaatse Brandweer ter plaatse, geen inzet Brandweer ter plaatse en ingezet Totaal aut. Brandmeldingen BRANDEN Schoorsteenbrand Kleine brand Middel brand Grote brand Natuurbranden klein Natuurbranden middel 1 1 Natuurbranden groot 1 0 Natuurbranden zeer groot 2 0 Buitenbrand Loos alarm Totaal branden HULPVERLENINGEN Hulpverlening spoed Hulpverlening Middel hulpverlening Totaal hulpverleningen DIVERSEN Assistentie andere korpsen TOTAAL AANTAL MELDINGEN Aantal meldingen Bron: Borger-Odoorn 39

44 Veiligheid Tabel 6.4 Overzicht repressief optreden brandweer Borger-Odoorn, uitrukken brandweer Jaar UITRUKKEN BRANDWEERPOSTEN Borger e Exloermond Emmen Stadskanaal Gasselternijveen Schoonoord Ter Apel Sleen Hoogeveen 3 0 Assen Gieten Coevorden Rolde 1 0 Alleen Officier van Dienst (OVD) Totaal aantal uitrukken Bron: Borger-Odoorn Tabel 6.6 Maandoverzicht repressief optreden brandweer in 2010, uitrukken brandweer brandweerpost Jan Febr Maart April Mei Juni Juli Aug Sept Okt Nov dec Totaal Borger e Exloermond Emmen Stadskanaal Gasselternijveen Schoonoord Ter Apel Hoogeveen 0 Assen 1 1 Gieten 1 1 Rolde 0 TOTAAL uitrukken Officier van Dienst (OVD) ALARMERINGEN Bron: Borger-Odoorn 40

45 Verkeer en vervoer 7. Verkeer en vervoer In dit hoofdstuk komt het verkeer en vervoer in de gemeente Borger Odoorn ter sprake. Er wordt ingegaan op het aantal personenauto s, de ontwikkeling van het aantal motorvoertuigen en het soort motorvoertuig naar kern. In de eerste grafiek wordt de groei van het aantal personenauto s in de gemeente Borger-Odoorn afgezet tegen deze groei in heel Drenthe. Het aantal personenauto s is sinds 1998 fors toegenomen. Wel is de stijging in Borger-Odoorn kleiner dan het Drents gemiddelde. Het aantal motorvoertuigen (personenauto s, bedrijfsauto s en motortweewielers) bedraagt in Verder is een tabel opgenomen met het aantal motorvoertuigen per soort naar kern. Het aantal personenauto s en motortweewielers is in 2011 verder toegenomen. Net als in de voorgaande jaren is het aantal bedrijfsmotorvoertuigen verder afgenomen. 41