VR MED.0493/6

Transcriptie

1 VR MED.0493/6 Milieubeleidsovereenkomst afgewerkte olie Evaluatierapport OVAM: Dienst/cel: Afdeling Afval- en Materialenbeheer (AMB) Ketenbeheer en Bedrijven (KBB), Team Transport Dossierbeheerder: Katleen Dierick ) Situatieschets Criterium Situatie Inschattin g Toelichting Looptijd MBO MBO is van kracht. - Brussel - Wallonië - MBO tot MBO tot Geen intergewestelijke afstemming in timing. Andere verschillen hebben weinig impact op de werking in de praktijk. Inzameling Inzamelpercentage van 93% (2014) en 89% (2015). Verwerking Nuttige toepassing: 9 - Energetische valorisatie: Inzameldoelstelling van 90% wordt in 2015 net niet gehaald. Verwerkingsdoelstellingen worden ruimschoots gehaald. - Recyclage via regeneratie, herraffinage en hergebruik: 90% Financiën - Balanstotaal: Totale kosten: Evenwichtige financiële situatie en beleid gericht op afbouw financiële reserves. Samenwerki ng gemeenten Er is een overeenkomst tussen Valorlub en de gemeenten voor de vergoeding van de kosten van de containerparken. De vergoeding van de kosten is gebaseerd op het Ministerieel besluit van 18 juli Pagina 1 van 11

2 1 Achtergrondinformatie 1.1 Afkortingen MBO: milieubeleidsovereenkomst PCB: polychloorbifenyl RVPR: rechtspersonen van publiek recht VLAREMA: Vlaams reglement betreffende het duurzaam beheer van materiaalkringlopen en afvalstoffen VVSG: Vlaamse vereniging van steden en gemeenten VVV: verslag van vaststelling 1.2 Europese regelgeving De Richtlijn 2008/98/EG betreffende afvalstoffen en tot intrekking van een aantal richtlijnen stelt het volgende: afgewerkte olie moet worden beheerd conform de prioriteitsvolgorde van de afvalhiërarchie en de voorkeur moet worden gegeven aan opties die over de hele lijn het beste milieuresultaat opleveren. Gescheiden inzameling van afgewerkte olie blijft van cruciaal belang voor het correcte beheer ervan alsook ter voorkoming van schade aan het milieu als gevolg van niet correcte verwijdering. 1.3 Historiek De aanvaardingsplicht voor afgewerkte olie is in het Vlaamse gewest van kracht geworden op 1 januari Het beheersorganisme Valorlub, dat door de producenten werd opgezet om uitvoering te geven aan de aanvaardingsplicht, is operationeel sinds 1 januari Door langdurende onderhandelingen trad de eerste MBO immers pas in werking op 8 september Aangezien de eerste MBO eindigde op 27 juni 2012, werden eind 2011 de onderhandelingen voor een nieuwe MBO opgestart. Midden 2012 werd een akkoord bereikt met de sector, waarna de officiële goedkeuringsprocedure van de nieuwe tekst werd afgerond in De MBO is in werking getreden op 28 oktober 2013 en heeft een looptijd van vijf jaar. 1.4 Belangrijkste ontwikkelingen in 2014 en 2015 Beheersplan Na het afsluiten van de MBO eind 2013 werd in 2014 het beheersplan voorgelegd aan de OVAM. In het beheersplan wordt aangegeven welke acties worden opgezet om uitvoering te geven aan de MBO. Het beheersplan omvat ook een financieel plan. Het beheersplan en financieel plan werden goedgekeurd door de OVAM. Prijsdaling afgewerkte olie Gelijklopend met de prijsevolutie op de internationale oliemarkt, is ook de prijs van afgewerkte olie de laatste jaren sterk gedaald. Steeds meer inzamelpunten moeten betalen voor de ophaling van de ingezamelde afgewerkte olie. In reactie op deze prijsevolutie heeft Valorlub beslist om vanaf 1 januari 2016 de vergoeding voor professionele gebruikers bij ophalingen kleiner dan 1000l op te trekken van 40 naar 75. In 2016 is beslist om de vergoeding verder op te trekken naar 100. Pagina 2 van 11

3 1.5 Intergewestelijke afstemming Aangezien Valorlub de aanvaardingsplicht voor afgewerkte olie vervult in de drie gewesten, is een goede intergewestelijke afstemming belangrijk voor de goede werking van Valorlub. De eerste Waalse MBO is afgelopen op 30 november De nieuwe Waalse MBO is geldig van 10 juli 2014 tot 9 juli Over de krachtlijnen van de nieuwe MBO gebeurde er wel een inhoudelijke afstemming tussen Vlaanderen en Wallonië, er werd evenwel niet gezamenlijk onderhandeld met de sector. In Brussel is na lang onderhandelen de eerste MBO voor afgewerkte olie van kracht geworden op 28 februari 2012, met een looptijd van vijf jaar. De MBO is gebaseerd op de eerste MBO s in Vlaanderen en Wallonië. Momenteel worden met Brussel gesprekken opgestart om te komen tot een nieuwe MBO. Een belangrijk aandachtspunt voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest is het lage inzamelpercentage dat in Brussel bereikt wordt door Valorlub. Door het feit dat er geen intergewestelijke afstemming is in timing van de MBO s, zit Valorlub in een moeilijke situatie. Zo voorziet het Vlarema bijvoorbeeld dat strategische documenten zoals het beheersplan en de modelovereenkomsten binnen de vastgelegde termijn na goedkeuring van de MBO moeten worden voorgelegd aan de OVAM. Gelet op het feit dat Valorlub voor haar activiteiten georganiseerd is over de drie gewesten, handelen deze documenten veelal over de activiteiten in heel België. Een beleidsafstemming tussen de gewesten is in de praktijk dan ook vaak noodzakelijk. Een sterkere cohesie tussen de visie en de wetgeving in de drie gewesten zou deze afstemming ten goede komen. 1.6 Toekomstige veranderingen Biodegradeerbare olie In opdracht van Valorlub werd door VITO volgende studie opgemaakt Onderzoek naar geschikte toepassingen voor het gebruik van biodegradeerbare olie. Het doel van de studie is om te onderzoeken in welke toepassingen het gebruik van biodegradeerbare olie vanuit milieutechnisch standpunt een voordeel biedt. Er wordt geconcentreerd op volgende toepassingen: kettingzagen, ontkisting en hydraulische systemen. De studie werd opgeleverd in 2016 en zal leiden tot bijkomende specifieke (communicatie-)acties rond biodegradeerbare olie. Nieuwe MBO Gezien de doorlooptijd om tot een MBO te komen, moet de procedure in 2017 opgestart worden. Vanuit een evaluatie van de lopende MBO zal een startnota worden opgemaakt die de krachtlijnen voor de nieuwe MBO beschrijft. Over de startnota zal een consulatie georganiseerd worden. 2 De rapportage 2.1 Preventie en sensibilisering In de drie gewesten voert Valorlub uitgebreide communicatiecampagnes inzake een correcte inzameling van afgewerkte olie bij huishoudens en verschillende professionele doelgroepen die smeerolie gebruiken. Valorlub doet dit via diverse kanalen (folder, website, internetcampagne, vaktijdschriften, radio ). In uitvoering van de MBO voerde Valorlub de laatste jaren daarbij specifiek communicatie rond biodegradeerbare kettingzaagolie en ontkistingsolie. Pagina 3 van 11

4 Zoals ieder jaar wordt alle informatie uit de brochures en communicatiecampagnes gebundeld op een DVD en ter beschikking gesteld van de intercommunales. Vanuit de industriële sector (ontwikkelaars van smeermiddelen en constructeurs) worden eveneens inspanningen geleverd op het vlak van preventie. Het onderzoek en de regelmatige analyses van smeermiddelen leiden in een aantal gevallen tot het aanpassen van het smeermiddel of de machine om de levensduur van beide te verlengen. 2.2 Inzameling Op de markt gebrachte olie Valorlub publiceert in haar jaarrapport de cijfers van de op de markt gebrachte hoeveelheden nieuwe olie in België. Deze cijfers weerspiegelen de evolutie van de economische activiteit in België en zijn noodzakelijk bij het bepalen van de inzamelpercentages van afgewerkte olie. Er bestaat geen betrouwbare verdeelsleutel voor de op de markt gebrachte hoeveelheid olie per gewest. Onderstaande tabel geeft een overzicht van de hoeveelheden nieuwe olie die in België op de markt werden gebracht. In 2014 en 2015 was er een beperkte toename van de op de markt gebrachte hoeveelheid. Er wordt eveneens de hoeveelheid op de markt gebrachte biodegradeerbare olie weergegeven. De reden voor de daling van de biodegradeerbare olie in 2015 is niet gekend. Smeer- en industriële olie Huishoudelijke olie (1) Professionele olie die afgewerkte olie genereert (2) Totaal Biodegradeerbare olie (1) Huishoudelijke olie: motorolie in primaire verpakkingen van kleiner of gelijk aan 25 kilogram (2) Alle andere olie die afgewerkte olie genereert Tabel 1: Overzicht van op de Belgische markt gebrachte hoeveelheden olie in ton De volgende afvalstoffen vallen niet onder het toepassingsgebied van de aanvaardingsplicht: frituurolie en frituurvetten of andere voedingsolie, polychloorbifenylen (PCB s), polychloortrifenylen (PCT s), oplosmiddelen, schoonmaakproducten, reinigingsmiddelen, antivries, remvloeistoffen, hydraulische vloeistoffen op basis van water en/of glycol, andere brandstoffen, niet elders genoemd olieafval en de afgewerkte olie uit de scheepvaartsector. Inzameling van afgewerkte olie Tabel 2 geeft een overzicht van de inzameling van afgewerkte huishoudelijke en professionele olie in Vlaanderen en België. Na een stijging van de hoeveelheid ingezamelde olie in 2014, merken we in 2015 een lichte terugval Vlaander België Vlaandere België Vlaandere België en n n Huishoudelijke olie Professionele olie Totaal afgewerkte olie Tabel 2: Overzicht van de inzameling van huishoudelijke en professionele afgewerkte olie in ton Pagina 4 van 11

5 De cijfers in tabel 2 zijn het resultaat van de gerapporteerde cijfers van de gehomologeerde Valorlub inzamelaars van afgewerkte olie. Dat gebeurt via een jaarlijkse aangifte. Deze aangiftes worden jaarlijks geauditeerd. Inzameling van olie-watermengsels (emulsies) De aanvaardingsplicht inzake afgewerkte olie is ook van toepassing op emulsies. Dit zijn olie/watermengsels. Tabel 3 geeft een overzicht van de inzameling van emulsies bij professionelen Vlaanderen België Vlaanderen België Vlaanderen België Totaal emulsies Aandeel olie ( van de emulsie) Tabel 3: Overzicht van de inzameling van emulsies in ton Er wordt algemeen aangenomen dat het aandeel olie in emulsies gemiddeld bedraagt. Valorlub houdt rekening met dit percentage om het aandeel olie te bepalen. De cijfers in tabel 3 worden verkregen via de jaarlijkse aangiftes van de gehomologeerde Valorlub inzamelaars. Inzamelpercentage afgewerkte olie De aanvaardingsplicht voor afgewerkte olie zoals beschreven in het VLAREMA moet ertoe leiden dat de potentieel beschikbare hoeveelheid afgewerkte olie wordt ingezameld. Bij de bepaling van de potentieel beschikbare hoeveelheid afgewerkte olie wordt rekening gehouden met de hoeveelheid olie die op de Belgische markt werd gebracht en de verliezen die ontstaan tijdens het gebruik. In de MBO werd vastgelegd om de berekeningswijze te bepalen op basis van een objectieve studie, uit te voeren door Valorlub. Het potentieel percentage inzamelbare afgewerkte olie in België werd aan de hand van de Consultic-studie bepaald op 71,7% van het totaal van de op de markt gebrachte hoeveelheden. In 2014 en 2015 werd er respectievelijk ton en ton olie op de markt gebracht door de leden van Valorlub. Het potentieel beschikbaar is dus respectievelijk ton en ton. De Valorlub operatoren hebben in 2014 en 2015 respectievelijk ton en ton ingezameld, wat het jaarlijks inzamelpercentage brengt op 91,3% in 2014 en 8 in In de MBO wordt een inzameldoelstelling van minimum 90% van de potentieel inzamelbare afgewerkte olie vooropgesteld. Hierbij wordt het jaarlijkse inzamelpercentage gedefinieerd als de verhouding van het gewicht van de ingezamelde afgewerkte olie (van jaar j) tot het gemiddelde gewicht van de inzamelbare afgewerkte olie van de afgelopen drie jaren ((jaar j + jaar j-1 + jaar j- 2)/3) en dit voor het Vlaamse Gewest. Uitgaande van de Vlaamse cijfers haalde Valorlub in 2014 een inzamelgraad van 93%. In 2015 daalde deze tot 89%. In 2015 werd de doelstelling van 90% dus net niet gehaald. De inzameling was dus minder succesvol dan in Zowel de absolute waarde als de inzamelpercentages (nationaal en Vlaams) zijn gedaald. Toch blijft een jaarlijks inzamelpercentage van 8 op nationaal niveau een mooi resultaat waarbij men kan stellen dat nagenoeg alle potentieel beschikbare afgewerkte olie werd ingezameld. Valorlub wijst erop dat de prijsdaling van de afgewerkte olie mogelijks een tijdelijk negatief effect heeft op de inzameling. Er zijn signalen dat inzamelpunten hun afgewerkte olie langer stockeren in de hoop dat de prijzen terug stijgen. Tot slot moet erkend worden dat er bij de wijze van berekening van de inzameldoelstelling een relatief grote invloed uitgaat van schommelingen in de Pagina 5 van 11

6 hoeveelheid op de markt gebrachte olie over de laatste 3 jaar. Dit maakt dat de berekeningswijze mogelijk niet de meest ideale indicator van de inzamelefficiëntie is. Mocht een gewoon rekenkundig gemiddelde van de inzamelgraad over de laatste 3 jaar genomen worden, zou de doelstelling van 90% wel gehaald worden. De MBO stelt dat indien de doelstelling in een bepaald jaar niet wordt gehaald, Valorlub moet onderzoeken wat de redenen kunnen zijn. Valorlub heeft intussen reeds volgende maatregelen genomen: toename van het budget voor sensibilisatie; hogere vergoedingen voor professionele gebruikers; nieuwe studie van het potentieel inzamelbare deel. Tot slot brengen we in herinnering dat er bij het opstellen van de doelstelling werd van uitgegaan dat (i) er een gewestelijk inzamelpercentage zou komen en (ii) Vlaanderen beter scoort dan de andere gewesten. Uit het studie-project van 2013 is echter duidelijk geworden dat een betrouwbare gewestelijke rapportage niet mogelijk is. Hiermee moet dan ook rekening gehouden worden bij de evaluatie van de resultaten. 2.3 Verwerking Afgewerkte olie Het Vlarema legt op dat afgewerkte olie moet worden verwerkt met toepassing van de best beschikbare technieken en dat minstens 8 van de ingezamelde afgewerkte olie moet worden verwerkt door middel van regeneratie van afgewerkte olie, herraffinage of ander hergebruik. Het resterende deel wordt maximaal verbrand met terugwinning van energie. De Europese codes voor nuttige toepassing worden aangeduid door R-codes, deze voor verwijdering zijn D-codes. De code voor regeneratie, herraffinage of ander hergebruik van olie is R9. De code voor hoofdgebruik als brandstof of een andere wijze van energieopwekking is R1. De recycling of terugwinning van andere anorganische stoffen is de code R5 (bv. in de productie van asfalt). De verwerking van de Vlaamse afgewerkte olie gebeurt bij diverse verwerkers. In het jaarverslag van Valorlub zijn de diverse verwerkingsprocessen opgenomen. Indien de afgewerkte olie afkomstig is van een recuperant werd al een voorbehandeling uitgevoerd. Deze kan ondermeer bestaan uit een filtratie en een ontwatering. De recuperanten die actief zijn in België scheiden in hun installaties de afgewerkte olie in drie fracties: het water, de olie en een vaste fractie (het sediment). Het water wordt na behandeling in een waterzuiveringsinstallatie geloosd (D6), het sediment wordt gestort (D1) en de oliefractie wordt naar de verwerkingsinstallaties afgevoerd voor energetische valorisatie, regeneratie, herraffinage of ander hergebruik. In de praktijk blijkt dat de kwaliteit van de opgehaalde afgewerkte olie bij garagisten en transportbedrijven goed is zodat recuperanten maar een minimale voorbehandeling moeten doen op dit type olie. Voor afgewerkte olie afkomstig van de industrie zal de voorbehandeling gebeuren afhankelijk van de kwaliteit. De recuperant voert de oliefractie verder af naar een verwerker in binnen- of buitenland. Op basis van het verwerkingsproces van de verwerker kan de juiste verwerkingscode worden toegekend aan de afgevoerde oliefractie. Tabel 4 en tabel 5 geven een overzicht van de fracties van de verschillende verwerkings-processen van afgewerkte olie voor 2014 en 2015 respectievelijk. Daarbij zijn een aantal aannames gedaan: Pagina 6 van 11

7 Afgewerkte olie bevat gemiddeld water en sediment (gebaseerd op analyseresultaten van de recuperanten). Enkel de afgewerkte olie die onder het toepassingsgebied van de MBO valt, wordt in rekening genomen. Fractie Water Sediment R9 R1 Gasoil Asfalt Zware (stook)olie Nafta Totaal per verwerking Vlaandere n België % vd totaal ingezamelde stroom afgewerkte olie in Vl. 7 6% 3% Nuttige toepassing Verwijderin g R1 R9 R5 D1 D6 7 6% 3% 89% Totaal % 9 6% Tabel 4: Overzicht van de fracties als resultaat van de verschillende verwerkingsprocessen van afgewerkte olie in 2014 Fractie Water Sediment R9 R1 Gasoil Asfalt Zware (stook)olie Nafta Totaal per verwerking Vlaandere n België % vd totaal ingezamelde stroom afgewerkte olie in Vl. 67% 2% 9% 8% Nuttige toepassing Verwijderin g R1 R9 R5 D1 D6 2% 67% 9% 8% 2% 88% Totaal % 9 6% Tabel 5: Overzicht van de fracties als resultaat van de verschillende verwerkingsprocessen van afgewerkte olie in 2015 De hoeveelheden per fractie zijn verdeeld op basis van de gekende verwerkingsprocessen van de diverse verwerkers. Het grootste deel van de ingezamelde afgewerkte olie wordt verwerkt via herraffinage en regeneratie van de oliefractie (R9) waarbij de focus ligt op de productie van basisolie en brandstof (7 in 2014 en 67% in 2015). Tijdens deze processen worden een aantal nevenstromen geproduceerd zoals gasoil, asfalt, zware stookolie en nafta. Een zeer klein deel van de oliefractie ( in 2014 en 2% in 2015) wordt rechtstreeks afgevoerd voor energetische valorisatie. Op basis van bovenstaande cijfers blijkt dat de ingezamelde afgewerkte olie in Vlaanderen voor 9 werd nuttig toegepast en dit zowel in 2014 als in Of anders gesteld: afgewerkte olie werd in 2014 voor 93% en in 2015 voor 92% gerecycleerd via regeneratie, herraffinage en hergebruik (R5 en R9); Pagina 7 van 11

8 en afgewerkte olie werd in 2014 voor en in 2015 voor 2% energetisch gevaloriseerd (R1). De herraffinage van de afgewerkte olie levert verschillende commercieel nuttige fracties op. Dit verklaart de positieve marktwaarde van afgewerkte olie. Deze marktwaarde stimuleert de inzameling en nuttige toepassing van deze afvalstroom. Uit de cijfers blijkt ook dat de recyclagedoelstellingen ruimschoots worden behaald. Emulsies In samenspraak met het Vlaamse gewest en Valorlub worden de resultaten voor afgewerkte olie en emulsies gescheiden. De afgewerkte olie die in Vlaanderen wordt ingezameld is veelal van een goede kwaliteit en bevat weinig verontreinigingen. Emulsies zijn echter waterige vloeistoffen die gemiddeld olie bevatten. Daarenboven kan een deel van deze emulsies afkomstig zijn van tankreiniging, olieafscheiders of andere installaties waarvan de afgewerkte olie niet onder het toepassingsgebied van de MBO vallen. De enige mogelijke verwerking voor de waterfractie is de zuivering in een waterzuiveringsinstallatie en vervolgens lozing. Deze behandeling wordt beschouwd als een verwijderingshandeling (D6). Onderstaande tabellen geven een overzicht van de verwerking van de ingezamelde emulsies in 2014 en Bij emulsies wordt er vanuit gegaan dat deze gemiddeld olie bevatten. Emulsies Water R9 R1 Vlaander en België % vd Nuttige totaal toepassing ingezamel de stroom emulsies in Vl. 9 0% 0% Verwijderin g R1 R9 D6 9 Totaal % 9 Tabel 6: Overzicht van de nuttige toepassing en verwijdering van emulsies in 2014 Emulsies Water R9 R1 Vlaander en België % vd Nuttige totaal toepassing ingezamel de stroom emulsies in Vl. 9 0% 0% Verwijderin g R1 R9 D6 9 Totaal % 9 Tabel 7: Overzicht van nuttige toepassing en verwijdering van emulsies in 2015 De oliefractie van de emulsies wordt voor 100% nuttig toegepast waarbij de focus ligt op energetische valorisatie (afvoer naar de cementindustrie). 2.4 Financiën De jaarrekening van het boekjaar 2015 (zie onderstaande tabel) werd afgesloten met een balanstotaal van Uit de actiefzijde blijkt dat de middelen vooral Pagina 8 van 11

9 worden aangehouden onder de vorm van liquide middelen en geldbeleggingen. Aan de passiefzijde daalt het eigen vermogen met het verlies van de boekjaren 2014 en 2015 tot Het balanstotaal en vooral het eigen vermogen vormen een voldoende financiële buffer om de werking van Valorlub te garanderen. BALANS Vaste activa Vorderingen Geldbeleggingen en liquide middelen Totaal activa Eigen vermogen Handelsschulden Totaal passiva RESULTATENREKENING Omzet milieubijdragen Netto financiële opbrengsten Totaal opbrengsten Operationele kosten Vergoeding containerparken Werkingskosten Valorlub Sensibilisatie Totaal kosten Terugname provisies Winst/verlies Tabel 8: Overzicht van de financiële situatie van Valorlub voor de periode De resultatenrekening van het boekjaar 2015 sluit af met een verlies van Ook de vorige jaren was er een verlies. Dit is gepland met het oog op de afbouw van de financiële reserves. De milieubijdrage voor huishoudelijke olie bedraagt sinds ,20/l voor huishoudelijke olie en 0,01/l voor professionele olie. De inkomsten zijn dan ook relatief stabiel over de jaren. De kosten worden gegroepeerd in 4 categorieën. De operationele kosten bestaan uit de vergoedingen voor de ontdoeners en vergoeding van de ophalers voor hun rapportering aan Valorlub. Ook de containerparken ontvangen een vergoeding ter compensatie van hun inzamelkosten. Daarnaast zijn er nog de werkingskosten van de vzw Valorlub en de uitgaven voor sensibilisatie. De kosten liggen in 2015 merkbaar hoger door hogere uitgaven voor sensibilisatie en werkingskosten van Valorlub (in de vorm van externe expertise). In het kader van de nieuwe MBO heeft Valorlub in 2014 een financieel plan ingediend. Valorlub voorziet een daling van de reserves met ongeveer 2 miljoen tegen Naast het reservefonds van , wil men het resterende eigen vermogen geleidelijk af te bouwen tot een buffer voor de werking van 1 jaar. De OVAM ondersteunt deze visie. Met de verliezen van 2014 en 2015 bestendigt Valorlub de afbouw die in 2013 is ingezet. Voor 2016 is een verlies van gebudgetteerd en evolueert Valorlub dus verder naar het streefdoel van De samenwerking met de gemeenten Valorlub heeft samen met de VVSG een modelovereenkomst opgesteld voor de RVPR. Naar aanleiding van de nieuwe MBO werd deze modelovereenkomst Pagina 9 van 11

10 geactualiseerd. De OVAM keurde deze nieuwe modelovereenkomst goed op 16 september Valorlub betaalt jaarlijks een forfaitaire vergoeding aan de betrokken containerparken voor de inzameling van de afgewerkte olie van huishoudelijke oorsprong. Deze bepalingen werden vastgelegd in de MBO afgewerkte olie en overgenomen in de modelovereenkomst. De modelovereenkomst regelt eveneens noodzakelijke maatregelen om te beletten dat de ingezamelde afgewerkte olie verontreinigd wordt en om de kwaliteit ervan te verhogen. Indien wordt vastgesteld dat de afgewerkte olie verontreinigd zou zijn met PCB s, wordt de meerkost van de verwerking van deze vloeistof in eerste instantie volledig gedragen door Valorlub. 3 Handhaving 3.1 Doelstellingen De OVAM voert controles in de transportsector uit in het kader van de aanvaardingsplichten voor afgedankte voertuigen, afgewerkte olie, afvalbanden en afgedankte batterijen en accu s. In de periode werden de controles op eerste montage/first fill beperkt verder gezet: er werden opwaartse controles uitgevoerd om na te gaan of de bedrijven voldoen aan de aanvaardingsplichten voor afvalbanden, afgewerkte olie en afgedankte autobatterijen en accu s. Deze opwaartse controles hadden als voornaamste doel de invoerders aan te manen zich aan te sluiten bij de beheersorganismen Recytyre, Valorlub en Recybat. 3.2 Resultaten In 2014 en 2015 lag de prioriteit voor handhaving vooral bij controles in de sector van de afgedankte voertuigen en is er maar beperkt gecontroleerd in het kader van de aanvaardingsplichten voor afgewerkte olie, afvalbanden en afgedankte batterijen en accu s. In totaal werden er in de periode dan ook maar 16 opwaartse controles uitgevoerd op eerste montage/first fill. Het ging hierbij voornamelijk over tips van de beheersorganismen (Recytyre, Valorlub en Recybat). Bij 12 van de 16 bezochte bedrijven zijn er overtredingen vastgesteld. Onder meer 6 bedrijven moesten aansluiten bij één van de beheersorganismen (Recytyre, Valorlub of Recybat) of een individueel afvalpreventie- en afvalbeheersplan indienen. Volgende overtredingen werden ook vastgesteld: niet correcte opslag banden, olie en afgedankte voertuigen. Deze bedrijven werden via raadgevingen gewezen op de wettelijke bepalingen en aangemaand om zich in regel te stellen. Als een raadgeving geen effect heeft kan er een verslag van vaststelling (VVV) opgemaakt worden. In de periode werd er geen enkel VVV opgemaakt. 4 Conclusies Valorlub blijft veel aandacht schenken aan uitgebreide communicatiecampagnes inzake de correcte inzameling van afgewerkte olie afkomstig van de huishoudens en deze uit de professionele sector. De laatste jaren zet Valorlub ook in op specifieke campagnes over biodegradeerbare olie. In de MBO is een inzameldoelstelling van 90% vastgelegd. In 2015 werd deze doelstelling voor het eerst niet bereikt. Het inzamelpercentage daalde van 93% in 2014 naar 89% in Dit blijft uiteraard zeer hoog en wijst erop dat nagenoeg alle afgewerkte olie die vrijkomt wordt ingezameld. Valorlub heeft reeds enkele maatregelen genomen om de inzameling te bevorderen. Zowel voor sensibilisering Pagina 10 van 11

11 als voor de vergoeding voor de professionele gebruikers werd het budget opgetrokken. Dit laatste is ook belangrijk vanuit de vaststelling dat de prijs van de afgewerkte olie sterk is gedaald de laatste jaren. Daar waar de inzameling voorheen stoelde op de inzameling door de vrije markt, wordt vastgesteld dat een interventie door Valorlub steeds vaker aan de orde is. Dit moet met de nodige aandacht opgevolgd worden. De ingezamelde olie werd voor 90% gerecycleerd via regeneratie, herraffinage en hergebruik en voor energetisch gevaloriseerd. De recyclagedoelstellingen voor afgewerkte olie worden opnieuw ruimschoots behaald. Pagina 11 van 11