Chris Ruiken. 21 juni 2011

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Chris Ruiken. 21 juni 2011"

Transcriptie

1 Influent zeven Chris Ruiken 21 juni 2011

2 Inhoud 1. Introductie 2. Demo installatie Blaricum 3. Massabalansen cellulose 4. Conclusie

3 Afvalwater bevat van alles en nog wat. Toiletpapier is ongeveer 30% van de zwevendestof

4

5 Afvalwater bevat van alles en nog wat. Toiletpapier p is ongeveer 30% van de zwevendestof Geen literature over afbraak toilet paper? Toepassing zeven en interactie biologie?

6 Demo installatie Blaricum

7 Fijnzeefinstallatie Blaricum, Januari 2011

8 Proces beschrijving Inlet Outlet Air doctor 8

9 Grofvuil rooster 6 mm zandvanger AT NB-tank effluent rwzi Amsterdam west rwzi Blaricum, m3/h retourslib Surplus slib gisting ontwatering Grofvuil rooster 6 mm zandvanger AT NB-tank effluent 500 m3/h rwzi iamsterdam west zeef 0,35 mm zeefgoed retourslib Surplus slib gisting ontwatering pers 40% - 50% ds

10 rendement sieve rate m 3 /m 2.h SS gemiddeld rend 50% Concentratie 200 mgss/l, 25% Concentratie 250 mgss/l, 50% Concentratie > 450 mg/l, > 70% CZV gemiddeld rend 30% - 35% relatie rendement en SS influent 100,0 90,0 80,0 70,0 rend % 60,0 50,0 40,0 30,0 20,0 10,0 0, mg/l

11 Resultaat, feb 2011 maart 2011 slechts 30% DWA gezeefd, resultaten zijn indicatief Slib productie 0,27 kgds/kgczv Beluchtingsenergie Zeefgoed na persen 40% ds Op labschaal 60% ds na persen mogelijk. Hergebruik opties zeefgoed in ontwikkeling

12 Papier-maché

13 Massabalansen cellulose l

14 Massa balans rwzi zonder VB-tank Influent 180 kg COD 100 kg SS incl. 30 kg cellulose Geen voorbezinktank lab en in situ: Winter anaeroob en aeroob nagenoeg geen afbraak Zomer anaeroob volledige afbraak in 10 dagen en aeroob 40% na 20 dagen AT 20 d afbraak cellulose Winter 10%, zomer 50% gem 30% Surplus slib 0,4 x COD = 72 kg ds 18 kg as (25%)+ 33 kg ods slib 21 kg cellulose Effluent 2 kg COD 0 kg cellulose Gisting 20 d Slib in Vergisting mesofiel 72 kg ds totaal 25% afbraak surplus slib 18 kg as + 33 kg ods slib ods slib 20% / 7% 21 kg cellulose Cellulose 55% / 75% Vergist slib 54 kg ds totaal 18 kg as + 26 / 31 kg ods slib 10 / 5 kg cellulose Niemand weet hoe het echt zit met cellulose, circa 55% afbraak Niemand weet hoe het echt zit met cellulose, circa 55% afbraak in de gisting?

15 Massa balans rwzi met influentzeef AT 20 d Influent 180 kg COD 100 kg SS incl. 30 kg cellulose zeef Verw% SS 50%, CZV 35% cellulose 100% zeefgoed 50 kg ds 4 kg as (8%?) 16 kg overig ods 30 kg cellulose Surplus slib 0,27 x COD = 32 kg ds 8 kg as (25%) + 18 kg ods slib Effluent 2 kg COD 0 kg cellulose Gisting 20 d Slib in 32 kg ds totaal Vergisting mesofiel 13% afbraak drogestof. Vergist slib 28 kg ds totaal 14 kg as ods slib 20% 14 kg as + 14 kg ods slib 18 kg ods slib Gisting van surplus slib na een zeef is niet zinvol.

16 Moraal van de balansen Cellulose lijkt alleen deels af te breken in de gisting (55%?) We weten niet wat in de gisting gebeurd. Indien er een zeef wordt toegepast is vergisten van surplusslib mogelijk niet meer zinvol. Afwijken van bestaande paden geeft problemen voor de massa-balans. Is dat ook het geval bij andere voorzuiveringstechnieken? Hoe gaan we die dan doorrekenen? Het as-gehalte is ons slib is best hoog. Kunnen we dat niet beter?

17 Primair slib 60x 60x 1000x

18 Actief slib

19 Vergist slib Zelfde resultaat visueel bij verschillende rwzi s, 20 of 30 dagen verblijftijd

20 Conclusie

21 Conclusie Veelbelovende technologie Verwijdering CZV en SS net als VB-tank? Hergebruik opties voor zeefgoed kansrijk Massa-balansen laten zien dat we niet genoeg weten over de werking van de gisting? Mogelijk consequenties voor andere voorzuiveringstechnieken? Resultaten over de interactie zeef en biologie en slibverwerking zijn er nog niet.

22 Mexico SFK WWTP design L x B x H 40m x 26,5m x 6m 8 SFK modules Waterinlet max m³/ h.

23 Vragen?

24 Massa balans rwzi met voorbezinktank AT 20 d Influent 180 kg COD 100 kg SS incl. 30 kg cellulose Voorbezinktank Verw% SS 50%, CZV 35% cellulose max 50% afbraak cellulose Winter 10%, zomer 50% gem 30% Effluent 2 kg COD 0 kg cellulose Primair slib 50 kg ds 8 kg as (15%?) 27 kg ods PS 15 kg cellulose k d 11 kg cellulose Surplus slib 0,35 x COD = 41 kg ds 10 kg as (25%) + 20 kg ods slib 11 k ll l Gisting 20 d Slib in 91 kg ds totaal 18 kg as 27 kg ods PS 20 kg ods slib 26 kg cellulose Vergisting mesofiel 40% afbraak totaal ds. ods PS 66% ods actief slib 20% Cellulose 55% Vergist slib 55 kg ds totaal 18 kg as 9 kg ods PS 16 kg ods slib 12 kg cellulose Het lijkt erop dat cellulose afbraak in gisting iets minder goed gaat dan primair slib

Influent fijnzeven in rwzi s. Chris Ruiken Enna Klaversma

Influent fijnzeven in rwzi s. Chris Ruiken Enna Klaversma Influent fijnzeven in rwzi s Chris Ruiken Enna Klaversma Inhoud Kosten en opbrengsten Energiebalans 19-05-2010 2 Grofvuilrooster 6 mm Zandvanger Voorbezinktank aeratietank nabezinktank effluent Primair

Nadere informatie

Cellulose Assisted Dewatering of SLudge:

Cellulose Assisted Dewatering of SLudge: 14 september 2017 1 Cellulose Assisted Dewatering of SLudge: Gericht op ontwatering van slib door hergebruik van cellulosevezel! 4 jarig onderzoeksproject (eind 10 september 2017) Uitgevoerd door 6 partijen

Nadere informatie

De afvalwaterzuivering als energiefabriek

De afvalwaterzuivering als energiefabriek De afvalwaterzuivering als energiefabriek Joop Colsen Energiebesparing op RWZI s anno 2010 www.colsen.nl info@colsen.nl Introductie (1) Afvalwaterzuivering levert energie op: Door vergisting van biomassa

Nadere informatie

Full scale de-ammonificatie in de waterlijn

Full scale de-ammonificatie in de waterlijn Full scale de-ammonificatie in de waterlijn 1 Met DEMON en EssDe Harm Baten Hoogheemraadschap van Rijnland Annette Buunen - Grontmij Nederland B.V. (part of Sweco) Full scale de-ammonificiatie in de waterlijn

Nadere informatie

Toiletpapier een waardevolle grondstof GaLiCos: Strippen NH 3 uit afvalwater

Toiletpapier een waardevolle grondstof GaLiCos: Strippen NH 3 uit afvalwater Toiletpapier een waardevolle grondstof GaLiCos: Strippen NH 3 uit afvalwater Aquarama Trade Fair TNAV Workshop 23 oktober 2014 Coos Wessels Toiletpapier in afvalwater 10 tot 14 kg per persoon per jaar

Nadere informatie

Samenwerken aan nieuwe (slib)gistingstechnologieën

Samenwerken aan nieuwe (slib)gistingstechnologieën Samenwerken aan nieuwe (slib)gistingstechnologieën Eerste resultaten pilotonderzoek Dennis Heijkoop 18 maart 2015 Aqua NL Gorinchem Van trend naar innovatie Huidige trend Maximale slibgisting zoveel mogelijk

Nadere informatie

Memo. Cellulose winnen uit afvalwater

Memo. Cellulose winnen uit afvalwater Aan Alice Fermont Kopie aan Cor Verkerk Contactpersoon Chris Reijken Doorkiesnummer 020 608 28 33 Onderwerp Cellulose uit afvalwater stand van zaken Fax afdeling 020 608 39 00 E-mail chris.reijken @waternet.nl

Nadere informatie

Afvalwater: een bron van mogelijkheden. 12 april 2016 Sigrid Scherrenberg

Afvalwater: een bron van mogelijkheden. 12 april 2016 Sigrid Scherrenberg Afvalwater: een bron van mogelijkheden 12 april 2016 Sigrid Scherrenberg 1 Jouw poep is goud waard! 2 Rotterdam Innovative Nutrients, Energy & Watermanagement (RINEW) Doel: Het realiseren van een innovatieve

Nadere informatie

PHA s uit afvalwater en reststromen, een update;

PHA s uit afvalwater en reststromen, een update; PHA s uit afvalwater en reststromen, een update; Erwin Bluemink (W+B) Hardy Temmink (WUR-ETE) 2 december 2013 1 Inhoud Erwin Bluemink PHA uit slib? Afbakening Resultaten Kansen Hardy Temmink PHA uit reststromen?

Nadere informatie

Slimmere slibgistingstechniek: nog meer energie uit afvalwater

Slimmere slibgistingstechniek: nog meer energie uit afvalwater Slimmere slibgistingstechniek: nog meer energie uit afvalwater Dennis Heijkoop (Royal HaskoningDHV) André Visser (Royal HaskoningDHV) Leo van Efferen (Waterschap Zuiderzeeland) Een energiefabriek: dat

Nadere informatie

Toepassing van Anaerobe MBR-Membranen: een Praktijkvoorbeeld. AQUARAMA ANAEROBE MBR - PANTAREIN WATER 2

Toepassing van Anaerobe MBR-Membranen: een Praktijkvoorbeeld. AQUARAMA ANAEROBE MBR - PANTAREIN WATER 2 Toepassing van Anaerobe MBR-Membranen: een Praktijkvoorbeeld. AQUARAMA 2016 - ANAEROBE MBR - PANTAREIN WATER 2 Aanleiding? - Z o e k e n n a a r e e n g e s c h i k t e t e c h n o l o g i e v o o r d

Nadere informatie

Afvalwater zuiveren Bezoek Wageningse Alumnivereniging 22 april 2014

Afvalwater zuiveren Bezoek Wageningse Alumnivereniging 22 april 2014 Afvalwater zuiveren 1970-2030 Bezoek Wageningse Alumnivereniging 22 april 2014 Even voorstellen: Mathijs Oosterhuis (T32, 1993) Specialisatie: milieutechnologie 1999-2003 TNO-MEP 2003-heden Waterschap

Nadere informatie

TOILETPAPIER UIT AFVALWATER, EEN WAARDEVOLLE GRONDSTOF

TOILETPAPIER UIT AFVALWATER, EEN WAARDEVOLLE GRONDSTOF TOILETPAPIER UIT AFVALWATER, EEN WAARDEVOLLE GRONDSTOF 19 juni 2014 Yede van der Kooij voorzitter werkgroep Cellulose Yede van der Kooij Studies, consulting and research Sludge Wastewater Waste Bio based

Nadere informatie

Bijlage 5: Terugwinnen grondstoffen: toepassingsmogelijkheden voor de rwzi Utrecht (DM 842468)

Bijlage 5: Terugwinnen grondstoffen: toepassingsmogelijkheden voor de rwzi Utrecht (DM 842468) Bijlage 5: Terugwinnen grondstoffen: toepassingsmogelijkheden voor de rwzi Utrecht (DM 842468) Datum: 10 juli 2014 Ons kenmerk: 842468 Aan: Algemeen Bestuur Van: Willem de Jager, Marlies Verhoeven Betreft

Nadere informatie

Routing Paraaf Besluitvormingstraject Besluit. 06 mei juni juni 2014

Routing Paraaf Besluitvormingstraject Besluit. 06 mei juni juni 2014 Onderwerp Maatregelen waterketen Beemster, uitvoeringskrediet Voorstel Infocentrum Aan het CHI voor te stellen: Ja Een uitvoeringskrediet van 14,2 miljoen beschikbaar te stellen voor maatregelen in de

Nadere informatie

Slibverwerking. 1 Inhoud... 1

Slibverwerking. 1 Inhoud... 1 1 Inhoud 1 Inhoud... 1 2 Slibverwerking... 1 2.1 Biologische afvalwaterzuivering en slibproductie... 1 2.2 Slibverwerking... 2 2.3 Enkele voorbeelden van een slibverwerkingsketen... 4 2.3.1 Biologische

Nadere informatie

Bijlage 4: Milieu en energieprestaties: Emissies van de toekomstige rwzi Utrecht (DM 851139)

Bijlage 4: Milieu en energieprestaties: Emissies van de toekomstige rwzi Utrecht (DM 851139) Notitie HASKONINGDHV NEDERLAND B.V. WATER TECHNOLOGY Bijlage 4: Milieu en energieprestaties: Emissies van de toekomstige rwzi Utrecht (DM 851139) Aan : E. Rekswinkel, M. Boersen Van : Wim Wiegant Controle

Nadere informatie

Thermische Druk Hydrolyse

Thermische Druk Hydrolyse Thermische Druk Hydrolyse Techniek om de conversie van moeilijke biomassa te verhogen Door: Ir. Frederik Oegema 1 4e Europese leverancier van biogas installaties Micro vergisting 50-130 kwe Co-vergisting

Nadere informatie

1.7 Innovatie Afsluitend... 16

1.7 Innovatie Afsluitend... 16 Inhoudsopgave 1 Inleiding en kader... 1 1.1 Waterzuivering: verleden, heden en toekomst... 1 1.2 Wie is verantwoordelijk voor de afvalwaterzuivering?... 3 1.3 Financiën en functioneren... 5 1.4 Belanghebbenden...

Nadere informatie

Energie uit afvalwater

Energie uit afvalwater Energie uit afvalwater 15 november 2011 Giel Geraeds en Ad de Man Waterschapsbedrijf Limburg is een samenwerkingsverband van Waterschap Peel en Maasvallei en Waterschap Roer en Overmaas Onderwerpen Introductie

Nadere informatie

Notitie. Inleiding. Belangrijke kostenposten. Groene weide

Notitie. Inleiding. Belangrijke kostenposten. Groene weide Notitie Aan : Dhr. Jan Lourens (Waterschap Rijn en IJssel) Van : Dr. ir. Wim Wiegant Datum : 23 augustus 2011 Kopie : Onze referentie : 9W3729.01/N00005/423160/Nijm Betreft : Nieuwe anti-afhaakregeling

Nadere informatie

Grontmij. A fascinating company

Grontmij. A fascinating company Grontmij A fascinating company 1 Wie we zijn Grontmij Group Derde grootste multidisciplinair advies- en ingenieursbureau in Europa Voor duurzame infrastructuur & mobiliteit; industrie, water & energie

Nadere informatie

Fosfor in en uit Afvalwater

Fosfor in en uit Afvalwater Fosfor in en uit Afvalwater Crystalactor Geestmerambacht. Foto: DHV Arnold Zilverentant Juni 2011 DHV 2011 All rights reserved Alleen voor intern gebruik DHV Groep Wereldwijd actief 5,500 medewerkers Verbonden

Nadere informatie

KRW symposium 9 mei Epe. Anammox in de hoofdstroom: een quantum leap in stikstofverwijdering!

KRW symposium 9 mei Epe. Anammox in de hoofdstroom: een quantum leap in stikstofverwijdering! 1 KRW symposium 9 mei Epe Anammox in de hoofdstroom: een quantum leap in stikstofverwijdering! rwzi Dokhaven locatie pilotinstallatie 2 3 RWZI Dokhaven Grootste RWZI WSHD 560.000 v.e. 150 Capaciteit ca.

Nadere informatie

55e Vakantiecursus in Drinkwatervoorziening & 22e Vakantiecursus in Riolering en Afvalwaterbehandeling URINE APART INZAMELEN? Introductie Afvalwaterzuivering vindt zijn oorsprong in de behoefte om de stedelijke

Nadere informatie

GER-waarden en milieu-impact scores hulpstoffen voor de afvalwaterzuivering. Heleen Pinkse

GER-waarden en milieu-impact scores hulpstoffen voor de afvalwaterzuivering. Heleen Pinkse GER-waarden en milieu-impact scores hulpstoffen voor de afvalwaterzuivering Heleen Pinkse Aanleiding Energiefabriek: Door toepassen van chemicaliën kan energiegebruik van de zuivering verminderen, maar..

Nadere informatie

Doel van deze opleiding:

Doel van deze opleiding: Doel van deze opleiding: Wat zijn biologische agentia? Hoe kan men besmet geraken? Waar zijn biologische agentia te vinden? Wat zit er in rioolwater? Wat zijn risicovolle werkzaamheden mbt biologische

Nadere informatie

Voorbeeld partijkeuring III

Voorbeeld partijkeuring III Voorbeeld partijkeuring III Partijgegevens Omvang: Kenmerken 2.000 ton asbestverdachte materialen aangetroffen, grofste deel >31,5 mm Monstername en analyses 2x6 grepen, gestratificeerd aselect (diameter

Nadere informatie

06/07/2015. Samenwerken aan nieuwe (slib)gistingstechnologieën. Van trend naar innovatie. Huidige trend. Ambitie en innovatie

06/07/2015. Samenwerken aan nieuwe (slib)gistingstechnologieën. Van trend naar innovatie. Huidige trend. Ambitie en innovatie Samenwerken aan nieuwe (slib)gistingstechnologieën Eerste resultaten pilotonderzoek Dennis Heijkoop 1 juli 2015 Slib, energie eruit halen die er in zit Van trend naar innovatie Huidige trend Maximale slibgisting

Nadere informatie

Thermofiele Slibgisting en Stikstofterugwinning op RWZI Bath

Thermofiele Slibgisting en Stikstofterugwinning op RWZI Bath Openbaar Eindrapport Projectnummer: Projecttitel: DEI1400022 Thermofiele Slibgisting en Stikstofterugwinning op RWZI Bath 1 SAMENVATTING Dit project is een demonstratie van energiewinning uit hernieuwbare

Nadere informatie

Aquafin - leerpakket. werken aan zuiver water WERKBLAD VOOR DE LEERLING NIVEAU 1 - MEERKEUZEVRAGEN

Aquafin - leerpakket. werken aan zuiver water WERKBLAD VOOR DE LEERLING NIVEAU 1 - MEERKEUZEVRAGEN werken aan zuiver water WERKBLAD VOOR DE LEERLING Aquafin - leerpakket NIVEAU 1 - MEERKEUZEVRAGEN 1. Hoeveel water gebruikt de Vlaming gemiddeld per dag? l 1. 120 liter l 2. 80 liter l 3. 200 liter 2.

Nadere informatie

Productie van groene energie uit afval en afvalwater: rentabiliteit door duurzaamheid

Productie van groene energie uit afval en afvalwater: rentabiliteit door duurzaamheid Productie van groene energie uit afval en afvalwater: rentabiliteit door duurzaamheid The cycle 2010 29/04/2010 Brouwerij Duvel Breendonk Hans van Soest Zaakvoerder vansoest@enprotech.be Globale aanpak

Nadere informatie

Vergistingstest BATCHTESTEN. Klant 2401/086/A1. Testsubstraat: Maisrestanten. Mystery Man

Vergistingstest BATCHTESTEN. Klant 2401/086/A1. Testsubstraat: Maisrestanten. Mystery Man Vergistingstest BATCHTESTEN 2401/086/A1 Testsubstraat: Maisrestanten Klant Mystery Man Datum: 05-Juli-2012 1 Voorwoord is een werkmaatschappij welke voornamelijk actief is in de agri-food branche en de

Nadere informatie

AquaNL Meer zicht op slib

AquaNL Meer zicht op slib AquaNL Meer zicht op slib Meerwaarde van lab activiteiten Viviane ten Cate en Eddie Koornneef 16 maart 2016 Technology Research Centre (TRC) - Problemen/vraagstukken - Speelveld - Tijdslijn - Cases - Conclusies

Nadere informatie

Influent fijnzeven In rwzi s 2010

Influent fijnzeven In rwzi s 2010 Final l report p Influent fijnzeven in rwzi s rapport 2010 19 Influent fijnzeven In rwzi s STOWA 2010 19 IsBn 978.90.5773.477.9 stowa@stowa.nl www.stowa.nl TEL 033 460 32 00 FAX 033 460 32 01 Stationsplein

Nadere informatie

Inleiding. Afvalwater. Afvalwaterzuivering

Inleiding. Afvalwater. Afvalwaterzuivering Inleiding Je poetst je tanden en spoelt je mond. Hup, doorspoelen! Vieze handen? Flink wat zeep en de kraan open: hup, ook maar doorspoelen! Elke dag spoel jij vele liters schoon drinkwater door de wastafel,

Nadere informatie

AWZI Schiphol. Ervaringen met het DEMON-proces. Marthe de Graaff. 22 mei 2019

AWZI Schiphol. Ervaringen met het DEMON-proces. Marthe de Graaff. 22 mei 2019 AWZI Schiphol Ervaringen met het DEMON-proces Marthe de Graaff 22 mei 2019 AWZI Schiphol In eigendom vanaf 2004 3.000 5.000 m 3 /d afvalwater van: Passagiers Bedrijven Schiphol terrein Catering Fecaliën

Nadere informatie

Aantoonbare optimalisaties op rwzi s door toepassing van flotatietechniek

Aantoonbare optimalisaties op rwzi s door toepassing van flotatietechniek Aantoonbare optimalisaties op rwzi s door toepassing van flotatietechniek (DAF) Anna Veldhoen (Witteveen+Bos), Eddie Broeders (Nijhuis Water Technology), Tony Flameling (Waterschap De Dommel), Dennis Piron

Nadere informatie

Dimensioneren civiele constructieonderdelen

Dimensioneren civiele constructieonderdelen Dimensioneren civiele constructieonderdelen Bijlage II in het kader project "Uitbreiding rwzi Numansdorp" voor course 15/16 Begeleiders namens: Hogeschool van Arnhem & Nijmegen Dhr. A.C. de Wit Waterschap

Nadere informatie

Presentatie Fijnzeven rwzi Aarle-Rixtel marktconsultatie

Presentatie Fijnzeven rwzi Aarle-Rixtel marktconsultatie Presentatie 20-06 - 2007 1 Fijnzeven rwzi Aarle-Rixtel marktconsultatie Agenda 2 13.00u 13.05u Welkomstwoord en voorstellen - 13.05u 13.20u Introductie en scope opdracht 13.20u 13.35u Beoogde oplossing

Nadere informatie

1-STEP filter rwzi Horstermeer

1-STEP filter rwzi Horstermeer 1-STEP filter rwzi Horstermeer Eén jaar ervaring Manon Bechger Waternet 21 November 2013 Openingssymposium 1-STEP Een nieuwe generatie effluent Inhoud Aanleiding bouw 1-STEP op Horstermeer Wat is 1-STEP?

Nadere informatie

Praktijkresultaten influent fijnzeef rwzi Blaricum

Praktijkresultaten influent fijnzeef rwzi Blaricum 1996-2011: Fina van effluent l re porttot bruikbaar oppervlaktewater Praktijkresultaten influent fijnzeef rwzi Blaricum rapport 2014 w01 Praktijkresultaten influent fijnzeef rwzi Blaricum rapport 2014

Nadere informatie

Technologische maatregelen bij omschakelplan rwzi Amstelveen

Technologische maatregelen bij omschakelplan rwzi Amstelveen Notitie Contactpersoon Ronnie Berg Datum 9 november 2016 Technologische maatregelen bij omschakelplan rwzi Amstelveen 1 Inleiding Binnenkort wordt er grootschalig onderhoud gepleegd aan verschillende procesonderdelen

Nadere informatie

Betreft Verslag specialistendag voorbehandelingstechnieken Datum Deelnemers Sprekers Inleiding Opening door dagvoorzitter Erik Rekswinkel

Betreft Verslag specialistendag voorbehandelingstechnieken Datum Deelnemers Sprekers Inleiding Opening door dagvoorzitter Erik Rekswinkel Betreft Verslag specialistendag voorbehandelingstechnieken Datum 21 juni 2011 Deelnemers Mark van Loosdrecht Dirk Jan Koot Dick de Vente Bert Daamen Marcel Zandvoort Marc Vermeulen Wilbert Oltvoort Hans

Nadere informatie

Update factsheet Effluenten RWZI s, regenwaterriolen, niet aangesloten riolen, overstorten en IBA s

Update factsheet Effluenten RWZI s, regenwaterriolen, niet aangesloten riolen, overstorten en IBA s Update factsheet Effluenten RWZI s, regenwaterriolen, niet aangesloten riolen, overstorten en IBA s Dr.ir. Jeroen Langeveld/ir. Erik Liefting Aanleiding Steeds meer metingen beschikbaar van vooral regenwateruitlaten

Nadere informatie

IBA en andere toepassingen

IBA en andere toepassingen Studiedag helofytenfilters Frans Debets IBA en andere toepassingen www.debetsbv.nl www.oogstbaarlandschap.nl www.benutregenwater.nl www.ibahelpdesk.nl 1- 20 jaar IBA systemen Individuele Behandeling van

Nadere informatie

2 Achtergrondinformatie van het EssDe -proces Het EssDe -proces is een alternatief voor de conventionele stikstofverwijderingsroute 1.

2 Achtergrondinformatie van het EssDe -proces Het EssDe -proces is een alternatief voor de conventionele stikstofverwijderingsroute 1. Notitie Referentienummer Datum Kenmerk Versie 5 12 juli 2015 334159 Betreft Beschrijving EssDe en energiebalans t.b.v. MER oplegnotitie 1 Inleiding Vanwege het feit dat de gekozen oplossing voor de renovatie

Nadere informatie

Energiepark Olburgen. Een samenwerking van Waterstromen B.V., Waterschap Rijn & IJssel & Aviko BV. Door Arnold Veldhuis

Energiepark Olburgen. Een samenwerking van Waterstromen B.V., Waterschap Rijn & IJssel & Aviko BV. Door Arnold Veldhuis Energiepark Olburgen Een samenwerking van Waterstromen B.V., Waterschap Rijn & IJssel & Aviko BV Door Arnold Veldhuis Waterstromen B.V. 18 maart 2015 Onderwerpen Over Waterstromen Locatie Olburgen Huidige

Nadere informatie

De hoogwaardige zuivering van afvalwater papierfabrieken Eerbeek

De hoogwaardige zuivering van afvalwater papierfabrieken Eerbeek De hoogwaardige zuivering van afvalwater papierfabrieken Eerbeek De drie oprichters van IWE Binnen modern en duurzaam ondernemerschap past het niet om het milieu onnodig te belasten. Een besef dat nu wijdverbreid

Nadere informatie

Werkstuk Techniek. Rioolwaterzuiveringsinstallaties. Werkstuk gemaakt door: Klas: B2E Datum inleveren werkstuk: Dinsdag 30 mei Docent: JGT

Werkstuk Techniek. Rioolwaterzuiveringsinstallaties. Werkstuk gemaakt door: Klas: B2E Datum inleveren werkstuk: Dinsdag 30 mei Docent: JGT Werkstuk Techniek Rioolwaterzuiveringsinstallaties Bron foto: www.wve.nl Bron foto: www.wve.nl Werkstuk gemaakt door: Anoniem Samantha (op van eigen de verzoek) Maat Bert Bert van van Naamen Naamen Klas:

Nadere informatie

onderzoeken Peka Kroef 2011/2012

onderzoeken Peka Kroef 2011/2012 onderzoeken Peka Kroef 2011/2012 1 Verwerking van > 200.000 ton aardappelen per jaar Productie van gekookte aardappel producten Verbruikt hierbij ca. 600.000 m 3 water. Produceert hierbij ca. 500.000 m

Nadere informatie

Grant agreement no: Deliverable number: D6.9 Partner responsible: Deliverable author(s): KWR, CirTec, WAM. Quality assurance:

Grant agreement no: Deliverable number: D6.9 Partner responsible: Deliverable author(s): KWR, CirTec, WAM. Quality assurance: D6.9 Press releases Grant agreement no: 630492 Deliverable number: D6.9 Partner responsible: KWR Deliverable author(s): KWR, CirTec, WAM Quality assurance: Kees Roest (KWR) Planned delivery date: 31 October

Nadere informatie

De klimaatneutrale waterketen

De klimaatneutrale waterketen De klimaatneutrale waterketen Jos Frijns Lelystad, 13 februari 2009 Klimaatverandering: adaptatie ja, maar ook mitigatie Belang van mitigatie voor watersector Gevolgen worden vooral zichtbaar in de waterketen,

Nadere informatie

Nieuwbouw rwzi Weesp in 2020: is voorbezinking nog doelmatig duurzaam?

Nieuwbouw rwzi Weesp in 2020: is voorbezinking nog doelmatig duurzaam? Nieuwbouw rwzi Weesp in 2020: is voorbezinking nog doelmatig duurzaam? Hans van Fulpen, Manon Bechger (Waternet), Ronnie Berg, Berend Reitsma (Tauw) De rwzi Weesp is verouderd en zal uiterlijk 2020 worden

Nadere informatie

TECHNISCHE GEGEVENS ASTERIA 750 WATERZUIVERINGSSTATION

TECHNISCHE GEGEVENS ASTERIA 750 WATERZUIVERINGSSTATION TECHNISCHE GEGEVENS ASTERIA 750 WATERZUIVERINGSSTATION ASTERIA 750 De Asteria waterzuiveringen zijn ontworpen voor het zuiveren van huishoudelijk type afvalwater berekend op een debiet van 150 liter /

Nadere informatie

Thermofiele slibgisting rwzi Bath Eindrapport pilotonderzoek DEFINITIEF Januari 2014

Thermofiele slibgisting rwzi Bath Eindrapport pilotonderzoek DEFINITIEF Januari 2014 Thermofiele slibgisting rwzi Bath Eindrapport pilotonderzoek DEFINITIEF Januari 2014 Colsen, Adviesburo voor Milieutechniek bv Kreekzoom 5 4561 GX HULST (NL) +31 (0)114 31 15 48 +31 (0)114 31 60 11 info@colsen.nl

Nadere informatie

4 'y, rijksdienst voor de ijsselmeerpolders. R.W. Greiner. G.D. Butijn. minikterie van verkeer en waterstaat. De aansluiting van de sectie OZ op de

4 'y, rijksdienst voor de ijsselmeerpolders. R.W. Greiner. G.D. Butijn. minikterie van verkeer en waterstaat. De aansluiting van de sectie OZ op de minikterie van verkeer en waterstaat rijksdienst voor de ijsselmeerpolders ti 4 'y, BlBLlOTnEeK RIJKSDIENST~VOOR 08 I~SSELMEERPOLOERS werkdocument I De aansluiting van de sectie OZ op de rioolwaterzuiveringsinstallatie

Nadere informatie

Surplusslibindikking met CO 2 -flotatie

Surplusslibindikking met CO 2 -flotatie Surplusslibindikking met CO 2 -flotatie L. Peter Wessels (WE Consult Vianen BV), Han van de Griek (Evides Industriewater BV) Surplusslib van rioolwaterzuiveringen kan worden ingedikt met behulp van flotatie.

Nadere informatie

Aquafin - leerpakket. werken aan zuiver water WERKBLAD VOOR DE LEERLING NIVEAU 1 - MEERKEUZEVRAGEN

Aquafin - leerpakket. werken aan zuiver water WERKBLAD VOOR DE LEERLING NIVEAU 1 - MEERKEUZEVRAGEN werken aan zuiver water WERKBLAD VOOR DE LEERLING Aquafin - leerpakket NIVEAU 1 - MEERKEUZEVRAGEN 1. Hoeveel water gebruikt de Vlaming gemiddeld per dag? 1. 120 liter 2. 80 liter 3. 200 liter 8. Waar komt

Nadere informatie

Praktijk : Voorschrift bacterieel wateronderzoek

Praktijk : Voorschrift bacterieel wateronderzoek LTO42 Toets 5.1 Boek: Biologie voor het MLO. (zesde druk) H17, pag 347 t/m 350 H17, pag 354 t/m 357 H17, pag 362 t/m 373 (dit is hoofdstuk 16 van de vijfde druk, Blz 321-324, Blz 328-332, Blz 336-345)

Nadere informatie

Omzet.Amersfoort. Van onderzoek naar realisatie. Henry van Veldhuizen 28 juni 2011

Omzet.Amersfoort. Van onderzoek naar realisatie. Henry van Veldhuizen 28 juni 2011 Omzet.Amersfoort Van onderzoek naar realisatie Henry van Veldhuizen 28 juni 2011 Doelen 1. Terugkoppeling onderzoek Omzet.Amersfoort 2. Voorbereiden voorstel AB 30 juni 2011 Historie van het project: plannen

Nadere informatie

Gevoeligheidsanalyse Cambi Pilot Cambi op rwzi Hengelo

Gevoeligheidsanalyse Cambi Pilot Cambi op rwzi Hengelo Gevoeligheidsanalyse Cambi Pilot Cambi op rwzi Hengelo Eindrapport In opdracht van Projectnummer Waterschap Regge en Dinkel W10B0077 Documentnaam M:\data\Project\W10\W10B0077\2 (T ) Inhoudelijk - Technisch\w10b0077.r01.docx

Nadere informatie

1. De relativiteit van de effluentkwaliteit

1. De relativiteit van de effluentkwaliteit 1. De relativiteit van de effluentkwaliteit 1. Water zuiveren = normen nastreven Basis uitdaging voor meeste sectoren (Nieuwe wetgeving: micropolluenten, ZM, ) 2. Filosofie van Pantarein, water zuiveren

Nadere informatie

VerVolgonderzoek slibdesintegratie rwzi nieuwgraaf

VerVolgonderzoek slibdesintegratie rwzi nieuwgraaf fina l re port VerVolgonderzoek slibdesintegratie rwzi nieuwgraaf rapport 2013 W04 I Vervolgonderzoek slibdesintegratie RWZI Nieuwgraaf rapport 2013 W04 stowa@stowa.nl www.stowa.nl TEL 033 460 32 00 FAX

Nadere informatie

RWZI Tilburg Energie- en grondstoffenfabriek

RWZI Tilburg Energie- en grondstoffenfabriek RWZI Tilburg Energie- en grondstoffenfabriek Waterschap De Dommel Het idee + Afvalwater zuiveringsslib = Waarom RWZI Tilburg? RWZI Tilburg (cap. 350.000 i.e.; 8.000 ton d.s.) alleen aanpassingen in de

Nadere informatie

Energiepark Olburgen

Energiepark Olburgen Energiepark Olburgen Een samenwerking van Waterstromen, Waterschap Rijn & IJssel & Aviko Door Richard Haarhuis Waterstromen B.V. 8 april 2010 Onderwerpen Over Waterstromen Locatie Olburgen Stap voor Stap

Nadere informatie

Toets 5.1 Waterzuivering (ppt + aanvullend lesmateriaal)

Toets 5.1 Waterzuivering (ppt + aanvullend lesmateriaal) LTO42 Toets 5.1 Waterzuivering (ppt + aanvullend lesmateriaal) Biologie voor het MLO. (zesde druk) H17, pag 347 t/m 350 H17, pag 354 t/m 357 H17, pag 362 t/m 373 (dit is hoofdstuk 16 van de vijfde druk,

Nadere informatie

Engineering with nature: Constructed Wetlands voor kosteneffectieve en energie-neutrale sanering van pluimen. Frank Pels Nanne Hoekstra

Engineering with nature: Constructed Wetlands voor kosteneffectieve en energie-neutrale sanering van pluimen. Frank Pels Nanne Hoekstra Engineering with nature: Constructed Wetlands voor kosteneffectieve en energie-neutrale sanering van pluimen Frank Pels Nanne Hoekstra Constructed wetlands Een constructed wetland (CW) is een kunstmatig

Nadere informatie

Hoogbelaste voorzuivering afvalwater inventarisatie en bouwstenen voor het A-trap-procesontwerp

Hoogbelaste voorzuivering afvalwater inventarisatie en bouwstenen voor het A-trap-procesontwerp Hoogbelaste voorzuivering afvalwater inventarisatie en bouwstenen voor het A-trap-procesontwerp Kees Roest, Tessa van den Brand (KWR Watercycle Research Institute), Marcel Zandvoort (Waternet), Marthe

Nadere informatie

Bijlage 1. Noorderzijlvest Gemiddeld Nederland NZV t.o.v. gem. 2006 78,2 83,7-5,5 2009 81,6 86,6-5,0 2012 84,6 86,6-2,0

Bijlage 1. Noorderzijlvest Gemiddeld Nederland NZV t.o.v. gem. 2006 78,2 83,7-5,5 2009 81,6 86,6-5,0 2012 84,6 86,6-2,0 Bijlage 1 Inleiding Door ons waterschap is voor het jaar 2012 weer deelgenomen aan de Bedrijfsvergelijking Zuiveringsbeheer (BVZ). Met de uitkomsten van deze vergelijking kan de positie c.q. score van

Nadere informatie

Watertechniek en mestverwerking

Watertechniek en mestverwerking Watertechniek en mestverwerking Workshop Wetsus & Innovatienetwerk 27 juni 2012 Leon Korving combining scientific excellence with commercial relevance 1 Rioolwater vs mest Overeenkomsten: Herkomst (vnl.

Nadere informatie

FMK-cassettefilter, EX

FMK-cassettefilter, EX Modulaire cassette stofafzuiging, gebouwd voor continu gebruik in industriële procesfiltratie en toepassingen voor stofafscheiding. Het FMK25-bereik is een omgekeerde straal cassette stofafscheider. Het

Nadere informatie

AGENDAPUNT 9 ONTWERP. Onderwerp: Krediet renovatie rwzi De Meern Nummer: 568495. Voorstel. Het college stelt u voor om

AGENDAPUNT 9 ONTWERP. Onderwerp: Krediet renovatie rwzi De Meern Nummer: 568495. Voorstel. Het college stelt u voor om VOORSTEL AAN HET ALGEMEEN BESTUUR AGENDAPUNT 9 Onderwerp: Krediet renovatie rwzi De Meern Nummer: 568495 In D&H: 16-07-2013 Steller: Tonny Oosterhoff In Cie: BMZ 03-09-2013 Telefoonnummer: (030) 6345726

Nadere informatie

Energie en Grondstoffenfabriek Amersfoort

Energie en Grondstoffenfabriek Amersfoort Energie en Grondstoffenfabriek Amersfoort Amersfoort, 2017 Henry van Veldhuizen https://www.youtube.com/watch?v=5bzezh4xqhu Inhoud Ontwikkelingen Energie en Grondstoffen Landelijke visie en aanpak Visie

Nadere informatie

CoRe Water van rwzi naar een duurzame waterfabriek. 14 maart 2017

CoRe Water van rwzi naar een duurzame waterfabriek. 14 maart 2017 CoRe Water van rwzi naar een duurzame waterfabriek 14 maart 2017 De Duis reis viverra naar de arcu toekomst ac odio feugiat QUISQUE PHARETRA NISL A PHARETRA ELEIFEND. o In euismod magna eu egestas volutpat.

Nadere informatie

Indien er onduidelijkheden zijn betreffende de vraagstelling, meld deze dan om verwarring te voorkomen.

Indien er onduidelijkheden zijn betreffende de vraagstelling, meld deze dan om verwarring te voorkomen. TU Delft Faculteit der Civiele Techniek en Geowetenschappen Subfaculteit Civiele Techniek Sectie Gezondheidstechniek Tentamen CTgz342 Gezondheidstechniek Datum : 22 augustus 26 Tijd : 9. 12. Er zijn 5

Nadere informatie

Page 1

Page 1 www.colsen.nl Page 1 Inhoudsopgave Deel I: Hydrobusiness en Colsen I.1. Over Hydrobusiness I.2. Over Colsen Deel II: AWZI Vion II.1. Oorspronkelijke AWZI II.2. Nieuwe AWZI II.3. Wat kost het? www.colsen.nl

Nadere informatie

Fosfaatterugwinning Waterstromen Locatie Olburgen

Fosfaatterugwinning Waterstromen Locatie Olburgen Fosfaatterugwinning Waterstromen Locatie Olburgen Arjan Jansen of Lorkeers 22 juni 2011, expertmeeting fosfaat in balans, Doesburg Waterstromen BV 12 jaar oude dochter van Waterschap Rijn & IJssel 20 medewerkers,

Nadere informatie

Verwaarding van zeefgoed:

Verwaarding van zeefgoed: Verwaarding van zeefgoed: Subtitel Verkenning van afzetmogelijkheden Rik Winters, Amersfoort, 13 maart 2012. Inleiding Bioclear/KNN Zeefgoed Toepassingsmogelijkheden Belemmeringen Conclusies Vervolg Bioclear

Nadere informatie

Lespakket Bezoek rioolwaterzuivering Juni 2016

Lespakket Bezoek rioolwaterzuivering Juni 2016 Lespakket Bezoek rioolwaterzuivering Juni 2016 Rioolwaterzuivering (RWZI) Misschien fiets je weleens langs een rioolwaterzuivering (RWZI) of heb je ooit een bezoek gebracht. Waterschap Aa en Maas heeft

Nadere informatie

1 Inleiding Leerdoelen... 21

1 Inleiding Leerdoelen... 21 Inhoudsopgave 1 Inleiding... 1 Leerdoelen... 1 1.1 De waterkringloop... 1 1.1.1 Eigenschappen van water... 1 1.1.2 Kringloop... 2 1.1.3 Waterbalans... 3 1.2 Het watersysteem... 4 1.3 Het waterbeheer...

Nadere informatie

ZeefGOUD Van Afvalstoffenverwerker naar Energiefabriek en Grondstoffenfabriek. Marco Kwak Projectontwikkeling

ZeefGOUD Van Afvalstoffenverwerker naar Energiefabriek en Grondstoffenfabriek. Marco Kwak Projectontwikkeling ZeefGOUD Van Afvalstoffenverwerker naar Energiefabriek en Grondstoffenfabriek Marco Kwak Projectontwikkeling Waterschappen en Attero: Gemeenschappelijk doel Grondstoffen en Nutriënten Energie GrondstoffenFabriek

Nadere informatie

Zuiveren van spuistroom met een denitrificatie- en fosfaatfilter

Zuiveren van spuistroom met een denitrificatie- en fosfaatfilter Zuiveren van spuistrm met een denitrificatie- en fsfaatfilter Nic Lambert Chemical and Bichemical Prcess Technlgy and Cntrl Sectin - Department f Chemical Engineering, KU Leuven, W. De Crylaan 46, B-3001

Nadere informatie

Bedrijfsvergelijking (2009)

Bedrijfsvergelijking (2009) Artikel Afvalwaterzuivering Energie onder één noemer Mirabella Mulder (Mirabella Mulder Waste Water Management) Jos Frijns (KWR Watercycle Research Institute) Ad de Man (Waterschapsbedrijf Limburg) Henri

Nadere informatie

WORKSHOP KOSTENEFFICIËNT WATERMANAGEMENT AQUARAMA - TNAV. Donderdag 20 april 2006

WORKSHOP KOSTENEFFICIËNT WATERMANAGEMENT AQUARAMA - TNAV. Donderdag 20 april 2006 WORKSHOP KOSTENEFFICIËNT WATERMANAGEMENT AQUARAMA - TNAV Donderdag 20 april 2006 Efficiënte aërobe zuivering van afvalwater in de voedingsindustrie Stefaan Deboosere TREVI NV Dulle-Grietlaan 17/1 B-9050

Nadere informatie

DE INVLOED VAN INTERNE STROMEN OP DE STIKSTOF HUISHOUDING BIJ RWZI'S

DE INVLOED VAN INTERNE STROMEN OP DE STIKSTOF HUISHOUDING BIJ RWZI'S I5ZC3b 20 0 A1J1(E rn L BIBL)THEK J DE INVLOED VAN INTERNE STROMEN OP DE STIKSTOF HUISHOUDING BIJ RWZI'S Werkdocument RWZI 2000 91-05W )onst Bnn-waterefl Ri.A Mrart 4-6 224 AC Postbus 17 8200 AA Lelystad

Nadere informatie

Voor afmetingen waarvoor geen bewerkingsprijs staat vermeld gelden de prijzen op aanvraag

Voor afmetingen waarvoor geen bewerkingsprijs staat vermeld gelden de prijzen op aanvraag 19 x 13 x 19 x 1,5 mm 0,57 314,00 324,00 344,00 364,00 20 x 15 x 20 x 1,5 mm 0,61 314,00 324,00 344,00 364,00 25 x 15 x 25x 2 mm 0,96 227,00 237,00 257,00 277,00 10 x 20 x 10 x 2 mm 0,56 227,00 237,00

Nadere informatie

Lysotherm thermische drukhydrolyse van slib

Lysotherm thermische drukhydrolyse van slib Lysotherm thermische drukhydrolyse van slib Bert Geraats en Ulrich Knörle (Eliquo) Lysotherm is een innova6eve gepatenteerde slibhydrolysetechnologie die, in tegenstelling tot de gangbare systemen, geen

Nadere informatie

Borstelcentrifuge voor PE-loos ontwateren van zuiveringsslib

Borstelcentrifuge voor PE-loos ontwateren van zuiveringsslib Borstelcentrifuge voor PE-loos ontwateren van zuiveringsslib Symposium Slibontwatering 14 september 2017 Utrecht Bert van Lammeren Conatus Separation Technology/Nieuwe Weme BV Harm Baten Hoogheemraadschap

Nadere informatie

Handleiding. Afvalwaterzuivering. Uitleg Samenvatting Test jezelf

Handleiding. Afvalwaterzuivering. Uitleg Samenvatting Test jezelf Handleiding Voorbereiding Organiseer eventueel een excursie naar een rioolwaterzuiveringsinstallatie in de directe omgeving. Deze excursie kan worden gepland voorafgaand aan de behandeling van dit Bloq,

Nadere informatie

Vergaande biologische afbraak van toxische stoffen: te mooi om waar te zijn?

Vergaande biologische afbraak van toxische stoffen: te mooi om waar te zijn? PARTNERS CONSULTING & ENGINEERING Vergaande biologische afbraak van toxische stoffen: te mooi om waar te zijn? ir. Michiel Schöller, 06-27052687 Trion PuriTec Consulting & Engineering Amersfoort Nationale

Nadere informatie

Nut en noodzaak van slibonderzoek

Nut en noodzaak van slibonderzoek Nut en noodzaak van slibonderzoek Dennis Heijkoop, Eddie Koornneef, Paul Roeleveld (Royal HaskoningDHV) In de afvalwaterzuivering is de afgelopen jaren de aandacht verschoven van de waterlijn naar de sliblijn.

Nadere informatie

Thermische slibontsluiting rwzi Hengelo Pilotonderzoek 2011

Thermische slibontsluiting rwzi Hengelo Pilotonderzoek 2011 Thermische slibontsluiting rwzi Hengelo Pilotonderzoek 2011 Waterschap Regge en Dinkel December 2011 Inhoud Inleiding... 3 Proefopzet... 3 Resultaten... 5 Conclusies... 12 Bijlage ph-metingen Balansen

Nadere informatie

Anaërobevergisting van GFT afval

Anaërobevergisting van GFT afval IVVO Anaërobevergisting van GFT afval Een getuigenis na 10 jaar exploitatie Johan Del haye Plant Manager Biowaste treatment IVVO Johan.delhaye@ivvo.be 0032 57 23 08 80 Inhoud 1. Introductie IVVO 2. Op

Nadere informatie

Een smart grid op een RWZI: de business cases ontrafeld!

Een smart grid op een RWZI: de business cases ontrafeld! Een smart grid op een RWZI: de business cases ontrafeld! Gijs van der Meer (Waternet Adviseur water en energie) Elke Klaassen (ICT Group Data scientist) Introductie Wie zijn wij? Elke Klaassen o Data scientist

Nadere informatie

Samenwerking Optimalisatie Slibgisting (SOS) Gezamenlijk innoveren voor gezamenlijk succes - Ephyra en Themista -

Samenwerking Optimalisatie Slibgisting (SOS) Gezamenlijk innoveren voor gezamenlijk succes - Ephyra en Themista - Samenwerking Optimalisatie Slibgisting (SOS) Gezamenlijk innoveren voor gezamenlijk succes - Ephyra en Themista - Ephyra en Themista Vanuit eenzelfde achtergrond naar twee innovaties Snuffelronde innovatie

Nadere informatie

FAZ: Ja Opdrachtgever: Erica Mosch

FAZ: Ja Opdrachtgever: Erica Mosch Onderwerp: Vervangen van de menging in gistingstank rwzi Scheemda Nummer: Bestuursstukken\1313 Agendapunt: 7 DB: Ja 11-2-2013 BPP: Nee Workflow Opsteller: André Hammenga, 0598-693219 Schoon Water FAZ:

Nadere informatie

Verkenning mogelijkheden

Verkenning mogelijkheden final l rereport Verkenning mogelijkheden grondstof rwzi rapport 2013 31 I Verkenning mogelijkheden Grondstof RWZI rapport 2013 31 ISBN 978.90.5778.626.1 stowa@stowa.nl www.stowa.nl TEL 033 460 32 00 FAX

Nadere informatie