Informatie Reststoffen Energiecentrale Harlingen. Ten behoeve van de informerende bijeenkomst voor provinciale staten van Fryslân op 17 februari 2016

Transcriptie

1 Informatie Reststoffen Energiecentrale Harlingen Ten behoeve van de informerende bijeenkomst voor provinciale staten van Fryslân op 17 februari 2016

2 Inhoudsopgave Inhoudsopgave Algemene informatie REC Harlingen Algemeen Verwerkingscapaciteit Stookraam Rookgasreiniging Onderhoudsperiodes Rollen diverse bevoegde gezagen Inschakelen deskundigen Vergunningverlening Algemeen Vergunningprocedures Onderzoeken Intern onderzoek provincie Onderzoek Rekenkamer Onderzoek DCMR Onderzoek naar installatie REC Biomonitoring Gezondheidsonderzoek Volksgezondheid Monitor Grasonderzoek Toezicht en handhaving Toezicht bij de REC Handhavingsmogelijkheden algemeen Regelgeving Algemeen Regelgeving m.b.t. meten dioxinen Jaargemiddelde dioxine Toezicht op storingen Algemeen Overzicht storingen heden Storing 1 oktober Klachten Handhavingsbesluiten Beroeps- en hoger beroepsprocedures toezicht Voorlopige voorziening en beroep bouwwerkzaamheden Storingsuren... 16

3 4.7.3 Betrouwbaarheidsinterval jaargemiddelde emissiewaarden Verbrandingstemperatuur 12 februari Emissiemetingen Communicatie Communicatieprotocol Communicatie omgeving Luchtkwaliteitsonderzoek op leefniveau in Harlingen Aanleiding en doel Bevoegdheden en rollen bij het onderzoek Rol van de BG Continue monitoring van emissiegassen van de REC op dioxines c.a lmmissieonderzoek luchtkwaliteit op leefmilieu Resultaten continue dioxinemeting tot nu toe Bijlagen Bijlage 1: Overige procedures REC Bijlage 2: Moties Luchtkwaliteitsonderzoek Bijlage 3: Analyse storing 1 oktober

4 1. Algemene informatie REC Harlingen 1.1 Algemeen De REC is vanaf 29 maart 2011 in bedrijf. Vanaf die datum worden er afvalstoffen verbrand. In de REC verbrandt Omrin afval (huishoudelijke- en bedrijfsafvalstoffen). De verbrandingswarmte die vrijkomt wordt nuttig gebruikt voor stoomproductie. Deze stoom gebruikt het bedrijf Frisia in het bedrijfsproces en wordt gebruikt voor opwekking van stroom. 1.2 Verwerkingscapaciteit Om een indruk te krijgen hoe groot de verwerkingscapaciteit van de REC is in verhouding tot de andere verbrandingsinstallaties in Nederland is onderstaande tabel (2011) bijgevoegd. In deze tabel is overigens nog niet de laatste aanpassing van de capaciteit van de REC verwerkt. De vergunde capaciteit van de REC is sinds 10 december ton. Tabel overzicht van de AVI s: de status en capaciteit Installatie status volgens besluit staatssecretaris AEB AEC, Amsterdam R1 850 AEB HRC, Amsterdam R1 500 ARN, Nijmegen R1 310 Attero, Moerdijk R Attero, Wijster R1 719 AVR, Duiven R1 400 AVR, Rozenburg R EEW, Delfzijl R1 336 HVC, Alkmaar R1 675 HVC, Dordrecht R1 396 Omrin, Harlingen R1 228 Sita, Roosendaal R1 336 Twence, lijnen 1 en 2, Hengelo R1 363 Twence lijn 3, Hengelo R1 289 Capaciteit (kton) 4

5 1.3 Stookraam De oven van de REC is ontworpen voor het verbranden van afvalstoffen met een calorische waarde (verbrandingswaarde) in de range van 9 tot 15 MJ/kg. De gemiddelde stookwaarde van het afval dat de REC nu verwerkt is ongeveer 11 MJ/kg. 1.4 Rookgasreiniging De REC beschikt over een uitgebreide rookgasreinigingsinstallatie. In de vergunningaanvraag wordt de droge rookgasreiniging als volgt beschreven: Dit droge rookgasreinigingsysteem bestaat uit: 1. Een 1-velds E(lektrostatisch)-filter. Hiermee worden meer dan 85% van de vliegassen afgevangen; 2. Een additieven-injectie met natriumbicarbonaat en actief kool. De additieven adsorberen aanwezige (gasvormige) verontreinigingen. Natriumbicarbonaat zorgt voor adsorptie van HCl, SO2 en HF. Het actief kool zorgt voor adsorptie van zware metalen en dioxinen en furanen Het doekenfilter verwijdert vervolgens de (stof)gebonden verontreinigingen. De bicarbonaat injectie en actief kool injectie zijn beide dubbel uitgevoerd. In normale situaties is 1 lijn in werking en staat de tweede stand-by. 3. Het doekenfilter. Dit verwijdert de (stof)gebonden verontreinigingen. Het doekenfilter bestaat uit totaal 8 (2x4) onafhankelijke, apart af te schakelen compartimenten. Hiermee is het doekenfilter uitgevoerd met voldoende overcapaciteit. Het doekenfilter is in staat om met minder dan 8 compartimenten de emissiegrenswaarden te behalen. Bij maximale capaciteit is dit 7 compartimenten en bij de minimale capaciteit is dit 5 compartimenten. 4. Een SCR-katalysator, die ervoor zorgt dat NOX door middel van een ammoniakoplossing (NH4OH) uit de rookgassen wordt verwijderd. De NOX wordt omgezet in stikstof en water. 5. Een warmtewisselaar, een zuig/trek ventilator en de schoorsteen. 1.5 Onderhoudsperiodes De installatie wordt continu onderhouden. Voor onderhoudsreparaties in de ketel en aan sommige onderdelen van de installatie kan het nodig zijn dat de afvalverbranding tijdelijk gestaakt wordt tijdens onderhoud of dat de REC stil wordt gelegd voor de duur van de reparatie. Daarnaast wordt de REC jaarlijks enkele weken stilgelegd wegens groot onderhoud. 5

6 Onderhoud dat consequenties kan hebben voor de emissie van de inrichting of effect heeft op de afvalverbranding worden (indien mogelijk vooraf) gemeld en op de provinciale website vermeld in het weeknieuws. 1.6 Rollen diverse bevoegde gezagen Gedeputeerde staten van de provincie Fryslân zijn bevoegd gezag voor de omgevingsvergunningen. Niet alleen milieu, maar ook bijvoorbeeld bouwen en lozingen (voormalig Wvo) valt hieronder. De FUMO verzorgt namens GS de vergunningverlening, het toezicht en de handhaving bij de REC. GS is niet het enige bevoegde gezag. Naast GS is bijvoorbeeld de Inspectie SZW (de Arbeidsinspectie) betrokken bij de REC inzake de veiligheid en kwaliteit van de stoomleidingen en andere arbozaken. De Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) houdt toezicht op de afvalstromen uit het buitenland die naar de REC gaan. De gemeente Harlingen (GGD) is tot slot verantwoordelijk voor de volksgezondheid. De gemeente heeft daarnaast een rol in het kader van de ruimtelijke ordening (het bestemmingsplan). 1.7 Inschakelen deskundigen De FUMO maakt in voorkomende gevallen gebruik van de expertise van externe adviesbureaus of deskundigen. Zo wordt bijvoorbeeld adviesbureau Witteveen + Bos ingeschakeld om verspreidingsberekeningen te maken. Per geval wordt beoordeeld of expertise wordt ingehuurd. 6

7 2. Vergunningverlening 2.1 Algemeen Voorafgaand aan de start van de bouw en het verbranden van afvalstoffen bij de REC zijn uitgebreide vergunningprocedures gevolgd. Hieronder hebben wij de belangrijkste weergegeven. Daarnaast zijn groot aantal kleinere procedures doorlopen. Deze zijn als bijlage bijgevoegd. Alle procedure stukken zijn op REC pagina van de provinciale website terug te vinden. Voor het verlenen van omgevingsvergunningen gelden de procedureregels uit de Algemene wet bestuursrecht (de Awb) en de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (de Wabo). De FUMO voert de vergunningverlening voor GS uit. 2.2 Vergunningprocedures De procedures rondom de REC zijn gestart in 2006 met een startnotitie MER (milieueffectrapportage). Op 26 september 2007 worden de MER en de milieuaanvraag ingediend. Op 16 december 2008 wordt de eerste beschikking aan Reststoffen Energie Centrale te Harlingen verleend. Tegen deze beschikking worden door omwonenden, de Stichting Afvaloven Nee en de Waddenvereniging zienswijzen ingediend. Bij uitspraak van het beroep bij de Afdeling bestuursrecht van de Raad van State (de ABRvS) wordt deze beschikking op 13 januari 2010 vernietigd. Na de uitspraak van de ABRvS worden op 6 mei 2010 door Omrin aanvullingen op de milieuaanvraag ingediend. Deze aanvullingen zijn voldoende om een nieuwe beschikking op te kunnen stellen. Op 5 oktober 2010 verlenen gedeputeerde staten opnieuw een beschikking aan de Reststoffen Energie Centrale. Deze beschikking blijft bij uitspraak op 14 maart 2012 bij de ABRvS in stand en is daarmee onherroepelijk. Deze beschikking betreft het verbranden van maximaal ton afvalstoffen. 18 april 2013 dient Omrin een aanvraag in voor een veranderingsvergunning. Eén van de veranderingen die aangevraagd worden is een verhoging van de hoeveelheid te verwerken afvalstoffen van ton naar ton (binnen het bestaande stookraam). Op 10 december 2013 wordt deze beschikking verleend. Tegen deze procedure loopt een beroepsprocedure bij de rechtbank. Daarmee is deze beschikking niet onherroepelijk. Op 6 oktober 2015 verlenen gedeputeerde staten een veranderingsvergunning voor het plaatsen van een turbine/generator met condensorgebouw. Deze procedure is gecoördineerd afgehandeld met gemeente Harlingen vanwege samenloop met partiele herziening bestemmingsplan. Deze beschikking is onherroepelijk. 7

8 3. Onderzoeken De procedures rondom de REC liggen gevoelig. Als gevolg daarvan zijn meerdere onderzoeken in de afgelopen jaren uitgevoerd. 3.1 Intern onderzoek provincie In 2009 heeft gedeputeerde Adema toegezegd een intern onderzoek te laten uitvoeren naar de vergunningprocedure van de vergunning voor de REC die op 13 januari 2010 is vernietigd door de Raad van State. Het doel van dit onderzoek was om een evaluatie uit te voeren van het proces van vergunningverlening. De evaluatie is gericht op leerpunten voor zowel het provinciaal bestuur als de provinciale organisatie. Evaluaasje fan it proces Reststoffen Enerzjy Sintrale Harns, Leeuwarden: Provincie Fryslân 2011, met als subtitel Fergunningferliening oant ùtspraak Steatsrie fan 13 jannewaris De conclusie van deze evaluatie is hieronder weergegeven: De provincie werd gedurende het hele proces geplaagd door een onheldere rolopvatting en communicatie over de eigen rol, zowel intern als extern. Dat uitte zich in het helpen verkrijgen van subsidie voor een organisatie waarvan later een vergunningaanvraag beoordeeld moest worden en een sterke tegemoetkoming van Omrin in ondersteuning bij de vergunningaanvraag. Ook was de provincie in haar publieke optredens niet helder over haar eigen (beperkte, nauw omschreven) rol. Zo was daar de niet na te komen toezegging over draagvlak in het coalitieakkoord, de politiek geladen vragen van PS welke zich vaak uitstrekten tot buiten de wettelijke rol van de provincie enzovoorts. Een dergelijke vermenging van rollen is voor de beeldvorming in de context van vergunningverlening voor een dergelijke controversiële inrichting niet wenselijk. 3.2 Onderzoek Rekenkamer Het tweede onderzoek is een extern onderzoek geweest, dat op verzoek van Provinciale Staten is uitgevoerd, door de Noordelijke Rekenkamer. Dit onderzoek is op 16 december 2013 aangeboden aan Provinciale Staten en heeft als titel: Provinciale vergunningverlening aan de Reststoffen Energie Centrale Harlingen (2013) As t net kin sa t it moat, dan moat it mar sa t it kin. Het doel van dit onderzoek was inzicht te bieden in het verloop van het proces van vergunningverlening voor de REC. De Rekenkamer komt tot een groot aantal conclusies en aanbevelingen op de volgende punten:. - Zorgvuldigheid belangenafweging milieuaspecten REC - De communicatie over de REC - Democratische controle Provinciale Staten De resultaten van deze onderzoeken zijn in verschillende Statenvergaderingen aan de orde geweest. 3.3 Onderzoek DCMR In 2011 heeft een collegiale visitatie door de DCMR plaatsgevonden. Door de DCMR is de vergunningverlening en de wijze waarop in de beginfase van de REC toezicht is gehouden en gehandhaafd bekeken. Het rapport van de Noordelijke Rekenkamer meldt hierover het volgende: In 2011 heeft DCMR Milieudienst Rijnmond (hierna te noemen: DCMR) in opdracht van het hoofd van de afdeling Omgevingsvergunningen en Toezicht haar visie gegeven op de vergunningverlening, toezicht en handhaven in de periode van 21 februari tot en met 31 juli 8

9 2011. DCMR constateert dat de nieuwe vergunning voor de REC voldoet met betrekking tot de regulering van storingen en dat de vergunning op bepaalde onderdelen strenger is dan het Besluit verbranden afvalstoffen (Bva). De door de provincie gevolgde procedures zijn conform wet- en regelgeving. 3.4 Onderzoek naar installatie REC Ingenieursbureau Wandschneider en Gutjahr, gespecialiseerd in afvalovens, is kort geleden gevraagd een onderzoek te doen naar de installatie van de REC. Hun belangrijkste opdracht is te kijken of de REC gebruik maakt van de best beschikbare technieken. Ook moeten ze beoordelen of de REC zich kan meten met andere afvalovens. Tenslotte is gevraagd naar het spoelprogramma. Op het moment van schrijven van het feitenrelaas is de rapportage van de heer Wandschneider nog niet definitief. 3.5 Biomonitoring Omrin heeft een overeenkomst gesloten met LTO Noord om de negatieve effecten op het agrarisch productiemilieu bij exploitatie van de installatie zoveel mogelijk te vermijden. Hiertoe is een biomonitoringsprogramma rond de installatie geïmplementeerd. Van deze monitoring wordt jaarlijks een rapportage opgesteld. Deze rapporten zijn op de site van Omrin ( te vinden. Omrin voldoet hiermee aan voorschrift van de beschikking van 5 oktober Vergunninghouder dient binnen 6 maanden na het in werking treden van de vergunning, onderzoek te doen naar de haalbaarheid van een monitoringsprogramma ter zake van onderzoek naar mogelijke effecten op de kwaliteit van agrarische producten en gewassen, gelegen binnen de invloedssfeer van de inrichting. 3.6 Gezondheidsonderzoek Volksgezondheid Monitor Provincie Fryslân heeft het advies van GGD Fryslân opgevolgd om voor het monitoren van de gezondheid en ervaren geur- en geluidhinder van inwoners van Harlingen gebruik te maken van de Gezondheidsmonitor. Door aan te sluiten bij een bestaande monitor, wordt relatief eenvoudig en efficiënt een eerste indicatie verkregen over de ontwikkeling van de gezondheid en ervaren hinder voor- en nadat de REC in gebruik is genomen. Het rapport van de GGD is op 13 februari 2014 aan Provinciale Staten toegestuurd. Eén van de conclusies van het rapport is: Er is geen indicatie voor een verschil in klachten van algemene aard en de ademhaling tussen de gebieden binnen de gemeente Harlingen. Ook is er geen indicatie voor een toename van klachten van algemene aard en de ademhaling in de periode voordat en nadat de REC in bedrijf is genomen. 3.7 Grasonderzoek In 2014 en 2015 heeft het RIVM in opdracht van de gemeente Harlingen enkele tientallen gras- en grondmonsters genomen in de omgeving van de REC. Doel hiervan is om na te kunnen gaan of zich dioxines hebben verspreid. Eén van de conclusies van dit onderzoek is dat er geen aanwijzingen zijn gevonden dat herhaaldelijk of langdurig veel dioxines neergeslagen zijn. 9

10 4. Toezicht en handhaving 4.1 Toezicht bij de REC Het toezicht bij de REC vindt plaats conform een vooraf opgesteld toezichtsplan. Dit plan geeft weer waar in de genoemde periode het toezicht bij dit bedrijf op is gericht. Dit is gebaseerd op het VTH-beleid van de provincie, de Dienstverleningsovereenkomst 2015 tussen de FUMO en de provincie en het bijbehorende het Uitvoeringsprogramma 2015 en de risicoanalyse van het bedrijf. In dit toezichtsplan wordt aangegeven: welke rapportage en onderzoeksverplichtingen moeten worden ingediend, dit om te kunnen monitoren of wordt voldaan aan de verplichtingen; op welke thema's wordt toezicht gehouden; op welke installaties / systemen wordt binnen dat thema toezicht gehouden; wat is daarvoor nodig, bijvoorbeeld budget, externe expertise, opleiding etc.; hoeveel uren worden door de Wabo-inspecteur besteed; van welke specialist inzet verwacht wordt en de raming van de uren; de afstemming van het toezicht met handhavingspartners; de geplande inspectieperiode of -datum. Met deze gegevens is voor de FUMO en de opdrachtgever, de provincie, inzichtelijk hoe het toezicht voor het betreffende jaar wordt georganiseerd. De FUMO gebruikt bij de REC de volgende vormen van toezicht: Fysiek toezicht: op de locatie wordt bekeken of er al dan geen overtredingen van de geldende voorschriften plaatsvinden. Administratief toezicht: hierbij wordt nagegaan of de diverse registraties die op grond van de voorschriften moeten worden bijgehouden ook aanwezig zijn en op de juiste manier worden geregistreerd. Metingen: dit zijn emissiemetingen die in opdracht van de provincie/fumo door een extern bureau worden uitgevoerd. De resultaten worden gebruikt voor de verificatie van de gegevens van Omrin en om na te gaan of voldaan wordt aan de in de voorschriften gestelde emissienormen. Systeemtoezicht: controleren van systemen (bijvoorbeeld het Veiligheidsbeheerssysteem (het VBS)), processen, methoden en beheersmaatregelen die gericht zijn op het borgen van de naleving van de (verleende) omgevingsvergunning en rechtstreeks werkende weten regelgeving. Hierbij wordt bijvoorbeeld nagegaan of de benodigde procedures voldoende beschreven en aanwezig zijn, de procedures in overeenstemming zijn met de geldende regels en dat er overeenkomstig de procedures wordt gewerkt. De belangrijkste milieuaspecten waarop het toezicht bij de REC zich richt zijn: De acceptatie (aanvoer) van de te verbranden afvalstoffen; Het onderhoud en controle op de installatie m.b.t. het verbranden van afval en het reinigen van de bij de verbranding vrijkomende rookgassen; De monitoring van de gereinigde rookgassen (emissie) aan de schoorsteen. 4.2 Handhavingsmogelijkheden algemeen Wanneer wij een overtreding constateren, kunnen we op diverse manieren optreden. De manier waarop wordt toezicht gehouden op bedrijven waarvoor wij bevoegd gezag zijn, is vastgelegd in de stukken Integraal toezicht- en handhavingsbeleid en het Fries Draaiboek handhaving milieuwetgeving. Er kan een eerste controlebrief worden verzonden. Hierin wordt gemaand de overtreding te beëindigen, of wordt geëist dat de overtreding niet nogmaals plaatsvindt. Daarnaast kan een voorwaarschuwingsbrief worden verzonden. In deze brief wordt gewaarschuwd voor een 10

11 bestuursrechtelijke sanctie, wanneer een bedrijf niet aan de in de brief gestelde maatregelen voldoet binnen een bepaalde termijn. Tot slot is het mogelijk om een last onder dwangsom of last onder bestuursdwang op te leggen. Een last onder dwangsom houdt in dat een bedrijf een dwangsom verbeurt wanneer niet wordt voldaan aan de in de last gestelde maatregelen. Een last onder bestuursdwang houdt in dat wanneer niet wordt voldaan aan de in de last gestelde maatregelen, een bestuursorgaan zelf deze maatregelen kan nemen, op kosten van de overtreder. De manier waarop wij optreden is afhankelijk van een aantal factoren, bijvoorbeeld de duur en ernst van de overtreding. Wanneer een overtreding ernstig is of (grote) gevolgen heeft voor de omgeving, zal eerder worden overwogen om direct een last onder dwangsom of bestuursdwang op te leggen. 4.3 Regelgeving Algemeen De FUMO controleert of de REC zich houdt aan de omgevingswet- en regelgeving. Aan de omgevingsvergunningen die zijn verleend zijn voorschriften verbonden waaraan de REC zich moet houden. Naast de vergunning moet de REC zich houden aan rechtstreeks werkende regelgeving, zoals het Activiteitenbesluit milieubeheer en de onderliggende Activiteitenregeling milieubeheer. In onder meer het Activiteitenbesluit en de Activiteitenregeling zijn de regels van de Europese Richtlijn Industriële Emissies (RIE) geïmplementeerd. Europese richtlijnen werken niet rechtstreeks, maar worden door de lidstaten in nationale regelgeving verwerkt. In Nederland is de RIE onder meer in het Activiteitenbesluit en de Activiteitenregeling geïmplementeerd. Voordat de regels met betrekking tot afvalverbrandingsinstallaties in het Activiteitenbesluit waren verwerkt, stonden deze regels in het Besluit verbranden afvalstoffen (het Bva). De regels uit het Bva zijn vanaf 1 januari 2013 overgegaan naar het Activiteitenbesluit en regeling Regelgeving m.b.t. meten dioxinen In artikel 5.12 van de Activiteitenregeling is gesteld dat dioxinen en furanen tweemaal per jaar gemeten moeten worden. Indien wordt voldaan aan specifieke omstandigheden, kan worden volstaan met een jaarlijkse meting. In de Activiteitenregeling worden eisen gesteld aan de wijze waarop de bemonsteringen, analyses en metingen plaatsvinden. Op de bemonstering en analyse van de som van dioxinen en furanen zijn de NEN-EN tot en met 3 van toepassing. Deze NEN-normen beschrijven de wijze van monsterneming, de wijze waarop extractie en opwerking van het monster moet plaatsvinden en de wijze waarop identificatie en kwantificering moet plaatsvinden. In artikel 5.20 van de Activiteitenregeling wordt gesteld dat een periodieke meting van dioxinen en furanen uit één deelmeting bestaat over een bemonsteringsperiode van ten minste 6 uur en ten hoogste 8 uur Jaargemiddelde dioxine In de omgevingsvergunning van de REC zijn emissie-eisen voor dioxinen opgenomen. Ook in het Activiteitenbesluit staan emissie-eisen voor dioxinen. In een brief van 27 januari 2015 aan provinciale staten met kenmerk is vermeld dat er aan de hand van de 11

12 resultaten van de continue dioxinemeting niet zomaar kan worden gehandhaafd. In die brief staat onder meer: Een en ander betekent dat niet in alle gevallen bij een geconstateerde verhoogde waarde, op basis van de uitkomsten daarvan door het bevoegd gezag handhavend opgetreden kan worden. Een geconstateerde overschrijding zou uiteraard wel aanleiding kunnen zijn voor nader onderzoek. Dat niet kan worden gehandhaafd op een verhoogde emissiewaarde van dioxinen, komt door onder meer de volgende omstandigheden: 1. De jaargemiddelde emissiewaarde uit de omgevingsvergunning moet worden bepaald gedurende omstandigheden waarin de installatie normaal in bedrijf is, dus exclusief storingen en stilstand. Dit blijkt uit de begrippen- en literatuurlijst die bij de omgevingsvergunning is gevoegd. De emissie-eisen van het Activiteitenbesluit gelden bij verbranding van afval. Periodes van opstarten en stilleggen zijn hiervan uitgesloten, mits dan geen afval wordt verbrand. De bemonstering van dioxinen vindt nu continu plaats, inclusief storingen, opstarten en stilleggen. 2. In de omgevingsvergunning en het Activiteitenbesluit wordt een andere bemonsteringstechniek voorgeschreven dan dat nu voor de continue emissiemeting wordt gebruikt. Volgens de omgevingsvergunning en het Activiteitenbesluit wordt de emissiewaarde van dioxinen en furanen bepaald door een deelmeting over een bemonsteringsperiode van ten minste 6 uur en ten hoogste 8 uur (artikel 5.20, zevende lid, van de Activiteitenregeling en voorschrift 1.8 van de bijlage bij het Besluit verbranden afvalstoffen, het Bva). De waarde van dioxinen wordt nu continu gemeten. De bemonsteringsperiode voldoet daarom niet aan de gestelde eisen in de omgevingsvergunning en het Activiteitenbesluit. 3. De meetmethode die wordt gebruikt voor de continue dioxinemeting is in Nederland (nog) niet geaccrediteerd. 4. Niet voor alle geanalyseerde stoffen (bijvoorbeeld PCB s) zijn in de vergunning en/of Activiteitenbesluit emissie-eisen opgenomen. 4.4 Toezicht op storingen Algemeen Storingen met gevolgen voor de omgeving worden door de REC op grond van hoofdstuk 17 van de Wet milieubeheer en de omgevingsvergunning terstond telefonisch gemeld bij het milieualarmnummer voor Fryslân. De REC bevestigt dit aansluitend met een schriftelijke melding. Gaandeweg kan de melding aangevuld worden op het moment dat aanvullende informatie nodig is of dan pas gegeven kan worden. Na de melding beoordeelt de dienstdoende toezichthouder of acuut ingrijpen volgens vooraf afgesproken werkwijze nodig is. Daarna wordt de storingsmelding overgedragen aan de reguliere toezichthouder. Die beoordeelt of de REC de juiste handelingen heeft verricht om de eventuele gevolgen en effecten voor de omgeving zoveel mogelijk te beperken en of aanvullende handelingen nodig zijn Overzicht storingen heden Bij de REC vinden regelmatig kleine storingen plaats, zoals het verstopt zitten van de bicarbonaatdosering. Er vinden ook grotere storingen plaats. Hierna worden de belangrijkste storingen die in de periode vanaf de opstart hebben plaatsgevonden, benoemd. Ook wordt hierna het aantal storingsuren per kalenderjaar genoemd. Een afvalverbrandingsinstallatie 12

13 mag maximaal 60 storingsuren per jaar hebben. Een storingsuur is de periode (uitgedrukt in uren) waarbij er een emissieoverschrijding is door een storing in de rookgasreiniging of meetapparatuur, terwijl er afval wordt verbrand. Inregelperiode 2011: Vanaf 29 maart 2011 tot en met 28 april 2011 is de REC ingeregeld, wat gepaard is gegaan met storingsuren. De stoffen die in die periode in verhoogde mate zijn vrijgekomen zijn HCl, SO2 en NOx. Kalenderjaar 2011 na inregelperiode: Na de inregelperiode hebben zich weinig storingen voorgedaan. Uiteindelijk zijn totaal 64,5 storingsuren vastgesteld. Kalenderjaar 2012: In 2012 zijn 7 storingsuren vastgesteld. Kalenderjaar 2013: In 2013 zijn 25 storingsuren vastgesteld. Kalenderjaar 2014: In 2014 zijn 26 storingsuren vastgesteld. Storingen stoomleidingen : In 2014 en 2015 hebben storingen plaatsgevonden die veroorzaakt zijn door stoomlekkage. Bij bijna alle storingen gekoppeld aan de stoomlekkage was het mogelijk om regulier af te stoken of kwam er zoveel water en stoom vrij dat het afval volledig werd geblust. Alleen op 29 september 2014 was dat niet mogelijk en was sprake van storingsuren (storing in combinatie met emissieoverschrijdingen). Deze ernstige storing heeft geuroverlast veroorzaakt in de omgeving. Gezien de aard van de storing en wat in de aanvraag is vermeld over mogelijke emissies tijdens dergelijke storingen, is het niet uitgesloten dat bij deze specifieke storing verhoogde dioxine-emissie heeft plaatsgevonden. Kalenderjaar 2015: Van 8 mei tot 29 juni 2015 is de REC uit bedrijf geweest wegens groot onderhoud. In de periode voor de stop heeft de REC te kampen gehad met een aantal storingen. Een aantal van deze storingen waren het gevolg van gesprongen stoomleidingen, die werden veroorzaakt door corrosie als gevolg van gaten in het voeg/metselwerk van de vuurvaste tegels. De REC heeft het probleem aangepakt tijdens de onderhoudstop. De REC heeft de vuurvaste tegels aan de binnenkant van de verbrandingsoven vervangen. Op 26 juni 2015 is een stofwolk ontstaan, toen de REC na de bouwperiode werd opgestart. Het aantal storingsuren over 2015 kan pas definitief worden vastgesteld wanneer Omrin het jaarrapport voor de REC over kalenderjaar 2015 indient en deze beoordeeld is. Wel kan worden vastgesteld dat het aantal storingsuren ruim onder het maximaal toegestane aantal van 60 storingsuren zal uitkomen. Het jaarrapport moet conform afspraken met de REC ingediend zijn voor 1 april 2016, waarna de beoordeling bij de FUMO start Storing 1 oktober 2015 Op 1 oktober 2015, 5:55 uur, is een storing aan de ketel gemeld en dat de installatie opnieuw opgestart moest worden. Om 6:35 uur is een eerste schriftelijke melding verzonden, die om 9:47 uur is aangevuld met de mededeling dat de installatie uit bedrijf is en dat het verbrandingsrooster met daarop afval wordt leeg gedraaid (later zijn nog enkele aanvullingen gedaan om de melding te completeren). Bij het lezen van de mail is duidelijk dat het een ernstige storing is. De REC heeft afspraken gemaakt met de omliggende bedrijven die werkzaamheden verrichten op hoogte (takelkraan 13

14 en windmolens). Volgens verspreidingsberekeningen hebben alleen werknemers op hoogte risico op reversibele klachten in geval van een ernstige storing. Op grond van de windrichting en de afspraken was er geen aanleiding voor alarmering. Daarna is door de toezichthouder op basis van ervaringen met deze installatie beoordeeld wat de mogelijke effecten zijn geweest voor de omgeving en of de REC de juiste stappen heeft genomen om die effecten zo klein mogelijk te houden. Op grond van de aangeleverde informatie blijkt: bij deze ernstige storing was sprake van ongunstige omstandigheden; de REC heeft de installatie op veilige wijze uit bedrijf genomen voordat deze na herstel van de storing weer is opgestart. Hierbij zijn gebruikelijke handelingen verricht die nodig zijn voor veilig gebruik van de installatie; tijdens de storing is sprake van bijzondere omstandigheden. De afvalverbranding kon door de uitval van de hoofdventilator niet op de gebruikelijk gecontroleerde wijze plaatsvinden, ook was het om veiligheidsredenen niet mogelijk om de gasgestookte hulpen steunbranders in te zetten en daarmee de installatie op de gewenste temperatuur te houden. Ook wordt om veiligheidsredenen dan automatisch een deel van de rookgasreiniging uitgezet om ernstigere gevolgen te voorkomen; door de bijzondere omstandigheden was de emissie van schadelijke stoffen relatief hoog. In de vergunningprocedure is er van uitgegaan dat deze storingen kunnen plaatsvinden. Ook het Activiteitenbesluit gaat uit van maximaal 60 storingsuren in een jaar. Bij storingen waarbij onvoldoende zuurstof beschikbaar is bij een te lage verbrandingstemperatuur kunnen o.a. dioxinen vrij komen; De REC heeft geprobeerd het smeulende of brandende afval zo snel mogelijk uit de installatie te halen. Het heeft 9,5 uur geduurd voordat alle afval van het verbrandingsrooster is gehaald en het afval in de doseerinstallatie geblust is. Er zijn geen aanwijzingen dat dit sneller had gekund. In het reguliere verbeteringstraject van de installatie wordt iedere storing door de technici van de REC doorgenomen en beoordeeld of met aanvullend onderhoud of wijzigingen van de installatie de bedrijfszekerheid nog kan toenemen. Dit is onderdeel van het bedrijfsinterne zorgsysteem. Eind december 2015 werden de resultaten bekend van de continue bemonstering tijdens deze storing op 1 oktober 2015, die op advies van de begeleidingsgroep Luchtkwaliteit Harlingen e.o. wordt uitgevoerd bij de REC. De resultaten van die meting waren aanleiding om voor nader onderzoek. Al snel werd bekend dat de verhoogde dioxinewaarden naar alle waarschijnlijkheid het gevolg zijn van de storing op 1 oktober Hoewel er in de Nederlandse wetgeving geen eisen gelden voor dioxine-emissie tijdens storingen, ook in de omgevingsvergunning niet, was dit voor ons wel aanleiding om de REC te dwingen extra inspanningen te verrichten om de dioxine-emissie tijdens storingen en de kans op storingen verder om laag te krijgen. Hiertoe zijn lasten onder dwangsom opgelegd. De komende tijd zal met behulp van deskundigen bekeken worden wat mogelijk en afdwingbaar is en of de FUMO nog meer had kunnen doen in haar toezichtsrol. 4.5 Klachten Klachten die bij het Milieualarmnummer binnen komen en gerelateerd worden aan de REC worden onderzocht. Indien voor het onderzoeken van de klacht noodzakelijk is, gaat de dienstdoende toezichthouder naar Harlingen om de klacht te onderzoeken. De klachten die worden gerelateerd aan de REC worden in een klachtenoverzicht opgenomen. Deze staat op de provinciale website ( en wordt regelmatig ververst. De klachten worden geanonimiseerd. In het klachtenoverzicht wordt vermeld hoe de klacht is afgehandeld en of de klacht terecht was of niet. Het Milieualarmnummer wordt regelmatig gebeld met de mededeling dat de pluim van de REC zichtbaar is. Onder bepaalde weersomstandigheden kan de pluim zichtbaar zijn als 14

15 gevolg van waterdamp in de rook. De REC heeft gekozen voor een droge rookgasreinigingstechniek. Ten opzichte van rook van natte rookgasreinigingstechnieken, bevat de rook die na reiniging uit de schoorsteen van de REC komt, relatief weinig waterdamp. Daarom zal de rook onder de meeste weersomstandigheden niet in de lucht condenseren en dus niet zichtbaar zijn. Onder bepaalde weersomstandigheden zal ook de weinige waterdamp in de rook van de REC condenseren en zichtbaar zijn. Dit komt bijvoorbeeld voor als de luchtvochtigheid hoog is of de buitentemperatuur laag is (of een combinatie daarvan). Afhankelijk van de lichtinval en de achtergrond zal de rookpluim donker- of lichtgrijs van kleur zijn. In het klachtenoverzicht worden deze klachten als terechte waarneming benoemd. Het zichtbaar zijn van de pluim is geen overtreding van de vergunningvoorschriften. 4.6 Handhavingsbesluiten Sinds de bouw van de REC zijn de volgende handhavingsbesluiten genomen: In november 2010 is een preventieve last onder dwangsom opgelegd van ,-- per dag, om te voorkomen dat de REC in werking werd gebracht zonder dat daarvoor een vergunning is verleend. Het maximaal te verbeuren bedrag was ,--. Deze last onder dwangsom is in januari 2011 ingetrokken. Reden hiervoor is dat de voorzieningenrechter een verzoek tot schorsing van de omgevingsvergunning van 5 oktober 2010 heeft afgewezen. De vergunning is daarom in werking getreden. Deze dwangsom is niet verbeurd. Eind 2011 heeft de provincie een last onder dwangsom opgelegd voor het overschrijden van het maximale aantal storingsuren in één jaar. Omrin verbeurt een dwangsom van ,-- per keer (per storing) dat het maximale aantal van 60 storingsuren per kalenderjaar wordt overschreden. Het maximaal te verbeuren bedrag is ,--. Deze dwangsom is tot nu toe niet verbeurd. In april 2012 is een last onder dwangsom opgelegd wegens het niet tijdig melden van ongewone voorvallen. Per keer dat niet aan de last werd voldaan, zou Omrin een dwangsom van 1.500,-- verbeuren. Het maximaal te verbeuren bedrag was ,--. Deze last onder dwangsom is in februari 2013 weer ingetrokken, omdat de vergunning is aangepast. In de vergunning zijn voorschriften opgenomen waarin staat dat Omrin niet alle ongewone voorvallen hoeft te melden. Deze dwangsom is niet verbeurd. In mei 2014 is een last onder dwangsom opgelegd wegens het langer dan 4 dagen opslaan van afvalstoffen terwijl de REC niet in bedrijf was. Per keer dat niet aan de last zou worden voldaan, verbeurde Omrin een dwangsom van ,--. Het maximaal te verbeuren bedrag was ,--. Er kon maximaal ,-- per week worden verbeurd. Deze dwangsom is tweemaal verbeurd en ingevorderd (tweemaal ,--). Naar aanleiding van gegrond verklaarde bezwaren is de last onder dwangsom in maart 2015 ingetrokken en zijn de betaalde bedragen terugbetaald aan Omrin. Op 4 februari 2016 zijn vijf lasten onder dwangsom opgelegd aan Omrin, wegens: 1. Het niet in werking hebben van de actief kooldosering, terwijl er afvalstoffen werden verbrand. Het niet in werking hebben van de actief kooldosering op 2 oktober 2015 is een overtreding van artikel 2.1, eerste lid, aanhef en onder e, sub 2 en 3 van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (de Wabo). Hierin staat dat het verboden is om zonder omgevingsvergunning een inrichting in werking te hebben of de werking ervan te wijzigen. Omrin verbeurt een dwangsom van ,-- per keer dat wordt geconstateerd dat niet aan de last wordt voldaan. Hierbij geldt een maximaal te verbeuren bedrag van , Het niet afstoken van de installatie binnen 4 uur. In artikel 5.26, tweede lid, van het Activiteitenbesluit staat dat bij overschrijding van een emissiegrenswaarde door een 15

16 storing de thermische behandeling van afvalstoffen binnen vier uur moet zijn beëindigd. Het afval heeft 9,5 uur in de verbrandingskamer gebrand/gesmeuld. Er is daarom sprake geweest van overtreding van artikel 5.26, tweede lid, van het Activiteitenbesluit. Omrin verbeurt een dwangsom van ,-- per keer dat wordt geconstateerd dat niet aan de last wordt voldaan. Hierbij geldt een maximaal te verbeuren bedrag van , Het niet melden van het feit dat de actief kooldosering gedurende ruim 12 uur niet in werking was. Het niet melden is een overtreding van artikel 17.5e van de Wet milieubeheer. Omrin verbeurt een dwangsom van 2.500,-- per keer. Hierbij geldt een maximaal te verbeuren bedrag van , Het overschrijden van de emissiegrenswaarden voor gasvormige en vluchtige organische stoffen uitgedrukt in totaal organisch koolstof (TOC) en koolstofmonoxide (CO) uit artikel 5.26, derde lid, van het Activiteitenbesluit. Omrin verbeurt een dwangsom van ,-- (twintigduizend euro) per keer dat wordt geconstateerd dat niet aan de last wordt voldaan. Hierbij geldt een maximaal te verbeuren bedrag van , Het meetbereik van de tweede stofmeter. Gebleken is dat deze tweede stofmeter geen betrouwbare gegevens geeft in een storingssituatie, waarschijnlijk vanwege de locatie van de stofmeter. Omdat er geen betrouwbare gegevens zijn, is het niet mogelijk om vast te stellen of wordt voldaan aan de emissie-eisen. Dit is in strijd met artikel 5.29, eerste lid, van het Activiteitenbesluit en artikel 5.10 van de Activiteitenregeling. De begunstigingstermijn is gesteld op 2 maanden. Dit zou inhouden dat het probleem uiterlijk begin april opgelost moet zijn. Omrin verbeurt een dwangsom van ,-- per maand dat wordt geconstateerd dat niet aan de last wordt voldaan. Hierbij geldt een maximaal te verbeuren bedrag van ,--. Behalve de recent opgelegde dwangsombeschikkingen is er nog één dwangsombeschikking in werking. Deze gaat over het maximale aantal storingsuren per kalenderjaar. 4.7 Beroeps- en hoger beroepsprocedures toezicht Voorlopige voorziening en beroep bouwwerkzaamheden Tijdens de bouw heeft Stichting Afvaloven Nee een verzoek ingediend om handhavend op te treden tegen de bouwwerkzaamheden van de REC. Dit verzoek is afgewezen. Daartegen heeft de Stichting bezwaar gemaakt en daarnaast heeft de Stichting een verzoek om voorlopige voorziening ingediend bij de Afdeling bestuursrecht van de Raad van State (ABRvS). Mede doordat er bij de bouw geen milieubelangen werden geschonden, is het verzoek op 4 mei 2010 door de ABRvS afgewezen. De ABRvS heeft het beroep in een uitspraak van 16 maart 2011 vervolgens niet-ontvankelijk verklaard, wegens het ontbreken van belang Storingsuren Na de inregelperiode zijn handhavingsverzoeken ingediend met het verzoek handhavend op te treden tegen overtreding van het maximale aantal storingsuren. Afvalverbrandingsinstallaties mogen per kalenderjaar maximaal 60 storingsuren hebben. Wij hebben de handhavingsverzoeken afgewezen, onder meer omdat wij meenden dat gedurende de inregelperiode de storingsurenregeling niet van toepassing is. De bezwaarschriften waren onder meer gericht tegen dit standpunt. De bezwaarschriftencommissie heeft geadviseerd de bezwaren gegrond te verklaren. Dit is vervolgens gebeurd. Omdat de REC in 2011 het maximale aantal storingsuren heeft 16

17 overschreden, hebben wij aan Omrin bij brief van 13 december 2011 (verzonden op 20 december 2011) een last onder dwangsom opgelegd. Een inwoner van Harlingen was het niet eens met de beslissing een last onder dwangsom op te leggen. Hij wenste stillegging van de REC, door middel van een last onder bestuursdwang. Daarom heeft hij beroep ingesteld tegen ons besluit. In een uitspraak van 18 januari 2013 heeft de rechtbank Noord-Nederland het beroep van de inwoner van Harlingen tegen deze last onder dwangsom ongegrond verklaard. Volgens de rechtbank hebben wij in redelijkheid kunnen kiezen voor het opleggen van een last onder dwangsom in plaats van (zoals de inwoner van Harlingen wenst) het stilleggen van de REC. Omdat de inwoner het niet eens was met de uitspraak van de rechtbank, heeft hij hoger beroep ingesteld bij de ABRvS. Op 23 oktober 2013 heeft de ABRvS het hoger beroep van de inwoner van Harlingen ongegrond verklaard. De ABRvS bevestigt de uitspraak van de rechtbank. Verzet tegen deze uitspraak is afgewezen Betrouwbaarheidsinterval jaargemiddelde emissiewaarden In 2012 heeft de Stichting Afvaloven Nee een handhavingsverzoek ingediend. Volgens de Stichting had de REC in 2012 de jaargemiddelde emissiewaarden uit de omgevingsvergunning overschreden. Volgens de wet- en regelgeving mogen de gemeten emissiewaarden worden gecorrigeerd met een betrouwbaarheidsinterval. De waarde voor het betrouwbaarheidsinterval mag van de gemeten waarden worden afgetrokken. Volgens de provincie/fumo is het betrouwbaarheidsinterval een vaste waarde. De Stichting was het hier niet mee eens. Volgens de Stichting staat in de regelgeving dat het om een maximale waarde gaat, en dat het betrouwbaarheidsinterval moet worden berekend. Dit is volgens de Stichting een veel lagere waarde dan de vaste waarde waar wij vanuit gaan. Omdat volgens de Stichting het betrouwbaarheidsinterval een veel lagere waarde is, zou sprake zijn van overschrijdingen van de maximaal toelaatbare jaargemiddelde emissiewaarden. Volgens de Stichting zouden wij daarom moeten handhaven. In bezwaar (8 januari 2013) en beroep (uitspraak van de rechtbank Noord-Nederland van 18 juli 2014) heeft de Stichting geen gelijk gekregen. Ook het hoger beroep van de Stichting is ongegrond verklaard in een uitspraak van de ABRvS op 15 juli Volgens de ABRvS blijkt onder meer uit de toelichting op de wet- en regelgeving dat het betrouwbaarheidsinterval een vaste waarde is. Daarom is geen sprake van een overtreding van de omgevingsvergunning. Wij hebben volgens de ABRvS het handhavingsverzoek terecht afgewezen Verbrandingstemperatuur 12 februari 2014 De Stichting heeft beroep aangetekend tegen een besluit m.b.t. het afwijzen van een handhavingsverzoek over de verbrandingstemperatuur in de REC. Volgens de Stichting is de verbrandingstemperatuur op 12 februari 2014 te laag geweest. De toezichthouders hebben echter niet geconstateerd dat de temperatuur te laag is geweest. De Stichting stelt ook de methode waarop de verbrandingstemperatuur in de REC wordt bepaald ter discussie. Dit beroep is in behandeling bij de rechtbank Noord-Nederland. De StAB heeft een verslag uitgebracht. Daartegen zijn door partijen zienswijzen ingediend. Deze worden momenteel door de StAB behandeld. De rechtbank heeft laten weten de zaak zoveel mogelijk gelijktijdig met het beroep tegen de veranderingsvergunning m.b.t. uitbreiding van de capaciteit te willen behandelen. 17

18 4.8 Emissiemetingen In het kader van toezicht worden door emissiemetingen uitgevoerd door een meetbureau. Tot nu toe zijn er geen overtredingen geconstateerd met betrekking tot de uitstoot van dioxinen. De REC laat zelf ook emissiemetingen uitvoeren. Dit is een verplichting die voortvloeit uit de wet- en regelgeving. Ook uit deze onderzoeken is niet gebleken dat de dioxine-emissie te hoog is. 18

19 5. Communicatie 5.1 Communicatieprotocol In juni 2011 is het eerste communicatieprotocol ondertekend door Omrin, gemeente Harlingen en de provincie Fryslân. Het protocol heeft als doel inwoners proactief, transparant en snel te informeren over de REC en zorgt ervoor dat de communicatie beter afgestemd wordt. Het gaat om zaken die afwijken van de reguliere bedrijfsvoering en de bepalingen in de vergunningen, zoals incidenten en ongewone voorvallen waarbij sprake is of kan zijn van invloeden op de omgeving, mens en milieu. In februari 2014 is het communicatieprotocol vernieuwd. In het hernieuwde protocol staat ook hoe wordt geïnformeerd over nieuwe vergunningaanvragen, aanvullingen op de huidige vergunning en overige ontwikkelingen binnen de REC. 5.2 Communicatie omgeving De omgeving wordt op de volgende manieren op de hoogte gehouden van ontwikkelingen rondom de REC: Wekelijks wordt een weeknieuws op de website geplaatst. In dit weeknieuws staan meldingen van ongewone voorvallen en andere bedrijfsmeldingen. Verzonden toezichtsbrieven en besluiten, rapportages van emissiemetingen, (concept) besluiten m.b.t. vergunningen en andere relevante stukken worden op de website van de provincie geplaatst. Persvragen en statenvragen worden met voorrang behandeld. Indien noodzakelijk wordt een informatiemiddag georganiseerd om omwonenden informatie over de lopende procedure te kunnen geven. Provinciale Staten is altijd op de hoogte gehouden van ontwikkelingen bij de REC. Het klachtenoverzicht wordt regelmatig ververst op de site. Dit is een anoniem overzicht van klachten over de REC met daarbij de wijze waarop de klacht is afgehandeld en of de klacht terecht was of niet. 19

20 6. Luchtkwaliteitsonderzoek op leefniveau in Harlingen 6.1 Aanleiding en doel In de PS-vergadering van 19 februari 2014 zijn moties ingediend (motie 811, 812 en 813, zie bijlage 2 voor de beschrijving van de moties) om in Harlingen door een onafhankelijke deskundige organisatie een representatieve luchtkwaliteitsmeting op leefniveau uit te laten voeren. Het doel van dit onderzoek is om onzekerheid en onrust bij burgers en omwonenden weg te nemen. Daarbij hebben Provinciale Staten aangegeven dat burgers en omwonenden bij het tot stand komen van de onderzoeksopzet een prominente en zwaarwegende rol dienen te hebben in een op te richten Begeleidingsgroep (BG). Directe aanleiding voor dit onderzoek was de vondst van dioxines in eieren van particuliere kippenhouders in Harlingen. Dit zorgde voor ongerustheid bij inwoners van Harlingen en omgeving. Deze ongerustheid richt zich op mogelijke emissies van een actieve bron waarbij de REC nadrukkelijk als mogelijkheid werd genoemd. 6.2 Bevoegdheden en rollen bij het onderzoek Kort gezegd geldt dat de gemeente verantwoordelijk is voor de uitvoering van de Wet publieke gezondheid. Bij de uitoefening van de daaruit volgende taken hebben de GGD s een belangrijke rol. De provincie is bevoegd gezag voor milieuvergunningverlening, toezicht en handhaving bij de REC. De gemeente Harlingen treedt als regisseur en verantwoordelijk opdrachtgever op bij het luchtonderzoek. Namens de provincie Fryslân ondersteunt de FUMO de gemeente Harlingen hierbij. De GGD heeft namens de gemeente bij het onderzoek een adviserende rol. De provincie financiert het onderzoek. 6.3 Rol van de BG De BG heeft als opdracht om een advies te geven voor een opzet voor een luchtkwaliteitsonderzoek in Harlingen. Het RIVM, GGD-Fryslân en GGD-Amsterdam zijn als adviseur verbonden aan de BG. De BG heeft twee hoofdlijnen voor het onderzoek aangegeven, zijnde: - een continue monitoring van emissiegassen van de REC op dioxines c.a. - een immissieonderzoek (een meetcampagne naar de luchtkwaliteit op leefmilieu) in Harlingen. Met het eerste onderzoek wordt beoogd duidelijkheid te verschaffen over de totale hoeveelheid dioxines en furanen die de REC in een jaar emitteert. Het tweede onderzoek moet inzicht geven in de luchtkwaliteit op leefniveau en de mate waarin deze de gezondheid beïnvloedt. Daartoe worden de meetresultaten vergeleken met gezondheidskundige normen en normen voor luchtkwaliteit. 6.4 Continue monitoring van emissiegassen van de REC op dioxines c.a. Gedeputeerde Staten hebben in haar vergadering van 27 januari 2015 ingestemd met het eerste deel-onderzoeksvoorstel continue monitoring van de BG. Op 6 augustus zijn de metingen bij REC Harlingen gestart. De onderzoeksperiode bedraagt 1 jaar. 6.5 lmmissieonderzoek luchtkwaliteit op leefmilieu Het advies van de BG voor dit onderzoeksdeel is op 2 september 2015 gepresenteerd door de BG waarna gemeente Harlingen en provincie Fryslân hiermee hebben ingestemd. Momenteel wordt uitvoering gegevens aan het (Europese) aanbestedingstraject dat hiervoor moet worden gevolgd. De planning voorziet in opdrachtverlening rond 1 augustus

21 6.6 Resultaten continue dioxinemeting tot nu toe Inmiddels zijn van zes periodes de resultaten bekend. Met uitzondering van de periode 3 (1 oktober tot en met 29 oktober) laten de resultaten geen verhoogde uitstoot van dioxinen/furanen zien. De verhoogde dioxine-emissie in de meting van periode 3 is naar alle waarschijnlijkheid veroorzaakt door de storing en herstart van 1 en 2 oktober 2015 en de eerst twaalf uur dat er op 2 oktober 2015 afval is verbrand in de REC. De resultaten van deze onderzoeken zijn terug te vinden op het recloket van de gemeente Harlingen ( 21

22 Bijlagen Bijlage 1: Overige procedures REC 19 mei 2015 Goedkeuring wijziging Acceptatie- en Verwerkingsbeleid. Verduidelijking acceptatievoorwaarden digestaat en zuiveringsslib. 31 maart 2015 Onthouden goedkeuring Verzoek om wijziging werkinstructie Melding Milieu-incident. 2 december 2014 Beschikking milieu-neutrale verandering, verandering opslagduur en hoeveelheid afvalstoffen in de bunker. 1 juli 2013 Goedkeuringsbesluit, Aanvraag om maatwerk voor voorschrift van de omgevingsvergunning van 5 oktober Het gaat om nadere uitwerking van welke ongewone voorvallen terstond en welke niet terstond moeten worden gemeld. 5 september 2012 Goedkeuringsbesluit, Goedkeuring Onderzoek naar maatregelen daggemiddelde emissiewaarden (op basis van voorschrift van de omgevingsvergunning van 5 oktober 2010) 28 maart 2012 Goedkeuringsbesluit. Goedkeuring, Onderzoek opzet Waterstromen (op basis van voorschrift 5.1 voormalige Wvo-vergunning) 11 juni 2012 Goedkeuringsbesluit. Goedkeuring Lichtonderzoek (op basis van voorschrift van de omgevingsvergunning van 5 oktober 2010) 22 november 2011 Goedkeuringsbesluit, Goedkeuring Wijziging Acceptatie en Verwerkingsbeleid (op basis van voorschrift van de omgevingsvergunning van 5 oktober 2010) 28 juni 2011 Goedkeuringsbesluit, Goedkeuring Veiligheidsbeheersysteem 29 maart 2011 Vier goedkeuringsbesluiten: Voorwaardelijke goedkeuring Veiligheidsbeheersysteem (op basis van voorschrift van de omgevingsvergunning van 5 oktober 2010); Goedkeuring Rapport Onderhoudbeleid van de REC; Goedkeuring Doekenfilterinstallatie (op basis van voorschrift van de omgevingsvergunning van 5 oktober 2010); Goedkeuring Brandpreventieplan (op basis van voorschrift van de omgevingsvergunning van 5 oktober 2010). 22

23 Bijlage 2: Moties Luchtkwaliteitsonderzoek Motie 811 / FNP / datum / einddatum Yn oerlis mei de gemeente en saakkundige partijen ûndersyk te dwaan nei de mooglikheid fan respre-sintative luchtkwaliteitsmjittings op leefnivo. Dêrby it meetpakket ôfte stimmen op de emisjes fan de REC. De gemeente Harns dêryn de ferantwurdlikheid en rezjy nimme te litten. PS foar 1 april 2014 te rapportearjen oer de iitkomst. Motie 812/ CDA + PvdA / datum / einddatum Er samen met de gemeente Harlingen bij het Rijk op aan te dringen dat de luchtkwaliteit in Harlingen gedurende 3 jaar gemeten gaat worden bij voorkeur door het RIVM. Te kijken of vanuit de provincie Fryslân een financiële bijdrage geleverd kan worden om eventuele financiële belemmeringen in deze weg te nemen. Motie 813 / 066 / datum / einddatum Zich ervoor in te spannen het vertrouwen van de burger te herstellen. Dit te doen door het voornemen om een BG in het leven te roepen uit te voeren. Burgers en omwonenden binnen die te vormen BG een prominente en zwaarwegende rol te geven. 23