DAA De Totale Heupprothese

Transcriptie

1 DAA De Totale Heupprothese Patiëntengids

2

3 INHOUDSTAFEL Welkom 1 Het heupgewricht 2 Heupartrose 3 Heupprothese 4 Direct anterieure toegansweg 5 Voor de ingreep De opname De operatiedag De dagen na de operatie Ontslag Contactgegevens

4 WELKOM Het team van de dienst orthopedie Jessa Hasselt heet u van harte welkom. Deze brochure is bedoeld om u een duidelijk beeld te geven van wat een totale heupprothese via anterieure toegangsweg precies inhoudt en wat u kan verwachten tijdens uw verblijf in het ziekenhuis en bij uw terugkeer naar huis. Indien u na het lezen van deze brochure nog vragen heeft of bijkomende informatie wenst, kan u steeds terecht bij de arts, verpleegkundigen of andere medewerkers van het team. We wensen u een aangenaam verblijf in ons ziekenhuis en een spoedig herstel. page 1 / 12

5 HET HEUPGEWRICHT Het heupgewricht is een bal/kom-gewricht. De halfronde kom bevindt zich in het bekken en wordt met de latijnse, anatomische term acetabulum omschreven. De ronde kop is het bovenuiteinde van het dijbeen of femur. Zowel de kop als de kom zijn normaal bedekt met een gladde laag kraakbeen. Zolang dit kraakbeen van goede kwaliteit is, glijdt de kop pijnloos in de kom. Dit bol/kom-gewricht wordt omgeven door een complex systeem van ligamenten dat zorgt voor stabiliteit en verhindert dat de heup buiten zijn normale bewegingsvlakken treedt. Bovendien zijn er verschillende spiergroepen die inwerken op het heupgewricht. Deze spieren zijn de motor van de heup en zorgen voor krachtontwikkeling om het been te bewegen. Anderzijds spelen de spieren ook een belangrijke rol in de stabiliteit van de heup. Bekken Acetabulum Kop van het dijbeen Dijbeen page 2 / 12

6 HEUPARTROSE Heupartrose is een aandoening waarbij de kraakbeenlaag in de heupkom en op de heupkop aangetast is zodat beide botstructuren over elkaar schrapen. De gewrichtsoppervlakken worden ruw en oneffen, wat gepaard gaat met pijn, stijfheid en instabiliteitsgevoel bij bewegen van de heup. Heupartrose kan verschillende oorzaken hebben. De meest voorkomende vorm is ouderdomsartrose waarbij het veelvuldig bewegen leidt tot slijtage van het gewricht. Breuken of andere traumata, aangeboren afwijkingen, reumatische aandoeningen en dergelijke kunnen ook aanleiding geven tot (versnelde) slijtage of artrose van het heupgewricht. Een gezonde heup Een heup met artrose page 3 / 12

7 HEUPPROTHESE Een pijnlijke heup kan uw mogelijkheid om een normaal, mobiel leven te leiden ernstig beperken. Als u samen met uw arts alle niet-chirurgische behandelingen heeft uitgeput, kan het plaatsen van een heupprothese een goede behandelingsmethode zijn. Het plaatsen van een totale heupprothese is een heelkundige behandeling waarbij de aangetaste delen van het heupgewricht vervangen worden. Tijdens de operatie wordt de oorspronkelijke heupkom vervangen door een titanium heupkom waar een plastic of keramische inleg in wordt geplaatst. De kunstmatige heupkop bestaat uit metaal of keramiek en wordt op een metalen heupsteel geplaast. Deze heupsteel wordt, afhankelijk van de aard van het bot, met of zonder botcement in het bovenbeen geplaatst. Bij meer dan 90% van de patiënten helpt een totale heupprothese om de pijn te verminderen, de levenskwaliteit te verbeteren en de mobiliteit te herwinnen. Elke ingreep heeft echter ook mogelijke risico s. Complicaties zoals thromboflebitis,infectie, postoperatief beenlengteverschil, heupluxatie, breuken en slijtage van de prothese kunnen voorkomen, ondanks het feit dat uw arts er alles aan doet om deze tegen te gaan. 1. Titanium Cup 2. Polyethyleen Liner 3. Oxinium Kop 4. Heupsteel page 4 / 12

8 DIRECT ANTERIEURE TOEGANGSWEG De direct anterieure toegangsweg maakt dat de ingreep op een spiersparende manier kan worden uitgevoerd. Bij deze ingreep ligt de incisie meer vooraan op de dij. Er wordt gebruik gemaakt van een natuurlijk interval tussen de spieren. Er worden met andere woorden geen spieren losgemaakt of doorgesneden zoals in de meer klassieke toegangswegen. De spieren worden natuurlijk wel een beetje uitgerekt. Deze toegangsweg resulteert bij de meeste patiënten in minder postoperatieve pijn, een kortere revalidatieperiode, minder bewegingsbeperking en betere stabiliteit. VOOR DE INGREEP Tijdens de consultatie bij uw behandelende chirurg wordt er een operatiedatum vastgelegd. U zal opgenomen worden in het gewrichtsprothesecentrum Jessa Hasselt (campus Virga Jesse of Campus Salvator). U heeft de keuze tussen een éénpersoons- of tweepersoonskamer. Er wordt getracht zo goed mogelijk met uw keuze rekening te houden. Indien u een éénpersoonskamer wenst, dient u rekening te houden met supplementen van het ziekenhuis en/of de artsen. U kan steeds een kostenraming vragen via de facturatiedienst, 011/ Voor de ingreep zal uw chirurg u ook doorverwijzen naar uw huisarts voor een voorbereidend algemeen medisch onderzoek en voor het maken van de elektrocardiogram. Bovendien krijgt u van uw chirurg een voorbereidende vragenlijst over uw algemene gezondheidstoestand en over welke medicatie u inneemt. Deze dient u ingevuld mee te brengen bij de opname in het ziekenhuis. Om deze vragenlijst in te vullen, kan u eventueel ook de hulp van de huisarts inroepen. In sommige gevallen is een bijkomend onderzoek bij een andere collega-specialist aangewezen. Voor de ingreep wordt er ook altijd een consult bij de anesthesist, de arts-specialist die voor de verdoving zorgt, voorzien. Dit kan op een preoperatieve raadpleging of, als u wordt opgenomen de dag voor de ingreep, komt de anesthesist die dag bij u op de kamer. page 5 / 12

9 DE OPNAME Wat brengt u mee? - identiteitskaart - bloedgroepkaart - ingevulde vragenlijst (die u kreeg van uw chirurg) - de gegevens die uw huisarts u meegaf na het voorbereidende onderzoek - lijst van thuismedicatie en thuismedicatie in originele verpakking - formulieren (hospitalisatieverzekering, attest ziekenfonds of werkgever,...) - toiletgerief, nacht- en onderkledij, handdoeken en washandjes - witte steunkousen (als u die al heeft) - krukken - goed passend dicht schoeisel - gemakkelijke kleding Onthaal Bij aankomst in het ziekenhuis meldt u zich aan bij het onthaal. Hier worden uw administratieve gegevens verder verwerkt. Een medewerker van het onthaal zal u naar de afdeling begeleiden. page 6 / 12

10 Aankomst op de afdeling Bij aankomst op de afdeling begeleidt een verpleegkundige u naar uw kamer en zal vervolgens met u het opnamedossier overlopen. De juiste operatiezijde wordt nagevraagd. U krijgt een armbandje rond uw pols zodat men u steeds correct kan identificeren. Dit blijft zo tot aan uw ontslag. Indien u na het verblijf in het ziekenhuis zou willen revalideren op een revalidatieafdeling, deel dit dan mee aan de verpleegkundige tijdens het opnamegesprek. Onderzoeken bij opname Als u de dag voor de ingreep wordt opgenomen, worden er die dag nog enkele onderzoeken uitgevoerd, zoals een bloedonderzoek en een radiografische opname van uw longen en van de te opereren heup. Als u de dag van de ingreep zelf binnenkomt, zijn deze onderzoeken al uitgevoerd op de preoperatieve raadpleging bij de anesthesist. Er wordt enkel nog een beperkt bloedonderzoek uitgevoerd. Infectiepreventie Voor de ingreep moet u zich volledig wassen met een ontsmettende zeep (isobetadine tenzij u allergisch bent voor jodium). U dient zich te wassen met de flacons die u van de verpleegkundige krijgt. Thromboflebitis Aangezien thromboflebitis een mogelijke complicatie is, krijgt u vanaf de dag voor de ingreep een prikje in de buik met een bloedverdunner. Dit zal zo zijn gedurende uw ganse verblijf en ook nog dertig dagen na het ontslag. page 7 / 12

11 DE OPERATIEDAG Voor de operatie Vandaag blijft u nuchter vanaf middernacht. Neem alleen de medicatie die de anesthesist heeft voorgeschreven. Voor u naar de operatiezaal wordt gebracht zal de verpleegkundige u vragen om nog eens naar het toilet te gaan. Ook krijgt u een operatiekleed aan. Juwelen en kunstgebit moeten verwijderd worden. U wordt met uw bed naar de operatiezaal gebracht. In de operatiezaal krijgt u een kunststofnaaldje in een bloedvat in uw arm waarop het infuus wordt aangesloten. Er wordt ook een bloeddrukmeter aangelegd die gedurende de hele operatie op regelmatige tijdstippen uw bloeddruk zal meten. Via klevertjes op uw borst wordt uw hartritme continu gevolgd. De anesthesist staat in voor de verdoving tijdens de ingreep. Na de operatie wordt er gewerkt met een pijnpomp die medicatie toedient via de ader of via een slangetje in de rug. Na de operatie Wanneer de ingreep achter de rug is, wordt u naar de ontwaakruimte gebracht waar u van zeer nabij wordt opgevolgd. Uw hartslag, bloeddruk en ademhaling worden nauwgezet in het oog gehouden door gespecialiseerde verpleegkundigen. Ook het gevoel in uw benen en uw pijn wordt opgevolgd. Tijdens de ingreep werd het bloed dat u verloor zo goed mogelijk opgevangen. Dit wordt gefilterd en gewassen, waarna u dit in de ontwaakruimte terug toegediend krijgt. Als u voldoende wakker bent en uw toestand stabiel is, wordt u terug naar de kamer gebracht. Na de operatie zal u verschillende dingen opmerken: - Infuus (leiding met vocht in uw arm) - Redonleiding (dun slangetje van uit de wonde) om overtollig bloed vanuit de geopereerde heup af te voeren - Pijnpomp (slangetje in de arm of in de rug en een aparte knop om pijnmedicatie toe te dienen wanneer u dit nodig heeft) page 8 / 12

12 - Blaassonde; sommige medicatie maakt de controle over de blaas moeilijk - Spreidkussen dat vermijdt dat u de eerste uren na de ingreep de benen zou kruisen De dag van de ingreep zal de verpleegkundige nog regelmatig uw parameters nakijken en zal regelmatig uw pijn en misselijkheid controleren. Om uw pijn goed te kunnen inschatten, wordt een pijnschaal van 0 tot 10 gebruikt. Hierbij staat 0 voor geen pijn en 10 voor de ergst indenkbare pijn. Indien u geen last heeft van misselijkheid, zal de verpleegkundige u melden wanneer u een beetje mag drinken. Uw behandelende chirurg zal u op de kamer komen bezoeken. page 9 / 12

13 DE DAGEN NA DE OPERATIE De dag na de operatie Vandaag wordt een radiografische opname gemaakt van de geopereerde heup. Ook wordt er een nieuw bloedonderzoek uitgevoerd. De pijnpomp en de blaassonde worden verwijderd. De steunkous om thromboflebitis te vermijden wordt u door de verpleegkundige aangedaan. U kan vandaag opzitten in de zetel en de revalidatie onder begeleiding van de kinesist aanvatten. Verder verloop De tweede dag na de operatie wordt de redon verwijderd. De vierde dag na de operatie wordt er voor de laatste maal een bloedonderzoek uitgevoerd. De wonde wordt dagelijks gecontroleerd doch het verband wordt enkel vernieuwd indien nodig. De nadruk ligt nu vooral op het revalidatieproces. Het is belangrijk dat u actief deelneemt aan dit proces. De kinesist zal u begeleiden in deze revalidatie. Hij/zij zal u aanleren hoe u moet stappen met hulpmiddelen (rollator/krukken), hoe u uw dagelijkse handelingen best doet en uitleggen hoe u een trap dient op te gaan. Hij/zij zal u ook bepaalde oefeningen aanleren die u zelfstandig kan verderzetten. Als u naar huis gaat, zal de kinesist u een schema van progressieve oefeningen meegeven waarmee u samen met uw kinesist thuis verder kan revalideren. Uw behandelende chirurg komt dagelijks bij u langs om uw vooruitgang mee op te volgen. Al uw vragen kan u aan hem stellen of natuurlijk ook aan de verpleegkundigen. page 10 / 12

14 Ontslag Als u voldoende zelfstandig bent en de wonde voldoende hersteld is, mag u het ziekenhuis verlaten. Dit kan meestal vanaf de vierde dag na de operatie. Bij ontslag krijgt u het volgende mee: - voorschrift voor pijnmedicatie en inspuitingen tegen thromboflebitis - voorschrift voor een thuisverpleegkundige om deze inspuitingen te geven en de hechtingen te verwijderen - voorschrift voor de kinesist thuis - afspraak om bij uw behandelende chirurg op controle te komen Nog enkele tips Hulp van familie of professionele ondersteuning bij thuiskomst is aan te raden. Neem voldoende rust. Wacht nog enkele weken om een bad te nemen. Het plaatsen van een stoel in de douche kan een handig hulpmiddel zijn. Leg regelmatig ijs op de geopereerde heup. Deze kan immers nog enige tijd gezwollen zijn. Deze koudetherapie wordt best beperkt tot maximaal 15 minuten om de twee uur. Tot dertig dagen na ontslag dient u dagelijks een inspuiting te krijgen tegen thromboflebitis. Zolang draagt u ook best uw steunkous. Wanneer u ligt in zijligging, steek dan een kussen tussen de knieën. Bij plotse pijn, roodheid, uitgesproken zwelling, koorts of andere zaken die u ongerust maken, neemt u best contact op met uw arts. page 11 / 12

15 Contactgegevens Dr Wilfried Schollen Gewrichtsprothesecentrum Jessa Hasselt Campus Salvator A0 011/ Campus Virga Jesse S0 011/ Raadpleging Gouverneur Roppesingel 79 bus Hasselt 011/ Websites page 12 / 12

16