Infobrochure. Totale heupprothese. mensen zorgen voor mensen

Transcriptie

1 Infobrochure Totale heupprothese mensen zorgen voor mensen

2 Inleiding U hebt besloten een totale heupprothese te laten plaatsen. Wij beseffen dat dit voor u geen gemakkelijke beslissing was. Daarom willen we u met deze brochure zo goed mogelijk informeren over deze ingreep. Wij vragen u dan ook deze brochure aandachtig door te nemen. De bedoeling van een totale heupprothese is de kwaliteit van leven verhogen, niet de prestaties verbeteren. Dat betekent dat u uiteindelijk zelf beslist om de operatie te ondergaan, en niet uw behandelende arts. U bent immers de enige die weet hoeveel pijn of functionele last u ondervindt en of het risico van een totale heupprothese het nemen waard is. De chirurg kan wel uitmaken dat een totale heupprothese plaatsen de enige oplossing is, aan de hand van klinische bevindingen en technische onderzoeken zoals röntgenopnamen en scans. Maar of de prothese geplaatst moet worden, dat beslist u zelf. Een totale heupprothese plaatsen, is niet zonder risico s. Er kan steeds een verwikkeling optreden, zoals infectie, trombose, vroegtijdige loslating van een van de componenten, en dan kan u slechter af zijn dan voor de operatie. Na de operatie kan er een lengteverschil van het been aanwezig zijn. Dit is soms zo omdat de anatomie hersteld wordt of omdat de chirurg voor de stabiliteit een goede spanning van de spieren wenst. De ervaring van de chirurg en zijn team is natuurlijk belangrijk, evenals uw motivatie en het type heupprothese. Maar als er een verwikkeling optreedt is dit meestal nefast voor het uiteindelijke resultaat. Een totale heupprothese is geen noodzaak om te overleven, het is een middel om de kwaliteit van het leven te verbeteren. Dit houdt in dat u in goede gezondheid moet zijn om de ingreep en de revalidatie goed te doorstaan. Uw algemene conditie zal daarom onderzocht worden, met een uitgebreid hart-, long- en bloedonderzoek. En als er iets niet goed is, dan moet dat eerst behandeld worden. Na de operatie is een goede revalidatie van groot belang, die gebeurt best door een ervaren kinesist. Al deze zaken worden uitvoerig besproken in deze brochure. Indien er nog vragen zijn, aarzel dan niet om uw arts te contacteren. 2 3

3 Hoe ziet de heup eruit? Het heupgewricht bestaat uit 2 belangrijke delen: De ronde kop van het dijbeen: de heupkop De holle kom van de heup in het bekken: de heupkom Een gezond heupgewricht dankt zijn soepelheid aan een laagje kraakbeen dat de twee gewrichtsdelen bedekt. De twee componenten worden stevig bij elkaar gehouden door een gewrichtskapsel en een mantel van bil- en heupspieren. De behandelende chirurg bespreekt met u welke prothese het best bij u past. Voorbereiding De totale heupprothese Bij een totale heupprothese worden zowel de heupkop als de heupkom vervangen door een prothese. Voorafgaand aan de ingreep vraagt de chirurg enkele noodzakelijke voorbereidende onderzoeken aan: een bloedonderzoek een röntgenopname van de longen (RX Thorax) röntgenopnames van het heupgewricht (RX Heup) een hartonderzoek (ECG) eventueel een consultatie bij de hartspecialist of een longspecialist. De heupkop wordt afgezaagd en vervangen door een steel die in het dijbeen past. Op die steel komt een kopje dat samen met de kom het nieuwe gewricht vormt. De prothese bestaat dus uit 2 delen: 1. De heupkom (of -pan): dit is een ingroeikom met liner of binnenwand uit polyethyleen (=plastic), ceramiek of metaal 2. De heupkop en steel De heupkop bestaat uit keramiek of metaal De steel kan gecementeerd (beencement is een vulmiddel dat een optimaal contact maakt tussen het implantaat en het been) of ongecementeerd zijn in de ingroeisteel. In dit laatste geval moeten de kom en de steel vastgroeien in het bot. Anesthesie Indien nodig verwijst de chirurg u vóór de ingreep naar de raadpleging anesthesie. Eén van de taken van de anesthesist is te waken over uw goede gezondheid tijdens de ingreep. Met enkele vragen en een kort klinisch onderzoek krijgt de anesthesist een goed idee van uw algemene toestand voor de ingreep. Indien nodig worden er nog bijkomende onderzoeken aangevraagd. om ervoor te zorgen dat de ingreep zo veilig mogelijk kan verlopen. Een andere taak van de anesthesist is te zorgen voor pijnbestrijding tijdens en na de operatie. De anesthesist geeft u hierover de nodige uitleg. 4 5

4 Sociale dienst De opnameduur in het ziekenhuis is beperkt. Daarom is het belangrijk dat uw thuissituatie nog vóór de opname wordt bekeken. Bent u alleenwonend? Verwacht u poetshulp of gezins- en bejaardenhulp? Heeft u hulpmiddelen zoals een ziekenhuisbed nodig? Wilt u meer info over revalidatie? Hygiëne Neem de dag vóór de ingreep een douche/bad met ontsmettende zeep. Dit kan u ook de avond van de opname in het ziekenhuis doen. De verpleging zal u de ontsmettende zeep geven. Verwijder voor de operatie nagellak (kunstnagels) aan de teen- en de vingernagels. Het is in uw eigen belang om voor een gerust gevoel en de nodige comfort te zorgen na uw ontslag. U kunt met uw vragen al voor de opname terecht bij de sociale dienst. Een afspraak kunt u maken op het nummer Opname in het ziekenhuis Wat brengt u mee op de dag van opname? Documenten Uw SIS-kaart en identiteitskaart voor de administratieve inschrijving bij opname Formulieren voor de verzekering, mutualiteit Uw bloedgroepkaart, als u die bezit Documenten over de voorbereidende onderzoeken, als u deze in uw bezit heeft De ingevulde preoperatieve vragenlijst en toestemmingsverklaring Medicatie Een lijst van thuismedicatie met de dosering en de medicatie zelf. Breng de medicatie in originele verpakking mee, omdat niet alle medicatie onmiddellijk aanwezig is op de afdeling. Kleding en hulpmiddelen Nachtkledij en kamerjas Toiletgerief Handdoeken en washandjes Goed ingelopen, ruime schoenen om overdag te dragen. Deze schoenen moeten vast aan de voet zitten. Pantoffels Antitrombose kousen, als u die heeft 2 krukken of een rollator; deze kunt u bekomen bij uw mutualiteit of een uitleendienst Opname U wordt de dag vóór de operatie verwacht op het afgesproken uur. Eerst gaat u naar de opnamedienst voor de administratieve inschrijving. Daarna wordt u doorverwezen naar de verpleegafdeling orthopedie. Daar vangt een verpleegkundige u op, die u naar uw kamer brengt en u de nodige informatie over uw verblijf geeft. Vóór de operatie treffen we nog enkele voorbereidingen controle van medicatie verpleegkundige voorgeschiedenis u krijgt een identificatiebandje rond uw pols (gelieve dit aan te houden tijdens uw volledige verblijf) bloedafname voor kruisproef aanmeten van antitrombosekousen bloeddruk- en hartslagmeting markeren van de te opereren heup met een stempel YES de avond voor de ingreep krijgt u een geneesmiddel om bloedklontering te voorkomen de anesthesist komt bij u langs en regelt de nodige premedicatie Voor de operatie kunt u nog eventuele vragen stellen aan de anesthesist of de chirurg. U mag normaal eten of uw dieet blijven volgen tot de dag vóór de operatie. Vanaf middernacht mag u niet meer eten, drinken en/of roken. De dag van de operatie De ochtend van de operatie kunt u zich wassen. Soms krijgt u van de verpleegkundige nog medicatie die de anesthesist heeft voorgeschreven ter voorbereiding op de operatie. Zodra u aan de beurt bent, krijgt u een operatiehemdje aan. Ondergoed, sieraden, makeup, nagellak, bril, lenzen en gebitsprothese mag u tijdens de operatie niet dragen. 6 7

5 Operatiekwartier In de voorbereidingskamer van het operatiekwartier wordt u klaargemaakt voor de operatie. Een verpleegkundige laat u plaatsnemen op een operatietafel. Hij of zij plaatst een infuus en verbindt u aan de monitor, om tijdens de ingreep onder andere uw bloeddruk en hartslag te volgen. Daarna wordt u overgebracht naar de operatiekamer, waar u onder narcose wordt gebracht. Vervolgens kan de arts de ingreep uitvoeren. Na de operatie wordt u naar de ontwaakruimte gebracht. Hier worden continu uw hart, bloeddruk, hartslag en ademhaling gemonitord. Nadien wordt u, op aangeven van de anesthesist, overgebracht naar de dienst intensieve zorgen of naar uw eigen afdeling. Pijnstilling U krijgt pijnstilling via een infuus. Het infuus blijft ongeveer twee dagen ter plaatse. Wanneer eten en drinken Vanaf zes uur na de ingreep mag u beginnen kleine slokjes water te drinken. Eerder drinken kan aanleiding geven tot misselijkheid. U mag de ochtend na de ingreep ontbijten. Nuttige tips Probeer uzelf regelmatig een beetje op te lichten om doorligwonden te voorkomen. Span de bovenbeenspieren aan, strek de knieën en druk de knieholte tegen de matras en trek de tenen naar uw neus. Als alles naar wens verloopt, verlaat u na ongeveer 24 uur de dienst intensieve zorgen en wordt u overgebracht naar de afdeling orthopedie. Intensieve zorgen Als u op de dienst intensieve zorgen (B-blok, 3e verdieping) wordt opgenomen, krijgt uw familie daar een infobrochure mee met de huisregels van deze afdeling. De verpleegkundigen van de afdeling intensieve zorgen zijn bereikbaar op het telefoonnummer De bezoekuren zijn van 13 uur tot uur en van 19 uur tot uur. Controles Postoperatief zult u continu gemonitord worden. Uw bloeddruk, hartslag en ademhaling worden opgevolgd en er gebeurt een bloedafname. Door het bloedverlies is het mogelijk dat u een bloedtransfusie van 1à 2 zakjes bloed nodig hebt. Medicatie Wij voorzien antibiotica, pijnstilling, antitrombosetherapie en de nodige thuismedicatie. Postoperatief verblijf op de afdeling Dagen na de operatie Dag één De verpleegkundige zal u, afhankelijk van uw toestand, helpen met wassen in bed. Op de eerste dag na de operatie gebeurt er s morgens een bloedafname. Het eventuele aanwezige drukverband wordt verwijderd, en het wondverband wordt vervangen. Dit verband wordt nadien dagelijks vervangen en dit zolang er vocht uit de wonde komt. Zodra de wonde droog is, wordt het verband niet meer vervangen. Antitrombosekousen krijgt u aan als eventuele redons verwijderd zijn. Deze antitrombosekousen mag u s avonds uitdoen en s morgens vóór het opstaan worden deze terug aangedaan. Dagelijks krijgt u een onderhuidse inspuiting ter preventie van trombose. 8 9

6 Uw pijn wordt meerdere keren per dag geëvalueerd aan de hand van een pijnlatje, waarop u uw pijnintensiteit kunt aangeven. Indien de pijn naar uw mening niet onder controle is, moet u de verpleegkundige van de afdeling hiervan verwittigen en zij zal dan de nodige stappen ondernemen. Dag twee Op de tweede dag na de operatie wordt s morgens het infuus verwijderd. De sociale dienst brengt vanaf dag twee een bezoek om indien nodig ondersteuning thuis of een opname in een revalidatiecentrum te regelen. Dag drie Op dag drie kan de revalidatie actiever beginnen. We maken een röntgenfoto van de heup ter controle. Ontslag Rond de negende dag na de operatie bent u voldoende hersteld om het ziekenhuis te verlaten: ofwel wordt u opgenomen in een revalidatiecentrum, ofwel gaat u terug naar huis. Ontslag uit het ziekenhuis wordt voorzien als u de volgende doelen heeft bereikt: U kunt stappen met één kruk (binnen) De wonde moet volledig droog en infectievrij zijn De pijn moet onder controle zijn Bij ontslag krijgt u het volgende mee naar huis : Een brief voor de huisarts: Het is het best om uw huisarts de wonde te laten controleren één week na uw ontslag. De wondhechtingen mogen verwijderd worden door uw huisarts rond dag 21 na de operatie. Een brief voor de kinesist(e): U moet na uw ontslag verder oefenen onder begeleiding van een kinesist. Uw kinesist mag altijd contact opnemen met onze kinesisten bij eventuele vragen over het oefenschema (Tel: ) Een voorschrift voor thuisverpleging: voor eventueel dagelijks toilet, voor het helpen aandoen van antitrombosekousen, voor wondzorg en voor antitrombosebehandeling. Een medicatievoorschrift voor de apotheker Een afspraak om op controle te komen

7 Versie: 29 mei 2013 Mariaziekenhuis vzw Maesensveld Overpelt Tel Fax info@mariaziekenhuis.be