SPINALE ANESTHESIE: Dr. J. Debeuf. Inleiding:
|
|
- Mathijs Wouters
- 6 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Dr. J. Debeuf SPINALE ANESTHESIE: Inleiding: Regionale anesthesietechnieken kunnen worden onderverdeeld in extra- en intravasculaire infiltraties, perifere zenuwblocks, centraal neuraxiale blocks en topicale anesthesietechnieken. Centraal neuraxiale blocks kunnen verder worden onderverdeeld in epidurale en subarachnoïdale (populair maar in feite verkeerdelijk beter bekend onder de naam spinale ) blocks. Er zijn (tot op heden) géén absolute indicaties voor neuraxiale anesthesietechnieken. Wel is het zo dat bepaalde klinische situaties (unieke fysiologie, co-morbiditeit en voorkeur van de patiënt) en bepaalde heelkundige procedures (sectio) een centraal neuraxiale techniek tot voorkeurstechniek maken voor anesthesie of post-operatieve analgesie. Tevens zijn deze technieken zeer doeltreffend bij de behandeling van bepaalde chronische pijnaandoeningen. Dit alles maakt centraal neuraxiale blocks onmisbaar in de moderne anesthesiepraktijk en elke zichzelf respecterende anesthesist moet in staat zijn de technieken uit te voeren. In tegenstelling tot een gebrek aan absolute indicaties zijn er wel degelijk absolute contra-indicaties. Klassiek worden als dusdanig weerhouden: weigering van de patiënt, infectie ter hoogte van de punctieplaats, ernstige aortaklepstenose, ernstige mitralisklepstenose, ernstige hypovolemie en coagulopathie of thrombocytopenie. Relatieve contra-indicaties zijn sepsis, een niet-coöperatieve patiënt, voorafbestaand neurologisch lijden of een ernstige spinale misvorming. Anatomie: Vaardigheid in spinale en epidurale anesthesie vereist een grondige kennis van anatomie van wervelzuil en ruggenmerg. Deze kennis moet zoveel mogelijk geïntegreerd worden en de anesthesist moet zich als het ware op elk ogenblik perprocedureel een driedimensionele voorstelling van de diepere structuren kunnen vormen. Naast een doorgedreven theoretische anatomische kennis kan men zich op elke individuele patiënt specifiek voorbereiden door zoveel mogelijk het voorhanden zijnde materiaal (onderandere Rx-opnames) door te nemen. Ook het regelmatig bestuderen van driedimensionele modellen van de wervelkolom kan een hulp bieden Wervels De wervelkolom is opgebouwd uit 33 wervels (vertebrae); 7 cervicale, 12 thoracale, 5 lumbale, 5 gefusioneerde sacrale en 4 gefusioneerde coccygeale wervels. Met uitzondering van de eerste cervicale wervel (C1 of atlas) vertonen alle cervicale, thoracale en lumbale wervels een analoge opbouw: vanop een anterieur gelegen wervellichaam (corpus vertebrae) projecteren twee pedikels (pediculi) naar posterieur. Deze pedikels worden met elkaar verbonden door twee laminae. Op de laminae situeren zich meerdere uitsteeksels of processi; 2 processi transversi of dwarsuitsteeksels naar links en rechts lateraal en 1 processus spinosus of doornuitsteeksel naar posterieur. Op de overgang van de pedikels naar de laminae bevinden zich de gewrichtsuitsteeksels (processi articulares). De gewrichtsuitsteeksels vormen facetgewrichten die ervoor zorgen dat wervels beperkt ten opzichte van elkaar kunnen bewegen. De eerste cervicale wervel die het hoofd draagt (de drager of atlas) heeft een andere opbouw; hij ontbeert ondermeer een wervellichaam en een doornuitsteeksel.
2 Alle sacrale wervels zijn met elkaar gefusioneerd en vormen aldus een wigvormig bot; het sacrum. Het sacrum verbindt de wervelkolom met de bekkenvleugels. De laminae van de vijfde sacrale wervel fusioneren niet en geven zo aanleiding tot het ontstaan van de sacrale hiatus. Via deze hiatus, beiderzijds geflankeerd door een sacrale hoorn (cornu sacrale), dewelke zijn identificatie vereenvoudigt, kan het sacraal kanaal, het caudale uiteinde van de epidurale ruimte, worden bereikt. Ligamenten De wervellichamen worden ten opzichte van elkaar gestabiliseerd door middel van vijf ligamenten. Het ligamentum supraspinosum verbindt de tippen van de doornuitsteeksels van sacraal tot op het niveau van T7. Vanaf T7 loopt dit ligament verder over de cervicale wervelzuil tot op de protuberantia occipitalis als het ligamentum (of septum) nuchae. Het ligamentum interspinosum bevindt zich tussen de doornuitsteeksels en vergroeit posterieur met het ligamentum supraspinosum en anterieur met het ligamentum flavum. Het ligamentum flavum is hoofdzakelijk opgebouwd uit elastine, waaraan het zijn gele kleur (en naam) dankt. Het ligament bestaat uit een linkerdeel en een rechterdeel dewelke innig vergroeien op de middellijn. Op de middellijn is het ligament dan ook niet alleen het dikst, het is er ook het verst verwijderd van het ruggenmerg wat een goede localisatie van de middellijn uiterst belangrijk maakt bij het vermijden van een ruggenmergpunctie. De wervellichamen worden tot slot gestabiliseerd door een posterieur en een anterieur longitudinaal ligament (ligamentum longitudinale anterius en posterius). Meningen De spinale meningen bestaan uit drie protectieve membranen die een verderzetting zijn van de craniale meningen. Het buitenste en dikste meningeale weefsel is de dura mater. De spinale dura mater start ter hoogte van het foramen magnum alwaar het vergroeit met het periost van de schedelbasis en aldus de bovengrens van de epidurale ruimte vormt. Caudaal eindigt de dura mater ongeveer op het niveau S2, alwaar hij vergroeit met het filum terminale. Lateraal breidt de dura mater uit langsheen de spinale zenuwwortels tot ongeveer ter hoogte van de intervertebrale foramina; verder lateraal vergroeit de dura met bindweefsel van het epineurium van de spinale zenuw. De binnenzijde van de dura mater rust tegen de arachnoïdea, een delicate avasculaire membraan. De subarachnoïdale ruimte is de ruimte die zich situeert tussen de arachnoidea en de pia mater. In deze ruimte bevindt zich het spinale cerebrospinale vocht hetwelke in continuïteit staat met het craniale cerebrospinale vocht. De pia mater, een zeer dunne laag bindweefsel, doorspekt met collageen, ligt tegenaan het ruggenmerg. Ruggenmerg In de foetus strekt het ruggenmerg zich uit van foramen magnum tot sacraal. Vervolgens gaat de wervelkolom sneller evolueren dan het ruggenmerg, zodat bij de geboorte het ruggenmerg eindigt ter hoogte van (ongeveer) L3. Op volwassen leeftijd reikt de caudale tip van het ruggenmerg tot niveau L1. Bij een bepaald percentage van de volwassenen (ongeveer 1 op 3) eindigt het ruggenmerg reeds ter hoogte van T12, daar waar het bij ongeveer 1 op 10 van de volwassenen doorloopt tot op niveau L3. Flexie van de wervelkolom laat het ruggenmerg een beperkte afstand craniaalwaarts bewegen. Om die reden wordt een spinale punctie bij voorkeur uitgevoerd op het niveau L3L4 of L4L5. Puncties op het niveau L2L3 en hoger worden vermeden om het risico op trauma van het ruggenmerg te reduceren.
3 Referenties en niveaubepaling Het identificeren van individuele wervels is uitermate belangrijk voor het correct localiseren van de gewenste tussenruimte voor epiduraal en spinaal blok. De processus spinosus van C7 is de éérste prominente processus wanneer men zijn hand caudaalwaarts laat afglijden vanaf de nek. De processus spinosus van T1 is de meest prominente en volgt onmiddellijk op deze van C7. De lijn die beide cristae iliacae verbindt (de lijn van Tuffier ) doorkruist wervellichaam L5 of de L4L5 tussenruimte. Techniek: Algemeen Neuraxiale technieken worden enkel uitgevoerd in een ruimte waar zowel materiaal als personeel voor luchtwegmanagement en resuscitatie onmiddellijk aanwezig zijn. Controleer steeds de aanwezigheid maar ook de functionaliteit van dit materiaal. Stel U voor aan Uw patiënt, controleer bij deze ook zijn identiteit en het type van de ingreep en vergewis U van de aanwezigheid van een (degelijk functionerende) intraveneuze toegangsweg. Monitor de patiënt, ten minste met een pulse-oximeter; op klinische indicatie ook ECG en een bloeddrukmeter. Indien gewenst kan de patiënt voorzichtig worden gesedeerd, bijvoorbeeld door titratie van midazolam per 1 milligram. Diepe sedatie wordt evenwel best vermeden aangezien een vlotte neuraxiale techniek medewerking van de patiënt vereist ondermeer voor het aannemen van een goede positie, het communiceren van een eventueel optredende paresthesie en het evalueren van de aanwezigheid en hoogte van het instellende blok. Anticipeer de door spinale anesthetica veroorzaakte vasoplegie en geef een vochtbolus van 500 ml cristalloïden voor toediening van de spinale component. Spinale naalden Spinale naalden onderscheiden zich van elkaar door de vorm van hun tip. Op die manier kunnen er twee grote categorieën worden onderscheiden. Enerzijds zijn er de spinale naalden met een eerder stompe tip (pencilpoint needles) en één of meerdere openingen in de naaldschaft, net proximaal van de tip (Sprotte, Whitacre, Marx, ). Anderzijds zijn er de spinale naalden met een snijdende tip, zoals de Greene en Quincke naald. Stompe naalden zijn moeilijker om doorheen de weefsels op te voeren maar geven een beter tactiel gevoel wanneer de dura wordt doorprikt ( dural click ). Ook werd aangetoond (door middel van electronenmicroscopie) dat stompe naalden de meningen niet insnijden maar dat ze de meningeale vezels uit elkaar drijven. Na terugtrekken van de naald blijft er dan ook géén durale opening achter en verkleint het risico op een duralek. De buitendiameter van de spinale naald wordt uitgedrukt in gauge. Typische spinale naalddiktes zijn 22 tot 29 gauge. Deze zeer dunne naalden worden eenvoudiger opgevoerd doorheen een introducernaald. Deze introducernaald wordt geplaatst doorheen het stevige (soms verkalkte) ligmantum interspinosum in de voorziene richting van de spinale naald; vervolgens wordt doorheen de schaft van de introducer de spinale naald geïntroduceerd. Door het gebruik van een introducernaald wordt vervorming of afbuiging van de dunne spinale naald door het stevige interspinosum voorkomen. Alle spinale maar ook epidurale naalden zijn tevens voorzien van een goed afsluitend stilet. Dit stilet voorkomt dat minuscule cilindertjes huid- en vetcellen doorheen de spinale naald in de epidurale of subarachnoïdale ruimte terechtkomen alwaar ze kunnen uitgroeien tot dermoied tumoren
4 Positionering Een slechte positionering van de patiënt kan een eenvoudige procedure omvormen tot een ware uitdaging voor zowel anesthesist als patiënt. Er dient dan ook uitermate veel aandacht aan de positionering te worden besteed. Spinale puncties worden meestal uitgevoerd bij de zittende patiënt of bij de patiënt in laterale decubitus. Andere posities zijn theoretisch mogelijk (ondermeer de prone jacknife positie) maar weinig gebruikelijk; deze worden verder niet besproken. Zittend Laat de patiënt op de rand van de proceduretafel plaatsnemen zodat hij goed te bereiken valt. Optimaliseer de grootte van de interlaminaire toegang door een zo goed mogelijke flexie van de wervelkolom te vragen. De patiënt kan hiertoe op meerdere manieren geïnstrueerd worden; probeer hierbij evenwel enige professionaliteit te behouden en hoed U voor vergelijkingen type patattenzak of bozekattenrug. Een goede verpleegkundige assistentie voor het bekomen en behouden van de juiste positie is meestal onontbeerlijk. Laterale decubitus Installeer de patiënt met de te opereren zijde naar beneden indien hyperbare medicatie zal worden toegediend. Optimaliseer ook hier de positie door de knieën te laten optrekken tot tegen de borstkas en het hoofd in flexie te brengen. Zorg ervoor dat zowel schouder- als bekkengordel loodrecht projecteren ten opzichte van de proceduretafel om rotatie van de werverkolom te minimaliseren. Asepsis Het is best om de voorziene tussenruimte op te sporen nog voor de huid wordt ontsmet. Indien op dit ogenblik een anomalie wordt vastgesteld (interspinosum niet te voelen, forse lumbale scoliose, ) kunnen nog de nodige stappen worden ondernomen (aanpassen positionering, verwittigen supervisor, algemene anesthesie bespreken,.). Het kan zinvol zijn om de processi spinosi die de gewenste tussenruimte flankeren te markeren met een stift; dit bespaart de nood tot het herhalen van de zoektocht na ontsmetten en afdekken. Vooraleer de punctie aan te vatten wordt een masker geplaatst over mond en neus; de handen worden ontsmet met Alcogel en daarna overtrokken met steriele handschoenen. De huid wordt ruim ontsmet met een chloorhexidine-alcohol oplossing; bijvoorbeeld HibitanePlus Tinctuur (Choorlexidine digluconaat 0.5% met Isopropanol 70%). Onthoud dat deze oplossing (zoals ook alle andere antiseptische oplossingen) neurotoxisch is en voorkom ten allen tijde contaminatie van het punctiemateriaal met de antiseptische oplossing. Bij voorkeur wordt het antisepticum niet op de proceduretafel geplaatst en wordt de ontsmetting uitgevoerd door een medewerker. Indien dit niet mogelijk is poogt men steeds de houder met het antisepticum zo ver mogelijk van de punctienaalden op de proceduretafel te plaatsen. Benadering via de middellijn De huid boven de gewenste tussenruimte wordt geïnfiltreerd met een kleine hoeveelheid locaal anestheticum. Vermijd het ontstaan van een al te grote huidpapel aangezien dit palpatie van de tussenruimte bemoeilijkt. Vervolgens wordt ook het voorziene traject van de spinale naald verdoofd, waarbij men reeds een eventuele foute startpositie (botcontact) kan corrigeren. Na voldoende lang te hebben gewacht op de inwerking van het
5 locaal anestheticum wordt de introducernaald geplaatst. Rekening houdend met het verloop van de processi spinosi op lumbaal niveau wordt de introducer reeds een 10 à 15-tal graden naar cephaal geanguleerd. Houd rekening met de biometrie van de patiënt; breng de introducernaald niet volledig in bij eerder magere patiënten. De mogelijkheid bestaat dat de introducer (met snijdende naaldtip en zonder stilet) reeds subarachnoïdaal terechtkomt! Vervolgens wordt de spinale naald ingebracht doorheen de introducer. Het opvoeren van de spinale naald doorheen de ligamenten op de middellijn levert een karakteristiek gevoel op dat met enige ervaring kan onderscheiden worden van een naald in de paravertebraalmusculatuur. Het ontwikkelen van dit gevoel laat een vroegtijdige detectie en correctie van het naaldtraject toe. Ook penetratie van de dura levert een karakteristieke zij het evenwel vaak subtiele pop op die het duidelijkst is bij het gebruik van een pencil-point naald. Detectie van durale penetratie is belangrijk omdat zo wordt voorkomen dat de naald dwars doorheen de subarachnoïdale ruimte wordt doorgeschoven tot tegen het wervellichaam (of de tussenwervelschijf); tevens laat het toe de procedure aanzienlijk vlotter uit te voeren daar men niet na elke millimeter de stilet hoeft te verwijderen om te contreleren of er CSF-reflux is. Wanneer men vermoedt dat de naald ter plaatse is wordt het stilet verwijderd en controleert men spontane reflux van CSF. Vergeet niet dat spontane reflux tot in de naaldhub tot 10 seconden op zich kan laten wachten, vooral bij oudere patiënten en bij het gebruik van zeer smalle naalden. Het verschijnen van CSF kan in bepaalde gevallen versneld worden door voorzichtige aspiratie met behulp van een 2-milliliter spuit ( suck and see ). Wanneer géén CSF verschijnt en men toch een duraclick kon appreciëren is het mogelijk dat de naaldtip wordt afgesloten door een zenuwwortel; de naald 90 draaien resulteert dan vaak in vrije CSF-flow. Een andere mogelijkheid is dat enkel de naaldtip in de subarachnoïdale ruimte is terechtgekomen en niet de naaldopening, die zich aan de zijkant van de naaldschaft bevindt, proximaal van de tip. De naald één tot twee millimeter verder opschuiven resulteert hier meestal in een spontane reflux van CSF. Wanneer ook dit manoeuvre géén soelaas brengt bevindt de naald zich niet in (de nabijheid van) de subarachnoïdale ruimte en dient ze herplaatst te worden. Wanneer er ergens bij het opschuiven van de spinale naald botcontact optreedt komt het erop aan om een beredeneerde en systematische benadering te volgen bij het herlocaliseren. Verwijderen van de naald en vervolgens in het wild heropschuiven in alle mogelijke richtingen is dus géén goede praktijk. Bij botcontact noteert men de diepte van de spinale naald en herneemt men iets meer cephaalwaarts. Wanneer nu opnieuw botcontact optreedt maar nu oppervlakkiger, dan stoot men hoogstwaarschijnlijk tegen de onderand van de bovenste processus spinosus; de naald moet caudaalwaarts heringebracht worden. Vangt men echter iets dieper bot, dan wandelt de naald hoogstwaarschijnlijk op de bovenrand van de onderste processus spinosus. Wanneer het botcontact telkens op dezelfde diepte optreedt tikt de naald waarschijnlijk op de lamina en bevindt ze zich dus niet op de middellijn. Bij het herlocaliseren van de naald (introducer of spinale naald) is het belangrijk om deze terug te trekken tot de naaldtip zich subcutaan bevindt. Pogingen om de naaldoriëntatie te wijzigen terwijl de naald nog in de vertebrale ligamenten zit resulteert eenvoudigweg in een kromming van de naaldschacht. Anderzijds wordt ook best vermeden om steeds opnieuw de huid te moeten doorprikken aangezien dit vaak oncomfortabel is voor de patiënt. Veranderingen in oriëntatie van de naald moeten steeds subtiel gebeuren; bemerk dat een kleine verandering ter hoogte van de huid resulteert in een vrij grote verandering ter hoogte van de naaldtip, niet zelden een 4 à 5-tal centimeter verder. Wanneer de patiënt een paresthesie ervaart is het belangrijk om te bepalen of de naaldtip zich epiduraal of
6 subarachnoïdaal bevindt. Na de paresthesie wordt spontane reflux van CSF gecontroleerd door verwijderen van het stilet. Bij spontane reflux van CSF bevindt de naald zich in de juiste positie; wanneer géén CSF verschijnt raakte de naald waarschijnlijk een epiduraal gelegen zenuwwortel wat wijst op een deviatie van de middellijn in de richting van de zijde waar de paresthesie optrad. Wanneer de naald eenmaal ter plaatse is wordt deze goed gefixeerd. Het best kan men dit doen door de hand waarmee de spinale naald ten opzichte van de introducer wordt gestabiliseerd ook tegen de rug van de patiënt aan te drukken. Op die manier wordt naaldverplaatsing vermeden in het geval de patiënt gaat bewegen. Vervolgens wordt de spuit met het locaal anestheticum aangesloten en ter uitsluiting van een naaldtipdislocatie wordt zachtjes geaspireerd; CSF dat zich vermengt met glucose-bevattende locale anesthesie-oplossing creëert het typische wolken ( barbottage ). Vervolgens wordt het locaal anestheticum langzaam geïnjecteerd (ongeveer 0.5 ml per seconde). Op het einde van de injectie kan door zachte aspiratie nogmaals geverifieerd worden of de naald zich niet verplaatste bij het injecteren. Na injectie worden introducer en spinale naald samen verwijderd.
LOCOREGIONALE ANESTHESIE LOCOREGIONALE ANESTHESIE. LRA : INDICATIES centrale blocks. Indicaties spinale anesthesie Perifere zenuwblokkade
LOCOREGIONALE ANESTHESIE LOCOREGIONALE ANESTHESIE Dr.R.Dreelinck Perifere zenuwblokkade Centrale neuraxiale zenuwblokkade - Epidurale anesthesie - Spinale anesthesie Topicale anesthesie LRA : INDICATIES
Nadere informatieBelangrijkste anatomische structuren van de wervelkolom
Belangrijkste anatomische structuren van de wervelkolom Om uw rugklachten beter te kunnen begrijpen is een basiskennis van de rug noodzakelijk. Het Rughuis heeft in haar behandelprogramma veel aandacht
Nadere informatieEveline Claes Co-assistentAnesthesie Dr. F. De Buck
Eveline Claes Co-assistentAnesthesie 2011-2012 Dr. F. De Buck Anterieure spinale heelkunde Posterieure spinale fusie Discectomie voor een gehernieerde discus Laminectomie Echografie als hulpmiddel Discussie
Nadere informatie2 De romp. Zichtbare en palpabele oriëntatiepunten van de romp
6 Merck Manual 2 De romp De romp is het centrale deel van het lichaam. In dit boek zullen we alleen ingaan op de romp als deel van het bewegingsapparaat en niet op de interne organen. De wervelkolom (columna
Nadere informatieInfiltraties. Wanneer is een infiltratie. aangewezen? tijdens jouw hospitalisatie. s Herenbaan Rumst. tel.: 03/ fax: 03/
Infiltraties tijdens jouw hospitalisatie s Herenbaan 172 2840 Rumst tel.: 03/880.90.11 fax: 03/880.95.95 Wanneer is een infiltratie aangewezen? e-mail: info@hfr.be www.azheiligefamilie.be 2 Epidurale infiltraties
Nadere informatieAnesthesie voor keizersnede informatie voor patiënten
Anesthesie voor keizersnede informatie voor patiënten ZNA Middelheim Lindendreef 1 2020 Antwerpen 03 280 31 11 ZNA Sint-Erasmus Luitenant Lippenslaan 2140 Borgerhout 03 270 80 11 ZNA Jan Palfijn Lange
Nadere informatieInspectie, anatomische structuren en palpatie liggend
Inleiding tot het orthopedisch onderzoek 1 2.3. ENKEL EN VOET 2.3.1. Inspectie in staande houding m. gastrocnemius Calcaneum Valgushoek achillespees met hiel Malleolus medialis en lateralis Lengtegewelf
Nadere informatieSF Z SINT-FRANCISKUSZIEKENHUIS. LUMBALE en CERVICALE epidurale infiltratie
SF Z SINT-FRANCISKUSZIEKENHUIS LUMBALE en CERVICALE epidurale infiltratie Inhoud Voorwoord 2 Wat is een epidurale infiltratie 3 Praktisch richtlijnen 4 Dag van de epidurale infiltratie 5 De behandeling
Nadere informatieDEEL II: HET ONDERSTE LIDMAAT (vervolg)
Inleiding tot het orthopedisch onderzoek 1 DEEL II: HET ONDERSTE LIDMAAT (vervolg) 3. ENKEL EN VOET 3.1. Inspectie in staande houding m. gastrocnemius Calcaneum Valgushoek achillespees met hiel Malleolus
Nadere informatieAPERIUS PercLID System. Voor de behandeling van degeneratieve lumbale kanaalstenose
APERIUS PercLID System Voor de behandeling van degeneratieve lumbale kanaalstenose Informatie over deze brochure Onlangs is bij u een aandoening vastgesteld die degeneratieve lumbale kanaalstenose wordt
Nadere informatieWat u moet weten. over een epidurale verdoving bij de bevalling
Wat u moet weten over een epidurale verdoving bij de bevalling Mevrouw In deze brochure vindt u algemene informatie over de epidurale verdoving. Wanneer u deze vorm van pijstilling wenst toe te passen,
Nadere informatieACDF ANTERIEURE CERVICALE DISCECTOMIE & FUSIE
EEN INTRODUCTIE ACDF ANTERIEURE CERVICALE DISCECTOMIE & FUSIE Deze brochure is louter informatief. Deze vervangt geenszins het gesprek met uw arts. Niet alle informatie, hierin beschreven, is van toepassing
Nadere informatiePCEA BIJ HET KIND INDICATIES VOOR EPIDURALE/PCEA ANATOMISCHE AANDACHTSPUNTEN ANATOMISCHE AANDACHTSPUNTEN KIND VS VOLWASSEN
INDICATIES VOOR EPIDURALE/PCEA PCEA BIJ HET KIND JORIS VUNDELINCKX 20-06-2014 Deel van de multimodale anesthesie Management van de postoperatieve pijn Heelkundige procedures : Orthopedie van het onderste
Nadere informatieINLEIDING TOT DE INTERVENTIONELE PIJNTHERAPIE DOELSTELLING WAT IS INTERVENTIONELE PIJNBESTRIJDING? IPM ONDER RADIOSCOPIE BART MORLION
LES 2: INLEIDING TOT DE INTERVENTIONELE PIJNTHERAPIE DOELST ELLING Kennis van de basisprincipes van interventionele pijntherapie Inzicht in de rol, vaardigheden en competenties van de anesthesioloog in
Nadere informatieSF Z SINT-FRANCISKUSZIEKENHUIS. Epidurale inspuiting met corticosteroïden bij rugpijnen
SF Z SINT-FRANCISKUSZIEKENHUIS Epidurale inspuiting met corticosteroïden bij rugpijnen Epidurale inspuiting Introductie. Omdat u reeds geruime tijd pijn heeft ter hoogte van de hals, die eventueel uitstraalt
Nadere informatieEPIDURALE INSPUITING MET CORTICOSTEROÏDEN BIJ RUGPIJN
EPIDURALE INSPUITING MET CORTICOSTEROÏDEN BIJ RUGPIJN Epidurale inspuiting Introductie. Omdat u reeds geruime tijd pijn heeft ter hoogte van de hals, die eventueel uitstraalt naar een arm, heeft uw arts
Nadere informatieEpidurale verdoving. tijdens de arbeid en de bevalling INFORMATIEBROCHURE VOOR DE PATIËNT EN INFORMED CONSENT
Epidurale verdoving tijdens de arbeid en de bevalling INFORMATIEBROCHURE VOOR DE PATIËNT EN INFORMED CONSENT INHOUD 1. INLEIDING...4 2. WAAROM EPIDURALE VERDOVING...5 3. WAT IS EEN EPIDURALE VERDOVING...5
Nadere informatieDienst Orthopedie Stedelijk Ziekenhuis Roeselare LUMBALE KANAAL STENOSE WAARVOOR DECOMPRESSIE
Dienst Orthopedie Stedelijk Ziekenhuis Roeselare LUMBALE KANAAL STENOSE WAARVOOR DECOMPRESSIE 1. Wat is lumbale kanaal stenose? De lumbale kanaalstenose of vernauwing van het lendenwervelkanaal is een
Nadere informatieEEN BENADERING VAN DE TRAUMATISCHE LUMBALE ZUIL. Congres WVV Brugge 13 oct. 2012
BEELDVORMING EN INSCHATTING VAN RISICO'S PH. MONDET, M.D. EEN BENADERING VAN DE TRAUMATISCHE LUMBALE ZUIL Congres WVV Brugge 13 oct. 2012 WERVELZUIL : GEEN GEMAKKELIJK BEESTJE De moderne ambulanciers Het
Nadere informatieANESTHESIEBROCHURE MATERNITEIT EPIDURALE VERDOVING BIJ ARBEID EN BEVALLING / KEIZERSNEDE GECOMBINEERDE EPIDURALE SPINALE VERDOVING BIJ KEIZERSNEDE
ANESTHESIEBROCHURE MATERNITEIT EPIDURALE VERDOVING BIJ ARBEID EN BEVALLING / KEIZERSNEDE GECOMBINEERDE EPIDURALE SPINALE VERDOVING BIJ KEIZERSNEDE 1 1. Inleiding Na overleg met uw gynaecoloog / vroedvrouw
Nadere informatieLOCOREGIONALE ANESTHESIE / PERIFERE BLOCKS
LOCOREGIONALE ANESTHESIE / PERIFERE BLOCKS Regionale anesthesie is gebaseerd op het concept dat pijn is overgebracht door zenuwvezels, die geblokkeerd kunnen worden op elke plaats van hun verloop. Zenuwblokkade
Nadere informatieWat u moet weten bij Epidurale. patiënteninformatie
Wat u moet weten bij Epidurale patiënteninformatie Pijnloos bevallen De doeltreffendste methode van pijnstilling tijdens de arbeid en de bevalling is de epidurale of peridurale analgesie of pijnstilling
Nadere informatieMyelografie. T +32(0) F +32(0) Campus Sint-Jan Schiepse bos 6. B 3600 Genk
Myelografie T +32(0)89 32 50 50 F +32(0)89 32 79 00 info@zol.be Campus Sint-Jan Schiepse bos 6 B 3600 Genk Campus Sint-Barbara Bessemerstraat 478 B 3620 Lanaken Medisch Centrum André Dumont Stalenstraat
Nadere informatieC. Wervelkolom. Inhoudsopgave 01 C 02 C 03 C 04 C 05 C 06 C 07 C 08 C 09 C
C. Wervelkolom nhoudsopgave 1 C 2 C 3 C 4 C 5 C 6 C 7 C 8 C 9 C Congenitale aandoeningen... 1 Myelopathie (excl. trauma s van de wervelkolom)... 1 Mogelijke atlanto-axiale subluxatie... 1 Nekpijn... 1
Nadere informatiePijncentrum. Epidurale injectie
Pijncentrum Epidurale injectie Inleiding Op het pijncentrum is met u besproken dat uw pijnklachten behandeld gaan worden met een epidurale injectie. In deze folder willen wij u informeren over deze behandeling.
Nadere informatieEpidurale infiltratie (transforaminale of interlaminaire epidurale infiltratie) Lumbaal & Cervicaal
Epidurale infiltratie (transforaminale of interlaminaire epidurale infiltratie) Lumbaal & Cervicaal Multidisciplinair pijncentrum AZ Monica Harmoniestraat 68 2018 Antwerpen 03/2402268 1 pijnkliniek@azmonica.be
Nadere informatieSF Z SINT-FRANCISKUSZIEKENHUIS. Anesthesie Spinale anesthesie
SF Z SINT-FRANCISKUSZIEKENHUIS Anesthesie Spinale anesthesie Locoregionale anesthesie Spinale anesthesie ( ruggenprik ) als verdovingstechniek voor de operatie. Wat is locoregionale anesthesie? Locoregionale
Nadere informatieDr. Hilde Van Kerckhoven
Dr. Hilde Van Kerckhoven S 1. Inleiding Bandvormige pijn ter hoogte van de onderrug met uitstraling naar 1 of 2 benen kan te wijten zijn aan facetartrose. 1. Inleiding 15-45% van de patiënten met lage
Nadere informatieHerplaatsen suprapubische sonde (KB 13 juli 2006)
Herplaatsen suprapubische sonde (KB 13 juli 2006) Indicaties suprapubische sonde Chronische urineretentie bv. door prostaathypertrofie of neurologisch blaaslijden Uretrastrictuur, dwarslaesie, neurologisch
Nadere informatiePijncentrum. Continue (ambulante) toediening van pijnstillende medicatie via een epidurale of spinale katheter
Pijncentrum Continue (ambulante) toediening van pijnstillende medicatie via een epidurale of spinale katheter Inleiding Op het pijncentrum is met u besproken dat uw pijnklachten behandeld gaan worden
Nadere informatieSpinale infuusbehandeling
Protocollen Voorbehouden, Risicovolle en Overige handelingen Infuusbehandeling 14 Spinale infuusbehandeling Spinale infuusbehandeling vindt plaats via een katheter die is ingebracht in de spinale ruimten.
Nadere informatieDe pijnkliniek: Epidurale infiltratie
De pijnkliniek: Epidurale infiltratie s Herenbaan 172 2840 Rumst tel: 03 880 90 11 (algemeen) tel: 03 880 91 90 (afspraken) informatiebrochure e-mail: info@hfr.be www.azheiligefamilie.be 2 3 Beste patiënt,
Nadere informatiePijncentrum. Racz-procedure. Epidurale adhesiolysis
Pijncentrum Racz-procedure Epidurale adhesiolysis Inleiding Op het pijncentrum is met u besproken dat uw pijnklachten behandeld gaan worden door middel van een Racz-procedure (epidurale adhesiolysis).
Nadere informatieInformatiebrochure voor patiënten Spinale of intrathecale pijnbestrijding met morfinepomp
Informatiebrochure voor patiënten Spinale of intrathecale pijnbestrijding met morfinepomp Inleiding Op het pijncentrum is met u besproken dat uw pijnklachten behandeld gaan worden door middel van een continue
Nadere informatieMAS PLIF POSTERIEURE LUMBALE INTERCORPORELE FUSIE
EEN INTRODUCTIE MAS PLIF POSTERIEURE LUMBALE INTERCORPORELE FUSIE Deze brochure is louter informatief. Deze vervangt geenszins het gesprek met uw arts. Niet alle informatie, hierin beschreven, is van toepassing
Nadere informatieBehandeling van wervelkanaalstenose
Pijncentrum Behandeling van wervelkanaalstenose Aperius PercLID System Inleiding De anesthesioloog-pijnspecialist heeft met u besproken dat uw pijnklachten behandeld gaan worden door middel van een Aperius
Nadere informatie> Epidurale verdoving bij bevalling Spinale verdoving bij keizersnede
www.azstlucas.be > bij bevalling Spinale bij keizersnede Dienst Anesthesie en Gynaecologie-Verloskunde AZ Sint-Lucas, GENT Inhoud 2 Wat je moet weten over de epidurale pijnbestrijding bij de bevalling
Nadere informatieInfiltraties. Wanneer is een infiltratie. aangewezen? tijdens de raadpleging. s Herenbaan 172 2840 Rumst. tel.: 03/880.90.11 fax: 03/880.95.
Infiltraties tijdens de raadpleging s Herenbaan 172 2840 Rumst tel.: 03/880.90.11 fax: 03/880.95.95 Wanneer is een infiltratie aangewezen? e-mail: info@hfr.be www.azheiligefamilie.be 2 Beste patiënt, Voor
Nadere informatie1 De wervelkolom Een hernia Het stellen van de diagnose Wanneer opereren? Een herniaoperatie... 5
Lumbale Hernia Inhoudsopgave 1 De wervelkolom... 1 2 Een hernia... 2 3 Het stellen van de diagnose... 4 4 Wanneer opereren?... 4 5 Een herniaoperatie... 5 6 Na de operatie... 5 7 Operatierisico s... 6
Nadere informatieBehandeling pijnklachten door een blokkade van een zenuwwortel. (cervicale zenuwwortel)
Behandeling pijnklachten door een blokkade van een zenuwwortel in de hals (cervicale zenuwwortel) Met de specialist anesthesie en pijn (anesthesioloog-pijnspecialist) is besproken dat u vanwege de aard
Nadere informatiePatiënteninformatie. Transforaminele infiltratie
Patiënteninformatie Transforaminele infiltratie Inhoud Inleiding... 3 Omschrijving en doel van de behandeling... 3 Voorbereiding op de behandeling... 4 Verloop van de behandeling... 5 Verloop na de behandeling...
Nadere informatieLaminectomie / lumbale kanaalstenose. Poli Neurochirurgie
Laminectomie / lumbale kanaalstenose Poli Neurochirurgie De wervelkolomchirurg (neurochirurg) heeft bij u een stenose (vernauwing) vastgesteld. In dit informatieboekje leest u meer over deze diagnose en
Nadere informatieEpidurale infiltratie. Pijnpoli
00 Epidurale infiltratie Pijnpoli 1 Wat is epidurale infiltratie? De epidurale infiltratie is een soort ruggenprik waarbij een inspuiting tussen de wervels wordt toegediend. Hierbij wordt met een lange,
Nadere informatiePlaatselijke of locoregionale verdoving PATIËNTENBROCHURE
PATIËNTENBROCHURE Plaatselijke of locoregionale verdoving Plaatselijke of Locoregionale verdoving Afhankelijk van het type ingreep kiest de anesthesist voor een regionale verdoving waarbij enkel het te
Nadere informatieDE LUMBALE WERVELKOLOM (RUG)
DE LUMBALE WERVELKOLOM (RUG) In een notendop Chronische rugpijn, vooral ter hoogte van de lumbale wervelkolom (onderrug), is een veel voorkomende aandoening. Zo'n 75 % van alle mensen heeft er af en toe
Nadere informatieNIEUWSBRIEF. Better safe than sorry. Matthijs Luitjes. Introductie. Betty Beersma. Jo Franssen. Nieuwe aanbevelingen
NIEUWSBRIEF Matthijs Luitjes Betty Beersma Margriet Eleveld Jo Franssen Matthijs Luitjes fysiotherapeut in de praktijk voor nek-, schouder- en armklachten in Groningen en docent bij de myofasciale pijn
Nadere informatieInformatiebrochure voor patiënten. Plexus coeliacus splanchnicus blokkade. Wat is een behandeling van de plexus coelicus of splanchnicus zenuw?
Informatiebrochure voor patiënten Plexus coeliacus splanchnicus blokkade Uw pijn, Inleiding Wat is een behandeling van de plexus coelicus of splanchnicus zenuw? Bij deze behandeling is het doel om pijn
Nadere informatieProtocol voor niet aan MINTH studie deelnemende kliniek
Facetpijn Protocol voor niet aan MINTH studie deelnemende kliniek Facetpijn is gedefinieerd als pijn die ontstaat uit iedere structuur die een onderdeel uitmaakt van de facetgewrichten, inclusief het fibreuze
Nadere informatieSF Z SINT-FRANCISKUSZIEKENHUIS. Anesthesie Epidurale verdoving bij een bevalling
SF Z SINT-FRANCISKUSZIEKENHUIS Anesthesie Epidurale verdoving bij een bevalling De epidurale verdoving Pijnstilling voor de zwangere vrouw tijdens de arbeid en de bevalling Inleiding: Het natuurlijk proces
Nadere informatiePIJNKLINIEK. Pa ënteninforma e: Epidurale infiltra e
PIJNKLINIEK Pa ënteninforma e: Epidurale infiltra e Beste mevrouw, meneer, U zal binnenkort een epidurale infiltratie ondergaan als behandeling voor een geïrriteerde of ontstoken zenuw van het ruggenmerg
Nadere informatieBasisbegrippen in de anesthesie tijdens verdiepende stage (groep 2 - startend 8 april 2019):
Basisbegrippen in de anesthesie tijdens verdiepende stage (groep 2 - startend 8 april 2019): Aanpassingen op 19/03/2019 in t groen Aanpassingen op 25/03/2019 in t rood Maandag 8 april leslokaal 1 (1400-1830)
Nadere informatieEpidurale infiltratie (transforaminaal of interlaminair) Cervicaal, Thoracaal & Lumbaal
Epidurale infiltratie (transforaminaal of interlaminair) Cervicaal, Thoracaal & Lumbaal Multidisciplinair pijncentrum AZ Monica Harmoniestraat 68 2018 Antwerpen 03/240.22.68 pijnkliniek@azmonica.be 1 Beste
Nadere informatieEpidurale infiltratie (transforaminaal of interlaminair) Cervicaal, Thoracaal & Lumbaal
Epidurale infiltratie (transforaminaal of interlaminair) Cervicaal, Thoracaal & Lumbaal Multidisciplinair pijncentrum AZ Monica Harmoniestraat 68 2018 Antwerpen 03/2402268 pijnkliniek@azmonica.be 1 Beste
Nadere informatieVERDOVING (OF PIJNBEHANDELING) DOOR EPIDURALE RUGGENPRIK VERDOVING DOOR SPINALE RUGGENPRIK VERDOVING DOOR EEN COMBINATIE VAN VOORGAANDE TECHNIEKEN
versie nr. 1.0 In voege vanaf April 2017 Documentnummer DC1121 Afdeling anesthesie VERDOVING (OF PIJNBEHANDELING) DOOR EPIDURALE RUGGENPRIK VERDOVING DOOR SPINALE RUGGENPRIK VERDOVING DOOR EEN COMBINATIE
Nadere informatieDiscografie i e m lda m o r n i t g e o g r t z u m
Discografie imelda omringt u met zorg Inhoud 2 Voorwoord 3 De wervelkolom 4 Discsus of tussenwervelschijf 6 Wat is een discografie? 7 Waarom een discografie? 7 Nadelen van een discografie 7 De procdure
Nadere informatie(zie hiervoor foldertje over continue epidurale toediening)
Mevrouw, Mijnheer, Deze behandeling krijgt U als de zenuwen die uit het ruggemergkanaal (=epidurale ruimte) treden, bekneld zijn geraakt meestal door een uitpuilende tussenwervelschijf, ook discus genaamd.
Nadere informatieLumbale interlaminaire epidurale infiltratie
Lumbale interlaminaire epidurale infiltratie pijnkliniek - fysische geneeskunde: dr. M. Segers dr. P. Decraene tel: 03 880 90 11 (algemeen) tel: 03 880 91 90 (afspraken) e-mail: info@hfr.be www.azheiligefamilie.be
Nadere informatieCervicale fusie. Dienst orthopedie Stedelijk ziekenhuis Roeselare
Cervicale fusie Dienst orthopedie Stedelijk ziekenhuis Roeselare 1. Anatomie van cervicale wervelkolom Vanuit de hersenen loopt ons ruggenmerg als een buis naar ons staartbeen, beschermd door een beenderige
Nadere informatieAFNAME VAN ETTER-, WOND- EN PUNCTIEVOCHT EN ANDERE MONSTERS
Laboratorium Klinische Biologie 1. Materiaal AFNAME VAN ETTER-, WOND- EN PUNCTIEVOCHT EN ANDERE MONSTERS E-swab met roze schroefdop (Flocked swab met 1 ml vloeibaar AMIES transportmedium) Steriele polypropyleen
Nadere informatieHNP hernia nuclei pulposi
HNP hernia nuclei pulposi INLEIDING Een hernia (Hernia Nuclei Pulposi, HNP) is een uitstulping van de tussenwervelschijf. Deze uitstulping drukt op een zenuw, waardoor pijnklachten in het been ontstaan,
Nadere informatie> Lumbale en cervicale epidurale infiltratie
www.azstlucas.be > Multidisciplinair pijncentrum Inhoudstafel Welkom 3 Wat is een? 4 De voorbereiding 5 De behandeldag 6 De behandeling 6 Nazorg 7 Zal een mij helpen? 8 Wat zijn de risico s en de nevenwerkingen?
Nadere informatieEpidurale verdoving en het gebruik van een epidurale pijnpomp. Informatie voor patiënten
Epidurale verdoving en het gebruik van een epidurale pijnpomp Informatie voor patiënten 2 Epidurale verdoving en het gebruik van een epidurale pijnpomp Welkom In deze brochure wordt informatie gegeven
Nadere informatieRAADPLEGING VOOR RUGAANDOENINGEN
CONSULTATI VOOR ORTHOPDI, TRAUMATOLOGI N RHUMA (letsels van wervelkolom, steun -en bewegingsapparaat) Kortrijksesteenweg 724 9000 GNT Tel: 09/222.27.03 Fax: 09/220.03.66 Website: http://flandersorthopaedics.com
Nadere informatieDienst Orthopedie Stedelijk Ziekenhuis Roeselare. Lumbale discusprothese
Dienst Orthopedie Stedelijk Ziekenhuis Roeselare Lumbale discusprothese 1.Waarom een lumbale discusprothese? Er werd u voorgesteld om een lumbale discusprothese te laten plaatsen. Lumbaal betekent een
Nadere informatieEpidurale infiltratie
Epidurale infiltratie s Herenbaan 172 2840 Rumst tel: 03 880 90 11 (algemeen) tel: 03 880 91 90 (afspraken) informatiebrochure e-mail: info@hfr.be www.azheiligefamilie.be 2 Beste patiënt, Je werd doorverwezen
Nadere informatiedaghospitaal volwassenen informatiebrochure Lumbale punctie
daghospitaal volwassenen informatiebrochure Lumbale punctie Inhoudstafel 1. Inleiding 4 2. Voorbereiding 4 3. Verloop van het onderzoek 5 4. Nazorg 5 5. Contactgegevens bij vragen 7 6. Persoonlijke notities
Nadere informatieStudy of unexplained neurologic deficit following neuraxial anesthesia or analgesia strategies
Study of unexplained neurologic deficit following neuraxial anesthesia or analgesia strategies Vrijdag 5 april 2013 Bram Peeters, Medical Student René Heylen, MD, PhD Guy Wilms, MD, PhD Marc Van de Velde,
Nadere informatiedaghospitaal volwassenen informatiebrochure Lumbale epidurale infiltratie
daghospitaal volwassenen informatiebrochure Lumbale epidurale infiltratie 1 Inhoudstafel 1. Inleiding 4 2. Wat is een lumbale epidurale infiltratie? 4 3. Voorbereiding 5 4. Behandeling 5 5. Nazorg 6 6.
Nadere informatieC. Wervelkolom. Inhoudsopgave 01 C 02 C 03 C 04 C 05 C 06 C 07 C 08 C 09 C 10 C
C. Wervelkolom nhoudsopgave 1 C 2 C 3 C 4 C 5 C 6 C 7 C 8 C 9 C 1 C Congenitale aandoeningen... 1 Myelopathie (excl. trauma s van de wervelkolom)... 1 Mogelijke atlanto-axiale subluxatie... 1 Nekpijn...
Nadere informatieInformatiebrochure voor patiënten Chordotomie
Informatiebrochure voor patiënten Chordotomie Er is met u besproken om een chordotomie uit te voeren. De behandeling wordt door een anesthesioloog/pijnspecialist uitgevoerd. Hier leest u wat de behandeling
Nadere informatiePijnstilling tijdens de arbeid Informatie voor patiënten
Pijnstilling tijdens de arbeid Informatie voor patiënten ZNA Middelheim Lindendreef 1 2020 Antwerpen 03 280 31 11 ZNA Sint-Erasmus Luitenant Lippenslaan 2140 Borgerhout 03 270 80 11 ZNA Jan Palfijn Lange
Nadere informatieInfobrochure zenuwblock voor operaties aan borstkas en buik
Infobrochure zenuwblock voor operaties aan borstkas en buik 73.033N Jan Yperman Ziekenhuis Briekestraat 12 8900 Ieper www.yperman.net 057 35 35 35 info@yperman.net Deze brochure geeft meer informatie over
Nadere informatieDe pijnkliniek: De perifere zenuwblokkade
De pijnkliniek: De perifere zenuwblokkade s Herenbaan 172 2840 Rumst tel: 03 880 90 11 (algemeen) tel: 03 880 91 90 (afspraken) informatiebrochure e-mail: info@hfr.be www.azheiligefamilie.be 2 3 Beste
Nadere informatiefacetinfiltratie pijnkliniek
facetinfiltratie pijnkliniek Inhoud Wervelkolom 3 Maatregelen vooraf 3 Behandeling 4 Mogelijke verwikkelingen 5 Tot slot 6 Coördinaten 6 Toestemmingsformulier 7 Ter bevordering van het leesgemak wordt
Nadere informatieConservatieve behandeling van lage rugklachten
6074p ORT.039/1209.CV Zorgcommunicatie www.amphia.nl Conservatieve behandeling van lage rugklachten Wervelkolom Orthopedie Inleiding Deze folder geeft u meer informatie over uw lage rugklachten, welke
Nadere informatieLumbale transforaminale epidurale infiltratie
Lumbale transforaminale epidurale infiltratie pijnkliniek - fysische geneeskunde: dr. M. Segers dr. P. Decraene tel: 03 880 90 11 (algemeen) tel: 03 880 91 90 (afspraken) e-mail: info@hfr.be www.azheiligefamilie.be
Nadere informatiePrijsindicatie voor een gewoon verzekerde patiënt aangesloten bij een Belgische mutualiteit. Dagziekenhuisforfait 0,00
Omschrijving van de ingreep: epidurale infiltratie lumbaal (lage rug) Ingreepnummer: 202812 Geneesmiddelen 7,00 Totale kostprijs 31,48 Omschrijving van de ingreep: epidurale infiltratie cervicaal (nek)
Nadere informatieConservatieve behandeling van lage rugklachten
Conservatieve behandeling van lage rugklachten Wervelkolom Orthopedie Inleiding Deze folder geeft u meer informatie over uw lage rugklachten, welke u met uw behandelend orthopeed besproken heeft. Anatomie
Nadere informatieDRBR1038 EPIDURALE ANESTHESIE BIJ EEN BEVALLING
DRBR1038 EPIDURALE ANESTHESIE BIJ EEN BEVALLING 1 Inhoudstabel 1. Inleiding 3 2. Wat is een epidurale verdoving? 4 3. Techniek van de epidurale verdoving 5 4. De vrouw controleert zelf 7 5. Wat is het
Nadere informatieWat is een zenuwblok? (plexusverdoving of perifeer zenuwblok)
Wat is een zenuwblok? (plexusverdoving of perifeer zenuwblok) Een zenuwblok is een inspuiting van lokale verdoving rondom zenuw(en) met als doel het verdoven van een lidmaat (plexusverdoving) of een gedeelte
Nadere informatieAFNAME VAN ETTER-, WOND- EN PUNCTIEVOCHT EN ANDERE MONSTERS
Laboratorium Klinische Biologie 1. Materiaal AFNAME VAN ETTER-, WOND- EN PUNCTIEVOCHT EN ANDERE MONSTERS E-swab met roze schroefdop (Flocked swab met 1 ml vloeibaar AMIES transportmedium) E-swab met blauwe
Nadere informatieLumbale spondylodese. Wervelkolom. Orthopedie
Lumbale spondylodese Wervelkolom Orthopedie Inleiding U wordt binnenkort in het Amphia Ziekenhuis verwacht voor een operatie aan de wervelkolom. De orthopedisch chirurg zal deze operatie verrichten. Een
Nadere informatieLumbale laminectomie
1 2 Lumbale laminectomie Wat is een laminectomie? Om goed te kunnen begrijpen wat een laminectomie precies is, eerst een beetje uitleg over de wervelkolom. 3 Anatomie van de wervelkolom Ons lichaam heeft
Nadere informatieTransforaminale peridurale infiltratie Dienst anesthesie. Patiënteninformatie
Transforaminale peridurale infiltratie Dienst anesthesie Patiënteninformatie Heilig Hart Ziekenhuis Leuven Brochure Transforaminale peridurale infiltratie 2 Lees aandachtig deze informatiefolder. Indien
Nadere informatiePijnstilling tijdens de bevalling
Pijnstilling tijdens de bevalling Pijnstilling tijdens de bevalling Aan het einde van de zwangerschap kunt u af en toe een contractie (samentrekking) van de baarmoeder voelen. Wanneer deze contracties
Nadere informatiePatiënteninformatie. Echogeleide behandeling van een zenuw
Patiënteninformatie Echogeleide behandeling van een zenuw Inhoud Inleiding... 3 Omschrijving en doel van de behandeling... 3 Voorbereiding op de behandeling... 4 Verloop van de behandeling... 4 Verloop
Nadere informatieZypAdhera. Informatie bestemd voor professionelen uit de gezondheidszorg en verpleegkundigen Risicobeleidsplan
De Europese gezondheidsautoriteiten hebben bepaalde voorwaarden verbonden aan het in de handel brengen van het geneesmiddel ZypAdhera. Het verplicht plan voor risicobeperking in België, waarvan deze informatie
Nadere informatiePatiënteninformatie. Behandeling van de sympaticusketen (infiltratie, (P)RF en alcoholisatie)
Patiënteninformatie Behandeling van de sympaticusketen (infiltratie, (P)RF en alcoholisatie) 2 Inhoud Inleiding... 5 Omschrijving en doel van de behandeling... 5 Voorbereiding op de behandeling... 6 Verloop
Nadere informatieLumbale hernia operatie
Lumbale hernia operatie Wervelkolom Orthopedie Inleiding U wordt binnenkort in het Amphia Ziekenhuis verwacht voor een operatie aan de wervelkolom. De orthopedisch chirurg zal deze operatie verrichten.
Nadere informatieWAA BIJEENKOMST dr. RHGP van Erve, orthopedisch chirurg
WAA BIJEENKOMST 07-02-2018 dr. RHGP van Erve, orthopedisch chirurg WAA 07-02-2018 SECONDARY NEUROLOGICAL DETERIORATION IN TRAUMATIC SPINAL INJURY, data from medicolegal cases, NV Todd, D Skinner, J Wilson-MacDonald;
Nadere informatieTransforaminale en interlaminaire peridurale infiltratie Dienst anesthesie. Patiënteninformatie
Transforaminale en interlaminaire peridurale infiltratie Dienst anesthesie Patiënteninformatie Lees aandachtig deze informatiefolder. Indien deze folder onvoldoende duidelijk is of indien je bijkomende
Nadere informatieMicrochirurgische Decompressie
1 2 Microchirurgische Decompressie Wat is een microchirurgische decompressie? Om goed te kunnen begrijpen wat een microchirugische lumbale decompressie precies is, geven wij u eerst een beetje uitleg over
Nadere informatieWAT ALS IK PIJN HEB? Dr. P Vanfleteren Dienst Anesthesie
WAT ALS IK PIJN HEB? Dr. P Vanfleteren Dienst Anesthesie WAT IS PIJN? De manier waarop pijn wordt ervaren is verschillend voor iedereen en afhankelijk van Emotie Bewustzijn Motivatie Sociaal Cultureel
Nadere informatieInformatiebrochure Epidurale verdoving bij bevalling Spinale verdoving bij keizersnede
I Autonome verzorgingsinstelling Informatiebrochure Epidurale verdoving bij bevalling Spinale verdoving bij keizersnede IIInhoudsopgave Wat je moet weten over de epidurale pijnbestrijding bij de bevalling
Nadere informatieepidurale verdoving Materniteit
epidurale verdoving Materniteit Inhoud Elke bevalling is uniek 3 Epidurale verdoving 4 Wie komt in aanmerking 5 Mogelijke bijwerkingen, complicaties 6 Preoperatieve Consultaties 7 In te vullen 7 Tot slot
Nadere informatieANESTHESIE: EPIDURALE VERDOVING BIJ EEN BEVALLING
ANESTHESIE: EPIDURALE VERDOVING BIJ EEN BEVALLING De epidurale verdoving Pijnstilling voor de zwangere vrouw tijdens de arbeid en de bevalling. Inleiding: Het natuurlijk proces van arbeid en bevalling
Nadere informatieAPPENDIX C: Patiënteninformatie over uitzaaiingen in de wervelkolom.
3692 3693 3694 3695 3696 3697 3698 3699 3700 3701 3702 3703 3704 3705 3706 3707 3708 3709 3710 3711 3712 APPENDIX C: Patiënteninformatie over uitzaaiingen in de wervelkolom. Inleiding Kwaadaardige gezwellen
Nadere informatiePatiënteninformatie. Posterieur verwijderen van een cervicale hernia
Patiënteninformatie Posterieur verwijderen van een cervicale hernia Inhoud Praktische informatie... 3 Inleiding... 4 Informatie over het ziektebeeld... 4 Definitie... 4 Klachten, symptomen... 5 Diagnose...
Nadere informatieLumbaal actief onderzoek Instabiliteit
Lumbaal actief onderzoek Instabiliteit De actieve stabiliteit wordt gewaarborgd door de rug- en buikspieren en de tussen het bekken en de onderste extremiteiten uitgespannen musculatuur. Belangrijkste
Nadere informatieEPIDURALE PIJNVERDOVING BIJ BEVALLING
EPIDURALE PIJNVERDOVING BIJ BEVALLING Dienst anesthesie Uw welzijn verdient onze beste zorg U bent zwanger en bereidt zich voor op de bevalling. De weeën die nodig zijn om te bevallen, zijn dikwijls erg
Nadere informatie