ADDENDUM. Op de rapportage van de toetsing van. Vrijetijdsmanagement. NHTV internationale hogeschool Breda. Croho-registratienummer: 34438

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "ADDENDUM. Op de rapportage van de toetsing van. Vrijetijdsmanagement. NHTV internationale hogeschool Breda. Croho-registratienummer: 34438"

Transcriptie

1 ADDENDUM Op de rapportage van de toetsing van Vrijetijdsmanagement NHTV internationale hogeschool Breda Croho-registratienummer: aan het NVAO Accreditatiekader De visitatie vond plaats op 12 april, 24 mei en 10 juni 2005 De aanvulling is tot stand gekomen op basis van vragen van de NVAO van 11 mei 2006 Inhoud van het verslag Identificatie... 2 Vraag Vraag Vraag Bijlage: overzicht gecommitteerden...30 De verantwoordelijke teamleider: Ir. René S. Kloosterman namens deze, J. Hiwat Certiked 19 juni 2006 Pagina 1 van 31

2 Identificatie NHTV internationale hogeschool Breda Mgr. Hopmansstraat JT Breda Telefoon: Website: Scope en doel De visitatie heeft betrekking op: Vrijetijdsmanagement Voltijd, deeltijd en duaal Locatie Breda Doel van het onderzoek is te beoordelen in welke mate het NVAO Beoordelingskader (februari 2003) adequaat worden afgedekt. Werkwijze In april en juni 2005 heeft een visitatieteam van Certiked VBI b.v. een visitatie uitgevoerd van de opleiding Vrijetijdsmanagement (voorts ook te noemen: VTM). De bevindingen van die visitatie waren positief: alle facetten van het NVAO-kader zijn voldoende, goed of zelfs excellent gewaardeerd. Tevens is aandacht geschonken aan een bijzonder kenmerk van deze opleiding: Imagineering. De opleiding wordt verzorgd in drie varianten: voltijd, deeltijd en duaal. Al deze varianten zijn ook door Certiked beoordeeld gedurende de visitatie. De voltijd variant is veruit de grootste variant; deeltijd en duaal zijn sterk met elkaar verweven en worden in duoschap met de opleiding Hoger Toeristisch en Recreatief Onderwijs verzorgd. Over de bevindingen is gerapporteerd aan de opleiding en in december 2005 is de geaccordeerde visitatierapportage door het bevoegd gezag van de hogeschool overhandigd aan de NVAO als onderdeel van de accreditatieaanvraag. Op 11 mei 2006 heeft de NVAO aanvullende vragen gesteld inzake de visitatierapportage. Deze vragen betroffen merendeels een aantal facetten met betrekking tot de deeltijdse en duale variant. Certiked heeft zich ten tijde van de visitatie een jaar eerder vergewist van de kwaliteit van deze varianten, en heeft zich daarbij gebaseerd op documenten die door de opleiding beschikbaar zijn gesteld en waarvan de strekking is geverifieerd tijdens de visitatie middels gesprekken en nadere documentenstudie. In deze aanvullende rapportage, in antwoord op de NVAO-vragen van 11 mei 2006, is ervoor gekozen om met name passages te verstrekken uit de documentatie. Aanvullend of hernieuwd onderzoek of analyse bleek feitelijk niet nodig aangezien in 2005 reeds een uitgebreid onderzoek was uitgevoerd. Alleen bij de beantwoording van de vraag over het gerealiseerde niveau is gebruik gemaakt van onderzoeksgegevens die eind 2005 beschikbaar zijn gekomen. Deze rapportage te zien als een nadere verstrekking van de informatie op basis waarvan het visitatieteam in het voorjaar van 2005 haar beoordeling heeft uitgevoerd. Pagina 2 van 31

3 Deze rapportage volgt de vragen zoals die door de NVAO gesteld zijn. Pagina 3 van 31

4 Vraag 1: een beoordeling van de relatie van de eindkwalificaties tot de Dublin Descriptoren Beroepseisen De visitatiecommissie van de Vrijetijdskundeopleidingen die in 2000 deze opleidingen in Nederland visiteerde, prees het landelijk beroeps- en opleidingsprofiel Vrijetijdskunde. De commissie constateerde dat het profiel de concretisering van de branche én het beroep had bevorderd. Maar er werd ook geconstateerd dat het profiel nog onvoldoende was geland bij onderwijsgevenden en studenten zelf. Het Landelijk Opleidingenoverleg Leisure en Tourism Management (LO L&TM) onderschreef deze bevinding. Het profiel leende zich hier naar hun mening niet goed voor; het bood onvoldoende handvatten voor docenten en studenten om daar binnen de opbouw van de curricula goed mee uit de voeten te kunnen. Bovendien rees de vraag of het begrip competentie wel concreet en goed genoeg was uitgewerkt. Het LO L&TM heeft hierop besloten het beroepsprofiel te concretiseren in een landelijk competentieprofiel. Deze herijking is tot stand gekomen op basis van een brancheonderzoek (door middel van een vacature- en functieanalyse) en in samenwerking met een grote groep opleiding-, branche- en beroepsgroepvertegenwoordigers en heeft daarmee een duidelijke verankering in het werkveld. Werkwijze, proces en resultaten hiervan zijn uitgebreid beschreven in de notitie competentieprofiel Vrijetijdsmanager en de notitie Verantwoording competentieprofiel Vrijetijdsmanager. Hier wordt dan ook volstaan met een verwijzing daarnaar. Het competentieprofiel Vrijetijdsmanager wordt iedere vier jaar herijkt, de eerstvolgende keer vindt plaats in Internationaal bachelorniveau Bij de herijking van het landelijk competentieprofiel is naast het meenemen van de beroepseisen van meet af aan gekeken naar het HBO-niveau. Voor het concretiseren van het HBO-niveau van competenties is bij het opstellen hiervan gebruik gemaakt van de tien generieke HBO-kernkwalificaties van de Commissie Accreditatie Hoger Onderwijs. Hiermee is het HBO-niveau verankerd in het profiel. Op een later moment is naar de Dublin Descriptoren gekeken, in samenspraak met het Netherlands Quality Agency (NQA). Door het NQA is in samenspraak met de opleidingen van het LO L&TM een instrument ontwikkeld waarmee het niveau van de afgestudeerden van opleidingen op valide en betrouwbare wijze vastgesteld kan worden. De vragenlijst meet het gerealiseerde niveau (ofwel de gerealiseerde eindkwalificaties) onder studenten, afgestudeerden, hun leidinggevenden en branche-vertegenwoordigers. Het onderzoek in fase één wijst uit dat het landelijk competentieprofiel Vrijetijdsmanager goed aansluit op de Dublin Descriptoren. De competenties zijn voorts op een dusdanige wijze aan de Dublin Descriptoren te koppelen dat het bachelorniveau is te meten. Pagina 4 van 31

5 Domeincompetenties Na het afronden van het landelijk competentieprofiel Vrijetijdsmanager startte het Sectoraal Adviescollege HEO (SAC)met een project over het formuleren van een vijftal bachelortitels en de bijbehorende domeincompetenties. Bij de uitwerking van deze domeincompetenties is het landelijk competentieprofiel Vrijetijdsmanager meegewogen. Na het verschijnen van de notitie Domeincompetenties 9 is het landelijk competentieprofiel Vrijetijdsmanager op haar beurt aan de uitkomsten van dit project getoetst door het LO L&TM. Hieruit blijkt dat het landelijk competentieprofiel Vrijetijdsmanager goed aansluit op de algemene domeincompetenties van de ter zake doende bachelortitel, die van Business Administration. Hierbij moet wel worden opgemerkt dat de domeincompetenties in het landelijk competentieprofiel Vrijetijdsmanager beroepsspecifiek zijn ingekleurd. In onderstaande tabel (betrekking hebbend op voltijd, deeltijd en duaal) worden de niveaueisen die gesteld worden door de Dublin Descriptoren vergeleken met de competenties die gevraagd worden: Europese descriptoren voor de Bachelor De Bachelorgraad wordt verleend aan de student die Kennis en inzicht Aantoonbare kennis en inzicht heeft van een vakgebied, waarbij wordt voortgebouwd op het niveau bereikt in het voortgezet onderwijs en dit wordt overtroffen; doorgaans functioneert op een niveau waarop met ondersteuning van gespecialiseerde handboeken, enige aspecten voorkomen waarvoor kennis van de laatste ontwikkelingen in het vakgebied vereist is. Toepassen kennis en inzicht In staat is om zijn/haar kennis en inzicht op dusdanige wijze toe te passen, dat dit een professionele benadering van zijn/haar werk of beroep laat zien, en die verder beschikt over competenties voor het opstellen en verdiepen van argumentaties en voor het oplossen van problemen op het vakgebied. Gerelateerd aan VTM-opleiding en competenties De VTM afgestudeerde: Kennis en inzicht Beschikt over een brede, multidisciplinaire basis en bezit kennis, vaardigheden en inzicht op het gebied van: communicatie, in meerdere talen en in een interculturele context marketingmanagement financieel management organisatie management sociologie psychologie onderzoeksmethodologie De opleiding bouwt voort op kennis opgedaan in het voortgezet onderwijs over algemene economie, bedrijfseconomie, management en organisatie, communicatie en moderne vreemde talen. Toepassen kennis en inzicht Voor de HBO-Bachelor is de toepassing van kennis, inzicht en vaardigheden essentieel voor het functioneren in de beroepspraktijk. De Vrijetijdsmanager werkt nauw samen met anderen en is een echte teamplayer. Gezien de verantwoordelijkheden die hij draagt, wordt van hem verwacht dat hij zich over de resultaten en de effecten van zijn beroepsactiviteiten verantwoording aflegt, dus rapporteert. Deze verantwoording geschiedt tegenover collega s (niet-hiërarchisch), bij leidinggevende taken tegenover ondergeschikten en ten aanzien van meerderen (hiërarchisch). Rapporteren kan zowel in het Nederlands als in het Engels. Interculturele communicatie kan hierbij ook een rol spelen. Het verantwoorden op het niveau van startbekwaamheid is vastgesteld op dat van het volledig zelfstandig uitvoeren van taken. Bij het uitvoeren van complexe en - niet routinematige opdrachten, is sprake van een vraaggestuurde werkhouding. Pagina 5 van 31

6 Europese descriptoren voor de Bachelor Gerelateerd aan VTM-opleiding en competenties Op managementniveau is een startbekwaam Vrijetijdsmanager verantwoordelijk voor controle op resultaatgerichtheid van zijn medewerkers. Hij draagt zorg voor het op te leveren resultaat. Bij het coachen van medewerkers gedraagt de Vrijetijdsmanager zich respectvol. Hij delegeert naast taken ook verantwoordelijkheid en toont vertrouwen in het ontwikkelingspotentieel van de ander. Met werken in de business wordt bedoeld dat de Vrijetijdsmanager zich richt op de harde kanten van zijn organisatie. Met de harde kant wordt gewezen op de tastbare producten en de interne dienstverlening. Het gaat bijvoorbeeld om het werven van opdrachten, en het managen van geldstromen of het taxeren en berekenen van winst of verlies respectievelijk het aantonen van de toegevoegde waarde of de resultaten. Soms moet voor het organiseren van vrijetijdsproducten een fonds- of subsidie worden aangevraagd. Hierbij spelen haalbaarheidsanalyses en financieel en organisatorische inzicht een fundamentele rol. Om een organisatie goed te laten fungeren en een vrijetijdsproduct optimaal in de markt te zetten, moet beleid worden gemaakt. Beleid wordt vastgelegd in documenten. Daarna wordt het als het goed is - uitgevoerd. Een groot aantal Vrijetijdsmanagers zal wat het maken van beleid en organisatorische werkzaamheden betreft ook bij overheden en intermediaire koepelorganisaties terechtkomen. Gedacht kan worden aan (semi-)overheden en branche- en koepelorganisaties.. Op competentieniveau van startbekwaamheid leidt dit niet tot aanmerkelijke verschillen, want binnen deze organisaties moet ook steeds meer bedrijfsanalytisch en projectmatig worden gewerkt. Beleid wordt gerealiseerd via het aansturen van bedrijfsprocessen. Met bedrijfsprocessen wordt gedoeld op de routing (logistiek) van producten en diensten en de doorstroom van gasten. De routing verloopt via vaste patronen. Hier ligt een sterke link naar kwaliteitsbeleid. Kwaliteit is tijdig datgene leveren waar de interne en externe klant naar heeft gevraagd en waar hij - vertrouwend op goed vakmanschap - op mag rekenen. Voor het bedenken en ontwikkelen van nieuw beleid en innovatieve producten en diensten werkt de Vrijetijdsmanager in een of meerdere organisaties grotendeels projectmatig. Pagina 6 van 31

7 Europese descriptoren voor de Bachelor Gerelateerd aan VTM-opleiding en competenties Oordeelsvorming In staat is om relevante gegevens te verzamelen en interpreteren (meestal op het vakgebied) met het doel een oordeel te vormen dat mede gebaseerd is op het afwegen van relevante sociaal-maatschappelijke, wetenschappelijke of ethische aspecten. Oordeelsvorming De beginnende Vrijetijdsmanager demonstreert dat hij in staat is om op de effecten van zijn/haar beroepsmatig handelen te reflecteren en met behulp van conclusies voorgenomen veranderingen te realiseren. Met werken in de business wordt bedoeld dat de Vrijetijdsmanager zich richt op de harde kanten van zijn organisatie. Met de harde kant wordt gewezen op de tastbare producten en de interne dienstverlening. Het gaat bijvoorbeeld om het werven van opdrachten, en het managen van geldstromen of het taxeren en berekenen van winst of verlies respectievelijk het aantonen van de toegevoegde waarde of de resultaten. Soms moet voor het organiseren van een vrijetijdsproducten een fondsof subsidie worden aangevraagd. Hierbij spelen haalbaarheidsanalyses en financieel en organisatorische inzicht een fundamentele rol. Voor het bedenken en ontwikkelen van nieuw beleid en innovatieve producten en diensten werkt de Vrijetijdsmanager in een of meerdere organisaties grotendeels projectmatig. Hij werkt daarbij samen met andere professionals afkomstig vanuit verscheidene disciplines en zo mogelijk ook met medewerkers uit diverse organisaties. In samenspraak met hen bedenkt hij oplossingen voor complexe vraagstukken. De beroepsgroep zal er het komende decennium in moeten slagen om zich met een eigen beroepsidentiteit, beroepsethiek en beroepscode in de markt te profileren. Daarom is het noodzakelijk dat de beroepsgroep zich manifesteert met een eigen specifieke deskundigheid (competenties) die een toegevoegde waarde heeft. Deze toegevoegde waarde moet voor een ieder tastbaar worden gemaakt via het ontwikkelen van kennis. Voor het staven van een betoog is het noodzakelijk toegepast onderzoek uit te voeren en wetenschappelijke bronnen te benutten, kortom informatiestromen analyseren. Communicatie In staat is om informatie, ideeën en oplossingen over te brengen op een publiek bestaande uit specialisten of niet-specialisten. Communicatie Sociaal communicatieve instelling Het hebben van sociaal communicatieve en het tonen van sociale vaardigheden is noodzakelijk in de omgang met anderen, maar ook een must om toegang te verkrijgen tot kennisnetwerken. Het gaat om onderhandelen of het sluiten van overeenkomsten. Maar een sociaal communicatieve instelling leidt ook tot effectiviteit in een team. Door de juiste in- en opstelling kunnen samenwerkingsproblemen voorkomen en opgelost worden. Pagina 7 van 31

8 Europese descriptoren voor de Bachelor Gerelateerd aan VTM-opleiding en competenties Internationale en interculturele communicatie De Vrijetijdsmanager heeft beroepshalve te maken met een groot publiek; een diversiteit aan mensen. Ieder individu heeft zijn of haar eigen achtergronden en culturele bagage. Mede daaruit vloeien specifieke gedragingen voort. Om de identiteit van de klant, die van zijn organisatie en die van het publiek op elkaar af te stemmen, heeft de Vrijetijdsmanager kennis van zijn eigen culturele achtergronden en van de diversiteit van zijn medemensen en weet deze op elkaar af te stemmen. Hij dient zich te verplaatsen in het perspectief van zijn gesprekspartner en hem respectvol tegemoet te treden. Leervaardigheden De leervaardigheden bezit die noodzakelijk zijn om een vervolgstudie aan te gaan die een hoog niveau van autonomie veronderstelt. De Vrijetijdsmanager communiceert binnen een internationale en interculturele markt. Internationale communicatie met mensen uit een veelheid van culturele achtergronden hoort gebaseerd te zijn op respect voor elkaars normen en waarden. Leervaardigheden Is na afronding van de studie in staat om in de beroepspraktijk te functioneren en zich voortdurend te professionaliseren in de uitoefening van het eigen beroep. Het vormgeven van de studieloopbaan kan plaatsvinden via een persoonlijk ontwikkelingsplan. De student plant en organiseert waar en hoe hij de branche wil instromen. Hij formuleert zijn doelen die hij zelf wil bereiken en spant zich daarvoor ook zichtbaar in. Niet alle doelen zullen worden behaald. Dat hoeft ook niet, want hier is sprake van een ontdekkingreis tussen wensen en bereikbare mogelijkheden. Wel kan van iedere ervaring worden geleerd via reflectie. Pagina 8 van 31

9 Vraag 2: Voor de deeltijdse en duale variant een beoordeling ten aanzien van de facetten relatie doelstellingen inhoud, samenhang, instroom, duur, afstemming vormgeving en inhoud, beoordeling en toetsing en gerealiseerd niveau. De duale opleiding is gestart in februari 2002 met de samenwerkingpartner D-reizen vakantiewinkels (hierna genoemd: D-reizen). De duale opleiding kent momenteel ongeveer 30 studenten, waarvan één student bij Schiphol Groep werkzaam is en het Vrijetijdsmanagementtraject volgt en twee studenten die bij reisbureaus werken van Globe en Star Travel. De overige studenten volgen het D-reizen traject. De studieleiding voert momenteel met verschillende bedrijven uit de toeristische en vrijetijdsbranche gesprekken over mogelijke samenwerking in een duaal traject, onder andere Holland Casino en Carlson Wagon Lits Travel. Het duale leertraject voorziet in een maatschappelijke behoefte aan goed gekwalificeerde managers in het toeristische en vrijetijdswerkveld op HBO-niveau, speelt in op de vraag naar brede inzetbaarheid van medewerkers en de mogelijkheden voor werkgevers om scholing te realiseren met behoud van arbeidsparticipatie. De duale opleiding biedt studenten de mogelijkheid werken en leren te combineren. De deeltijd en duale opleiding zijn sterk met elkaar verweven voor toerisme en vrijtijd. Organisatorisch vallen beide varianten onder dezelfde studieleiding. De competentieprofielen, de intakeassessments en studiebegeleiding vertonen grote overeenkomst. Het verschil zit in de context specifieke interpretatie. Achtereenvolgens komen in dit hoofdstuk de samenhang binnen het programma (facet 2.3) aan bod, vervolgens de relatie tussen doelstellingen en inhoud van het programma (facet 2.2.), de didactiek (facet 2.7), de toetsing en beoordeling (facet 2.8), de studielast en duur van het programma (facet 2.4 en 2.6), de aansluiting op de instroom (facet 2.5) en tenslotte het gerealiseerd niveau (facet 6.1). Duaal: samenhang binnen programma De duale onderwijsvorm is een tripartiete overeenkomst tussen de student, de werkgever en de onderwijsinstelling. Bij de duale trajecten liggen werken en leren in het verlengde van elkaar. Duale studenten lopen geen stage, maar hebben bij hun werkgever een leerwerkovereenkomst. Daarnaast wordt een onderwijs-arbeidsovereenkomst afgesloten tussen de werkgever, de onderwijsinstelling en de student. In deze overeenkomst zijn afspraken vastgelegd over de opleiding, het programma, de begeleiding vanuit de opleiding en binnen het bedrijf, het instapniveau en het eindniveau. De duale studenten ontvangen tijdens de opleidingsjaren een salaris voor de dagen waarop ze werkzaam zijn bij de werkgever. De werkervaring heeft binnen het duale traject een belangrijke toegevoegde waarde in het leerproces en levert studenten studiepunten op grond van zogenaamde elders verworven competenties op (EVC). Binnen het duale traject wordt gewerkt met een startportfolio. Het startportfolio bevat een algemeen en een specifiek gedeelte. In het algemene deel wordt naar een uitgebreid curriculum vitae gevraagd (met daarin opgenomen de werkervaring en de gevolgde scholing). In het specifieke deel wordt per cursus aangegeven welke competenties vereist zijn en hoe een student kan aantonen deze reeds verworven te hebben. Het startportfolio en het intakegesprek geven een transparant beeld van de gewenste en de al gerealiseerde competentieontwikkeling. Pagina 9 van 31

10 Bij het leren op de werkplek zijn de problemen en vraagstukken uit de beroepspraktijk het leerobject en vormt de beroepscontext de leeromgeving. We kunnen hierbij een viertal elementen onderscheiden welke het geïntegreerd leren in de beroepspraktijk sturen: de opleiding, ofwel de informatieve omgeving: leeractiviteiten binnen de kennistoepassingslijn, opdrachten en vraagstukken die voortvloeien uit de theoretische verdieping en veelal gericht zijn op de beroepspraktijk het werk zelf: de leeractiviteiten die zich op technisch werkniveau op de werkplek aandienen, bijvoorbeeld een opdracht vanuit het management voor het opstellen van een strategisch beleidsplan of een marketingplan. Het betreft hier veelal beroepscompetenties de sociale werkomgeving: het gaat hierbij om vaardigheden die bij de uitvoering van de werkzaamheden van invloed zijn, zoals leidinggevende capaciteiten en communicatie. Het betreft hier veelal management- en persoonlijke competenties de lerende zelf: het gaat hierbij om competenties die door de student binnen de uitvoering van zijn werk en bij het verder ontwikkelen van zijn potentieel worden aangedragen, bijvoorbeeld persoonlijke ontwikkelingsdoelen als plannen of initiatief tonen. Het handelt zich hier veelal om een combinatie van beroepsspecifieke, management en persoonlijke competenties Conform het uitgangspunt van ondernemend leren staat het verwerven van theoretische kennis ten dienste van het oplossen van problemen en opdrachten uit de beroepspraktijk. Studenten die reeds in de beroepspraktijk werkzaam zijn, hebben behoefte om binnen de opleiding de kennis, houding en vaardigheden te leren die ze nodig hebben om het werk (beter) en op HBO-bachelorniveau te kunnen uitvoeren. Vandaar dat binnen het curriculum het accent ligt op het opdoen van theoretische kennis via vakliteratuur, het toepassen van werkmodellen en het ervaring opdoen met beroepsopdrachten en praktijkproblemen. Uiteraard wordt in de cursussen en modulen de theorie toegepast door het maken van opdrachten die ontleend zijn aan de beroepssituatie van de student. De student brengt zo de eigen beroepspraktijk mee in het onderwijsprogramma (het principe van Action Learning). Docenten zijn over het algemeen zowel verbonden aan de duale als ook aan de voltijdopleiding Management Toerisme en Vrijetijdsmanagement, hetgeen voor beide opleidingen een gunstig effect heeft met betrekking tot de kennisontwikkeling via actuele vakliteratuur en onderzoek enerzijds en de verbanden met de actuele beroepspraktijk anderzijds. Op dit moment loopt er een project onderwijsinnovatie voor de verkorte duale en deeltijdopleidingen. De duale en deeltijdopleidingen krijgen in de toekomst een meer vraaggestuurde opzet met aandacht voor individuele trajecten en verdere uitbreiding en inzet van de elektronische leeromgeving Op basis van de evaluatiegegevens in het genoemde innovatietraject Vraaggestuurde trajecten worden aanpassingen doorgevoerd in het curriculum van de duale variant. Duaal: relatie doelstellingen en inhoud programma In de eerste opzet van het duale traject zijn andere competenties geformuleerd dan in de huidige competentieprofielen van de opleidingen Management Toerisme en Vrijetijdsmanagement zijn terug te vinden. Op landelijk niveau werd gewerkt aan deze beide competentieprofielen. Het eerste competentieprofiel Vrijetijdsmanagement was wel al beschikbaar en werd met het oog op de hanteerbaarheid in het onderwijs voor studenten en docenten verder aangescherpt. In de eerste opzet was er echter nog geen sprake van een duale variant voor Vrijetijdsmanagement. Pagina 10 van 31

11 Gedurende de implementatiefase van het duale traject zijn de gehanteerde competenties aangepast aan de ontwikkeling van de profielen en het competentiegerichte onderwijs binnen de voltijdopleidingen. De doelstellingen uit de nieuwe competentieprofielen vormen daardoor op dit moment het uitgangspunt voor de duale opleidingsvarianten. In het Octopus-ontwikkeltraject van de beide opleidingen zijn in 2002 vanuit de inzichten van De Bie en De Klein de competentiematrices en curriculumblauwdrukken ontwikkeld. Deze inzichten zijn ook vertaald naar de opzet van het duale traject. Allereerst dus voor de toeristische variant en meer recent voor Vrijetijdsmanagement. In de legitimeringsdiscussie met de Faculteitsadviesraad in het voorjaar 2004 is door het werkveld geconstateerd dat de competentieprofielen van beide opleidingen op het gebruikte abstractieniveau sterk vergelijkbaar zijn. De Faculteitsadviesraad gaf zelfs als overweging mee om ook de competentiematrices qua structuur hetzelfde te construeren. Wel werd het nodig gevonden om de competentieprofielen ten behoeve van het concrete curriculum uit te werken naar de onderscheiden beroepscontexten. De beide opleidingen waren, vanuit het overleg met het werkveld tijdens de ontwikkelingsfase over de competentiematrix en de curriculumblauwdruk, echter van mening dat er al een onderscheid op het niveau van de competentiematrix nodig was (ook uit evaluaties met zowel de voltijd- als deeltijdstudenten blijkt dat Vrijetijdsmanagement studenten duidelijk andere verwachtingen hebben van de beroepscontext dan de studenten die voor de opleiding Management Toerisme kiezen). In het verlengde van de competentieprofielen worden ook de competentiematrices van de beide opleidingen als uitgangspunt voor de curriculumblauwdruk gekozen. De blauwdruk biedt de mogelijkheid om in de interactie met de beroepspraktijk de doelstellingen van beide opleidingen te realiseren. Het startportfolio geeft transparantie over de competenties in relatie tot de onderwijseenheden en de stappenmap geeft momenteel voor het D-reizentraject een overzicht van het onderwijsprogramma. Met de overige samenwerkingspartners zijn de studietrajecten vastgelegd. Een stappenmap voor het traject Vrijetijdsmanagement is in ontwikkeling. De studietrajecten en afspraken met duale studenten zijn vastgelegd in een persoonlijk dossier en worden bewaakt door de studieleiding. Het duale traject kent momenteel een algemeen deel en een werkveldspecifiek deel dat afhankelijk van het profiel van de student alsmede van de eisen en behoeften van de werkgever wordt ingekleurd. Het algemene deel betreft inleidende modulen toerisme, recreatie en vrije tijd en basiscursussen marketing, management, Engels, communicatieve en computervaardigheden. Het algemene deel is voor Management Toerisme en Vrijetijdsmanagement studenten gemeenschappelijk. Het werkveldspecifieke deel is afhankelijk van de beroepspraktijk waarin de student werkzaam is (context). Het onderwijsprogramma wordt in samenspraak met de werkgever vorm gegeven. In het geval van de samenwerkingsrelatie met D-reizen zijn specifieke competenties benoemd die studenten tijdens het leren op de werkplek moeten verwerven. Het gaat hier bijvoorbeeld om algemene professionele competenties voor dienstverlenend ondernemerschap, gekoppeld aan het persoonprofiel behorende bij een bepaalde functie. Pagina 11 van 31

12 Figuur : Competentiematrix HTRO - Management toerisme DE ONDERNEMENDE PROFESSIONAL Plannen Initiëren Ontwikkelen Ondernemen Progress Aansturen Uitvoeren Exploiteren Positioning Controleren Evalueren Reflecteren Concept Ontwikkelaar Ontwikkelingsplan voor concepten producten of diensten Concepten Producten Diensten Plannen voor monitoring en evaluatie Beroepsspecifieke competenties Persoonlijke competenties Management competenties Marketeer / Salesmanager Marketingplan Salesplan Communicatie Intern & extern Profijtrapportage Evaluatie marktpositie Operation(proces) Manager Ondernemingsplan Beleidsplan Projectplan Implementatie: Ondernemingsresultaat Beleidsresultaat Projectresultaat Rendement rapportage Figuur Competentiematrix Vrijetijdsmanagement DE ONDERNEMENDE PROFESSIONAL Imagineer Projectmanager Marketeer Ondernemer (Creatieve Concepten) (Co-productie) (Marketing/ Communicatie) (Productie) Initiëren Doelgroep/ Aanbodanalyse Sectorenanalyse Marktanalyse Interne analyse Strategische beleidsvoorstellen Creëren Visie en Concept Projectplan Marketingcommunicatieplan Ondernemingsplan Adviseren/R ealiseren Leisureproduct/ Experience Reflecteren Evenement Communicatiemiddelen Onderneming Pagina 12 van 31

13 Een voorbeeld hiervan is het coachend leidinggeven. D-reizen biedt medewerkers via het Management Developmentprogramma en groot scala aan scholingsmogelijkheden, aangepast aan bepaalde functies binnen de organisatie. De interne scholing is vooral gericht op management- en persoonlijke competenties. Door de onderwijsinstelling en de werkgever worden regelmatig contacten en bijeenkomsten gepland om de kwaliteit van het traject te waarborgen. Met partner D-reizen vindt overleg plaats op verschillende niveaus. Een tot tweemaal per jaar ontmoeten de directies elkaar om over de voortgang en het toekomstperspectief te praten. De betrokken docenten ontmoeten de uitgebreide staf van D-reizen een tot tweemaal per jaar om over de bedrijfs- en marktontwikkelingen te praten welke verwerkt kunnen worden in het inhoudelijke en organisatorische onderwijsprogramma. De studieleiding spreekt tenminste tweemaal per jaar met alle studenten en hun coaches op de werkvloer om het curriculum, de didactiek en de begeleiding af te stemmen (onder andere) ook gezamenlijke jaarlijkse kick-off met staf en directies). De studieleiding onderhoudt tevens frequent contact met het management van beide opleidingen, hoofd opleidingen van de organisatie, terwijl een staflid van de afdeling Kennisontwikkeling en Opleiding de dagelijkse gang van zaken en tal van praktische zaken bespreekt met de studieleiding. De intake van studenten wordt door partijen in principe afzonderlijk gehouden. Op basis van het uitwisselen van de ervaringen en de harde gegevens wordt besloten welke studenten worden toegelaten en welke studenten mogelijk een aanvullende toets moeten afleggen. Ook wordt in samenspraak het aantal studiepunten bepaald welke ingezet kunnen worden als elders verworven competenties. Afhankelijk van de werkgever en de doorgroeipositie van de duale student, kunnen bepaalde competenties extra de aandacht vragen op de werkplek of binnen het onderwijsprogramma. Het studieprogramma aan de onderwijsinstelling is modulair van opzet en legt de nadruk op de beroepsspecifieke competenties en kerncompetenties (de beroepsproducten in de cellen van de competentiematrix worden bij de opleiding Management Toerisme beroepspecifieke competenties en bij Vrijetijdsmanagement kerncompetenties genoemd). De persoonlijke en management competenties worden nu grotendeels op de werkplek verworven en getoetst. In het geval van het D-reizentraject beoordeelt en bewaakt de coach op de werkplek, die veelal ook de leidinggevende is, de voortgang van de competentieontwikkeling van de duale student. Bij andere samenwerkingspartners kan dit aspect anders georganiseerd worden. De coaching binnen het bedrijf omvat alle begeleidingsactiviteiten die gericht zijn op het benutten van leersituaties op de werkplek. Het gaat hierbij zowel om het ondersteunen en motiveren van studenten bij het tot stand komen van eindproducten en praktijkopdrachten welke een relatie hebben met de werkplek. Ook kan de coach de student attenderen op leersituaties binnen het bedrijf en stimuleren eigen initiatief te tonen (ondernemerschap). Per studiefase, propedeuse en postpropedeuse, vindt er terugkoppeling plaats met NHTV over deze elders verworven competenties. De studieleiding draagt vervolgens zorg voor het toekennen van studiepunten op basis van de elders verworven competenties. Afhankelijk van het studietraject wordt het onderwijsprogramma verschillend ingekleurd en afgestemd op de beroepspraktijk. Pagina 13 van 31

14 Tab el Ber oep srol len volg ens de com pete ntie mat rix HT RO en VT M Beroepsrol Conceptontwikkelaar Sales- manager Marketeer/ Operationeel Project manager /Imagineer manager /Ondernemer Onderwijseenheid of module Achtergronden toerisme, recreatie, vrije tijd Bedrijfscommunicatie Algemeen management Financieel management Marketing Concept- en productontwikkeling Touroperating Luchtvaart Evenementenmanagement Leisure Project Management Management Creative Industries Sportmanagement Elders verworven competenties: Algemene managementvaardigheden Oo k bin nen Commerciëlevaardigheden Automatiseringsvaardigheden Praktijkvaardigheden de duale trajecten staat de ondernemende professional centraal en is het ondernemend leren uitgangspunt van curriculum. Het concept van ondernemend leren sluit goed aan bij de professionaliserende werknemer die zich in de loop van het leerwerktraject voorbereidt op het functioneren in de beroepspraktijk als lerende ondernemer: een professional die in staat is zijn eigen handelen kritisch te bekijken en op basis hiervan het handelen bij te stellen. De kernbegrippen en basiscompetenties zijn ook bij duale studenten leidraad binnen het leerproces: innovatief, communicatief, resultaatgericht en zelfverantwoordelijk. Op de horizontale as worden de beroepsrollen en contexten weergegeven. Hierbij zijn duidelijke accentverschillen tussen de opleidingen Management Toerisme en Vrijetijdsmanagement, hetgeen in het studieprogramma en het leren op de werkplek tot uitdrukking komt. Het is niet de bedoeling deze rollen strikt als beroepen of functies te interpreteren: in de praktijk is er immers vaak sprake van een duidelijke overlapping. Zo kan een projectmanager tevens ondernemer zijn en zal het ontwikkelen van creatieve concepten deel uit maken van marketing. De beroepsrollen vormen samen een set van inhoudelijk samenhangende beroepsactiviteiten als kenmerkende taakgebieden van de beroepsbeoefenaar. Op de verticale as zijn de activiteiten ondergebracht. Voor de activiteitenclusters van beide opleidingen geldt dat de persoonlijke en managementcompetenties hiervoor de onderleggers vormen, al is ook hier sprake van accentverschillen. De beroepsspecifieke en kerncompetenties die verwacht worden van een startbekwame beroepsbeoefenaar op bachelorniveau, zijn in de cellen van de matrix terug te vinden. Voor een nadere toelichting op de competentiematrix wordt verwezen naar het hoofdstuk Doelstellingen. In de tabel wordt het curriculum gekoppeld aan de beroepsspecifieke en kerncompetenties, waarbij de beroepscompetenties zijn gerubriceerd naar de beroepsrollen. Er is een samentrekking gemaakt van beide Pagina 14 van 31

15 opleidingen, waarbij de beroepsrol van projectmanager in relatie tot het organiseren van evenementen en congressen vooral bij de opleiding Vrijetijdsmanagement van belang is. Zoals het overzicht laat zien zijn de modulen afgestemd op de beroepspraktijk en de context. Het onderwijsprogramma biedt op deze manier een zekere flexibiliteit om het programma afhankelijk van de beroepscontext vorm te geven, waarbij een totaal curriculum van 240 ECTS de norm blijft. Afhankelijk van het startportfolio van de student kunnen de EVC S worden toegekend. De studieleiding bepaalt met de werkgever welke onderdelen uit het programma vertaald kunnen worden naar elders verworven competenties. Dit kunnen ook onderwijseenheden betreffen die niet onder het kopje EVC genoemd staan, maar op basis van ervaring en scholing verworven zijn (bijvoorbeeld door een NIMA-cursus bij de marketingmodulen). Aan de hand van praktijkvoorbeelden zal de invulling van de (basis-)modulen branche- en beroepsspecifiek ingekleurd worden (context afhankelijk). Door de inzet van docenten uit beide (voltijd)opleidingen is het mogelijk de werkveldspecifieke inkleuring te waarborgen. Duaal: didactiek Binnen de duale opleiding wordt gebruik gemaakt van een diversiteit aan werkvormen waarbij een optimale integratie van opleiding en praktijk het uitgangspunt vormt. Aan de hand van hoorcolleges, werkcolleges, gastcolleges, vaardigheidstrainingen, talenpractica, evaluatiebijeenkomsten (intervisie) en het praktijkleren leert de student zijn handelen als professional te verbeteren en op een hoger niveau te brengen. In overleg met de werkgever en de opleiding worden praktijkopdrachten en onderwijsmodulen ontwikkeld. In tegenstelling tot de voltijdopleiding is bij de duale opleiding gekozen voor een modulaire opzet van het studieprogramma en een andere invulling van de leerlijnen. Het onderwijs bestaat uit modulen en cursussen die vormgegeven zijn rond de beroepspraktijk en beroepscompetenties. Een moduul omvat de presentatie, verwerking en toetsing van een samenhangend deel van de leerstof. Eén of meer samenhangende modulen vormen een cursus. Pagina 15 van 31

16 Kennis-toepassingsleerlijn Vaardighedenleerlijn Praktijkleerlijn Totaal Algemeen Management 6 Communicatie 3 Financieel Management 6 Marketing 6 24 ECTS Achtergronden Toerisme en Vrije tijd 3 EVC s: EVC s: Propedeuse Inleiding vrijetijdsmanagement 10 Evenementenmanagement 10 Praktijkvaardigheden reisadviseuse ECTS Concept & product 10 Engels 9 Algemeen Management 9 Public Relations 5 Financieel Management 6 Scriptie of projectverslag ECTS Marketing 9 Werkveld 15 EVC s: EVC s: EVC s: Postpropedeuse Evenementmanager 15 Automatisering 8 Praktijkvaardigheden reisbureaumanager 40 Commerciële vaardigheden 12 Studiereizen 2 77 ECTS Totaal ECTS 43% v.h. curriculum % v.h. curriculum 40 40% v.h. curriculum ECTS Totaal EVC S 34% van de leerlijn en 15% van het curriculum 35 50% van de leerlijn en 8% van het curriculum 20 59% van de leerlijn en 24% van het curriculum ECTS 47% Tabel Curriculum naar studiejaren en leerlijnen bij het duale traject Vrijetijdsmanagement De redenen voor een modulaire opzet zijn als volgt samengevat: Het programma in modulen geeft ruimte voor de inzet van elders verworven competenties. Het programma is vooral gericht op intensieve contactmomenten, waarbij veel zelfstudie van de student wordt verwacht en het leren op de werkplek een essentieel onderdeel is. Het programma legt de nadruk op beroepsspecifieke competenties, ervan uitgaande dat de persoonlijke en managementcompetenties geheel of gedeeltelijk buitenshuis ontwikkeld zijn of worden (elders verworven competenties). De opleiding kan gebruik maken van reeds aanwezige kennis en ervaring van het modulaire deeltijdonderwijs. Pagina 16 van 31

17 In de duale opleiding vormt de beroepspraktijk uiteraard per definitie het uitgangspunt van het onderwijs. Het schoolse leren en het werkplek-leren zijn hierop afgestemd. Binnen duaal leren is reflecteren een onmisbare activiteit om van het werk te kunnen leren. Dit leren vatten we kort samen onder de kenmerken van Action Learning. Er wordt op grond van de beroepspraktijk en real life cases geleerd. Het leren geschiedt vooral door reflectie op probleemsituaties binnen een kleine groep door intervisie en evaluaties. Uitgangspunt is dat het leren effectiever is naarmate de uitdaging van de taak existentiëler is. Vandaar dat het bedrijf en de werkplek getoetst wordt op het bieden van een krachtige leeromgeving. Daarnaast wordt regelmatig aandacht besteed aan de wijze waarop het leren door te doen kan worden versterkt en op managementniveau kan worden gebracht. Gezien de aard en duur van de opleiding als ook de achtergrond van studenten, zijn er accentverschillen binnen het leerlijnenmodel in vergelijking met de voltijdopleiding. We onderscheiden de kennistoepassingslijn, de vaardighedenleerlijn en de praktijkleerlijn (op de werkplek). Binnen de onderscheiden leerlijnen worden uiteenlopende leerprocessen aangestuurd, die ook verschillende werkvormen vereisen. Kennis-toepassingslijn In plaats van een integrale en conceptuele leerlijn kent de duale opleiding een kennis-toepassingslijn. Daar waar bij de voltijdopleiding cursussen worden ingezet voor het scheppen van een theoretisch kader, die worden toegepast in de integrale leerlijn (in de projecten), vindt de toepassing van het theoretisch kader bij het duale traject binnen de cursus plaats via praktijkopdrachten en werkstukken. De cursussen hebben deels een disciplinaire insteek, deels een werkveldspecifieke insteek. Vaardighedenleerlijn Zoals eerder gesteld vindt de ontwikkeling van persoonlijke en managementcompetenties plaats in de werksituatie van de duale student. De managementcompetenties worden op onderdelen via (interne) trainingen aangescherpt op HBO-niveau. Daar waar bij voltijd aangeleerde vaardigheden inslijpen in de integrale leerlijn (projecten) en de stage (praktijkleerlijn), doen duale studenten dit op de werkplek. Praktijkleerlijn De praktijkleerlijn wordt vorm gegeven via de werksituatie en praktijkopdrachten van de duale student. De opleiding overlegt met de werkgever de mogelijkheden om eventueel de student stage te laten lopen op centrale afdelingen om optimaal te kunnen leren en managementervaring op te doen. De praktijkleerlijn wordt ondersteund door reflectie, intervisie en evaluatiebijeenkomsten. Duaal: toetsing en beoordeling Bij de start van de opleiding worden studenten getoetst op vooropleiding en werkervaring via het startportfolio. Gezien de verkorte studieduur wordt beoordeeld of de student op basis van elders verworven competenties de studie met succes kan voltooien. Dit vindt plaats door middel van een intake-assessment. In het geval van het duale traject met D-reizen moet vijftig procent van de studiepunten op de werkplek of door genoten opleiding behaald zijn. De coach beoordeelt de competentieontwikkeling binnen het bedrijf en vertaalt dit naar studiepunten. Met de werkgever en de onderwijsinstelling is regelmatig contact om de studievoortgang van studenten te bespreken en te monitoren. Binnen de duale opleiding wordt gewerkt in drie blokken, waarbinnen meerdere cursussen in de vorm van één of meerdere modulen worden aangeboden. Na afloop van elk blok worden de in dat blok gegeven modulen eventueel gecombineerd - met een toets afgesloten. De tentamens worden mondeling en schriftelijk afgenomen, waarbij de toetsvormen worden gerelateerd aan de inhoud van de module. De studieresultaten worden ingevoerd in een geautomatiseerde cijferadministratie en zijn voor de student Pagina 17 van 31

18 inzichtelijk via de op het netwerk aangesloten computers (INFO). De regeling met betrekking tot tentamens, hertentamens en compensatiemogelijkheden zijn terug te vinden in het OER van de opleiding. Duaal: studielast en duur van de opleiding De huidige duale trajecten bij Management Toerisme en Vrijetijdsmanagement hebben een opbouw van vier dagen werken en één dag studie aan de onderwijsinstelling. Omdat de opleidingsbehoefte en de opleidingsachtergrond van de student en van wensen en behoefte van de werkgever kunnen verschillen, wordt het onderwijsprogramma bij duale trajecten in samenspraak met de werkgever op maat gesneden. Er is geen norm voor de studieduur, de norm voor het totaal aantal studiepunten en het bachelorniveau zijn richtinggevend. In overleg met D-reizen neemt het duale traject momenteel tweeënhalf jaar in beslag, waarbij een startniveau van 84 ECTS of afspraken om binnen een bepaalde termijn hieraan te voldoen, een voorwaarde is om toegelaten te worden. Het verkorte traject is mogelijk doordat de student door eerder gevolgde opleidingen, cursussen en werkervaring een groot aantal competenties al heeft verworven. De opleidingsduur is afhankelijk van de mogelijkheden om op de werkplek competenties te verwerven en reeds eerder verworven competenties. De vormgeving van een duaal traject wat betreft inzet van competenties, studielast en studieduur wordt in overleg met de werkgever en de onderwijsinstelling afgestemd. Hierbij is uiteraard het bachelorniveau en een curriculumomvang van in totaal 240 aantal studiepunten het uitgangspunt. De werkervaring en genoten opleiding van duale studenten worden vertaald in elders verworven competenties en zijn opgenomen in het studieprogramma via de EVC-systematiek. Omdat het volgen van de duale opleiding een bepaald instapniveau vereist, wordt er door middel van een intake-assessment getoetst of de aspirant student over het vereiste aantal EVC s alsmede het vereiste denken werkniveau beschikt. In het geval van het bedrijf D-reizen is de verhouding onderwijseenheden en elders verworven competenties drieënvijftig tegenover maximaal zevenenveertig procent van het totale curriculum (onderwijs in totaal 127 ECTS en elders verworven competenties in totaal 113 ECTS). De inzet van de EVC-procedure heeft voor alle partijen voordelen. De student kan een verkort studietraject volgen gericht op het vergroten van loopbaanmogelijkheden, de werkgever vergroot de interne inzetbaarheid en kan personeel gericht scholen en de onderwijsinstelling houdt nauw contact met het bedrijfsleven hetgeen de kwaliteit van het onderwijs ten goede komt. De vormgeving van duaal leren heeft de volgende consequenties voor het onderwijsprogramma en de werkgever: De werkgever biedt de student-werknemer de mogelijkheid om gedurende de opleiding te groeien van het uitvoerende niveau naar het managementniveau. Er vindt coaching op de werkplek plaats door de werkgever op het gebied van persoonlijke en managementcompetenties. De opleiding beoordeelt in overleg met de werkgever de elders verworven competenties. De opleiding legt de nadruk op kennisoverdracht en de toepassing daarvan in de beroepspraktijk als ook op het aanleren van specifieke vaardigheden waardoor de student direct inzetbaar is op de werkplek. Duaal: aansluiting op instroom Voor het volgen van het duale traject worden zowel eisen gesteld aan opleiding als aan werkervaring. De duale opleiding is bedoeld voor mensen die minimaal een jaar werkzaam zijn in de beroepspraktijk. De werkervaring en/of aanvullende cursussen en opleiding worden door de opleiding beloond met studiepunten Pagina 18 van 31

19 op grond van elders verworven competenties. Voorwaarde is dat de student in samenspraak met de werkgever besluit een opleiding te volgen. Daarbij worden ook eisen gesteld aan de werkplek, het niveau van de functie en de mogelijkheden om door te groeien van een MBO- naar een HBO-functie. De werkplek moet een krachtige leeromgeving bieden, waarin de student leert zelfstandig te werken, problemen op te lossen en actief deel te nemen aan bedrijfsprocessen. Een open communicatie over dit leerproces tussen de drie betrokken partijen is hierbij belangrijk. In overleg met D-reizen is gekozen voor een duaal traject dat in totaal tweeënhalf opleidt tot het bachelorniveau. Duale studenten moeten over een bepaald startniveau beschikken om de opleiding met goed gevolg te kunnen voltooien. Om aan het benodigde instapniveau te voldoen is één van de onderstaande profielen vereist: MBO-niveau 4, bij voorkeur MTRO, MEAO of MDA, met minimaal één jaar relevante werkervaring; HBO-propedeuse getuigschrift, bijvoorbeeld Hoger toeristisch en recreatief onderwijs, HEAO, Vrijetijdsmanagement, Facilitair Management, Hogere Hotelschool, met minimaal één jaar relevante werkervaring; Havisten en VWO ers met minimaal één jaar relevante werkervaring; Ouder dan 21 jaar en niet voldoen aan de toelatingseis, met minimaal één jaar relevante werkervaring. Om te bepalen of het instapniveau van de student voldoende is, wordt een intakeprocedure gevolgd door middel van een portfolio-assessment en een intakegesprek. Bij onvoldoende vooropleiding wordt een capaciteiten- en motivatietoets afgenomen. Duaal: gerealiseerd niveau De meeste studenten in de duale opleiding werken bij D-Reizen. Met de studenten en de coaches van D- reizen is het duale traject intensief geëvalueerd. Er is regelmatig overleg over het onderwijsprogramma maar ook over de vraag welke studenten uitvallen en hoe dit in de toekomst gedeeltelijk voorkomen kan worden. Om de uitval te beperken zal in de toekomst een betere instroomselectie bij de werkgever en de opleiding plaatsvinden, onder andere via portfolioassessment. In de overeenkomst tussen de onderwijsinstelling en D-reizen is overeengekomen dat studenten in de loop van de duale opleiding managementervaring opdoen. Studenten die de opleiding met goed gevolg voltooien vervullen allemaal een leidinggevende positie. Het betreft veelal een functie van reisbureaumanager bij een vakantiewinkel of teamleider van een call center. Certiked heeft op basis van door de opleiding aangeleverd cijfermateriaal het volgende vastgesteld. Van de instromers in 2002 (in totaal 22) zijn er 13 uiteindelijk afgestudeerd. De overigen hebben de studie niet afgemaakt vanwege privé-redenen, omdat de studie te zwaar was of omdat men weg ging bij het bedrijf. De gemiddelde verblijfsduur was 2,25 jaar. Degenen die de opleiding ook daadwerkelijk met een diploma verlaten hebben, hebben gedurende de opleiding een functie op managementniveau gekregen. Voorts heeft Certiked ten tijde van de visitatie inzage gehad in afstudeerscripties en deze positief beoordeeld. Pagina 19 van 31

20 Deeltijdopleiding De deeltijdopleiding Management Toerisme is gestart in 1992 en de deeltijdopleiding Vrijetijdsmanagement in De deeltijdtrajecten voorzien in een maatschappelijke behoefte aan goed gekwalificeerde HBOafgestudeerden. De deeltijdopleidingen Management Toerisme en Vrijetijdsmanagement bieden studenten de mogelijkheid om fulltime of parttime werk te combineren met het volgen van een HBO-opleiding op het gebied van toerisme, recreatie en vrije tijd in de avonduren (twee avonden per week). Studenten volgen colleges en kunnen een groot gedeelte van de stof zelfstandig verwerken. Het deeltijdtraject is ontwikkeld voor mensen die een baan zoeken in het genoemde werkveld en voor degenen die daarin reeds werkzaam zijn, maar hun kennis willen verdiepen op bachelorniveau. Achtereenvolgens komen in dit hoofdstuk de samenhang binnen het programma (facet 2.3) aan bod, vervolgens de relatie tussen doelstellingen en inhoud van het programma (facet 2.2.), de didactiek (facet 2.7), de toetsing en beoordeling (facet 2.8), de studielast en duur van het programma (facet 2.4 en 2.6), de aansluiting op de instroom (facet 2.5) en tenslotte gerealiseerd niveau. Deeltijd: Samenhang programma De deeltijdopleiding hanteert een opbouw in drie fasen: de propedeuse (60 ECTS), de gezamenlijke postpropedeuse Hoger en toeristisch onderwijs en Vrijetijdsmanagement (40 ECTS) en een opleidingsspecifieke postpropedeuse (140 ECTS). De propedeuse kenmerkt zich door basismodulen toerisme, recreatie en vrije tijd en inleidende modulen in marketing, management en communicatie. Het programma kent daarnaast praktijkvaardigheden en vrije studiepunten die door een groot aantal studenten met werkervaring door middel van elders verworven competenties kunnen worden ingevuld. De gezamenlijke postpropedeuse kent verdiepingsmodulen toegespitst op het toeristische, recreatieve en de vrijetijdsbranche in management, marketing, communicatie, management instrumenten en de moderne vreemd taal. De propedeuse en postpropedeuse omvatten qua programmering twee studiejaren. De student is verplicht om een praktijkstage te lopen, maar heeft de vrijheid om het tijdstip van de stage zelf te bepalen (27 ECTS). In principe volgt de student de stage op de werkplek. De deeltijdstudenten die geen relevante werkplek of geen werkplek hebben, kunnen een verzoek indienen om voltijd stage te volgen. In dit geval kan het Praktijkbureau helpen bij het zoeken naar een geschikte stageplaats. Binnen de zelfstandige postpropedeuse zijn de modulen bedrijfsvoering gemeenschappelijk en is de cursus werkveldkennis ingekleurd naar de opleidingen Management Toerisme en Vrijetijds-management. De cursus Werkveldkennis bestaat uit zeven werkveldmodulen die specifiek zijn voor de opleiding. Daarnaast kan de student een keuze makken uit cursussen bedrijfscommunicatie en marketing. De opleiding wordt afgesloten met een afstudeertraject. In principe legt de deeltijdstudent het afstudeertraject af bij de werkgever. In het geval de deeltijdstudent geen (relevant) werk of geen werk van voldoende niveau voor het afstudeertraject heeft, gelden de regels van de voltijdopleiding. Het afstudeertraject wordt afgesloten met een scriptie of een projectverslag, bij voorkeur bij de eigen werkgever (40 ECTS). Het onderwijs in de deeltijdopleiding richt zich met name op de beroepsspecifieke competenties of kerncompetenties en op de theoretische verdieping. Kennisontwikkeling vindt plaats via beroepsgerichte praktijkopdrachten binnen de cursussen aan de hand van actuele literatuur. Daarbij gaat het met name om het toepassen van de theoretische kennis. De theorie wordt ingezet als gereedschap voor het oplossen van vraagstukken en problemen uit de beroepspraktijk. Ook voor de deeltijdopleiding geldt dat docenten over het algemeen ook verbonden zijn aan de voltijdopleidingen, Pagina 20 van 31

Bachelor of Business Administration (MER opleiding)

Bachelor of Business Administration (MER opleiding) Bachelor of Business Administration (MER opleiding) voor decentrale overheden Het Onderwijs De Bachelor of Business Administration voor decentrale overheden (Management, Economie & Recht, MER) wordt aangeboden

Nadere informatie

Management & Organisatie

Management & Organisatie Management & Organisatie Algemeen De opleiding Bedrijfskunde MER (deeltijd) wordt verzorgd door het Instituut voor Bedrijfskunde, Hanzehogeschool Groningen. Steeds meer krijgen organisaties te maken met

Nadere informatie

Accreditatiekader bestaande opleidingen hoger onderwijs [hbo-bachelor]: uitwerking voor Associate degree-programma s tijdens de pilotfase

Accreditatiekader bestaande opleidingen hoger onderwijs [hbo-bachelor]: uitwerking voor Associate degree-programma s tijdens de pilotfase Accreditatiekader bestaande opleidingen hoger onderwijs [hbo-bachelor]: uitwerking voor Associate degree-programma s tijdens de pilotfase 11 februari 2008 Inhoud 1 Inleiding 3 2 Accreditatiekader, toegespitst

Nadere informatie

De student kan vanuit een eigen idee en artistieke visie een concept ontwikkelen voor een ontwerp en dat concept tot realisatie brengen.

De student kan vanuit een eigen idee en artistieke visie een concept ontwikkelen voor een ontwerp en dat concept tot realisatie brengen. Competentie 1: Creërend vermogen De student kan vanuit een eigen idee en artistieke visie een concept ontwikkelen voor een ontwerp en dat concept tot realisatie brengen. Concepten voor een ontwerp te ontwikkelen

Nadere informatie

Bijlage V. Bij het advies van de Commissie NLQF EQF. Tabel vergelijking NLQF-niveaus 5 t/m 8 en Dublin descriptoren.

Bijlage V. Bij het advies van de Commissie NLQF EQF. Tabel vergelijking NLQF-niveaus 5 t/m 8 en Dublin descriptoren. Bijlage V Bij het advies van de Commissie NLQF EQF Tabel vergelijking NLQF-niveaus 5 t/m 8 en. Tabel ter vergelijking NLQF niveaus 5 t/m 8 en Dublindescriptoren NLQF Niveau 5 Context Een onbekende, wisselende

Nadere informatie

Concept Beoordelingskader voor het bijzondere kenmerk residentieel onderwijs

Concept Beoordelingskader voor het bijzondere kenmerk residentieel onderwijs Concept Beoordelingskader voor het bijzondere kenmerk residentieel onderwijs 2 december 2008 Inhoud 1 Inleiding 3 2 Beoordelingskader 4 pagina 2 1 Inleiding Dit beoordelingskader bevat een aantal facetten

Nadere informatie

Bijlage V. Bij het advies van de Commissie NLQF EQF. Tabel vergelijking NLQF-niveaus 5 t/m 8 en Dublin descriptoren.

Bijlage V. Bij het advies van de Commissie NLQF EQF. Tabel vergelijking NLQF-niveaus 5 t/m 8 en Dublin descriptoren. Bijlage V Bij het advies van de Commissie NLQF EQF Tabel vergelijking NLQF-niveaus 5 t/m 8 en. Tabel ter vergelijking NLQF niveaus 5 t/m 8 en Dublindescriptoren NLQF Niveau 5 Context Een onbekende, wisselende

Nadere informatie

DEEL B VAN DE ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING VAN DE BACHELOROPLEIDING ROEMEENSE TAAL EN CULTUUR

DEEL B VAN DE ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING VAN DE BACHELOROPLEIDING ROEMEENSE TAAL EN CULTUUR DEEL B VAN DE ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING VAN DE BACHELOROPLEIDING ROEMEENSE TAAL EN CULTUUR 2015-2016 Deel B: opleidingsspecifiek deel 1. Algemene bepalingen Artikel 1.1 Begripsbepalingen Artikel 1.2

Nadere informatie

PR V1. Beroepscompetentie- profiel RBCZ therapeuten

PR V1. Beroepscompetentie- profiel RBCZ therapeuten PR 180724 V1 Beroepscompetentie- profiel Afgeleid van de niveaubepaling NLQF, niveau 6 heeft RBCZ kerncompetenties benoemd voor de complementair/alternatief therapeut. Als uitgangspunt zijn de algemene

Nadere informatie

Competentieprofiel. Instituut voor Interactieve Media. Competentieprofiel studenten Instituut voor Interactieve Media vastgesteld juni 2006

Competentieprofiel. Instituut voor Interactieve Media. Competentieprofiel studenten Instituut voor Interactieve Media vastgesteld juni 2006 Competentieprofiel Instituut voor Interactieve Media Competentieprofiel studenten Instituut voor Interactieve Media vastgesteld juni 2006 Aangepast in maart 2009 Inleiding De opleiding Interactieve Media

Nadere informatie

Toetsplan Masteropleiding Midden-Oosten Studies

Toetsplan Masteropleiding Midden-Oosten Studies Toetsplan Masteropleiding Studies 2017-2018 JAAR 1 semester 1 Blok 1 Blok 2 vaktitel vakcode week 1-7 colleges week 8/9/10 (her)toetsing week 11-17 colleges week 18/19/20 (her)toetsing Conflicten in het

Nadere informatie

Alle competenties moeten met voldoende zijn beoordeeld

Alle competenties moeten met voldoende zijn beoordeeld BEOORDELINGSFORMULIER / Artistieke Praktijk II jaar 4 Blad 1 Toetscode: Datum: Handtekening student: Beoordelaar 1: Handtekening beoordelaar 1: Beoordelaar 2: Handtekening beoordelaar 2: Extern deskundige:

Nadere informatie

DUAAL LEERTRAJECT STUDENTEN

DUAAL LEERTRAJECT STUDENTEN OVEREENKOMST DUAAL LEERTRAJECT STUDENTEN NHTV. 1 Ondergetekenden: Stichting NHTV internationaal hoger onderwijs Breda - Mgr. Hopmanstraat 15-4817 JT Breda - Nederland, in deze rechtsgeldig vertegenwoordigd

Nadere informatie

JAAR 1 semester 1 Blok 1 Blok 2. (her)toetsing Griekse grammatica en

JAAR 1 semester 1 Blok 1 Blok 2. (her)toetsing Griekse grammatica en BIJLAGE 1 Toetsplan Bacheloropleiding Taal en Cultuur 2014-2015 JAAR 1 semester 1 Blok 1 Blok 2 week 1-7 colleges week 8/9/10, 20 week 11-16, 19 colleges week 21/22, 30 Griekse grammatica en LQG010P05

Nadere informatie

Associate degree Deeltijd

Associate degree Deeltijd Associate degree Deeltijd 2018-2019 Bloemsierkunst Vakmanschap, effectief communiceren en managen op hbo-niveau in de bloemsierkunst U bent werkzaam in de bloemenbranche, als zelfstandig ondernemer of

Nadere informatie

Toetsplan Bacheloropleiding Informatiekunde 2014-2015

Toetsplan Bacheloropleiding Informatiekunde 2014-2015 Toetsplan Bacheloropleiding 2014-2015 BA 1 IK Blok 1 Blok 2 Blok 3 Blok 4 7 collegewekeweken 3 toetsweken 7 college- 2 blok 1 weken blok 2 weken blok 3 toetsweken blok 4 opdrachten schr. tent. schr. tent.

Nadere informatie

Programma van toetsing

Programma van toetsing Programma van toetsing Inleiding In samenwerking met onderwijskundige experts hebben we ons programma van toetsing ontworpen. Het programma van toetsing is gevarieerd en bevat naast kennistoetsen en beoordelingen

Nadere informatie

Besluit. College van bestuur. Hanzehogeschool Groningen. Postbus 30030 9700 RM GRONINGEN

Besluit. College van bestuur. Hanzehogeschool Groningen. Postbus 30030 9700 RM GRONINGEN College van bestuur Hanzehogeschool Groningen Postbus 30030 9700 RM GRONINGEN Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Facility

Nadere informatie

ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING Bijlage, Bachelor Opleiding Docent Muziek

ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING Bijlage, Bachelor Opleiding Docent Muziek ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING Bijlage, Bachelor Opleiding Docent Muziek Studiejaar 2013-2014 Algemeen 1. Deze bijlage bij het algemene gedeelte van de Onderwijs- en examenregeling van Codarts is van toepassing

Nadere informatie

BA 1 NTC Blok 1 Blok 2 Blok 3 Blok 4 vaktitel vakcode 7 collegewekeweken. tentamen. schriftelijk. schriftelijk. tentamen. tentamen.

BA 1 NTC Blok 1 Blok 2 Blok 3 Blok 4 vaktitel vakcode 7 collegewekeweken. tentamen. schriftelijk. schriftelijk. tentamen. tentamen. BIJLAGE 1 Toetsplan Bacheloropleiding Nederlandse Taal en Cultuur 2014-2015 BA 1 NTC Blok 1 Blok 2 Blok 3 Blok 4 7 collegewekeweken 3 toetsweken 7 college- blok 1 weken blok 2 weken blok 3 Academisch schrijven

Nadere informatie

Ontwerpkaders: Leeruitkomsten. Versie 1.0/ november Ontwerpkaders: Leeruitkomsten/versie 1.0/november

Ontwerpkaders: Leeruitkomsten. Versie 1.0/ november Ontwerpkaders: Leeruitkomsten/versie 1.0/november Ontwerpkaders: Leeruitkomsten Versie 1.0/ november 2016 1 Flexibel onderwijs Flexibel Onderwijs kenmerkt zich door tijd, plaats en tempo-onafhankelijk studeren. De route is individueel en past bij de uitgangssituatie

Nadere informatie

PVA Jaar 2. Stefan Timmer S1001410 Klas: CE 2b

PVA Jaar 2. Stefan Timmer S1001410 Klas: CE 2b PVA Jaar 2 Stefan Timmer S1001410 Klas: CE 2b Inhoudsopgave blz. Voorblad - Inhoudsopgave 2 Plan van aanpak tweede jaar 3-4 Bijlage 1: Algemene domeincompetenties 5-6 (wat heb ik geleerd) Bijlage 2: Belangrijkste

Nadere informatie

DEEL B van de onderwijs- en examenregeling voor de bacheloropleiding Algemene cultuurwetenschappen, 2014-2015

DEEL B van de onderwijs- en examenregeling voor de bacheloropleiding Algemene cultuurwetenschappen, 2014-2015 DEEL B van de onderwijs- en examenregeling voor de bacheloropleiding Algemene cultuurwetenschappen, 2014-2015 1 Algemene bepalingen Artikel 1.1 Toepasselijkheid van de regeling Deze regeling bestaat uit

Nadere informatie

Men komt in aanmerking voor toelating tot het programma Kunstgeschiedenis indien men aantoont te beschikken over de volgende competenties:

Men komt in aanmerking voor toelating tot het programma Kunstgeschiedenis indien men aantoont te beschikken over de volgende competenties: Opleidingsspecifieke deel OER, 2016-2017 De opleiding Kunst- en cultuurwetenschappen Arts and Culture bestaat uit de programma s: Kunstgeschiedenis Gender Studies (see English EER) Arts & Society (voorheen

Nadere informatie

Competentie 1 Ondernemerschap Initiëren en/of creëren van producten en/of diensten, zelfstandig en ondernemend.

Competentie 1 Ondernemerschap Initiëren en/of creëren van producten en/of diensten, zelfstandig en ondernemend. Naam student: Studentnummer: Evaluatieformulier meewerkstage CE In te vullen door de bedrijfsbegeleider van de stage biedende organisatie voorafgaand aan het eindgesprek met de stagedocent. De stagiair

Nadere informatie

Programma van toetsing

Programma van toetsing Programma van toetsing Programma van toetsing Versie 1.1 Con Amore B.V. Inleiding In samenwerking met onderwijskundige experts hebben we een nieuw programma van toetsing ontworpen. We zijn afgestapt van

Nadere informatie

VISIE OP ONDERWIJS. Associate degrees voltijd

VISIE OP ONDERWIJS. Associate degrees voltijd VISIE OP ONDERWIJS Associate degrees voltijd Voor u ligt de Visie op Onderwijs voor de Associate degree-opleidingen. Deze visie is tot stand gekomen met de partners in het mbo en het hbo in de regio. In

Nadere informatie

MBO HBO. Maritieme techniek. Deeltijdopleidingen voor professionals WWW.STC-GROUP.NL

MBO HBO. Maritieme techniek. Deeltijdopleidingen voor professionals WWW.STC-GROUP.NL MBO HBO Maritieme techniek Deeltijdopleidingen voor professionals WWW.STC-GROUP.NL DEELTIJD MBO- EN HBO-OPLEIDINGEN Nederlandse scheeps- en jachtwerven horen tot de absolute wereldtop. De voorsprong op

Nadere informatie

Beoordelingskader Pilot Bijzonder Kenmerk Ondernemen

Beoordelingskader Pilot Bijzonder Kenmerk Ondernemen Beoordelingskader Pilot Bijzonder Kenmerk Ondernemen 22 november 2011 Inhoud 1 Inleiding 3 2 Beoordeling van het bijzonder kenmerk ondernemen 5 2.1 Uitgangspunten voor de beoordeling van het bijzonder

Nadere informatie

Een flexibele deeltijdopleiding die inspeelt op de actualiteit van het sociaal werk

Een flexibele deeltijdopleiding die inspeelt op de actualiteit van het sociaal werk Een flexibele deeltijdopleiding die inspeelt op de actualiteit van het sociaal werk Inhoud 1. Heldere onderwijsvisie 2. Opleiden op maat 3. Online leren 4. Samen verantwoordelijk 5. Modulaire opleiding

Nadere informatie

Bijlage A Competenties van de opleiding

Bijlage A Competenties van de opleiding Bijlage A Competenties van de opleiding A.1 Curriculum opleiding Werktuigbouwkunde Bouwstenen Stenden Hogeschool heeft de strategische keuze gemaakt om al haar opleidingen op te bouwen met behulp van (deels

Nadere informatie

Ontwerpkaders: Onderwijs. Versie 1.0/november 2016

Ontwerpkaders: Onderwijs. Versie 1.0/november 2016 Ontwerpkaders: Onderwijs Versie 1.0/november 2016 1 Flexibel onderwijs Flexibel Onderwijs kenmerkt zich door tijd, plaats en tempo-onafhankelijk studeren. De route is individueel en past bij de uitgangssituatie

Nadere informatie

DE FLEXIBELE DEELTIJD: MODULAIR MET EXTRA S. NNK 30 mei 2013 Lucie te Lintelo

DE FLEXIBELE DEELTIJD: MODULAIR MET EXTRA S. NNK 30 mei 2013 Lucie te Lintelo DE FLEXIBELE DEELTIJD: MODULAIR MET EXTRA S NNK 30 mei 2013 Lucie te Lintelo 1 INHOUD Een flexibele opleiding: studenten kunnen -binnen bepaalde kaders- eigen keuzes maken in inhoud, tempo en vorm, zodat

Nadere informatie

HBO Bedrijfskunde Bachelor of Business Administration (BBA)

HBO Bedrijfskunde Bachelor of Business Administration (BBA) HBO Bedrijfskunde Bachelor of Business Administration (BBA) HBO Bedrijfskunde Academie Mercuur en AdviCo verzorgen in samenwerking met Hogeschool SDO de opleiding HBO Bachelor Bedrijfskunde. Het programma

Nadere informatie

Toetsvormen. Onderwijsmiddag 14 februari 2012 Ferdi Engels & Gerrit Heil toetsadviescommissie

Toetsvormen. Onderwijsmiddag 14 februari 2012 Ferdi Engels & Gerrit Heil toetsadviescommissie Toetsvormen Onderwijsmiddag 14 februari 2012 Ferdi Engels & Gerrit Heil toetsadviescommissie 1 Waarom wordt er getoetst? Om te beoordelen in hoeverre de student in staat is te handelen zoals op academisch

Nadere informatie

Teamscan op accreditatiewaardigheid

Teamscan op accreditatiewaardigheid Teamscan op accreditatiewaardigheid De Teamscan accreditatiewaardigheid (in vervolg: scan) geeft inzicht in hoe het opleidingsteam ervoor staat met betrekking tot de opleidingsaccreditatie. De scan bestaat

Nadere informatie

Handreiking bij het beoordelingskader voor het bijzonder kenmerk Kleinschalig en intensief onderwijs

Handreiking bij het beoordelingskader voor het bijzonder kenmerk Kleinschalig en intensief onderwijs Handreiking bij het beoordelingskader voor het bijzonder kenmerk Kleinschalig en intensief onderwijs 12 november 2012 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 2 Handreiking voor specifieke invulling van de standaarden

Nadere informatie

ECTS-fiche. 1. Identificatie. Graduaat Maatschappelijk werk Module Geïntegreerde competentieverwerving 3. Lestijden 40

ECTS-fiche. 1. Identificatie. Graduaat Maatschappelijk werk Module Geïntegreerde competentieverwerving 3. Lestijden 40 ECTS-fiche 1. Identificatie Opleiding Graduaat Maatschappelijk werk Module Geïntegreerde competentieverwerving 3 Code Ad3 Lestijden 40 Studiepunten n.v.t. Ingeschatte totale 120 studiebelasting (in uren)

Nadere informatie

In aanvulling op bovenstaande voorwaarden gelden de volgende aanvullende toelatingsvoorwaarden per track:

In aanvulling op bovenstaande voorwaarden gelden de volgende aanvullende toelatingsvoorwaarden per track: Opleidingsspecifieke deel OER, 2017-2018 De opleiding Kunst- en cultuurwetenschappen Arts and Culture bestaat uit de programma s: Gender Studies (see English EER) Arts & Society (voorheen Kunstbeleid en

Nadere informatie

Competentiegericht Onderwijs

Competentiegericht Onderwijs Competentiegericht Onderwijs Verband tussen economische groei en innovatie van een land en het competentiebeleid en levenslang leren van een land Vlaanderen > koppeling kan beter en proactiever Hefboom

Nadere informatie

ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING. Faculteit der Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen. Deel 2 (Opleidingsspecifiek deel): Bachelor Wijsbegeerte

ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING. Faculteit der Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen. Deel 2 (Opleidingsspecifiek deel): Bachelor Wijsbegeerte ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING 2015-2016 Faculteit der Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen Deel 2 (Opleidingsspecifiek deel): Bachelor Wijsbegeerte Deze onderwijs- en examenregeling (OER-FFTR) treedt

Nadere informatie

Ad: Doelstellingen van de opleiding Het Certiked-panel, hierna: het panel, komt tot de volgende afwegingen.

Ad: Doelstellingen van de opleiding Het Certiked-panel, hierna: het panel, komt tot de volgende afwegingen. College van bestuur NHTV Internationale Hogeschool Breda Postbus 3917 4800 DX BREDA Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de hbo-opleiding Functiegerichte

Nadere informatie

Master Healthy Ageing Professional (MHAP)

Master Healthy Ageing Professional (MHAP) 1. Basisgegevens Soort aanvraag (kruis aan wat van toepassing is): Naam instelling(en) Contactpersoon/contactpersonen Contactgegevens Nieuwe Nieuw Ad programma X Nieuwe hbo master Nieuwe joint degree 1

Nadere informatie

2. Afgestudeerden in de bacheloropleiding Taalwetenschap:

2. Afgestudeerden in de bacheloropleiding Taalwetenschap: Opleidingsspecifieke deel OER, 2017-2018 Opleiding / programma: Artikel Tekst 2.3 Colloquium doctum Het toelatingsonderzoek, bedoeld in art. 7.29 van de wet, heeft betrekking op de volgende vakken op vwo-niveau:

Nadere informatie

Werken met leeruitkomsten. 7 november 2016

Werken met leeruitkomsten. 7 november 2016 Werken met leeruitkomsten 7 november 2016 Wat zijn leeruitkomsten? Een leeruitkomst is een meetbaar resultaat van een leerervaring op basis waarvan vastgesteld kan worden in welke mate, tot op welk niveau

Nadere informatie

Brochure Post HBO opleiding coach in het onderwijs

Brochure Post HBO opleiding coach in het onderwijs Brochure 2017-2018 Post HBO opleiding coach in het onderwijs Coaching is een waardevol instrument bij professionalisering van leraren. Hiervoor is een goed opgeleide coach een voorwaarde! biedt u de mogelijkheid

Nadere informatie

DEEL B van de onderwijs- en examenregeling voor de bacheloropleiding Duitse taal en cultuur, 2014-2015

DEEL B van de onderwijs- en examenregeling voor de bacheloropleiding Duitse taal en cultuur, 2014-2015 DEEL B van de onderwijs- en examenregeling voor de bacheloropleiding e taal en cultuur, 2014-2015 1 - Algemene bepalingen Artikel 1.1 Toepasselijkheid van de regeling Deze regeling bestaat uit deel A en

Nadere informatie

Rollen, verantwoordelijkheden en taken docent-praktijkopleider-werkbegeleider-teamleider (leerafdelingen)

Rollen, verantwoordelijkheden en taken docent-praktijkopleider-werkbegeleider-teamleider (leerafdelingen) Rollenmatrix Rollen, verantwoordelijkheden en taken docent-praktijkopleider-werkbegeleider-teamleider (leerafdelingen) Toelichting vooraf: o Als uitgangsmateriaal zijn de overzichten van taken en verantwoordelijkheden

Nadere informatie

Management in de Zorg (Associate degree: duaal/deeltijd)

Management in de Zorg (Associate degree: duaal/deeltijd) Zorg en Welzijn Algemeen U heeft ervoor gekozen om leiding te geven binnen de zorg of welzijnssector. Dit betekent dat u zich een heel nieuw vak eigen moet maken. Gun uzelf de opleiding Management in de

Nadere informatie

BASISGEGEVENS. Naam. Contactpersoon. Dr. E.W.M. Gielen. Portfoliomanager & Organisatieontwikkeling Adacademies. Functie

BASISGEGEVENS. Naam. Contactpersoon. Dr. E.W.M. Gielen. Portfoliomanager & Organisatieontwikkeling Adacademies. Functie 1 BASISGEGEVENS Soort aanvraag: Nieuwe opleiding De startdatum van de Ad opleiding is gepland per 1 september 2018. Hiermee is te verwachten dat deze nieuwe opleiding valt onder de nieuwe wetgeving rond

Nadere informatie

Reflectievragen voor het ontwerpen van een traject met werkplekleren

Reflectievragen voor het ontwerpen van een traject met werkplekleren voor het ontwerpen van een traject met werkplekleren Doelstelling Dit instrument is bedoeld voor het management van een opleiding en opleidingsteams. Het reikt reflectievragen aan voor het ontwerpen van

Nadere informatie

OPSTELLEN EINDKWALIFICATIES OPLEIDING

OPSTELLEN EINDKWALIFICATIES OPLEIDING OPSTELLEN EINDKWALIFICATIES OPLEIDING MARIANNE KOK/HERBERT WOLDBERG/HVA Toelichting bij opt opstelellen van eindkwalificaties van een opleiding bij de HvA 1 Het opleidingsprofiel: De beroepspraktijk draagt

Nadere informatie

Format samenvatting aanvraag. Opmerking vooraf

Format samenvatting aanvraag. Opmerking vooraf Format samenvatting aanvraag Opmerking vooraf Mocht u de voorkeur geven aan openbaarmaking van de gehele aanvraag in plaats van uitsluitend onderstaande samenvatting dan kunt u dat kenbaar maken bij het

Nadere informatie

Minor Toegepaste Psychologie

Minor Toegepaste Psychologie Minor Toegepaste Psychologie 1 Inleiding Waarom houden mensen zich niet aan dieetvoorschriften? Hoe kan ik ze dan stimuleren om dat wel te doen? Hoe kan ik teamsporters leren om beter om te gaan met zelfkritiek?

Nadere informatie

Overzicht kerntaken, werkprocessen, prestatie-indicatoren gekoppeld aan examenproducten

Overzicht kerntaken, werkprocessen, prestatie-indicatoren gekoppeld aan examenproducten Overzicht kerntaken, werkprocessen, prestatie-indicatoren gekoppeld aan examenproducten Kerntaak 1 Organiseert het leerproces van de (lerende) medewerker in de praktijk Werkproces Prestatie-indicator Examenproduct

Nadere informatie

DEEL B van de onderwijs- en examenregeling voor de bacheloropleiding Spaanse taal en cultuur, 2014-2015

DEEL B van de onderwijs- en examenregeling voor de bacheloropleiding Spaanse taal en cultuur, 2014-2015 DEEL B van de onderwijs- en examenregeling voor de bacheloropleiding Spaanse taal en cultuur, 2014-2015 1 Algemene bepalingen Artikel 1.1 Toepasselijkheid van de regeling Deze regeling bestaat uit deel

Nadere informatie

Handreiking toelichting bij descriptoren NLQF

Handreiking toelichting bij descriptoren NLQF Handreiking toelichting bij descriptoren NLQF CONTEXT Context Instroom Een bekende, stabiele leef- en leeromgeving. 1 Een herkenbare leef- en werkomgeving. Tussen niveau 1 en 2 is geen verschil in context;

Nadere informatie

Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Chemie van de Hogeschool Drenthe

Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Chemie van de Hogeschool Drenthe College van Bestuur Hogeschool Drenthe Postbus 2080 7801 CB EMMEN Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Chemie van de Hogeschool

Nadere informatie

Informatiebrochure. Verkorte opleiding: Professionele Bachelor in de Verpleegkunde (Brugopleiding)

Informatiebrochure. Verkorte opleiding: Professionele Bachelor in de Verpleegkunde (Brugopleiding) Rijselstraat 5 8200 Brugge T 050 38 12 77 F 050 38 11 71 www.howest.be Informatiebrochure Verkorte opleiding: Professionele Bachelor in de Verpleegkunde (Brugopleiding) ACADEMIEJAAR 2013-2014 Inhoud Doel

Nadere informatie

Toetsplan Bacheloropleiding Kunsten, Cultuur en Media 2014-2015

Toetsplan Bacheloropleiding Kunsten, Cultuur en Media 2014-2015 Toetsplan Bacheloropleiding Kunsten, Cultuur en Media 2014-2015 JAAR 1 semester 1 Blok 1 Blok 2 titel code week 1-7 colleges Introduction to Audiovisual Culture continue toetsing, wekelijks verschillende

Nadere informatie

Toetsplan Bachelor CIW 2014-2015

Toetsplan Bachelor CIW 2014-2015 Toetsplan Bachelor CIW 2014-2015 BA 1 CIW Blok 1 Blok 2 Blok 3 Blok 4 7 collegewekeweken blok 1 weken blok 2 weken blok 3 3 toetsweken 7 college- hertoetsweek 2 toetsweken 7 college- hertoetsweek 2 toetsweken

Nadere informatie

Management & Organisatie

Management & Organisatie Management & Organisatie Algemeen De Associate degree Human Resource Management (deeltijd) wordt verzorgd door het Instituut voor Bedrijfskunde, Hanzehogeschool Groningen. Mensen zijn het belangrijkste

Nadere informatie

Functieprofiel: Adviseur Functiecode: 0303

Functieprofiel: Adviseur Functiecode: 0303 Functieprofiel: Adviseur Functiecode: 0303 Doel (Mede)zorgdragen voor de vormgeving en door het geven van adviezen bijdragen aan de uitvoering van het beleid binnen de Hogeschool Utrecht kaders en de ter

Nadere informatie

BACHELOROPLEIDING DEELTIJD

BACHELOROPLEIDING DEELTIJD HBO-ICT INFORMATICA BACHELOROPLEIDING DEELTIJD 2015-2016 2014-2015 LEERROUTES: BUSINESS IT & MANAGEMENT, SOFTWARE ENGINEERING, SYSTEM AND NETWORK ENGINEERING CREATING TOMORROW HBO-ICT DE VIERJARIGE DEELTIJDOPLEIDING

Nadere informatie

ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING. Faculteit der Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen. Bachelor Religiewetenschappen

ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING. Faculteit der Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen. Bachelor Religiewetenschappen ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING 2015-2016 Faculteit der Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen Deel 2 (Opleidingsspecifiek deel) Bachelor Religiewetenschappen Deze onderwijs- en examenregeling (OER-FFTR)

Nadere informatie

Breakout sessie 2-5. Stelsel 3.0 Accreditatie op Maat: Opleidingsbeoordeling. Introductie

Breakout sessie 2-5. Stelsel 3.0 Accreditatie op Maat: Opleidingsbeoordeling. Introductie Breakout sessie 2-5 Stelsel 3.0 Accreditatie op Maat: Opleidingsbeoordeling De voorstellen beschreven in deze notitie dienen als uitwerking van (aangekondigde) wetswijzigingen. Op basis van deze wetswijzigingen

Nadere informatie

Associate degree Eventmanager. Bachelor Communicatie (34405)

Associate degree Eventmanager. Bachelor Communicatie (34405) Format samenvatting aanvraag Opmerking vooraf Mocht u de voorkeur geven aan openbaarmaking van de gehele aanvraag in plaats van uitsluitend onderstaande samenvatting dan kunt u dat kenbaar maken bij het

Nadere informatie

A. Nadere facultaire invulling van onderstaande artikelen uit de HU-OER 2014-2015

A. Nadere facultaire invulling van onderstaande artikelen uit de HU-OER 2014-2015 10 FACULTAIRE OER: FACULTEIT COMMUNICATIE EN JOURNALISTIEK Vastgesteld door de faculteitsdirecteur op 27 januari 2014 Instemming van de facultaire medezeggenschapsraad op..2014 A. Nadere facultaire invulling

Nadere informatie

Management in de Zorg (Bachelor: duaal/deeltijd)

Management in de Zorg (Bachelor: duaal/deeltijd) Zorg en Welzijn Algemeen U heeft ervoor gekozen om leiding te geven binnen de zorg of welzijnssector. Dit betekent dat u zich een heel nieuw vak eigen moet maken. Gun uzelf de opleiding Management in de

Nadere informatie

Master of Laws De Master Legal Management (MLM) is in 2014 gestart als een door de NVAO geaccrediteerde, onbekostigde masteropleiding.

Master of Laws De Master Legal Management (MLM) is in 2014 gestart als een door de NVAO geaccrediteerde, onbekostigde masteropleiding. Samenvatting aanvraag Algemeen Soort aanvraag (kruis aan wat van toepassing is): Naam instelling Contactpersoon/contactpersonen Nieuwe opleiding, d.w.z. voortzetting geaccrediteerde onbekostigde opleiding

Nadere informatie

Competentieprofiel MZ Opleider. Competentieprofiel voor mz-opleider.

Competentieprofiel MZ Opleider. Competentieprofiel voor mz-opleider. Competentieprofiel MZ Opleider Dit is een verkorte versie van het document dat is vastgesteld door de ledenvergaderingen van BVMP en BVMZ. In de volledige versie zijn enkele bijlagen toegevoegd, deze worden

Nadere informatie

Praktijkopleider agrotechniek

Praktijkopleider agrotechniek Associate degree Deeltijd 2018-2019 Praktijkopleider agrotechniek Ontwikkel uw vaardigheden als praktijkopleider in de agrotechnische sector met deze tweejarige opleiding 2 De agrarische sector is continu

Nadere informatie

Curriculumevaluatie BA Wijsbegeerte

Curriculumevaluatie BA Wijsbegeerte Curriculumevaluatie BA Wijsbegeerte Beste student, U heeft onlangs alle onderdelen van uw bacheloropleiding Wijsbegeerte afgerond en kunt nu het BA-diploma aanvragen. Het bestuur van het Instituut voor

Nadere informatie

Professionalisering ontwikkelteam NID Duaal

Professionalisering ontwikkelteam NID Duaal Professionalisering ontwikkelteam NID Duaal Heerlen, 18 oktober 2011, Hogeschool Zuyd, Heerlen Dr. Bert Hoogveld, Open Universiteit, CELSTEC Drs. Diny Ebrecht, Open Universitieit, CELSTEC. Visionen für

Nadere informatie

Medical Imaging/ Radiation Oncology Masteropleiding Haarlem

Medical Imaging/ Radiation Oncology Masteropleiding Haarlem Medical Imaging/ Radiation Oncology Masteropleiding Haarlem Gezondheid, Sport en Welzijn Masteropleiding Medical Imaging/ Radiation Oncology Verschillende studies laten zien dat de druk op de gezondheidszorg

Nadere informatie

Informatiebrochure. Verkorte opleiding: Professionele Bachelor in de Verpleegkunde (Brugopleiding)

Informatiebrochure. Verkorte opleiding: Professionele Bachelor in de Verpleegkunde (Brugopleiding) Informatiebrochure Verkorte opleiding: Professionele Bachelor in de Verpleegkunde (Brugopleiding) ACADEMIEJAAR 2012-2013 Inhoud Doel van de opleiding Situering van de opleiding Onderwijsvormen Onderwijsorganisatie

Nadere informatie

A. Nadere facultaire invulling van onderstaande artikelen uit de HU-OER 2015-2016

A. Nadere facultaire invulling van onderstaande artikelen uit de HU-OER 2015-2016 10 FACULTAIRE OER: FACULTEIT COMMUNICATIE EN JOURNALISTIEK Vastgesteld door de faculteitsdirecteur op 2 maart 2015 Met nstemming van de facultaire medezeggenschapsraad A. Nadere facultaire invulling van

Nadere informatie

De 6 Friesland College-competenties.

De 6 Friesland College-competenties. De 6 Friesland College-competenties. Het vermogen om met een open enthousiaste houding nieuwe dingen aan te pakken. Het vermogen jezelf steeds beter te leren kennen. Het vermogen om in te schatten in welke

Nadere informatie

INHOUDSOPGAVE... 2 1. ALGEMEEN... 4 1.1 Aard van dit document... 4 1.2 Informatie en communicatie... 4 1.3 Inwerkingtreding en duur... 4 1.

INHOUDSOPGAVE... 2 1. ALGEMEEN... 4 1.1 Aard van dit document... 4 1.2 Informatie en communicatie... 4 1.3 Inwerkingtreding en duur... 4 1. 1 INHOUDSOPGAVE... 2 1. ALGEMEEN... 4 1.1 Aard van dit document... 4 1.2 Informatie en communicatie... 4 1.3 Inwerkingtreding en duur... 4 1.4 Onderwijs- en examenregeling... 4 2. TOELATING TOT DE OPLEIDING...

Nadere informatie

FORMULIER FUNCTIEPROFIEL

FORMULIER FUNCTIEPROFIEL FORMULIER FUNCTIEPROFIEL Basisgegevens Datum 9-6-2015 Naam van de functie: HR Manager Plaats in de organisatie Rapporteert aan of werkt onder leiding van: directie Geeft leiding aan: afdeling P&O Doel

Nadere informatie

FACULTEIT DER LETTEREN ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING (OER) Deel B: Bacheloropleiding Taalwetenschap. voor het studiejaar

FACULTEIT DER LETTEREN ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING (OER) Deel B: Bacheloropleiding Taalwetenschap. voor het studiejaar FACULTEIT DER LETTEREN ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING (OER) Deel B: Bacheloropleiding Taalwetenschap voor het studiejaar 2016-2017 Inhoud: 1 Algemene bepalingen 2 Vooropleiding 3 Inhoud en inrichting van

Nadere informatie

Deeltijd voor professionals

Deeltijd voor professionals Deeltijd voor professionals Presentatie informatiedossier 13-04-2016 Aanvraag Vooraf Gemeenschappelijk onderwijsmodel Informatiedossier Bijlagen Onze vraag voor NVAO Voldoet opzet en uitwerking 2 Inleiding

Nadere informatie

Bijlagen 3 t/m 6 bij OER Academie Voor Deeltijd opleiding Communicatie

Bijlagen 3 t/m 6 bij OER Academie Voor Deeltijd opleiding Communicatie Communicatie (COM) Bijlagen 3 t/m 6 bij OER Academie Voor Deeltijd 2016-2017 opleiding Communicatie Bijlage 3: Competenties Competentie overzicht opleiding Communicatie Dit zijn de competenties die de

Nadere informatie

ECTS-fiche. 1. Identificatie. Module. Lestijden 60

ECTS-fiche. 1. Identificatie. Module. Lestijden 60 ECTS-fiche 1. Identificatie Opleiding Marketing Module Management & Organisatie Code C2 Lestijden 60 Studiepunten n.v.t. Ingeschatte totale studiebelasting (in uren) 1 Mogelijkheid tot JA aanvragen vrijstelling

Nadere informatie

Neerlandistiek CROHO 60849

Neerlandistiek CROHO 60849 Faculteit der Letteren Onderwijs- en Eamenregeling (OER) Deel B: Masteropleiding CROHO 60849 voor het studiejaar 2017-2018 Inhoud: 1. Algemene bepalingen 2. Toelating 3. Inhoud en inrichting van de opleiding

Nadere informatie

Bedrijfskunde (AVD) Bedrijfskunde MER (AVD) Financiële Dienstverlening (AVD)

Bedrijfskunde (AVD) Bedrijfskunde MER (AVD) Financiële Dienstverlening (AVD) Bedrijfskunde (AVD) 80074 Bedrijfskunde MER (AVD) 34139 Financiële Dienstverlening (AVD) 80038 Onderwijs- en Examenregeling AVD 17-18 deel B (opleidingsspecifiek) Academie voor Deeltijd Vastgesteld per

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Bewegingstechnologie van De Haagse Hogeschool

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Bewegingstechnologie van De Haagse Hogeschool NAO nederlands- vlaamse accreditatieorganisatie Besluit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Bewegingstechnologie van De Haagse Hogeschool Datum: 1 oktober

Nadere informatie

Besluit. Aan het Bestuur van de Leidse Onderwijsinstellingen (LOI) Postbus CA LEIDERDORP

Besluit. Aan het Bestuur van de Leidse Onderwijsinstellingen (LOI) Postbus CA LEIDERDORP Aan het Bestuur van de Leidse Onderwijsinstellingen (LOI) Postbus 4200 2350 CA LEIDERDORP Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor

Nadere informatie

Pedagogisch Didactisch Getuigschrift

Pedagogisch Didactisch Getuigschrift HOGESCHOOL ROTTERDAM Pedagogisch didactisch getuigschrift Pedagogisch Didactisch Getuigschrift Handleiding voor de coach Instituut voor Lerarenopleidingen Versie 24.11.16 Inhoudsopgave 1 Inleiding... 3

Nadere informatie

De NVAO beoordeelt het onderwerp doelstellingen opleiding derhalve voldoende.

De NVAO beoordeelt het onderwerp doelstellingen opleiding derhalve voldoende. College van Bestuur van de Christelijke Hogeschool Windesheim Postbus 10090 8000 GB ZWOLLE Besluit datum 10 februari 2005 onderwerp Definitief besluit accreditatie hbo-bachelor Bouwkunde van de Christelijke

Nadere informatie

Deel B: Bacheloropleiding Nederlandse Taal en Cultuur voor het studiejaar 2015-2016 Inhoud:

Deel B: Bacheloropleiding Nederlandse Taal en Cultuur voor het studiejaar 2015-2016 Inhoud: FACULTEIT DER LETTEREN ONDERWIJS- EN EAMENREGELING (OER) Deel B: Bacheloropleiding Nederlandse Taal en Cultuur voor het studiejaar 2015-2016 Inhoud: 1 Algemene bepalingen 2 Vooropleiding 3 Inhoud en inrichting

Nadere informatie

ECTS-fiche. Opleiding. Geïntegreerde competentieverwerving 2. Lestijden. Ingeschatte totale studiebelasting (in uren) 1 Mogelijkheid tot

ECTS-fiche. Opleiding. Geïntegreerde competentieverwerving 2. Lestijden. Ingeschatte totale studiebelasting (in uren) 1 Mogelijkheid tot ECTS-fiche 1. Identificatie Opleiding Module Code Lestijden Studiepunten Ingeschatte totale studiebelasting (in uren) 1 Mogelijkheid tot GMW Geïntegreerde competentieverwerving 2 AD2 40 n.v.t. 220 JA aanvragen

Nadere informatie

Bijlage C behorende bij artikel 2 lid 3 Besluit personeel veiligheidsregio

Bijlage C behorende bij artikel 2 lid 3 Besluit personeel veiligheidsregio Bijlage C behorende bij artikel 2 lid 3 Besluit personeel veiligheidsregio Supplement f. Functie procesmanager multidisciplinair oefenen Functie zoals genoemd in artikel 2 lid 3 sub f Besluit personeel

Nadere informatie

Management in de Zorg (Associate degree: duaal/deeltijd)

Management in de Zorg (Associate degree: duaal/deeltijd) Zorg en Welzijn Algemeen U heeft ervoor gekozen om leiding te geven binnen de zorg of welzijnssector. Dit betekent dat u zich een heel nieuw vak eigen moet maken. Gun uzelf de opleiding Management in de

Nadere informatie

Artikel Tekst 2.1 Toelatingseisen opleiding Voor toelating tot de opleiding Mediastudies komt in aanmerking de bezitter van

Artikel Tekst 2.1 Toelatingseisen opleiding Voor toelating tot de opleiding Mediastudies komt in aanmerking de bezitter van Opleidingsspecifieke deel OER, 2016-2017 Opleiding / programma: Mediastudies/ Film- en televisiewetenschap; New Media and Digital Culture (voorheen Nieuwe media en digitale cultuur, see English EER) Artikel

Nadere informatie

me nse nkennis Competentiegericht opleiden in de BIG opleidingen Getting started

me nse nkennis Competentiegericht opleiden in de BIG opleidingen Getting started me nse nkennis Competentiegericht opleiden in de BIG opleidingen Getting started Inhoud Competentiegericht opleiden 3 Doel van praktijktoetsen 4 Wijze van evalueren en beoordelen 4 Rollen 5 Getting started

Nadere informatie

Kwaliteitszorgactiviteiten reformatorische academische opleidingsschool (RAOS)

Kwaliteitszorgactiviteiten reformatorische academische opleidingsschool (RAOS) Kwaliteitszorgactiviteiten reformatorische academische (RAOS) Wat? (Kwaliteitsstandaarden NVAO) Hoe? Wanneer? Door wie? Bij wie? Output Standaard 1: Beoogde eindkwalificaties 1. De heeft een geëxpliciteerde

Nadere informatie

Competentiemeter docent beroepsonderwijs

Competentiemeter docent beroepsonderwijs Competentiemeter docent beroepsonderwijs De beschrijving van de competenties in deze competentiemeter is gebaseerd op: - de bekwaamheidseisen uit de Algemene Maatregel van Bestuur als uitwerking van de

Nadere informatie

Beoordelen in het HBO

Beoordelen in het HBO Beoordelen in het HBO Eef Nijhuis Saxion Joke van der Meer HAN RIZO 12 maart 2013 Competentiegericht leren Competenties bepalen de inhoud van leren en toetsen Leren en beoordeling zijn gericht op effectief

Nadere informatie