Congresnotitie met beslispunten: amendementen en preadvies

Transcriptie

1 Congresnotitie met beslispunten: amendementen en preadvies Algemeen FNV Bouw stemt in met alle beslispunten FNV MOOI vraagt de wijzigingen in de statuten te verwerken in de congresnotitie en de beslispunten AOb vraagt om een speciale overeenkomst tussen de vakcentrale, de bonden en de AOb. Abvakabo FNV, FNV Veiligheid, FNV Jong en FNV KIEM en enkele andere (specifieke) hebben geen amendementen ingediend op de congresnotitie, en komen derhalve niet terug in dit overzicht. Diverse bonden hebben overwegingen meegegeven over de vernieuwing die niet leiden tot amendementen. Die worden apart gebundeld en ter kennis van de Congresgangers gebracht. Redactionele opmerking: het federatiebestuur heeft besloten niet meer te spreken over de koepel, maar over de FNV Vereniging. Ter wille van de consistentie is deze terminologie ook doorgevoerd in de geciteerde teksten. Per onderwerp/beslispunt legt het federatiebestuur, na bespreking met de Stuurgroep, de volgende preadviezen voor aan het Congres (NB: alleen de tekstdelen uit de oorspronkelijke congresnotitie waar amendementen op zijn ontvangen zijn opgenomen): 2. Grondslag en kader voor FNV In Beweging Grondslagen en leidende principes voor FNV In Beweging zijn vastgelegd in de notitie bestaansrecht & leidende principes van 22 oktober jl. (beschikbaar op de site onder perspectief 2015). Daaruit vloeit voort de missie van FNV In Beweging: FNV In Beweging is de grootste vakorganisatie voor werkend Nederland. Wij komen op voor de leden die werken, willen werken of gewerkt hebben en maken ons elke dag sterk voor een rechtvaardige en solidaire verdeling van werk, welvaart, welzijn en macht. FNV In Beweging wil Gewoon Goed Werk en een goed inkomen voor iedereen. Wij steunen en faciliteren leden om zich zelf zo goed mogelijk te ontwikkelen. Wij zijn georganiseerd in krachtige sectoren op de werkvloer zodat de vakbeweging sterk is aan de basis. Wij hebben positie aan de basis, maar ook lokaal, regionaal, nationaal en internationaal. FNV In Beweging overlegt waar mogelijk en komt in actie waar nodig. Nader bekeken wordt hoe het eerste werkplan voor FNV In Beweging tot stand moet komen en wanneer dat aan het Ledenparlement wordt voorgelegd. Besluit Het congres wordt gevraagd in te stemmen met deze missie. 1

2 Amendementen 2.1 FNV Bondgenoten stelt voor in de derde regel werkend te verwijderen. De zin luidt dan als volgt: FNV In Beweging is de grootste vakorganisatie voor Nederland. Toelichting: In de eerste zin lijkt het alsof het alleen over werkend Nederland gaat. De uitleg in de tweede zin is voldoende, daarom kan werkend geschrapt worden. De zin is dan korter en duidelijker. In de zin hierna wordt een en ander inderdaad verduidelijk door de opsomming die werken, willen werken of gewerkt hebben. Taalkundig is alleen de grootste vakorganisatie van Nederland correcter. Voorstel is het zo te formuleren. Voorgestelde tekst: FNV In Beweging is de grootste vakorganisatie van Nederland. 2.2 FNV Bondgenoten stelt het volgende voor: Toevoegen achter de tweede volzin die eindigt met solidaire verdeling van werk, welvaart, welzijn en macht. : Wij staan voor een sociaal-rechtvaardige oplossing voor de gevolgen van het mondiale milieubeleid op arbeid. Toelichting: Het milieu zal invloed hebben op de ontwikkeling van werkgelegenheid. Wij vinden aandacht voor het milieu van belang en willen dat nieuwe groene werkgelegenheid ook gewoon goed werk is. Dat zal ook groepen potentiële leden aanspreken. Preadvies: gewijzigd overnemen Gezien de toelichting is de insteek van gevolgen op arbeid in het amendement smaller dan bedoeld. De FNV was en is voor duurzaam beheer van de aarde en dus ook duurzaam milieubeheer. Voorgestelde tekst: Wij staan voor een duurzaam beheer van de aarde, én voor een sociaal-rechtvaardige oplossing voor de gevolgen van het mondiale milieubeleid op arbeid. 2.3 FNV Bondgenoten stelt het volgende voor: Vervangen in de derde volzin: FNV In Beweging wil Gewoon Goed Werk en een goed inkomen door: FNV In Beweging wil Gewoon Goed Werk en een eerlijk inkomen. Toelichting: Er wordt nu gesproken over een goed inkomen, we willen dat vervangen door een eerlijk inkomen: bonussen vormen een goed inkomen maar zijn niet eerlijk; eerlijk maakt beter duidelijk wat we willen. De gebruikte formuleringen borduren zo veel mogelijk voort op Gewoon Goed Werk, maar in dit geval drukt eerlijk inderdaad ook goed uit wat we willen zeggen. 2.4 FNV Bondgenoten wil aan de missie graag toevoegen: Iedereen is welkom en wordt uitgenodigd om actief deel te nemen in FNV In Beweging. FNV In Beweging wil een vakbeweging zijn die opkomt voor iedereen en herkenbaar is voor iedereen. Dit doen we door er zorg voor 2

3 te dragen dat alle genoemde organen van FNV In Beweging een daadwerkelijke afspiegeling van de maatschappij vormen en dus divers van samenstelling zijn. Toelichting: We vinden het belangrijk om expliciet duidelijk te maken dat FNV In Beweging voor iedereen is die actief deel wil nemen en dat niemand uitgesloten wordt. Het belang van herkenbaarheid en diversiteit wordt breed onderschreven, evenals het breed uitnodigen van iedereen die actief deel wil nemen, en het feit dat we niemand willen uitsluiten. Taalkundig is FNV In Beweging wil een vakorganisatie zijn echter correcter dan FNV In Beweging wil een vakbeweging zijn Vakbeweging is immers de verzamelterm voor alle vakbonden. Voorstel is wel beweging te gebruiken als term om meer aan te sluiten bij FNV In Beweging. Voorgestelde tekst: FNV In Beweging wil een beweging zijn die opkomt (en voor het overige het voorstel van FNV Bondgenoten). 2.5 FNV Vrouw(enbond) stelt voor op pag. 5 na Wij steunen en faciliteren leden om zichzelf zo goed mogelijk te ontwikkelen. toe te voegen: De diversiteit en pluriformiteit in de samenleving wordt weerspiegeld in de nieuwe vakbeweging Toelichting: Deze tekst, die letterlijk is overgenomen uit de kernwaarden van de notitie Bestaansrecht en leidende principes, is zo wezenlijk dat die niet mag ontbreken in de congresnotitie. Preadvies: gewijzigd overnemen Het belang van pluriformiteit en diversiteit kan niet genoeg benadrukt worden. In plaats van de nieuwe vakbeweging is echter afgesproken de term FNV In Beweging te gebruiken. Voorgestelde tekst: De diversiteit en pluriformiteit in de samenleving wordt weerspiegeld in FNV In Beweging. 2.6 FNV Zelfstandigen in Bouw, Diensten, etc. stelt voor om na Wij steunen en faciliteren leden om zich zo goed mogelijk te ontwikkelen toe te voegen: en de regie voor hun carrière in eigen hand te nemen ongeacht de contractvorm die het lid ambieert. Toelichting: Eén aspect ontbreekt (in de missie) en dat is dat de werkende de regie moet hebben over zijn eigen carrière, zoals de zelfstandigen die bewust kiezen voor eigen risico te werken. Zelf regie hebben over de carrière is voor alle werkenden van belang, en past goed in het FNV-beleid. De diversiteit in contractvormen sluit aan bij de pluriformiteit van FNV In Beweging. Voorstel is deze zinsnede over te nemen, en daarna de door FNV Vrouw(enbond) voorgestelde zin een plek te geven. 3

4 Voorgestelde tekst in deze combinatie: Wij steunen en faciliteren leden om zich zo goed mogelijk te ontwikkelen en de regie voor hun carrière in eigen hand te nemen, ongeacht de contractvorm die het lid ambieert. De diversiteit en pluriformiteit in de samenleving wordt weerspiegeld in FNV In Beweging. 3. Merk en Positionering (.. ) Gevraagd Besluit: Het congres wordt gevraagd in te stemmen met: - voortzetten gebruik van de naam FNV; - daarbij het gehanteerde model te gebruiken. Amendementen 3.1 FNV MOOI Wij stellen voor om aan de gevraagde besluitvorming toe te voegen dat de indirect aangesloten sectoren autonoom zijn in het bepalen van hun naam en profilering. Toelichting: FNV MOOI heeft de afgelopen jaren veel geïnvesteerd in de profilering. Wij willen er niet toe verplicht worden om onze huisstijl geheel te veranderen. Aan de strekking van dit amendement wordt al tegemoet gekomen in de geschetste opzet. Sectoren die kiezen voor hun eigen huisstijl hebben daar de vrijheid voor. 5. Taken FNV Vereniging De stuurgroep stelt voor de volgende benaderingswijze te hanteren: een onderscheid in centrale Verenigingstaken en overige taken, als volgt: A. Taken FNV Vereniging voor alle sectoren: I. Kernpakket (gefinancierd uit de reguliere afdracht); II. Aanvullend pakket (buiten afdracht gefinancierd door sectoren/bonden, samenwerkingspartners, eigen inkomsten en/of subsidiënten) B. Taken FNV Vereniging voor een deel van de sectoren (zelfstandig en/of direct aangesloten), additioneel te financieren; C. Taken FNV Vereniging voor de direct aangesloten sectoren (het ongedeelde deel), door betrokken sectoren te financieren. Opbrengsten en kosten van ieder van deze categorieën afzonderlijk dienen op betrouwbare wijze te worden geregistreerd. De mate van betrouwbaarheid van de vastlegging van deze kosten dient onderwerp van jaarlijkse controle door de extern accountant te zijn. A. Taken FNV Vereniging voor alle sectoren 4

5 Ten behoeve van alle sectoren vervult de nieuwe Vereniging de volgende centrale taken. Dit zijn de taken die primair bekostigd worden uit de voor de komende jaren vastgelegde afdracht van 12,31 per lid (afdracht in 2013 conform indexatie) en deels door extra bijdragen van sectoren/bonden en derden. Met deze afdracht kunnen de huidige activiteiten van de Vakcentrale FNV beter uitgevoerd worden. Alle sectoren worden bij die activiteiten betrokken. Tevens worden de (nieuwe) verenigingsactiviteiten (bestuur, ledenparlement, referendum) en voor een deel bestaande en nieuwe netwerken gefinancierd uit deze afdracht. Ad I.: Kernpakket Ten behoeve van alle sectoren worden binnen de vastgestelde afdracht de volgende centrale Verenigingstaken afgestemd op de actuele prioriteiten in elke samenstelling en context van FNV In Beweging uitgevoerd. 1. sectoroverstijgende belangenbehartiging werk & inkomen (beleid en lobby): a. nationaal: de lobby, beleidsbeïnvloeding en aansturing van decentrale ontwikkelingen die plaatsvindt in nationale organen, zoals de Stichting van de Arbeid, Rijksoverheid, Parlement, SER, VNG, en in samenhang daarmee de arbeidsvoorwaardencoördinatie en direct overleg met andere vakcentrales, werkgeversorganisaties en maatschappelijke organisaties. Tevens sectoroverstijgende arbeidsvoorwaarden en cao-coördinatie. b. Europees/internationaal: vertegenwoordiging en belangenbehartiging via EVV, IVV, ILO, etc. c. regionaal/lokaal: beïnvloeding van gemeentelijke overheid en provinciale overheid, ondersteuning van vertegenwoordiging in RPA s, KvK, provinciale SER en, Grensregio s en grensarbeid, Ontslagadviescommissies etc. NB: in deze opsomming is de logica gevolgd van de plekken waar de lobby, beleidsbeïnvloeding en aansturing zijn beslag moet krijgen. Inhoudelijk gaat het om de kern van de activiteiten die de vakcentrale nu namens alle aangesloten bonden uitvoert. Dat wil zeggen: collectieve, bovensectorale belangenbehartiging voor zowel werknemers als zzp ers en uitkeringsgerechtigden op terreinen als de arbeidsvoorwaarden, arbeidsrecht, sociale zekerheid, werkgelegenheid, arbeidsomstandigheden en pensioenen. 2. ondersteuning dienstverlening aan (potentiële) leden: belastingservice, pre-sectorale schoolvoorlichting; 3. ondersteuning van de gezamenlijke sectoren: gezamenlijke acties, gezamenlijke campagnes, cao databank, toegepast (markt)onderzoek; 4. marketing & communicatie van de gezamenlijkheid: persvoorlichting, centrale voorziening publieksvoorlichting, online/site/portal, merkenmanagement, gezamenlijke M&C-projecten; 5. kennis- en strategieontwikkeling gezamenlijkheid: positionering, (coördinatie van) concepten voor belangenbehartiging, ontwikkeling van diensten, research, marktonderzoek, etc. Ook het ontwikkelen van de kennis die nodig is voor het initiëren van nieuwe netwerken hoort hierbij, naast het faciliteren van die netwerken in de startfase; 6. inhoudelijk en organisatorisch secretariaat: algemeen bestuur, dagelijks bestuur, ledenparlement, auditcommissie, transitieraad, lidmaatschappen (inter-)nationale koepels, jaarlijkse ledenraadpleging. Ad II: Aanvullend pakket FNV Vereniging voor alle sectoren: Toevoegen aan de centrale Verenigingstaken indien de organisatiekosten buiten de afdracht (in ,31) gefinancierd worden door sectoren/bonden en/of samenwerkingspartners en/of subsidiënten: 5

6 (1) bestaande taken bij Vakcentrale: extra rechten lidmaatschap: verzekeringscollectiviteiten (ziektekosten/menzis, aansprakelijkheid), kortingsaanbiedingen (huidig FNV Voordeel); wetenschappelijk onderzoek: bij voorkeur in de context van De Burcht; Internationale solidariteit: FNV Mondiaal (subsidie Ontwikkelingssamenwerking en bonden); De activiteiten voor Menzis worden gefinancierd via de Collectiviteit zelf. FNV Voordeel is bijna kostenneutraal, waarbij gestreefd wordt de kosten naar nul terug te brengen. Het Wetenschappelijk Bureau wordt gefinancierd uit een aparte bijdrage. De bijdrage aan FNV Mondiaal is facultatief (Er is een FR-besluit dat alle bonden 0,7% van de contributie inzetten voor internationale Solidariteit). Onderstaande opties zijn nieuwe taken, en vragen om nieuwe financiële afspraken, voor zover de afdracht aan de FNV Vereniging daar niet aan tegemoet komt. ondersteuning van het onderhouden van netwerken: uitgangspunt is dat het onderhoud van netwerken bij de sectoren ligt. Dat kan bijvoorbeeld gelden voor jongeren, senioren, uitkeringsgerechtigden, zzp ers, waarvoor ook sectoren bestaan. De organisatie en financiering van de ondersteuning dient nadrukkelijk te worden vastgesteld in afstemming met de eventuele bestaande verenigingen van deze doelgroepen. Maar ook andere opties zijn mogelijk, zoals netwerken voor flexwerkers, roze, migranten ( wereldburger ), vrouwen. (2) bij bonden bestaande taken: dienstverlening aan (potentiële) leden: loopbaanbegeleiding, van-werk-naar-werk-begeleiding; ondersteuning van de gezamenlijke sectoren: bijvoorbeeld (kader)scholing. Over deze taken wordt jaarlijks verantwoording afgelegd. B. Taken FNV Vereniging voor een deel van de zelfstandige en/of direct aangesloten sectoren De financiering van deze taken berust op aparte afspraken van de Vereniging met de sectoren die gebruik willen maken van deze diensten: ondersteuning samenwerking sectoreenheden: gezamenlijke acties, gezamenlijke campagnes, gezamenlijke projecten,(kader)scholing, toegepast onderzoek, e.d. ondersteuning/uitvoering sectorale lobby: lokaal, regionaal, nationaal en/of internationaal; dienstverlening aan (potentiële) leden: (bovensectorale) loopbaanbegeleiding, van-werk-naar-werk-begeleiding; Bureau Beroepsziekten (BBZ) Opzetten en in stand houden van vakbondshuizen voor regionale samenwerking: bezien zal nog moeten worden welke sectoren gebruik willen maken van de faciliteiten van de vakbondshuizen. CAO ondersteuning: het betreft hier de deskundige ondersteuning van cao-onderhandelaars bij het uitvoeren van hun werk. 6

7 C. Taken FNV Vereniging voor de de direct aangesloten sectoren (uiterlijk gerealiseerd per 2015) Ten behoeve van de direct aangesloten sectoren (voorheen AKF, BG, Bouw) vervult de nieuwe Vereniging de volgende rollen/taken (nader aan te vullen op basis van verdere uitwerking Verenigingsorganisatie). De financiering ervan berust op de contributies van de direct aangesloten leden. Bij de keuzes voor de organisatie van onderstaande taken spelen op diverse manieren vraagstukken mee over de schaal: wat is de gewenste schaalgrootte en wat is het meest efficiënt en effectief. faciliteren strategieontwikkeling door sectoren: positionering, concepten belangenbehartiging, identificeren en verzilveren van ledenpotentieel in sector, etc.; ondersteunen collectieve belangenbehartiging; individuele (rechts)bijstand;faciliteiten samenwerking sectoren m.b.t. marketing & communicatie: persvoorlichting, centrale voorziening publieksvoorlichting, online/site/portal, merkenmanagement, gezamenlijke M&C-projecten; ondersteunende processen: ledenadministratie, P&O, Financiën& Control, ICT, facilitaire dienst, administratie, etc.; algemene verenigingsactiviteiten voortkomend uit AKF, BG, Bouw. Situeren in vakbondshuizen. ondersteuning samenwerking sectoreenheden: gezamenlijke acties, gezamenlijke campagnes, gezamenlijke projecten,(kader)scholing, toegepast onderzoek, e.d.. Besluit Het congres wordt gevraagd in te stemmen met de Centrale Verenigingstaken: - kernpakket; - aanvullend pakket; - faciliteren samenwerking (deel van)bonden; - ondersteuning direct aangesloten sectoren. Amendementen 5.1 Het federatiebestuur heeft geconstateerd dat de toevoeging bij takenpakket C (uiterlijk gerealiseerd per 2015) niet conform de gemaakte afspraken is. Die behelzen immers dat er tot 1 januari 2015 geen onomkeerbare stappen worden gezet. Bedoeld is dan ook: te realiseren vanaf 1 januari FNV Bondgenoten stelt voor: Toevoegen bij B een zesde bolletje: Training en scholing van (kader)leden en medewerkers wordt vormgegeven in een vakbondsacademie en heeft een sterke binding in de sectoren.. Toelichting: Onder B zelfstandige of direct aangesloten sectoren wordt gesproken over scholing voor kaderleden en verderop onder 12 over een academie voor medewerkers. Wij willen geen onderscheid maken tussen medewerkers en (kader)leden. Het is een belangrijke taak van de FNV-Vereniging om voor opleiding van zowel medewerkers als (kader)leden te zorgen. 7

8 Kaderscholing is apart benoemd als verenigingstaak en de academie voor medewerkers als onderdeel van het flankerend beleid. Maar daarmee is niet bedoeld hier een principieel onderscheid in aan te brengen. Beide soorten (bij)scholing kunnen prima onder de noemer vakbondsacademie worden benoemd. 5.3 FNV Bondgenoten stelt voor: Toevoegen aan Besluit als vijfde aandachtsstreep: -ondersteuning netwerken. Toelichting: Om de netwerken goed te ondersteunen is het nodig dat er voldoende personeel en financiële middelen vrijgemaakt worden. Dat zal bijdragen aan de positie van deze groepen op de arbeidsmarkt. Het belang van een goede ondersteuning van de netwerken wordt niet bestreden. Het besluit verwijst echter alleen naar de opgesomde taken van de FNV Vereniging en de daarbij behorende indeling. Ondersteuning van netwerken is daar onderdeel van. Zie ook de hierna behandelde amendementen. 5.4 FNV Bouw stelt een aanvulling voor bij Hoofdstuk 5: Taken FNV-vereniging, pagina 10 Ad II.: aanvullend pakket FNV-vereniging voor alle sectoren. Bullit ondersteuning van het onderhouden van netwerken. Namelijk de toevoeging: Een netwerk moet in ieder geval voldoen aan de voorwaarden dat - Het gelijkgestemde energie samenbrengt rond een ambitie of thema; - Het werkt met een werkplan en begroting; - Vrijblijvendheid uitsluit door middel van onderlinge afspraken Toelichting: FNV Bouw heeft uitvoerig over dit onderwerp (de positie van afdelingen) gediscussieerd en is tot de conclusie gekomen dat afdelingen in de statuten opgenomen zijn onder de noemer netwerken. FNV Bouw is echter van mening dat deze definitie nog verdere uitwerking nodig heeft in de congresnotitie. Hiertoe dient de bond het volgende (voorgaande) amendement in. Deze voorwaarden sluiten goed aan bij hoe het tot stand komen en functioneren van netwerken eerder besproken is in het kader van de vernieuwing. 5.6 FNV Horecabond wil op blz. 10, 4 de bullit, de volgende zin zin toevoegen: Eventuele nieuwe financiële bijdragen van de kant van de sectoren of bonden i.v.m. het onderhoud van de netwerken heeft instemming nodig van de kant van sectoren en bonden 8

9 Toelichting: de financiering van de netwerken blijft in de notitie zowel op blz. 10 als 14 onduidelijk. Wij willen voorkomen, dat sectoren of bonden geconfronteerd worden met extra kosten van netwerken, zonder dat zij dat hebben besloten. Deze toevoeging is overbodig, gezien de tekst die voorafgaat aan de bullit: de hier genoemde taken, waaronder onderhoud van netwerken gebeurt voor zover mogelijk vanuit de afdracht (die voor meerdere jaren vastligt), en waar dat niet mogelijk is vergt dat nieuwe financiële afspraken. Sectoren of bonden kunnen dus niet met extra kosten voor netwerken worden geconfronteerd, zonder dat dat in onderling overleg is besloten. 5.7 FNV Vrouw(enbond) stelt voor als eerste zin bij dit hoofdstuk toe te voegen: Om tot echte vernieuwing te komen zal grondig worden nagegaan op welke wijze er voldoende geld vrij gemaakt kan worden voor de beoogde vernieuwing, waarbij effect zal zijn dat soms oud voor nieuw wordt ingeruild. Dat hierdoor soms vanzelfsprekendheden en verworvenheden moeten worden doorbroken is onontkoombaar. Toelichting: het lijkt ons zeer noodzakelijk dat er keuzes worden gemaakt, gezien het budget dat ons ter beschikking staat eerder minder dan meer zal worden. Doen we dat niet, dan blijft het bij mooie woorden i.p.v. nieuwe daden. De realiteit van de inhoud van dit amendement kan niet ontkend worden. Verduidelijking op dit punt heeft zeker meerwaarde. Voorstel is deze twee zinnen toe te voegen na de inleidende tekst bij onderdeel A. 5.8 FNV Vrouw(enbond) stelt een tekstwijziging voor bij de bullit ondersteuning van het onderhouden van netwerken. Namelijk wijzigen in ondersteuning van netwerken. en verwijderen: uitgangspunt is dat het onderhoud van netwerken bij de sectoren ligt. Toelichting: het is onjuist om het onderhoud (en dus de kosten voor activiteiten en menskracht) van de netwerken over te laten aan de sectoren. Het gaat nl. om sectoroverstijgend vakbondswerk dat dient te worden gefinancierd en gefaciliteerd door de koepel. De activiteiten worden uiteraard vormgegeven in nauwe samenwerking met de sectoren. In de notitie wordt op pagina 14 nadrukkelijk het grote belang van het vernieuwen, herschikken en opstarten van netwerken genoemd. Ook wordt daar een formulering opgenomen over de facilitering zowel financieel als in menskracht die niet spoort met uitgangspunt is dat het onderhoud van netwerken bij de sectoren ligt. Om er voor te zorgen dat hierover geen misverstanden bestaan, wordt voorgesteld om de tekst op pagina 14 als uitgangspunt te nemen en daarom het amendement over te nemen. De toelichting is correct: het vernieuwen, herschikken en opstarten van netwerken wordt van groot belang geacht, en als taak van FNV Vereniging benoemd. Het onderhouden van netwerken is echter niet mogelijk vanuit de vastgestelde afdracht, of zou ten koste gaan van andere kerntaken. Daarom is het benoemd als optie, met eventueel benodigde extra financiële afspraken. 9

10 5.9 FNV Bouw wil een zinsnede toegevoegd zien aan Hoofdstuk 5: Taken FNV-vereniging, pagina 10 Ad II.: aanvullend pakket FNVvereniging voor alle sectoren. (2) bij bonden bestaande taken, namelijk:. Scholing voor (kader)leden: aanbieden van scholing op alle niveaus, rekening houdend met sectorspecifieke behoeften. Aangenomen wordt dat dit een toevoeging is bij het onder (2) genoemde voorbeeld van de (kader)scholing, en dat een en ander moet worden ingevuld onder dezelfde financiële condities FNV MOOI stelt voor om in de tekst op pagina 9 en pagina 10 nadrukkelijk op te nemen dat indirect aangesloten sectoren de keuzemogelijkheid hebben om de taken die zijn genoemd onder A II al dan niet af te nemen. Toelichting: FNV MOOI wil graag kunnen beoordelen of de genoemde diensten van belang zijn voor onze leden. Als we vaststellen dat dit niet of in onvoldoende mate het geval is willen we niet verplicht worden tot het afnemen en financieren van deze taken. De hier beschreven taken en diensten berusten per definitie op specifieke afspraken en additionele financiële afspraken. Het amendement is daarom overbodig FNV Zelfstandigen in Bouw, Diensten, etc vraagt bij onderdeel 1 van Pakket A toe te voegen een garantie dat zij ook zelfstandig, zonder last en ruggespraak, actief kan blijven in lobby en beleid voor haar achterban. Toelichting: Naast het centraal gecoördineerde lobby en beleid, is FNV Zelfstandigen ook zelfstandig actief op deze beleidsterreinen. FNV Zelfstandigen hecht sterk aan haar autonomie. Uiteraard is er alle ruimte om een eigen lobby te voeren over zaken die specifiek de belangen van zzp ers raken; maar als daarmee ook belangen van werknemers geraakt worden zal dit tot gezamenlijk beleid binnen FNV In Beweging moeten leiden FNV Zelfstandigen in Bouw, Diensten, etc stelt voor de taken onder 2 (Ondersteuning dienstverlening een (potentiële) leden) niet onder het kernpakket maar onder categorie B te laten vallen. Toelichting: Deze taak wringt met de voorwaarde van FNV Zelfstandigen dat de koepel een beperkt takenpakket zou moeten krijgen. Gelet op de wens om de nieuwe FNV vanuit sectoren op te bouwen, zouden deze taken onder categorie B moeten vallen. Het takenpakket van de koepel is beperkt, in het verlengde van het huidige pakket van de vakcentrale. Het gaat hier om zaken als de Belastingservice, die voor meerdere bonden wordt uitgevoerd. Kern van categorie A is dat het bekostigd wordt uit de reguliere afdracht. 10

11 5.13 FNV Zelfstandigen in Bouw, Diensten, etc vraagt om bij de taken onder 3 (Ondersteuning gezamenlijke sectoren) gezamenlijke acties en campagnes uit te sluiten. Toelichting: De acties die tot nu toe gezamenlijk zijn gehouden, hebben FNV Zelfstandigen leden gekost in plaats van opgeleverd. Wij waren zelfs genoodzaakt om openlijk afstand te nemen van de sociale woestijn campagne en de commercial van de weglachpremier. Als de ondersteuning gaat over kennis delen, databanken en onderzoeken, dan vindt FNV Zelfstandigen dit een positieve ontwikkeling. Maar als het gaat om actie en campagnes vanuit de Vereniging, dan is FNV Zelfstandigen van oordeel dat dit een primaire taak is de sectoren (apart of in een ad hoc samenwerkingsverband). Worden gezamenlijke acties toebedeeld aan de Vereniging, dan zal FNV Zelfstandigen er niet in kunnen slagen om een krachtige, autonome, zichtbare en herkenbare organisatie voor de sector zelfstandigen te zijn. Het gaat hier om campagnes waar gezamenlijk toe besloten wordt, bekostigd uit het Actiefonds; juist om recht te doen aan de specifieke positie van (onder andere) de zzp-bonden is het Actiefonds onderscheiden van het Weerstandsfonds. Uiteraard kunnen sectoren ook ervoor kiezen zelf acties en campagnes te gaan voeren FNV Zelfstandigen in Bouw, Diensten, etc stelt voor bij Groep A-II (aanvullend takenpakket FNV Vereniging voor alle sectoren waarbij de organisatiekosten buiten de afdracht om gefinancierd worden) categorie 1 (Extra rechten lidmaatschap) te schrappen. Toelichting: FNV Zelfstandigen heeft een uitgebreid pakket aan kortingen op diensten en producten, toegespitst op de zelfstandig ondernemer. FNV Zelfstandigen is van mening dat de Vereniging niet de bevoegdheid heeft om FNV Zelfstandigen te verplichten om bepaalde diensten of producten aan te bieden dan wel FNV Zelfstandigen kan verbieden om bepaalde diensten of producten aan te bieden. FNV Zelfstandigen wil haar volledige autonomie en vrijheid behouden om haar producten en diensten te behouden, te wijzigen of uit te breiden om te voorzien in de behoeftes en wensen van haar leden. FNV Zelfstandigen is derhalve van mening dat deze taken niet toebehoren aan de Vereniging, maar aan de sectoren. Er is geen sprake van een verplichting om aan dit aanvullende pakket deel te nemen, maar van een mogelijkheid. Zoals dat nu het geval is bij Menzis en FNV Voordeel. De noodzaak van extra financiële afspraken hiervoor impliceert dat alleen bonden die ervoor kiezen hierin participeren FNV Zelfstandigen in Bouw, Diensten, etc stelt voor om bij het pakket A-II taken categorie 3 (Internationale solidariteit) te schrappen. Toelichting: FNV Zelfstandigen is van mening dat deze activiteiten niet behoren tot de kerntaken van de koepel. Het is aan de sectoren of en in welke vorm zij een bijdrage wensen te leveren aan internationale solidariteit. 11

12 Internationale solidariteit is iets gezamenlijks van sectoren en Vereniging. Bij dit punt wordt onder andere gedoeld op de bestaande samenwerking via FNV Mondiaal FNV Zelfstandigen in Bouw, Diensten, etc stelt voor bij pakket A-II categorie 4 (Ondersteunen van het onderhouden van netwerken) te schrappen. Toelichting: Deze tekst is onvoldoende helder. Er staat dat uitgangspunt is dat dit bij de sectoren ligt, de organisatie en financiering dient nadrukkelijk te worden vastgesteld in afstemming met bestaande verenigingen, maar ook andere opties zijn mogelijk. Het is onduidelijk waarover een besluit wordt gevraagd. FNV Zelfstandigen stelt zich op het standpunt dat het ondersteunen en onderhouden van netwerken door de Vereniging tegenstrijdig is met de voorwaarde dat de Vereniging een beperkt takenpakket krijgt. Deze taak dient dan ook niet overgedragen te worden aan de Vereniging De argumentatie hiervoor is eerder al aangegeven bij de behandelde amendementen over dit onderdeel (met name amendement 5.6 en 5.8) FNV Zelfstandigen in Bouw, Diensten, etc stelt voor bij pakket A-II categorie 5 (Dienstverlening aan (potentiële) leden) te schrappen. Toelichting: Deze taak ligt thans bij de afzonderlijke bonden en hoort daar ook te blijven. FNV Zelfstandigen is erop tegen dat deze taak wordt overgeheveld naar de Vereniging. Er is geen sprake van overheveling van deze taak. Het gaat om een optie waar bonden voor kunnen kiezen, en waarbij de voorwaarde van aparte financiële afspraken geldt FNV Zelfstandigen in Bouw, Diensten, etc stelt voor bij pakket A-II categorie 6 (Ondersteuning van gezamenlijke sectoren (kaderscholing)) te schrappen. Toelichting: Ook deze taak behoort nu aan de afzonderlijke bonden, en moet daar blijven liggen. Dit neemt niet weg dat sectoren in onderling overleg kunnen besluiten om de krachten te bundelen en samen te werken, maar dit mag er nooit toe leiden dat er een gecentraliseerde Verenigingstaak ontstaat. Er is geen sprake van een gecentraliseerde Verenigingstaak, anders dan waar de betrokken sectoren voor kiezen FNV Zelfstandigen in Bouw, Diensten, etc stelt voor bij Groep B (Taken FNV Vereniging voor een deel van de zelfstandige en direct aangesloten sectoren), categorie 1 t/m 4 (Ondersteuning samenwerking sectoren, Ondersteuning en uitvoering sectorale lobby. Dienstverlening 12

13 aan (potentiële) leden. Opzetten en in stand houden van vakbondshuizen voor regionale samenwerking) expliciet op te nemen dat het niet zo kan zijn dat een orgaan, bijvoorbeeld het Ledenparlement, sectoren tegen hun zin kan opleggen om mee te doen aan de in groep B beschreven taken Toelichting: Met het streven dat de Vereniging een beperkt takenpakket krijgt, is het van groot belang dat FNV Zelfstandigen vooraf zekerheid heeft dat deze taken uitsluitend op basis van vrijwilligheid door de betreffende sector of bond aan de Vereniging worden opgedragen. Naast inbreuk op de autonomie speelt hierbij een rol dat deze taken financiële consequenties hebben voor de betreffende sector. Bij dit takenpakket gaat het om diensten waar sectoren gebruik van willen maken. Dit kan dus niet worden opgelegd. De financiering berust op aparte afspraken tussen Vereniging en sectoren die van deze diensten gebruik willen maken. Het amendement is dus overbodig FNV Zelfstandigen in Bouw, Diensten, etc stelt voor bij pakket B categorie 5 (CAO Ondersteuning) als centrale Verenigingstaak te benoemen. Toelichting: Een van de voorwaarden die FNV Zelfstandigen stelt is dat de overige bonden niet inzetten op bepalingen in cao s die zelfstandig ondernemers beknotten in hun ondernemerschap. Anders gezegd: andere bonden moeten stoppen met de heksenjacht op zelfstandigen, zoals proberen zelfstandigen onder cao-bepalingen te laten vallen. FNV Zelfstandigen is derhalve voorstander om deze taak onder verantwoordelijkheid van de Vereniging te laten vallen, zodat het niet langer zo is dat de éne sector van FNV de andere sector tegenwerkt. Cao-beleid en coördinatie is onderwerp van overleg tussen alle sectoren. Het geschetste probleem moet op die manier opgelost worden. Er een centrale Verenigingstaak van maken is geen werkbare optie. 7. Sectoren en netwerken Relevante tekstdelen: Sectoren Een belangrijk element van het veranderproces waarin de FNV zit is het herdefiniëren van de sectoren, ook wel aangeduid als sectoralisatie. De stuurgroep herhaalt de eerder gemaakte afspraak dat alle bonden vóór 1 april 2013 kenbaar maken welke sectoren zij zullen hanteren. Dan zal ook blijken of een aanvullend plan van aanpak met tijdpad moet worden opgesteld voor het oplossen van mogelijk overlappende sectorale gebieden. ( ) Netwerken 13

14 Ook van het vernieuwen, herschikken en opstarten van netwerken in FNV In Beweging wordt veel verwacht. Het gaat dan om netwerken van specifieke groepen leden, netwerken op thema en voor netwerken van leden die zich bezighouden met lokale en regionale vakbondsactiviteiten. Voor sommige doelgroepen geldt dat die als sector zijn georganiseerd, maar ook als netwerk. Dat geldt in ieder geval voor Senioren, Jongeren, zzp ers en Uitkeringsgerechtigden. Ontwikkeling van deze netwerken zal in afstemming met de betreffende sector plaatsvinden. Daarnaast zijn er netwerken denkbaar als Lokaal, Vrouwen, Roze of Migranten. Voor Senioren en Lokale netwerken zijn inmiddels bijzondere initiatieven gestart. De stuurgroep stelt voor in het voorjaar de opdracht te geven om werkplannen te ontwikkelen voor nader te benoemen netwerken. Daarbij zouden de bestaande activiteiten binnen de vakbeweging op de werkterreinen van andere (bestaande en nieuwe) netwerken geborgd moeten worden en voortgezet moeten worden in nieuw op te zetten netwerken. Bij het opstellen van die plannen gelden als attentiepunten: het in kaart brengen van de potentie van de nieuwe netwerken en het zodanig inrichten van de netwerken, dat deze potentie zoveel mogelijk kan worden waargemaakt; het borgen van de positie van de netwerken door deelname aan het ledenparlement (waarnemingsstatus zonder daar formeel lid van te zijn) en door aandacht voor de netwerken in jaarplannen van de FNV-vereniging en de sectoren; bestaande netwerken worden financieel en in menskracht in beginsel vanuit de vastgestelde afdracht aan de koepelorganisatie gefaciliteerd. Voor nieuwe netwerken zal dat deels uit de afdracht aan de FNV-vereniging plaatsvinden en deel zal er financiering van de bonden/sectoren moeten komen. Dit met inachtneming van een overgangsperiode en met aandacht voor de bijdrage aan het functioneren van netwerken vanuit sectoren. ( ) Besluit Het congres wordt gevraagd in te stemmen met: - sectoren als de basis van het vakbondswerk; - institutionaliseren van netwerken over de sectoren heen, waaronder in ieder geval, ZZP ers, Senioren, uitkeringsgerechtigden, flex, lokaal en vrouwen; - integreren van Europees en internationaal werk in de collectieve belangenbehartiging. Amendementen 7.1 FNV Horecabond stelt voor onder het kopje sectoren, toe te voegen: Bij de sectorindeling voor het Ledenparlement wordt nadrukkelijk gestreefd naar een evenwichtige indeling binnen het Ledenparlement 14

15 Toelichting: de voorgenomen indeling, zoals die in de notitie is opgenomen geeft de indruk, dat er na de indeling in sectoren (voor het Ledenparlement) een aantal hele grote sectoren bestaan. Doel van het amendement is nadrukkelijk aandacht te vragen voor het onderlinge evenwicht van de sectoren binnen het Ledenparlement. Het streven naar meer evenwicht tussen de sectoren is conform de gemaakte afspraken, en geldt ook voor de samenstelling van het Ledenparlement. 7.2 FNV MOOI stelt voor om in de tekst op te nemen dat een plan van aanpak voor het oplossen van mogelijk overlappende sectorale gebieden van toepassing is voor de direct aangesloten sectoren. Toelichting: Uit de tekst mogen wij veronderstellen dat dit ook zo is bedoeld omdat de sectoren van FNV Bondgenoten, Abvakabo en FNV Bouw als voorbeeld worden genoemd. De tekst kan echter ook op een andere manier geïnterpreteerd worden. De voorgestelde wijziging brengt hierin duidelijkheid. Er kunnen ook bij indirect aangesloten sectoren overlappingen optreden, wanneer een bond zich in meerdere sectoren opsplitst. 7.3 FNV MOOI stelt er vanuit te gaan dat de ontwikkeling van netwerken zal plaatsvinden in overleg en in samenwerking met de indirect aangesloten sectoren (zie ook het amendement op de statuten artikel 30.5). FNV MOOI stelt voor om in de vierde bullit op pagina 14 nadrukkelijk op te nemen dat indirect aangesloten sectoren zelf kunnen besluiten om al dan niet een keuze te maken om aan een netwerken deel te nemen en om deze al dan niet mede te financieren. Toelichting: FNV MOOI wil zelf kunnen besluiten of het zinvol en mogelijk is om samen te werken met netwerken en om deze al dan niet te financieren. Preadvies: gewijzigd overnemen De veronderstelling is correct. Of sectoren al dan niet deel willen nemen aan een netwerk en deze willen helpen financieren is aan hen. Dit geldt in principe echter over de hele linie, en niet alleen voor de indirect aangesloten sectoren. Voorgestelde tekst: (als vierde bullit) Sectoren, direct en indirect aangesloten, maken zelf de keuze deel te nemen aan netwerken en deze mede te financieren. 7.4 FNV Vrouw(enbond) wil graag een toevoeging bij de opsomming in het begin van de tekst, namelijk: na Daarnaast zijn netwerken denkbaar als Lokaal, Vrouwen, Roze of Migranten en flexwerkers. 15

16 Toelichting: In deze notitie zijn de flexwerkers als mogelijk netwerk ineens verdwenen. Wij stellen voor deze wel toe te voegen, gelet op de vele raakvlakken die deze sterk groeiende groep werknemers in de verschillende sectoren hebben. In het op te stellen werkplan dient een behoefteonderzoek onder de doelgroep uitgangspunt te zijn voor het wel of niet starten van een dergelijk netwerk. Bij de eerdere opsomming in de tekst over taken van de Vereniging zijn flexwerkers inderdaad ook genoemd als mogelijk netwerk. Dat past hier ook. 7.5 FNV Vrouw(enbond) stelt voor toe te voegen bij Institutionalisering netwerken over sectoren heen : lhbt/roze, migranten, jongeren. Toelichting: deze opsomming is conform eerdere discussies en besluitvorming en stemt overeen met de netwerken zoals opgenomen op pagina 14 onder het kopje Netwerken. In de tekst van de notitie wordt er ten onrechte vanuit gegaan dat er bij de netwerken van jongeren, lhbt (roze) en migranten sprake is groepen van georganiseerde leden die nog moeten worden opgericht. Op dit moment zijn leden echter al georganiseerd in specifieke ledengroepen die zich inzetten voor de belangen van bovengenoemde doelgroepen. Daarmee wordt het bestaansrecht van deze groepen onvoldoende erkend. Nadrukkelijker dient te worden opgenomen dat de huidige georganiseerde groepen binnen de huidige bonden worden erkend als bestaande netwerken in de vormgeving van de nieuwe vakbeweging. De toelichting wist er terecht op dat dit bestaande netwerken (in wording) zijn; de opsomming was niet als uitputtend bedoeld, maar het was niet de bedoeling te suggereren dat deze netwerken nog moeten worden opgericht. 9.Vernieuwing belangenbehartiging en dienstverlening Binnen de FNV en aangesloten bonden is in de loop der jaren veel onderzoek gedaan naar de kwaliteit en waardering van de belangenbehartiging en dienstverlening binnen FNV In Beweging. Op basis daarvan kan gewerkt worden aan mogelijkheden tot vernieuwing en ook verbetering van bestaande dienstverlening en belangenbehartiging. Onderzoek onder leden geeft aan dat Cao, belangenbehartiging, juridisch advies bij conflicten en maatschappelijke vertegenwoordiging de bekendste en meest gewaardeerde diensten zijn. De waardering van de leden is redelijk tot goed, maar zou beter kunnen en moeten. Tevens is de bekendheid en herkenbaarheid van diensten en belangenbehartiging lager dan gewenst is. Belangrijke wens van leden is dat de persoonlijke benadering en zichtbaarheid op de werkvloer verbeteren. Niet-leden geven aan: - nooit over lidmaatschap te hebben nagedacht. 16

17 - al een rechtsbijstandverzekering te hebben. - de voordelen van cao en maatschappelijke invloed toch wel te krijgen. - mond tot mondreclame is zeer belangrijk voor jongeren. De Stuurgroep stelt dan ook voor, in aanvulling op bestaande activiteiten, in te zetten op: - vergroting van de herkenbaarheid van de bestaande dienstverlening en belangenbehartiging; - uitbouw van vormen van activerend vakbondswerk, zoals organising en vakbondswerk op de werkvloer; - verdere kwaliteitsverbetering,met name op het terrein van individuele belangenbehartiging en ledenservice; - ontwikkelen van een pakket van aanvullende rechtsbijstand, bovenop de individuele belangenbehartiging die nu reeds wordt geboden; - vergroting van de aantrekkingskracht op niet leden door te onderzoeken of een aanvullende ledenverzekering voor het werkloosheidsheidsrisico (bovenop de bestaande WW) mogelijk is; - onderzoek naar uitbreiding van de loopbaanondersteuning. Per onderdeel wordt vooraf een plan van aanpak opgesteld, waarin o.a. de meer specifiek geformuleerde doelstelling per onderdeel zijn geformuleerd en de wijze waarop e.e.a. wordt gerealiseerd. Besluit Het congres wordt gevraagd in te stemmen met: - activiteiten die leiden tot vergroting van de herkenbaarheid van bestaande dienstverlening en belangenbehartiging; - uitbouw van vormen van activerend vakbondswerk; - kwaliteitsverbetering en ontwikkelen van aanvullende rechtsbijstand; - onderzoek naar mogelijkheden tot aanvullende ledenverzekering voor werkloosheidsrisico en uitbreiding van loopbaanondersteuning. Amendementen 9.1 FNV Horecabond heeft voorgesteld de tekst onder punt 9 alsmede het gevraagde besluit te beperken tot die taken die behoren tot de kernpakket van de Vereniging, zoals genoemd op blz. 9 van de notitie. Dit betekent voor het gevraagde besluit dat zij dat op de volgende wijze amenderen: Het congres wordt gevraagd in te stemmen met 1. Activiteiten die leiden tot vergroting van de herkenbaarheid van bestaande dienstverlening en belangenbehartiging; 2. Onderzoek naar mogelijkheden en de wenselijkheid tot aanvullende ledenverzekering voor werkloosheidsrisico De overige taken/punten worden geschrapt. Toelichting: in de oorspronkelijke tekst van de notitie en het gevraagde besluit worden uitspraken gedaan over een heel aantal taken op het terrein van de belangenbehartiging en dienstverlening, die niet op het centrale Verenigingsniveau liggen, maar activiteiten zijn van de sectoren of de bonden. Sectoren en bonden kunnen en zullen verschillend denken over de invulling van deze belangenbehartiging en dienstverlening. Daarom hier beperken tot de centrale Verenigingstaken. 17

18 Preadvies: gedeeltelijk overnemen Het federatiebestuur ziet dit als een gezamenlijk probleem van de sectoren, direct en indirect aangesloten, dat om een gezamenlijke aanpak vraagt, of op zijn minst om een gezamenlijk overleg over hoe die aanpak er uit zou kunnen zien. Of en hoe gezamenlijk actie wordt ondernomen zal bepaald worden door de uitkomst van dat overleg. Wat door de Vereniging wordt opgepakt hangt samen met de in hoofdstuk 5 geschetste taken van de FNV-vereniging. Of sectoren hier gezamenlijk actie op ondernemen is een keus die aan de sectoren is. Extra taken voor de Vereniging zijn alleen aan de orde in samenhang met financiële afspraken met die sectoren. De toevoeging over onderzoek naar de wenselijkheid van de aanvullende ledenverzekering kan wel worden overgenomen. 9.2 FNV Zelfstandigen in Bouw, Diensten, etc. stelt voor in de tekst op te nemen dat dit thema (Vernieuwing belangenbehartiging en dienstverlening) buiten de algemene contributie afdracht valt. Toelichting: FNV Zelfstandigen ziet verbetering en vernieuwing van dienstverlening primair en uitsluitend als haar eigen taak en wil hierin geen inmenging vanuit de Vereniging. Wanneer het gaat om dienstverlening om leden te ondersteunen in transities van ondernemerschap naar werknemerschap en andersom, dan is afstemming en gezamenlijk optreden van de betrokken sectoren wenselijk. Hiervoor zullen we actief samenwerking opzoeken met andere sectoren. De hier bedoelde activiteiten vallen inderdaad buiten de reguliere afdracht, conform de eerder in de tekst geformuleerde taken. Daarom wordt het amendement overgenomen. Het federatiebestuur plaatst wel kanttekeningen bij de motivatie. Vernieuwing van dienstverlening en belangenbehartiging kan van belang zijn voor alle sectoren en daarmee voor FNV In Beweging in zijn geheel. Of en hoe de Vereniging hier gezamenlijk actie op onderneemt, vraagt aparte besluiten. Dat actief samenwerking gezocht zal worden bij de transities van werknemerschap naar ondernemerschap en andersom is uiteraard positief. 12.Veranderplan, flankerend beleid Relevante tekstdelen: Voor het slagen van FNV In Beweging is het van belang dat een nieuwe cultuur en nieuw leiderschap ontstaan. De verandering slaagt als actieve meewerkende leden en medewerkers van FNV In Beweging vanuit de normen, waarden en overtuigingen van FNV In Beweging hun bijdrage leveren om de intenties en ambities van FNV In Beweging waar te maken. Besluit Het congres wordt gevraagd in te stemmen met: Het opstellen en implementeren van een gedragscode voor de gehele FNV In Beweging; Opstellen van een gedeeld waardenprofiel van FNV In Beweging; Het verankeren van een gedragscode en waardenprofiel in het HRM-beleid, communicatie en leiderschap; 18

19 Het opzetten van een FNV-academie voor medewerkers. Amendementen FNV MOOI stelt voor om in het besluit op te nemen dat indirect aangesloten sectoren op basis van een beoordeling van de uitgewerkte plannen kunnen besluiten of zij dit al dan niet implementeren binnen hun eigen organisatie. Toelichting: Ook ten aanzien van gedragscodes, HRM beleid etc. hebben indirect aangesloten sectoren een eigen verantwoordelijkheid en autonomie in de wijze waarop zij dit binnen hun zelfstandige organisatie vorm willen geven Preadvies: gewijzigd overnemen Uiteraard bestaat een eigen verantwoordelijkheid voor HRM-beleid. Hier gaat het echter over gedeelde waarden en gedragscodes die cruciaal zijn voor het slagen van de vernieuwing, zoals in de eerste alinea gesteld wordt. De voorgestelde vrijblijvende formulering (voor indirect aangesloten organisaties) verdraagt zich daar niet mee. De wijze waarop de gedeelde waarden en gedragscodes worden geïmplementeerd in de sectoren is een verantwoordelijkheid van de sectoren zelf. Voorgestelde tekst: aan bullit 3 wordt toegevoegd De wijze waarop een en ander wordt geïmplementeerd in het HRM-beleid van de sectoren is een verantwoordelijkheid van de sectoren zelf. 19