Uitwerking Handhavingsstrategie en werkwijze Wabo Groningen 2009 voor de Whvbz. Wet hygiëne en veiligheid badinrichtingen en zwemgelegenheden

Transcriptie

1 Uitwerking Handhavingsstrategie en werkwijze Wabo Groningen 2009 voor de Whvbz Wet hygiëne en veiligheid badinrichtingen en zwemgelegenheden November 2009

2 Toezicht en handhaving bij zwembaden en badzones Wet hygiëne en veiligheid badinrichtingen en zwemgelegenheden Inleiding 3 Hoofdstuk 1 Handhaving en toezicht algemeen Taken provincie Groningen 1.2 Doelstellingen provincie Groningen 1.3 Toezicht provincie Groningen Hoofdstuk 2 Badinrichtingen Aanmelding 2.2 Ontheffing 2.3 Integrale inspectie 2.4 Handhaving Waterkwaliteit 2.6 Klachten 7 Hoofdstuk 3 Zwemgelegenheden Aanmelding 3.2 Inventarisatie- en veiligheidsonderzoek 3.3 Zwemwaterfolder Waterkwaliteit 3.5 Handhaving Overtredingen inventarisatie- en veiligheidsonderzoek Onvoldoende waterkwaliteit of onveilige situaties 3.6 Afvoeren zwemgelegenheden Huidige procedure Procedure conform protocol (toekomstig) 3.7 Klachten Hoofdstuk 4 Communicatie Publieksvoorlichting Zwemwaterfolder Bekendmaking onvoldoende waterkwaliteit 4.2 Communicatie landelijk niveau 4.3 Communicatie noordelijke provincies en waterschappen 4.4 Communicatie provinciaal niveau 12 Bijlagen 1 Termen en afkortingen 13 2 Richtlijn dwangsommen. Ontheffingen 14 2

3 Inleiding Sinds 1969 hebben de provincies de taak om toezicht te houden op alle badinrichtingen en zwemgelegenheden die vallen onder de Wet hygiëne en veiligheid badinrichtingen en zwemgelegenheden (Whvbz, de Wet). In Groningen zijn dat ongeveer honderd badinrichtingen en veertig zwemgelegenheden. Op grond van de Whvbz zijn Gedeputeerde Staten bevoegd gezag om toe te zien op naleving van deze wet. De voorschriften van de wet zijn nader beschreven in een Algemene Maatregel van Bestuur, het Besluit hygiëne en veiligheid badinrichtingen en zwemgelegenheden (Bhvbz, het Besluit). Het handhavingsproces dat de provincie Groningen volgt, is beschreven in de Handhavingstrategie en werkwijze Wabo in de provincie Groningen 2009 (verder H&W Wabo). Deze handhavingstrategie is gericht op het handhaven van de Wet milieubeheer. Dit houdt in dat hij niet één op één past op het handhavingsproces in het kader van de Whvbz. Hierom is ervoor gekozen om toezicht en handhaving op grond van de Whvbz in een eigen document uit te schrijven, aanvullend op de H&W Wabo. Deze aanvulling is gebaseerd op de H&W Wabo. Daarnaast is gebruik gemaakt van het werkboek dat is opgesteld door het IPO-DBZ (Interprovinciaal overleg - Deskundigenberaad zwemwater) en andere informatie die op viadesk van infomil ( of bij infomil ( wordt aangeboden. De Whvbz onderscheidt vier categorieën: A. Badinrichtingen ingericht voor het zwemmen of baden anders dan in oppervlaktewater en waarvan ten minste één bassin een wateroppervlakte heeft van 2 m 2 of meer en dieper is dan 0.50 meter. Categorie A-baden zijn onder te verdelen in: Openbare zwembaden, deze zijn weer te verdelen in Overdekte baden en Openluchtbaden. Semi-openbare baden, deze categorie is onder te verdelen in Medische of therapiebaden en Relaxgelegenheden. Overig (sauna's, hotels, sportscholen, zwemscholen) B. Badinrichtingen ingericht voor het zwemmen of baden anders dan in oppervlaktewater en waarvan ten minste één bassin een wateroppervlakte heeft van 2 m 2 en geen van de bassins dieper is dan 0.50 meter. C. Badinrichtingen ingericht voor het zwemmen of baden in oppervlaktewater. D. De zwemgelegenheden in oppervlaktewater die niet speciaal voor zwemmen zijn ingericht. Kort gezegd zijn de categorieën A en B zwembaden en C en D stranden of grasland aan oppervlaktewater. Het zwembad in de achtertuin en het royale bad in de badkamer vallen niet onder deze wet zolang het gebruik ervan in de privésfeer blijft. Het eerste hoofdstuk van dit document geeft een algemene beschrijving van toezicht en handhaving Whvbz in de provincie Groningen. Hoofdstuk 2 gaat over de zwembaden, hoofdstuk 3 over de zwemgelegenheden in oppervlaktewater. In het vierde hoofdstuk komen de verschillende vormen van communicatie aan bod. Alle in dit document beschreven procedures zijn opgenomen in het Kwaliteitsmanagementsysteem (KMS) van de afdeling Milieutoezicht. De Wet is aangepast aan de Europese zwemwaterrichtlijn, maar wordt pas van kracht als ook de aanpassing van het Besluit en een nog te maken Ministeriële regeling klaar zijn, naar verwachting medio Het is nu al duidelijk dat we deze uitwerking H&W Wabo dan zullen moeten aanpassen. 3

4 Hoofdstuk 1 Toezicht en handhaving Whvbz algemeen De provinciale toezichthouders Whvbz voeren de controles bij de badinrichtingen en zwemgelegenheden uit op grond van de Wet en het Besluit. 1.1 Taken van de provincie Groningen De taken van de provincie zijn: Toezicht houden op de naleving van de gestelde voorschriften in de Wet en het Besluit: - administratief toezicht op de waterkwaliteit en - toezicht op voorschriften met betrekking tot de hygiëne en veiligheid van bezoekers; Handhavend optreden indien nodig; Het stellen van nadere voorschriften en het verlenen van ontheffingen. 1.2 Doelstellingen van de provincie Groningen 1 Badinrichtingen, categorie A en B Zowel hygiëne en veiligheid in badinrichtingen als de waterkwaliteit voldoen aan de normen van de Wet en het Besluit. Zwemgelegenheden, categorie C en D Het als badzone aangewezen oppervlaktewater kan veilig en zonder gevaar voor de volksgezondheid worden gebruikt als zwemwater. De waterkwaliteit voldoet aan de doelstellingen van het Ontwerp- Besluit Kwaliteitseisen en monitoring water 2008 en aan de Whvbz. Het strand en of de ligweide zijn schoon en veilig. 1.3 Toezicht in de provincie Groningen Toezicht kent twee varianten: Preventief toezicht: Preventief toezicht heeft als uitgangspunt dat badinrichtingen en zwemgelegenheden voldoen aan de wettelijke voorschriften en eventueel afgegeven ontheffingen. Voorbeelden zijn de inspectie en de zwemwaterfolder. Representatief toezicht (handhaving): Repressief toezicht komt voor bij zowel badinrichtingen als zwemgelegenheden en is gericht op het ongedaan maken van de overtreding of tekortkoming die werd geconstateerd tijdens het preventieve toezicht. Voorbeelden hiervan zijn een hercontrole en het opleggen van een zwemverbod. 1 Bron: Provinciaal Omgevingsplan NB inmiddels is het Besluit kwaliteitseisen en monitoring water van kracht 4

5 Hoofdstuk 2 Badinrichtingen Dit hoofdstuk gaat in op het toezicht en de handhaving bij badinrichtingen. Ook de aanmeldings-, ontheffingen- en klachtenprocedure zijn beschreven. Badinrichtingen zijn ingericht voor het zwemmen of baden anders dan in oppervlaktewater, er zijn twee categorieën: A en B. Categorie A: badinrichtingen waarvan ten minste één bassin een wateroppervlakte van 2 m² of meer heeft en dieper is dan 0,50 meter. Categorie B: badinrichtingen waarvan ten minste één bassin een wateroppervlakte van 2 m² of meer heeft en geen van de bassins dieper is dan 0,50 meter. Dit zijn meestal zogenaamde kleuterbaden in speeltuinen en kinderdagverblijven. 2.1 Aanmelding In artikel 2 van de Wet is beschreven welke baden onder de regelgeving vallen. Met het door de provincie opgestelde Aanmeldingsformulier voor een badinrichting wordt de toezichthouder van de provincie officieel op de hoogte gebracht van het voornemen tot het oprichten van een nieuwe badinrichting of het wijzigen of uitbreiden van een bestaande badinrichting. Het ingevulde formulier moet ten minste drie maanden voor de aanvraag van de bouwvergunning ontvangen zijn door het bevoegd gezag. 2 Alle punten op het aanmeldingsformulier worden, op basis van de Wet en het Besluit, gecontroleerd op juistheid en volledigheid. Ook de bouwtekeningen worden beoordeeld, de bouwtechnische aspecten hiervan worden beoordeeld door de gemeente. Eventueel kan al in de bouwfase overleg plaatsvinden over verplichtingen in de Wet en het Besluit en over te nemen maatregelen voor het beheer. De beoordeling van het aanmeldingsformulier wordt per brief kenbaar gemaakt aan de houder. De aanmeldingsprocedure wordt afgerond met een integrale (opleverings)controle op basis van de Wet en het Besluit. 2.2 Ontheffing Van een aantal voorschriften in het Besluit is ontheffing mogelijk. De voorschriften waar ontheffing voor kan worden aangevraagd staan in bijlage 1. Ontheffingen kunnen tegelijkertijd met de aanmelding of op elk ander moment worden aangevraagd. Voor het in behandeling nemen van de ontheffingsaanvraag worden leges in rekening gebracht. De hoogte van de leges wordt in de legesverordening bepaald. 3 Zodra de leges zijn ontvangen, neemt een functionaris van de provincie de aanvraag in behandeling. Deze functionaris is niet zelf toezichthouder van de badinrichting. De aanvraag om ontheffing wordt beoordeeld en aan de ontheffing worden, indien nodig, voorschriften verbonden. Werkwijze 1 De ontheffingsaanvraag komt binnen bij de provincie; 2 De legesnota wordt opgesteld en verzonden; 3 Zodra de leges zijn ontvangen, wordt de aanvraag beoordeeld aan de hand van de Wet en het Besluit; 4 De aangevraagde ontheffing wordt verleend, eventueel onder het stellen van voorschriften, of geweigerd. 2.3 Integrale inspectie De toezichthouder inspecteert alle onderdelen op de checklist van de Wet. De inspectiefrequentie wordt jaarlijks door gedeputeerde staten vastgesteld in het Handhavingsprogramma en het handhavingsuitvoeringsprogramma. Als er tekortkomingen zijn wordt in overleg met de 2 artikel 10 Whvbz en artikel 1 Regeling Kennisgeving Badinrichtingen 3 vindplaats: 5

6 zwembadhouder een redelijke hersteltermijn afgesproken. Alle bevindingen worden in een brief vastgelegd en na de hersteltermijn wordt een hercontrole uitgevoerd. Vòòr de opening van een nieuw zwembad wordt altijd een integrale (opleverings)inspectie uitgevoerd. Werkwijze 1 Voorbereiding: dossieronderzoek; 2 Bij oplevering of wijziging van de inrichting: bepalen of hetgeen op het aanmeldingsformulier staat daadwerkelijk aanwezig is en is gebouwd zoals op de bouwtekeningen is aangegeven; 3 Checklist doorlopen en de geconstateerde tekortkomingen bespreken; 4 Afspraken maken en vastleggen in de inspectiebrief; 5 Eventueel: hercontrole; 6 Eventueel: handhaving. 2.4 Handhaving In beginsel geldt voor elke overtreding van de Wet of het Besluit dat wordt gehandhaafd conform de twee stappen aanpak van de H&W Wabo: Stap 1 Bestuurlijke waarschuwing Stap 2 Sanctie (opleggen van een last onder bestuursdwang of een last onder dwangsom) Wanneer de overtreding marginaal is, kan gemotiveerd afgeweken worden van de twee stappenaanpak. Een overtreding kan als marginaal worden aangemerkt als de veiligheid van zwemmers en baders niet meteen in het geding is, gedacht kan worden aan kapotte of ontbrekende voegen of beschadigd deur- of wandmateriaal in een doucheruimte. De toezichthouder maakt deze afweging op grond van de Wet, het Besluit, en zijn eigen kennis en ervaring. Op verzoek van de toezichthouder of op initiatief van de Regiopolitie kan een gezamenlijke (her)controle plaatsvinden. Bij het uitvoeren van bestuursdwang wordt de Regiopolitie ingeschakeld, dit komt bij zwembaden zelden voor. 2.5 Waterkwaliteit Het toezicht op de waterkwaliteit vindt plaats op basis van maandelijkse waterkwaliteitsrapporten, de zogenaamde maandtoetsen. Maandtoetsen Alle badinrichtingen zijn verplicht elke maand de waterkwaliteit te laten onderzoeken door een gecertificeerd laboratorium. Het laboratorium stelt de waterkwaliteitsanalyse op en stuurt een afschrift naar de provincie. 4 Uitzonderingen op deze verplichting gelden voor tijdelijke sluiting, schoolvakanties, groot onderhoud en seizoensgebonden inrichtingen. De waterkwaliteit wordt getoetst aan de hand van de parameters genoemd in bijlage I van het Besluit. Het laboratorium beoordeelt deze rapportages met voldoende of onvoldoende. Een onvoldoende maandtoets houdt in dat de waterkwaliteit niet voldoet aan de normen genoemd in bijlage I van het Besluit. Werkwijze 1 De maandrapportages van het laboratorium komen binnen bij het bevoegd gezag; 2 De toezichthouder toetst de maandrapportage zelf aan bijlage I van het Besluit; 3 Bij een onvoldoende maandtoets belt de toezichtouder met de rechtspersoon van de badinrichting (dan wel de contactpersoon) om te vragen wat de oorzaak was van de onvoldoende maandtoets en welke maatregelen genomen zijn. Jaartoetsen 4 artikel 10 a Whvbz en artikel 10 Bhvbz 6

7 Handhaving vindt plaats op basis van de jaartoets. Aan de hand van de maandtoetsen stelt de toezichthouder aan het eind van elk kalenderjaar, voor elk bassin binnen de inrichting, een jaartoets op. Op grond van Bijlage I van het Besluit heeft een jaartoets een onvoldoende uitkomst wanneer: * twee maandelijkse toetsingen achtereen onvoldoende zijn door dezelfde parameter(s); * één of meer maandtoetsen onvoldoende is of zijn bij één of twee onderzoeken per kalenderjaar; * twee of meer maandtoetsen onvoldoende zijn bij drie tot en met vijf onderzoeken per kalenderjaar; * drie of meer maandtoetsen onvoldoende zijn bij zes tot en met negen onderzoeken per kalenderjaar; * vier of meer maandtoetsen onvoldoende zijn bij tien of meer onderzoeken per kalenderjaar. Handhaving conform de twee stappen-aanpak wordt als volgt ingezet: Jaar 1 onvoldoende: bestuurlijke waarschuwing Jaar 2 onvoldoende: opleggen last onder dwangsom met begunstigingstermijn van drie maanden NB. Zodra geconstateerd wordt dat er sprake is van een onvoldoende jaartoets in jaar 2, wordt een last onder dwangsom opgelegd. Dit kan dus op elk moment in jaar 2 voorkomen. Na het verstrijken van de termijn wordt bij een onvoldoende maandtoets een dwangsom verbeurd. NB. Een dwangsom kan alleen geïnd worden wanneer er sprake is van een onvoldoende jaartoets. Vanaf jaar 3 wordt, als is vastgesteld dat de jaartoets onvoldoende is, per onvoldoende maandtoets een dwangsom verbeurd. Laatste middel: sluiting badinrichting Wanneer de overtreding voortduurt, eventueel na verhoging van de dwangsom, kan de badinrichting worden gesloten. De houder van de badinrichting krijgt eerst de mogelijkheid om zelf de badinrichting (gedeeltelijk) te sluiten. Mocht dit binnen een bepaalde termijn niet gebeuren, kan het bevoegd gezag, door middel van bestuursdwang, de badinrichting (gedeeltelijk) sluiten. In geval van gezondheidsklachten van zwemmers of bezoekers kan ook tot acute sluiting worden overgegaan. 2.6 Klachten Klachten komen binnen bij de GGD, het waterschap of de provincie. Bij ernstige klachten kan er direct een onaangekondigde inspectie uitgevoerd worden, bijvoorbeeld bij zeer slechte hygiëne of een zeer slechte waterkwaliteit. Wanneer de klachten minder ernstig zijn of enige dagen oud voordat ze gemeld worden, wordt in een (telefoon)gesprek met de beheerder een vervolgstap bepaald. Zie verder paragraaf 3.7 Werkwijze 1 Klacht komt terecht bij toezichthouder; 2 De toezichthouder kan direct ter plekke een onaangekondigde controle uitvoeren. of De toezichthouder vraagt telefonisch om opheldering bij de houder van de inrichting; 3 Wanneer een overtreding geconstateerd is, wordt gehandhaafd conform paragraaf 2.4 7

8 Hoofdstuk 3 Zwemgelegenheden Zwemgelegenheden, ook wel badzones genoemd, worden verdeeld in twee categorieën: C en D. Categorie C: badinrichtingen ingericht voor het zwemmen of baden in oppervlaktewater. Bij het water zijn voorzieningen voor zwemmers aangebracht zoals wc's en het water is ingericht om in te zwemmen. Categorie D: locaties in oppervlaktewater die door zwemmers worden gebruikt maar die niet speciaal voor zwemmen zijn ingericht. Bij deze vrije zwemgelegenheden zijn weinig of geen voorzieningen aanwezig. Dit hoofdstuk geldt voor beide categorieën. Het zwemseizoen is van 1 mei tot 1 oktober. De waterschappen stellen op grond van de EU-zwemwaterrichtlijn voor iedere zwemlocatie een zwemwaterprofiel op, waarin onder meer de mogelijke vervuilingsbronnen en benodigde maatregelen worden beschreven. Daarnaast wordt een landelijk protocol opgesteld "Protocol aanwijzen en afvoeren van zwemlocaties". Zodra dit protocol door de provincie Groningen als beleid wordt vastgesteld vervallen de paragrafen 3.1 en De aanmeldingsprocedure zal dan op een aantal punten veranderen, de nieuwe procedure wordt beschreven in paragraaf Aanmelding Een zwemgelegenheid wordt aangemeld middels het Aanmeldingsformulier voor badinrichtingen en zwemgelegenheden. Het volledig en juist ingevulde aanmeldingsformulier wordt getoetst aan het Besluit. De beoordeling van de aanmelding wordt vastgelegd in een brief die aan de beheerder wordt gestuurd. Beheerders van zwemgelegenheden zijn: campingeigenaren, gemeenten of Staatsbosbeheer. Nadat de aanmelding is afgerond en het besluit positief is, wordt deze zwemgelegenheid een potentiële zwemplas. Wanneer de zwemgelegenheid niet officieel wordt aangewezen als zwemgelegenheid, gaat hier een algeheel zwemverbod gelden op grond van artikel 11 van de Wet. De potentiële zwemgelegenheid wordt twee jaar lang, tijdens het zwemseizoen, elf keer bemonsterd door het waterschap om de waterkwaliteit vast te stellen. Deze bemonstering vindt plaats conform bijlage II van het Besluit. Een reden voor het bevoegd gezag om de zwemgelegenheid niet als officiële zwemgelegenheid aan te wijzen kan een slechte waterkwaliteit zijn. Wanneer de waterkwaliteit twee jaar voldoende is, wordt de zwemgelegenheid als officiële zwemgelegenheid aangewezen. 5 Vanaf dat moment zal deze zwemgelegenheid ook worden opgenomen in de provinciale zwemwaterfolder (paragraag 4.1.1). 3.2 Inventarisatie- en veiligheidsonderzoek Voor de start van het seizoen, eind maart of begin april, vindt er bij alle officiële zwemgelegenheden een inventarisatie- en veiligheidsonderzoek plaats. 6 Het onderzoek wordt gedaan aan de hand van een checklist. Over de bevindingen wordt een brief gestuurd naar de beheerder van de zwemgelegenheid. Wanneer tekortkomingen zijn geconstateerd, wordt een hersteltermijn gegeven tot 1 mei. Er zijn twee redenen voor deze datum te kiezen: het onderzoek wordt in maart of april uitgevoerd waardoor het kan voorkomen dat de houder van de badzone nog geen werkzaamheden ter plaatse heeft verricht, en op 1 mei begint officieel het zwemseizoen, dan moet de badzone schoon (hygiënisch) en veilig zijn. Wanneer een hercontrole noodzakelijk is, bijvoorbeeld bij slechte hygiënische of onveilige situaties, wordt op 1 mei een hercontrole uitgevoerd en als de situatie niet is verbeterd, wordt een negatief zwemadvies of een zwemverbod opgelegd. 5 artikel 10b Whvbz en artikel 10bb Whvbz 6 artikel 10d Whvbz 8

9 3.3 Zwemwaterfolder Op basis van de resultaten van het inventarisatie- en veiligheidsonderzoek worden de officieel aangewezen zwemgelegenheden opgenomen in de provinciale zwemwaterfolder. 7 De werkwijze voor het opstellen van de zwemwaterfolder: Werkwijze 1 In de maanden maart en april: inspecties; 2 Voor elke locatie wordt de checklist ingevuld; 3 De bevindingen worden beschreven in de inspectiebrief; 4 Eventueel wordt een hercontrole gehouden; 5 De gegevens van de onderzoeken worden verwerkt in de zwemwaterfolder. 3.4 Waterkwaliteit Twee keer per maand bemonstert het waterschap -op eigen kosten- de waterkwaliteit van de zwemgelegenheden en stuurt het resultaat van het onderzoek naar de provincie. De waterkwaliteit moet voldoen aan: de normen beschreven in de EU-zwemwaterrichtlijn en de normen beschreven in bijlage II van het Besluit en 8 de normen beschreven in het Besluit kwaliteitseisen en monitoring water. Wanneer blijkt dat de waterkwaliteit onvoldoende is, wordt op zo kort mogelijke termijn opnieuw bemonsterd. Als ook uit deze herbemonstering een onvoldoende waterkwaliteit blijkt, worden in overleg tussen provincie en waterschap maatregelen genomen. Deze kunnen zijn: een negatief zwemadvies een zwemverbod sluiting van de zwemgelegenheid 3.5 Handhaving Overtredingen inventarisatie- en veiligheidsonderzoek Alleen bij tekortkomingen, die zijn geconstateerd in het kader van het inventarisatie- en veiligheidsonderzoek, zoals slecht onderhouden toiletten, niet geplaatste drijflijnen en onveilige steigers, wordt gehandhaafd conform de H&W Wabo, zie paragraaf 2.4. Stap 1: een bestuurlijke waarschuwing (met een hersteltermijn tot 1 mei, zie paragraaf 3.2). Stap 2: sanctie (last onder dwangsom, negatief zwemadvies of sluiting) Onvoldoende waterkwaliteit of onveilige situaties Handhaving bij onvoldoende waterkwaliteit of bij onveilige situaties wijkt af van de H&W Wabo en vindt als volgt plaats (let op, hier maar één stap): Blauwalg Vooruitlopend op de invoering van het protocol op grond van de Zwemwaterrichtlijn wordt vanaf 2009 gehandeld conform het opgestelde blauwalgprotocol. 9 Dit houdt in dat: - bij een drijflaag categorie 2 en/of > cel/ml een negatief zwemadvies wordt gegeven, - bij een drijflaag categorie 3 en/of > cel/ml een zwemverbod wordt ingesteld. Zwemmersjeuk In het geval van zwemmersjeuk wordt een waarschuwing (negatief zwemadvies) afgegeven. Bacteriologische verontreinigingen Bij een bacteriologische verontreiniging wordt een zwemverbod opgelegd. In overleg met het waterschap kan eventueel worden volstaan met het afgeven van een waarschuwing. 7 artikel 10c Whvbz 8 C-categorie: artikel 35 Bhvbz; D-categorie: artikel 44 Bhvbz 9 afspraak gemaakt in het IPO-DBZ, het blauwalgprotocol is te vinden op 9

10 Botulisme Wanneer met botulisme besmette dode vissen en vogels te lang in en direct bij de zwemplas blijven liggen kunnen andere, ook voor mensen schadelijke vormen van botulisme ontstaan. Het afgeven van een waarschuwing of het instellen van een zwemverbod hangt af van het aantal dode dieren. Het besluit hierover wordt in overleg met het waterschap en GGD genomen. Algemeen zwemverbod (artikel 11 Whvbz) Indien er sprake is van een gevaarlijke situatie wordt er een zwemverbod afgegeven op grond van artikel 11 van de Wet. Waarschuwingen en zwemverboden gelden voor zowel mensen als dieren. Bij een waarschuwing zwemt men op eigen risico, zwemmen op plaatsen waar door de provincie een zwemverbod is ingesteld is een strafbaar feit. De politie kan zwemmers een proces verbaal geven. 3.6 Afvoeren zwemgelegenheden Op verzoek van de beheerder van de zwemplas of het waterschap kan de provincie een zwemgelegenheid afvoeren van de lijst met officieel aangewezen zwemgelegenheden. De provincie kan dat ook op eigen initiatief doen. Op dit moment wordt er een landelijk protocol opgesteld voor het afvoeren en aanmelden van zwemgelegenheden, de aanmeldingsprocedure zal in de praktijk weinig of niet afwijken van de huidige procedure, het afvoeren van zwemgelegenheden wordt verzwaard Huidige procedure De huidige werkwijze: 1 Toezichthouder stelt ontwerpbesluit op of Toezichthouder verzoekt gemeente, beheerder, waterschap en VROM om advies over de te nemen beslissing; 2 Het bevoegd gezag neemt beslissing; 3 Bij een van de officiële lijst afgevoerde zwemplas wordt een bord geplaatst met een algemeen zwemverbod. Zodra het protocol op grond van de Zwemwaterrichtlijn is vastgesteld door gedeputeerde staten wordt deze paragraaf vervangen door: Procedure conform Protocol aanwijzen en afvoeren van zwemgelegenheden Werkwijze 1 Inventarisatie potentiële zwemlocaties of af te voeren locaties; 2 Vooronderzoek; 3 Kwaliteitsonderzoek (niet van toepassing op procedure voor afvoeren); 4 Maatregelen, inventarisatie en toetsing kosteneffectiviteit; 5 Maatschappelijke kosten-batenanalyse (deze stap is optioneel); 6 Voorstel voor besluitvorming; 7 Advies betrokkenen; 8 Bestuurlijk overleg; 9 Ontwerpbesluit; 10 Inspraak; 11 Besluit. 3.7 Klachten Klachten komen binnen bij de GGD, het waterschap of de provincie. Wanneer de klachten zodanig zijn dat ingrijpen nodig is, wordt handhaving ingezet conform paragraaf 3.4. De meest voorkomende klachten zijn: rode, jeukende bultjes, dit kan een aanwijzing zijn voor zwemmersjeuk; huidirritatie en misselijkheid, die kunnen duiden op blauwalg in het water. 10

11 Voordat, naar aanleiding van een klacht, een waarschuwing of zwemverbod voor een zwemgelegenheid wordt afgegeven, wordt advies ingewonnen bij de GGD en het bevoegde waterschap. 11

12 Hoofdstuk 4 Communicatie Voor, tijdens en na het zwemseizoen, dat duurt van 1 mei tot 1 oktober, wordt er op verschillende manieren gecommuniceerd. De communicatie valt uiteen in meerdere aspecten namelijk de publieksvoorlichting, het overleg tussen de twaalf provincies, de noordelijke provincies en de noordelijke waterschappen, en afspraken met de GGD. 4.1 Publieksvoorlichting Publieksvoorlichting kent twee aspecten, dit zijn de zwemwaterfolder en de communicatie tijdens het zwemseizoen in geval van onvoldoende zwemwaterkwaliteit Zwemwaterfolder De zwemwaterfolder wordt gemaakt op basis van de inventarisatie- en veiligheidsonderzoeken en wordt elk jaar voor 31 maart verstuurd. 10 Deze folder wordt toegestuurd aan bibliotheken, VVVkantoren, houders van de zwemgelegenheden en media in de provincie Groningen, gemeenten in de provincie Groningen en aan andere provincies Bekendmaking van onvoldoende waterkwaliteit Teletekst Tijdens het zwemseizoen worden alle waarschuwingen en zwemverboden van alle provincies weergegeven op NOS-teletekstpagina 725. Persbericht Zodra een waarschuwing of zwemverbod van kracht wordt, wordt een persbericht opgesteld. De toezichthouder geeft in grote lijnen aan wat er in het persbericht moet staan, namelijk: locatie, datum, waarschuwing of verbod, gevolgen, te nemen maatregelen en bij klachten met wie contact opgenomen kan worden (GGD, waterschap, provincie). De afdeling Communicatie en Kabinet stelt het uiteindelijke persbericht op en brengt de media op de hoogte. Het persbericht wordt ook op de provinciale website geplaatst. Op deze website staat ook algemene informatie over de actuele zwemwaterkwaliteit. Zwemwatertelefoon De zwemwatertelefoon geeft, net als internet, de actuele waterkwaliteit van de zwemplassen in de provincie Groningen aan. Zodra een negatief zwemadvies of een zwemverbod van kracht is, wordt dit bericht aangepast. Het nummer is Zodra er verbinding is gemaakt, wordt er automatisch een bandje afgedraaid. Er is dus geen sprake van persoonlijk contact. Borden Bij zwemplassen waarvoor een waarschuwing of een zwemverbod geldt, worden informatieborden geplaatst. 4.2 Communicatie tijdens zwemseizoen op landelijk niveau In maart of april worden in IPO-verband afspraken gemaakt over hoe de communicatie verloopt tijdens het zwemseizoen. Deze afspraken worden jaarlijks vastgelegd in een draaiboek. Daarnaast staan in het draaiboek de standaardteksten voor teletekst, een lijst met contactpersonen en een lijst waarin per week is aangegeven wie Landelijk Contactpersoon (LC) is. Elk lid van de IPO-werkgroep zwemwater is twee weken per zwemseizoen LC. De LC beantwoordt persvragen en zorgt ervoor dat alle meldingen op teletekst eenduidig zijn geformuleerd. Ook de collega-provincies kunnen de LC bellen met vragen. Tijdens kantooruren is de LC altijd bereikbaar, hij of zij heeft geen andere afspraken tijdens deze twee weken. Zodra persvragen specifiek gericht zijn op de provincie Groningen moet de LC doorverwijzen naar de afdeling Communicatie en Kabinet. 4.3 Communicatie tussen drie noordelijke provincies en waterschappen 10 artikel 10b Whvbz samen met artikel 10c Bhvbz 12

13 Voor en na het zwemseizoen vindt er een Noordelijk zwemwateroverleg plaats. Hieraan nemen de provincies Groningen, Fryslân, Drenthe en Overijssel en de in deze provincies liggende waterschappen deel. In dit overleg worden actualiteiten besproken, en problemen die worden verwacht of hebben plaatsgevonden tijdens het zwemseizoen. Het overleg is opgezet om kennis en informatie te delen. De waterschappen nemen deel omdat hun gebieden vaak in meerdere provincies liggen Communicatie tijdens het zwemseizoen op provinciaal niveau Voor aanvang van het zwemseizoen vindt er een overleg plaatst tussen provincie (toezichthouders) en een contactpersoon van de GGD. De klachten van het voorgaande zwemseizoen worden besproken en er wordt bekeken wat de verwachtingen zijn voor het aankomende zwemseizoen. De GGD stelt voor aanvang van het zwemseizoen een provinciaal draaiboek op, hierin staan de contactpersonen van de waterschappen, GGD en provincie. 13

14 Bijlage 1 Gebruikte termen en afkortingen De Wet: Wet hygiëne en veiligheid badinrichtingen en zwemgelegenheden (Whvbz) Het Besluit: Besluit hygiëne en veiligheid badinrichtingen en zwemgelegenheden (Bhvbz) Wm: Wet milieubeheer IPO: Interprovinciaal overleg IPO-DBZ: werkgroep van het Interprovinciaal overleg, deskundigenberaad zwemwater KMS: Kwaliteitsmanagementsysteem GGD: Gemeentelijke GezondheidsDienst LC: Landelijk Contactpersoon (zie paragraaf 4.2) H&W Wabo: Handhavingstrategie en werkwijze Wabo in de provincie Groningen 2009 InfoMil: Informatiecentrum Milieu, website (rubriek Water) 14

15 Bijlage 2 Richtlijn dwangsommen. Ontheffingen. Artikel Bhvbz Onderwerp Hersteltermijn (afhankelijk van ernst) Dwangsom openbaar Dwangsom semi-openbaar Ontheffing mogelijk 2 legionella risicoanalyse vanaf 1.250,- vanaf 1.250,- Nee preventieplan 3 kwaliteit zwemwater 3 maanden 1.500,- 750,- tot 1.500,- nee 4 pompcapaciteit n.v.t. in bouwfase en bij vervanging Ja (eerste lid) 6 reinigen filters n.v.t. Nee 7 filters n.v.t. Nee 8 suppletiewatermeter n.v.t. Nee 9 logboek 2 weken 250,- 100,- tot 250,- Nee 10 laboratorium onderzoek 3 maanden 500,- 500,- Nee 11 voldoende voorzieningen nee aanwezig 13 aantal douches/toiletten n.v.t. in Ja bouwfase 14 afwerking douches 1 maand Ja 15 afwerking vloeren 1 maand Ja 16 afwerking kleedruimte 1 maand Ja (eerste lid) 17 ventilatie 3 maanden Nee 18 afwerking bassins 1 maand 500,- tot 1.000,- 500,- tot 1.000,- Ja (eerste lid) 19 reiniging materialen 2 weken Nee 20 bodemheling, drijflijn, Ja starand, grijprand 21 diepte aanduiding 4 weken Nee 22 openingen onder water < 8 mm 6 maanden Nee (Uitz: medische baden) 23 noodverlichting brandweer Nee 24 springvoorzieningen 6 maanden Nee >1.40 meter 25 toezicht 1 week Nee 46 veilige afwerking 1 maand Nee 47 deugdelijkheid 1 maand Variërend per overtreding. roest: 100,- Variërend per overtreding. roest: 100,- Nee 15