Boek.be Te Boelaerlei 37, 2140 Borgerhout Tel: ISBN: Depot: D/2008/0125/2

Transcriptie

1 JAARVERSLAG 2007

2 Boek.be Te Boelaerlei 37, 2140 Borgerhout Tel: ISBN: Depot: D/2008/0125/2 Foto s: Stefan Dewickere, Kris Vervaeke, Luc Tessens, Patricia De Laet en Geert Joris. Met dank aan Zaza voor de toestemming voor het gebruik van zijn schilderijen als achtergrond bij de personeelsfoto s.

3 Jaarverslag 2007 Woord vooraf 7 1. Boek.be Algemene werking 1.2 De operationele structuur 1.3 Financieel verslag 1.4 Activiteiten van Boek.be 2. Het Kenniscentrum Strategische doelstellingen 2.2 Juridische en bedrijfseconomische dienstverlening & advies 2.3. Opleiding 2.4 Onderzoek en Innovatie 2.5 Informatieoverdracht en standpuntbepalingen 3. IT-platformen ten behoeve van het boekenvak Strategische doelstellingen 3.2 Website Boekenbank 3.3 Boekenbrief 3.4 Boekencast 4. Promotie, communicatie & evenementen Strategische doelstellingen 4.2 Herman de Coninckprijzen 4.3 Acties n.a.v. Jeugdboekenweek 4.4 Literaire Lente & Zogezegd in Gent 4.5 Doe Mei maar een Doeboek 4.6 Zomer van het Spannende Boek 4.7 Debuutprijs 4.8 De Boekenbeurs 4.9 Communicatie 5. De Vlaamse Uitgevers Vereniging Strategische doelstellingen 5.2 Samenstelling en werking bestuur 5.3 Omzetenquête 5.4 Activiteiten 5.5 Internationale beurzen 5.6 Lobbywerk & bemiddeling 5.7 Dienstverlening 5.8 Thema s voor de toekomst

4 6. RUIT Strategische doelstellingen 6.2 Samenstelling en werking bestuur 6.3 Financieel overzicht 6.4 Belangrijkste thema s en ontwikkelingen 6.5 Aandachtspunten en projecten voor De Verenigde Boekenimporteurs Strategische doelstellingen 7.2 Samenstelling en werking bestuur 7.3. De VBI studienamiddag 8 De Vlaamse Boekverkopersbond Strategische doelstellingen 8.2. Samenstelling en werking bestuur Boekhandels komen, gaan, veranderen 8.4 Lobbywerk & bemiddeling 8.5 Activiteiten 8.6 De politiek en de boekhandel 8.7 VBB internationaal 9. Boekenbank Strategische doelstellingen 9.2 Samenstelling en werking bestuur 9.3 Boekenbank in cijfers 9.4 Belangrijkste ontwikkelingen 9.5 Financies 9.6 Toekomstplannen

5

6 JOS GEYSELS, VOORZITTER BOEK.BE Belangrijkste boekgebeuren in 2007? Dat Boek.be erin geslaagd is om eindelijk de officiële cijfers te verzamelen van de boekenverkoop in Vlaanderen is een serieuze stap vooruit in de professionalisering van de sector. Als bovendien ook blijkt uit die cijfers dat het met die ontlezing nogal meevalt, dan kan hieruit de nodige stimulans gevonden worden om in het boekenvak schroomvol de kwaliteit te blijven nastreven. Beste boek? Kalme chaos van Sandro Veronesi. In tijden van vlugen vluchtigheid besluiten even halt te houden en de hersenen aan het werk te zetten lijkt effectiever en efficiënter te werken dan het permanent achterna hollen van de actualiteit. Dit schitterende boek kan je daarbij een heel eind verder helpen. Zitten en lezen dus!

7 WOORD VOORAF Het boek op de eerste pagina van de kranten. Met goed nieuws! Het gebeurde eind april Boek.be liet door het onderzoeksbureau TNS Media een marktonderzoek uitvoeren om een betrouwbaar inzicht te krijgen in de Vlaamse boekenmarkt, op basis van de verkoopcijfers van uitgevers en distributeurs. Uit het onderzoek bleek dat, vergeleken met het jaar 2006, er in 2007 zes procent meer boeken verkocht werden, samen goed voor een omzetstijging van 8 procent. De boekenmarkt realiseerde zo een totale jaaromzet van bijna 134 miljoen euro. De bekendmaking van deze cijfers was een primeur en een mijlpaal in de geschiedenis van Boek.be. Voortaan beschikt Vlaanderen over officiële statistieken wat het boek betreft. En ook dat is goed nieuws. Maar dat is maar mogelijk door de toenemende professionalisering die zich in de sector en ook in Boek.be verder zet. Er wordt minder gezeurd maar des te meer assertief gewerkt. Er wordt minder defensief gereageerd maar meer offensief geanticipeerd. Opvallend in 2007 was dat er meer beweging in de sector zat dan in het formatieberaad. De interventies van Jeroen Brouwers en de Vlaams Auteursvereniging verduidelijkten dat auteurs niet alleen hun boeken moeten verkopen maar ook hun rechten moeten kunnen laten gelden. Als het gaat over cultuurprijzen, over leenrecht, over hun vertegenwoordiging in organen als Reprobel. De nieuwe start van de Literaire Lente - Zogezegd in Gent - was een groot succes, en ook de Boekenbeurs bleef het goed doen. Er waren geen dramatische faillissementen of grootschalige fusies, wél meer aandacht voor digitalisering en innovatie. Er verdwenen, spijtig genoeg, boekhandels maar er kwamen er gelukkig ook bij. Vanuit Boek.be werd overlegd met verschillende ministers op de verschillende beleidsniveaus om te benadrukken dat de boekensector in het beleid niet alleen de culturele maar ook de economische plaats moet krijgen die ze verdient. Cultuur in de economie brengen hoeft niet tegengesteld zijn aan het streven om de economische waarde van een cultuurproduct juist in te schatten en haar toegevoegde waarde te honoreren. Koken kost geld ook al werden er verleden jaar honderdduizenden kookboeken verkocht. Er werd in 2007 ook meer samengewerkt. Terecht. De sector verliest zijn koudwatervrees, zoals Geert Joris het uitdrukte. In maart 2007 startte het boekenoverleg waar alle verenigingen uit de sector elkaar ontmoeten. Het formuleerde een gezamenlijk memorandum voor de nieuwe federale regering uit te schrijven met als prioriteiten: de uitvoering van het leenrecht, de noodzaak van een gereglementeerde boekenprijs, het fiscaal statuut van de schrijvende kunstenaar en de trekkingsrechten van de auteur. Samenwerking die loont, zeker als we zien dat het fiscaal statuut van de auteur nu in de Senaat wordt besproken. Binnen deze beweging in de sector speelt Boek.be als professionele organisatie van het boekenvak een essentiële rol. In het recente verleden werd beslist om Boek.be niet te consolideren als organisator van de Boekenbeurs maar om de organisatie te laten uitgroeien tot een volwaardige beroepsorganisatie. De werking zou voortaan steunen op drie pijlers: Boekenbank & IT, Promotie, communicatie & evenementen en een Kenniscentrum. Drie pijlers die beantwoorden aan drie behoeften van de sector en dus drie belangrijke functies van Boek.be: dienstverlening aan de leden, expertise-ontwikkeling en deskundigheidbevordering, en maatschappelijke herkenbaarheid. Die beslissing wordt nu meer en meer gehonoreerd. Dat blijkt in elk geval uit dit jaarverslag. Wij zijn er nog niet. En alles kan beter. Zoals de interne communicatie met de leden. Zoals de financiële ondersteuning vanuit de overheid voor ons Kenniscentrum. Maar we zijn al een eind gevorderd. En er is geen weg terug. Jos Geysels Voorzitter Boek.be

8

9 1. BOEK.BE

10 GEERT JORIS, directeur boek.be Belangrijkste boekgebeuren in 2007? Dat we er in 2007 in geslaagd zijn via evenementen een aantal van onze promotieactiviteiten meer te verdiepen en beter onder de aandacht te brengen met een betere verkoop als gevolg, vind ik een aangename vaststelling. Dat betekent ook dat er nog mogelijkheden zijn voor bestaande en nieuwe acties. Beste boek? Ik was het afgelopen jaar het meest verrast door het boek Beatland van Frank Albers. Hij weet op zijn typische manier een verhaal te vertellen dat een combinatie is van literatuurgeschiedenis en -wetenschap en dat tegelijk ook een reisverhaal en gedeeltelijk autobiografisch is. Een intelligent boek dat leest als een trein. 10 BOEK.BE

11 1.1 ALGEMENE WERKING Missie Boek.be is de confederatie van de Vlaamse Boekverkopersbond (VBB), de Verenigde Boekenimporteurs (VBI) en de Vlaamse Uitgeversvereniging (VUV), en treedt op als de overkoepelende belangenvereniging van het Vlaamse boekenvak. In 2007 telde de confederatie 443 leden. Alle verenigingen zijn sinds 2006 samen gehuisvest in het Huis van het Boek in Borgerhout. De kerntaak van Boek.be is het bevorderen van het Vlaamse boekenvak en het boek in Vlaanderen door middel van inhoudelijke en logistieke steun aan de ledenverenigingen en door het opzetten van collectieve promotieacties. Van de totale verkoop van nieuwe boeken in Vlaanderen vertegenwoordigt Boek.be zo n 90% van de markt, en dit zowel aan producenten- als aan verkoopszijde. Algemene Vergadering In de Algemene Vergadering van Boek.be zetelen 27 stemgerechtigde leden uit 18 bedrijven, afgevaardigd uit de Raden van Bestuur van de ledenverenigingen VUV, VBI en VBB: 12 uitgevers, 6 importeurs en 9 boekverkopers. De verhouding 1 verkoper op 2 producenten wordt hiermee gerespecteerd. 12 Raad van bestuur VUV GEWU GAU Algemene vergadering Boek.be 6 Raad van bestuur VBI 9 Raad van bestuur VBB De Algemene Vergadering kwam samen op 29 mei Raad van Bestuur De Algemene Vergadering van 29 mei 2007 benoemde de volgende leden voor de Raad van Bestuur: Nancy Derboven en Patrick Hermans namens GEWU-VUV, en Eric Willems en Rudy Vanschoonbeek namens GAU- VUV René Van Loon en Chris Boudewijns namens VBI Koen De Meester, Rita Lissens en Iris Van Germeersch namens VBB. Jos Geysels en Jos Vlaminckx (externe bestuurders) behouden hun functies van resp. voorzitter en penningmeester. Geert Joris, gedelegeerd bestuurder (algemeen directeur Boek.be; zonder stemrecht) De Raad van Bestuur van Boek.be komt vier keer per jaar samen. Door haar samenstelling besturen de leden in de eerste plaats vanuit hun positie als afgevaardigden van een van de verenigingen. Op de bestuursvergadering van 30 maart 2007 keurde de Raad van Bestuur het nieuwe huishoudelijk reglement van Boek.be goed. Dit reglement is een aanvulling op de nieuwe statuten die reeds eerder werden aangenomen. Dagelijks Bestuur Het Dagelijks Bestuur stuurt de operationele werking aan en komt maandelijks samen. Het Dagelijks Bestuur van Boek.be bestond in 2007 uit: Jos Geysels (voorzitter Raad van Bestuur) Geert Joris (gedelegeerd bestuurder van Boek.be) Jacques Germonprez (directeur VUV) Luc Tessens (gedelegeerd bestuurder VBB) Marc Grossen (gedelegeerd bestuurder van de VBI) Jef Maes (projectleider van Boekenbank) Werkgroepen en commissies De operationele werking van Boek.be wordt verder aangestuurd door structurele of ad hoc samengeroepen operationele werkgroepen. Deze werkgroepen komen samen om overleg te plegen over de concrete invulling van acties of om deze te bespreken. De structurele werkgroepen van Boek.be zijn: de Boekenbeurscommissie de Promotiecommissie de Werkgroep Opleiding de Werkgroep Onderzoek en Innovatie. De ad hoc werkgroepen zijn: de stuurgroep van de Herman de Coninckprijs de werkgroep Jeugdboekenweek de werkgroep Literaire Lente de werkgroep Zomer van het Spannende Boek.be de GEWU-werkgroepen, o.a. Auteursrecht en fiscaliteit, Basisonderwijs, Secundair onderwijs, Promotie en PR de werkgroepen Juridische zaken. Beleidsplan 2007 Op 29 mei 2007 stelde Geert Joris het beleidsplan Boek.be 2007 voor. Het beleidsplan zette de missie van Boek.be in detail uiteen en profileerde Boek.be als facilitator om de economische en culturele draagkracht van het boekenvak te vergroten. Boek.be moet daarbij volgende doelen nastreven: Door mediatie een consensus trachten na te streven op het vlak van belangen die de leden in hun verscheidenheid aanbelangen. Door promotie van het boek als cultuur- en/of informatiedrager de business als geheel bevorderen. Informatie verzamelen en verstrekken voor alle professionele deelnemers aan het boekenvak. Professionaliseren van het boekenvak in het algemeen Om haar missie en doelstellingen te kunnen uitvoeren, heeft Boek.be zich georganiseerd rond haar 3 kerntaken: promotie, communicatie & evenementen, belangenvereniging (Kenniscentrum) en aanbieder van IT-platformen (o.a. Boekenbank). Daarnaast werkt Boek.be aan de verdere integratie en samenwerking van de verenigingen binnen het Huis van het Boek en wil zij meer leden bij de werking proberen te betrekken. BOEK.BE 11

12 1.2 DE OPERATIONELE STRUCTUUR De werking van Boek.be draait rond 3 pijlers: We voeren collectieve promotie voor het boek We creëren IT-platformen ten behoeve van het boekenvak We treden op als belangenvereniging d.m.v. het Kenniscentrum Het Kenniscentrum (zie hoofdstuk 2). Het Kenniscentrum vormt sinds 2006 een belangrijke nieuwe pijler binnen Boek.be. Het Kenniscentrum organiseert marktonderzoek, opleidingen, seminaries en studiedagen, bepaalt standpunten, volgt juridische kwesties op en begeleidt specifieke dossiers voor VUV, VBB en VBI. Isabelle Finet leidde het Kenniscentrum tot 1 oktober Op 1 januari 2008 nam Jef Maes de functie als hoofd Kenniscentrum over. De juridische dossiers zijn in handen van Kurt Van Damme, die deze taken combineert met zijn verantwoordelijkheden voor Ruit cvba. IT-platformen (zie hoofdstuk 3). Boek.be heeft een aantal IT-platformen gecreëerd om op een efficiënte manier ten dienste te staan van haar leden - de vakverenigingen - en het boekenvak in het algemeen. Boekenbank neemt een belangrijk aandeel voor zijn rekening met o.a. het aanbieden en onderhouden van een naadloos functionerende website waar niet alleen vakmensen maar ook particulieren boeken kunnen bestellen of ISBN-nummers aanvragen, of het verzorgen van de maandelijkse Boekenbrief. Jef Maes en Marc Nuijten namen deze taken op zich. Jef Maes is sinds de oprichting van Boekenbank projectverantwoordelijke. Marc Nuijten biedt IT-ondersteuning aan de afdeling Boekenbank en IT en verzorgt ook de interne IT-dienstverlening in het Huis van het Boek. Promotie, Communicatie en Evenementen (zie hoofdstuk 4). De afdeling Promotie staat in voor de organisatie van promotieactiviteiten en het initiëren en voorstellen van nieuwe activiteiten ter promotie van het boek. Aan het hoofd van de dienst Promotie staat Geertrui Schoeters. Zij wordt geassisteerd door Hilde Umans en Kim Janssens. De communicatieverantwoordelijke staat in voor het uitbouwen, uitvoeren en onderhouden van een helder en effectief intern en extern communicatiebeleid en ondersteunt de andere afdelingen bij specifieke communicatieopdrachten. Deze taken worden uitgevoerd door Patricia De Laet. De functie van projectcoördinator werd in het leven geroepen om de afdeling Promotie te ondersteunen bij de organisatie en coördinatie van projecten en evenementen als de Boekenbeurs, de Cultuurmarkt, persconferenties en prijsuitreikingen. Eind januari startte Geert Briers als de nieuwe projectcoördinator. Logistiek & Administratie Deze afdeling verleent algemene administratieve ondersteuning aan de verschillende ledenverenigingen en aan de organisatie Boek.be. Ze staat in voor de personeelsaken van Boek.be en voor de boekhouding van de verschillende (leden)organisaties. Daarnaast levert ze ook logistieke steun bij de organisatie van activiteiten als beurzen, recepties, seminaries, Na het vertrek van Jenny Quermia eind januari 2007 werd de afdeling Administratie verder gereorganiseerd. Heidi Giels werd hoofd Administratie in februari Administratief medewerkster Herta Krieger werkt sinds 1 september 2007 halftijds. Wegens ziekte was administratief medewerkster Inge Poels lange tijd afwezig; zij werd vervangen door Els Maes, dochter van Jef Maes. Directiesecretariaat Het directiesecretariaat is in handen van Nancy Reynders. Zij zorgt voor de administratieve ondersteuning van de directieleden van zowel Boek.be als VUV, VBI en VBB (organisatie van vergaderingen, doorstroming van verslagen, ). Daarnaast ondersteunt zij op uitvoerend niveau alle afdelingen in het Huis en waakt zij over onderhoud en veiligheid in het gebouw. Hof ter Schriecklaan 19 verkocht Eind mei werd het tweede oude Boek.be-huis in de Hof ter Schriecklaan 19 in Berchem verkocht. De nieuwe eigenaar is Challenge-MC, een bureau dat meertalige hostesses en promomensen ter beschikking stelt voor o.a. beurzen, salons, gala happenings en sales teams. Zij verzorgden ook de VIP-parking tijdens de Boekenbeurs. Met deze verkoop werd het hoofdstuk Vereniging ter Bevordering van het Vlaamse Boekwezen definitief afgesloten. 12 BOEK.BE

13 Boek.be team JEF MAES, BOEKENBANK (2007) EN KENNISCENTRUM (2008) KURT VAN DAMME, GEDELEGEERD BESTUURDER RUIT/JURIST MARC NUIJTEN, IT-MEDEWERKER GEERTRUI SCHOETERS, HOOFD PROMOTIE HILDE UMANS, PROMOTIEMEDEWERKSTER KIM JANSSENS, PROMOTIEMEDEWERKSTER BOEK.BE 13

14 Boek.be team PATRICIA DE LAET, COMMUNICATIEVERANTWOORDELIJKE GEERT BRIERS, PROJECTCOÖRDINATOR HEIDI GIELS, Hoofd administratie HERTA KRIEGER, Administratief medewerkster INGE POELS, Administratief medewerkster NANCY REYNDERS, Directiesecretaresse 14 BOEK.BE

15 1.3 FINANCIEEL VERSLAG Belangrijkste kerncijfers uit de balans Activa Passiva Vaste Activa Eigen vermogen Immateriële Activa Fondsen van de vereniging Terreinen en gebouwen Overige materiële activa Financiële vaste activa 500 Vlottende Activa Schulden Vorderingen Schulden op meer dan 1 jaar Geldbeleggingen Schulden op ten hoogste 1 jaar Liquide middelen Overlopende rekeningen Overlopende rekeningen TOTAAL ACTIVA TOTAAL PASSIVA Belangrijkste kerncijfers uit de resultatenrekening Brutomarge Bezoldigingen, sociale lasten en pensioenen Afschrijvingen Andere bedrijfskosten Bedrijfsverlies Financiële opbrengsten Financiële kosten Verlies uit gewone bedrijfsvoering Uitzonderlijke opbrengsten Winst van het boekjaar Analyse en bestemming Ook in 2007 werd de grootste omzet van de vereniging geboekt op de projectwerking. De Boekenbeurs is nog steeds de belangrijkste bron van inkomsten; de jaarwerking wordt er in hoge mate mee betaald. Daarnaast zijn aan opbrengstenzijde de lidmaatschapsbijdragen (in te beperkte mate) belangrijk (4,86%). De verkoop van diensten aan leden en ledenverenigingen was nieuw in 2007 en meteen goed voor 3,15% van de inkomsten. In 2007 werd, net als in 2006, een uitzonderlijke opbrengst gerealiseerd door de verkoop van het laatste huis aan de Hof Ter Schriecklaan in Berchem. De opbrengsten die Boek.be realiseerde werden verdeeld volgens het onderstaande schema. Van de volledige omzet werd 25% besteed aan personeelskosten. Afschrijvingen en financiële kosten namen een hap van 6% uit het budget als gevolg van een aantal noodzakelijke investeringen die in 2006 en 2007 gerealiseerd werden. Het gerealiseerde resultaat werd toegevoegd aan de reserves en de te bestemmen fondsen. Verslag van de commissaris VMB Bedrijfsrevisoren, vertegenwoordigd door Tom Van Cleef, werd in 2007 aangesteld als commissaris van de vereniging. Voor het boekjaar 2007 resulteerde hun controleverslag in een verklaring over de jaarrekening zonder voorbehoud. Toekomst De afhankelijkheid van de Boekenbeurs als belangrijkste bron van inkomsten blijft een aandachtspunt, ook in de komende jaren. De investeringen - ook in de inhoudelijke werking van de vereniging - hebben geresulteerd in een performantere organisatie en een betere dienstverlening. Daarop willen we in de toekomst blijven inzetten. De reserves die in de organisatie aanwezig zijn, zullen we daar gedeeltelijk voor kunnen aanwenden, maar tegelijk moeten we ook werken aan de rentabiliteit van een aantal projecten zodat de werking zichzelf kan financieren. 22,53% 6,78% 13,99% 50,16% 6,53% Algemene werking Boekenbank (BC) en IT Kenniscentrum Communicatie Promotie & evenementen BOEK.BE 15

16 1.4 ACTIVITEITEN VAN BOEK.BE Nieuwjaarsreceptie Boek.be & Gulden Boek De eerste nieuwjaarsreceptie van Boek.be in het nieuwe Huis van het Boek op 19 januari 2007 was een groot succes. Directeur Geert Joris ontving trots zo n 135 gasten uit het Vlaamse boekenvak. Na de toespraken werd een aantal mensen in de bloemetjes gezet. Boek.be reikte het Gulden Boek 2007 uit aan het echtpaar Manu Manderveld en Ria Dorssemont. Het Gulden Boek is een bijzondere onderscheiding voor een persoon die speciale verdiensten heeft verworven i.v.m. het boek, maar die zich zelf buiten of in de marge van het boekenvak bevindt. Hun hele leven al investeert het echtpaar Manderveld- Dorssemont in ontluikende geletterdheid bij kinderen en in moeilijk lezende volwassenen. Als voorzitter van de Werkgroep Makkelijk Lezen reikt Manu Manderveld al jarenlang aan het andere uiteinde van de leescurve duizenden moeilijk lezenden een helpende hand. Ria Dorssemont was de eerste leesjuf in Vlaanderen met een grote passie om alle kinderen op hun eigen niveau en naar hun eigen belangstelling in contact te brengen met teksten in alle vormen, van strips en prentenboeken tot internet en tijdschriften. Als docent aan de Katholieke Hogeschool in Turnhout brengt ze toekomstige leerkrachten bij hoe ze kinderen in contact kunnen brengen met boeken en teksten en hoe ze dat contact kunnen ontwikkelen. Manu Manderveld en Ria Dorssemont De laureaten kregen een kunstobject aangeboden met hun namen gegraveerd in het Azart, een bijzonder alfabet dat ontwerper Guy Rombouts ontwikkelde samen met zijn vriendin, wijlen Monika Droste. Nicole Swyngedouw en Hilde Lens kregen van Rudy Vanschoonbeek een Zilveren Speld uitgereikt ter afronding van hun carrières in het boekenvak. Nicole Swyngedouw was sinds 2001 algemeen directeur van Uitgeverij De Boeck. Swyngedouw begon veertien jaar geleden in de uitgeverijsector bij MIM en verhuisde mee toen deze in 1995 werd overgenomen door Standaard Uitgeverij. Hilde Lens was maar liefst 35 jaar directeur van de Universitaire Pers Leuven, die ze vanaf 1971 quasi-eigenhandig uit de grond stampte. Nicole Swyngedouw en Hilde Lens Adresgids voor het Boekenvak De Adresgids voor het Boekenvak, een jaarlijks uitgave van Boek.be, bundelt alle contactgegevens van boekhandels, uitgeverijen en boekenimporteurs in Vlaanderen die lid zijn van Boek.be. Daarnaast verschaft de gids informatie over fondsen en imprints, vertegenwoordigers, en Belgische en buitenlandse beroepsverenigingen. Leden van Boek.be betalen 23, niet-leden 37 (inclusief 6% BTW en verzendkosten). De Adresgids voor het Boekenvak 2007 werd ook te koop aangeboden op Verenigd Boekenoverleg - 20 juli 2007 In 2007 groepeerde de boekensector zich in het Boekenoverleg met als doel het eisenprogramma voor de Vlaamse boekensector te bundelen. Een aantal boekgerelateerd organisaties engageert zich om twee keer per jaar samen te komen om te werken aan een overkoepelend langetermijnbeleid. De klemtoon zal daarbij liggen op gemeenschappelijke belangen, niet op onderlinge verschillen of geschillen. Deelnemers aan het Boekenoverleg zijn: Boek.be, Vlaamse Boekverkopersbond, Vlaamse Uitgeversvereniging, Verenigde Boeken Importeurs, Vlaamse Auteursvereniging, Vereniging van Educatieve en Wetenschappelijke auteurs, Vlaams Centrum voor Openbare Bibliotheken, Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal en Letteren, Stichting Lezen Vlaanderen, Letterenhuis - Archief en Museum voor Vlaams Cultuurleven, Canon Cultuurcel en Vlaams Fonds voor de Letteren. In 2007 coördineerde het VFL het Boekenoverleg. Het Boekenoverleg zorgt alvast voor dynamiek in de sector. Zo wordt de samenwerking van iedereen die bezig is met leesbevordering - de economische actoren, de bibliotheken, het onderwijs, Stichting Lezen, de auteurs - nog intenser. Daarnaast gaat het Boekenoverleg de discussie aan over het literair erfgoed en de samenstelling van de literaire canon. De Vlaamse Auteursvereniging - de nieuwe belangenbehartiger van auteurs - is met de andere partners in een constructieve dialoog gegaan. Op vrijdag 20 juli 2007 verstuurde het Boekenoverleg een brief met vier eisen naar de formateur en de voorzitters van de Vlaamse partijen die betrokken zijn bij de regeringsonderhandelingen. De volgende vier eisen zijn voor het Boekenoverleg prioritair en niet meer dan de invulling van een vanzelfsprekend en goed (boeken)bestuur: 1. Het leenrecht moet op korte termijn worden uitgevoerd en opgetrokken tot een faire vergoeding. De huidige vergoeding doet geen recht aan de investering van auteur en uitgeverij. 16 BOEK.BE

17 2. Het in 2004 ingevoerde sociaal statuut voor de kunstenaar moet worden aangepast aan de specificiteit van de auteur en de fiscale wetgeving voor auteursrechten dient te worden gewijzigd. 3. Een gereglementeerde boekenprijs, met bij wet vastgelegde maximale kortingen ten aanzien van de prijs die de uitgever bepaald heeft, zal meer recht doen aan de cultureel-maatschappelijke betekenis van het boek in de kennis- en informatiemaatschappij. 4. Tot slot vraagt het Boekenoverleg een verlaagd btwtarief voor elektronische cultuurproducten. Van de federale overheid verwacht het Boekenoverleg initiatieven die de komende vier jaar een fundament leggen voor een algemeen boekenbeleid. Het Boekenoverleg zal hierbij op de agenda blijven wegen. Eerste ledenavond Boek.be Op 1 november 2007 organiseerde Boek.be op de Boekenbeurs een infomoment voor alle leden om de activiteiten voor 2008 voor te stellen. De avond werd door een 30-tal mensen bijgewoond, waaronder een aantal nieuwsgierige nieuwkomers uit het vak. Geert Joris, Geertrui Schoeters, Luc Tessens, Jacques Germonprez en Jef Maes belichtten de vele facetten van het boekenvak die in het Huis van het Boek worden uitgebouwd. Voor wie minder vertrouwd was met de werking van Boek.be bleek de veelheid van projecten en aandachtspunten echt verrassend te zijn. Hoewel de opkomst minder hoog was dan verwacht, is Boek.be van plan om het door de aanwezigen positief onthaalde initiatief tijdens de Boekenbeurs 2008 te herhalen op een voor iedereen aanvaardbaar moment. Samenwerking met andere organisaties Onder het motto samen doe je meer dan alleen heeft Boek.be heel wat samenwerkingsverbanden met andere organisaties. Boek.be haalde in 2007 de banden nauw aan met het Vlaams Centrum voor Openbare Bibliotheken (VCOB). Eind september vond een strategisch overleg plaats op het kabinet Cultuur rond een mogelijke structurele samenwerking tussen Boek.be en de bibliotheken. Er werd overeengekomen om samen te werken op verschillende niveaus: 1. Onderzoek 2. IT: een nieuwe interface voor Boekenbank & Vlavid en een nieuwe zoekmachine voor Boekenbank (AquaBrowser). 3. Promotie: de boekenacties van Boek.be worden ook aangeboden aan de openbare bibliotheken, zodat die de actie mee kunnen uitdragen. 4. Aankoopbeleid: Volgens Boek.be dient er een strategische beslissing te worden genomen om het aankoopbeleid van de bibliotheken te wijzigen. Er wordt aan onderzoek gedaan met als doel het aankoopbeleid beter in kaart te brengen en advies te kunnen verlenen. Waakzaamheid is geboden om de belangen van de boekhandel te respecteren Boek.be en InCT, het Nederlandse Vakblad voor uitgeven, innovatie en ICT, sloegen de handen in elkaar om de Boek.be-leden een bijzondere service te verlenen. Leden konden in 2007 genieten van een uitzonderlijk abonnementsaanbod op InCT (halve prijs). Ook voor het InCT-congres over online uitgeven op 25 april 2007 kregen Boek.be-leden een flinke korting. Sinds 1 maart 2007 is Boek.be lid van het Vlaams Innovatiecentrum voor Grafische Communicatie (VIGC). Concreet betekent dit dat leden voortaan met al hun grafische of productietechnische vragen terecht kunnen bij Boek.be, die de vragen doorspeelt aan het VIGC. Het VIGC organiseert ook interessante opleidingen waar Boek.be-leden aan kunnen deelnemen. In samenwerking met het Vlaams Instituut voor de Logistiek (VIL) organiseerde Boek.be op 4 oktober 2007 een rondetafel over RFID in de boekensector. Als uitloper van dit symposium werd met het VIL een RFIDwerkgroep opgericht. Het VIL startte eind 2007 met een Pilootproject RIFD in de Boeken Supply Chain. Dit project bestaat uit een quickscan met daaraan gekoppeld een haalbaarheidsanalyse voor de implementatie van RFID in het productie- en distributieproces van boeken in Vlaanderen. (meer info: zie hoofdstuk 7, VBB) Boekenbeurs der lage landen In maart ontmoetten Jos Geysels en Geert Joris vertegenwoordigers van de Nederlandse Boekverkopersbond (NBb) om het idee van een Boekenbeurs der lage landen te bespreken. Dit idee werd gelanceerd op een brainstorming met Henk Kraima van de CPNB met de bedoeling te zoeken naar een manier om ook in Nederland in het najaar wat meer aandacht te genereren voor het boek. De NBb is in eerste instantie enkel voor dit idee te vinden wanneer de opbrengst ten minste voor de helft ten goede komt van de boekhandel. Tot dusver begrijpt de NBb niet dat dit de facto zo is. Boek.be ijvert immers ook voor de boekhandel maar heeft daar wel middelen voor nodig. BOEK.BE 17

18

19 2. Het Kenniscentrum

20 2.1 StRAtEGiScHE DoELStELLinGEn Het doel van het Kenniscentrum van Boek.be is de verdere professionalisering van het Vlaamse boekenvak stimuleren en ondersteunen. Het Kenniscentrum wil op een proactieve, dynamische en kwaliteitsvolle manier een steun punt zijn voor het boekenvak. Tweerichtingsverkeer is het vertrekpunt en de basis om ledengerichte en professionele ondersteuning te kunnen bieden én om de vinger aan de pols te houden van de noden in de boekensector. Om deze visie en missie te realiseren, werden vijf sporen uit gezet: Juridische en bedrijfseconomische dienstverlening & advies Opleiding Onderzoek en innovatie Informatieoverdracht en standpuntbepaling Netwerking en lobbying 2007 was het eerste echte werkjaar van het Kenniscentrum Boek.be. De basis werd gelegd om deze doelstellingen te realiseren. 2.2 JuRiDiScHE En BEDRiJfSEconomiScHE DiEnStVERLEninG & ADViES Het Kenniscentrum geeft enerzijds intern advies aan Boek. be en haar ledenverenigingen op structurele en projectmatige basis, en anderzijds extern advies op individuele basis voor leden (bv. een uitgeverij, een boekhandel) en voor niet-leden (bv. Vlaamse Auteursvereniging). Kurt Van Damme treedt hierbij op als juridisch adviseur van Boek.be. In 2007 is het juridisch advies van Boek.be op kruissnelheid gekomen. Uit de adviezen die Kurt Van Damme sedert de opstart van de dienstverlening aan leden en aan derden heeft verstrekt, blijkt dat in de sector een veelheid aan vragen leeft, bijvoorbeeld over: het auteursrecht in het algemeen en in de digitale omgeving, met name op het vlak van de uitgeefovereenkomsten en de illegale kopie of terbeschikkingstelling van teksten ISBN, wettelijk depot en andere bijzondere wettelijke verplichtingen van het boekenvak handelshuur de wet handelspraktijken (prijsaanduidingen, prijsverminderingen, uitverkopen en opruimingen, ) economische mededinging en exclusiviteit andere deontologische aspecten van het boekenvak privacywetgeving Leden kunnen met hun vragen aankloppen bij Kurt Van Damme (kurt.vandamme@boek.be). Deze dienstverlening is betalend, maar voor de leden van de ledenverenigingen geldt een verlaagd tarief. 2.3 opleiding Het Kenniscentrum Boek.be wil op een structurele en continue basis professionele, kwaliteitsvolle, betaalbare en ledengerichte opleidingen organiseren voor de verschillende spelers in het boekenvak. Het wil dit waar maken door zowel basismateriaal, initiatie als verdieping aan te bieden, waar zowel starters als door de wol geverfde werknemers terecht kunnen. Q-for label voor Boek.be Om de opleidingen kwaliteitsvol maar betaalbaar te houden, heeft het Kenniscentrum van Boek.be het Qfor-label aangevraagd voor de opleidingen die ze aan het boekenvak aanbiedt. Het Qfor-label wordt toegekend als de organisatie met positief resultaat werd doorgelicht op het vlak van de klantenperceptie (ClientScan), d.w.z. dat ten minste 80% van de ondervraagde klanten tevreden is. Boek.be heeft dit resultaat met glans behaald voor het luik opleidingen, seminaries & studiedagen voor het boekenvak. Voor de leden en andere deelnemers aan de Boek.be-opleidingen en seminaries betekent het Qfor-label een belangrijke kwaliteitsgarantie. De Qfor-audit, die zich o.a. baseert op het oordeel van onze cursisten, levert daarnaast ook informatie voor een continue kwaliteitsverbetering. Dankzij het Qfor-label is Boek.be door de Vlaamse overheid erkend als advies- en opleidingsverstrekker. Dit betekent dat de deel nemers aan de opleidingen kunnen genieten van een financiële tussenkomst (35% subsidies) d.m.v. de BEAcheques. Meer informatie over deze steun maatregel vindt u op opleidingen Het Kenniscentrum organiseerde in de maand oktober samen met de GEWU en de Vakopleiding Boekenbranche VOB/ Boek-academie (Nederland) de eerste twee opleidingen voor professionals uit het boekenvak: Organisatie en projectbeheer bij multimedia-uitgaven Auteursmanagement Beide opleidingen waren volledig volzet (2 x 16 deelnemers). De deelnemers waren grotendeels tevreden over de inhoud van de cursus en de kwaliteit van de lesgevers. In 2008 wordt bekeken of deze opleidingen opnieuw kunnen georganiseerd worden indien er voldoende belangstelling is. Samenwerking met de universiteit Antwerpen Boek.be sloot een akkoord met Professor Pierre Delsaerdt van de Universiteit Antwerpen om een lessenreeks Introductie tot het Boekenvak te organiseren. Vanaf februari HEt kenniscentrum

21 2008 (in het tweede semester) zullen studenten en mensen uit het boekenvak een pakket van 13 lessen kunnen volgen. De rode draad die door deze lessen loopt, is de value chain van het boek. Dat wil zeggen dat alle aspecten van het boek aan bod komen: de auteur, de producent, de distributeur, de retail en de consument. Voor de geïnteresseerden uit het Boekenvak is een afzonderlijk certificaat verbonden met deze opleiding. De opleiding Informatie- en Bibliotheekwetenschap aan de Universiteit Antwerpen omvat het opleidingsonderdeel Actuele problemen van uitgeverij en boekhandel. Deze introductie tot het hedendaagse boekenvak geeft toekomstige informatieprofessionals een overzicht van alle actoren die een rol spelen in de waardeketen van het boek. Daaruit blijkt onder meer dat de wereld van uitgeverij en boekhandel en de sector van de documentaire informatie (bibliotheken, documentatiecentra, informatiediensten in profit en non-profit) voor een aantal gemeenschappelijke uitdagingen staan: de commercialisering van het informatieaanbod, de centrale positie die de lezer inneemt, veranderingen in het leesgedrag van consumenten, en de toegenomen impact van digitale ontwikkelingen. De titularis van het opleidingsonderdeel, prof. dr. Pierre Delsaerdt, werkte voor de invulling van het curriculum intensief samen met Boek.be. In werd een reeks gastcolleges opgezet met vertegenwoordigers van het boekenvak in binnen- en buitenland. De reeks stond niet alleen open voor studenten van de opleiding Informatie- en Bibliotheekwetenschap, maar ook voor een aantal gaststudenten die professioneel actief waren in de Vlaamse uitgeverij en boekhandel. Het initiatief werd herhaald in academiejaar van de Universiteit Antwerpen, een overeenkomst over de oprichting van de Leerstoel Boek.be. Daarmee krijgt de spontaan gegroeide samenwerking tussen Boek.be en de Universiteit Antwerpen vaste vorm. De bedoeling is om jaarlijks een of meerdere spraakmaker(s) uit het (internationale) boekenvak uit te nodigen tot het geven van een lezing voor een algemeen publiek, in combinatie met een workshop voor meer gespecialiseerde studenten. De samenwerking met Boek.be staat borg voor deskundige gastsprekers in het universitaire curriculum, maar beantwoordt ook aan de vraag van het Vlaamse boekenvak naar een verdere professionalisering van zijn medewerkers. Boek.be en de Universiteit Antwerpen plannen de eerste Leerstoel Boek.be voor het voorjaar van ONDERZOEK EN INNOVATIE Werkgroep Onderzoek en Innovatie Om onderzoek en innovatie te stroomlijnen heeft het Kenniscentrum in 2007 de werkgroep Onderzoek en Innovatie in het leven geroepen. De werkgroep schoof een zestal onderzoeksonderwerpen naar voren, zoals de analyse van het aankoopbeleid van bibliotheken in de 13 centrumsteden, en onderzoek naar nieuwe marketingstrategieën om de markt voor jeugdliteratuur te verbreden. Verder zal in kaart worden gebracht wat de bezoekersstroom is tussen de Boekenbeurs, de boekhandel en de bibliotheek in Antwerpen. Het is de bedoeling om deze onderzoeken in 2008 op te zetten. Profiel Boekenbeursbezoeker (14 maart) Leerstoel Boek.be aan de UA Op 1 juni 2007 ondertekenden Geert Joris, gedelegeerd bestuurder van Boek.be, en prof. dr. Francis Van Loon, rector Rector Van Loon en Geert Joris Vincent Jauniaux, UA Tijdens de Boekenbeurs 2006 voerden studenten van de Plantijn Hogeschool onderzoek naar het profiel van de Boekenbeursbezoeker. De studenten presenteerden hun resultaten op 14 maart in Antwerpen. De Boekenbeurs heeft duidelijk trouwe bezoekers: voor bijna de helft van de Boekenbeursbezoekers is een bezoek aan de Boekenbeurs een traditie. Voor 85% van de respondenten is het niet de eerste keer dat ze de beurs bezoeken. Bijna 60% van de respondenten komt in familiekring en een derde maakt er een dagje uit met vrienden van. 2. het kenniscentrum 21

22 Het symposium kwam tot stand door de medewerking en steun van KBC, 3M, VIL, VCOB en de Europese Commissie. Vrouwen zijn in de meerderheid op de Boekenbeurs: twee derden van de bezoekers zijn vrouwen. Terwijl in 2002 nog 75% van de bezoekers die zich hadden voorgenomen een boek te kopen, dit ook daadwerkelijk deed, is dat percentage gestegen tot 92%. Geld uitgeven is blijkbaar verleidelijk, want slechts 10% van de mensen die vermoedden minder dan 25 uit te geven, hebben dit ook effectief gedaan. Vrijgevig is de Boekenbeursbezoeker ook: een derde van de aangekochte boeken is bedoeld als cadeau. Niet verwonderlijk is dat de overgrote meerderheid van de bezoekers naar de Boekenbeurs komt om boeken te kopen of om informatie te verzamelen. Symposium RFID: Boeken op dezelfde golflengte? (4 mei) Op vrijdag 4 mei vond in het KBC-auditorium in Antwerpen het symposium Boeken op dezelfde golflengte? plaats. Ruim 80 deelnemers konden op deze studiedag kennis maken met de meest recente evoluties rond RFID (Radio Frequency Identification) en kregen meer inzicht in het belang van deze nieuwe technologie voor het boekenvak. Vlaams Minister Fientje Moerman (Economie, Ondernemen, Innovatie, Wetenschap en Buitenlandse Handel) liet zich in extremis excuseren. Via haar kabinetschef, de heer Rudy Van Quaquebeke, liet zij weten initiatieven en ontwikkelingen zoals RFID zeker te willen steunen. Na een introductie door journalist Marc Reynebeau, die zijn verbeelding de vrije loop liet over RFID, kwamen zowel sprekers uit het boekenvak als de bibliotheeksector aan het woord. Dit leidde tot een interessante ervaringsuitwisseling maar legde tegelijkertijd de nood aan standaarden bloot. Rondetafel RFID in de boekensector (4 oktober) In samenwerking met het Vlaams Instituut voor de Logistiek (VIL) organiseerde Boek.be op 4 oktober 2007 een Rondetafel over RFID in de boekensector. Het doel van deze bijeenkomst was om te onderzoeken in hoeverre RFID de logistieke keten van het boek efficiënter kan maken. De workshop vormde een unieke gelegenheid voor alle betrokkenen uit het boekenvak (producenten, boekhandels en bibliotheken) om een open gesprek te voeren over deze belangrijke logistieke kwestie. Deze Rondetafel is het vertrekpunt geworden voor een dieper onderzoek naar de kosten en baten van RFID voor elke speler in het boekenvak. Dit onderzoek o.l.v. het VIL zal in de loop van 2008 verder nagaan wat de kritische succesfactoren zijn om een pilootproject op te starten waarbij alle belanghebbenden betrokken kunnen worden. Lees- (en koop)gedrag in Duitsland en Vlaanderen (6 december) Op donderdag 6 december 2007 organiseerde Boek.be en de VBB, in nauwe samenwerking met het VCOB (Vlaams Centrum voor Openbare Bibiotheken) een lezing met Dorothea Redecker in de Bibliotheek Permeke. Redecker coördineerde in Duitsland een vergaand onderzoek naar het profiel van het lees- en koopgedrag van mensen. Zo werd er een onderscheid gemaakt tussen een tiental boekentypes op basis van reclameprofielen. In het tweede deel presenteerde het VCOB de voor het boekenvak meest relevante gegevens uit hun gebruikersonderzoek waaraan ruim bezoekers van 165 Vlaamse openbare bibliotheken deelnamen. De vragenlijst peilde onder meer naar het bibliotheekgebruik, het uitleengedrag van de bezoekers en hun vrijetijdsbesteding. Dorothea Redecker het kenniscentrum

23 Marktonderzoek In 2003 werd de basis gelegd voor het opzetten van kwantitatief marktonderzoek. Vanaf januari 2007 werd het Gentlemen s Agreement getekend door een meerderheid van de uitgeverijen en distributeurs. In samenspraak met TNS- Media, dat instaat voor de confidentiële verwerking van de verkoopscijfers, werd de methode besproken voor het aanleveren van de data. Het doel is om in de loop van 2008 (eindelijk) betrouwbare cijfers beschikbaar te maken van de globale omzet van de Vlaamse boekenmarkt, onderverdeeld volgens genres en marktkanalen. Ondertussen heeft Boek.be ook verder onderhandeld met GfK (Growth from Knowledge) dat bezig is om een panel op te zetten van de kassaverkoop via diverse retailkanalen. Eenmaal de dekkingsgraad van het panel voldoende breed is, zal Boek.be verder onderhandelen met GfK om te zien op welke manier deze informatie ter beschikking kan gesteld worden van het boekenvak. 2.5 INFORMATIEOVERDRACHT EN STANDPUNTBEPALINGEN Het vierde spoor van het Kenniscentrum is ondersteuning bieden aan het boekenvak, er voor zorgen dat relevante informatie doorgegeven wordt en standpunten geformuleerd raken om het maatschappelijke debat te voeden, of de verschillende overheden te laten weten welke gevolgen bepaalde wetten of decreten hebben voor het boekenvak. Daarnaast worden standpuntbepalingen voorbereid vanuit het Kenniscentrum. Zijn studieboeken echt zo duur? Of is het enkel perceptie? En wat maakt die schoolboeken dan zo duur? Of hoe zit het met de BTW op gemengde producten? Boeken genieten een verlaagd BTW-tarief van 6%, CD s en ander audiovisueel materiaal 21%. Welk tarief moet dan worden gehanteerd? Boek.be wil pleiten voor een transparante aanpak. 2. het kenniscentrum 23

24

25 3. IT-PLATFORMEN TEN BEHOEVE VAN HET BOEKENVAK

26 3.1 Strategische doelstellingen Boek.be heeft een aantal IT-platformen gecreëerd die ten dienste staan van de vakverenigingen en het boekenvak in het algemeen. Deze platformen zijn bedoeld om de verkoop van boeken te faciliteren door middel van de nodige ITinfrastructuur en dienen als referentiepunt voor de markt op het gebied van informatie en prijzen. Op deze manier kunnen ze een grotere professionalisering van de sector bewerkstelligen. De IT-platformen die in 2007 gebruikt en ontwikkeld werden, zijn: Website Boekenbank Nieuwe zoekmachine Aquabrowser Zoek een boek-stand op de Boekenbeurs Bestellen voor particulieren Samenwerking met VCOB Themapagina s Adverteren Filmpje op detailpagina Boekenbrief BoekenCast Deze platformen hebben tot doel om zoveel mogelijk informatie over boeken te verzamelen en ter beschikking te stellen van een groot publiek. De uiteindelijke finaliteit is om aan het publiek de mogelijkheid te bieden om deze boeken ofwel te bestellen bij de boekhandel dan wel te reserveren in de bibliotheek. Hiermee willen we het koop-, leen- en leesgedrag van het publiek stimuleren. 3.2 WEBSITE BOEKENBANK Sinds de facelift die Boekenbank in 2006 onderging, ontwikkelde de website een bijzonder interactief en actueel karakter, waardoor Boekenbank een trouwe groep gebruikers opgebouwd heeft. Boekenbank-bezoekers komen vaak dagelijks terug om het aanbod van nieuwe titels te bekijken en boeken te bestellen. Dat maakt van Boekenbank een druk bezocht boekenportaal met meer dan unieke bezoekers en paginaweergaves per dag en gemiddeld meer dan unieke bezoekers per maand. Naast de bestaande faciliteiten zoals het zoeken en bestellen, werkte Boekenbank in 2007 ook nieuwe initiatieven uit voor de publieke website. Nieuwe zoekmachine Aquabrowser Eén van de doelstellingen voor 2007 was het verbeteren van de zoekfunctie voor het zoeken naar boeken op de publieke website van Boekenbank. Tot voor kort was het immers zo dat via het snelzoeken enkel op auteur, titel en ISBN gezocht kon worden. Een uitbreiding naar allerlei trefwoorden was daarom gewenst. Na enig onderzoek werd besloten om voor het zoekgedeelte samen te werken met de Nederlandse firma Medialab. Zij ontwikkelden de zoekmachine Aquabrowser, die ook al door het VCOB wordt gebruikt op de website zoeken. bibliotheek.be (zie verder). De zoekresultaten zijn verbluffend. In de woordenwolk links van het scherm krijgt de (be)zoeker allerlei termen te zien die een verband hebben met de vraag die werd ingebracht. Rechts van het scherm wordt dan de mogelijkheid geboden om die zoekresultaten te verfijnen. Deze stap was mogelijk dankzij een akkoord dat is gesloten tussen Boekenbank en het VCOB, met steun van het Kabinet van de Vlaamse Minister van Cultuur. (zie verder) Zoek een boek-stand op de Boekenbeurs In 2007 kon ook het Boekenbeurspubliek genieten van de verbeteringen in Boekenbank. Op de Zoek een boek-stand van Boek.be aan Ingang 2 van de Boekenbeurs kon het beurspubliek de nieuwe zoekmachine, Aquabrowser zelf uitproberen (zie boven). Boek.be stelde 7 computers ter beschikking waarop het publiek vrij naar een boek of een auteur kon zoeken. Nieuw daarbij was dat Boekenbank onmiddellijk toonde op welke stand op de beurs het boek te vinden was. Bestellen voor particulieren Al sinds 2005 kan het publiek via Boekenbank bestellingen plaatsen bij zijn favoriete boekhandel. In 2007 werd deze dienst voor de bezoeker nog eenvoudiger gemaakt. Na een eerste bestelling via Boekenbank verschijnt nu ook bij alle volgende bestellingen de boekhandel waarbij de vorige keer besteld werd. Op die manier hoeft de besteller niet opnieuw op zoek te gaan naar de boekhandel in zijn buurt. Samenwerking met VCOB Boekenbank sloot in 2007 een samenwerkingsverband af met VCOB, het Vlaams Centrum voor Openbare Bibliotheken. Deze samenwerking zorgde ervoor dat via een webservice de beschikbaarheid van titels bij de boekhandel weergegeven wordt binnen de zoekmachine van het VCOB ( Hierdoor kunnen mensen die via deze website zoeken naar boeken ook zien of deze boeken in de boekhandel verkrijgbaar zijn. Door een klik op de link Beschikbaar in de boekhandel via Boekenbank komen de zoekers op een detailpagina van Boekenbank terecht waar men via de bestelknop een bestelling kan plaatsen IT-PLATFORMEN TEN BEHOEVE VAN HET BOEKENVAK

27 Vanuit het VCOB werd de vraag aan Boekenbank gesteld om ook op Boekenbank een gelijkaardige link te plaatsen naar de website van het VCOB zoeken.bibliotheek.be. Themapagina s In 2007 ontwikkelde Boekenbank de mogelijkheid om een bepaalde actie van Boek.be in de kijker te zetten via een themapagina. Rond de actietitels van de Literaire Lente, de Zomer van het Spannende Boek en de Doeboeken werd op Boekenbank een extra overzichtspagina gecreëerd. Door te klikken op een banner op de homepage kwamen de bezoekers op de themapagina terecht waar ze een overzicht kregen van alle boeken die deelnamen aan de actie. Adverteren Ook lanceerde Boekenbank in 2007 de mogelijkheid om advertentiebanners op de website te plaatsen. Door het hoge aantal bezoekers vormt de website daar immers een ideaal platform voor. Filmpje op detailpagina boek Alle leden die dat wensen, kunnen sinds mei 2007 aan een detailpagina van een boek een filmpje koppelen. De leden plaatsen het filmpje eerst op YouTube en bezorgen vervolgens de code aan Boekenbank om het filmpje op de boekenpagina te embedden. 3.3 BOEKENBRIEF Elke maand stuurt Boekenbank een nieuwsbrief naar alle geregistreerde bezoekers van Boekenbank. In deze maandelijkse nieuwsbrief wordt de lezer geïnformeerd over de boeken die recent in zijn interessegebieden verschenen zijn. Naast de specifieke boekeninformatie bevat de Boekenbrief ook de laatste nieuwtjes uit het boekenvak, met bijzondere aandacht voor de lopende acties van Boek.be. Op 31 december 2007 waren er lezers op deze service ingeschreven. 3.4 BOEKENCAST Via Boekenbank kan de bezoeker rechtstreeks doorklikken naar BoekenCast, de literaire podcast die mede door Boek.be is opgestart en als bedoeling heeft om zoveel mogelijk podcast-initiatieven rond boeken te groeperen om de gezamenlijke promotie te optimaliseren. In 2007 werden 47 nieuwe podcast afleveringen op deze website geplaatst, waaronder Charles Ducal, Els Moors, Joke van Leeuwen, Erwin Mortier, Arthur Japin, Connie Palmen, Radio Olympique, Geert Mak en Guy Verhofstadt, Gaston Berghmans, Jef Geeraerts, Wim Helsen, Annelies Verbeke en Johanna Spaey. Geert Mak en Guy Verhofstadt op de Boekenbeurs én op 3. IT-PLATFORMEN TEN BEHOEVE VAN HET BOEKENVAK 27

28

29 4. PROMOTIE, COMMUNICATIE & EVENEMENTEN

30 GEERTRUI SCHOETERS, HOOFD PROMOTIE Belangrijkste boekgebeuren in 2007? Het nieuwe Boek.be-initiatief Herman de Coninckprijs was meteen een schot in de roos. De Provincie Antwerpen verleende haar steun en de mediapartners zetten er meteen hun schouders onder. De leden waren enthousiast en noteerden een stijging van de omzet, wat in dit segment geen evidentie is. Beste boek? Ik heb in 2007 genoten van Calamiteitenleer voor gevorderden van Marisha Pessl. Het is een verrassend frisse debuutroman van een jonge, intelligente vrouw. Bij wijlen erg geestig en geschreven met een naturel dat je dwingt om verder te lezen. Een aanrader! PROMOTIE, COMMUNICATIE & EVENEMENTEN

31 4.1 Strategische doelstellingen De promotieacties van Boek.be zijn een belangrijke motor om het boek het hele jaar onder de aandacht te brengen. Boek.be wil een zo breed mogelijk publiek motiveren om boeken te lezen en te kopen en wil daarbij de non-users overtuigen, de light-users motiveren en de heavy-users bedienen. Al deze verschillende doelgroepen hebben hun specifieke interesses en behoeftes. Daarom zet Boek.be verschillende soorten acties in: De evenementen spreken een breed en gelaagd publiek aan. De Boekenbeurs is het meest bekende: hét grootste Boekenevenement van de Lage Landen. De boekenprijzen zijn een middel om lezers op een spannende manier te enthousiasmeren, te vermaken en te fideliseren. De maandcampagnes zijn jaarlijks weerkerende acties voor specifieke doelgroepen (kinderen, volwassenen, liefhebbers van spannende boeken, ) waarin verschillende boekengenres gespreid over het jaar onder de aandacht worden gebracht. In 2007 werden de bestaande acties verfijnd en nam Boek.be ook een aantal nieuwe initiatieven. De collectieve promotieacties van 2007 waren: 4.2 Herman de Coninckprijs 4.3 Jeugdboekenweek: Boekenleeuw & Boekenpauw en Boekenbeesten 4.4 Literaire Lente & Zogezegd in Gent 4.5 Doeboekenactie 4.6 Zomer van het Spannende Boek 4.7 Debuutprijs 4.8 De Boekenbeurs De collectieve boekenacties van Boek.be worden steeds in het veld uitgedragen door de leden van Boek.be die voor iedere actie aangepast actie- en promotiemateriaal ontvangen (affiches, stickers, pancartes, ). Op die manier krijgen de acties een brede uitstraling op stedelijk en landelijk niveau. Daarnaast kan Boek.be zoals steeds rekenen op uitgebreide free publicity vanwege de media, die het als een belangrijke opdracht zien om het boek onder de aandacht te brengen. Het succes van de acties was dan ook zeker te danken aan een intensieve samenwerking met (media)partners en pers. 4.2 HERMAN DE CONINCKPRIJZEN Genre: poëzie Type: prijs Deelnemers: 12 uitgevers / 257 boekhandels Partners: Provincie Antwerpen, Behoud de Begeerte, Poëziecentrum, De Standaard, Canvas en Radio 1 Ter gelegenheid van Gedichtendag reikte Boek.be op 24 januari 2007 een gloednieuwe Vlaamse Poëzieprijs uit: de Herman de Coninckprijs. Door de prijs op te splitsen in een professioneel luik (erkenning door vakjury) en een publiek luik (publieksprijs) wil Boek.be een dubbele injectie van appreciatie en promotie toedienen aan de dichtkunst in Vlaanderen. De eerste editie van de Herman de Coninckprijs bleek een schot in de roos te zijn. De bundels kregen heel wat aandacht via de media en ook het publiek, dat in grote getale zijn stem uitbracht, was duidelijk gecharmeerd door de actie. Jury De prijzen werden toegekend door een onafhankelijke jury, samengesteld door Boek.be. De juryleden waren Lieve Coppens (voorzitter), Guido De Bruyn (Canvas), Pat Donnez (Radio 1), Marc Reynebeau (De Standaard) en Piet Piryns (De Morgen). Zij lazen 82 dichtbundels (de oogst van 2 jaar, vanwege de opsplitsing in 2005 van de Debuutprijs in een aparte poëzie- en prozaprijs), waarvan ze er 10 nomineerden. Uitreiking Op woensdag 24 januari de vooravond van Gedichtendag maakte Boek.be de winnaars van de Herman de Coninckprijs bekend in de Bourla in Antwerpen. De organisatie van de avond was in handen van Behoud de Begeerte. De 10 genomineerden werden allemaal voorgesteld in het licht van de figuur en het werk van Herman de Coninck. Laureaten Charles Ducal Filip Claus Els Moors Bob Bronshoff Joke van Leeuwen A. Koeleman De vakjury riep de bundel In inkt gewassen van Charles Ducal uit tot winnaar van de Herman de Coninckprijs voor de beste dichtbundel 2007 ( 6.000). Deze bundel getuigt van het eerste tot het laatste gedicht van een gerijpt literair meesterschap, waarin de dichter geen enkele concessie doet, noch aan de wereld, noch aan zichzelf, aldus de jury. Daarnaast had de jury de mogelijkheid om een opmerkelijk debuut te lauweren. Dat werd de bundel Er hangt een hoge lucht boven ons van Els Moors, een droomdebuut vond de jury dit. Het publiek kon on-line zijn stem uitbrengen op het beste gedicht. Joke van Leeuwen was duidelijk de publiekslieveling: zij kreeg de Herman de Coninckprijs voor het beste gedicht voor het gedicht Andermans hond. 4. PROMOTIE, COMMUNICATIE & EVENEMENTEN 31