NTFR-A 2017/1 Douane- en invoer-btw-schulden: niet altijd helder communicerende vaten

Transcriptie

1 NTFR-A 2017/1 Douane- en invoer-btw-schulden: niet altijd helder communicerende vaten Belastingjaar/tijdvak Wetsartikelen NTFRA-art. 1 Auteur A Tissir Y El Bojaddaini J Nuijten 1. Inleiding Begin juni 2016 heeft het Hof van Justitie van de Europese Unie (hierna: HvJ) uitspraak gedaan in de gevoegde zaken Eurogate II en DHL[1]. In dit arrest wordt door het HvJ ingegaan op de wisselwerking tussen douane- en invoer-btw-schulden. Bovendien heeft het HvJ in dit arrest voor het eerst expliciet geoordeeld dat geen invoer-btw is verschuldigd ondanks dat wel een douaneschuld is ontstaan. In dit artikel zal worden stilgestaan bij dit oordeel. Bezien zal worden of dit oordeel in overeenstemming is met het rechtskarakter van de btw. Daarnaast zal worden ingegaan op het moment van ontstaan van een douaneschuld, daar hier vragen over rijzen door de wijze waarop het HvJ tot zijn oordeel komt in de gevoegde zaken. Nu gelet op dit arrest en overigens ook een eerder door het HvJ gewezen arrest[2], het moment van ontstaan van een douaneschuld cruciaal is voor het al dan niet ontstaan van een met deze douaneschuld corresponderende invoer-btw-schuld, lijkt duidelijkheid op dit punt gewenst. De opzet van dit artikel is als volgt. De voor dit artikel relevante feiten uit de gevoegde zaken worden in par. 2 uiteengezet. In par. 3 zal worden ingegaan op het als gevolg van het niet-aftrekbaar zijn van de betwiste btw-schulden ontstane financiële belang. In par. 4 wordt ingegaan op de grondslagen waarop de douaneschulden in deze zaken zijn gebaseerd. Hierna zal in par. 5 de motivering van het HvJ in de zaak Eurogate II worden uiteengezet. Hierbij wordt met name ingegaan op het achterwege blijven van een btw-schuld en in dit kader zal een link worden gelegd met het moment van ontstaan van de douaneschuld in desbetreffende zaak. In par. 6 vindt een uiteenzetting plaats van de motivering van het HvJ in de zaak DHL. Ook hier wordt de link gelegd tussen het moment van ontstaan van de douaneschuld en het achterwege blijven van een btw-schuld. Daarnaast zal in deze paragraaf een link worden gelegd tussen de zaak DHL en de als gevolg van het inwerking treden van het Douanewetboek van de Unie (DWU) gewijzigde douanewetgeving. Vervolgens wordt in par. 7 ingegaan op de redelijkheid van de uitkomst van beide zaken met betrekking tot de Btwrichtlijn. Afgesloten wordt met een conclusie in par Feiten 2.1. Inleiding Goederen zijn vanaf het moment dat zij het douanegebied van de Europese Unie (hierna: EU) binnenkomen onderworpen aan douanetoezicht.[3] Voor deze goederen geldt dat zij binnen een bepaalde termijn onder een douaneregeling dienen te worden geplaatst. Een voorbeeld van een dergelijke douaneregeling is in het vrije verkeer brengen, ook wel aangeduid als invoeren. Plaatsing onder een dergelijke regeling heeft veelal verschuldigdheid van douanerechten en invoer-btw als gevolg. Naast de douaneregeling in het vrije verkeer brengen kent Europese douanewetgeving verschillende douaneregelingen die het ontstaan van een dergelijke verschuldigdheid uit- dan wel afstellen Opmerking vooraf Volledigheidshalve merken wij allereerst op dat de zaken Eurogate en Eurogate II dezelfde feiten betreffen. Het HvJ heeft in de zaak Eurogate uitspraak gedaan inzake de in dat arrest ontstane douaneschuld. In de zaak Eurogate II wordt vervolgens door het HvJ ingegaan op het al dan niet ontstaan van een btw-schuld.

2 2.3. Eurogate (II) In de zaak Eurogate (II) heeft belanghebbende gebruikgemaakt van de douaneregeling douane- entrepot. Deze regeling maakt het mogelijk om binnenkomende goederen onder schorsing van rechten op te slaan in een douane-entrepot. Een douane-entrepot is een opslagplaats waarin van buiten de EU afkomstige goederen vrij van belastingen en rechten bij invoer kunnen worden opgeslagen. Belanghebbende heeft als entreposeur houder van de vergunning douane-entrepot van deze regeling gebruikgemaakt om van haar klanten afkomstige goederen onder schorsing van rechten op te slaan om deze vervolgens verder te verzenden naar een bestemming buiten de EU. Bij de regeling douane-entrepot rust op de entreposeur de verplichting om het verlaten van de goederen uit het douane-entrepot de zogeheten uitslag tijdig op te nemen in de entrepotadministratie. Eurogate heeft echter verzuimd deze uitslag tijdig op te nemen in haar administratie. Dit verzuim is echter pas door de douaneautoriteiten geconstateerd op het moment dat de goederen reeds het grondgebied van de EU hebben verlaten. Het HvJ oordeelde in deze zaak (Eurogate) in 2012 dat het niet tijdig opnemen in de administratie van een uitslag uit een entrepot een douaneschuld doet ontstaan. Deze douaneschuld is volgens het HvJ gebaseerd op het hierna te bespreken art. 204 Communautair Douanewetboek (hierna: CDW). In de zaak Eurogate II, het vervolg op de zaak Eurogate, is vervolgens de vraag gerezen of in een dergelijke situatie tevens een btw-schuld ontstaat DHL In de zaak DHL zijn goederen door belanghebbende onder de Regeling extern communautair douanevervoer geplaatst. Op basis van deze regeling kunnen binnenkomende goederen onder schorsing van rechten worden vervoerd. Voorwaarde is wel dat de desbetreffende goederen binnen een bepaalde termijn bij het douanekantoor van bestemming moeten worden aangebracht. Belanghebbende heeft verzuimd deze goederen conform de voorwaarden van de toegepaste douaneregeling aan te brengen bij het kantoor van bestemming alvorens deze goederen weder uit te voeren. Dit verzuim heeft geleid tot het ontstaan van een douaneschuld ex art. 204 CDW. In de zaak DHL kwam, net als in de zaak Eurogate II, de vraag op of naast de douaneschuld een btw-schuld is ontstaan. Gezien de overeenkomsten tussen de zaken DHL en Eurogate II is bij beschikking van de president van het HvJ besloten deze zaken gevoegd te behandelen. 3. Financieel belang Het ontstaan van een btw-schuld is voor btw belaste activiteiten verrichtende ondernemers, vanwege de aftrekgerechtigdheid, in beginsel geen issue. Deze btw zal immers in de regel al in aftrek kunnen worden gebracht nog voordat deze moet worden afgedragen. In de gevoegde zaken geldt echter een onaangename uitzondering op deze hoofdregel. Dit kan als volgt worden toegelicht. Het recht op aftrek van omzetbelasting is Unierechtelijk geregeld in art. 168 Btw-richtlijn. Deze bepaling kent, voor wat betreft invoer-btw, aftrekrecht toe onder de voorwaarde dat de ingevoerde goederen worden gebruikt voor belaste handelingen. In de zaken Eurogate (II) en DHL werden de goederen in het kader van btw belaste logistieke diensten door logistieke dienstverleners voor belastingplichtige vervoerd. Volgens de Duitse inspecteur zijn in deze zaken de logistieke dienstverleners de btw verschuldigd, daar zij degenen zijn die de goederen aan de schorsingsregeling het belastbare feit voor de btw hebben onttrokken. Door het HvJ is in dit kader beslist dat, het enkele vervoer in het kader van een belaste vervoersdienst niet kan worden aangemerkt als gebruikt voor de belaste handelingen van belastingplichtige in de zin van art. 168 Btw-richtlijn. De belastingschuldige vervoerder van de aan invoer-btw onderworpen goederen geniet in situaties als in de zaken DHL en Eurogate (II) derhalve geen aftrekrecht. Noch is de btw in dergelijke situaties aftrekbaar bij de opdrachtgever, omdat deze niet degene is die de btw is verschuldigd en dit wel een vereiste is voor het uitoefenen van het recht op aftrek. Het feit dat de logistieke dienstverleners in beide zaken zaten opgescheept met een niet-aftrekbare btw-schuld kan de reden zijn voor het feit dat de btw-schulden tot aan het HvJ zijn bestreden. 4. Rechtsgrond douaneschuld 4.1. Inleiding Het douanegebied van de EU binnenkomende goederen dienen, zoals eerder aangegeven, onder een bepaalde douaneregeling te worden geplaatst. De goederen uit de zaak DHL waren met het oog op wederuitvoer onder de regeling douanevervoer geplaatst. Wederuitvoer van goederen die onder een dergelijke schorsingsregeling zijn geplaatst, leidt in beginsel niet tot verschuldigdheid van douanerechten of invoer-btw. Om van het uit deze regeling voortvloeiende uit- of afstel van verschuldigdheid te genieten, dienen de met deze regeling samenhangende formaliteiten strikt te worden nageleefd. Zo merkt het CDW het niet voldoen aan deze formaliteiten (art. 204 CDW) alsook het onttrekken van goederen aan het douanetoezicht (art. 203 CDW) aan als belastbaar feit Art. 203 en art. 204 CDW Het onderscheid tussen twee laatstgenoemde artikelen is in de loop der jaren herhaaldelijk onderwerp van discussie geweest. Met name de door het HvJ geformuleerde brede definitie van de in art. 203 CDW genoemde term onttrekken aan het douanetoezicht zou hiervan de oorzaak kunnen zijn.

3 Het HvJ heeft deze term gedefinieerd als elk handelen of nalaten dat als gevolg heeft dat de bevoegde douaneautoriteit, zelfs slechts tijdelijk, de toegang wordt belemmerd tot onder douanetoezicht staande goederen en wordt belet bepaalde controles uit te voeren. Verder heeft het HvJ zijn definitie van deze term genuanceerd door te beslissen dat reeds sprake is van een onttrekking aan het douanetoezicht wanneer goederen objectief aan het douanetoezicht worden onttrokken. Met objectief bedoelt het HvJ dat niet van belang is of de betreffende goederen daadwerkelijk worden gecontroleerd. Op basis van deze door het HvJ geformuleerde definitie kan derhalve worden geconcludeerd dat elk doen of nalaten dat er toe zou kunnen leiden dat de douane op enig moment, gedurende de toepassing van de schorsingsregeling de toegang tot de goederen wordt belemmerd en wordt belet bepaalde controles uit te voeren, een douaneschuld op grond van art. 203 CDW doet ontstaan. Art. 204 CDW bepaalt dat een douaneschuld ontstaat indien niet wordt voldaan aan de verplichtingen en voorwaarden van de diverse douaneregelingen. Veel van deze verplichtingen en voorwaarden zijn nu juist in het leven geroepen om te bewerkstelligen dat de bedoelde controles kunnen worden uitgevoerd. Zo ook de in de zaken DHL en (hierna te bespreken) B & S Global Transit Center (hierna: B & S GTC) aan de orde gekomen verplichtingen om onder schorsing van rechten vervoerde goederen aan te brengen bij het douanekantoor van bestemming. Niet-nakoming van een dergelijke verplichting vormt een belastbaar feit op grond van art. 204 CDW en kan er tevens toe leiden dat de vervoerde goederen objectief worden onttrokken aan het douanetoezicht, waardoor een belastbaar feit op grond van art. 203 CDW ontstaat. In een dergelijke situatie, waarin goederen aan het douanetoezicht worden onttrokken door niet- nakoming van een met een douaneregeling samenhangende verplichting, kan op basis van de bewoordingen van art. 204 CDW worden geconcludeerd dat een douaneschuld op grond van art. 203 CDW bestaat en niet op grond van art. 204 CDW. Uit de bewoordingen van art. 204 CDW volgt namelijk dat dit artikel uitsluitend van toepassing is in andere gevallen dan die bedoeld in art Art. 203 CDW heeft dus een zekere voorrang op art. 204 CDW. Dit volgt ook uit het dictum van het arrest B & S GTC. Daar heeft het HvJ namelijk beslist dat het niet voldoen aan de verplichting om onder schoring van rechten vervoerde goederen aan te brengen bij het kantoor van bestemming geen douaneschuld doet ontstaan op grond van art. 204 CDW, maar een op grond van art. 203 CDW. 5. Motivering van het Hof in de zaak Eurogate II 5.1. Motivering In de zaak Eurogate II heeft het HvJ beslist dat geen invoer-btw-schuld is ontstaan op basis van het volgende. Invoer is een belastbaar feit voor de btw op grond van de destijds geldende art. 2, lid 2, Zesde richtlijn. De term invoer wordt in die richtlijn, kort gezegd, gedefinieerd als het binnenbrengen van goederen in de Europese Gemeenschap. Op basis van art. 7, lid 3, Zesde richtlijn geldt daarbij, dat indien goederen onder een van een aantal in die richtlijn genoemde douaneregelingen waaronder de regeling douane-entrepot worden geplaatst, het belastbaar feit invoer dan daar plaatsvindt waar de goederen aan deze douaneregeling worden onttrokken. In de zaak Eurogate II is vastgesteld dat het tot de douaneschuld leidende verzuim de te late inschrijving in de entrepotadministratie pas is geconstateerd nadat de goederen zijn weder uitgevoerd. Het HvJ oordeelde in dit kader dan ook dat de goederen tot aan het moment van de wederuitvoer onder de regeling douane-entrepot vielen.[4] Nu de goederen tot aan het moment van wederuitvoer onder een schorsende douaneregeling vielen, heeft het HvJ beslist dat de goederen voor btw-doeleinden niet op het grondgebied van de EU zijn onttrokken aan de douaneregeling. Om die reden concludeerde het HvJ dat de goederen niet zijn ingevoerd in de zin van de Btwrichtlijn met als gevolg dat geen invoer-btw is verschuldigd Moment van onttrekking Het HvJ gaat in de zaak Eurogate II zonder verwijzing naar enig juridische basis uit van het gegeven dat de goederen aan de douaneschorsingsregeling zijn onttrokken op het moment dat is geconstateerd dat de entreposeur de uitslag niet tijdig in zijn administratie heeft opgenomen.[5] Wij vragen ons af hoe deze vaststelling te rijmen valt met art. 530, lid 3, Toepassingsverordening CDW (hierna: TCDW), gelezen in samenhang met art. 204, lid 2, CDW. Ter verduidelijking volgt nu een opsomming van een aantal rechtsregels op basis waarvan wij vervolgens beschrijven dat een andersluidende conclusie over het moment van onttrekken wellicht juridisch een stevigere fundering heeft kunnen hebben. Het niet tijdig opnemen in de entrepotadministratie van een uitslag leidt, aldus het HvJ in Eurogate, tot een douaneschuld ex art. 204 CDW. Uit eerdere jurisprudentie van het HvJ volgt dat voor btw-toepassingen goederen aan een schorsingsregeling worden onttrokken op het moment van ontstaan van een douaneschuld ex art. 204 CDW.[6] Art. 204, lid 2, CDW schrijft voor dat een douaneschuld op grond van het eerste lid ontstaat op het moment dat niet meer aan de voorwaarden van de toegepaste schorsingsregeling wordt voldaan, dan wel op het moment dat goederen onder een dergelijke regeling worden geplaatst. Art. 530, lid 3, TCDW schrijft voor dat een uitslag uit een entrepot uiterlijk op het moment dat de goederen de entrepot verlaten in de administratie moet zijn opgenomen.

4 Nu het niet tijdig in de administratie opnemen van een uitslag een douaneschuld ex art. 204 CDW doet ontstaan, kan op basis van art. 204, lid 2, CDW jo. art. 530, lid 3, TCDW, worden geconcludeerd dat deze douaneschuld uiterlijk ontstaat op het moment dat de goederen het entrepot hebben verlaten. Vanaf dat moment voldoet de entreposeur niet meer aan de voorwaarden voor toepassing van de schorsingsregeling. Het moge duidelijk zijn dat op dit moment de goederen het grondgebied van de EU nog niet hebben verlaten. Nu uit rechtspraak van het HvJ volgt dat voor btw-toepassingen goederen aan een schorsingsregeling worden onttrokken op het moment dat een douaneschuld ex art. 204 CDW ontstaat, kan worden gesteld dat de goederen, nog voordat zij waren wederuitgevoerd, reeds aan de schorsingsregeling zijn onttrokken. In dat geval gaat de redenering dat geen omzetbelasting is verschuldigd omdat de goederen tot aan het moment van wederuitvoer niet zijn onttrokken niet op. Het is ons niet geheel duidelijk waarom het HvJ het moment van het constateren van het verzuim heeft aangenomen als het moment waarop de goederen aan de regeling worden onttrokken. Zegt het HvJ hiermee impliciet dat in een dergelijke situatie ook de douaneschuld op dat moment ontstaat? Zo ja, hoe verhoudt dit zich tot de in art. 221 CDW opgenomen bepalingen inzake verjaring van een douaneschuld. Volgens deze bepalingen vangt de verjaringstermijn aan op het moment dat de betreffende douaneschuld ontstaat. Moet nu worden geconcludeerd dat de verjaringstermijn in de zaak Eurogate of in andere situaties waarin is verzuimd goederen tijdig in de administratie op te nemen pas aanvangt op het moment dat dit verzuim door de autoriteiten wordt geconstateerd? 6. Motivering van het hof in de zaak DHL 6.1. Motivering Zoals eerder vermeld is in de zaak DHL verzuimd om de onder schorsing van rechten vervoerde goederen aan te brengen bij het kantoor van bestemming, alvorens deze goederen weder uit te voeren. Dit verzuim heeft, aldus het bestreden aanslagbiljet en de verwijzingsbeslissing, geleid tot het ontstaan van een douaneschuld ex art. 204 CDW. Het HvJ stelt op basis hiervan vast dat de goederen tot op het moment van wederuitvoer onder de regeling douanevervoer zijn gebleven.[7] Het HvJ beslist vervolgens, geheel in overeenstemming met zijn motivering in de zaak Eurogate II, dat geen btw-schuld is ontstaan omdat de betreffende goederen tot aan het moment van wederuitvoer niet aan de schorsingsregeling zijn onttrokken Moment van onttrekking Het HvJ heeft in de zaak DHL op basis van het feit dat de verwijzingsrechter heeft aangenomen dat een douaneschuld is ontstaan ex art. 204 CDW, vastgesteld dat de litigieuze goederen tot aan het moment van wederuitvoer niet aan de schorsingsregeling zijn onttrokken. Het arrest B & S GTC zou in dit kader mogelijk een ander beeld kunnen opwekken. In het arrest B & S GTC is beslist dat het niet voldoen aan de verplichting om onder schorsing van rechten vervoerde goederen aan te brengen bij het kantoor van bestemming geen douaneschuld doet ontstaan op grond van art. 204 CDW, maar op grond van art. 203 CDW. Verder is in rechtsoverweging 33 van laatstgenoemde arrest geoordeeld dat: B & S, door het niet nakomen van haar uit artikel 96, lid 1, onder a) van het douanewetboek voortvloeiende verplichting om de goederen voordat zij het douanegebied van de Unie verlaten, aan te brengen bij hun respectieve douanekantoren van bestemming, die goederen nog voordat deze dat gebied hadden verlaten, heeft onttrokken aan het douanetoezicht. De aan voornoemde oordelen van het HvJ in de zaak B & S GTC ten grondslag liggende feiten komen ons inziens exact overeen met de juridisch relevante feiten in de zaak DHL. Immers, in beide zaken heeft belastingplichtige verzuimd de door hem onder schorsing van rechten vervoerde goederen, conform de toegepaste schorsingsregeling, aan te brengen bij het betreffende kantoor van bestemming alvorens de goederen weder uit te voeren. Derhalve kan op basis van het arrest B & S GTC worden geconcludeerd dat de douaneautoriteiten in de zaak DHL een douaneschuld ex art. 203 CDW hadden moeten opleggen. Daarnaast kan op basis van rechtsoverweging 33 van dit arrest worden geconcludeerd dat de betreffende goederen nog voor de wederuitvoer aan de schorsingsregeling zijn onttrokken. Indien het HvJ, gelet op het arrest B & S GTC, zou hebben vastgesteld dat inderdaad een douaneschuld op de voet van art. 203 CDW is ontstaan en de goederen inderdaad nog voordat deze zijn weder uitgevoerd zijn onttrokken aan de schorsingsregeling, dan gaat hier de redenering dat geen btw is verschuldigd omdat de goederen tot aan het moment van wederuitvoer niet zijn onttrokken, niet op. Derhalve rijst de vraag: zou in de zaak DHL invoer-btw verschuldigd zijn indien het HvJ in lijn met overwegingen uit het arrest B & S GTC zou hebben vastgesteld dat de betreffende douaneschuld is ontstaan op basis van art. 203 CDW? 6.3. Douanewetboek van de Unie Het beantwoorden van deze vraag wordt ietwat gecompliceerd indien daarbij rekening wordt gehouden met de gewijzigde wetgeving op het gebied van het ontstaan en het tenietgaan van een douaneschuld als gevolg van het inwerkingtreden van het DWU. Art. 203 en art. 204 CDW zijn in dit DWU samengevoegd in art. 79, lid 1, DWU. Indien zich onder de werking van het DWU een situatie als in de zaak DHL voordoet, kan voor wat betreft de douaneschuld op basis van art. 124, lid 1, onderdeel k, DWU worden geconcludeerd dat deze schuld tenietgaat. Het maakt in dit kader niet uit of de douaneschuld is ontstaan wegens een onttrekking of een non-compliance met de voorwaarden van de schorsingsregeling. Als zich nu onder de werking van het DWU een geval als in de zaak DHL voordoet, is het dan gelet op het arrest B & S GTC mogelijk dat een douaneschuld teniet gaat in een situatie waarin invoer-btw verschuldigd is en blijft?

5 7. Redelijke uitkomst Ondanks de opgeroepen vraagtekens bij de motivering en de geconstateerde inconsistentie in de rechtspraak van het HvJ, is de uitkomst in het arrest Eurogate II en DHL wat ons betreft redelijk en lijkt deze te stroken met de doelstelling van de Btw-richtlijn. De doelstelling van deze richtlijnen is namelijk het belasten van consumptieve bestedingen. De heffingssystematiek van de btw is er dan ook op gericht om de heffing van consumptieve bestedingen te waarborgen. Nu in de zaken Eurogate II en DHL vast is komen te staan dat de goederen het grondgebied van de EU hebben verlaten, lijkt btw-heffing ter waarborging van belastingheffing op consumptieve bestedingen niet meer nodig. Conclusie Het HvJ heeft uitspraak gedaan in de gevoegde zaken Eurogate II en DHL. Gezien de overeenkomsten tussen beide zaken is het HvJ voor wat betreft de verschuldigdheid van invoer-btw in beide zaken tot een gelijkluidend oordeel gekomen. De motivering van het HvJ heeft in beide zaken vragen bij ons doen rijzen. In de zaak Eurogate II rees de vraag: waarom heeft het HvJ ter bepaling van het moment waarop goederen voor btw-toepassing aan een schorsingsregeling zijn onttrokken aansluiting gezocht bij het moment van constateren van een verzuim? Bovendien rees de vraag of dit gevolgen heeft voor het aanvangsmoment van de in art. 221 CDW opgenomen verjaringstermijn. Het oordeel over de verschuldigdheid van invoer-btw in de zaak DHL is gebaseerd op de vaststelling dat de in kwestie onder schorsing van rechten vervoerde goederen tot op het moment van wederuitvoer niet zijn onttrokken aan de betreffende douaneregeling. Deze vaststelling lijkt niet in overeenstemming met het eerder door het HvJ gewezen arrest B & S GTC. De vraag rijst of het HvJ ook zou hebben geoordeeld dat geen invoer-btw is verschuldigd indien, gelet op het arrest B & S GTC, is vastgesteld dat een douaneschuld op grond van art. 203 CDW is ontstaan. Een ontkennend antwoord hierop doet dan weer de vraag rijzen: kan onder de werking van het DWU de situatie bestaan waarin een invoer-btw-schuld ontstaat en blijft bestaan ondanks dat de daarmee corresponderende douaneschuld tenietgaat? Voor wat betreft de uitkomst in de zaken Eurogate II en DHL zijn we van mening dat deze, gezien de doelstelling van de Btw-richtlijn, redelijk is. [1] HvJ 2 juni 2016, zaken C-226/14 en C-228/14 (Eurogate II en DHL), NTFR 2016/607, r.o [2] HvJ 15 mei 2014, zaak C-480/12 (X BV), NTFR 2014/1724, r.o. 54. [3] Art. 37 van het tot 1 mei 2016 (en derhalve in de besproken zaken) van toepassing zijnde CDW (art. 134 van het thans van toepassing zijnde DWU). [4] HvJ 2 juni 2016, zaken C-226/14 en C-228/14 (Eurogate en DHL), NTFR 2016/607, r.o. 65. [5] HvJ 2 juni 2016, C-226/14 en C-228/14 (Eurogate en DHL), NTFR 2016/607, r.o [6] HvJ 15 mei 2014, zaak C-480/12 (X BV), NTFR 2014/1724, r.o. 54. [7] HvJ 2 juni 2016, zakenc-226/14 en C-228/14 (Eurogate en DHL), NTFR 2016/607, r.o. 77, laatste volzin. Bron: Datum: :22:35 Alle rechten voorbehouden. Alle auteursrechten en databankrechten van deze tekst worden uitdrukkelijk voorbehouden. Deze rechten berusten bij Sdu Uitgevers. Niets uit NDFR mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch,mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. All rights reserved. No part of this publication may be reproduced, stored in a retrieval system, or transmitted in any form or by any means, electronic, mechanical, photocopying, recording or otherwise, without the publisher s prior consent.