Jaarverslag 2006 Hanzehogeschool Groningen

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Jaarverslag 2006 Hanzehogeschool Groningen"

Transcriptie

1 Jaarverslag 2006 Hanzehogeschool Groningen

2 INHOUD JAARVERSLAG ALGEMEEN 3 Voorwoord van het College van Bestuur 3 Bericht van de Raad van Toezicht 5 Kerngegevens 6 De Hanzehogeschool Groningen 9 Strategisch beleid ONDERWIJS 19 Resultaten 19 Ontwikkeling onderwijsaanbod 23 Onderwijsvernieuwing 25 ICT en onderwijs 27 Kwaliteitszorg 28 Samenwerking STUDENTEN 35 Werving 35 Diversiteit 37 Aansluiting 38 Begeleiding 39 Talentvolle studenten KENNISINSTELLING 43 Toegepast onderzoek 43 Lectoraten 45 Contractactiviteiten INTERNATIONALISERING BEDRIJFSVOERING 57 Financieel beleid 57 Personeel 61 Huisvesting JAARREKENING 67 Grondslagen voor de jaarrekening 67 Balans 70 Exploitatierekening 71 Kasstroomoverzicht 72 Toelichting op de balans 73 Toelichting op de exploitatierekening 80 Overige bijlagen BIJLAGEN 91 Nevenfuncties leden College van Bestuur 91 Netwerk van strategische partners 92 Hanzehogeschool Groningen Jaarverslag

3 1. ALGEMEEN VOORWOORD VAN HET COLLEGE VAN BESTUUR De Hanzehogeschool Groningen groeit. Het aantal studenten neemt toe en de ontwikkeling van onderwijsinstelling naar een kennisinstelling gaat gepaard met uitbreiding van lectoraten en onderzoeksactiviteiten in de drie kenniscentra en de diverse expertisecentra. Aan de kwaliteit van onderwijs en onderzoek is in 2006 gewerkt volgens de lijnen die we in het strategisch beleidsplan Focus 2010 hebben uitgezet. Speerpunten daarin zijn internationalisering en het uitbouwen van Hanzehogeschool Groningen tot kennisinstelling. Talentontwikkeling en ondernemerschap staan centraal. In 2006 bouwde de Hanzehogeschool Groningen de internationale context van het eigen onderwijs verder uit, binnen het curriculum en in praktijkopdrachten en stages. Onze studenten stimuleren we om een studieonderdeel of stage in het buitenland te doen. Ruim duizend van hen deden dat met enthousiasme. Buitenlandse studenten nodigen we uit om bij de Hanzehogeschool Groningen te komen studeren. Meer dan duizend reguliere studenten met ruim 80 verschillende nationaliteiten wisten onze hogeschool te vinden. Zij leveren op hun beurt een bijdrage aan het internationale karakter van onze onderwijsgemeenschap. Met tientallen organisaties en scholen in het buitenland bestaan duurzame samenwerkingsverbanden. Ook exporteerde de hogeschool in verschillende projecten kennis naar Oeganda, Ghana, Vietnam en Indonesië. Een markant feestelijk hoogtepunt van het afgelopen jaar was de naamgeving en lustrumviering van het Prins Claus Conservatorium. De internationale oriëntatie van het conservatorium heeft zwaar meegewogen bij het verkrijgen van toestemming om de naam te mogen voeren van Prins Claus, de muziekprins zoals zijn zoon Willem-Alexander hem eens noemde. Hare Majesteit Koningin Beatrix onthulde een kunstwerk met de beeltenis van Prins Claus, in de ontvangsthal van het Conservatorium. Daarna woonde de koningin het concert bij dat alumni, docenten en studenten van het Prins Claus Conservatorium verzorgden. Op het programma stonden een aantal speciaal voor deze gelegenheid gecomponeerde muziekstukken over teksten uit publicaties van Prins Claus die zijn brede internationale oriëntatie illustreerden. Het concert kreeg één van die teksten mee als motto Freedom is in the mind, and a free mind can offer a kind of inner peace that cannot be taken away. Talentontwikkeling en ondernemerschap lopen als een rode draad door onderwijs en onderzoek bij de Hanzehogeschool Groningen. Sinds 2006 kunnen alle studenten een minor Ondernemerschap kiezen die leidt tot het HBO-certificaat Ondernemerschap. Ook biedt de hogeschool ondernemende studenten faciliteiten, onder meer door participatie in ondersteuning van studentondernemingen, en is er binnen het onderwijs en onderzoek royaal aandacht voor ondernemerschap. In de herfst van 2006 ging het programma Talentontwikkeling van start en ook in het kader van diversiteit worden talentvolle studenten extra mogelijkheden geboden, zoals bijvoorbeeld in het programma Meester- Gezel waarin de Hanzehogeschool Groningen deelneemt. Het hart van de Hanzehogeschool Groningen als kennisinstituut wordt gevormd door lectoraten en kennis- en expertisecentra. Eind 2006 telde de hogeschool 16 lectoraten; zeven nieuwe lectoraten zijn in voorbereiding. Een groot aantal daarvan is verbonden aan een van de drie kenniscentra. Binnen elk kenniscentrum bundelen verschillende schools en lectoraten hun toegepast onderzoek rond gezamenlijke thema s in de noordelijke regio. De samenwerking met een groot aantal externe partijen staat borg voor regionale verankering en zorgt voor aanvullende financiering.

4 Het is een teken dat de Hanzehogeschool Groningen succesvol verbindingen legt met bedrijven en organisaties in de regio. Alle medewerkers die met hun inzet en talenten mogelijk maakten dat 2006 een goed jaar werd voor de Hanzehogeschool Groningen willen wij van harte danken voor hun bijdrage. Groningen, juni 2007 Namens het College van Bestuur, drs. Henk J. Pijlman, voorzitter Hanzehogeschool Groningen Jaarverslag

5 BERICHT VAN DE RAAD VAN TOEZICHT In 2006 heeft de Raad van Toezicht van de Hanzehogeschool Groningen zeven maal vergaderd. De werkzaamheden van de Raad hadden in de eerste plaats betrekking op zaken als het goedkeuren van de jaarrekening, de (meerjaren)begroting en overige zaken van groot financieel belang, het bespreken van ontwikkelingen bij de schools, de stand van zaken van aanmeldingen, onderwijskwaliteit en accreditaties. Daarnaast heeft de voorzitter van de Raad van Toezicht regelmatig overleg gevoerd met de voorzitter van het College van Bestuur. Het lid van de Raad dat is belast met auditzaken heeft specifiek overleg gevoerd met de controller en de externe accountant. Over de aanpak van de speerpunten ontwikkeling naar kennisinstelling en internationalisering in het strategisch beleidsplan Focus 2010 is de Raad in de loop van 2006 regelmatig geïnformeerd. De Raad besprak de nota Onderzoeksbeleid, de uitbreiding van het aantal lectoraten, en de plannen om het toegepast onderzoek binnen de hogeschool te concentreren in een selectief aantal kenniscentra. Daarbij kwamen de samenwerkingsverbanden van de lectoraten en kenniskringen met instellingen en bedrijven in de regio aan de orde. Internationaliseringsbeleid stond ook een aantal malen op de agenda van Raadsvergaderingen. De Raad nam kennis van de resultaten van het onderzoek naar internationaliseringscompetenties van de docenten van de hogeschool dat in opdracht van het hogeschoolbrede lectoraat Internationalisering en Internationale Beroepspraktijk is uitgevoerd door HanzeConnect. De beleidsnota Verder Kijken, waarin het internationaliseringsbeleid voor alle geledingen van de hogeschool voor de komende jaren is uitgewerkt, is besproken. De Raad was betrokken bij plannen met grote financiële gevolgen. Dat betrof onder meer de plannen voor de revitalisering van de contractorganisatie HanzeConnect. Omdat de hogeschool het afgelopen jaar een aanzienlijke groei heeft gerealiseerd die - gezien de trend - vraagt om aanpassing van de huisvestingsplannen, is er overleg met de Raad geweest over nieuw- en verbouw. Ook heeft de Raad met het College gesproken over de mogelijkheden om te komen tot een concentratie van de kunstopleidingen en de keuze voor een daarbij aansluitende huisvesting. De Raad is geïnformeerd over de implementatie van functieordening binnen de hogeschool in 2006, waarvoor in het vorige verslagjaar de voorbereidingen waren getroffen in overleg tussen College van Bestuur en HMR. De voorzitter van de Raad van Toezicht was als juryvoorzitter dit jaar nauw betrokken bij de toekenning van de Hannie Schaftprijs, uitgereikt bij de opening van het hogeschooljaar. Tot genoegen van de jury was de keus voor een winnaar niet makkelijk door de brede variatie aan excellente werkstukken die voor de prijs in aanmerking kwamen. De Raad stelt het zeer op prijs dat talentvolle studenten én medewerkers worden uitgedaagd om zich voor dit soort competities in te zetten. Een gelauwerde student of docent is een kroonjuweel voor een hogeschool. De Raad van Toezicht spreekt zijn waardering uit voor de inzet, betrokkenheid en samenwerking van alle medewerkers die onderwijs, onderzoek en ondernemerschap bij de Hanzehogeschool Groningen in 2006 mogelijk maakten. De Raad dankt hen allen. Groningen, juni 2007 Namens de Raad van Toezicht, mr. T. S. Plas, voorzitter Hanzehogeschool Groningen Jaarverslag

6 KERNGEGEVENS Kerngegevens Hanzehogeschool Groningen Studenten aantallen inschrijvingen instroom afgestudeerden buitenlandse studenten uitwisseling naar Nederland uitwisseling naar buitenland Medewerkers aantallen in aantal in fte Financiële resultaten alle bedragen * baten lasten resultaat Kerngegevens schools 2006 studenten afgestudeerden instromers buitenlandse studenten Academie voor Architectuur, Bouwkunde en Civiele Techniek Academie voor Gezondheidsstudies Academie voor Sociale Studies Academie voor Verpleegkunde Instituut voor Bedrijfskunde Instituut voor Communicatie & Media Instituut voor Engineering Instituut voor Facility Management Instituut voor Financieel Economisch Management Instituut voor Informatie- en Communicatie Technologie Instituut voor Life Science & Technology Instituut voor Marketing & Management Instituut voor Rechtenstudies Instituut voor Sportstudies International Business School Pedagogische Academie Academie voor Beeldende Kunst en Vormgeving School of Performing Arts totaal Hanzehogeschool Groningen Jaarverslag

7 Overzicht schools en opleidingen Bacheloropleidingen Naam school Academie voor Architectuur, Bouwkunde & Civiele Techniek Academie voor Beeldende Kunst en Vormgeving - Academie Minerva Opleidingen Bouwkunde Civiele techniek - Academie voor Popcultuur Muziek Vormgeving Academie voor Gezondheidsstudies Academie voor Sociale Studies Academie voor Verpleegkunde Instituut voor Bedrijfskunde Instituut voor Communicatie & Media Instituut voor Engineering Instituut voor Facility Management Instituut voor Financieel Economisch Management Instituut voor Informatie- en Communicatietechnologie Instituut voor Life Science & Technology Autonome Beeldende Kunst Docent Beeldende Kunst en Vormgeving Vormgeving Fysiotherapie Logopedie Medisch Beeldvormende en Radiotherapeutische Technieken Mondzorgkunde Voeding & Diëtetiek Maatschappelijk Werk en Dienstverlening Sociaal Pedagogische Hulpverlening Toegepaste Psychologie Verpleegkunde (HBO-V) Management Economie en Recht Personeel & Arbeid Vastgoed & Makelaardij Communicatie International Communication Communicatiesystemen Informatiedienstverlening en -management Elektrotechniek Human Technology Technische Bedrijfskunde Werktuigbouwkunde Facility Management International Facility Management Accountancy Bedrijfseconomie Financial Services Management Fiscale Economie Bedrijfskundige Informatica Informatica Technische Informatica Bio-informatica Biologie en Medisch Laboratoriumonderzoek Chemie Chemische Technologie Hanzehogeschool Groningen Jaarverslag

8 Naam school Instituut voor Marketing & Management Opleidingen Commerciële Economie Food & Business International Business & Management Small Business & Retail Management Instituut voor Rechtenstudies Instituut voor Sportstudies International Business School Pedagogische Academie School of Performing Arts - Dansacademie Noord-Nederland Docent Dans Dans - Prins Claus Conservatorium Docent Muziek Muziek HBO-Rechten Sociaal Juridische Dienstverlening Lerarenopleiding Lichamelijke Opvoeding Sport, Gezondheid en Management International Business and Management Studies Internationale Betriebswirtschaft Lerarenopleiding Basisonderwijs Masteropleidingen en voortgezette opleidingen Masteropleidingen Advanced Nursing Practice Architectuur Executive MBA MBA International Business and Management Physician Assistant Real Estate Voortgezette opleidingen MFA IME Interactive Media and Environments MFA Schilderkunst MFA Theatervormgeving HanzeConnect voert de MSc Accounting and Finance uit, die is geaccrediteerd bij de Open Universiteit Nederland Hanzehogeschool Groningen Jaarverslag

9 DE HANZEHOGESCHOOL GRONINGEN Missie De Hanzehogeschool Groningen leidt ondernemende, maatschappelijk verantwoordelijke en internationaal georiënteerde professionals op en draagt bij aan de kenniscirculatie in Noord- Nederland. Deze missie komt voort uit de identiteit als brede en diverse hogeschool en maatschappelijke onderneming. De centrale waarden die hierbij horen zijn: individuele ontplooiing; respect en actieve tolerantie; ondernemend, praktijkgericht en nuchter; verantwoordelijk en duurzaam. Vanuit deze centrale waarden wil de Hanzehogeschool Groningen een bijdrage leveren aan de professionele beroepsbeoefening in de (Noord-)Nederlandse kennissamenleving. De hogeschool doet dat op diverse manieren: door studenten op te leiden tot beroepsbeoefenaars op hbo-niveau; door werkende professionals na- en bijscholing te bieden zodat hun competenties actueel blijven en worden uitgebreid; door werknemers in bedrijven en instellingen die geen hbo-diploma hebben, maar daartoe wel de potentie hebben, op te leiden tot hbo-niveau; door samen met bedrijven en instellingen te werken aan kennistoepassing en innovatie. De Hanzehogeschool Groningen onderscheidt zich van andere hogescholen door de veelkleurigheid en het eigen gezicht van de schools, de sterke nadruk op internationalisering en de directe band met de noordelijke regio. Profiel De Hanzehogeschool Groningen is een internationaal georiënteerd kennisinstituut dat de individuele student ruime mogelijkheden voor passend voltijd-, deeltijd en duaal onderwijs biedt. Voor professionals levert de hogeschool postinitieel onderwijs en voor bedrijven waardevolle kennis voor kennistoepassing en innovatie. De thuisbasis van de Hanzehogeschool Groningen is studentenstad Groningen. De hogeschool richt zich op de noordelijke regio Groningen, Friesland en Drenthe - en als het zinvol is ook daarbuiten. Ondernemerschap speelt binnen de verdere ontwikkeling van de hogeschool als kennisinstituut een belangrijke rol. Op dit terrein worden vele initiatieven ontplooid en ondernemerschap bij studenten wordt gestimuleerd en actief ondersteund. De Hanzehogeschool Groningen krijgt als opleidingsinstituut veel waardering. Dit blijkt ondermeer uit prijzen en beurzen die studenten ten deel vallen. Zo kregen in 2006 twee Duitse studentes van het Instituut voor Communicatie & Media van de Hanzehogeschool Groningen een Huygens Scholarship voor getalenteerde studenten en ontving een student van het Prins Claus Conservatorium een Fullbright Graduate beurs. Geschiedenis In 1798 werd het eerste instituut opgericht dat een ononderbroken lijn heeft met de huidige Hanzehogeschool Groningen. In januari 1798 gingen de lessen van start in de Oude Kijk in t Jatstraat waar onderwijs gegeven werd in 'Teken-, Bouw- en Zeevaartkunde mitsgaders andere daartoe betrekkelijke wetenschappen'. Dertig jaar later gebruikte dit instituut voor het eerst de naam Academie Minerva. Hanzehogeschool Groningen Jaarverslag

10 Deze ontstaansgeschiedenis is exemplarisch voor de vele andere instituten die als voorganger van de Hanzehogeschool Groningen gelden. Begin jaren tachtig bestonden er in de stad Groningen niet minder dan 24 instellingen voor hoger beroepsonderwijs. In 1986 gingen 16 daarvan samen op in de Rijkshogeschool Groningen. Dit was de eerste hogeschool 'nieuwe stijl' in Nederland. Kort na het ontstaan van de Rijkshogeschool Groningen volgde een tweede fusie in het Groninger hoger onderwijs. Deze fuseerde nog eens zes jaar later met de Rijkshogeschool Groningen tot Hanzehogeschool, Hogeschool van Groningen, die in 1999 haar naam wijzigde in de huidige: 'Hanzehogeschool Groningen'. Hanzehogeschool Groningen Jaarverslag

11 Structuur van de organisatie Organogram Hanzehogeschool Groningen Jaarverslag

12 Samenstelling bestuurlijke organisatie Raad van Toezicht College van Bestuur dhr. mr. T.S. Plas, voorzitter dhr. drs. H.J. Pijlman, voorzitter dhr. J. Emmelkamp mw. drs. M.C.J. van Os Schaap, vice voorzitter mw. I.G.C. Faber MBA dhr. drs. W. Wieling, lid dhr. U. Kleinhuis RA dhr. prof. dr. R. van Schilfgaarde dhr. K. van Twist Stafbureaus en bedrijven Directeuren Administratief Bedrijf dhr. drs. M.C.J.M. Verheijen Facilitair Bedrijf dhr. ir. H. de Zeeuw Financieel Economische Zaken dhr. drs. K. van der Wal Marketing & Communicatie dhr drs. A. Nimis (per 1 maart) Onderwijszaken dhr. drs. J.L.H. Degenaar Personeel & Organisatie dhr. drs. S.A.M van der Zee Schools Deans Academie voor Architectuur, Bouwkunde & Civiele mw. drs. E.M.T. Ardon-Visser Techniek Academie voor Gezondheidsstudies mw. G. Steendam Academie voor Sociale Studies dhr. dr. H. de Ruiter (per ) Academie voor Verpleegkunde mw. J. Bijma Instituut voor Bedrijfskunde mw. mr. H.J.E. van Balen Instituut voor Communicatie & Media mw. E.C.M. Landman Instituut voor Engineering dhr. ir. G. Kuiken Instituut voor Facility Management dhr. drs. H. Boonstra Instituut voor Financieel Economisch Management dhr. drs. F.J. Bangma Instituut voor Informatie- en Communicatietechnologie dhr. dr. ir. J.H.G. van Pol Instituut voor Life Science & Technology dhr. drs. R.J. van Linschoten Instituut voor Marketing & Management dhr. drs. F.M.A.A. Donders Instituut voor Rechtenstudies mw. mr. T. Faber-Remmelts Instituut voor Sportstudies dhr. A.C. van der Tuuk International Business School dhr. drs. P. N. Ganzeboom Pedagogische Academie mw. drs. M. R. Ketz School of Performing Arts dhr. C. Fictoor Academie voor Beeldende Kunst en Vormgeving mw. drs. P. de Vries a.i. (per 1 december) Contractorganisatie HanzeConnect Directeur Mw. A.H Wösten-Kreeft (per ) Hogeschoolmedezeggenschapsraad (vanaf 1 september) Personeelsleden Studentleden Inge Bakker Nadia Amraoui Lammert Been Egbert de Boer Henk van Essen Erik Jan Braam Martin Kramer Gerda van Galen Nico Marsman Koen de Groot Sadhna Oediet Doebé Joost Hoogesteger Dirk Sijbesma Kristel Jeuring Lieuwe Terpstra Mino I. Kasanwidjojo Mieke Uges Brenda Oosterheerd Hanzehogeschool Groningen Jaarverslag

13 Medezeggenschap De hogeschool kent een Hogeschoolmedezeggenschapsraad (HMR), achttien Schoolmedezeggenschapsraden (SMR) en een Dienstenraad (DR, voor medewerkers van stafbureaus, bedrijven en HanzeConnect). In mei 2006 zijn de verkiezingen van deze raden gehouden. De nieuw verkozen leden zijn op 1 september in een gezamenlijke bijeenkomst geïnstalleerd. Hanzehogeschool Groningen Jaarverslag

14 STRATEGISCH BELEID In 2005 is het strategisch beleidsplan van de Hanzehogeschool Groningen voor de periode vastgesteld onder de naam Focus De strategische doelen van de hogeschool ontwikkeling tot kennisinstelling en internationalisering komen voort uit de vraag van de samenleving en sluiten aan op de belangrijkste thema s in het landelijke Hoger Onderwijs en Onderzoek Plan (HOOP). Focus 2010 bepaalt het beleid van de hogeschool tot aan 2009 wanneer een nieuw landelijk Hoger Onderwijs en Onderzoek Plan verschijnt. Op basis van Focus 2010 hebben de schools in 2005 hun eigen strategische beleidsplannen geschreven. Deze plannen geven weer hoe de schools ieder op hun eigen wijze bijdragen aan de gemeenschappelijke doelen van de hogeschool. Ook zijn de activiteiten voor de komende jaren benoemd. In 2006 is de uitvoering van deze beleidsplannen gestart. Doelen Voor de periode laat de missie van de hogeschool zich vertalen in twee strategische doelen: De Hanzehogeschool Groningen ontwikkelt zich binnen de noordelijke regio door van onderwijsinstelling naar kennisinstelling. Dit betekent dat de Hanzehogeschool Groningen: - een toonaangevende noordelijke leverancier is van kwalitatief hoogwaardige professionals die met succes hun weg vinden in de maatschappij; - een stevige positie heeft als partner in kennistoepassing en innovatie; - een stevige positie heeft als aanbieder van postinitieel onderwijs; - een belangrijke maatschappelijke rol in de regio vervult. De Hanzehogeschool Groningen opereert vanuit internationaal perspectief. Dit betekent dat de Hanzehogeschool Groningen: - de internationale context in alle onderwijsactiviteiten heeft verankerd; - een internationale omgeving biedt aan studenten; - kennis exporteert. De in 2005 ontwikkelde plannen zijn in 2006 verder geïmplementeerd en moeten in 2008 tot bovenstaande doelen leiden. Besturingssystematiek De Hanzehogeschool Groningen heeft met het programma Besturingssystematiek veel aandacht besteed aan resultaatgericht werken en een eenduidige en transparante manier van besturen. Via dit programma zijn processen en hulpmiddelen in kaart gebracht en ontwikkeld die resultaatgericht sturen mogelijk maken op basis van de cyclus plan, do, check, act. De processen zijn onderdeel van de planning- en controlcyclus. De hulpmiddelen zijn onder andere een managementdashboard, managementovereenkomsten, managementrapportages, formats voor plannen en een lexicon. Op basis van de gestelde doelen bepaalt de hogeschool streefwaarden (prestatie-indicatoren) om te kunnen meten of de doelen gehaald worden. De resultaten worden bijgehouden in het managementdashboard van de hogeschool en meegenomen in managementovereenkomsten en managementrapportages. Resultaten Het jaar 2006 was het tweede jaar waarin het strategisch beleidsplan tot uitvoering kwam. Hieronder staat een overzicht van doelen waarbij de hogeschool streefwaarden had geformuleerd in het verslagjaar. De positie in de Keuzegids is beïnvloed doordat het om méér hogescholen ging. Hanzehogeschool Groningen Jaarverslag

15 Overzicht doelen en resultaten Hanzehogeschool Groningen 2006 Strategische doelen Kennisinstelling Internationaal perspectief toonaangevende leverancier van professionals internationale omgeving streefcijfer marktaandeel 5,4% aantal buitenlandse studenten realisatie ,8% streefcijfer groei * 10% realisatie 7% * ten opzichte van 1999 aantallen opleidingen bachelors ** 55 masters 7 associate degree 1 positie keuzegids positie keuzegids positie keuzegids ** croho geregistreerd accreditaties aangevraagd 5 verkregen 5 stevige positie als partner in kennistoepassing en innovatie omzetverwachting HanzeConnect realisatie 10,5 M 10,9 M aantal lectoraten 16 Bedrijfsvoering Onderwijs Financiën streefcijfer rendement afgestudeerden 48% streefcijfer solvabiliteit 0,35 realisatie 51% realisatie 0,38 Personeel streefcijfer verzuim 5,5% realisatie 4,1% Bij het realiseren van de strategische doelen wordt ten aanzien van de bedrijfsvoering een aantal belangrijke resultaten gevolgd. De Hanzehogeschool Groningen presteert op het gebied van de personele en financiële doelen boven verwachting: het verzuim daalt en de solvabiliteit stijgt. Hanzehogeschool Groningen Jaarverslag

16 Ten aanzien van de doorontwikkeling naar kennisinstelling in de regio zijn onder meer de volgende resultaten behaald: De Hanzehogeschool Groningen is de grootste en breedste hogeschool in het Noorden. Het totale aantal inschrijvingen groeide met 5% tot een totaal aantal van studenten. Daarmee heeft de hogeschool een groeiend marktaandeel van 5,8% in Er zijn nieuwe Hanze kenniscentra gestart om de uitwisseling en innovatie van kennis te versterken: het Energie Kenniscentrum en het Kenniscentrum Zorg, Welzijn, Sport & Educatie (CARI). Er zijn voorbereidingen getroffen voor het Kenniscentrum Ondernemerschap. Er zijn diverse nieuwe (vormen van) opleidingen gestart en voorbereid. Alle vijf aangevraagde accreditaties voor bacheloropleidingen zijn in 2006 toegekend. De hogeschool biedt zes geaccrediteerde masteropleidingen aan, en voert de MSc Accounting and Finance uit, die is accrediteerd bij de Open Universiteit Heerlen. Samen met de universiteit wordt er in UHG-verband onder meer gewerkt aan schakelprogramma s om de doorstroom tussen hogeschool en universiteit te bevorderen. Die doorstroom is, met 16,8%, het hoogste van het land. Bij de contractorganisatie, HanzeConnect, liepen in 2006 meerdere adviestrajecten om regionale bedrijven te versterken en worden uiteenlopende vormen van postinitieel onderwijs aangeboden. In 2006 volgden ongeveer mensen hier een opleiding. Ten aanzien van het opereren vanuit internationaal perspectief zijn de volgende resultaten behaald: Er studeerden ruim buitenlandse studenten bij de hogeschool en een kleine studenten van de hogeschool gingen naar het buitenland voor studie of stage. Van het streven naar een groei van tien procent werd zeven procent gerealiseerd. Er werd in diverse (ontwikkelingssamenwerkings)projecten kennis geëxporteerd naar Oeganda, Ghana, Vietnam en Indonesië. De hogeschool heeft acht projecten in uitvoering met een gezamenlijke waarde voor de hogeschool van ongeveer 2,3 miljoen. Opleidingen hebben plannen uitgevoerd om het curriculum af te stemmen op de internationale beroepspraktijk. Centrale beleidsruimte De Hanzehogeschool Groningen stelt budget voor projecten beschikbaar via de centrale strategische beleidsruimte (CSBR). Hieruit kunnen schools, stafbureaus en bedrijven projecten aanvragen die een relatie hebben met strategisch beleid. Deze projecten worden geheel of gedeeltelijk gefinancierd vanuit CSBR-gelden. Hanzehogeschool Groningen Jaarverslag

17 In 2006 werd voor de volgende projecten het volgende geld benut: CSBR projecten 2006 alle bedragen in brede bachelor kwaliteitsimpuls opleidingen nieuwe opleidingen Onderwijsontwikkeling Kennisinstelling Overige projecten Totaal De brede bachelor is in het verslagjaar door een groot aantal bacheloropleidingen gebruikt. De kwaliteitsimpuls werd benut binnen de opleidingen van Academie Minerva, de Academie voor Popcultuur, het Instituut voor Facility Management en de Pedagogische Academie. Binnen de nieuwe opleidingen is aandacht besteed aan de masteropleiding Physician Assistant, de bacheloropleidingen International Communication en HBO Toegepaste Psychologie, en masteropleidingen bij Prins Claus Conservatorium. In het kader van onderwijsontwikkeling werden gelden ingezet voor de revitalisering van het deeltijdonderwijs, EVC en assesment, toetsbeleid, ICT en onderwijs. De kwaliteitsimpuls voor het speerpunt kennisinstelling werd gericht op het Kenniscentrum Energie, op toekomstvast bouwen en op vergroting van kennisoverdracht en kenniscirculatie. Binnen de overige projecten stonden internationalisering, werving in Duitsland, studieondersteuning, Pandia en een training beoordelen en belonen centraal. Governance In het verslagjaar is de branchecode governance, die in 2005 is voorbereid, vastgesteld en doorvertaald in beleid. Er is een instrumentarium ontwikkeld dat naast de branchecode is gehouden. De door de Hanzehogeschool Groningen gehanteerde definitie van governance luidt: Het waarborgen van de onderlinge samenhang van de wijze van sturen, beheersen en toezicht houden van de organisatie, gericht op een efficiënte en effectieve realisatie van beleidsdoelstellingen, en het daarover op een open wijze communiceren en verantwoording afleggen ten behoeve van belanghebbenden. Het instrumentarium bestaat uit 23 onderdelen, van arboreglement tot en met treasury. Uit die vergelijking is gebleken dat de Hanzehogeschool Groningen de zaken goed op orde heeft en dat slechts enkele aanpassingen en aanscherpingen nodig waren. Dit heeft in 2006 geleid tot enkele wijzigingen in de statuten en het huishoudelijk reglement. Daarmee zijn deze gemoderniseerd en up-to-date gebracht. Tevens is een klokkenluidersregeling voor studenten en medewerkers toegevoegd. Ook is het risicomanagement op een andere manier in de organisatie ingebed zodat instellingsbreed betere risicoafwegingen gemaakt kunnen worden. Eind 2006 is een stuurgroep Governance en Risicomanagement ingesteld waarin alle geledingen van de instelling vertegenwoordigd zijn. Deze stuurgroep houdt zich bezig met het verder ontwikkelen van hogeschoolbreed beleid. Hanzehogeschool Groningen Jaarverslag

18 Hanzehogeschool Groningen Jaarverslag

19 2. ONDERWIJS RESULTATEN De doelstelling van de Hanzehogeschool Groningen ten aanzien van de positie op de onderwijsmarkt is behoud van marktaandeel voor initieel onderwijs en vergroting van het marktaandeel voor deeltijd en duaal onderwijs. Aan deze doelstelling is in het verslagjaar ruimschoots voldaan. Marktaandeel Het marktaandeel van de Hanzehogeschool Groningen voor de voltijdmarkt was in ,47% en is daarmee gestegen ten opzichte van Ook het marktaandeel voor deeltijdonderwijs is iets toegenomen tot 3,06%. Het marktaandeel voor duaal onderwijs is relatief sterk gestegen, van 2,98% tot 3,42%, maar het gaat bij deze onderwijsvorm om lage absolute aantallen. Marktaandeel inschrijvingen Voltijd 6,47% 6,40% 6,28% Deeltijd 3,06% 2,97% 2,85% Duaal 3,42% 2,98% 2,28% Masters 2,95% 2,64% 2,05% Totaal 5,79% 5,67% 5,49% Ontwikkeling inschrijvingen In 2006 is de studentenpopulatie van de Hanzehogeschool Groningen met 5% gegroeid tot een totaal aantal van studenten. Het aantal inschrijvingen voor voltijdonderwijs groeide met 5,3%. verdeling aantal % aantal % aantal % Voltijd , , ,7 Deeltijd , , ,9 Duaal 411 1, , ,4 Groeipercentages aantal % aantal % aantal % Voltijd , , ,2 Deeltijd , , ,0 Duaal , , , , , ,6 Hanzehogeschool Groningen Jaarverslag

20 groeicijfers vooropleiding Havo 5% 7% 5% Vwo -1% -3% -6% Mbo 7% 8% 10% Overig 6% 5% 5% Totaal 5% 4% 5% groei: procentuele groei inschrijvingen ten opzichte van het voorgaande jaar bron: HSA/kengetallen Bij de instroom naar vooropleiding stijgt het aantal havisten met 5%. Het aantal vwo'ers daalde licht. Het beleid van de hogeschool is meer mbo'ers te laten instromen. Dit is in 2006 gerealiseerd. De betrekkelijk grote schommelingen in de instroom van mbo'ers worden voor een belangrijk deel verklaard uit herstructurering in het mbo in de afgelopen jaren. Daardoor fluctueert het absolute aantal mbo'ers sterk. Tabel instroom school Instroom schools groei 2005 groei 2004 groei Academie voor Architectuur, Bouwkunde en Civiele Techniek 196-4% % 226 3% Academie voor Gezondheidsstudies 695-2% % 635 2% Academie voor Sociale Studies % 457-2% % Academie voor Verpleegkunde 401 7% % 317 8% Instituut voor Bedrijfskunde % % 495 5% Instituut voor Communicatie & Media % % % Instituut voor Engineering 357 0% % 411 0% Instituut voor Facility Management % 283 6% 266 9% Instituut voor Financieel Economisch Management 284-1% % % Instituut voor Informatie- en Communicatietechnologie 210-5% 222-4% % Instituut voor Life Science & Technology 136 8% 126-2% % Instituut voor Marketing & Management 442 6% % 349-3% Instituut voor Rechtenstudies 383-1% % % Instituut voor Sportstudies 407 4% 392-6% 415 8% International Business School % 262 6% 247-5% Pedagogische Academie % 203-7% 219 3% School of the Arts 331-1% 335 8% 310-1% Academie voor Beeldende Kunst en Vormgeving % 217 School of Performing Arts 84-29% 118 groei: procentuele groei ten opzichte van het voorgaande jaar Totaal % % % Bij de instroom naar schools zijn de stijgingen en dalingen veelal te verklaren uit het starten of afbouwen van opleidingen en landelijke trends. De grote stijgingen bij de Pedagogische Academie en de Academie voor Sociale Studies zijn groter dan in het landelijke beeld. Toelating fixus opleidingen In het studiejaar was er een instellingsfixus voor de opleidingen Fysiotherapie, Mondhygiëne en Sport, Gezondheid & Management (SGM), waarbij Fysiotherapie en SGM een Hanzehogeschool Groningen Jaarverslag

21 decentrale selectie hebben gehanteerd. Voor die opleidingen hebben deze opleidingen een bepaald percentage van de opleidingsplaatsen zelf studenten geselecteerd aan de hand van specifieke selectiecriteria. Het percentage (numerus fixus gedeeld door aantal gegadigden voor de loting) van de aangemelde studenten dat met de studie is gestart was 74% bij Fysiotherapie (285 plaatsen), 86% bij Mondhygiëne (51 plaatsen) en 63% bij voltijd SGM (140 plaatsen). Studierendementen De studieduur bij zowel de uitvallers van de propedeusefase als van studenten die de propedeuse halen neemt af, mede door toename van het aantal bindend studieadviezen. De studieduur van de afgestudeerden is iets toegenomen, hoewel er geen trendbreuk is te zien. De studieduur is al enkele jaren stabiel: rond de vijftig maanden. Tabel studierendement voltijd Studierendement Propedeuse uitval (na 3 jaar) 35% 37% 36% Propedeuse examen (na 3 jaar) 62% 60% 61% Totaal uitval (na 5 jaar) 47% 45% 44% Afgestudeerden (na 5 jaar) 45% 48% 48% bron: HSA/kengetallen Tabel studievoortgang Studievoortgang Uitval Hoofdfase 5% 6% 6% Propedeuse 10% 10% 10% Studieduur (in maanden) Staartstudenten Uitval propedeuse Behalen propedeuse Afstuderen Percentage 6% 5% 5% duur: inschrijfduur behalve bij staartstudenten (bekostigingsduur) peildata:ultimo schooljaar Duur (jaar) 5,9 5,8 5,7 Hanzehogeschool Groningen Jaarverslag

22 Tabel studievoortgang per school Studievoortgang schools 2006 uitvallers propedeuse percentage uitvallers hoofdfase staart studenten 2006 studieduur in jaren uitval propedeuse behalen propedeuse bij afstuderen staart studenten Academie voor Architectuur, Bouwkunde en Civiele Techniek 18% 3% 9% 1,2 1,3 3,9 6,3 Academie voor Gezondheidsstudies 9% 2% 3% 0,9 1,4 3,9 5,4 Academie voor Sociale Studies 11% 8% 3% 0,8 1,3 4,1 5,7 Academie voor Verpleegkunde 11% 4% 2% 0,8 1,4 3,6 5,5 Instituut voor Bedrijfskunde 8% 4% 7% 0,8 1,2 4,2 5,8 Instituut voor Communicatie & Media 14% 4% 7% 1,0 1,4 4,4 5,9 Instituut voor Engineering 9% 3% 5% 0,9 1,5 4,0 6,0 Instituut voor Facility Management 9% 2% 7% 1,0 1,4 4,0 5,9 Instituut voor Financieel Economisch Management 8% 6% 11% 1,0 1,2 4,7 6,2 Instituut voor Informatie- en Communicatietechnologie 13% 4% 5% 0,8 1,0 4,1 5,8 Instituut voor Life Science & Technology 13% 6% 7% 1,0 1,4 4,2 6,7 Instituut voor Marketing & Management 12% 5% 8% 1,0 1,4 4,5 6,1 Instituut voor Rechtenstudies 13% 10% 4% 0,8 1,7 3,8 6,0 Instituut voor Sportstudies 13% 7% 4% 0,9 1,5 4,1 5,8 International Business School 13% 4% 5% 1,0 1,2 4,4 6,2 Pedagogische Academie 9% 4% 5% 0,9 1,4 4,0 5,7 Academie voor Beeldende Kunst en Vormgeving 5% 8% 4% 1,1 1,2 4,4 5,5 School of Performing Arts 3% 5% 5% 1,7 1,9 4,3 6,0 bron: dashboard/hsa; stand aug 2006 uitval propedeuse is tov totale populatie Hanzehogeschool Groningen 10% 5% 6% 0,9 1,4 4,1 5,9 Hanzehogeschool Groningen Jaarverslag

23 ONTWIKKELING ONDERWIJSAANBOD In 2006 zijn verschillende opleidingen gestart en voorbereid. De Hanzehogeschool Groningen ontwikkelt nieuwe bachelor- en masteropleidingen wanneer daar gebleken behoefte aan is. De hogeschool neemt een voorzichtige houding in als het gaat om het aanvragen van nieuwe opleidingen. Dit vanwege de ontwikkelingen op het gebied van de brede bachelor en de majorminorstructuur, alsook de terughoudendheid van de beoordelende instanties in het honoreren van nieuwe verzoeken. Daarnaast is de regie die de hogeschool voert op het ontwikkelen van nieuwe opleidingen aangescherpt; de voorbereiding vindt in overleg met het College van Bestuur plaats binnen de schools en het College van Bestuur beslist. Gestart in 2006 Airline Pilot & Management In samenwerking met de KLM Flight Academy in Eelde is de Hanzehogeschool Groningen in 2006 de opleiding Airline Pilot & Management gestart. Studenten starten met een mix van Technische Bedrijfskunde en Engineering aan de hogeschool. Daarna beginnen ze met de vliegopleiding bij de KLM Flight Academy in Eelde en in Arizona. De gecombineerde vierjarige opleiding levert het diploma Bachelor of Engineering en het Europese brevet voor verkeersvlieger op. Voor studenten met vooropleiding mbo is dit de enige route om een vliegbrevet te verkrijgen. Deze opleiding betekent niet alleen een verrijking voor de reguliere opleiding Technische Bedrijfskunde, maar ook voor het kennisinstituut Hanzehogeschool Groningen in zijn geheel. Door deze samenwerking wordt bijgedragen aan het streven van de overheid om meer instroom te realiseren in techniekopleidingen. In 2006 schreven achttien studenten zich voor deze opleiding in. Deeltijdopleiding Vastgoed & Makelaardij In het verslagjaar is een deeltijdvariant van de opleiding Vastgoed & Makelaardij gestart. Er bleek behoefte te zijn aan een deeltijdopleiding voor de vastgoedbranche. De opleiding is opgezet in samenwerking met de opleidingstak van de NVM: de NVM SOM. De opleiding richt zich op mensen met relevante praktijkervaring. Zij kunnen de opleiding binnen drie jaar afronden. Een vierjarige variant is ook mogelijk. Achttien mensen gingen in 2006 met deze deeltijdopleiding van start. Master Real Estate Het Instituut voor Bedrijfskunde en HanzeConnect hebben in 2006 een Nederlandstalige masteropleiding Real Estate voorbereid. Het is een praktische opleiding voor mensen die werkzaam zijn in de vastgoedsector. Deze master onderscheidt zich van de bestaande masters door een andere didactische aanpak (met geconcentreerde cursusmodulen), een concurrerende prijsstelling en expliciete aandacht voor wonen. Associate degree Personeel & Arbeid In september 2006 is het Instituut voor Bedrijfskunde gestart met een pilot met een Associate degree (Ad) voor Personeel & Arbeid (deeltijd). Dit is een tweejarig programma dat deel uitmaakt van de hbo-bacheloropleiding Personeel & Arbeid. Het programma sluit af met een afzonderlijk diploma, de Associate degree. Deze nieuwe opleidingsvorm is vooral gericht op mbo-studenten of werkenden die een vierjarige opleiding te lang vinden. Na het behalen van de Associate degree kan de student indien gewenst later in twee jaar zijn hbo-bachelor afmaken bij de hogeschool. De opleiding startte met veertig deelnemers. Hanzehogeschool Groningen Jaarverslag

24 Voorbereid in 2006 Eind 2006 heeft de Hanzehogeschool drie aanvragen gedaan voor een pilot met een Associate degree. Deze aanvragen zijn toegekend en betreffen de voltijdopleidingen: Ad Muziek (bij het Prins Claus Conservatorium), Ad Praktijkondersteuner in de Zorg (bij de Academie voor Verpleegkunde) en de Ad Sport, Gezondheid en Management (bij het Instituut voor Sportstudies). Toegepaste Psychologie De Hanzehogeschool Groningen start in februari 2007 met de hbo-bacheloropleiding Toegepaste Psychologie. Na een zorgvuldige voorbereiding heeft de Hanzehogeschool Groningen samen met Fontys Hogescholen en de Hogeschool Leiden in 2005 een aanvraag ingediend voor deze nieuwe hbo-opleiding bij de NVAO. Voor volgende studiejaren wordt ook gedacht aan het opstarten van een deeltijdopleiding. Hanzehogeschool Groningen Jaarverslag

25 ONDERWIJSVERNIEUWING De onderwijsvernieuwing binnen de Hanzehogeschool Groningen bouwt voort op de onderwijsvisie en de kaders die binnen de Hanzehogeschool Groningen zijn ontwikkeld 1. In het jaar 2005/2006 heeft opnieuw een evaluatie plaatsgevonden van de implementatie van de onderwijskaders. In de rapportage hierover, met als titel Haven in zicht 2, werd op hoofdpunten geconcludeerd dat de onderwijskaders binnen de schools inmiddels vergaand zijn ingevoerd. Brede bachelors Binnen de schools is verder gewerkt aan plannen voor verbreding van bestaande opleidingen. Daarbij krijgen gemeenschappelijke domeincompetenties meer nadruk en worden gemeenschappelijke (keuze-)onderdelen ontwikkeld. Een bredere oriëntatiefase in de propedeuse met flexibele overstapmogelijkheden en nieuwe uitstroommogelijkheden (differentiaties, specialisaties, majors) die aansluiten bij actuele behoeften in het werkveld zijn de belangrijkste resultaten. Per school zijn keuzen gemaakt in aansluiting bij de mogelijkheden en ontwikkelingen in het werkveld. Uit een rapportage in maart 2006 bleek dat de uitvoering van projectplannen Brede Bachelor binnen de meeste schools volgens plan verloopt. Binnen sommige schools (IBS, Gezondheidsstudies, Sociale Studies, LST) is enige vertraging ontstaan waarbij de te behalen resultaten echter niet in het geding zijn. Major minorstructuur De Hanzehogeschool Groningen voert een major-minorstructuur in binnen het voltijd onderwijs. Daarbij kunnen alle studenten een vrije keuze maken uit het minoraanbod van de hogeschool. Een minor is een samenhangend, afgerond programma van dertig studiepunten dat bedoeld is als verbreding ten opzichte van de major. De rapportage Haven in Zicht laat zien dat vrijwel alle opleidingen per september 2006 een majorminorstructuur hebben ingevoerd of zijn gestart met de invoering daarvan. Alleen de opleidingen in de Kunsten (uitgezonderd de Academie voor Popcultuur) hebben (nog) niet voor een majorminorstructuur gekozen. In konden studenten kiezen uit een aanbod van meer dan veertig minors die instellingsbreed werden aangeboden. Of studenten daadwerkelijk een minor konden volgen, was mede afhankelijk van de fase van invoering van de major-minorstructuur binnen hun opleiding. Ook is het volgen van een (verbredende) minor niet verplicht. Studenten kunnen in plaats van een minor kiezen voor een (extra) specialisatieprogramma binnen de eigen opleiding of voor een vrij keuzepakket van keuzeblokken en keuzemodules binnen de hogeschool. Ongeveer 300 studenten hebben zich in 2006/2007 ingeschreven voor een minor. De keuze voor een minor maakten de studenten via de Digitale Onderwijsplanner (DOP), waarbij die keus werd vastgelegd in de Studie Overeenkomst (SOK). Deeltijd- en duale opleidingen kennen geen standaard major-minorstructuur. De kaders bieden echter wel de mogelijkheid voor het volgen van een minorprogramma. Sommige deeltijdopleidingen maken het mogelijk om onder voorwaarden en na goedkeuring van de examencommissie een specialisatieprogramma van 30 studiepunten in te ruilen voor een minorprogramma. 1 HG onderwijsvisie en kaders. Stafbureau Onderwijszaken, Hanzehogeschool Groningen, September Haven in zicht. Rapportage implementatie HG Onderwijskaders. Stafbureau Onderwijszaken, November Hanzehogeschool Groningen Jaarverslag

26 Toetsbeleid Voor vrijwel alle schools of opleidingen is in 2006 een toetsbeleid geformuleerd en een toetscommissie ingesteld. Als knelpunt werd gesignaleerd dat de beperking van het aantal tentamens binnen opleidingen aanhoudend op problemen stuit. Bovendien bleek dat het toetsbeleid en het studentenstatuut nog niet zijn geënt op nieuwe ontwikkelingen op het gebied van competentietoetsing (rapport Haven in zicht). Besloten is dat hierover in 2007 advies uitgebracht zal worden. EVC en assessment Assessment en erkenning van elders verworven competenties (EVC s) horen bij een leven lang leren en de afwisseling van leerloopbaan en arbeidsloopbaan. De toepassing van de EVC-systematiek in het hoger onderwijs sluit aan bij maatschappelijke ontwikkelingen en draagt bij aan een voldoende aanbod van hoger opgeleiden. Binnen de Hanzehogeschool Groningen zijn er de afgelopen jaren al diverse schools gestart met EVC-procedures. In 2006 is de kwaliteitscode EVC mede-ondertekend door de HBO-Raad en zijn binnen de hogeschool expertise en instrumenten rondom EVC & assessment toegankelijk gemaakt en gebundeld. Vergroten instroom techniekopleidingen De Hanzehogeschool Groningen is op meerdere manieren bezig om de instroom in haar techniekopleidingen te vergroten. Z_elf: vergroten techniekinstroom uit mbo, vo en zij instroom Het innovatieprogramma Z_elf van de Hanzehogeschool Groningen wordt gesteund door het project HBO-SPRINT via het Platform Bèta Techniek. Om de techniekinstroom vanuit het mbo te stimuleren liepen in 2005 drie speciale projecten met de regionale ROC s, Alfa-college, AOC Terra, Drenthe College en Noorderpoortcollege. Ter bevordering van de techniekinstroom uit het voortgezet onderwijs draagt de hogeschool bij aan het Technasium. Voor de vergroting van de zijinstroom heeft de hogeschool de projecten HBO-SPRINT en Flextech I & II. Flextech II richt zich op specifieke doelgroepen afgestemd op de vraag uit het beroepenveld. Binnen het project Connecticut van SURF wordt gewerkt aan het ontwikkelen van ICTinstrumenten om flexibilisering te vergroten en (zij)instroom en -doorstroom te verbeteren. De hogeschool nam verder deel aan het landelijke pilotproject EVC. Ook via het werken met brede bachelors creëert de hogeschool een verbreding in het aanbod en de instroom van techniekstudenten. De technische schools participeren in de landelijke projecten Instromen in techniek en Studieloopbaanbegeleiding. Hanzehogeschool Groningen Jaarverslag

27 ICT EN ONDERWIJS In september 2005 is het programma voor ICT en Onderwijs binnen de hogeschool van start gegaan. Dit is een vijfjarig programma met structurele aandacht voor interne en externe ontwikkelingen en de vertaalslag naar ICT-gebruik in het onderwijs. Rode draad hierin is het ondersteunen van medewerkers bij het beter benutten van de mogelijkheden die de elektronische leeromgeving biedt. Het meerjarenplan ICT en Onderwijs wil onder meer realiseren dat de koppositie van de Hanzehogeschool Groningen in het gebruik van ICT in het onderwijs behouden blijft. Verder wil het efficiencyverhoging, kwaliteitsverbetering en beter didactisch gebruik van ICT in het onderwijs realiseren. In de kern wordt de komende jaren op ICT-gebied ingezet op de realisatie van Mijn Hanze, een middel om gepersonaliseerde informatievoorziening vorm te geven voor iedereen die verbonden is met de instelling. Daarvoor is onderlinge afstemming van processen, organisatie, systemen en gegevens nodig. Het samenwerkingsverband Pandia, dat hier voor een deel invulling aan moest geven, is opgeheven en er is een nieuw project (IBIS) gestart dat gericht is op het realiseren van integratie van bedrijfs- en informatiesystemen Draadloze toegang Naar aanleiding van een positieve evaluatie van de uitgevoerde pilot met een draadloos netwerk in 2006 is besloten dit voor de gehele instelling beschikbaar te maken. Digitale Onderwijs Planner Om de flexibilisering en keuzevrijheid van studenten te ondersteunen, heeft de Hanzehogeschool Groningen een Digitale Onderwijs Planner (DOP) ontwikkeld. Hiermee krijgen studenten niet alleen zicht op het onderwijsaanbod van hun eigen opleiding, ze kunnen zich ook oriënteren op al het onderwijs dat binnen de hogeschool wordt aangeboden. In het verslagjaar is de DOP binnen de hele instelling ingevoerd voor eerstejaarsstudenten. Van een aantal opleidingen maken alle studenten gebruik van DOP. Met behulp van de DOP stelt de student dan jaarlijks een individuele studieovereenkomst (SOK) op, die door de studieloopbaanbegeleider namens de opleiding wordt geaccordeerd. Hiermee tekent de student digitaal in op het gewenste onderwijs. Netwerk en werkplekken In 2006 heeft er een uitbreiding plaatsgevonden van werkplekken in de vorm van een R&D- en mobiele werkplek. Op drie locaties is voor enkele honderden medewerkers een ondersteund draadloos netwerk gerealiseerd. De overige acht locaties volgen begin Daarmee wordt flexibele toegang tot het netwerk van de hogeschool gerealiseerd. Daarnaast wordt door de Hanzehogeschool Groningen deelgenomen aan het Akkoord van Groningen waarin is afgesproken om samen met de gemeente Groningen en de Rijksuniversiteit Groningen draadloze toegang voor studenten en medewerkers in de stad Groningen te realiseren. Ook zijn alle 3300 werkplekken van de hogeschool voorzien van ondermeer Office 2003 en een noodzakelijke update van Windows XP. Tevens is de Gebruikersraad (vertegenwoordiging van gebruikers van de HG-werkplek) geïnstalleerd, zodat de schools nu de gelegenheid hebben om meer invloed uit te oefenen op de functionaliteit van de HG-werkplek. Tot slot is in 2006 een start gemaakt met inloopsessies waar medewerkers en studenten 'Tips & Trucs' krijgen voorgeschoteld over het gebruik van de HG-werkplek. Hanzehogeschool Groningen Jaarverslag

28 KWALITEITSZORG Kwaliteitszorg is de mate waarin de Hanzehogeschool Groningen slaagt in het bereiken van haar doelen naar tevredenheid van studenten, werkveld, medewerkers, overheid en maatschappij. In 2006 is een hogeschoolbreed Kader Kwaliteitszorg opgesteld dat de leidraad is voor vormgeving en operationalisering van de kwaliteitszorgactiviteiten. Dit kader vormt de borging voor de kwaliteitszorg van de hogeschool en de koppeling met de externe kwaliteitsmetingen. De kwaliteitszorgcyclus is gekoppeld aan de beleidscyclus. Naast de accreditatietrajecten en monitoring door externe beoordelingen voert de Hanzehogeschool Groningen kwaliteitsmetingen of evaluaties uit onder alle belangrijke stakeholders. Alle medewerkers van de hogeschool ontvingen een boekje met een beknopte, leesbare samenvatting van het kwaliteitszorgkader. Kwaliteitszorg moet door iedereen binnen de hogeschool gedragen worden. Binnen iedere opleiding wordt bovendien periodiek een audit volgens het EFQM-model gehouden. EFQM symposium en internationalisering In oktober 2006 is een EFQM-symposium gehouden ter gelegenheid van tien jaar werken met EFQM op de Hanzehogeschool Groningen. Naast de presentatie van de eigen ervaringen van de instelling, sprak ook de voorzitter van het dagelijks bestuur van de NVAO Karl Dittrich over het belang van interne kwaliteitszorg bij accreditatie. Tijdens het congres Hanze Stimulansen voerden prof. dr. Marijke van der Wende, en de voorzitter van de HBO-Raad, Doekle Terpstra het woord. Daarbij kwamen internationale ontwikkelingen rond EFQM aan de orde. In het kader van een project in Ghana is een delegatie van veertien medewerkers van de National Accreditation Board en de Ghanese HBO-Raad gedurende een week getraind in de EFQM-methode en het auditen. Tevredenheid studenten In de blokevaluaties kunnen studenten hun mening over de inhoud en kwaliteit van de onderwijsblokken geven. De blokevaluaties zijn dit jaar hogeschoolbreed afgenomen en zij zijn signalerend van aard. De gegevens worden gebruikt als input bij panel- of groepsgesprekken. De jaarlijkse SSA-enquête (het studenttevredenheidsonderzoek van de Stichting Studenten Activiteiten van de Hanzehogeschool Groningen) is in december 2006 afgenomen. De enquête vraagt naar de tevredenheid van studenten in de voltijd-, deeltijd- en duale opleidingen. De respons op de digitale vragenlijst bedroeg in % en dat zijn bijna 5000 studenten. Het algemene rapportcijfer voor de opleiding als geheel was in 2006 een 6,58, dat is iets hoger dan het gemiddelde van 6,50 in Gemiddeld studeerden studenten van de Hanzehogeschool Groningen in 2006 per week 32 uur, waarvan 13 uur thuis. In 2005 was de studielast gemiddeld hoger, 38 uur per week in totaal. Eerstejaarsstudenten zijn iets positiever over de kwaliteitsaspecten dan ouderejaars studenten. De aansluiting behoeft echter wel aandacht. In de enquête worden 27 onderwijsaspecten behandeld. Een student is tevreden wanneer hij/zij een aspect gewaardeerd heeft met een rapportcijfer 6 of hoger. 75% van de studenten of meer is over 14 van de 27 onderwijsaspecten tevreden. Drie onderwijsaspecten krijgen een rapportcijfer hoger dan een 7,0, namelijk: De mate waarin de stages goed voorbereiden op het functioneren op de arbeidsmarkt De mate waarin de opleiding voldoet aan de eis van het bekendmaken van het tentamenrooster uiterlijk twee weken van tevoren De sfeer op de opleiding Studenten zijn duidelijk minder tevreden over de studieloopbaanbegeleiding (SLB). Hanzehogeschool Groningen Jaarverslag

Jaarverslag 2007. Hanzehogeschool Groningen

Jaarverslag 2007. Hanzehogeschool Groningen Jaarverslag 2007 Hanzehogeschool Groningen INHOUDSOPGAVE INHOUDSOPGAVE...1 1. ALGEMEEN...2 Voorwoord van het College van Bestuur...2 Bericht van de Raad van Toezicht...4 Kerngegevens...6 De Hanzehogeschool

Nadere informatie

Jaarverslag 2008. Hanze.nl/jaarverslag

Jaarverslag 2008. Hanze.nl/jaarverslag Jaarverslag 2008 Hanze.nl/jaarverslag Jaarverslag 2008 Hanzehogeschool Groningen Hanzehogeschool Groningen, kennisgemeenschap die vooruitgang boekt juni 2009 INHOUDSOPGAVE INHOUDSOPGAVE...1 1. ALGEMEEN...3

Nadere informatie

Studentenpopulatie Studenten ingeschreven bij voltijd-, deeltijd- en duale opleidingen gezamenlijk t/m

Studentenpopulatie Studenten ingeschreven bij voltijd-, deeltijd- en duale opleidingen gezamenlijk t/m Studentenpopulatie Studenten ingeschreven bij voltijd-, deeltijd- en duale opleidingen gezamenlijk 2009-2010 t/m 2011-2012 Economie Ad Bedrijfseconomie 38 Ad Facility Management 55 65 45 Accountancy 492

Nadere informatie

Informatiebrief wetgeving bepaling hoogte collegegelden

Informatiebrief wetgeving bepaling hoogte collegegelden Informatiebrief wetgeving bepaling hoogte collegegelden In het Hoger Onderwijs wordt onderscheid gemaakt tussen wettelijk en instellingscollegegeld. Het wettelijk collegegeld wordt door de minister vastgesteld

Nadere informatie

3.1.1 Bezoekersaantallen Open Dag

3.1.1 Bezoekersaantallen Open Dag 3 Onze studenten 3.1 Oriëntatie op vervolgonderwijs 3.1.1 Bezoekersaantallen Open Dag Bezoekersaantallen per vestiging nov 06 2007 2008 2009 2010 De Haagse Hogeschool 2832 14926 15575 19529 17405 De Haagse

Nadere informatie

havo Carrousel schooljaar 2015/2016 Beroepsoriëntatie voor 4-havo

havo Carrousel schooljaar 2015/2016 Beroepsoriëntatie voor 4-havo havo Carrousel schooljaar 2015/2016 Dit schooljaar organiseert jouw school een havo Carrousel. Dat is beroepsoriëntatie voor 4-havo. Tijdens drie bedrijfsbezoeken maak je kennis met beroepen. Ook leer

Nadere informatie

3.5 Studiestakers Aantal studiestakers en gemiddelde studieduur t/m

3.5 Studiestakers Aantal studiestakers en gemiddelde studieduur t/m 3.5 Studiestakers 3.5.1 Aantal studiestakers en gemiddelde studieduur 2007-2008 t/m 2009-2010 voltijd-, deeltijd- en duale opleidingen gezamenlijk aantal studiestakers gemiddelde studieduur Economie Accountancy

Nadere informatie

Hoop-gebied Opleiding

Hoop-gebied Opleiding 3.4 Afgestudeerden 3.4.1 Aantal afgestudeerden en afgestudeerden voltijd-, deeltijd- en duale opleidingen gezamenlijk 2007-2008 t/m 2009-2010 in aantal jaren Economie Accountancy 36 38 39 5,00 5,63 4,44

Nadere informatie

OSIRIS, Onderwijs en Studenten Informatie, Registratie en Inschrijf Systeem, het studentinformatie-

OSIRIS, Onderwijs en Studenten Informatie, Registratie en Inschrijf Systeem, het studentinformatie- Studentenpopulatie Omschrijving Peildatum of peilperiode Definities Afwijkingen Bron (systeem) Bron intern, organisatieonderdeel of extern Studentenpopulatie Er is niet uitgegaan van de gegevensverzameling

Nadere informatie

Hoop-gebied Opleiding

Hoop-gebied Opleiding 3.3 Samenstelling en omvang instroompopulatie 3.3.1 Instroom bij voltijd-, deeltijd- en duale opleidingen gezamenlijk 2008-2009 t/m 2010-2011 Economie Accountancy 161 166 155 Bedrijfseconomie 207 226 214

Nadere informatie

Voor alle overzichten geldt dat de cijfers betrekking hebben de vestigingen in Den Haag, Delft, Zoetermeer en Leiden;

Voor alle overzichten geldt dat de cijfers betrekking hebben de vestigingen in Den Haag, Delft, Zoetermeer en Leiden; Onze studenten Instroomgegevens Omschrijving Peildatum of peilperiode Definities Instroomgegevens Er is niet uitgegaan van de gegevensverzameling zoals die was op 1-12-2009 (definitieve eindstand), maar

Nadere informatie

Hoop-gebied opleiding 2008/ / / / / /2011

Hoop-gebied opleiding 2008/ / / / / /2011 Afgestudeerden Aantal afgestudeerden en afgestudeerden voltijd-, deeltijd- en duale opleidingen gezamenlijk 2090-2010 t/m 2011-2012 Economie Ad Facility Management 9 19 22 2.11 1.58 3.09 Accountancy 38

Nadere informatie

5. KWALITEIT. Tevredenheid van studenten en werkveld. Kwaliteitszorg en accreditatie

5. KWALITEIT. Tevredenheid van studenten en werkveld. Kwaliteitszorg en accreditatie 5. KWALITEIT Tevredenheid van studenten en werkveld Kwaliteitszorg en accreditatie Jaarverslag 2010 Hanzehogeschool Groningen, University of Applied Sciences 72 5 Kwaliteit TEVREDENHEID VAN STUDENTEN EN

Nadere informatie

Accreditatieportret Fontys Hogescholen

Accreditatieportret Fontys Hogescholen Instellingstoets kwaliteitszorg, Fontys Hogescholen Accreditatieportret Fontys Hogescholen Het accreditatieportret geeft een overzicht van alle NVAO besluiten met betrekking tot accreditatie en toets nieuwe

Nadere informatie

Instroom Instroom bij voltijd- deeltijd- en duale opleidingen gezamenlijk t/m

Instroom Instroom bij voltijd- deeltijd- en duale opleidingen gezamenlijk t/m bij voltijd- deeltijd- en duale opleidingen gezamenlijk 2009-2010 t/m 2011-2012 Economie Ad Bedrijfseconomie 20 Ad Facility Management 39 10 15 Accountancy 167 158 170 Bedrijfseconomie 231 220 325 Opleiding

Nadere informatie

Overzicht instellingen en opleidingen in experiment leeruitkomsten

Overzicht instellingen en opleidingen in experiment leeruitkomsten Overzicht instellingen en opleidingen in experiment leeruitkomsten I. Instellingen en opleidingen die toestemming hebben gekregen voor deelname aan het experiment leeruitkomsten, n.a.v. per 1 mei 2016

Nadere informatie

havo Carrousel schooljaar 2016/2017

havo Carrousel schooljaar 2016/2017 havo Carrousel schooljaar 2016/2017 Dit schooljaar organiseert jouw school een havo Carrousel. Dat is beroepsoriëntatie voor 4-havo. Tijdens drie bedrijfsbezoeken maak je kennis met beroepen. Ook leer

Nadere informatie

Overzicht instellingen en opleidingen in experiment leeruitkomsten

Overzicht instellingen en opleidingen in experiment leeruitkomsten Overzicht instellingen en opleidingen in experiment leeruitkomsten I. Instellingen en opleidingen die toestemming hebben gekregen voor deelname aan het experiment leeruitkomsten, n.a.v. per 1 mei 2016

Nadere informatie

Toelatingsvoorwaarden nieuwe profielen

Toelatingsvoorwaarden nieuwe profielen ECONOMIE (ECONOMICS) Accountancy ec of (ec of ) + Accountancy (Associate degree) ec of (ec of ) + Bedrijfs ec of (ec of ) + Bedrijfskunde MER ec of ec of ec of maw of Commerciële Economie (CE) ec of ec

Nadere informatie

Hogeschool Utrecht Meeloopdagen OVERZICHT

Hogeschool Utrecht Meeloopdagen OVERZICHT 2015-2016 Hogeschool Utrecht Meeloopdagen OVERZICHT 2015 2016 A T/M Z ACADEMISCHE LERARENOPLEIDING PRIMAIRE ONDERWIJS (LERAAR BASISONDERWIJS PABO) 18 januari, 11 april 2016 ACCOUNTANCY 26 november 2015

Nadere informatie

Valorisatie van Kennis Hanzehogeschool Groningen

Valorisatie van Kennis Hanzehogeschool Groningen HanzeConnect Laan Corpus den Hoorn 300 9728 JT Groningen Telefoon (050) 595 73 00 Telefax (050) 595 74 00 Valorisatie van Kennis Hanzehogeschool Groningen Groningen, februari 2011 HanzeConnect Drs. J.B.

Nadere informatie

havo Carrousel schooljaar 2017/2018

havo Carrousel schooljaar 2017/2018 Carrousel schooljaar 2017/2018 Dit schooljaar organiseert jouw school een Carrousel. Dat is beroepsoriëntatie voor 4-. Tijdens twee bedrijfsbezoeken maak je kennis met beroepen. Ook leer je welke opleidingen

Nadere informatie

Informatiebrief wetgeving bepaling hoogte collegegelden

Informatiebrief wetgeving bepaling hoogte collegegelden Informatiebrief wetgeving bepaling hoogte collegegelden In het Hoger Onderwijs wordt onderscheid gemaakt tussen wettelijk en instellingscollegegeld. Het wettelijk collegegeld wordt door de minister vastgesteld

Nadere informatie

Opleidingen aanwezig op de oriëntatiemarkt

Opleidingen aanwezig op de oriëntatiemarkt Saxion Open 24 januari Deventer Opleidingen aanwezig op de oriëntatiemarkt Life Science, Design & Technology ROOD Economie, Management & Organisatie BLAUW - Archeologie - Biologie en Medisch Laboratoriumonderzoek

Nadere informatie

Onderwijs in Kaart 2018 Cijfermatige onderwijsontwikkelingen in Noord-Brabant HBO

Onderwijs in Kaart 2018 Cijfermatige onderwijsontwikkelingen in Noord-Brabant HBO Onderwijs in Kaart 2018 Cijfermatige onderwijsontwikkelingen in Noord-Brabant HBO 1 - Onderwijs in Kaart 2018-hbo.docx - 16-6-2017 Transvorm Inhoud 1. Inleiding... 3 2. Hbo Gezondheidszorg en Sociale Studies

Nadere informatie

Studiekeuzecheck - activiteiten opleidingen

Studiekeuzecheck - activiteiten opleidingen Studiekeuzecheck - activiteiten opleidingen 2016-2017 De eerste activiteit bij de studiekeuzecheck is altijd het invullen van een online vragenlijst. Deze vragenlijst bestaat uit een deel dat gelijk is

Nadere informatie

A. Hieronder is voor zover van toepassing nadere facultaire invulling per artikel gegeven:

A. Hieronder is voor zover van toepassing nadere facultaire invulling per artikel gegeven: 10 SPECIFIEKE FACULTAIRE BEPALINGEN Faculteit: Faculteit A. Hieronder is voor zover van toepassing nadere facultaire invulling per artikel gegeven: Artikel 32 Inschrijving voor cursussen 3A De student

Nadere informatie

Regeling collegegeld

Regeling collegegeld Regeling collegegeld 2012-2013 Status: Vastgesteld door CvB met positief advies CMR d.d. 23 september 2011 over beleid ten aanzien van instellingscollegegeld. Wijzigingen als gevolg van wettelijke besluitvorming

Nadere informatie

Subsector overig. Subsector overig

Subsector overig. Subsector overig Subsector overig Samenvatting... Grote subsector... 2 Veel switchende studenten... 3 Hoge uitval onder mbo ers... 4 Hoog wo-diplomarendement... 4 Minste studenten van hbo naar wo... 4 8 accreditaties na

Nadere informatie

Biologie, scheikunde en medische opleidingen

Biologie, scheikunde en medische opleidingen Biologie, scheikunde en medische opleidingen... 2 Wiskunde, natuurkunde en informatica... 2 Bouwkunde en civiele techniek... 3 Ontwerpopleidingen... 4 Techniek en maatschappij... 4 Biologie, scheikunde

Nadere informatie

Feiten en cijfers. Studentenaantallen in het hoger beroepsonderwijs

Feiten en cijfers. Studentenaantallen in het hoger beroepsonderwijs Feiten en cijfers Studentenaantallen in het hoger beroepsonderwijs 2010 1 Feiten en cijfers Studentenaantallen in het hoger beroepsonderwijs 2010 Ten opzichte van 2009 is de instroom stabiel: -0,3 procent

Nadere informatie

Overzicht Lotingstudies HBO Laatste wijziging: 14-9-15

Overzicht Lotingstudies HBO Laatste wijziging: 14-9-15 Overzicht Lotingstudies HBO Laatste wijziging: 14-9-15 Accountancy Hogeschool Utrecht Accountancy Hogeschool van Amsterdam Ad Sport, Gezondheid en Management Hanzehogeschool Groningen Advanced Business

Nadere informatie

Hogeschool Utrecht Matchings- en selectiedagen OVERZICHT

Hogeschool Utrecht Matchings- en selectiedagen OVERZICHT Hogeschool Utrecht Matchings- en selectiedagen 2018-2019 OVERZICHT 2019 A T/M Z ACADEMISCHE LERARENOPLEIDING PRIMAIRE ONDERWIJS (LERAAR BASISONDERWIJS PABO) Toelatingsprocedure i.s.m. Universiteit Utrecht

Nadere informatie

Ondernemerschap binnen Avans Hogeschool. Collegejaar

Ondernemerschap binnen Avans Hogeschool. Collegejaar Ondernemerschap binnen Avans Hogeschool Collegejaar 2016-2017 Pagina: 2 van 30 Colofon datum 7-11-2016 auteur versie 1.0 status Definitief Pagina: 3 van 30 Inhoudsopgave Samenvatting 4 1 Inleiding 5 2

Nadere informatie

Beleid Horizontale dialoog Hogeschool Viaa

Beleid Horizontale dialoog Hogeschool Viaa Beleid Horizontale dialoog Hogeschool Viaa Vastgesteld door het college van bestuur op 4 januari 2016 Positief advies beleidsoverleg 13 oktober 2015 Goedgekeurd door de raad van toezicht 18 december 2015

Nadere informatie

Instroom hbo afgenomen maar forse groei aantal gediplomeerden

Instroom hbo afgenomen maar forse groei aantal gediplomeerden Instroom hbo afgenomen maar forse groei aantal gediplomeerden Groei bij gezondheidszorg, aantal studenten in het hbo stabiliseert, aandeel allochtonen blijft groeien, 5% groei in diploma s, aantal Ad-studenten

Nadere informatie

Subsector geografie. Sectorbeeld Gedrag & Maatschappij, Inspectie van het Onderwijs,

Subsector geografie. Sectorbeeld Gedrag & Maatschappij, Inspectie van het Onderwijs, Samenvatting... 2 Minst aantal opleidingen... 2 Minst aantal studenten... 3 Instroom neemt af... 3 Laagste uitval... 3 Lager diplomarendement... 3 Daling in switch... 3 Twee nieuwe opleidingen... 4 Weinig

Nadere informatie

Feiten en cijfers. Afgestudeerden en uitvallers in het hoger beroepsonderwijs. Mei 2015

Feiten en cijfers. Afgestudeerden en uitvallers in het hoger beroepsonderwijs. Mei 2015 Feiten en cijfers Afgestudeerden en uitvallers in het hoger beroepsonderwijs Mei 2015 Feiten en cijfers 2 Inleiding Op 19 mei 2015 hebben de hogescholen hun strategische agenda #hbo2025: wendbaar & weerbaar1

Nadere informatie

A. Hieronder is voor zover van toepassing nadere facultaire invulling per artikel gegeven

A. Hieronder is voor zover van toepassing nadere facultaire invulling per artikel gegeven 10 SPECIFIEKE FACULTAIRE BEPALINGEN Faculteit Economie en Management A. Hieronder is voor zover van toepassing nadere facultaire invulling per artikel gegeven Artikel 32 Inschrijving voor cursussen. 3A

Nadere informatie

Instroom en inschrijvingen

Instroom en inschrijvingen Instroom en inschrijvingen Minder studenten beginnen aan opleidingen in de sector Onderwijs... 2 Instroom pabo keldert in 2015 maar herstelt zich deels in 2016... 3 Minder mbo ers naar sector Onderwijs...

Nadere informatie

Voorlopige opgave lotingstudies HBO Studiejaar 2015-2016

Voorlopige opgave lotingstudies HBO Studiejaar 2015-2016 Accountancy Hogeschool Utrecht 120 voltijd Accountancy Hogeschool van Amsterdam 150 voltijd 100 2x 16 maart 2015 Ad Eventmanager Hogeschool Utrecht 130 voltijd 100 3x 15 maart 2015 Ad Operationeel Sportmanagement

Nadere informatie

Voorlopige opgave lotingstudies HBO Studiejaar 2016-2017

Voorlopige opgave lotingstudies HBO Studiejaar 2016-2017 Accountancy Hogeschool Utrecht 120 voltijd 100 3x 15 maart 2016 Accountancy Hogeschool van Amsterdam 150 voltijd 100 2x 15 maart 2016 Advanced Business Creation Avans Hogeschool 160 voltijd 100 3x 1 mei

Nadere informatie

PROGRAMMA OPEN AVOND VISIT E PLORE CHOOSE

PROGRAMMA OPEN AVOND VISIT E PLORE CHOOSE PROGRAMMA OPEN AVOND VISIT E PLORE CHOOSE Welkom op de Open Avond Maak kennis met de opleidingen van onze hogeschool en kies de studie die bij jou past. Op de informatiemarkt, tijdens een voorlichting

Nadere informatie

Aandacht voor jouw ambitie!

Aandacht voor jouw ambitie! Aandacht voor jouw ambitie! ROC Rivor is hét opleidingscentrum van regio Rivierenland. Wij bieden een breed scala aan opleidingen, cursussen en trainingen voor jongeren en volwassenen. Toch zijn we een

Nadere informatie

OPEN DAG NHL STENDEN. Programma VISIT PLORE MEET. #opendagnhlstenden. nhlstenden nhlstenden nhlstenden

OPEN DAG NHL STENDEN. Programma VISIT PLORE MEET. #opendagnhlstenden. nhlstenden nhlstenden nhlstenden OPEN DAG NHL STENDEN Programma VISIT E PLORE MEET #opendag Ontdek NHL Stenden! Welkom op de Open Dag Maak kennis met de opleidingen van onze nieuwe hogeschool en ontdek de studie die bij jou past. Op de

Nadere informatie

De onderwijs- en examenregeling

De onderwijs- en examenregeling De onderwijs- en examenregeling Algemeen In de onderwijs- en examenregeling (OER) wordt informatie gegeven over het onderwijs van een opleiding of een groep van opleidingen. Heeft de OER betrekking op

Nadere informatie

Opleidingen NT NG EM CM. B Accountancy * econ of m&o * (econ of m&o) + (wisa of wisb) B Bedrijfskunde econ of m&o econ of m&o * econ of maw of m&o

Opleidingen NT NG EM CM. B Accountancy * econ of m&o * (econ of m&o) + (wisa of wisb) B Bedrijfskunde econ of m&o econ of m&o * econ of maw of m&o Bachelorinstroom hbo met havo-diploma geldend vanaf 21 juni 2018 Economie (instroom met havo-diploma) B Accountancy * econ of m&o * (econ of m&o) + B Bedrijfskunde econ of m&o econ of m&o * econ of maw

Nadere informatie

Onderwijs- en examenregeling Hoofdstuk 3 Opleidingsdeel LVO

Onderwijs- en examenregeling Hoofdstuk 3 Opleidingsdeel LVO Onderwijs- en examenregeling Hoofdstuk 3 Opleidingsdeel LVO 2018-2019 Opleidingsdeel voor de bachelor lerarenopleidingen voortgezet onderwijs van Driestar hogeschool (onderdeel van Driestar educatief)

Nadere informatie

(ec of m&o) + (wia of wib) 2. Bedrijfskunde (ec of m&o) (ec of m&o)

(ec of m&o) + (wia of wib) 2. Bedrijfskunde (ec of m&o) (ec of m&o) 1. Accountancy (ec of m&o) 2. Bedrijfskunde (ec of m&o) (ec of m&o) (ec of maw of m&o) 3. Bestuurskunde/Overheidsmanagement ec ec ec 4. Business Innovation (ec of m&o) (ec of m&o) (ec of m&o) 5. Business

Nadere informatie

Instellingsbeleid doelstellingen en profiel

Instellingsbeleid doelstellingen en profiel Instellingsbeleid doelstellingen en profiel 1 Inleiding 2 Beleid 3 Onderwijs 4 Onderzoek 5 Beroepspraktijk en regio 6 Kwaliteit is mensenwerk 7 Operational Excellence 8 Bestuur 9 Raad van Toezicht 10 Financiën

Nadere informatie

Beste hogescholen en universiteiten

Beste hogescholen en universiteiten Beste hogescholen en universiteiten BRIN INSTELLING ISAT OPLEIDING VERGELIJKING 30TX Aeres Hogeschool 34868 B Tuinbouw en Akkerbouw gelijk 30TX Aeres Hogeschool 34866 B Bedrijfskunde en Agribusiness gelijk

Nadere informatie

Samenvatting aanvraag

Samenvatting aanvraag Samenvatting aanvraag Algemeen Soort aanvraag (kruis aan wat van toepassing is): Naam instelling Contactpersoon/contactpersonen Contactgegevens Nieuwe opleiding Nieuw Ad programma Nieuwe hbo master Nieuwe

Nadere informatie

Subsector sociale wetenschappen

Subsector sociale wetenschappen Samenvatting... 2 Weinig opleidingen... 2 Kleinste aantal instromende studenten... 3 Uitval lager... 3 Veel switch... 3 Diplomarendement beter dan sector, slechter dan totaal ho... 3 Accreditaties met

Nadere informatie

Opleidingen op het gebied van economie, management en recht (Almere) Opleiding Activiteit Datum en tijd Finance & Control (voorheen Bedrijfseconomie)

Opleidingen op het gebied van economie, management en recht (Almere) Opleiding Activiteit Datum en tijd Finance & Control (voorheen Bedrijfseconomie) Studiekeuzecheck voor wie per september 2018 gaat studeren De eerste activiteit bij de studiekeuzecheck is altijd het invullen van een online vragenlijst. Deze vragenlijst bestaat uit een deel dat gelijk

Nadere informatie

Voorlopige opgave lotingstudies HBO Studiejaar 2015-2016

Voorlopige opgave lotingstudies HBO Studiejaar 2015-2016 Accountancy Hogeschool Utrecht 120 voltijd 94 Accountancy Hogeschool van Amsterdam 150 voltijd 100 2x 15 maart 2015 187 Ad Eventmanager Hogeschool Utrecht 130 voltijd 100 3x 15 maart 2015 1 Ad Operationeel

Nadere informatie

Genderscan mbo Techniek

Genderscan mbo Techniek Genderscan mbo Techniek Doelen Pamflet Meer meisjes in mbo Techniek Aandacht voor gender in Techniek- en ICT-opleidingen wordt een vaste waarde binnen mbo-scholen Voorlichtingsactiviteiten die een brede

Nadere informatie

HBO-Bachelor - studentenaantal Economie en Recht

HBO-Bachelor - studentenaantal Economie en Recht Economie en Recht Accountancy en fiscaal Accountancy Avans Hogeschool 556 Accountancy en fiscaal Accountancy Christelijke Hogeschool Windesheim 289 Accountancy en fiscaal Accountancy De Haagse Hogeschool

Nadere informatie

Overzicht Lotingstudies HBO

Overzicht Lotingstudies HBO Overzicht Lotingstudies HBO Accountancy Hogeschool Utrecht Accountancy Hogeschool van Amsterdam Laatste wijziging: 16-aug-2016 Advanced Business Creation Avans Hogeschool Bedrijfseconomie Hogeschool Utrecht

Nadere informatie

Voorlopige opgave lotingstudies HBO Studiejaar 2016-2017

Voorlopige opgave lotingstudies HBO Studiejaar 2016-2017 Accountancy Hogeschool Utrecht 120 voltijd 100 3x 15 maart 2016 Accountancy Hogeschool van Amsterdam 150 voltijd 100 2x 15 maart 2016 Advanced Business Creation Avans Hogeschool 160 voltijd 100 3x 1 mei

Nadere informatie

Opdracht LOB Hoofdstuk 1, opdracht 1.A

Opdracht LOB Hoofdstuk 1, opdracht 1.A Opdracht LOB Hoofdstuk 1, opdracht 1.A Opdracht door een scholier 353 woorden 13 februari 2006 3,3 9 keer beoordeeld Vak LOB Hoofdstuk1 Opdracht 1.A Welk profiel heb je gekozen of ga je waarschijnlijk

Nadere informatie

Naar transparanter hoger onderwijs. Het Nederlandse Nationale Kwalificatieraamwerk

Naar transparanter hoger onderwijs. Het Nederlandse Nationale Kwalificatieraamwerk Naar transparanter hoger onderwijs Het Nederlandse Nationale Kwalificatieraamwerk Samenvatting van het Nederlandse Nationale Kwalificatieraamwerk hoger onderwijs Toegang vanuit [1] Eerste cyclus Tweede

Nadere informatie

Arbeidsmarkt in Beeld 2019: Onderwijsontwikkelingen in mbo en hbo

Arbeidsmarkt in Beeld 2019: Onderwijsontwikkelingen in mbo en hbo Arbeidsmarkt in Beeld 2019: Onderwijsontwikkelingen in mbo en hbo 1 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Mbo zorg en welzijn in Noord-Brabant... 4 2.1 Instromers.... 4 2.2 Deelnemers.... 9 2.3 Gediplomeerden...

Nadere informatie

Arbeidsmarkt in Beeld 2019: Onderwijsontwikkelingen in mbo en hbo

Arbeidsmarkt in Beeld 2019: Onderwijsontwikkelingen in mbo en hbo Arbeidsmarkt in Beeld 2019: Onderwijsontwikkelingen in mbo en hbo 1 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Mbo zorg en welzijn in Noord-Brabant... 4 2.1 Instromers.... 4 2.2 Deelnemers.. 10 2.3 Gediplomeerden...

Nadere informatie

Overstapregelingen HBO Bachelor SPD Bedrijfsadministratie per 1 september 2017 Tevens van toepassing op de opleidingen:

Overstapregelingen HBO Bachelor SPD Bedrijfsadministratie per 1 september 2017 Tevens van toepassing op de opleidingen: 1 Overstapregelingen HBO Bachelor SPD Bedrijfsadministratie per 1 september 2017 Tevens van toepassing op de opleidingen: Praktijkdiploma Assistent Controller HBO Associate Degree Financieel Management

Nadere informatie

PROFIEL. Adviseur Onderwijs HAS Hogeschool

PROFIEL. Adviseur Onderwijs HAS Hogeschool PROFIEL Adviseur Onderwijs HAS Hogeschool 1. De organisatie Dit profiel wordt gebruikt om potentiële kandidaten in het kort te informeren over de functie Adviseur Onderwijs, HAS Hogeschool en haar context.

Nadere informatie

OPEN DAG. Programma VISIT PLORE FIND. #nhlstenden. nhlstenden nhlstenden nhlstenden NHL Stenden Hogeschool

OPEN DAG. Programma VISIT PLORE FIND. #nhlstenden. nhlstenden nhlstenden nhlstenden NHL Stenden Hogeschool OPEN DAG Programma E VISIT PLORE FIND # Hogeschool Ontdek Welkom op de Open Dag Maak kennis met de opleidingen van onze hogeschool en ontdek de studie die bij jou past. Op de Informatiemarkt, tijdens een

Nadere informatie

Feiten en cijfers. Afgestudeerden en uitvallers

Feiten en cijfers. Afgestudeerden en uitvallers Feiten en cijfers Afgestudeerden en uitvallers April 2017 Inhoud 1 Het algemene beeld 2 2 Start van de studie: uitvallers 4 3 Start van de studie: wisselaars 5 4 Afsluiting van de studie: studiesucces

Nadere informatie

Protocol PDG en educatieve minor

Protocol PDG en educatieve minor Protocol PDG en educatieve minor 28 april 2014 Inhoud Protocol voor beoordelingen door de NVAO van de kwaliteit van de afstudeerrichtingen algemeen vormend onderwijs en beroepsgericht onderwijs, het traject

Nadere informatie

Format samenvatting aanvraag. Opmerking vooraf

Format samenvatting aanvraag. Opmerking vooraf Format samenvatting aanvraag Opmerking vooraf Mocht u de voorkeur geven aan openbaarmaking van de gehele aanvraag in plaats van uitsluitend onderstaande samenvatting dan kunt u dat kenbaar maken bij het

Nadere informatie

1,4% ten opzichte van studiejaar

1,4% ten opzichte van studiejaar 1 februari 2018 Feiten & Cijfers Stijgende lijn in instroom, inschrijvingen en aantal gediplomeerden hbo houdt stand. Grote toename instroom associate degrees. De instroom in het hbo in studiejaar 2017-2018

Nadere informatie

Alle HBO studies NT NG EM CM. B Accountancy 3 * econ of m&o * (econ of m&o) + (wisa of wisb)

Alle HBO studies NT NG EM CM. B Accountancy 3 * econ of m&o * (econ of m&o) + (wisa of wisb) Alle HBO studies NT NG EM CM B Accountancy 3 * econ of m&o * (econ of m&o) + (wisa of wisb) B Advanced Business Creation econ of m&o econ of m&o (econ of m&o) + (wisa of wisb) B Applied science * * # #

Nadere informatie

A. Nadere facultaire invulling van onderstaande artikelen uit de HU-OER 2015-2016

A. Nadere facultaire invulling van onderstaande artikelen uit de HU-OER 2015-2016 10 FACULTAIRE OER: FACULTEIT COMMUNICATIE EN JOURNALISTIEK Vastgesteld door de faculteitsdirecteur op 2 maart 2015 Met nstemming van de facultaire medezeggenschapsraad A. Nadere facultaire invulling van

Nadere informatie

Van VWO naar HOGER BEROEPSONDERWIJS

Van VWO naar HOGER BEROEPSONDERWIJS Van VWO naar HOGER BEROEPSONDERWIJS Disclaimer: De lijst is gebaseerd op de officiële doorstroomeisen van het ministerie van onderwijs. Bij het overnemen van deze gegevens kunnen er tikfouten zijn gemaakt.

Nadere informatie

HAVO naar bachelor HBO

HAVO naar bachelor HBO HAVO naar bachelor HBO Bijlage B. Nadere vooropleidingseisen voor opleidingen van het hoger beroepsonderwijs. In deze bijlage wordt verstaan onder: NT: profiel natuur en techniek NG: profiel natuur en

Nadere informatie

Investeren in kwaliteit Kansrijk op arbeidsmarkt. Onderzoek met impact. Hbo als emancipatiemotor. Hbo in vogelvlucht. #hbocijfers

Investeren in kwaliteit Kansrijk op arbeidsmarkt. Onderzoek met impact. Hbo als emancipatiemotor. Hbo in vogelvlucht. #hbocijfers Investeren in kwaliteit Kansrijk op arbeidsmarkt Hbo als emancipatiemotor Onderzoek met impact Hbo in vogelvlucht #hbocijfers Februari 2018 Hbo als emancipatiemotor 453.354 Ingeschreven studenten in studiejaar

Nadere informatie

OPEN DAG NHL STENDEN. Programma VISIT PLORE FIND. #opendagnhlstenden. nhlstenden nhlstenden nhlstenden

OPEN DAG NHL STENDEN. Programma VISIT PLORE FIND. #opendagnhlstenden. nhlstenden nhlstenden nhlstenden OPEN DAG NHL STENDEN Programma VISIT E PLORE FIND #opendag Ontdek NHL Stenden! Welkom op de Open Dag Maak kennis met de opleidingen van onze nieuwe hogeschool en ontdek de studie die bij jou past. Op de

Nadere informatie

Partnerschap. en scholen werken op basis van een gezamenlijke verantwoordelijkheid samen met studenten aan hun ontwikkeling tot professional.

Partnerschap. en scholen werken op basis van een gezamenlijke verantwoordelijkheid samen met studenten aan hun ontwikkeling tot professional. Sinds een tiental jaren hebben we opleidingsvormen ontwikkeld die recht doen aan zowel vakbekwaamheid als praktijkkennis van aanstaande leraren. In toenemende mate doen we dat op basis van opleiden in

Nadere informatie

Planning voorlichtingsavond vervolgstudies HBO & WO

Planning voorlichtingsavond vervolgstudies HBO & WO Planning voorlichtingsavond vervolgstudies HBO & WO Rondes Voorlichting Opleidingen Instelling 1 2 3 Lokaal Algemene voorlichting HAS - Bedrijfskunde en agrfoodbusiness - Business in Agriculture & Food

Nadere informatie

Opleidingen aanwezig op de oriëntatiemarkt

Opleidingen aanwezig op de oriëntatiemarkt Saxion Open 31 januari 2015 Enschede Opleidingen aanwezig op de oriëntatiemarkt Life Science, Design & Technology ROOD Economie, & Organisatie BLAUW - Archeologie - Biologie en Medisch Laboratoriumonderzoek

Nadere informatie

Bijlage B. Nadere vooropleidingseisen voor opleidingen van het hoger beroepsonderwijs

Bijlage B. Nadere vooropleidingseisen voor opleidingen van het hoger beroepsonderwijs Regeling aanmelding en toelating hoger onderwijs. Geldend van 29-09-207 t/m heden Bijlage B. Nadere vooropleidingseisen voor opleidingen van het hoger beroepsonderwijs. In deze bijlage wordt verstaan onder:

Nadere informatie

CULTUUR EN MAATSCHAPPIJ. Zonder meer: Kunst en Techniek

CULTUUR EN MAATSCHAPPIJ. Zonder meer: Kunst en Techniek CULTUUR EN MAATSCHAPPIJ. Zonder meer: Kunst en Techniek Academie voor LO Kunstzinnige Therapie Accountancy Lerarenopleiding VO (afh. Van vakrichting) Accountancy & Agribusiness Logopedie Archeologie Maatschappelijk

Nadere informatie

Dit onderdeel gaat over diploma s van bekostigde opleidingen. Hierbij onderscheiden we diplomarendement en het aantal diploma s.

Dit onderdeel gaat over diploma s van bekostigde opleidingen. Hierbij onderscheiden we diplomarendement en het aantal diploma s. Na nominaal plus 1 jaar 45 procent een diploma... 2 Rendement wo stijgt, hbo-rendement daalt... 4 Hbo-ontwerpopleidingen laagste rendement van de sector... 6 Hoger rendement wo biologie, scheikunde en

Nadere informatie

Analyses NIDAP bedrijfsopleidingen en trainingen onderzoek 2012-2013. Overzicht

Analyses NIDAP bedrijfsopleidingen en trainingen onderzoek 2012-2013. Overzicht Analyses NIDAP bedrijfsopleidingen en trainingen onderzoek 2012-2013 Overzicht Kerncijfers opleidings- en trainingsproducten Dit overzicht kan worden verbijzonderd voor branche, bedrijfsgrootte, regio,

Nadere informatie

Format samenvatting aanvraag. Opmerking vooraf

Format samenvatting aanvraag. Opmerking vooraf Format samenvatting aanvraag Opmerking vooraf Mocht u de voorkeur geven aan openbaarmaking van de gehele aanvraag in plaats van uitsluitend onderstaande samenvatting dan kunt u dat kenbaar maken bij het

Nadere informatie

Voorlichtingsavond HBO & WO Opleidingen maandag 5 oktober 2015

Voorlichtingsavond HBO & WO Opleidingen maandag 5 oktober 2015 Voorlichtingsavond HBO & WO Opleidingen maandag 5 oktober 2015 Voor leerlingen van: Almende college, Ludger College, Ulenhof College, Rietveld Lyceum, Christelijk College Schaersvoorde, Liemers College

Nadere informatie

Contextschets Techniek

Contextschets Techniek Contextschets Techniek Nationaal Techniekpact 2020... 2 Welke activiteiten ondernemen de hbo-instellingen?... 2 Welke activiteiten ondernemen de universiteiten?... 3 Welke activiteiten onderneemt de 3TU?...

Nadere informatie

Factsheet. Samenvatting

Factsheet. Samenvatting Afgestudeerden en uitvallers 2017 In deze factsheet staan de belangrijkste kengetallen en ontwikkelingen met betrekking tot uitval, studiewissel en studiesucces. Alle cijfers betreffen voltijd hbo-bachelorstudenten

Nadere informatie

Onderwijs- en examenregeling Hoofdstuk 3 Opleidingsdeel LVO

Onderwijs- en examenregeling Hoofdstuk 3 Opleidingsdeel LVO Onderwijs- en examenregeling Hoofdstuk 3 Opleidingsdeel LVO 2016-2017 Opleidingsdeel voor de bachelor lerarenopleidingen voortgezet onderwijs van Driestar hogeschool (onderdeel van Driestar educatief)

Nadere informatie

Subsector psychologie

Subsector psychologie Samenvatting... 2 Gemiddeld qua aantallen opleidingen... 2 Groot aantal studenten... 3 Grotendeels wo-subsector... 3 Weinig mbo-instroom in hbo-bachelor... 3 Weinig uitval... 3 Minste switch... 3 Diplomarendement

Nadere informatie

Contextschets Techniek

Contextschets Techniek Contextschets Techniek Nationaal Techniekpact 2020... 2 Welke activiteiten ondernemen de hbo-instellingen?... 2 Welke activiteiten ondernemen de universiteiten?... 3 Welke activiteiten onderneemt de 3TU?...

Nadere informatie

A. Nadere facultaire invulling van onderstaande artikelen uit de HU-OER 2014-2015

A. Nadere facultaire invulling van onderstaande artikelen uit de HU-OER 2014-2015 10 FACULTAIRE OER: FACULTEIT COMMUNICATIE EN JOURNALISTIEK Vastgesteld door de faculteitsdirecteur op 27 januari 2014 Instemming van de facultaire medezeggenschapsraad op..2014 A. Nadere facultaire invulling

Nadere informatie

Ook zonder aanbevolen vak ben je toelaatbaar, het is geen vereiste.

Ook zonder aanbevolen vak ben je toelaatbaar, het is geen vereiste. Toelatingseisen en aanbevolen vakken NHL/Stenden Hogeschool en Hogeschool Van Hall Larenstein 2018-2019 In dit document is de landelijke lijst met toelatingseisen van alle opleidingen van de NHL/Stenden

Nadere informatie

Arbeidsmarkt in Beeld: Onderwijs Noordoost-Brabant

Arbeidsmarkt in Beeld: Onderwijs Noordoost-Brabant Arbeidsmarkt in Beeld: Onderwijs Noordoost-Brabant In mei 2019 verscheen de Arbeidsmarkt in Beeld: Onderwijs. In die publicatie leest u over de actuele trends en ontwikkelingen in het zorg- en welzijnsonderwijs

Nadere informatie

EEN STUDIE KIEZEN CREATING TOMORROW

EEN STUDIE KIEZEN CREATING TOMORROW EEN STUDIE KIEZEN 2017-2018 CREATING TOMORROW STUDEREN AAN HET HBO Ga je studeren? Dan wil je weten waar je aan begint! VAN HAVO NAAR HBO Na de havo is studeren aan het hbo een logische stap. Een hbo-opleiding

Nadere informatie

Opleidingen in het HBO met (mogelijk) een tweede loting, studiejaar 2015 2016

Opleidingen in het HBO met (mogelijk) een tweede loting, studiejaar 2015 2016 Centrale Aanmelding en Plaatsing Opleidingen in het HBO met (mogelijk) een tweede loting, studiejaar 2015 2016 Bij een aantal opleidingen/instellingen zijn na de uitvoering van de loting nog plaatsen over.

Nadere informatie

Benchmark Hogescholen In opdracht van Platform Bètatechniek Ten behoeve van bestuurlijk overleg met hogescholen

Benchmark Hogescholen In opdracht van Platform Bètatechniek Ten behoeve van bestuurlijk overleg met hogescholen Benchmark Hogescholen In opdracht van Platform Bètatechniek Ten behoeve van bestuurlijk overleg met hogescholen Auteur: ir.ing. R.M.F. Brennenraedts Datum: mei 2007 Projectnummer: 2007.039 Achtergrond

Nadere informatie

Arbeidsmarkt in Beeld: Onderwijs Zuidoost-Brabant

Arbeidsmarkt in Beeld: Onderwijs Zuidoost-Brabant Arbeidsmarkt in Beeld: Onderwijs Zuidoost-Brabant In mei 2019 verscheen de Arbeidsmarkt in Beeld: Onderwijs. In die publicatie leest u over de actuele trends en ontwikkelingen in het zorg- en welzijnsonderwijs

Nadere informatie