Planten in de stroom. Kansen voor weerstand. Stroombaanmaaien en risicogericht onderhoud; Het effect op de stromingsweerstand

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Planten in de stroom. Kansen voor weerstand. Stroombaanmaaien en risicogericht onderhoud; Het effect op de stromingsweerstand"

Transcriptie

1 Planten in de stroom. Kansen voor weerstand. Stroombaanmaaien en risicogericht onderhoud; Het effect op de stromingsweerstand Chris Griffioen en Pieter van Dijk 15 november 2016

2 Stromingsweerstanden Het peilverloop in de watergang wordt bepaald door:

3 Meten van verhang, debiet en begroeiing ( soort en mate van) (Pitlo en Griffioen) Meten van peilen (0.1 mm nauwkeurig) Geijkte stuwen

4 Een goede schatter voor de km waarde : km = 1/3 x Vo

5 Stromingsmodel van Pitlo en Griffioen Debiet (Q1)door open watergedeelte (A1) R = hydraulische straal van open watergedeelte S = verhang A1 A2 Debiet (Q2)door begroeid gedeelte (A2) Q2= W.A2.S Watergentiaan in het Overijssels Kanaal nabij Raalte Weerstandswaarde afhankelijk van soort begroeiing Grasachtigen en ondergedoken soorten 30 Riet 100 Drijvend fonteinkruid 200 Gele plomp 250 Waterlelie 500 Watergentiaan 700

6 Het model zorgt ervoor dat: De weerstand van de begroeiing in de waterloop van plaats tot plaats berekend wordt aan de hand van de begroeiinggraad en de soort begroeiing. De weerstand van plaats tot plaats wijzigt door veranderingen van het peilverloop en het debiet. Bij lage percentages open water neemt de weerstand af wanneer de stromingssnelheid groter wordt

7 Toename Debiet Bij een toename van het debiet gaat er naar verhouding meer water door het openwater gedeelte lopen. Het lijkt daardoor dat de stromingsweerstand van de waterloop afneemt.

8 Spreadsheet model A1 A2 Lengte van de begroeiing Door de lengte van de begroeiing in te voeren wordt in het dwarsprofiel een begroeid en onbegroeid gedeelte bepaald. Soort begroeiing Weerstandswaarde (W) Grasachtigen en ondergedoken soorten 30 Riet 100 Drijvend fonteinkruid 200 Gele plomp 250 Waterlelie 500 Watergentiaan 700 Kranswier

9 Spreadsheet model Baan Het openwatergedeelte is te vergroten door een baan te maaien

10 Spreadsheet model Eenzijdig maaien Het openwatergedeelte is te vergroten door eenzijdig te maaien

11 hoogte t.o.v N.A.P. Model bodem peil hoogte vegetatie 8 7,5 7 6,5 6 5, afstand tot stuw in meters Over lengte van het traject kunnen volgende parameters variëren: doorsnede waterloop Type vegetatie Lengte vegetatie Breedte van de stroombaan

12

13 Toepassing op Grote Beek Traject 3 km T1 = 5 m³/s Dominante Vegetatie: Gele plomp Riet Sterrenkroos

14 Effect van stroombaan maaien

15 Validatie model Grote Beek 5 4,5 4 3,5 3 2,5 2 1,5 1 0,5 Model Data= 96 cm 91 cm= + 5 cm debiet (m3/s) opstuwing (m) begroeiingsgraad (% *10) maaien krozen : : : : :00 Nauwkeurigheid met foutenmarge van 5 cm

16 Validatie model: Project monitoring stroombaanmaaien Types watergang Types vegetatie Vorm en snelheid van dichtgroeien stroombaan onderzoeken Verandering in opstuwing in tijd in het model

17 Conclusies Met dit model is richting de beheerder eenvoudig duidelijk te maken wat een onderhoudsmaatregel ( baan maaien, eenzijdig maaien) betekent voor het peilverloop in de watergang. De begroeiing (weerstand) is in het model eenvoudig te karakteriseren door een aantal herkenbare typen van begroeiing ( ondergedoken soorten, riet, en aantal drijfbladplanten) en de begroeiingsgraad. Het spreadsheetmodel is eenvoudig toepasbaar, flexibel en geeft inzicht hoe het werkt. Het model blijkt in de praktijk het peilverloop in de watergang al nauwkeurig te voorspellen. Het is nu zaak het model in de praktijk onder verschillende omstandigheden te gebruiken en de toepasbaarheid te vergroten door o.a monitoring en gebruikmaking van de ervaringen en inzichten van de verschillende waterbeheerders in de praktijk.

18 Stellingen Het uitvoeren van het onderhoud op basis van risico s leidt tot kostenbesparingen bij het beheer en onderhoud. Het bij het beheer en onderhoud rekening houden met de ecologische wensen leidt altijd tot een verhoging van de kosten voor het beheer en onderhoud.

HANDLEIDING SPREADSHEET TOOL VOOR HET REKENEN MET HET MODEL VAN PITLO EN GRIFFIOEN PEILVERLOOP IN BEGROEIDE WATERGANGEN

HANDLEIDING SPREADSHEET TOOL VOOR HET REKENEN MET HET MODEL VAN PITLO EN GRIFFIOEN PEILVERLOOP IN BEGROEIDE WATERGANGEN HANDLEIDING SPREADSHEET TOOL VOOR HET REKENEN MET HET MODEL VAN PITLO EN GRIFFIOEN PEILVERLOOP IN BEGROEIDE WATERGANGEN 2017 43 HANDLEIDING SPREADSHEET TOOL VOOR HET REKENEN MET HET MODEL VAN PITLO EN

Nadere informatie

Kennisdag PBRH en werkgroep Bouwen met Natuur Planten in de stroom. Kansen voor weerstand?

Kennisdag PBRH en werkgroep Bouwen met Natuur Planten in de stroom. Kansen voor weerstand? Kennisdag PBRH en werkgroep Bouwen met Natuur Planten in de stroom. Kansen voor weerstand? Op 15 november vond de kennisdag van het Platform Beek en Rivier Herstel en de werkgroep Bouwen met Natuur plaats.

Nadere informatie

Kansen voor waterplanten langs de Rijntakken. 18 oktober 2012 Gerben van Geest Deltares

Kansen voor waterplanten langs de Rijntakken. 18 oktober 2012 Gerben van Geest Deltares Kansen voor waterplanten langs de Rijntakken 18 oktober 2012 Gerben van Geest Deltares Opbouw presentatie - Achtergrond; - Vergelijking situatie jaren vijftig met recente jaren; - Verschillen in peildynamiek;

Nadere informatie

Opbouw presentatie. Kansen voor waterplanten langs de Rijntakken. 15 december 2011 Gerben van Geest Deltares. - Achtergrond;

Opbouw presentatie. Kansen voor waterplanten langs de Rijntakken. 15 december 2011 Gerben van Geest Deltares. - Achtergrond; Opbouw presentatie - Achtergrond; Kansen voor waterplanten langs de Rijntakken - Sturende factoren voor waterplanten; - Uitleg KRW-tool. 15 december 11 Gerben van Geest Deltares Achtergrond: Maatregelen

Nadere informatie

Rapportage project: Vaststellen van de nulsituatie in de gemeente Noordenveld bij de vijverpartij de vijfde verloting.

Rapportage project: Vaststellen van de nulsituatie in de gemeente Noordenveld bij de vijverpartij de vijfde verloting. Page 1 of 35 Rapportage project: Vaststellen van de nulsituatie in de gemeente Noordenveld bij de vijverpartij de vijfde verloting Uitgevoerd door: Laboratorium Specialist in vijverwaterkwaliteit Page

Nadere informatie

Building with Nature: maatregelen In vogelvlucht

Building with Nature: maatregelen In vogelvlucht Building with Nature: Ecologische effecten van kleinschalige Building with Nature maatregelen In vogelvlucht Bart Brugmans 20 september 2016 Opgenomen in nieuwe Waterbeheerplan Effectievere inzet middelen

Nadere informatie

MEMO. 1. Aanleiding. Datum: 22-oktober Aan: Joep de Koning (WSK) Van: Martijn Tilma en Mia Süss (B&O-WH)

MEMO. 1. Aanleiding. Datum: 22-oktober Aan: Joep de Koning (WSK) Van: Martijn Tilma en Mia Süss (B&O-WH) MEMO Aan: Joep de Koning (WSK) Van: Martijn Tilma en Mia Süss (B&O-WH) Datum: 22-oktober 2015 Onderwerp: Capaciteit duikers Wilhelminapark, Plaspoel- en Schaapweipolder 1. Aanleiding Het Wilhelminapark

Nadere informatie

Hydrologische berekeningen EVZ Ter Wisch

Hydrologische berekeningen EVZ Ter Wisch Hydrologische berekeningen EVZ Ter Wisch Inleiding In deze notitie worden verscheidene scenario s berekend en toegelicht ter ondersteuning van de bepaling van inrichtingsmaatregelen voor de EVZ Ter Wisch.

Nadere informatie

het noordelijk deel (nabij de woningen) en het zuidelijk deel. Vanwege de invloed naar de omgeving is alleen het noordelijk deel beschouwd.

het noordelijk deel (nabij de woningen) en het zuidelijk deel. Vanwege de invloed naar de omgeving is alleen het noordelijk deel beschouwd. partner in bouwputadvies en grondwatertechniek 1/5 Project : HT140056 Park Waterrijk Hekelingen Datum : 1 September 2014 Betreft : Nota waterhuishouding Opsteller : M. (Marco) Zieverink, MSc Documentstatus

Nadere informatie

Beeldenboek. Onderhoud watergangen en oevers Krimpen aan den IJssel

Beeldenboek. Onderhoud watergangen en oevers Krimpen aan den IJssel Beeldenboek Onderhoud watergangen en oevers Krimpen aan den IJssel Meijer, N. 28-10-2014 Hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard, Gemeente Krimpen aan den IJssel 1. Inleiding Het Hoogheemraadschap

Nadere informatie

Evaluatie traject Smeerling

Evaluatie traject Smeerling Evaluatie traject Smeerling Toelichting op inrichting en beheer door: Hein Kuiper Henk Roskam Paul Hendriks hk Aanleiding Ervaringen beheerders: hoge beekpeilen in groeiseizoen vernatting van het beekdal

Nadere informatie

Hydraulische toetsing Klaas Engelbrechts polder t.b.v. nieuw gemaal.

Hydraulische toetsing Klaas Engelbrechts polder t.b.v. nieuw gemaal. MEMO Aan: Van: Kwaliteitsborging: Onderwerp: Koos van der Zanden (PMB) Jeroen Leyzer (WH) Anne Joepen Datum: 27-11-2014 Status: Adviesnummer WH: Hydraulische toetsing Klaas Engelbrechts polder t.b.v. nieuw

Nadere informatie

Ontwerp omleiding Eeuwselse Loop

Ontwerp omleiding Eeuwselse Loop Ontwerp omleiding Eeuwselse Loop SOBEK resultaten 1 Inleiding... 1 2 Huidige situatie... 3 3 Toekomstige situatie... 6 3.1 Stromingscondities tijdens maximaal debiet... 6 3.2 Afvoergolf met jaarlijkse

Nadere informatie

Foto: Merkske, Noord-Brabant

Foto: Merkske, Noord-Brabant Foto: Merkske, Noord-Brabant 1 2 Hydraulischeweerstand is een optelsom van diverse soorten weerstand. Vegetatie geeft, met name in de zomer, de grootste weerstand. Ook obstakels als takken en omgevallen

Nadere informatie

Omschrijving verschillende kwaliteitsklassen van sloten

Omschrijving verschillende kwaliteitsklassen van sloten Omschrijving verschillende kwaliteitsklassen van sloten Auteur: Bart Specken 2016 Zeer goed Deze klasse onderscheidt zich van alle andere klassen doordat hier waterplanten in voorkomen die kenmerkend zijn

Nadere informatie

8IBLIOTH - MS-C Lfv,fc LKi-OLDtKS WERKDOCUMENT Abw februari

8IBLIOTH - MS-C Lfv,fc LKi-OLDtKS WERKDOCUMENT Abw februari , s 8IBLIOTH - RIJK J J MS-C Lfv,fc LKi-OLDtKS WERKDOCUMENT GEDEELTELIJKE WATERPLANTENKARTERING IN HET VELUWEMEER, JULI 1981 door J. Diender 148 r 1982-52 Abw februari m \fa\ MINISTERIE VAN VERKEER EN

Nadere informatie

PROJECTNUMMER C ONZE REFERENTIE Imandra: :D

PROJECTNUMMER C ONZE REFERENTIE Imandra: :D ONDERWERP Gemaal Korftlaan - advies wel of niet verbreden watergang aanvoertracé DATUM 7-7-2016, PROJECTNUMMER C03071.000121.0100 ONZE REFERENTIE Imandra: 078915484:D VAN Arjon Buijert - Arcadis AAN J.

Nadere informatie

Bijlage B Ligging nieuw aan te leggen watergangen en kunst werken

Bijlage B Ligging nieuw aan te leggen watergangen en kunst werken Waterhuishoudingsplan Blankenburgverbinding januari 2016 Bijlage B Ligging nieuw aan te leggen watergangen en kunst werken Pagina 70 van 76 gemaal @ S T U Y 9 V 10 X W 11 Bronnen: Esri Nederland, Esri,

Nadere informatie

Hydraulische analyse schuren van de stadsgrachten. Inleiding. Gegevens

Hydraulische analyse schuren van de stadsgrachten. Inleiding. Gegevens Hydraulische analyse schuren van de stadsgrachten Inleiding Het doorspoelen van de grachten in Gouda, zoals dat tot in de jaren 50 gebruikelijk was, zal een kortstondig effect hebben op de waterstand en

Nadere informatie

BIJLAGE 4A ONDERHOUDSPLAN ZANDWETERING SCHALKHAAR

BIJLAGE 4A ONDERHOUDSPLAN ZANDWETERING SCHALKHAAR BIJLAGE 4A ONDERHOUDSPLAN ZANDWETERING SCHALKHAAR Onderhoud watergangen Onderdeel/ Onderhoudsbeeld Onderhoudsmaatregel Frequentie Methode Periode Maaironde (zie bijlage 4b) Onderhoud traject A: (zie voor

Nadere informatie

Nieuwe overwegingen voor maaibeheer met vlakdekkende informatie over vegetatie

Nieuwe overwegingen voor maaibeheer met vlakdekkende informatie over vegetatie Nieuwe overwegingen voor maaibeheer met vlakdekkende informatie over vegetatie Ellis Penning, Rik Noorlandt, Koen Berends (Deltares), Rob Fraaije (waterschap Aa en Maas) en Gé van den Eertwegh (KnowH2O)

Nadere informatie

Risicogestuurd Maaibeheer

Risicogestuurd Maaibeheer Risicogestuurd Maaibeheer Toetsing van maaistrategieën in beken met het Dottermodel Ralf Linneman 6-7-2017 ii Risicogestuurd Maaibeheer Colofon Periode: 10-4-2017 tot 23-6-2017 Universiteit Twente Deltares

Nadere informatie

Wetland. Groot Wilnis-Vinkeveen

Wetland. Groot Wilnis-Vinkeveen Groot Wilnis-Vinkeveen Moeras met Lisdodde in de Krimpenerwaard Wetland Wetland is een mozaïek van open water, drijvende waterplanten, planten die met hun voeten in het water staan, riet dat in het water

Nadere informatie

REKENTECHNIEKEN - OPLOSSINGEN

REKENTECHNIEKEN - OPLOSSINGEN REKENTECHNIEKEN - OPLOSSINGEN 1] 3,52 m + 13,6 cm =? 3,52 m 3,52 m - 2 13,6 cm 0,136 m - 3 3,656 m eindresultaat 3,66 m 2 cijfers na komma en afronden naar boven 3,52 m 352 cm - 0 13,6 cm 13,6 cm - 1 365,6

Nadere informatie

Beeldenboek. Onderhoud watergangen en oevers gemeente Rotterdam

Beeldenboek. Onderhoud watergangen en oevers gemeente Rotterdam Beeldenboek Onderhoud watergangen en oevers gemeente Rotterdam Hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard, Gemeente Rotterdam 1-7-2015 0 1 Inhoud Inhoud... 2 1. Inleiding... 3 2. gebruikswijzer...

Nadere informatie

BTL. Overzicht tekening schaal 1: Advies Meters. Project Life + Groote Peel. Onderdeel Bestekstekening: Eeuwselse Loop

BTL. Overzicht tekening schaal 1: Advies Meters. Project Life + Groote Peel. Onderdeel Bestekstekening: Eeuwselse Loop t.b.v. doorstroming Stroomprofiel Overzicht tekening schaal 4.1 4.2 4.5 4.3 4.4 Life + 6 12 nummer 22511 4 A3 294216 B.V. 56 AJ Oisterwijk tel. 13 52 99 555 fax. 13 52 99 55 Overzichttekening 4.1 schaal

Nadere informatie

Beoordelen vegetatie in waterrijke gebieden & samengestelde waterlichamen

Beoordelen vegetatie in waterrijke gebieden & samengestelde waterlichamen Beoordelen vegetatie in waterrijke gebieden & samengestelde waterlichamen 24-04-2013 Nieuwe maatlatten nieuwe keuzes Waterrijke gebieden en samengestelde waterlichamen: waar lopen we tegenaan? - 2 voorbeelden

Nadere informatie

Bestrijding exoten met exoten Mogelijkheden voor de graskarper? Willie van Emmerik Sportvisserij Nederland

Bestrijding exoten met exoten Mogelijkheden voor de graskarper? Willie van Emmerik Sportvisserij Nederland Bestrijding exoten met exoten Mogelijkheden voor de graskarper? Willie van Emmerik Sportvisserij Nederland Laatste jaren veel klachten over waterplanten Waterplanten, ecosysteem en vis Waterplanten van

Nadere informatie

Graskarper als grote grazer inzetten voor natuurvriendelijk beheer

Graskarper als grote grazer inzetten voor natuurvriendelijk beheer Graskarper als grote grazer inzetten voor natuurvriendelijk beheer Roland van Aalderen Sportvisserij Nederland / HSV De Rietvoorn Veenendaal Laatste jaren veel klachten over toename waterplanten Project

Nadere informatie

Proef-tentamen Hydrologie Het gebruik van telefoons, boeken, dictaten en tabellen is niet toegestaan.

Proef-tentamen Hydrologie Het gebruik van telefoons, boeken, dictaten en tabellen is niet toegestaan. Proef-tentamen Hydrologie Het gebruik van telefoons, boeken, dictaten en tabellen is niet toegestaan. Normering Vraag 1 2 3 4 5 6 7 8 9 totaal Punten 15 10 10 25 20 25 30 10 10 155 Het eindcijfer is het

Nadere informatie

Bergingsberekeningen en controle afvoercapaciteit Plangebied Haatland

Bergingsberekeningen en controle afvoercapaciteit Plangebied Haatland Bergingsberekeningen en controle afvoercapaciteit Plangebied Haatland Definitief Gemeente Kampen Grontmij Nederland bv Zwolle, 29 november 2005 @ Grontmij 11/99014943, rev. d1 Verantwoording Titel : Bergingsberekeningen

Nadere informatie

EBO (Eigendom, Beheer en Onderhoud) staten en toelichting Ecologische Verbindingszone Ter Wisch versie 25 mei 2012

EBO (Eigendom, Beheer en Onderhoud) staten en toelichting Ecologische Verbindingszone Ter Wisch versie 25 mei 2012 Waterlopen: Nummer Naam Eigendom Beheer Onderhoud Bijzonderheden OAF-W-3118 Ruiten Aa Waterschap Hunze en Aa s Waterschap Hunze en Aa s Waterschap Hunze en Aa s OAF-W-3138 Ruiten Aa Waterschap Hunze en

Nadere informatie

Notitie. Inhoud. 1 Aanleiding

Notitie. Inhoud. 1 Aanleiding Notitie Aan Marinka Amez, Nico van der Ploeg, Bart van Eck, Johan Ellen Kopie aan Pepijn van der Ven (Deltares), Govert Verhoeven (Deltares), Ruben Dahm (Deltares) Inhoud 1 Aanleiding... 1 2 Modellering

Nadere informatie

Kennisvraag: Wat zijn de fysisch chemische effecten van de wateroverlast voor de maand juni in vergelijking met andere jaren?

Kennisvraag: Wat zijn de fysisch chemische effecten van de wateroverlast voor de maand juni in vergelijking met andere jaren? Juni 2016 in vergelijking tot voorgaande jaren Kennisvraag: Wat zijn de fysisch chemische effecten van de wateroverlast voor de maand juni in vergelijking met andere jaren? Antwoord: Er zijn in verschillende

Nadere informatie

Naam:... Studentnr:...

Naam:... Studentnr:... Naam:...... Studentnr:..... FACULTEIT CONSTRUERENDE TECHNISCHE WETENSCHAPPEN WATERBEHEER Tentamen : Stroming Examinator: J.S. Ribberink Vakcode : 401 Datum : vrijdag 15 juli 005 Tijd : 13.30 17.00 uur

Nadere informatie

Vegetatie en grote modderkruiper in de verlandingsbiotoop. Jeroen van Zuidam

Vegetatie en grote modderkruiper in de verlandingsbiotoop. Jeroen van Zuidam Vegetatie en grote modderkruiper in de verlandingsbiotoop Jeroen van Zuidam zuidam@floron.nl Grote modderkruiper Moeras en verlandingswateren Proces van verlanding belangrijk Isolatie Zuurstoftolerant

Nadere informatie

Een ongenode gast: Amerikaanse rivierkreeft

Een ongenode gast: Amerikaanse rivierkreeft Amerikaanse rivierkreeft Een ongenode gast: Opzet workshop Een ongenode gast: Inleiding (Fabrice Ottburg; WUR) Nader inzoomen op een aantal projecten (Winnie Rip; Waternet) Praktijk ervaring aanpak (Jouke

Nadere informatie

Aanleiding. Economische impuls regio Waterberging Natuurontwikkeling Recreatie

Aanleiding. Economische impuls regio Waterberging Natuurontwikkeling Recreatie Robert Boonstra 11 maart 2008 Inhoud presentatie Aanleiding van het project Inrichting van het gebied Monitoring vul- en startfase Monitoring ontwikkeling van het meer Resultaten 2007 Aanleiding Economische

Nadere informatie

Onderhoudsbeelden wateren en waterkeringen Overzicht beschermde flora en fauna Overzicht probleemflora en -fauna

Onderhoudsbeelden wateren en waterkeringen Overzicht beschermde flora en fauna Overzicht probleemflora en -fauna Onderhoudsbeelden wateren en waterkeringen Overzicht beschermde flora en fauna Overzicht probleemflora en -fauna Onderhoudsbeeld wateren 3. Eén droog talud en één natte oever begroeid Na de maaibeurt staat

Nadere informatie

Beeldenboek watergangen en oevers Lansingerland

Beeldenboek watergangen en oevers Lansingerland Behorend bij: Uitwerking Water Versie 2 Geraadpleegde literatuur: Hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard 1. Inleiding In het Waterplan Lansingerland is opgenomen dat de systematiek van de

Nadere informatie

DOORSTROMING LAAKKANAAL

DOORSTROMING LAAKKANAAL DOORSTROMING LAAKKANAAL GEMEENTE DEN HAAG 15 oktober 2013 : - Definitief C03041.003103. Inhoud 1 Inleiding... 3 2 Overzicht beschikbare gegevens... 5 2.1 Geometrie Laakkanaal... 5 2.2 Bodemprofiel...

Nadere informatie

2 3 4 5 6 7 8 9 10 12,999,976 km 9,136,765 km 1,276,765 km 499,892 km 245,066 km 112,907 km 36,765 km 24,159 km 7899 km 2408 km 76 km 12 14 16 3 6 11 1 12 7 1 2 5 4 3 9 10 8 18 20 21 22 23 24 25 26 28

Nadere informatie

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 12,999,976 km 9,136,765 km 1,276,765 km 499,892 km 245,066 km 112,907 km 36,765 km 24,159 km 7899 km 2408 km 76 km 12 14 16 1 12 7 3 1 6 2 5 4 3 11 9 10 8 18 20 21 22 23 24 26 28 30

Nadere informatie

Dossiernummer: 23-10-2013 Projectnummer:

Dossiernummer: 23-10-2013 Projectnummer: Bijlagen bij verordening subsidies natuurvriendelijke oevers en vispaaiplaatsen 2014: 1. Inrichtingseisen natuurvriendelijke oevers en vispaaiplaatsen; 2. Richtlijnen voor natuurvriendelijk onderhoud.

Nadere informatie

CoP Meten en Monitoren Groenblauwe Daken. Leerplatform voor waterschappers, gemeenten en kennisinstellingen

CoP Meten en Monitoren Groenblauwe Daken. Leerplatform voor waterschappers, gemeenten en kennisinstellingen CoP Meten en Monitoren Groenblauwe Daken Leerplatform voor waterschappers, gemeenten en kennisinstellingen Uitgangspunten Voor waterschappen, gemeenten en kennisinstellingen Actieve deelname Periode 2016

Nadere informatie

Het groeiende beek concept

Het groeiende beek concept Het groeiende beek concept Een ontwikkelingsstrategie voor de Wilderbeek Aanleiding In juni 07 is de Wilderbeek verlegd ten behoeve van de aanleg van de A73. De Wilderbeek kent over het traject langs de

Nadere informatie

Inzicht in de prestatie van waterhangen

Inzicht in de prestatie van waterhangen Inzicht in de prestatie van waterhangen Thomas Berends, Pieter Buijs (Nelen & Schuurmans), Chris Smit (hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier) De herfst is in aantocht en de maaiboten varen weer uit.

Nadere informatie

Documentnummer AMMD

Documentnummer AMMD MEMO Kopie aan V. Friedrich-Drouville Van H. Meuwese Onderwerp impact aanleg Oeverdijk en peilbeheer Tussenwater op grondwaterstand dijk en achterland Datum 20 december 2016 Inleiding In dit memo is de

Nadere informatie

Beeldenboek. Onderhoud watergangen en oevers Zoetermeer

Beeldenboek. Onderhoud watergangen en oevers Zoetermeer Beeldenboek Onderhoud watergangen en oevers Zoetermeer Meijer, N. Gillissen, R.M. 27-6-2016 Hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard, Gemeente Zoetermeer 1. Inleiding De Ecokleurenkoers is

Nadere informatie

Herinrichting Hagmolenbeek Meer berging, meer stroming, meer fauna

Herinrichting Hagmolenbeek Meer berging, meer stroming, meer fauna Herinrichting Hagmolenbeek Meer berging, meer stroming, meer fauna Rob van Dongen, Waterschap Vechtstromen Met dank aan Pieter Jelle Damsté & Friso Koop Inhoud presentatie 1. Opgave Hagmolenbeek 2. Korte

Nadere informatie

Veel gestelde vragen toekomstig beheer en onderhoud Ramelerwaterleiding

Veel gestelde vragen toekomstig beheer en onderhoud Ramelerwaterleiding Veel gestelde vragen toekomstig beheer en onderhoud Ramelerwaterleiding Vraag: Waarom verandert de onderhoudsinrichting in het projectgebied Ramelerwaterleiding? Waterschap Groot Salland heeft in 2008

Nadere informatie

Meetstrategie en methodiek macrofyten 1 METHODIEK

Meetstrategie en methodiek macrofyten 1 METHODIEK ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// Meetstrategie en methodiek macrofyten //////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Nadere informatie

Vraag Antwoord Scores. Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag wordt 1 scorepunt toegekend.

Vraag Antwoord Scores. Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag wordt 1 scorepunt toegekend. Beoordelingsmodel Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag wordt scorepunt toegekend. Opgave SPECT-CT-scan B maximumscore 3 antwoord: 99 99 Mo Tc + 0 e + ( γ) of 99 99 Mo Tc + e + ( γ ) 4 43 het elektron

Nadere informatie

Standaard stelling. De Basic Construct hygiënische kunststof stelling. Artikel nr. 861801 Diepte 360mm prijs 143,40

Standaard stelling. De Basic Construct hygiënische kunststof stelling. Artikel nr. 861801 Diepte 360mm prijs 143,40 De Basic Construct hygiënische kunststof stelling 450mm Hoogte 130mm 1000mm 840mm 1600mm stelvoetjes Standaard stelling Haccp-proof Hoogte tussen legborden 450mm Hoogte 1600mm Breedte 1000mm Artikel nr.

Nadere informatie

Project Doelen Overig Water. Anita Buschgens Waterschap Vallei en Veluwe

Project Doelen Overig Water. Anita Buschgens Waterschap Vallei en Veluwe Project Doelen Overig Water Anita Buschgens Waterschap Vallei en Veluwe Inhoud Procesmatig Aanleiding Over welke doelen praten we Tijdsplanning Inhoudelijk Uitgangspunten Indeling Watertypen Resultaat

Nadere informatie

Ontwerp Omgevingsvisie. Waterbijlage. APPENDIX Ecologische doelen in woord en in beeld

Ontwerp Omgevingsvisie. Waterbijlage. APPENDIX Ecologische doelen in woord en in beeld Ontwerp Omgevingsvisie Waterbijlage APPENDIX Ecologische doelen in woord en in beeld NOVEMBER 2008 Colofon Datum oktober 2008 Auteur Eenheid Water en Bodem BuroNatuur+Water Fotografie/Illustraties Foto

Nadere informatie

De Opstuwingseffecten van Dood hout Bachelor Eindopdracht

De Opstuwingseffecten van Dood hout Bachelor Eindopdracht De Opstuwingseffecten van Dood hout Bachelor Eindopdracht Rik Wegman. 7 Juli 2015. Projectgegevens Titel: Ondertitel: De opstuwingseffecten van Dood hout. Empirische inzichten in de opstuwingseffecten

Nadere informatie

Voor afmetingen waarvoor geen bewerkingsprijs staat vermeld gelden de prijzen op aanvraag

Voor afmetingen waarvoor geen bewerkingsprijs staat vermeld gelden de prijzen op aanvraag 19 x 13 x 19 x 1,5 mm 0,57 314,00 324,00 344,00 364,00 20 x 15 x 20 x 1,5 mm 0,61 314,00 324,00 344,00 364,00 25 x 15 x 25x 2 mm 0,96 227,00 237,00 257,00 277,00 10 x 20 x 10 x 2 mm 0,56 227,00 237,00

Nadere informatie

Memo * *

Memo * * Memo M emo Ontwerp (groene) buffer Ysselsteynsel oop Memo 2014.24961 *2014.24961* ter attentie van Erik Weijzen kopie aan behandeld door programma E. Raaijmakers Watersysteem doorkiesnummer +31 77 38911

Nadere informatie

MEMO. Toelichting op maatregelen Oranjebuurt in de Lier.

MEMO. Toelichting op maatregelen Oranjebuurt in de Lier. MEMO Aan: Koos verbeek Van: J. den Dulk Datum: 23 mei 2007 Onderwerp: Stand van zaken maatregelen ter voorkoming wateroverlast Oranjebuurt, De Lier Bijlagen: Functioneel programma van eisen voor de verbetering

Nadere informatie

Ecologisch maaien en schouwen: de ecokleurenkoers

Ecologisch maaien en schouwen: de ecokleurenkoers Ecologisch maaien en schouwen: de ecokleurenkoers Status definitief Versie 1 Rotterdam, maart 2009 Inhoud 1. Inleiding... 3 2. Doel... 4 3. Ecokleurenkoers... 5 3.1 Inleiding... 5 3.2 Hoofdwatergangen...

Nadere informatie

Energie opslag. Potentiële energie van water HUMSTERLAND ENERGIE. October 29, 2018 Opgesteld door: Walther L. Walraven

Energie opslag. Potentiële energie van water HUMSTERLAND ENERGIE. October 29, 2018 Opgesteld door: Walther L. Walraven Energie opslag Potentiële energie van water HUMSTERLAND ENERGIE WWW.HUMSTERLANDENERGIE.NL October 29, 2018 Opgesteld door: Walther L. Walraven Energie opslag Potentiële energie van water Natuurkundige

Nadere informatie

Potentieel thermische energie uit oppervlaktewater (TEO)

Potentieel thermische energie uit oppervlaktewater (TEO) Potentieel thermische energie uit oppervlaktewater (TEO) Beheergebied van Waterschap Rijn en IJssel Eindrapportage 7 juli 2017 1 Voorblad Opdrachtgevers: Waterschap Rijn en IJssel Postbus 148 7000 AC Doetinchem

Nadere informatie

Natuurontwikkeling en kwaliteitsinvestering landschap

Natuurontwikkeling en kwaliteitsinvestering landschap Natuurontwikkeling en kwaliteitsinvestering landschap ONTWIKKELING NATUURZONE SPORTPARK ELSKENS OOSTERHOUT DATUM: augustus 2014, Landschapsplan en kwaliteitsinvestering Landschap kenmerk: ontwerp-bestemmingsplan

Nadere informatie

Limburg Waterproof Klimaat, water en landbouw

Limburg Waterproof Klimaat, water en landbouw Limburg Waterproof Klimaat, water en landbouw Provincie Limburg Maastricht, 14 september 216 Joris Schaap, Profiel 214 heden Zelfstandig hydroloog en bodemkundige 28-214 Adviseur water in het landelijk

Nadere informatie

Modelberekeningen. 1 Geohydrologische berekeningen

Modelberekeningen. 1 Geohydrologische berekeningen Modelberekeningen 1 Geohydrologische berekeningen 1.1 Inleiding Ter onderbouwing van de beheersmaatregel zijn geohydrologische berekeningen uitgevoerd, waarmee de grondwaterstroming door het scherm kan

Nadere informatie

Beeldenboek. Onderhoud watergangen en oevers Zoetermeer

Beeldenboek. Onderhoud watergangen en oevers Zoetermeer Beeldenboek Onderhoud watergangen en oevers Zoetermeer Meijer, N. Gillissen, R.M. 23-8-2018 Hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard, Gemeente Zoetermeer Inhoud 1. Inleiding... 2 2. gebruikswijzer...

Nadere informatie

Oeverplanten in Lelystad

Oeverplanten in Lelystad Oeverplanten in Lelystad Inleiding Lelystad is rijk aan water. Binnen de bebouwde kom is een blauwe dooradering aanwezig van talloze wateren. Om de waterbergingscapaciteit te vergroten en de leefomgeving

Nadere informatie

Waterplanten in Loenderveen-Oost: ontwikkelingen 2005-2011

Waterplanten in Loenderveen-Oost: ontwikkelingen 2005-2011 Waterplanten in Loenderveen-Oost: ontwikkelingen 2005-2011 Overzicht van de ontwikkeling van waterplanten in de Loenderveensche Plas Oost in de zeven jaar na het wegvangen van vis Waterplanten in Loenderveen-Oost:

Nadere informatie

HANDREIKING WATERPLANTEN MAAIBEHEER

HANDREIKING WATERPLANTEN MAAIBEHEER HANDREIKING WATERPLANTEN MAAIBEHEER Aanwijzingen voor het maaien van waterplanten in rijkswateren ten behoeve van recreatie Datum 20 april 2012 Status DEFINITIEF Maaibeheer doorgroeid fontijnkruid HANDREIKING

Nadere informatie

Onderwerp : Herberekening hydraulische toetsing hoofdwatergang Cyclamenweg

Onderwerp : Herberekening hydraulische toetsing hoofdwatergang Cyclamenweg Intern memo Aan Van : Hans van Gogh : Jeroen Willemsen Datum : 13 maart 2013 Onderwerp : Herberekening hydraulische toetsing hoofdwatergang Cyclamenweg Versie : 0.4 1 Inleiding De Overbuurtsche polder

Nadere informatie

Bezoek Hoogheemraadschap van Delfland aan Waterpark Groote Beerze, 17 oktober Oscar van Zanten, okt. 2014

Bezoek Hoogheemraadschap van Delfland aan Waterpark Groote Beerze, 17 oktober Oscar van Zanten, okt. 2014 Bezoek Hoogheemraadschap van Delfland aan Waterpark Groote Beerze, 17 oktober 2014 Oscar van Zanten, okt. 2014 Waterschap De Dommel Missie Waterschap De Dommel is dé waterpartner in Midden-Brabant. Samen

Nadere informatie

Probeer de vragen bij Verkennen zo goed mogelijk te beantwoorden.

Probeer de vragen bij Verkennen zo goed mogelijk te beantwoorden. 1 Formules gebruiken Verkennen www.math4all.nl MAThADORE-basic HAVO/VWO 4/5/6 VWO wi-b Werken met formules Formules gebruiken Inleiding Verkennen Probeer de vragen bij Verkennen zo goed mogelijk te beantwoorden.

Nadere informatie

Verkenning van stromingsweerstanden

Verkenning van stromingsweerstanden Alterra is onderdeel van de internationale kennisorganisatie Wageningen UR (University & Research centre). De missie is To explore the potential of nature to improve the quality of life. Binnen Wageningen

Nadere informatie

Hydraulische vervalberekeningen

Hydraulische vervalberekeningen Hydraulische vervalberekeningen Bijlage V Uitbreiding rwzi Numansdorp in het kader van course 15/16 Begeleiders namens: Hogeschool van Arnhem & Nijmegen Dhr. A.C. de Wit Waterschap Hollandse Delta Dhr.

Nadere informatie

Vingeroefening real-time prestatie-indicatoren. Inhoud

Vingeroefening real-time prestatie-indicatoren. Inhoud Vingeroefening real-time prestatie- Johannes Vijlbrief 20 maart 2012 Inhoud Aanleiding Beschikbare metingen Uitwerking prestatie- Bepaling prestatie- uit minutenwaardes Alternatieve methode: Bepaling prestatie-

Nadere informatie

De projectlocatie ligt globaal op de coördinaten: X = 140.125 en Y = 455.100.

De projectlocatie ligt globaal op de coördinaten: X = 140.125 en Y = 455.100. Bijlage I Technische beoordeling van de vergunningsaanvraag van de Gemeente Utrecht voor het onttrekken van grondwater ten behoeve van het tot stand brengen van de Hoogwaardig Openbaar Vervoer (HOV) baan

Nadere informatie

Adviesnota. Het spoor rond Amsterdam Centraal. Divisie Ruimte, Mobiliteit en Infra

Adviesnota. Het spoor rond Amsterdam Centraal. Divisie Ruimte, Mobiliteit en Infra Aan Waternet, V. Dijkdrenth Van Movares, M.H. de Nijs Telefoon 06 511 31 086 Kenmerk D80-MNI-KA-1800004 Projectnummer RM005096 Onderwerp PHS Westhaven, onderdoorgang Contactweg, Watertoets Datum 1 maart

Nadere informatie

RWSZ Beslissing m.e.r.-beoordelingsnotitie Programma Stroomlijn in de uiterwaarden van de IJssel (deelgebied 5) tranche 4.

RWSZ Beslissing m.e.r.-beoordelingsnotitie Programma Stroomlijn in de uiterwaarden van de IJssel (deelgebied 5) tranche 4. Contactpersoon C. Veldman medewerker advisering christel.veldman@rws.nl Ons kenmerk RWSZ2017-00003697 Beslissing m.e.r.-beoordelingsnotitie Programma Stroomlijn in de uiterwaarden van de IJssel (deelgebied

Nadere informatie

1 Kwel en geohydrologie

1 Kwel en geohydrologie 1 Kwel en geohydrologie 1.1 Inleiding Grondwater in de omgeving van de grote rivieren in Nederland wordt door verschillen in het peil sterk beïnvloed. Over het algemeen zal het rivierpeil onder het grondwatervlak

Nadere informatie

Presentatie van gebiedsavond Peilbesluit Zegveld Gebiedsavond De Haak 29 oktober 2018

Presentatie van gebiedsavond Peilbesluit Zegveld Gebiedsavond De Haak 29 oktober 2018 Presentatie van gebiedsavond Peilbesluit Zegveld Gebiedsavond De Haak 29 oktober 2018 In gesprek over het water(peil) in De Haak, Zegveld en alternatieven voor het toekomstig waterpeil Programma Welkom

Nadere informatie

Werfix BVBA. Drenotube drainage: beschrijving systeem

Werfix BVBA. Drenotube drainage: beschrijving systeem Drenotube drainage: beschrijving systeem DRENOTUBE is een geocomposiet (samenstelling van verschillende materialen) ter vervanging van de klassieke Franse drainage. Ze bestaat uit 4 elementen. 1. Een golvende

Nadere informatie

Weerstand tegen strorning in de Gorai rivier

Weerstand tegen strorning in de Gorai rivier Weerstand tegen strorning in de Gorai rivier Samenvatting In deze studie wordt de weerstand tegen strorning in de Gorai rivier onderzocht. Als basis voor deze studie zijn veldmetingen gebruikt die gedaan

Nadere informatie

9.1 Oppervlakte-eenheden [1]

9.1 Oppervlakte-eenheden [1] 9.1 Oppervlakte-eenheden [1] De omtrek van een figuur bereken je door uit te rekenen hoe lang het is als je één keer langs de rand van de figuur gaat. Omtrek = l + l + l + l + l + l + l + l = 14 + 8 +

Nadere informatie

Registratie van boringen.

Registratie van boringen. Werkgroep Z-coördinaat. Registratie van boringen. Door: werkgroep Z-coördinaat Datum: 20 oktober 2016. Versie: 1.1. blad : 1 (9) 1 Inleiding. In dit document wordt beschreven hoe de loop van, als bijvoorbeeld,

Nadere informatie

Kansen voor natuurvriendelijke oevers in de boezems van HHNK. KRW onderzoeksproject Natuurvriendelijke Boezem. S. Janssen, S. Zierfuss 12.

Kansen voor natuurvriendelijke oevers in de boezems van HHNK. KRW onderzoeksproject Natuurvriendelijke Boezem. S. Janssen, S. Zierfuss 12. Kansen voor natuurvriendelijke oevers in de boezems van HHNK KRW onderzoeksproject Natuurvriendelijke Boezem Auteurs S. Janssen, S. Zierfuss Registratienummer 12.55095 17-12-12 Versie Status definitief

Nadere informatie

Uitwerking tentamen Stroming 15 juli 2005

Uitwerking tentamen Stroming 15 juli 2005 Uitwerking tentamen Stroming 5 juli 005 Opgave Hydrostatica : Manometer ρ A = 890 kg/m3 g= 9.8 m/s ρ B = 590 kg/m3 ρ ZUIGER = 700 kg/m3 D ZUIGER = m ha= 30 m hb= 5 m pb= 50000 Pa (overdruk) Vraag : Hoogte

Nadere informatie

Errata Referenties en maatlatten voor natuurlijke watertypen voor de Kaderrichtlijn Water (STOWA )

Errata Referenties en maatlatten voor natuurlijke watertypen voor de Kaderrichtlijn Water (STOWA ) Errata Referenties en maatlatten voor natuurlijke watertypen voor de Kaderrichtlijn Water 2015-2021 (STOWA 2012-31) versie: 07-08-2014 contact: Niels Evers: Frank van Herpen niels.evers@rhdhv.com frank.van.herpen@rhdhv.com

Nadere informatie

Visuele inspectie voormalige stortplaatsen in de gemeente Apeldoorn

Visuele inspectie voormalige stortplaatsen in de gemeente Apeldoorn Notitie Contactpersoon Erik Vonkeman Datum 12 december 2013 Kenmerk N015-1220503ERT-baw-V01-NL Visuele inspectie voormalige stortplaatsen in de gemeente Apeldoorn Voor u ligt de uitwerking van de visuele

Nadere informatie

1. Aanleiding en doel

1. Aanleiding en doel Leeuwarden, Ons kenmerk: WFN1717353 Cluster: Projecten Bijlage(n): Tel: Uw kenmerk: 1. Situatietekening 2. Dwarsprofielen 3. Bekendmakingsadvertentie *REFNUMBER* Onderwerp: Projectplan Hoge Eggenweg ex.

Nadere informatie

Biobouwers als kustbeschermers: groene fantasie of fantastisch groen? Luca van Duren

Biobouwers als kustbeschermers: groene fantasie of fantastisch groen? Luca van Duren Biobouwers als kustbeschermers: groene fantasie of fantastisch groen? Luca van Duren 23 maart 2011 Wat zijn biobouwers? Organismen die direct of indirect hun omgeving zo veranderen dat ze hiermee het habitat

Nadere informatie

Migratie door een temporele nevengeul en habitatgebruik door vissen in de Itterbeek. Arthur de Bruin

Migratie door een temporele nevengeul en habitatgebruik door vissen in de Itterbeek. Arthur de Bruin Migratie door een temporele nevengeul en habitatgebruik door vissen in de Itterbeek Arthur de Bruin Deelonderzoeken 1. Migratie temporele nevengeul 2. Habitatgebruik vissen Itterbeek Itterbeek Schouwsmolen

Nadere informatie

Waarom Ecologisch Bermbeheer?

Waarom Ecologisch Bermbeheer? Bijeenkomst 1 21 maart 2019 Waarom Ecologisch Bermbeheer? Stichting Landschapsbeheer Gelderland Bijzondere bermbewoners in Gelderland. Onlangs verschenen rapportage van provincie Gelderland: Introductie

Nadere informatie

Vlakke meetkunde. Module 6. 6.1 Geijkte rechte. 6.1.1 Afstand tussen twee punten. 6.1.2 Midden van een lijnstuk

Vlakke meetkunde. Module 6. 6.1 Geijkte rechte. 6.1.1 Afstand tussen twee punten. 6.1.2 Midden van een lijnstuk Module 6 Vlakke meetkunde 6. Geijkte rechte Beschouw een rechte L en kies op deze rechte een punt o als oorsprong en een punt e als eenheidspunt. Indien men aan o en e respectievelijk de getallen 0 en

Nadere informatie

RAPPORT. Effecten van Beekherstel. Studie naar de voorziene en onvoorziene effecten van Beekherstel in de Astense Aa. Waterschap Aa en Maas

RAPPORT. Effecten van Beekherstel. Studie naar de voorziene en onvoorziene effecten van Beekherstel in de Astense Aa. Waterschap Aa en Maas RAPPORT Effecten van Beekherstel Studie naar de voorziene en onvoorziene effecten van Beekherstel in de Astense Aa Klant: Waterschap Aa en Maas Referentie: WATBF2022R001F1.1 Versie: 1.1/Finale versie Datum:

Nadere informatie

Aan de slag met uw watergang Dit moet u weten over onderhoud aan watergangen

Aan de slag met uw watergang Dit moet u weten over onderhoud aan watergangen Aan de slag met uw watergang Dit moet u weten over onderhoud aan watergangen 13.0634 brochure WT.indd 1 Onderhoud is belangrijk Watergangen zorgen voor aanvoer, afvoer en berging van water. Goed onderhoud

Nadere informatie

Analyse Groote Molenbeek

Analyse Groote Molenbeek Rap p ort: R app ort: A nal yse Gro ot e M olen bee k Wat ero verlas t in tr ajec t Mid den p eel weg t ot A7 3 *CONCEPT* Analyse Groote Molenbeek Wateroverlast in traject Middenpeelweg tot A73 Opgesteld

Nadere informatie

Geohydrologische situatie Burg. Slompweg

Geohydrologische situatie Burg. Slompweg Notitie Contactpersoon Johannes Weemstra Datum 21 november 2012 Kenmerk N003-1210450WEJ-rrt-V01-NL Geohydrologische situatie Burg. Slompweg 1 Inleiding In opdracht van de gemeente Steenwijkerland heeft

Nadere informatie

PROBLEEMOPLOSSEND DENKEN MET

PROBLEEMOPLOSSEND DENKEN MET PROBLEEMOPLOSSEND DENKEN MET Van onderzoekend leren naar leren onderzoeken in de tweede en derde graad Luc Gheysens DPB-Brugge 2012 PROBLEEM 1 Stelling van Pythagoras en gelijkvormige driehoeken Hieronder

Nadere informatie

Hermeandering en hydromorfologie

Hermeandering en hydromorfologie Hermeandering en hydromorfologie Monitoring van structuren of ecologie? Oscar van Dam teamleider waterbeheer en gis COP hermeandering 24 november 2010 HWH Amersfoort RPS BCC Onderdeel RPS plc Organisatie

Nadere informatie