3 Ontwikkeling stimuleren: denken

Transcriptie

1 3 Ontwikkeling stimuleren: denken Op vele manieren: spontaan tijdens dagelijkse contacten en begeleiding, maar ook door het organiseren van gerichte activiteiten waarbij een deel is gericht op cognitieve ontwikkeling. WIP: Ik verveel me extra uitdagende activiteiten. 3.1 Uitdagen met activiteiten Niet alleen de zorg: uitdagende en leerzame begeleiding en activiteiten die de ontwikkeling stimuleren. Tabel Pedagogische Interactievaardigheden blz. 84 Spelenderwijs stimuleren Aanmoedigen en aandacht, vraagt tijd. Samen: je ontdekt waar het kind in geïnteresseerd is, wat het kan en graag wil. Lesprogramma s en lesplannen Cognitieve ontwikkeling Motorische, lichamelijke en seksuele ontwikkeling Sociaal-emotionele ontwikkeling Spelontwikkeling Zone van naaste ontwikkeling Ontwikkelingsfase, beginsituatie, doel omvat dingen die kind nog nét niet kan. WIP: Ik kan het zelf!.. van de glijbaan. Activiteiten kiezen Spontaan of gericht, van te voren bedacht WAT en HOE 1. Visie; plan, werkwijze, thema 2. Welke omgeving, verplicht? (BSO PO) 3. Doel; techniek of creativiteit 4. Interesses; voorkauwen of zelf kiezen 5. Ontwikkelingsfase; veiligheid en moeilijkheidsgraad 6. Mogelijkheid qua kosten en faciliteiten 7. Afstemming; collega s, leidinggevende, ouders Alleen of met een groep(je)

2 Individueel; vaak fijner, goede concentratie, lastig in groep, je bent er ook voor de andere kinderen. Groepjes; van elkaar leren, extra hulp in klein groepje, in de kring verhaal vertellen, spel op plein. Schakelen: verschillende kinderen, met diverse behoeften. Methodisch en planmatig werken Methodisch werken; doelen stellen, duidelijkheid (wat staat me te wachten, veilige omgeving), observeren en evalueren, wat volgende keer (anders). Doorgaande leerlijnen, referentieniveaus, kwaliteit. 3.2 Taal stimuleren taalontwikkeling Praten met kinderen Door rijk taalaanbod woordenschat ontwikkelen, veel praten. Hardop praten en vertellen wat je aan het doen bent, voorwerpen benoemen. Receptieve woordenschat; woorden die je begrijpt maar nog niet zelf zegt. WIP: Praten over het weekend.. herhalen in verleden tijd, wordt overgenomen. Productieve woordschat; woorden die een kind ook zelf gebruikt. Je herhaalt zinnen, maakt langer, voegt info toe, herhaal zinnen met fouten op goede manier. PRATEN MET VOLLE MOND Vanaf 3 jaar, niet alleen hier en nu, maar ook verleden, toekomst en fantasiedingen. Wereld wordt groter, gevoelens leren herkennen/uitdrukken. Verschillende situaties; vanaf peutertijd. Supermarkt, er op uit, nieuwe situaties woorden andere betekenis (bank). Praten over wat je ziet, stel vragen waardoor denken en praten wordt gestimuleerd. Goede vragen sluiten aan bij interesse en bezigheden kind en bevorderen jullie gesprek. Hoe ouder de kinderen, hoe meer de gesprekken gaan over dingen die in de wereld gebeuren, stimuleert kinderen om het geleerde in ontspannen situaties toe te passen. Eigen taalvaardigheden; van belang bij goede ondersteuning bij taalontwikkeling, goed voorbeeld, je gebruikt rijke taal. Taalactiviteiten met jonge kinderen

3 Gerichte activiteiten, bij jonge kinderen spelenderwijs en zonder een activiteit te verplichten; Liedjes, rijmpjes en spelletjes, baby; vinger- en handbewegingen, veel herhalen Taalspelletjes, dreumes; kaartenspel (aandacht richten, geheugen en denken oefenen), hoofdschouders/knie/teen, stampen zwaaien/wat nog meer Belang van boeken; prentenboeken en voorleesboeken Voorlezen; herhaling, intonatie, rustig/laat binnen komen Interactief voorlezen; betrekken bij, communicatie belangrijker dan voorlezen koppelen aan thuis of omgeving, betrekken bij: van alleen luisteren leer je minder. Verhalen vertellen; vertelkoffer Begin van geletterdheid; ontluikende (voor het eerste bewust van geschreven taal) en beginnende (begrip dat geschreven taal een verhaal kan vertellen en dat je andere vaardigheden nodig hebt voor lezen en schrijven dan voor praten, 3 jaar). In groep 1-2 al de nodige letters aangeboden, in groep 3 vervolg met echt leren lezen en schrijven. Taalactiviteiten met oudere kinderen Ondersteuning bij lezen en schrijven Technisch lezen, begrijpend lezen, flitskaarten, lees- en schrijfhouding, diverse activiteiten en werkvormen. WIP: Dat gaat flitsend, automatiseren, inslijten, herhalen, sneller en woordenschat. Boeken en voorlezen Prentenboeken, voorleesboeken, interactief, digitale- of levende prentenboeken verhaalboeken/romans en informatieve boeken, luisterboeken, tijdschriften en stripboeken. WIP: Fantasierijk boekenspel; lezen uit midden boek, wat ervoor/-na, woorden op kaartjes raden. Verhalen vertellen Uit je hoofd, lef en fantasie, van jou maken. Taal op de BSO Speelse manier, vrijwillig en aansluiten bij interesse. Zorg voor rijk aanbod van boeken, taalspelletjes, muziek; vertalen of couplet maken, social media; samen verhaal maken 3.3 Rekenen stimuleren Rekenvaardigheid: rekenlessen en spelenderwijs; hoeveel stoeltjes, wie heeft er meer, hoe laat

4 Eén of veel: 0-2 jaar Verschillen herkennen, veiligheid versterken door liedjes te zingen, van gezichten naar voorwerpen, uitdagen door te variëren. WIP: Rustig spelen, 3 blokken uit de stapel halen. Meer, minder en evenveel: 2 4 jaar 1234 hoedje van De wereld verkennen en begrijpen; ordenen en vergelijken; kleuren, wat hoort bij elkaar, vormen, groot-groter-grootst. Basale rekenbegrippen; meer, minder, evenveel, begin van tellen; 3 of veel / tot 5/ telrij tot 10. Aanwijzen voorwerpen nog niet synchroon met telwoorden. Passen en meten: 4 6 jaar Pre-operationele fase Piaget; nog meer plezier in ordenen en benoemen. Moeite met focus op één ding. Centratie; focussen op één factor van probleem, smal hoog glas meer dan breed laag. Conservatie; niet zien dat door verandering hoeveelheid gelijk blijft. Klei. Beginnen met tellen, wel in context; treden, strepen, kaarsjes, kinderen leren contextgebonden rekenen, aansluiten belevingswereld. Tellen tot 20, ook achteruit, herkennen van geschreven cijfers en leren schrijven. Beginnend rekenen; hoeveelheden, groot, zwaar, wat kost, afmetingen = tellenvergelijken-ordenen op volgordes. Werkbladen en getalbegrip; voorstelling van een getal kunnen maken. Dobbelsteen; getalbegrip, kleine sommetjes. Zie jij wat ik zie: 6 9 jaar Concreet-operationele fase; laag en breed kan meer zijn dan hoog en smal, geheugen inzetten bij rekenen, zonder vingers/uit hoofd, sommen zonder concrete voorbeelden. Getallen tot 100, + - / *, klokkijken, geld herkennen. OA; assisteren les, individueel/groepje, eigen activiteit, instructie leerkracht. Experimenteren, groot/klein, vergrootglas, plattegrond, ander beeld, fotografie, perspectief en ruimtelijk inzicht. Tijd; besef moment en vergelijken en meten in tijd, zelf laten waarnemen en verwerken. Meten temperatuur, lengte/gewicht kinderen. WIP: Tegels tellen, miljoen of spontaan buiten tellen, krijt... Dat geloof ik niet, ik zoek het even uit: 9 12 jaar

5 Gecijferdheid; vaardigheden om te gaan rekenen in alledaagse situaties. Krant, internet, advertentie, sociale-media, bustijden, telefoonnummers, reistijden. Ingewikkelde keer- en deelsommen, breuken/procenten, oppervl/inhoud. Verlengde instructie; extra hulp na uitleg leerkracht. Omgaan met de werkelijkheid: jaar Formeel-operationele fase; niet voor iedereen haalbaar; gebruik langetermijngeheugen, bewust zoeken naar strategieën om problemen op te lossen creatief denken/ 21 Century Skills. Leren omgaan met vraagstukken, is abonnement echt goedkoper, zelf onderzoek doen.

6 3.4 Laat de wereld draaien Wereldoriëntatie, onderzoeken, de omgeving/wereld ontdekken. De wereld verandert Welke kennis heb je nodig, basisvaardigheden, 5 invalshoeken 1. Mens en maatschappij; ik-anders-samenleving-media- -internet 2. Natuur; mens, dier, eten, milieu, duurzaamheid 3. Techniek; techniek, creatief, ICT 4. Tijd; ordenen/plannen, tijdslijn 5. Ruimte; kaartlezen, lichaam, verkeer, navigatie, zonnewijzer WIP: Op onderzoek uit, onderzoeksvragen, omgeving, driehoek brug, vader is..... Aandacht voor duurzaamheid (ervoor zorgen dat de aarde gezond blijft). Voedsel, klimaat, grondstoffen, eigen omgeving, zelf problemen verkennen en oplossingen uitvoeren. Samen is niet alleen Wereldburgers Actief burgerschap / gemeenschap Positieve bijdrage leveren van club/buurt naar EU naar.. Samen op zoek naar een manier om samen te leven en jezelf te kunnen zijn (jezelf zijn, eigen ruimte, levenswijze, identiteit, normen/waarden, cultuur). Rolmodel Projecten; emancipatie/discriminatie, pesten, zelfvertrouwen en omgaan met verschillen, liefdadigheid, verschil arm-rijk, actualiteit.