Cyberpesten Van probleem naar oplossing. Prof. Dr. Heidi Vandebosch Universiteit Antwerpen, Friendly ATTAC E- mail:

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Cyberpesten Van probleem naar oplossing. Prof. Dr. Heidi Vandebosch Universiteit Antwerpen, Friendly ATTAC E- mail: heidi.vandebosch@uantwerpen."

Frans Adam
8 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Cyberpesten Van probleem naar oplossing Prof. Dr. Heidi Vandebosch Universiteit Antwerpen, Friendly ATTAC E- mail:

2 Pesten: vroeger en nu Soort agressief gedrag: inten/e om te kwetsen, herhaling, machtsonevenwicht, offline of online Verbaal en fysiek pesten Sociale uitsluihng Valse geruchten of vertrouwelijke informahe verspreiden

of online Verbaal en fysiek pesten Sociale uitsluihng

3 Juist of fout? Cyberpesten komt meer voor dan tradi/oneel pesten: hoog ICT- gebruik bij jongeren, «triggerende» eigenschappen (vb. anonimiteit, gemedieerd karakter) FOUT: noch een epidemie, noch een rariteit. Tradi/oneel pesten komt nog steeds meer voor!

4 Juist of fout? Cyberpesten komt meer voor bij leerlingen uit het middelbaar dan bij leerlingen uit de lagere school: middelbare scholieren gebruiken vaker ICT voor sociale doeleinden JUIST, maar aan het veranderen? , ,2 38,5 Slachtoffer (laatste 6 maanden) 13,7 32,4 10,9 26,3 19,7 20,7 9,4 8, Dader (laatste 6 maanden) 29,5 29,2 27,9 21,7 17,6 18, ,7 12,3 7,9 9 5,

scholieren gebruiken vaker ICT voor sociale doeleinden JUIST, maar aan het veranderen?

5 Juist of fout? Cyberpestkoppen verschillen van tradi/onele pestkoppen: ICT gees macht aan meisjes en aan slachtoffers van tradihoneel pesten («revenge of the nerds»), slachtoffers kunnen gepest worden door mensen die ze in het echte leven niet kennen (grotendeels) FOUT, cyberpesten is vaak een verlengstuk van tradi/oneel pesten TradiHoneel pesten in een school Cyberpesten in een school

slachtoffers van tradihoneel pesten («revenge of the nerds»), slachtoffers kunnen gepest worden

6 Juist of fout? Cyberpesten heek een sterkere nega/eve impact op slachtoffers dan tradi/oneel pesten: nooit en nergens veilig (24/7), groot (wereldwijd) publiek, sterker gevoel van machteloosheid (anonieme dader, negaheve berichten niet kunnen verwijderen) JUIST

7 Wie moet betrokken worden bij de prevenhe/ deteche/intervenhe rond cyberpesten? Ouders B E L E I D (Cyber)poliHe Jongeren Scholen Internet Service Providers

8 Jongeren «Slachtoffers» zouden moeten leren: Hoe ze zichzelf kunnen beschermen (bv. gebruik maken van privacyse[ngs) Hoe ze best kunnen reageren op cyberpesten (bv. de pestkop niet tonen dat je gekwetst bent, niet terugpesten, erover praten met iemand, ) «Daders» zouden moeten leren: Wat de negaheve impact is op het slachtoffer, welke negaheve gevolgen cyberpesten kan hebben voor henzelf (straffen door ouders/school, uitsluihng van online services, gerechtelijke vervolging), hoe ze op een goede manier kunnen omgaan met hun negaheve emohes, Hoe ze hun negahef gedrag kunnen goedmaken (bv. negaheve online berichten verwijderen, zich verontschuldigen tegenover het slachtoffer, ) «Bijstaanders/getuigen» zouden moeten leren: Dat ze de pestkop niet mogen beveshgen (vb. door pestberichten te liken op Facebook, door passief te blijven) en dat ze het slachtoffer moeten helpen (game:

cyberpesten kan hebben voor henzelf (straffen door ouders/school, uitsluihng van online services, gerechtelijke vervolging), hoe ze op een goede manier kunnen omgaan met hun negaheve emohes, Hoe ze

9 Ouders Moeten betrokken worden, want: Cyberpesten vindt vaak plaats na school(hjd). Jongeren waarvan de ouders minder betrokken zijn bij hun ICT- gebruik, hebben een grotere kans om cyberpestkop te worden. Slachtoffers verzwijgen hun negaheve ervaringen vaak (bv. omdat ze hun ouders er niet mee willen lashgvallen, uit schaamte, uit angst dat hun ouders achter hun rug bepaalde stappen zouden ze`en ) En het volgende doen: Hun kinderen begeleiden in hun ICT- gebruik + zelf het goede voorbeeld geven. Ople`en voor signalen die zouden kunnen wijzen op betrokkenheid bij cyberpesten.

Slachtoffers verzwijgen hun negaheve ervaringen vaak (bv.

10 Scholen Moeten betrokken worden, want: Cyberpesten vindt vaak zijn oorsprong in offline pesten (op school). Cyberpesten hees een negahef effect op de schoolprestahes van slachtoffers en op het schoolklimaat. De school is vaak al betrokken bij 1) de aanpak van tradihoneel pesten, 2) het promoten van ICT- vaardigheden en e- safety. En het volgende doen: Cyberpesten integreren in de Whole School Approach tegen pesten. Leerlingen en ouders bewust maken van het probleem, aanmoedigen om (ernshge) gevallen van cyberpesten te melden aan het schoolpersoneel (bv. via een online systeem), goed omgaan met gevallen van cyberpesten.

De school is vaak al betrokken bij 1) de aanpak van tradihoneel pesten, 2) het promoten van ICT- vaardigheden en e- safety.

11 Voorbeelden van evidence- based en geëvalueerde programma s tegen cyberpesten Italië Duitsland Spanje Nederland

12 Internet Service Providers Moeten betrokken worden, want: Cyberpesten komt voor op hun «plahormen». En het volgende doen: Bewustzijn over cyberpesten creëren Gebruikers mogelijkheden geven om zichzelf te beschermen (bv. privacy se[ngs) Inhoud monitoren (bv. haatpagina s, valse profielen, seksuele vormen van cyberpesten, inhouden die slachtoffers aanmoedigen tot zelfmoord,.), AMICA- project Rapporteringssystemen en een goede follow- up voorzien (bv. negaheve inhoud verwijderen, ernshge gevallen doorsturen naar de polihe, hulpverlening contacteren,.)

13 Facebook: bewustzijn, meldknoppen,.. Ask.fm : monitoring

14 De polihe Zou (enkel) betrokken moeten worden wanneer: cyberpesten een ernshge bedreiging vormt voor de mentale/fysieke gezondheid van het slachtoffer (kan we`elijk geclassificeerd worden als een misdrijf) snelle samenwerking met (binnen- en buitenlandse) Internet Service Providers (ISPs) noodzakelijk is om de dader te idenhficeren/de inhoud te verwijderen

geclassificeerd worden als een misdrijf) snelle samenwerking met (binnen- en

15 Gevallen van cyberpesten die zijn behandeld door de polihe Foto s van de sociale netwerkprofielen van meisjes werden gepost op zogenaamde «Hoerenpagina s» Belgische en Letse polihe werkten samen in kader van cyberpesten op Ask.fm

werden gepost op zogenaamde «Hoerenpagina s» Belgische en

16 De polihe Kan ook helpen met: De organisahe van prevenheve achviteiten (vb. strip over de gevaren van het internet) Bemiddelen tussen daders en slachtoffers (en hun ouders) Te onthouden: In zeker mate maakt pesten deel uit van de adolescenhe Niet nodig om alles te criminaliseren of om schaarse polihemiddelen te gebruiken bij minder ernshge gevallen

hun ouders) Te onthouden: In zeker mate maakt pesten deel uit van de adolescenhe Niet

17 Evolu/on of e- Cops- messages concerning Facebook and Netlog, 2007 /ll Facebook 237 Netlog Source: Federal police, Federal Computer Crime Unit, e- Cops database e- Cops messages 2010 concerning Facebook and Netlog per penal qualifica/on Facebook Netlog Source: Federal police, Federal Computer Crime Unit, e- Cops database

Crime Unit, e- Cops database e- Cops messages 2010 concerning Facebook and Netlog per penal

18 De polihe Gaat online wanneer er hulp nodig is, bv. een échte poliheman in het spel Habbo Hotel

19 Andere stakeholders E- safety- organisahes, jeugdorganisahes, media, psychologen, beleidsmakers, wetenschappers,.

20 h`p:// v=8crnhqdxir8 h`p:// vq_yl1xly

21 50 Number of arhcles (Main topic = Cyberbullying) Case Research Policy/acHon Other Year

22 De toekomst Nog een lange weg te gaan: - Welke gedragingen/maatregelen (van slachtoffers, bijstaanders, ouders, leerkrachten, ISPs, polihe.) zijn het meest effechef? - Hoe kunnen we ervoor zorgen dat alle parhjen kunnen samenwerken om het beste resultaat te bekomen? - Cyberpesten is een veranderend fenomeen (door technologische evoluhes).

23 Dank voor uw aandacht! Voor meer informahe : Heidi.Vandebosch@uantwerpen.be

Vergelijkbare documenten

Overzicht. Wat zijn social media? Voorbeelden van social media. Social media in de ICT-lessen. De gevaren van social media.

Overzicht. Wat zijn social media? Voorbeelden van social media. Social media in de ICT-lessen. De gevaren van social media. Overzicht Wat zijn social media? Voorbeelden van social media. Social media in de ICT-lessen. De gevaren van social media. Mindreader Wat zijn social media? Social media is een verzamelbegrip voor online