Opleiding Duurzaam Gebouw : Gezondheid en comfort

Transcriptie

1 Opleiding Duurzaam Gebouw : Gezondheid en comfort Leefmilieu Brussel DE REGIONALE CEL VOOR INTERVENTIE BIJ BINNENLUCHTVERVUILING (RCIB) BALANS VAN 10 JAAR ERVARING Sandrine BLADT LEEFMILIEU BRUSSEL 21 februari 2013 Opleiding tot stand gebracht door de Stadswinkel vzw.

2 Doelstelling van de voordracht Presenta(e van een analysedienst van binnenhuisvervuiling in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest : de Regionale Cel voor Interven(e bij Binnenhuisvervuiling SamenvaAng van de resultaten en voorstelling van een chemische verontreinigingsindex 2

3 Plan Ø Context Ø Doelstellingen van de RCIB Ø Verloop van een thuisonderzoek Ø Vaststellingen Ø Gemeten chemische polluenten Ø Gemeten biologische polluenten Ø Evaluaties Ø Project Kinderopvangvoorzieningen Ø Conclusies 3

4 Context - 80% van onze (jd brengen we in gesloten ruimten door - Binnenhuisvervuiling veroorzaakt door gebouwen, menselijke ac(viteit, externe besmeangsmiddelen - Toename van het aantal allergische personen Bronnen van vervuiling binnen in de woning bij gezondheidsproblemen iden(ficeren en in cijfers vertalen Algemeen en doelgericht remediëringsadvies voorstellen Een database samenstellen om de binnenvervuiling in de huisves(ng in het BHG te evalueren 4

5 Oost-Vlaanderen Toezicht Volksgezondheid Anne SMIS 09/ Toezichtvolsgezondeid.oostv West-Vlaanderen Toezicht Volksgezondheid Karine MEERSMAN 050/ Toezichtvolsgezondeid.west Fédéral ISP- Mycologie Camille Chasseur 02/ Bruxelles Capitale : CRIPI Sandrine BLADT 02/ cripi@ibgebim.be Hainaut : LPI Marc ROGER 065/ hvs.lpi@hainaut.be Authori4es interven4ons Antwerpen Toezicht Volksgezondheid Liesbet VAN ROOY 03/ Toezichtvolsgezondeid.antw erpen@vlaanderen.be Luxembourg : SAMI-Lux Martyna KUSKE 084/ samilux@province.lu xembourg.be Vlaams-Brabant Toezicht Volksgezondheid Liesbeth LEJON 016/ Toezichtvolsgezondeid.vlaa msbrabant@vlaanderen.be Limburg Toezicht Volksgezondheid Bart BAUTMANS 011/ Toezichtvolsgezondeid.limbu rg@vlaanderen.be Brabant wallon : SAMI Nathalie POPOVIC 010/ sami.bw@brabantwallon. be Liège : SAMI Alain NICOLAS 04/ sami@provincedeliege.be Namur : SAMI Catherine KEIMEUL 081/ Catherine.keimeul@p rovince.namur.be 5

6 3 Partners Leefmilieu Brussel BIM Laboratorium voor Milieuonderzoek: Monstername en chemische analyses Coördinatie van de dienst WIV Afdeling Mycologie: Microbiologische analyses FARES: Sociale begeleiding 6

7 Vraag voor interventie Telefonisch contact Patiënt Labo-analyses 1 e bezoek Onderzoeksverslag Vragenlijst Chemische analyses Biologische analyses Dossier geklasseerd Arts Gezondheid OK Remediëringen 1 an Evaluaties Patiënt Probleem blijft bestaan Ander labo 7

8 Vermoeden van binnenhuisvervuiling Gekende allergieën Beschrijving van de symptomen Schriftelijk verzoek om onderzoek Volledige gegevens 8

9 Vragenlijst Persoonlijke gegevens, gezinssamenstelling, hobby, ; Symptomen; Geschiedenis van de gezondheidsproblemen (verergering / verbetering); Algemene informatie over de woning, leefgewoonten, huisdieren, gebruikte producten, renovaties, waterschade; Bekledingen/materialen, meubels uit spaanplaat, verluchtingsfrequentie, etc. 9

10 Geografische spreiding Van 150 tot 200 onderzoeken per jaar Ø 1600 onderzoeken sinds sept 2000 Inwoners/Ha 10

11 Type van pathologie volgens de arts 250 Voies aériennes supérieures Symptômes généraux Troubles neuro-psychiques Atteinte digestive Manifestations cutanées Voies respiratoires inférieures conjonctivite rhinite sinusite pharyngite laryngite fatigue chronique malaises atypiques céphalées vertiges paresthésie troubles de l'humeur troubles de l'apprentissage troubles de la mémoire nausées vomissements douleurs abdominales atypiques eczéma dermatite atopique toux chronique 11 asthme infection récidivante

12 Leeftijd van de patiënten de 4 à 6 ans de 2 à 4 ans 700 de 0 à 2 ans Nombre de personnes à 6 ans 6 à 18 ans 18 à 65 ans > 65 ans 12

13 Type van woning Logement social 20% Propriétaire 33% Locataire 50% Propriétaire 27% Locataire 73% 13

14 Leeftijd van het gebouw auj avant % 19% 48% 23% 14

15 Gemeten chemische polluenten Vluch(ge organische stoffen (VOS) Formaldehyde Gas (koolstofmonoxide) Pes(ciden Zware metalen (lood) Fijne stofdeeltjes 15

16 VOS Benzeen, Tolueen, Xyleen, Gechloreerde oplosmiddelen Terpenen Leefruimten + buiten 16

17 VOS 11% > 200 µg/m³ (USA) 8% > 300 µg/m³ (Duitsland) 5 woningen > 3000 µg/m³ Binnenlucht meer vervuild dan de buitenlucht! Achtergrondgeluid + cocktaileffect 17

18 Benzeen Bronnen: Tabaksrook Doe- het- zelf producten, onderhoudsproducten Verbranding van sommige producten Effecten op de gezondheid: Zeker kankerverwekkend Bij hoge concentra(e: neurologische stoornissen (slaperigheid, hoofdpijn, depressie, ) 18

19 Benzeen 43% > 5 µg/m³ (Europese norm atmosferische vervuiling) 82% > 2 µg/m³ (CSHPF) Mediaanwaarde (RCIB): 3.8 µg/m³ In de leefplaatsen (keuken, living) Adviezen: Roken buiten het gebouw, of in een goed verluchte ruimte, zonder kinderen De toestand van de bijverwarming nazien (petroleumkachel) Doe- het- zelf producten buiten of in een verluchte ruimte opslaan 19

20 Tolueen Bronnen: oplosmiddelen (verf, lak, lijm, ) vloerbekledingen benzinedampen Effecten op de gezondheid: Irrita(e van het ademhalingssysteem, de neus, de ogen, de keel Bij hoge concentra(e: hoofdpijn, duizeligheid, gevoel van dronkenschap 20

21 Tolueen P50 (intern) = 15 µg/m³ P50 (extern) = 7 µg/m³ Richtwaarde WGO: 260 µg/m³ - gemiddelde op 1 week Adviezen: Verluchten (jdens en na de werken De ruimten niet onmiddellijk bewonen Producten met het Europese Ecolabel gebruiken 21

22 Terpenen: Limoneen en pineen Bronnen: Voeding Huishoudproducten + was Cosme(ca Huisparfums Doe- het- zelf (verf) Grenen meubels Effecten op de gezondheid: Irriterend en gevoelig makend (ogen neus slijmvliezen) Limoneen: Mogelijk huidirriterend Zweden: limoneen = allergene stof bij hoge concentra(e 22

23 Terpenen: Limoneen en pineen Vaststellingen: Overheersende verbindingen Geen grenswaarden! Oostenrijk: 150 µg/m³ voor som van terpenen Adviezen: Deodorants niet verkeerd gebruiken voor de lucht / voorkeur geven aan het verluchten van de ruimten Verluchten (jdens en na het schoonmaken Knutselen in een verluchte ruimte 23

24 Formaldehyde Bronnen: Spaanplaten Oplosmiddelen Isola(ematerialen Appret voor weefsels Schoonmaakmiddelen Cosme(ca Tabaksrook Effecten op de gezondheid: Kankerverwekkend Irriterend voor ogen, keel Hoest Hoofdpijn 24

25 Formaldehyde 1.2% > 100 µg/m³ (aanbev. WGO 30 min) 71% > 10 µg/m³ (WGO gevoelige personen) P50: 25 µg/m³ Adviezen: Producten zonder formaldehyde kiezen Verluchten (T en HR niet te hoog) Spaanplaten: norm E1 (Duitsland) 25

26 Chemische verontreinigingsindex POLLUANT PERCENTILES (µg/m³) 0 P20 P20 P50 P50 P70 P70 P90 P90 P95 > P95 Benzène 0-1,9 1,9-3,8 3,8-6,0 6,0-13,5 13,5-21,0 > 21,0 Toluène 0-8,9 8,9-15,2 15,2-21,7 21,7-42,0 42,0-59,7 >59,7 Trichloréthylène 0-0,1 0,1-0,5 0,5-1,1 1,1-3,7 3,7-9,5 >9,5 Tétrachloréthylène 0-0,2 0,2-0,5 0,5-1,1 1,1-4,0 4,0-8,7 >8,7 Limonène 0-6,4 6,4-8,5 8,5-13,1 13,1-38, ,0 >54,0 COVs Totaux 0-48,4 48,4-80,1 80,1-108,0 108,0-177,8 177,8-242,3 > 242,3 pinène 0-3,6 3,6-8,3 8,3-14,7 14,7-35,9 35,9-53,3 >53,3 Formaldéhyde 0-13,9 13,9-24,7 24,9-34,3 34,3-55,4 55,4-66,6 > 66,6 INDICE Excellent Bon Moyen Mauvais Très Mauvais Exécrable Woongebied 0-48,4 48,4-80,1 80,1-108,0 108,0-177,8 177,8-242,3 > 242,3 COV Totaux Excellent Bon Moyen Mauvais Très Mauvais Exécrable Keuken 0-2,0 2,0-4,1 4,1-6,6 6,6-15,1 15,1-24,2 > 24,2 Benzène Excellent Bon Moyen Mauvais Très Mauvais Exécrable 26

27 Lood Muren, deuren, kozijn, ramen 5.5% van de waarden > 1mg/cm² (Code de la Santé Publique français) Effecten op de gezondheid: Misselijkheid, braken, diarree, hoofdpijn Aandachtsstoornis, leerstoornis Chronische toxiciteit: - spijsverteringsstoornisen - neurologische stoornissen - bloedarmoede > Saturnisme (>100µg/L) 27

28 Lood Adviezen: Voorzorgsmaatregelen en veiligheid bij werken / beschadiging Inkapseling Regelma(ge voch(ge reiniging 28

29 Lood 29

30 Lood in het water Norm: 25 µg/l bij de uitgang van de kraan 10 µg/l (25/12/2013) Advies: Voor het bereiden van babyvoeding en voor persoonlijk verbruik, geen stromend water gebruiken dat lood bevat. 30

31 Koolstofmonoxide Effecten op de gezondheid: Misselijkheid, duizeligheid, hoofdpijn Zwakte, moeite om zich te verplaatsen Coma > ademhalingss(lstand 31

32 Monoxyde de carbone Normen WGO: 100mg/m³ - 15min 35 mg/m³ - 1u 10 mg/m³ - 8u 7 mg/m³ - 24u 32

33 Fijne stofdeeltjes Bronnen: Koken, pyrolyseproces, stofzuiger, kaarsen, tabak, tex(el Effecten op de gezondheid: Chronische ontstekingen, astma, chronische bronchi(s Hart- en vaatproblemen 33

34 Fijne stofdeeltjes Mediaan (µg/m³) PM1 PM2.5 PM10 Living Keuken Kamer patiënt WGO (buitenlucht): PM10: 50 µg/m³ - PM2.5: 25 µg/m³ op 24u PM10: 20 µg/m³ - PM2.5: 10 µg/m³ op lange termijn à Samenstelling van database over binnenhuisvervuiling om de effecten van het gebrek aan normen te verzachten 34

35 Microbiologische polluenten Produc(e van waterdamp Ademhaling transpira(e: liter/persoon Koken/4 personen: ± 2 liter Hygiëne: liter Droging van wasgoed: 1.25 tot 2.5 liter Planten: ± liter / dag Bad / douche: ± liter/dag Een gemiddeld onderhoud van het huis «produceert» per dag 10 tot 12 liter vocht in de vorm van waterdamp 35

36 Prélèvements biologiques Protocol Zichtbare schimmels + - Tape Lucht + Oppervlak Stof van matras Mijten Schimmels 36

37 Schimmels Bronnen van vocht die schimmels kunnen veroorzaken: Infiltra(e (ops(jgend vocht, bouwgebrek ) Waterschade, overstroming Condensa(e, koudebrug Effecten op de gezondheid: Hoest, rini(s Ademhalingsaandoeningen (astma, bronchi(s), derma((s Misselijkheid, hoofdpijn 37

38 Zichtbare schimmels 38

39 Zichtbare schimmels Evalua(eschaal van zichtbare oppervlakte: 0: geen schimmel 1: <0.3m² 2: 0.3 tot 3m² 20% 3: >3m² 43% 25% 12% Pas de contamination visible <0,3m² 0,3<x<3m² >3m² 39

40 Infiltra(e 40

41 Condensatie 41

42 Condensatie 42

43 Badkamer 43

44 Koudebrug 44

45 Ops(jgend vocht 45

46 Verborgen schimmels 46

47 Verborgen schimmels 47

48 Muursalpeter 48

49 Acarex- Test 15% 12% 11% Mijten 62% Classe 0 Classe + Classe ++ Classe

50 Beperkingen van de dienst Gra(s dienst MAAR: Geen verwerving van een sociale woning Niet geweagd om een huurcontract te verbreken Het rapport mag niet voor juridische doeleinden dienen RCIB komt niet tussen in conflicten tussen huurders en eigenaars Geen contact met de eigenaars (indien de pa(ënt huurder is) noch met de huisves(ngsmaatschappijen 50

51 Evaluaties Artsen Pa(ënten amélioration nette amélioration légère ne sait pas non 51

52 Project Kinderdagverblijven - Belang van het onderzoeken van de Kinderopvangvoorzieningen - Protocol gebaseerd op de woonomgeving met bacteriologisch luik - Project BHG over 28 crèches (2006 tot 2011) : piloozase kleuterschool 52

53 Project Kinderdagverblijven - Chemische analyses: Gebrek aan luchtverversing Geen significante contaminant (limoneen) Lood in de verven - Biologische analyses: Bacteriologische besmeang van de werkbladen (keuken) Vergelijking van de zones met en zonder overschoenen Vocht in 14 crèches van de 28 met soms schimmelvorming - Geluidsme(ng: Gebrek aan normen of referen(ewaarden 53

54 Conclusies Binnenhuisvervuiling > buitenhuisvervuiling De Binnenhuisvervuiling betre{: ü ü ü Huurder / eigenaar / sociale woningen Nieuwbouw / gerenoveerd / verouderd Bevolking van alle lee{iijden Invloed van de toestand van het gebouw + gedrag van de inwoner Referen(es Prak(sche Handleiding: Fiches nr. CSS00 CSS07 CSS08 CSS09 MAT00 54

55 Coördinaten BLADT Sandrine Departement Gezondheid, Labo chemie en Binnenhuisvervuiling Leefmilieu Brussel 02/