Opleiding in de milieuvriendelijke keuze van bouwmaterialen dag 8: de afwerking verf, pleister, oliën en vernis

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Opleiding in de milieuvriendelijke keuze van bouwmaterialen dag 8: de afwerking verf, pleister, oliën en vernis"

Transcriptie

1 Opleiding in de milieuvriendelijke keuze van bouwmaterialen dag 8: de afwerking verf, pleister, oliën en vernis Binnenhuisvervuiling en gezondheid: bijdrage van de afwerkingsmaterialen Dr Sc Catherine Bouland Departement Gezondheid en Binnenhuisvervuiling Leefmilieu Brussel BIM 1

2 Binnenhuisvervuiling en gezondheid Aanpak via de gezondheid Dokters blijken machteloos te staan Ziekten / chronische en weerkerende gezondheidsproblemen die verminderen wanneer men buitenshuis met vakantie is Vraag naar ondersteuning en hulpmiddelen Milieudiagnose van de woning Ambulance van het Brusselse leefmilieu = RCIB 2

3 Strategie binnenhuisvervuiling Partnerschap SYNERGIEËN Opleiding Communicatie Zieke bewoners Ongeruste bewoners Dokters CRIPI Bij verdacht gezondheidsprobleem 3

4 RCIB groene ambulance van Brussel Doelstellingen van de interventie Ondersteuning van de medische diagnose indien de gezondheidsproblemen te maken hebben met de binnenlucht van de woningen Uitvoering van een binnenluchtdiagnose en adviezen om binnenluchtproblemen te verhelpen Verzameling van gegevens voor de evaluatie van de vervuiling binnenin de Brusselse woningen Ondersteuning van de ontwikkeling van een globale preventiestrategie om de binnenluchtvervuiling en haar effecten op de gezondheid terug te dringen 4

5 RCIB: wie? Het partnerschap Leefmilieu Brussel: Laboratorium voor milieuonderzoek - LUCHT Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid: afdeling mycologie FARES: fonds voor ademhalingsaandoeningen en gezondheid 5

6 RCIB: hoe? Aanvulling medische diagnose (580 dokters) Sinds september 2000 >1.100 onderzoeken Identificatie en systematische kwantificering van chemische, fysische, biologische vervuiling in woning in geval van gezondheidsproblemen Onderzoek bronnen van vervuiling, saneringsadviezen Evaluatie gezondheidsverbetering (12-18 maanden nadien) 70 % verbetering van de gezondheid volgens de patiënten 58% verbetering van de gezondheid volgens hun dokters 6

7 RCIB: enkele cijfers maison woningen appartement 76% 24% 19% 40% 41% 76 % appartementen 24 % huizen Propriétaire Locataire Logement social 41 % eigenaars 59 % huurders 40 % privé / 19 % sociale woning à 6 ans 2 à 4 ans 0 à 2 ans % mannen 58 % vrouwen nombre de personnes /3 patiënten = kinderen < 6 jaar à 6 ans 6 à 12 ans 12 à 18 ans 18 à 65 ans > 65 ans 7

8 RCIB: enkele cijfers infection terugkerende récidivante infectie asthme astma toux chronische chronique hoest dermatite atopische atopique dermatitis eczéma eczeem douleurs abdominales atypische atypiques buikpijn vomissements braken misselijkheid nausées geheugenstoornissen troubles de la mémoire troubles de l'apprentissage leerstoornissen troubles gemoedsstoornissen de l'humeur paresthésie paresthesie duizeligheid vertiges céphalées hoofdpijn atypische malaises aandoeningen atypiques chronische fatigue vermoeidheid chronique strottenhoofdontsteking laryngite keelontsteking pharyngite bijholteontsteking sinusite neusverkoudheid rhinite bindvliesontsteking conjonctivite aantal nombre onderzoeken d'enquêtes Voies Bovenste aériennes luchtwegen supérieures Symptômes Algemene symptomen généraux Troubles Neuropsychologische neuro-psychiques stoornissen Atteinte Spijsverteringsproblemen digestive Manifestations Huidsymptomen cutanées Voies Onderste respiratoires luchtwegen inférieures 8

9 RCIB: onderzoek van vervuilende stoffen Vluchtige organische verbindingen + formaldehyde: solventen, lijmen, onderhoudsproducten, omgevingsgeuren, spaanplaten, Pesticiden: insecticiden, mijtenverdelgingsmiddelen, CO: verbrandingstoestellen Lood: water - verf Fijn stof (inadembaar, borst, longblaasjes) Schimmels: condensatie, infiltratie, vochtigheid Mijten: matrassen, tapijten, zetels, + omgevingstemperatuur, relatieve vochtigheid 9

10 RCIB: biologische vervuiling schimmels zichtbare vervuiling onzichtbare vervuiling vervuiling van de lucht, het oppervlak >3 m 2 matrassen en stoffen 11 % 1 kamer mijten 68 % van de matrassen is sterk vervuild (1.479) 7 % 2 kamers 0 % 3 kamers 1 % 4 kamers 10

11 vluchtige organische verbindingen benzeen, tolueen, xyleen limoneen, pineen formaldehyde RCIB: chemische vervuiling lood 0 living woon- cuisine keuken salle bad- de chambre slaap- chambre slaap- exterieur buiten kamer kamer bains parents kamer enfants kamer ouders kinderen Concentratie (µg/m³)

12 S - De concentratie formaldehyde van 71 % in de door RCIB geanalyseerde woningen ligt hoger dan de WGO-richtwaarde voor gevoelige personen (10 µg/m 3 ). S Formaldehyde = kankerverwekkend (IARC 2006) Irriterend, hoofdpijn, allergieën, astma-aanvallen, 100 µg/m 3 (algemene bevolking) en 10 µg/m 3 (gevoelige personen) (WGO 2000) Resultaten: 544 woningen/764 > 10 µg/m 3 Bron: RCIB 2007 Voornaamste bronnen: bouwmaterialen, onderhoudsproducten, pesticiden, reukverdrijvende middelen, - Er bevinden zich pesticiden in de lucht en in het stof van de tapijten. Piperonylbutoxide, permethrine (DDT & DDE in één staal) Voornaamste bronnen: insecticiden, producten voor de behandeling van meubelen en stoffen/tapijten, onderhoudsproducten Bron: RCIB

13 Index van chemische vervuiling PERCENTIELEN (µg/m³) V 0 P20 P20 P50 P50 P70 P70 P90 P90 P95 > P95 E Benzeen 0-1,7 1,7-3,6 3, ,6 14,6-22,7 > 22,7 R Tolueen 0-8,8 8, >93 V Trichloorethyleen 0-0,1 0,1-0,6 0,6-1,5 1, >13 U Tetrachloorethyleen 0-0,3 0,3-1,2 1,2-2,7 2,7-7,5 7,5-12 >12 I Limoneen 0-3,4 3, >54 L Totaal VOV > 445 I N G Pineen 0-3,5 3,5-8,3 8, >58 Formaldehyde > 65 INDEX Uitstekend Goed Gemiddeld Slecht Heel slecht Uiterst slecht > 445 Totaal VOV Uitstekend Goed Gemiddeld Slecht Heel slecht Uiterst slecht Sensibilisering en opleiding van de dokters Dynamisch hulpmiddel: PEST in huis 13

14 Approche opérationnelle : qui SQuATte la maison du patient? DDG

15 15

16 16

17 17

18 RCIB: conclusies (1/2) Voornaamste vastgestelde problemen: Vochtigheid en schimmels Chemische vervuiling (benzeen, formaldehyde, VOV) Situaties van blootstelling als gevolg van: handelwijzen en keuzen slechte en onvoldoende ventilatie slecht ontwerp van het gebouw en slecht gebruik opstapeling van problemen 18

19 RCIB: conclusies (2/2) Bijdrage van verschillende bronnen buitenvervuiling ontoereikende ventilatie accumulatie materialen detergenten, onderhoud en parfums (producten die binnen gebruikt worden) renovatie, doe-het-zelfwerk, activiteiten toestellen, verwarming, keuken, blootstelling mengeling vervuilende stoffen 19

20 Hulpmiddelen op PEST in huis Kaart van de sociale actoren Woning en gezondheid De RCIB (Regionale Cel voor Interventie bij Binnenhuisvervuiling ) Verluchting en natuurlijke ventilatie van bestaande woningen en renovaties in Brussel 20

FORMATION BÂTIMENT DURABLE : SANTE ET CONFORT OPLEIDINGBOUW DUURZAME GEBOUWEN : GEZONDHEID EN COMFORT 1

FORMATION BÂTIMENT DURABLE : SANTE ET CONFORT OPLEIDINGBOUW DUURZAME GEBOUWEN : GEZONDHEID EN COMFORT 1 OPLEIDINGBOUW DUURZAME GEBOUWEN : GEZONDHEID EN COMFORT 1 De Groene Ambulance RCIB Voordracht in het kader van de opleiding Duurzaam gebouw : GEZONDHEID)EN)COMFORT) Sandrine BLADT 19 April 2012 Doelstelling

Nadere informatie

Duurzame materialen voor de binnenafwerking kiezen

Duurzame materialen voor de binnenafwerking kiezen Seminarie Duurzaam Bouwen: Duurzame materialen voor de binnenafwerking kiezen 05 juni 2015 Leefmilieu Brussel DE REGIONALE CEL VOOR INTERVENTIE BIJ BINNENLUCHTVERVUILING WERKING EN PRAKTIJKERVARING Sandrine

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw : Gezondheid en comfort

Opleiding Duurzaam Gebouw : Gezondheid en comfort Opleiding Duurzaam Gebouw : Gezondheid en comfort Leefmilieu Brussel DE REGIONALE CEL VOOR INTERVENTIE BIJ BINNENLUCHTVERVUILING (RCIB) BALANS VAN 10 JAAR ERVARING Sandrine BLADT LEEFMILIEU BRUSSEL 21

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN POLLUENTEN IN HET GEBOUW: HOE ZE TE VERMINDEREN? LENTE 2019 Stand van zaken van de acties in het BHG Sandrine BLADT RCIB Doelstelling van de voordracht Presentatie van een dienst

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw: Duurzaam bouwen van A tot Z

Opleiding Duurzaam Gebouw: Duurzaam bouwen van A tot Z Opleiding Duurzaam Gebouw: Duurzaam bouwen van A tot Z Leefmilieu Brussel BRONNEN VAN VERVUILING IN DE BINNENLUCHT Sandrine BLADT Leefmilieu Brussel Doelstelling van de voordracht Presentatie van een dienst

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN POLLUENTEN IN HET GEBOUW: HOE ZE TE VERMINDEREN? HERFST 2017 Stand van zaken van de acties in het BHG Sandrine BLADT RCIB Doelstelling van de voordracht Presentatie van een

Nadere informatie

Persconferentie van Evelyne Huytebroeck 25 november 2008 Een instrument voor de strijd tegen binnenluchtvervuiling : de "groene ambulance"

Persconferentie van Evelyne Huytebroeck 25 november 2008 Een instrument voor de strijd tegen binnenluchtvervuiling : de groene ambulance Persconferentie van Evelyne Huytebroeck 25 november 2008 Een instrument voor de strijd tegen binnenluchtvervuiling : de "groene ambulance" 1. De volksgezondheid staat op het spel De kwaliteit van de binnenlucht

Nadere informatie

FORMATION BÂTIMENT DURABLE : SANTE ET CONFORT OPLEIDINGBOUW DUURZAME GEBOUWEN : GEZONDHEID EN COMFORT 1

FORMATION BÂTIMENT DURABLE : SANTE ET CONFORT OPLEIDINGBOUW DUURZAME GEBOUWEN : GEZONDHEID EN COMFORT 1 OPLEIDINGBOUW DUURZAME GEBOUWEN : GEZONDHEID EN COMFORT 1 Gezondheidsproblemen// in/verband/met/de/bouw// en/de/bewoning/ van/een/gebouw/ Voordracht in het kader van de opleiding Duurzaam gebouw : GEZONDHEID

Nadere informatie

Dynamisch hulpmiddel ter ondersteuning van het advies inzake de correcte ventilatie van woningen

Dynamisch hulpmiddel ter ondersteuning van het advies inzake de correcte ventilatie van woningen Dynamisch hulpmiddel ter ondersteuning van het advies inzake de correcte ventilatie van woningen Pieter Logghe, Departement Gezondheid en Binnenhuisvervuiling, Leefmilieu Brussel Ventilatie hangt onlosmakelijk

Nadere informatie

Binnenluchtkwaliteit. Infoavond 18 november 2010 - Mortsel

Binnenluchtkwaliteit. Infoavond 18 november 2010 - Mortsel Binnenluchtkwaliteit Infoavond 18 november 2010 - Mortsel Logo Antwerpen vzw Borstkanker Roken Vaccinaties Ongevallen Geestelijke gezondheid Voeding & beweging Milieu & Gezondheid Goed of fout? Binnen

Nadere informatie

Ventileren en verluchten. Woon gezond, geef lucht aan je huis! Ventileer 24 uur op 24 en verlucht aanvullend Tips voor gezonde binnenlucht

Ventileren en verluchten. Woon gezond, geef lucht aan je huis! Ventileer 24 uur op 24 en verlucht aanvullend Tips voor gezonde binnenlucht Ventileren en verluchten Woon gezond, geef lucht aan je huis! Ventileer 24 uur op 24 en verlucht aanvullend Tips voor gezonde binnenlucht 1 Waarom ventileren en verluchten? Binnen is de lucht meestal slechter

Nadere informatie

Presentatie van de statistische en analytische resultaten van het project «Evaluatie van het binnenmilieu in kinderdagverblijven»

Presentatie van de statistische en analytische resultaten van het project «Evaluatie van het binnenmilieu in kinderdagverblijven» Presentatie van de statistische en analytische resultaten van het project «Evaluatie van het binnenmilieu in kinderdagverblijven» 1 Presentatie van het PROJECT 2 DOELSTELLINGEN van het PROJECT Preventie

Nadere informatie

27.ANALYSE EN RESULTATEN VAN DE ONDERZOEKEN VAN DE RCIB, NA 6 JAAR WERKING

27.ANALYSE EN RESULTATEN VAN DE ONDERZOEKEN VAN DE RCIB, NA 6 JAAR WERKING 27. ANALYSE EN RESULTATEN VAN DE ONDERZOEKEN VAN DE RCIB, NA 6 JAAR WERKING 1. Aantal onderzoeken 763 onderzoeken werden uitgevoerd tussen 1 september 2 (datum van de invoering van de dienst RCIB) en 31

Nadere informatie

Ventilatie van woningen

Ventilatie van woningen Ventilatie van woningen Ventileren betekent: Verse buitenlucht naar binnen, Vervuilde binnenlucht naar buiten! Goed ventileren is 24 uur per dag ventileren 13 december 2012 Veel gestelde vragen zijn: Kan

Nadere informatie

Onderzoek en beleid binnenhuismilieu Vlaanderen E Goelen

Onderzoek en beleid binnenhuismilieu Vlaanderen E Goelen Onderzoek en beleid binnenhuismilieu Vlaanderen E Goelen Onderzoek Resultaten van 3 projecten Vergelijkingen met omgevingswaarden Beleid Wie doet wat in Vlaanderen Waar kan ik terecht met vragen Voorstel

Nadere informatie

DE VLAAMSE REGERING, Gelet op het decreet van 21 november 2003 betreffende het preventieve gezondheidsbeleid, artikel 30, 2, artikel 39, 51 en 55;

DE VLAAMSE REGERING, Gelet op het decreet van 21 november 2003 betreffende het preventieve gezondheidsbeleid, artikel 30, 2, artikel 39, 51 en 55; Besluit van de Vlaamse Regering tot wijziging van diverse bepalingen van het Binnenmilieubesluit van 11 juni 2004 en tot opheffing van het ministerieel besluit van 16 maart 2006 tot vaststelling van het

Nadere informatie

Ventileren. Antwoorden op de meest gestelde vragen. Tel. 050/32.33.40 - Fax. 050/32.33.27 - E-mail info@airflux.be - www.airflux.

Ventileren. Antwoorden op de meest gestelde vragen. Tel. 050/32.33.40 - Fax. 050/32.33.27 - E-mail info@airflux.be - www.airflux. Ventileren Antwoorden op de meest gestelde vragen 1. Waarom deze brochure? Goed ventileren is enorm belangrijk. Niet alleen omdat frisse en schone lucht in huis prettig is, maar vooral omdat het gezond

Nadere informatie

Binnenlucht kwaliteit in verzorgingstehuizen

Binnenlucht kwaliteit in verzorgingstehuizen Binnenlucht kwaliteit in verzorgingstehuizen Marije te Kulve Prof.dr. H.S.M. Kort Dr.ir. M.G.L.C. Loomans Binnenlucht kwaliteit en temperatuur Het project: Bezielende omgeving in de Ouderenzorg (registratienummer:

Nadere informatie

Gassen in containers Rol arbeidsgeneesheer EDPBW. Dr. Edelhart Kempeneers Wetenschappelijk adviseur Preventieadviseur-Arbeidsgeneesheer

Gassen in containers Rol arbeidsgeneesheer EDPBW. Dr. Edelhart Kempeneers Wetenschappelijk adviseur Preventieadviseur-Arbeidsgeneesheer Gassen in containers Rol arbeidsgeneesheer EDPBW Dr. Edelhart Kempeneers Wetenschappelijk adviseur Preventieadviseur-Arbeidsgeneesheer 5 februari 2010 Inhoud 1. 2. 3. 4. Situering Mogelijke stoffen Rol

Nadere informatie

BINNEN ROKEN IS NOOIT OKÉ

BINNEN ROKEN IS NOOIT OKÉ BINNEN ROKEN IS NOOIT OKÉ De rook van sigaretten verspreidt zich in je huis en auto. En plakt daar aan alles: kleding, zetels, vloer, speelgoed, Dat is niet goed voor jouw gezondheid én die van je kinderen.

Nadere informatie

29. INTERFACE "GEZONDHEID-LEEFMILIEU": PARTNERSCHAPPEN EN

29. INTERFACE GEZONDHEID-LEEFMILIEU: PARTNERSCHAPPEN EN 29. INTERFACE "GEZONDHEID-LEEFMILIEU": PARTNERSCHAPPEN EN SAMENWERKINGSVERBANDEN De interface "gezondheid-leefmilieu" past in een algemene benadering om de gegevens inzake de volksgezondheid te identificeren

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN POLLUENTEN IN HET GEBOUW: HOE ZE TE VERMINDEREN? HERFST 2017 Binnenluchtvervuiling: mogelijke oorzaken Part op basis van de presentatie van CERAA Muriel BRANDT 2 DOELSTELLINGEN

Nadere informatie

Een gezond binnenmilieu op school, daar gaan we voor!

Een gezond binnenmilieu op school, daar gaan we voor! Een gezond binnenmilieu op school, daar gaan we voor! Vlaamse NME-dag Workshop Gezond Binnen 20 oktober 2009 Dieter Deplancke Nel Van lent Medisch milieukundigen bij de Logo s 1 2 Aandacht: Binnenmilieu

Nadere informatie

> < Veel voorkomende gevaarlijke stoffen. Voorbeelden van gevaarlijke stoffen

> < Veel voorkomende gevaarlijke stoffen. Voorbeelden van gevaarlijke stoffen Voorbeelden van gevaarlijke stoffen Er zijn verschillende soorten gevaarlijke stoffen, met elk hun specifieke schadelijke effecten. Voorbeelden zijn: organische oplosmiddelen cyclische verbindingen zware

Nadere informatie

VOCHT EN SCHIMMEL. Nathalie Hoef. Gezondheidseffecten

VOCHT EN SCHIMMEL. Nathalie Hoef. Gezondheidseffecten VOCHT EN SCHIMMEL Gezondheidseffecten Nathalie Hoef AFDELING PREVENTIE VAN AGENTSCHAP ZORG EN GEZONDHEID Valt onder Vlaams departement Welzijn, Volksgezondheid en Gezin (WVG). Werkt rond 5 thema s: 1.

Nadere informatie

Gezond wonen. Tips voor een gezond binnenmilieu van de GGD Zuid-Holland Zuid

Gezond wonen. Tips voor een gezond binnenmilieu van de GGD Zuid-Holland Zuid Gezond wonen voor een gezond binnenmilieu van de GGD Zuid-Holland Zuid Het grootste gedeelte van de dag, ongeveer 70%, brengen we in onze eigen woning door. We denken en praten veel over de vervuiling

Nadere informatie

Cleaneo plafondsystemen 05/2007. Cleaneo akoestische designplaten absorberen geluid en zuiveren de lucht

Cleaneo plafondsystemen 05/2007. Cleaneo akoestische designplaten absorberen geluid en zuiveren de lucht Cleaneo plafondsystemen 05/2007 Cleaneo akoestische designplaten absorberen geluid en zuiveren de lucht Knauf, uw partner in afbouw Knauf is een producent voor innoverende afbouwmaterialen en systemen

Nadere informatie

Titel. Tekst. Orange Nano Guardon SelfClean AirQuality Interior

Titel. Tekst. Orange Nano Guardon SelfClean AirQuality Interior Titel Tekst Orange Nano Guardon SelfClean AirQuality Interior Slechte luchtkwaliteit in gebouwen maakt ziek Om gezond te blijven heeft de mens dagelijks behoefte aan voedsel (vrouw 2.000 kcal / man 2.500

Nadere informatie

Luchtfilters, binnenmilieu & gezondheid

Luchtfilters, binnenmilieu & gezondheid ISSO-studiedag - 'Luchtfilters voor comfortinstallaties 6 oktober 2005 MediaPlaza te Utrecht Luchtfilters, binnenmilieu & gezondheid ir. Atze Boerstra BBA Boerstra Binnenmilieu Advies bba@binnenmilieu.nl

Nadere informatie

Ventilatie is het proces waarbij verse lucht van buiten naar binnen wordt toegevoerd en gebruikte lucht van binnen naar buiten wordt afgevoerd.

Ventilatie is het proces waarbij verse lucht van buiten naar binnen wordt toegevoerd en gebruikte lucht van binnen naar buiten wordt afgevoerd. VENTILEREN Ventilatie is het proces waarbij verse lucht van buiten naar binnen wordt toegevoerd en gebruikte lucht van binnen naar buiten wordt afgevoerd. Met ventilatie kan worden voorkomen dat hinderlijke

Nadere informatie

26. RCIB, INSTRUMENT VOOR HET STELLEN VAN MILIEUDIAGNOSES

26. RCIB, INSTRUMENT VOOR HET STELLEN VAN MILIEUDIAGNOSES 26. RCIB, INSTRUMENT VOOR HET STELLEN VAN MILIEUDIAGNOSES OVER DE BINNENHUISVERVUILING ALS AANVULLING BIJ DE MEDISCHE DIAGNOSE 1. De vervuiling in de woning In de grote stedelijke zones van de planeet

Nadere informatie

Gezond Wonen. Binnenmilieu en gezondheid. Ad Dilven Monique Scholtes

Gezond Wonen. Binnenmilieu en gezondheid. Ad Dilven Monique Scholtes Gezond Wonen Binnenmilieu en gezondheid Ad Dilven Monique Scholtes Stichting Futura November 2010 Inhoud Bureau: voorstellen Binnenmilieu en gezondheid Wat doet Bureau GMV? Casuïstiek (5X) Samenwerking?

Nadere informatie

Niet residentiële ventilatie

Niet residentiële ventilatie Niet residentiële ventilatie Gebouw Type ruimte Typische waarde Standaardwaarde Kinderopvang Scholen 30 tot 45 db(a) 40 db(a) Scholen Klaslokaal 30 tot 40 db(a) 35 db(a) Gangen 35 tot 50 db(a) 40 db(a)

Nadere informatie

voorkomt schade aan uw woning door vocht en schimmel

voorkomt schade aan uw woning door vocht en schimmel ventileren goede ventilatie... voorkomt schade aan uw woning door vocht en schimmel is beter voor uw gezondheid bespaart energie Ventilatie is: gebruikte lucht eruit en frisse lucht erin. Goed ventileren

Nadere informatie

09/06/2017 BEOORDELEN VAN HET GEZONDHEIDSRISICO

09/06/2017 BEOORDELEN VAN HET GEZONDHEIDSRISICO BINNENMILIEU VAN: FOCUS OP: - Burgerwoningen - Waar er langdurig verbleven wordt - Publiek toegankelijke gebouwen - Waar er gevoelige personen aanwezig zijn GEZONDHEIDSKLACHTEN VAN VOCHT EN SCHIMMEL Silke

Nadere informatie

Luchtvervuiling in huis

Luchtvervuiling in huis Luchtvervuiling in huis Auteur: de intermutualistische werkgroep 'Milieu en gezondheid'. Meer info of vragen? milieu@intermut.be Inhoud 1 Inleiding...1 2 Oorzaken...2 2.1 Airconditioning...2 2.2 Bouwmaterialen...2

Nadere informatie

> < Veel voorkomende gevaarlijke stoffen. Voorbeelden van gevaarlijke stoffen

> < Veel voorkomende gevaarlijke stoffen. Voorbeelden van gevaarlijke stoffen Voorbeelden van gevaarlijke stoffen Er zijn verschillende soorten gevaarlijke stoffen, met elk hun specifieke schadelijke effecten. Voorbeelden zijn: organische oplosmiddelen cyclische verbindingen zware

Nadere informatie

Schimmels verwijderen: een klus met risico

Schimmels verwijderen: een klus met risico Schimmels verwijderen: een klus met risico Kees Snepvangers Athene Noctua Binnenmilieuadvies Lid ISO/TC 146/SC 6/WG 10 Fungi Foto s: Hans Bosch, Kees Snepvangers Inhoud Plan van aanpak Praktijk in buitenland

Nadere informatie

GEEF LUCHT AAN JE HUIS!

GEEF LUCHT AAN JE HUIS! GEEF LUCHT AAN JE HUIS! Zorg voor een gezonde woning: geef vocht en schadelijke stoffen geen kans! Laat voortdurend frisse lucht binnen via een ventilatiesysteem, ventilatierooster of door een raam op

Nadere informatie

28. RCIB, KWALITATIEVE ANALYSE EN GETUIGENISSEN VAN

28. RCIB, KWALITATIEVE ANALYSE EN GETUIGENISSEN VAN 28. RCIB, KWALITATIEVE ANALYSE EN GETUIGENISSEN VAN GEBRUIKERS In het werkingsprotocol van de RCIB wordt systematisch een evaluatie gemaakt van de gezondheidstoestand van de patiënt. Een vragenlijst wordt

Nadere informatie

4.4 VLUCHTIGE ORGANISCHE STOFFEN (V.O.S.)

4.4 VLUCHTIGE ORGANISCHE STOFFEN (V.O.S.) 4.4 VLUCHTIGE ORGANISCHE STOFFEN (V.O.S.) Het gehalte vluchtige organische stoffen in de omgevingslucht wordt in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest op 6 verschillende plaatsen gemeten, n.l. te Molenbeek

Nadere informatie

licht ontvlambaar licht ontvlambaar

licht ontvlambaar licht ontvlambaar Tipkaart 22.5 1,2-dichloorethaan (C2H4Cl2) Algemene gegevens CAS nr: 107-06-2 EU-etikettering: R-zinnen: 45-11-22-36/37/38 S-zinnen: : 53-45 licht ontvlambaar zeer giftig CLP(EU-GHS): Signaalwoord: GEVAAR

Nadere informatie

ventileren wonen met karakter

ventileren wonen met karakter ventileren wonen met karakter goede ventilatie... voorkomt schade aan uw woning door vocht en schimmel is beter voor uw gezondheid bespaart energie Ventilatie is: gebruikte lucht eruit en frisse lucht

Nadere informatie

Gezonde binnenlucht op school? Van belang voor je gezondheid!

Gezonde binnenlucht op school? Van belang voor je gezondheid! Gezonde binnenlucht op school? Van belang voor je gezondheid! www.airatschool.be www.mmk.be/onderwijs www.vlaamselogos.be www.zorg-en-gezondheid.be www.vigez.be Gezonde binnenlucht op school? Belang voor

Nadere informatie

Nano Green World AirQuality Interior SelfClean

Nano Green World AirQuality Interior SelfClean Nano Green World AirQuality Interior SelfClean Op basis van Nanotechnologie Luchtreiniging met licht Hygiëne Actieve luchtverfrissing Easy to Clean eigenschappen Inhoud Introductie Nano Green World...

Nadere informatie

Opleiding voor een ecologische keuze van bouwmaterialen

Opleiding voor een ecologische keuze van bouwmaterialen Opleiding voor een ecologische keuze van bouwmaterialen Leefmilieu Brussel Afd. Energie, Lucht, Klimaat et Geluid Dpt Ecoconstructie Sophie Duterne 21/04/09 Opleiding voor een ecologische keuze van bouwmaterialen

Nadere informatie

POMS-site Ter Apel Beoordeling Gezondheidsrisico. Eindrapport

POMS-site Ter Apel Beoordeling Gezondheidsrisico. Eindrapport POMS-site Ter Apel Beoordeling Gezondheidsrisico Eindrapport Juni 2016 1 POMS-site Ter Apel Beoordeling Gezondheidsrisico Eindrapport Juni 2016 Auteurs: M. Eggens F. Greven F. Duijm 2 Inhoudsopgave 1.

Nadere informatie

Binnenluchtmeting. School te Badhoevedorp

Binnenluchtmeting. School te Badhoevedorp R Briefrapport Binnenluchtmeting School te Badhoevedorp Opdrachtgever Auteur Dhr. R van Strien, GGD Amsterdam Martje Mooij Contact Martje Mooij Centrum Inspectieonderzoek, Milieucalamiteiten en Drinkwater

Nadere informatie

INFORMATIE EN GEGEVENS VOOR EEN VEILIG GEBRUIK VAN MATERIALEN laatst gewijzigd: 01-01-2004 intern nr. vorige datum:

INFORMATIE EN GEGEVENS VOOR EEN VEILIG GEBRUIK VAN MATERIALEN laatst gewijzigd: 01-01-2004 intern nr. vorige datum: 1. PRODUCT EN ONDERNEMING Goedgekeurd voor gebruik Goedgekeurd voor gebruik in laboratorium Goedgekeurd door HANDELSNAAM GROEPSNAAM AFWERKLAAG VOOR HOUT Fabrikant/importeur Produits Durieu S.A. Importeur

Nadere informatie

41. INDEXEN VOOR DE LUCHTKWALITEIT IN BRUSSEL

41. INDEXEN VOOR DE LUCHTKWALITEIT IN BRUSSEL 41. INDEXEN VOOR DE LUCHTKWALITEIT IN BRUSSEL 1.Algemene luchtkwaliteitsindex Om de graad van luchtvervuiling op eenvoudige en voor het grote pubiek verstaanbare wijze voor te stellen, werd in 1996 een

Nadere informatie

Veilig openen van gegaste zeecontainers

Veilig openen van gegaste zeecontainers Veilig openen van gegaste zeecontainers Informatie voor medewerkers In deze brochure wordt omschreven hoe men op veilige wijze kan omgaan met (mogelijk) gegaste containers. Belangrijk: Het openen van mogelijk

Nadere informatie

Inleiding. Aflevering 6 September 2009. Contactgegevens. In dit nummer

Inleiding. Aflevering 6 September 2009. Contactgegevens. In dit nummer Aflevering 6 September 2009 Inleiding Dit is de zesde nieuwsbrief van het project Melding en Registratie van Beroepsziekten en Arbeidsongevallen op de Nederlandse Antillen, Aruba en in Suriname (afgekort:

Nadere informatie

Chemisch toxicologische eigenschappen van acrylonitril en medische aspecten van een blootstelling

Chemisch toxicologische eigenschappen van acrylonitril en medische aspecten van een blootstelling Chemisch toxicologische eigenschappen van acrylonitril en medische aspecten van een blootstelling Prof. Dr. Benoit Nemery KU Leuven Prof. Dr. Christophe Stove UGent Acrylonitril: chemische eigenschappen

Nadere informatie

gas onder druk Als het gas vrijkomt, bereikt het zeer snel een concentratie in de lucht die gevaarlijk is voor de gezondheid.

gas onder druk Als het gas vrijkomt, bereikt het zeer snel een concentratie in de lucht die gevaarlijk is voor de gezondheid. Algemene gegevens CAS nr: 7803-51-2 EU-etikettering: R-zinnen: 12, 17, 26, 34, 50 S-zinnen: (1/2), 28, 36/37, 45, 61, 63 licht ontvlambaar zeer giftig milieugevaarlijk CLP(EU-GHS): Signaalwoord: GEVAAR

Nadere informatie

AANBEVELINGEN VOOR DE LUCHTKWALITEIT VERONTREINIGENDE BRONNEN EN TIPS

AANBEVELINGEN VOOR DE LUCHTKWALITEIT VERONTREINIGENDE BRONNEN EN TIPS AANBEVELINGEN VOOR DE LUCHTKWALITEIT VERONTREINIGENDE BRONNEN EN TIPS Chemische parameters 1. Stikstofdioxyde 2. Koolstofdioxyde 3. Vluchtige organische stoffen 4. Koolstofmonoxide 5. Weekmakers 6. Minerale

Nadere informatie

GEZOND GROEN OP DE WERKPLEK. Gezondheidseffecten van planten op de werkplek

GEZOND GROEN OP DE WERKPLEK. Gezondheidseffecten van planten op de werkplek GEZOND GROEN OP DE WERKPLEK Gezondheidseffecten van planten op de werkplek Droge keel? Branderige ogen? Vaak hoofdpijn? Verbeter het werkklimaat met planten! Binnenklimaat Het is niet makkelijk om op kantoor

Nadere informatie

Overzicht vragen en klachten gesteld aan de Logo s

Overzicht vragen en klachten gesteld aan de Logo s Overzicht vragen en klachten gesteld aan de Logo s 2011 1 Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid Toezicht Volksgezondheid 28-11-2012 Inhoud 1. Inleiding... 3 2. Vragen en klachten van burgers... 4 2.1. Algemeen

Nadere informatie

Brandgevaar: moeilijk brandbaar.

Brandgevaar: moeilijk brandbaar. Algemene gegevens CAS nr: 74-83-9 EU-etikettering: R-zinnen: 23/25-36/37/38-48/20-50-59-68 S-zinnen: 1/2-15-27-36/39-38-45-59-61 zeer giftig milieugevaarlijk CLP(EU-GHS): Signaalwoord: GEVAAR H: 280-341-331-301-373**-319-335-315-400-EUH059

Nadere informatie

(toespraak uitgesproken door kabinetsadviseur Brigitte Borgmans)

(toespraak uitgesproken door kabinetsadviseur Brigitte Borgmans) Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR Donderdag 18 maart 2010 65 jaar Koninklijk Algemeen Eigenaarsverbond vzw Beste aanwezigen, Dames en heren, (toespraak uitgesproken

Nadere informatie

gezond groen op het werk plants for people

gezond groen op het werk plants for people gezond groen op het werk oftwel plants for people Inhoudsopgave 1. GROEN EN WERK... 2 2. GROEN VAN ESSENTIEEL BELANG OP HET WERK.... 2 3. ZIEKTEVERZUIM OMLAAG... 3 BRONVERMELDINGEN... 5 DOCUMENTATIE...

Nadere informatie

Houtrook en Gezondheid

Houtrook en Gezondheid Houtrookoverlast, wat kun je doen? Houtrook en Gezondheid 21 september 2018 Longfonds Missie: Samen strijden om longziekten de wereld uit te krijgen en van belang zijn voor de patiënt van vandaag. Ambities:

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw:

Opleiding Duurzaam Gebouw: Opleiding Duurzaam Gebouw: Binnenhuispolluenten: hoe ze te beperken? Leefmilieu Brussel ELEMENTEN VAN EEN DUURZAME KEUZE Emissiedrempels van de WGO, labels en aanbevelingen Liesbet TEMMERMAN cera a asbl

Nadere informatie

Ventileren. Alles wat u moet weten over ventilatie in uw woning

Ventileren. Alles wat u moet weten over ventilatie in uw woning Ventileren Alles wat u moet weten over ventilatie in uw woning Ventileren voor uw gezondheid Is het vaak drukkend in uw woning? Zijn uw ramen vaak beslagen? Dit zijn de eerste tekenen dat er teveel vocht

Nadere informatie

giftig doelorgaan - toxisch acuut toxisch

giftig doelorgaan - toxisch acuut toxisch Algemene gegevens CAS nr: 50-00-0 EU-etikettering: R-zinnen: 23/24/25-34-40-43 S-zinnen: (1/2)-26-36/37/39-45-51 giftig CLP(EU-GHS): Signaalwoord: GEVAAR H: 351-331-311-301-314-335-317 acuut toxisch doelorgaan

Nadere informatie

Procedure voor het opvolgen van contacten van een patie nt met virale hemorragische koorts

Procedure voor het opvolgen van contacten van een patie nt met virale hemorragische koorts Procedure voor het opvolgen van contacten van een patie nt met virale hemorragische koorts Gevalideerd door de RMG op 18 / 12 / 2014 Inhoud Inhoud... 2 Doelstelling... 3 Opstellen van een contactlijst...

Nadere informatie

Bron van zuivere lucht...

Bron van zuivere lucht... Bron van zuivere lucht... Brainy, Bron van zuivere lucht Prestaties van leerlingen en docenten hangen direct samen met een gezonde luchtkwaliteit in de klaslokalen. Uit onderzoek is echter gebleken dat

Nadere informatie

Slappe normen voor luchtkwaliteit zijn gevaar voor de gezondheid

Slappe normen voor luchtkwaliteit zijn gevaar voor de gezondheid Slappe normen voor luchtkwaliteit zijn gevaar voor de gezondheid Adviesbureau Royal HaskoningDHV (RHDHV) heeft in opdracht van Milieudefensie onderzocht hoeveel bescherming verschillende normen (wettelijke

Nadere informatie

PERSBERICHT Stichting tegen Kanker Leuvensesteenweg 479 1030 Brussel 02/743 45 75 (communicatie)

PERSBERICHT Stichting tegen Kanker Leuvensesteenweg 479 1030 Brussel 02/743 45 75 (communicatie) Bijlagen 1. RESULTATEN ENQUÊTE DEDICATED RESEARCH OMTRENT ROOKVRIJE CAFÉS 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 2. INFORMATIEFICHE PASSIEF ROKEN Passief roken = passief ziek worden Eindelijk is het zover: vanaf 1

Nadere informatie

Gyproc verlucht je woning. Gyproc Activ Air: de duurzame gipsoplossing voor een gezond binnenklimaat.

Gyproc verlucht je woning. Gyproc Activ Air: de duurzame gipsoplossing voor een gezond binnenklimaat. Gyproc verlucht je woning. Gyproc Activ Air: de duurzame gipsoplossing voor een gezond binnenklimaat. Maak komaf met vervuilde lucht in de woning 85 procent van onze tijd brengen we binnen door: thuis,

Nadere informatie

GREENCARE INTERIOR PLANTS

GREENCARE INTERIOR PLANTS GREENCARE INTERIOR PLANTS Index Inhoud Introductie 5 Hydrocultuur 7 Welke plant kiest u? 10 Een plantenbak voor elk interieur 12 Totale ontzorging 15 Een gepersonaliseerde oplossing 16 Speciale projecten

Nadere informatie

Ventileren. Alles wat u moet weten over ventilatie in uw woning

Ventileren. Alles wat u moet weten over ventilatie in uw woning Ventileren Alles wat u moet weten over ventilatie in uw woning Ventileren: heel belangrijk! Wist u dat u elke dag samen met uw huisgenoten, huisdieren en kamerplanten wel 10 tot 15 liter vocht produceert?

Nadere informatie

Samenvatting. Nederlands onderzoek aanleiding voor vragen aan Gezondheidsraad

Samenvatting. Nederlands onderzoek aanleiding voor vragen aan Gezondheidsraad Samenvatting Nederlands onderzoek aanleiding voor vragen aan Gezondheidsraad In Nederland wordt naar schatting een half miljoen werknemers met enige regelmaat blootgesteld aan organische oplosmiddelen.

Nadere informatie

HUISSTOFMIJT FOLDER ALLERGIECENTRUM

HUISSTOFMIJT FOLDER ALLERGIECENTRUM HUISSTOFMIJT Huisstofmijten zijn microscopisch kleine spinachtige organismen (arachniden) die niet bijten maar zich vooral voeden met huidschilfers - zowel van mensen als van dieren - en schimmels. De

Nadere informatie

Binnenmilieuverontreiniging

Binnenmilieuverontreiniging Effecten van het binnenhuismilieu op de gezondheid Herlinde Smet, OCL vzw Provinciale MiNa-raad Antwerpen 15 mei 2007 Effecten van het binnenhuismilieu op de gezondheid Indeling: Vlaams medisch milieukundig

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw: Duurzaam bouwen van A tot Z

Opleiding Duurzaam Gebouw: Duurzaam bouwen van A tot Z Opleiding Duurzaam Gebouw: Duurzaam bouwen van A tot Z Leefmilieu Brussel DE VOS-EMISSIES VAN BOUWMATERIALEN EN -PRODUCTEN: EEN OVERZICHT Liesbet TEMMERMAN cera a asbl Doelstellingen van de presentatie

Nadere informatie

PX-10. Onderzoek naar blootstelling en gezondheidsrisico s bij Defensie personeel

PX-10. Onderzoek naar blootstelling en gezondheidsrisico s bij Defensie personeel PX-10 Onderzoek naar blootstelling en gezondheidsrisico s bij Defensie personeel Prof. dr. ir. Erik Lebret Chief Science Officer RIVM Integrale Risicobeoordeling 1 28 januari 2016 Aanleiding RIVM onderzoek

Nadere informatie

Hoesten. Wat betekent het en wat kan je eraan doen? Herken je hoest!

Hoesten. Wat betekent het en wat kan je eraan doen? Herken je hoest! Hoesten Wat betekent het en wat kan je eraan doen? Herken je hoest! 2 Hoesten: een natuurlijke reflex Gelukkig maar dat we kunnen hoesten! Hoest is immers een natuurlijke reactie van ons lichaam die dient

Nadere informatie

Vocht, schimmels & gezondheid

Vocht, schimmels & gezondheid Vocht, schimmels & gezondheid Ongeveer 15 procent van de woningen in Nederland is vochtig. Te veel vocht vermindert de kwaliteit van de binnenlucht. Dit kan luchtweg- en andere gezondheidsklachten bij

Nadere informatie

Autoherstel. Gevaarlijke stoffen: heb er aandacht voor, evalueer en bescherm. www.chemicalscampaign.eu

Autoherstel. Gevaarlijke stoffen: heb er aandacht voor, evalueer en bescherm. www.chemicalscampaign.eu Gevaarlijke stoffen: heb er aandacht voor, evalueer en bescherm Autoherstel www.chemicalscampaign.eu Risico-evaluatie tengevolge het gebruik van gevaarlijke stoffen SLIC Senior Labour Inspectors Committee

Nadere informatie

Gezond wonen. Een gezond binnenmilieu De belangrijkste boosdoeners Ventileren en luchten

Gezond wonen. Een gezond binnenmilieu De belangrijkste boosdoeners Ventileren en luchten Gezond wonen Een gezond binnenmilieu De belangrijkste boosdoeners Ventileren en luchten Een gezond binnenmilieu Dat een schoon milieu belangrijk is voor onze gezondheid, dat weten we allemaal. Wat velen

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw : Gezondheid en comfort

Opleiding Duurzaam Gebouw : Gezondheid en comfort Opleiding Duurzaam Gebouw : Gezondheid en comfort Leefmilieu Brussel GEZONDHEIDS- PROBLEMEN IN VERBAND MET DE CONSTRUCTIE EN DE BEWONING VAN EEN GEBOUW Catherine BOULAND (slides Michel ROLAND) ÉCOLE DE

Nadere informatie

Gevaarlijke producten

Gevaarlijke producten Welkom Gevaarlijke producten Basisvorming preventie & bescherming Gemeenschappelijke preventiedienst Lesgever: Karen Brems Wat is een gevaarlijk product? Gevaarlijke producten in scholen Blootstelling

Nadere informatie

Snel en effectief ingrijpen dankzij ziekte-overstijgend immunologisch onderzoek. Een betere aanpak van chronische ziekten

Snel en effectief ingrijpen dankzij ziekte-overstijgend immunologisch onderzoek. Een betere aanpak van chronische ziekten Snel en effectief ingrijpen dankzij ziekte-overstijgend immunologisch onderzoek Een betere aanpak van chronische ziekten Samenvatting Het probleem Door de vergrijzing van de bevolking groeit het aantal

Nadere informatie

VEILIGHEIDSINFORMATIEBLAD volgens (EU) 2015/830

VEILIGHEIDSINFORMATIEBLAD volgens (EU) 2015/830 RS CLP/GHS revision date : 1/3/18 VEILIGHEIDSINFORMATIEBLAD volgens (EU) 215/83 Pagina 1/5 RUBRIEK 1: Identificatie van de stof of het mengsel en van de vennootschap/onderneming 1.1. Productidentificatie

Nadere informatie

GEZONDHEID EN LEEFMILIEU

GEZONDHEID EN LEEFMILIEU GEZONDHEID EN LEEFMILIEU 1. Inleiding...2 1.1. Algemene context : gegevens over het verband tussen milieu en gezondheid...2 1.2. Kwaliteit van het levenskader...4 1.3. Institutionele context: interface

Nadere informatie

Brochure NL 18/05/05 9:57 Page 1. Een gezonde woning wat een opluchting!

Brochure NL 18/05/05 9:57 Page 1. Een gezonde woning wat een opluchting! Brochure NL 18/05/05 9:57 Page 1 Een gezonde woning wat een opluchting! Brochure NL 18/05/05 9:57 Page 2 Gemiddeld brengen we 85% van ons leven binnenshuis door, waarvan ongeveer 70% in de eigen woning.

Nadere informatie

maart 2008 BENZEEN VGWM Gezondheid Veiligheid Welzijn A WAY OF LIVING Standaards voor professionals, wees alert!

maart 2008 BENZEEN VGWM Gezondheid Veiligheid Welzijn A WAY OF LIVING Standaards voor professionals, wees alert! maart 2008 VGWM A WAY OF LIVING Veiligheid Gezondheid Welzijn Milieu VGWM Standaards voor professionals, wees alert! Werk veilig of werk niet Voor werkzaamheden aan gesloten installaties en systemen zijn,

Nadere informatie

SOMS MOET JE OM VOORUIT TE GAAN EVEN TERUG IN DE TIJD

SOMS MOET JE OM VOORUIT TE GAAN EVEN TERUG IN DE TIJD SOMS MOET JE OM VOORUIT TE GAAN EVEN TERUG IN DE TIJD CITY M AIR PURIFIER VAN CAMFIL Camfil Clean Air Solutions 1 FEITEN: MET ONZE LUCHTREINIGERS GAAT U DUIZENDEN JAREN TERUG IN DE TIJD. In enkele uren

Nadere informatie

Steunpunt Milieu en Gezondheid Humane Biomonitoring Overzicht van uitgevoerde metingen

Steunpunt Milieu en Gezondheid Humane Biomonitoring Overzicht van uitgevoerde metingen Steunpunt Milieu en Gezondheid Humane Biomonitoring Overzicht van uitgevoerde metingen Polluent Lood Cadmium Mangaan Koper Thallium - loodhoudende verf - loden drinkwaterleidingen - ferro en non ferro

Nadere informatie

40. DE RICHTLIJNEN VOOR DE LUCHTKWALITEIT VAN DE WERELDGEZONDHEIDSORGANISATIE

40. DE RICHTLIJNEN VOOR DE LUCHTKWALITEIT VAN DE WERELDGEZONDHEIDSORGANISATIE 1. Inleiding 40. DE RICHTLIJNEN VOOR DE LUCHTKWALITEIT VAN DE WERELDGEZONDHEIDSORGANISATIE De Wereldgezondheidsorganisatie (WGO) benadert de gezondheidsproblemen in hun ruimste zin, namelijk met inbegrip

Nadere informatie

Tipkaart 22.2 H 6. Benzeen (C 6. Algemene gegevens CAS nr: 71-43-2 EU-etikettering: R-zinnen: 45-46-11-36/8-48/23/24/25-65 S-zinnen: 53-45

Tipkaart 22.2 H 6. Benzeen (C 6. Algemene gegevens CAS nr: 71-43-2 EU-etikettering: R-zinnen: 45-46-11-36/8-48/23/24/25-65 S-zinnen: 53-45 Benzeen (C 6 H 6 ) Algemene gegevens CAS nr: 71-43-2 EU-etikettering: R-zinnen: 45-46-11-36/8-48/23/24/25-65 S-zinnen: 53-45 Licht ontvlambaar Schadelijk CLP (EU-GHS): Signaalwoord: GEVAAR H: 225-350-340-372***-304-319-315

Nadere informatie

VENTILEREN. Goed ventileren is 24 uur per dag ventileren, met verstand!

VENTILEREN. Goed ventileren is 24 uur per dag ventileren, met verstand! VENTILEREN Goed ventileren is enorm belangrijk. Niet alleen omdat frisse en schone lucht in huis prettig is, maar vooral omdat het gezond is. Een vochtige en ongezonde lucht in huis veroorzaakt tal van

Nadere informatie

Immunotherapie bij hooikoorts en allergie voor huisstofmijt

Immunotherapie bij hooikoorts en allergie voor huisstofmijt Keel-, neus- en oorheelkunde Immunotherapie bij hooikoorts en allergie voor huisstofmijt Wat is allergie? Allergie is een reactie van uw lichaam op bepaalde prikkelende stoffen waarbij het afweersysteem

Nadere informatie

Ban vocht uit je huis Project woonmeters

Ban vocht uit je huis Project woonmeters 3 december 2018 Eerste samenkomst met bewoners Ban vocht uit je huis Project woonmeters V o o r a f Vandaag: - Uitleg rond vocht in het algemeen - De woonmeter: wat is dat en hoe gebruik je het - Praatplaten

Nadere informatie

De chemie van lucht. Wat bepaalt de beleving van frisse lucht? Evert Hasselaar. Onderzoeksinstituut OTB

De chemie van lucht. Wat bepaalt de beleving van frisse lucht? Evert Hasselaar. Onderzoeksinstituut OTB Wat bepaalt de beleving van frisse lucht? Evert Hasselaar 1 Vragen? SBS en geur? Geuren toevoegen? Eisen aan luchtkwaliteit? Vertalen eisen naar ventilatiesystemen? 2 Eerst de basisvraag: wat is frisse

Nadere informatie

Ventilatie van de woning

Ventilatie van de woning Ventilatie van de woning Ventileren en luchten In een woning met een aangenaam klimaat (niet te vochtig en een goede temperatuur) is het verblijf aangenamer en kost minder energie dan het verwarmen van

Nadere informatie

Texaco Ruitensproeier antivries concentraat

Texaco Ruitensproeier antivries concentraat 1. Identificatie van het product : Texaco ruitenproeier antivries concentraat Toepassing : Ruitenproeier antivries concentraat Leverancier : Firma J. van der Graaf & Zn. Patrijsweg 1 4791 RV Klundert -

Nadere informatie

VGWM A WAY OF LIVING BENZEEN. Standaards voor professionals, wees alert!

VGWM A WAY OF LIVING BENZEEN. Standaards voor professionals, wees alert! VGWM A WAY OF LIVING Standaards voor professionals, wees alert! Werk veilig of werk niet Bij werkzaamheden aan gesloten installaties en systemen zijn strikte procedures van kracht. Er bestaat immers een

Nadere informatie

Immunotherapie bij hooikoorts en allergie voor huisstofmijt

Immunotherapie bij hooikoorts en allergie voor huisstofmijt Keel-, neus- en oorheelkunde Immunotherapie bij hooikoorts en allergie voor huisstofmijt Wat is allergie? Allergie is een reactie van uw lichaam op bepaalde prikkelende stoffen waarbij het afweersysteem

Nadere informatie