Dynamisch hulpmiddel ter ondersteuning van het advies inzake de correcte ventilatie van woningen

Transcriptie

1 Dynamisch hulpmiddel ter ondersteuning van het advies inzake de correcte ventilatie van woningen Pieter Logghe, Departement Gezondheid en Binnenhuisvervuiling, Leefmilieu Brussel Ventilatie hangt onlosmakelijk samen met een gezond binnenmilieu. Ventilatie zorgt ervoor dat ongewenste stoffen uit de woning worden afgevoerd. Het gaat hier niet louter om exotische chemische verbindingen, de overtollige waterdamp en CO2 die we produceren door onze aanwezigheid moeten ook constant worden verwijderd. Een doeltreffende luchtverversing zorgt ervoor dat de lucht in huis gezond blijft. Een efficiënte ventilatie kan worden bereikt via toepassing van de Belgische norm uit 1991 voor nieuwbouwprojecten en zware renovaties (NBN D : Ventilatievoorzieningen in woongebouwen) en moet binnen het totaalconcept van de woning worden geïntegreerd. In de praktijk worden gebouwen vaak vele malen na elkaar gerenoveerd en is van een uitgedacht concept rond ventilatie in de woning niet steeds sprake. Dit is de situatie waar het grootste deel van de Brusselse gezinnen zich in bevinden. Via de ontwikkeling van de dynamische gids rond natuurlijke ventilatie wou Leefmilieu Brussel een coherent advies uitwerken dat beantwoordt aan de belangrijkste vragen van deze heterogene groep mensen. Hiervoor werd samengewerkt met VIBE vzw en werd een inventarisatie gemaakt van mogelijke problemen en contradicties die bestaan m.b.t. het advies over natuurlijke ventilatie en verluchting van bestaande privé-woningen. Er werd onder sociale en technische experts een consensus uitgewerkt rond de oplossingen van deze problemen en een doeltreffende manier om de adviezen coherent te communiceren. Dit resulteerde in de dynamische gids rond natuurlijke ventilatie die beschikbaar is via de website van Leefmilieu Brussel. Daarin bundelden we alle nuttige informatie rond natuurlijke ventilatie voor bestaande woningen. U kan er terecht voor achtergrondinformatie over het hoe en waarom van ventilatie en voor concrete en praktische tips om de ventilatie van een woning te verbeteren. Dit gebeurt aan de hand van een vraag- en antwoordstructuur die voor een concrete woning kan worden overlopen en die praktische tips op maat genereert. Dit werkinstrument is bedoeld om professionals (dokters, verzorgend personeel, huurders en huurderverenigingen, renovatieadviseurs, enz.) te ondersteunen wanneer zij mensen moeten adviseren rond de rol van ventilatie in een gezond binnenmilieu. Concreet reikt deze gids per thema, per type vertrek (keuken, slaapkamer, enz.) of per concrete situatie een aantal praktische tips aan.

2 Ventilatie en verluchting van woningen Pieter LOGGHE Departement Gezondheid en Binnenhuisvervuiling Leefmilieu Brussel

3 Overzicht presentatie - Qué? Oost west, thuis best? Buiten- versus binnenluchtkwaliteit Uw huis binnenste buiten gedraaid: Waarom is uw binnenmilieu vervuild? Ventilatie: een recept voor een gezond binnenmilieu? Dynamisch hulpmiddel: een coherent advies rond ventilatie en verluchting 2

4 Buitenluchtkwaliteit Evolutie van de buitenluchtkwaliteit in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest Gegevens meetnetten luchtkwaliteit: Dalende trend: NO CO BTX PAK SO2 Pb PM10 Status quo: NO2 Toename: O3 3

5 Evolutie Loodconcentratie

6 Buitenluchtkwaliteit De kwaliteit van de buitenlucht in het Brussels Gewest verbetert! Er werd de laatste decennia een enorme verbetering vastgesteld! 5

7 En binnen? Oost west, thuis best? 6

8 Binnenluchtkwaliteit Toename isolatie vanaf oliecrisissen Stijging van verontreinigende bronnen in huis (naast de traditionele bronnen): schoonmaakproducten (Vluchtige Organische Stoffen), bouw- en doe-het-zelf materialen (vezels, VOS, ), moderne elektronica (gebromeerde brandvertragers), meubels uit spaanderplaat (formaldehyde), 7

9 Oost west, thuis best? Buiten- versus binnenluchtkwaliteit Metingen in het kader van wetenschappelijke studies tonen aan dat de concentratie van bepaalde chemische stoffen in de binnenlucht vaak tot 1000 maal hoger ligt dan deze gemeten in de buitenlucht 8

10 Uw huis binnenste buiten gedraaid: Waarom is uw binnenmilieu vervuild? Stijgend aantal chemische vervuilingsbronnen Leefgewoonten van de bewoners ( traditionele bron tabaksrook blijft de belangrijkste) Tendens om luchtdicht te bouwen (betere isolatie sinds de oliecrisissen) soms zonder (doordacht) ventilatiesysteem Vochtproblemen en biologische verontreiniging (schimmels, huisstofmijt, ) door een slechte ventilatie van de woning 9

11 Schatting van de gemiddelde vochtproductie in een woning Een gemiddeld huishouden 'produceert' per dag ongeveer 12 liter vocht in de vorm van waterdamp: Koken, ± 2 liter per keer Afwassen, ± 0,5 liter per keer Vloer dweilen, ± 1,5 liter per keer Ademen, transpireren, ± 2-5 liter per dag per gezin Planten, ± 0,5-2 liter per dag Baden/douchen, ± 0,5-2 liter per dag Was drogen, ± 12 liter per week 10

12 Waarom ventileren? Binnenmilieu gezond houden Afvoeren chemische verontreiniging Afvoeren overtollig vocht < biologische verontreiniging vermijden Aanvoer verse lucht / afvoer CO2 Het is onmogelijk om binnenshuis alle verontreiniging uit te schakelen aan de bron Onaangename geuren verwijderen 11

13 Gezondheidseffecten van een verontreinigd binnenmilieu Aantasting van de luchtwegen Gastro-intestinale klachten Huidklachten Neurologische klachten Allergische reacties Algemene symptomen Zie de gids PEST in huis voor details rond de verbanden tussen verontreiniging van het binnenmilieu en de gezondheid 12

14 Ventilatie: een recept voor een gezond binnenmilieu? Ventilatie versus verluchting: Ventilatie: permanente aanvoer en afvoer van lucht Verluchting: éénmalige luchtverversing via het openen van ramen en deuren Ideaal: een goede basisventilatie is noodzakelijk Realiteit op het terrein: vaak is er geen ventilatiesysteem, enkel verluchting is mogelijk 13

15 Bestaande woningen Bestaande woningen worden vaak vele malen heringericht, gerenoveerd, etc. zodat er niet altijd een doordacht ventilatiesysteem voorhanden is Idealiter dient een ventilatiesysteem te worden voorzien bij een renovatie Het binnenmilieu moet in de praktijk vaak gezond worden gehouden via verluchting (openen van ramen en deuren) 14

16 Ventilatie, verluchting en energie Bij een goed uitgewerkt ventilatiesysteem kan het energieverlies heel sterk worden gereduceerd (Systeem A,B,C of D met warmteterugwinning). Ventilatie en verluchting gaan steeds gepaard met een zeker energieverlies. Ordonnantie Energieprestatie van Gebouwen : normen voor ventilatie opgenomen (cf. Belgische norm) Een gezond binnenmilieu primeert boven een doorgedreven energiereductie! 15

17 Hoe verluchten? Basisrecept: Schakel de verwarming uit en open de ramen minimaal 2 keer per dag gedurende 15 minuten, het hele jaar door. In de winter moet u de ramen niet langer dan 15 minuten open laten, omdat de muren in de woning anders te veel afkoelen, wat condensatieproblemen kan veroorzaken. 16

18 Dynamisch hulpmiddel: een coherent advies rond ventilatie en verluchting Ontwikkeling/Methode: Samenwerking met VIBE vzw Selectie van kwalitatieve bronnen (huisvesting, ventilatie, gezondheid, energie, ) Expertconsultatie: technische en sociale actoren Uitwerken coherent advies met oog voor de realiteit op het terrein 17

19 Dynamisch hulpmiddel: een coherent advies rond ventilatie en verluchting Advies op maat: per kamer & per situatie Veel nuttige achtergrondinformatie 18

20 19

21 20

22 21

23 22

24 23

25 24

26 CONCLUSIES Binnenlucht meer verontreinigd dan buitenlucht, ook in een stedelijke omgeving! Verontreiniging uitschakelen aan de bron waar mogelijk Ventilatie is absoluut noodzakelijk voor een gezond binnenmilieu Het dynamisch hulpmiddel verzamelt alle info rond ventilatie en verluchting en geeft advies op maat 25

27 26

28 Dank U Merci 27