VERENIGING HOFWIJCK jaarverslag 2013 HUYGENSMUSEUM HOFWIJCK. Het Nieuwe Hofwijck

Transcriptie

1 VERENIGING HOFWIJCK jaarverslag 2013 HUYGENSMUSEUM HOFWIJCK Het Nieuwe Hofwijck

2

3 jaarverslag 2013 Hofwijck 2013 was een bijzonder jaar voor Hofwijck. Het museum is compleet vernieuwd. De buitenzijde van het huis is gerenoveerd, er zijn nieuwe grisailles en okergele luiken aangebracht. In het huis zijn twee nieuwe museale verdiepingen gerealiseerd: De Gouden Eeuw van Constantijn en Christiaan onder de Sterren. In de komende periode wordt gewerkt aan het omvormen van het poortgebouw tot een bezoekersentree met kassa, winkel, tearoom en vergaderlocatie. De veranderingen zijn financieel mogelijk gemaakt door verschillende fondsen, sponsors, bedrijven, particuliere schenkers en leden en donateurs van Vereniging Hofwijck. Directie en bestuur van de Vereniging Hofwijck zijn u daar zeer erkentelijk voor. Wij danken: BankGiro Loterij Provincie Zuid-Holland VSB Fonds Fonds 1818 Stichting Diorapthe Siemens Nederland Prins Bernhard Cultuurfonds Gemeente Leidschendam-Voorburg Stichting Zabawas Prins Bernhard Cultuurfonds Zuid-Holland Charity Stichting Rob Beers Rabobank Stimuleringsfonds Fonds voor Cultuurparticipatie De Frans Mortelmans Stichting Stichting Christiaan Huygensprijs Stichting Mooi Voorburg Van Ravesteyn Fonds Particuliere schenkers en bedrijven pagina 1

4 Hofwijck jaarverslag 2013

5 jaarverslag 2013 Hofwijck Inleiding 2013 is het jaar van de vernieuwing van Hofwijck. Half januari staat het museum in de steigers en is het compleet ingepakt in wit zeil. Een groot doek dat vanuit de trein door reizigers kan worden gelezen, geeft aan dat er wordt gewerkt aan Het Nieuwe Hofwijck. Het is een omvangrijk project. De buitenzijde van Hofwijck wordt gerestaureerd. Restaurator Kaat Eijbers wordt gevraagd om nieuwe grisailles te schilderen, de thematiek van de afbeeldingen blijft dezelfde. Na historisch onderzoek naar een originele pentekening van Christiaan Huygens wordt besloten om de vernieuwde luiken okergeel te schilderen. Het huis krijgt daarmee weer hetzelfde aanzien als in Huygens' tijd. Ook de binnenzijde van het huis wordt gerenoveerd en heringericht. De kantoorzolder wordt omgevormd tot museale ruimte en de eerste verdieping wordt compleet vernieuwd. Speciaal ontworpen eikenhouten meubels bevatten lades waarin de verschillende aspecten van Constantijn aan bod komen: literatuur, kunst, muziek, wetenschap, de Oranje's, de familie en architectuur. Er zijn touch screens met verdiepende informatie, twee stoelvitrines bevatten de portretten van Stadhouder Frederik Hendrik en Amalia van Solms en er is een gedichtenwand waarop Constantijn s gedichten te horen en te zien zijn. Op de Christiaanzolder staan instrumenten opgesteld waarmee kan worden geëxperimenteerd. Het verhaal van Christiaan op Hofwijck en zijn talloze uitvindingen en ontdekkingen wordt hier verteld. Eindelijk is Christiaan terug op zijn buitenplaats. De audiotour waarmee bezoekers door het huis en de tuin worden geleid, is vernieuwd. Net als de kinderaudiotour. Doel van de veranderingen is een heldere positionering. Op Hofwijck wordt voortaan het verhaal van Constantijn én Christiaan Huygens en de Gouden Eeuw verteld. Ontmoet Constantijn en Christiaan Thuis! is het nieuwe motto. Hofwijck is hét nationaal historisch museum van de Gouden Eeuw in een notendop. Er zijn veel partijen betrokken bij de veranderingen: de aannemer, onderaannemers, Conserf, RCE, de Monumentenwelstandscommissie, de gemeente, het bestuur en de vormgever. Het project wordt aangestuurd door de directie Peter van der Ploeg en Janelle Moerman. Zij zijn samen ook verantwoordelijk voor de inhoud van de museale presentaties. Verderop in het jaarverslag leest u meer over de omvorming van het museum. pagina 3

6 Hofwijck jaarverslag 2013 Op 25 april 2013 wordt het museum feestelijk geopend door astronaut André Kuipers. Kuipers houdt een prachtig verhaal over zijn bewondering voor Christiaan Huygens. Er is muziek door duo Seraphim. Het is een mooie, zonovergoten middag. De heropening van Hofwijck is het hoogtepunt van het jaar! 2013 is ook het jaar van de Huygenstentoonstelling Constantijn & Christiaan Huygens. Een Gouden Erfenis in de Grote Kerk in Den Haag. Hofwijck is een belangrijke partner in de tentoonstelling en is de officiële buitenlocatie. Peter van der Ploeg en Ad Leerintveld zijn beide gastconservator van de tentoonstelling. Tijdens de looptijd van de Huygens tentoonstelling is er een dagelijkse vaarverbinding vanuit Den Haag naar Hofwijck, verzorgd door De Ooievaart. Daarnaast worden er tal van activiteiten rondom de tentoonstelling in Den Haag en Hofwijck georganiseerd. Er zijn themarondleidingen Beleef Huygens op Hofwijck, er zijn literaire workshops met de Koninklijke Bibliotheek, een concert, tuinrondleidingen en verschillende arrangementen. In september wordt de Constantijnlezing gehouden door Fred Jacobs over luitist Constantijn Huygens. Vlak daarna is de Haagse Museumnacht. Op Hofwijck is het thema Hofwijck in het licht van de Gouden Eeuw. Alle verlichting in het museum is uit. In de Pronkzaal staat de toverlantaarn van Christiaan en worden prachtige beelden geprojecteerd. September is ook de maand van het grisaillediner. Om de gulle gevers aan de grisailles te bedanken en het succes van de crowdfundingsactie voor de grisailles te vieren, organiseert Hofwijck een stijlvol diner in de Pronkzaal. Het gesponsorde diner is de afsluiting van de crowdfundingsactie Hart voor Hofwijck? Schenk een grisaille. Burgemeester Hans van der Sluijs, ambassadeur van de grisailles, spreekt zijn waardering uit over de fondsenwerving. Er is in vier maanden tijd bijna euro ingezameld. In het najaar organiseert Hofwijck in samenwerking met Kasteel Duivenvoorde vier Museum Jeugd Universiteit colleges voor kinderen. Vanaf 10 december is Hofwijck in kerstsfeer. Het huis en het voorplein zijn sfeervol verlicht en er is kerstversiering aangebracht. Er zijn kerstvaararrangementen, workshops zeventiende-eeuws bloemschikken en op Kaarsjesavond zijn er Christmas carrols, glühwijn en gepofte kastanjes. Op 18 december ontvangt de directie van Hofwijck uit handen van wethouder Heleen Mijdam de tweejaarlijkse pagina 4

7 jaarverslag 2013 Hofwijck Monumentenprijs Leidschendam-Voorburg. Hofwijck ontvangt de prijs vanwege de geslaagde restauratie van het zeventiende-eeuwse monument. De restauratie is uitgevoerd op basis van een bouwkundig inspectierapport, een cultuurhistorische analyse en een kleurenonderzoek. Uit de prijs spreekt waardering voor het vele werk dat er is verricht en voor de kwaliteit ervan. Hofwijck draait op een beperkt aantal professionals en ruim 60 vrijwilligers. Hun inzet en betrokkenheid in het huis, de tuin en bij de vele activiteiten waren ook dit jaar weer van onschatbare waarde voor de buitenplaats was een prachtig jaar! Plannen voor het poortgebouw Na de heropening van het museum eind april 2013 is het hele jaar doorgewerkt aan de plannen voor de omvorming van het poortgebouw. Dat is fase 2 van de vernieuwing van Hofwijck. Met de nieuwe bezoekersentree doen faciliteiten voor het publiek hun intrede die er nu niet zijn: een kassagebied, ontvangstruimte, (mindervalide) toiletten, lockers, een goed gesorteerde, publieksvriendelijke winkel en een tea room. Bezoekers kunnen van Hofwijck een dagje uit maken. Om de benodigde ruimte te scheppen voor de bezoekersentree wordt het poortgebouw op de begane grond uitgebreid met een zijvleugel. Daardoor wordt bijna 60 vierkante meter vloeroppervlak gecreëerd. De zijvleugel krijgt muren van glas en wordt bedekt door een fors plat dak van zwart staal, geïnspireerd door de architectuur van Ludwig Mies van der Rohe - een moderne klassieker - zoals Constantijn Huygens zich bij zijn bouwprojecten graag liet inspireren door de antieke klassieken. De glazen muren van de zijvleugel zullen een onbelemmerde blik op de tuin mogelijk maken. Er is afstemming geweest met de gemeente, RCE en de Monumentenwelstandscommissie over het ontwerp. De directie heeft zich daarnaast sterk ingezet voor de fondsenwerving. Die inspanningen zijn in 2013 en in 2014 beloond. In 2013 zijn er mooie bijdragen ontvangen van de provincie Zuid- Holland in het kader van de erfgoedlijn landgoederenzone, Stichting Zabawas en Prins Bernhard Cultuurfonds Zuid- Holland. Begin 2014 ontvangt Hofwijck een schenking van de BankGiro Loterij voor het poortgebouw. De omvorming van het poortgebouw tot nieuwe bezoekersentree is absoluut noodzakelijk. Vernieuwing van het poortgebouw maakt dat het verhaal van Hofwijck beter kan worden verteld. De samenhang tussen huis en tuin keert terug als de bezoekersfaciliteiten in het entreegebouw worden gehuisvest. Daarnaast vergroot de vergaderlocatie op de eerste etage, de tearoom en de winkel de mogelijkheden voor cultureel ondernemerschap. Dat is weer noodzakelijk om de bezuinigingen op de jaarlijkse gemeentelijke subsidie het hoofd te bieden. pagina 5

8 Hofwijck jaarverslag 2013 Huis en tuin Onderhoud huis In de eerste vier maanden van 2013 is het huis Hofwijck compleet gerestaureerd. Er zijn nieuwe grisailles en luiken aangebracht. Het houtwerk is geschilderd, de gevels zijn gereinigd en indien nodig gerestaureerd. Ook de ijzeren ankers zijn opgeknapt, het lood bij de ramen is deels vernieuwd. Aan de binnenzijde van het huis is het stucwerk aangepakt, de muren zijn geverfd. Op de eerste verdieping is een eikenhouten vloer aangebracht en de elektriciteit is vernieuwd. De zolderverdieping is omgevormd van kantoor tot een museale ruimte. De zolder is opnieuw geïsoleerd en er is een houten betimmering aangebracht. Er is gebruik gemaakt van oude achttiendeeeuwse planken. Op de zolder is een ombouw voor de nieuwe ketel geplaatst en zijn de verwarmingen vernieuwd. De restauratie en vernieuwing van het huis zijn gefinancierd met bijdragen van fondsen, sponsors en een forse bijdrage van de Vereniging Hofwijck. Ook de Rijkssubsidie Instandhouding Monumenten (BRIM) die eerder is toegekend, is hiervoor aangewend. Het huis is gerestaureerd door restauratieaannemer Jurriëns B.V en verschillende onderaannemers. De grisailles Toen Constantijn Huygens in 1641 zijn buitenplaats Hofwijck ontwierp, koos hij ervoor het huis en de tuin met elkaar te verbinden binnen een samenhangend iconografisch programma. De buitenplaats als geheel heeft een plattegrond die nauwgezet de vorm van het menselijk lichaam volgt. Deze gedachte ontleende Huygens aan de klassieke architect Vitruvius. Aan de gevel van het huis liet Huygens in zogenoemde blindnissen vijftien grisailles bevestigen, geschilderd op houten panelen. De personificaties zullen vermoedelijk begrippen hebben vertegenwoordigd die belangrijk waren in het persoonlijke en professionele leven van Huygens. Door middel van deze grisailles maakte het verder zeer sober uitgevoerde exterieur van het huis toch een statement, aansluitend bij en passend in het totale iconografische programma van de buitenplaats. Bij de vernieuwing van de grisailles is ervoor gekozen de voorstellingen van decoratieschilder Pol Dom uit 1954 als uitgangspunt te nemen. De vernieuwde grisailles zijn geschilderd door Kaat Eijbers. Eijbers is een zeer ervaren restaurator en heeft meegewerkt aan grote restauratieprojecten zoals de Beurs van Berlage, Paleis Noordeinde, het Rijksmuseum en Kasteel Keukenhof. Daar restaureerde zij muur- en plafondschilderingen, ornamenten en motieven. Om de benodigde financiële middelen voor de grisailles bijeen te krijgen, is een crowdfundingsactie opgestart. De leden van de Vereniging Hofwijck, sponsors, bedrijven, fondsen en inwo- pagina 6

9 jaarverslag 2013 Hofwijck ners van Leidschendam-Voorburg zijn benaderd. Burgemeester van Leidschendam-Voorburg Hans van der Sluijs werd aangetrokken als ambassadeur van de grisailles. Op Kaarsjesavond werd euro opgehaald. Het publiek kon een grote of kleine grisaille "aankopen" voor Hofwijck, of een deel van een grisaille sponsoren. Uiteindelijk leverde de crowdfundingsactie voor de grisailles bijna euro op. Dat is een fantastisch resultaat. De gevers werden bedankt met een diner in de Pronkzaal. Onderhoud tuin In 2013 zijn de jaarlijks terugkerende tuinonderhoud werkzaamheden door de tuinvrijwilligers, hoveniersbedrijf Van der Tol bv. en onze historisch fruit specialist Walter den Hollander volgens planning verlopen. De strenge en aanhoudende winter heeft flink wat schade opgeleverd aan de terracotta potten en de rozen op de brug naar het huis. Zelfs een aantal bessenstruiken in de boomgaard zijn doodgevroren. De potten en rozen worden waarschijnlijk tijdens de restauratie van de brug en het herstel van de ijskelder in het najaar van 2014 vervangen. De bessenbomen zijn in het voorjaar al vervangen. De tuin wordt zoveel mogelijk op zeventiende-eeuwse wijze onderhouden. De grasvlakken rond het voorplein, de linden- en essenlanen en de paden in de boomgaard worden door de tuinvrijwilligers wekelijks gemaaid. Het hoveniers bedrijf maait twee maal per jaar de boomgaard, de randen van de watergangen, de stinzenflora delen van de eilanden en lindenlaan met een zogenaamde messenbalk waardoor het maaibeeld de indruk geeft alsof er met de zeis gemaaid is. Het jaarlijks twee maal terugkerende Haagbeukhagen snoeien is een groot arbeidsintensief project voor de tuinvrijwilligers. Maar ook het verwijderen van het onkruid van de paden, plantvakken en onder de hagen is zeer tijdrovend. Naast het reguliere tuinwerk hebben zich in 2013 gespecialiseerde werkgroepen gevormd. Zo zijn er; Paviljoen-, Kruidenschiereiland-, Boomgaard- en Wilderniseilanden- onderhoud werkgroepen gevormd. Een aparte vermelding verdient de bouw van het luchtspiegeling paviljoen door de bouwwerkgroep van de tuinvrijwilligers. Deze groep heeft van het paviljoen bij het westelijke kruidenschiereilandje een kopie van de draagbalken gemaakt en gespiegeld geplaatst tussen de braamstruiken op het spoortalud. Behalve plantaardig cultuur erfgoed bezit ons buitenmuseum ook dierlijk cultuur erfgoed. In de vorm van kwakereenden en bijen. De bijen worden door de Imker vereniging Den Haag en omstreken in de boomgaard in kisten gehouden. Hopelijk ziet deze pagina 7

10 Hofwijck jaarverslag 2013 vereniging binnenkort kans om bijen niet meer in moderne kisten maar in bijenkorven te gaan huisvesten. Zoals dat in de tijd van Huygens gebruikelijk was. De Hollandse kwakereenden zijn door de eeuwen heen steeds als lokeend in eendenkooien gebruikt. Ook werden de kwakereenden gezien als gezelligheidsdier vanwege hun ronde vormen en snaterend gekwaak. Op Hofwijck houden wij een aantal exemplaren van dit oude eendenras. Zij worden door een van de tuinvrijwilligsters met grote passie verzorgd. De banken, bruggen en paviljoens zijn door de technische vrijwilligers schoon gemaakt en opnieuw in de verf gezet. Collectie en Conservering Vernieuwing Museale Presentaties De nieuwe museale presentaties op Hofwijck zijn bedacht door de directie en vormgegeven door ontwerper Victor de Leeuw. Het eikenhouten meubilair is gemaakt door Maqutos. Voor de touchscreens is samengewerkt met Perceptor. De audiotour is gemaakt en bedacht door de directie, de kinderaudiotour is geschreven door educator Laura Wielders. Er is gekozen voor het podcatchersysteem van Guide-id. Door de omvorming van het voormalige museumkantoor tot museale ruimte is de museale oppervlakte in het huis met 25% gestegen. Zo is er ruimte ontstaan voor een volwaardige presentatie over de wereldberoemde Christiaan Huygens. Helaas beschikt Hofwijck over een zeer beperkte Christiaancollectie. Om de bezoekers op de zolder ook telescopen en andere uitvindingen en ontdekkingen van Christiaan te laten zien, wordt samengewerkt met twee particuliere bruikleengevers en met Museum Boerhaave. Het restauratieatelier van Boerhaave heeft de moderne instrumenten op zolder vervaardigd waarmee kinderen en volwassenen zelf kunnen experimenteren. Doel van de vernieuwing van de museale presentaties is het aanbieden van meer verhalen en informatie, er is gelaagdheid in de presentatie aangebracht. Bezoekers (jong en ouder) kunnen Hofwijck nu op verschillende manieren bezoeken. Met de audiotour, maar zij kunnen ook extra informatie krijgen via de presentaties in de vitrines, de lades, de gedichtenwand en de touch screens op de eerste etage en de zolderverdieping. Voor kinderen zijn er speciale kinderlades ontworpen waarin de informatie op een speelse wijze wordt aangeboden. Zo zijn er kleine mooi vormgegeven informatieboekjes over tal van onderwerpen. Kinderen kunnen zelf een wambuis aantrekken. De gelaagdheid die is ontstaan in de presentatie en de veelheid aan verhalen, worden door de bezoekers zeer gewaardeerd. pagina 8

11 jaarverslag 2013 Hofwijck Aanwinsten In het verslagjaar zijn geen nieuwe aanwinsten verkregen. Documentatie bibliotheek De bibliotheek is aangevuld met nieuwe uitgaven over Constantijn Huygens, Christiaan Huygens of aanverwante onderwerpen. In enkele gevallen werden deze publicaties aangekocht, in de meeste gevallen betrof het bewijsexemplaren voor bruiklenen of afbeeldingen die Hofwijck leverde. Bruikleenverkeer In het verslagjaar waren er op Hofwijck telescopen en andere instrumenten te zien van twee particuliere bruikleengevers. Er is een langdurige bruikleen ontvangen van een replica van de zeeklok van Christiaan Huygens van Museum Boerhaave. Tevens is er één schilderij uit de collectie van Hofwijck uitgeleend aan de Huygenstentoonstelling Constantijn & Christiaan Huygens. Een Gouden Erfenis in de Grote Kerk in Den Haag. Het betrof het portret van Constantijn Huygens (1641) door Michiel Jansz. Van Mierevelt. Publiek en activiteiten Museumbezoek Ruim mensen brachten in 2013 een bezoek aan Hofwijck. In 2012 waren dat er ruim Dat is een mooi resultaat. De eerste vier maanden van het jaar was Hofwijck gesloten in verband met de vernieuwing van het museum. Vooral in de zomermaanden trok het museum veel belangstellenden. Een actie voor museumkaarthouders en de samenwerking met de Huygenstentoonstelling in de Grote Kerk zorgden voor een toestroom. Het totaal van ruim bezoekers betreft individueel museumbezoek, deelnemers aan rondleidingen, concerten, lezingen, activiteiten, familiemiddagen en ontvangsten. Ruim tweederde van de bezoekers zijn museale bezoekers. In 2012 was dit nog ruim 60%. Het aantal museale bezoekers is dus flink gestegen. Voor de individuele museumbezoeker was Hofwijck open op dinsdag, woensdag, donderdag, zaterdag en zondag van tot uur. Vanaf 1 oktober was het museum geopend van tot uur. Hofwijck was dit jaar net als andere jaren op feestdagen gesloten, behalve op Tweede Kerstdag. Huwelijken en Partijen In het verslagjaar hebben er op Hofwijck 12 partijen plaatsgevonden met externe cateraars. Het betreft hier door Hofwijck geselecteerde cateraars. Het gaat om lunches, recepties en exclusieve diners in zowel de Pronkzaal als de Oudhollandse keuken. Daarnaast waren er op Hofwijck 42 proseccoarrangementen, lunches, borrels en high tea s waarbij de catering door de pagina 9

12 Hofwijck jaarverslag 2013 vrijwilligers is verzorgd in samenwerking met de plaatselijke bakker. De verhuurinkomsten en de cateringinkomsten van Hofwijck zijn ongeveer gelijk gebleven aan de inkomsten van Maar in 2013 was het museum wel vier maanden gesloten. Een prachtig resultaat. Beheerder Jack Zuurmond faciliteerde dat en speelde hier samen met assistent beheerder Astrid van Nes een belangrijke rol in. Het aantal huwelijksvoltrekkingen bedroeg dit jaar 39. In 2012 waren er 46 huwelijkssluitingen. Opening van het nieuwe Hofwijck Op 25 april werd het vernieuwde museum aan genodigden, fondsen en de pers gepresenteerd. André Kuipers vertelde over zijn band met Christiaan Huygens en verrichtte de openingshandeling. Naast de openingsspeech door de directie was er ook een toespraak door burgemeester Hans van der Sluijs. De muzikale omlijsting werd verzorgd door Duo Seraphim. Na afloop van de officiële opening was er een voorbezichtiging voor leden van de Vereniging Hofwijck en andere belangstellenden. Huygenstentoonstelling Grote Kerk Peter van der Ploeg en Janelle Moerman hebben in 2013 namens Hofwijck meegewerkt aan de voorbereidingen voor de Huygenstentoonstelling Constantijn & Christiaan Huygens: Een Gouden Erfenis in de Grote Kerk in Den Haag. Hofwijck was founding partner van de tentoonstelling die in 2013 van 25 april tot en met eind augustus te zien was. Ook was de buitenplaats de officiële buitenlocatie van de tentoonstelling. Directeur Peter van der Ploeg en bestuursvoorzitter Ad Leerintveld waren gastconservator van de Huygenstentoonstelling. Bureau XPEX was verantwoordelijk voor de coördinatie en de vormgeving van de tentoonstelling. De tentoonstelling werd op 24 april onder veel belangstelling door koningin Beatrix geopend. Hofwijck heeft een divers activiteitenprogramma rondom de tentoonstelling samengesteld. Er waren arrangementen, high tea's, lezingen, een concert en workshops. Het concert Dichter, diplomaat, musicus op 2 juni werd gegeven door Duo Seraphim. Er werd voor de diverse activiteiten onder meer samengewerkt met De Ooievaart, De Grote Kerk in Den Haag, Museum Boerhaave en de Koninklijke Bibliotheek. De Ooievaart heeft dagelijks bezoekers vanaf de Grote Kerk naar Hofwijck vervoerd. Christiaan en Constantijn lezing De Christiaanlezing is in april 2013 niet gehouden. Het museum was toen nog gesloten. Op 5 september verzorgde luitist Fred Jacobs de jaarlijkse Constantijnlezing. De titel van zijn lezing was 'Speelgenoot mijn soet bekommer'. De luitist Constantijn Huy- pagina 10

13 jaarverslag 2013 Hofwijck gens. De luit was Huygens lievelingsinstrument. Het instrument gaf hem de mogelijkheid, vooral op het rustige Hofwijck, te ontsnappen aan zijn dagelijkse verplichtingen. Constantijn zag zichzelf vooral als liefhebber-amateur, maar nam zijn luitspel wel zo serieus dat hij zich spiegelde aan de echte professionals en zijn enorme aantal luitstukken het liefst over Europa zou willen uitstrooien. Fred Jacobs bracht aan de hand van zeventiende-eeuwse teksten Constantijn Huygens onder de aandacht als virtuoos op luitgebied. Zondagochtend concerten Gedurende het verslagjaar werden vijf zondagochtendconcerten gegeven. Twee concerten vonden, vanwege de werkzaamheden in het museum, plaats in de voormalige Orangerie van Prinses Marianne. De andere concerten werden op Hofwijck gehouden. De concerten waren uitverkocht. Jan Verduijn was verantwoordelijk voor de programmering. De kwaliteit van de musici en hun programma s was ook dit jaar uitstekend. Leden betalen 15,00 per concert, niet leden betalen 17,50. De concerten worden van te voren geboekt en betaald. De concertreeks is kostendekkend. Dichtwedstrijd Dichter op Hofwijck In 2013 organiseerde Hofwijck voor de tweede keer de dichtwedstrijd Dichter op Hofwijck. De feestelijke dichtavond op 25 januari werd gehouden in de Bibliotheek aan de Vliet, onze samenwerkingspartner. Het thema van de dichtwedstrijd was Muziek. Dat was ook het thema van de landelijke poëzieweek. Hofwijck ontving 86 inzendingen van volwassenen en kinderen. De winnaars ontvingen een boekenbon en een boekenset en mochten hun gedicht voordragen. De winnaar van de publieksprijs was Kees van der Leer met zijn gedicht Vanzelf sprekende muziek op Hofwijck. De winnaar die door de jury werd aangewezen was Frits Frietman met zijn sonnet Ontwaken op Hofwijck. Het beste kindergedicht werd geschreven door Rebecca Bontje. De jury bestond uit Ad Leerintveld voorzitter van de Vereniging Hofwijck, Annelies Stumpel adjunct-directeur van de Bibliotheek aan de Vliet, Peter van der Ploeg en Janelle Moerman, directie Hofwijck. De ingezonden gedichten waren ook in de etalages van winkeliers in Voorburg en Leidschendam te lezen. Er was veel aandacht in de regionale en plaatselijke pers voor de dichtwedstrijd. Open Monumentendag Op 14 september was het Open Monumentendag. Het thema was Macht en Pracht. Op Hofwijck werd daar invulling aan gegeven door rondleidingen met de titel Constantijn Huygens: een leven in dienst van de Oranje s. Ook waren er twee familierondleidingen gericht op kinderen en volwassenen: Constantijn en de Prins van Oranje. Kinderen ontdekten de geheimen van het Hof en stonden oog in oog met de prins van Oranje en zijn vrouw. Open Monumentendag trok honderden bezoekers naar Hofwijck. Huygens Muziek Festiv al Het Huygens Muziek Festival vond plaats op 25 mei. Bezoekers konden genieten van muzikale optredens op het voorplein voor Hofwijck. 's Morgens was er een drukbezochte voorstelling voor kinderen in de Pronkzaal. pagina 11

14 Hofwijck jaarverslag 2013 High tea arrangementen Hofwijck organiseerde het hele jaar door diverse high tea arrangementen met rondleidingen en boottochten over de Vliet in samenwerking met De Ooievaart. Er zijn veel arrangementen op maat samengesteld voor diverse groepen. Cultureel Zomerfestival Hofwijck en het Stadsmuseum Leidschendam-Voorburg presenteerden zich samen eind augustus tijdens het Cultureel Zomerfestival. Haagse Museumnacht Het museum deed op 8 september, opnieuw als enig niet Haags museum, mee met de Haagse Museumnacht. Het thema was Hofwijck in het licht van de Gouden Eeuw. Hofwijck was verduisterd, er waren rondleidingen bij 'kaarslicht' en in de Pronkzaal werden voorstellingen gegeven met Christiaan's toverlantaarn. Familiemiddagen Er zijn twee familiemiddagen georganiseerd in het museum. Op 12 juni was er de familiemiddag In de voetsporen van Christiaan. Op 18 december werd er een kerstfamiliemiddag georganiseerd. MuseumJeugdUniversiteit Wie heeft een kasteel als vakantiehuisje? Hoe ontdek je wie op een oud portret is afgebeeld? Hoe geniaal en creatief was Christiaan Huygens? Hoe is Constantijn Huygens dichter geworden? Kinderen die graag het antwoord op bovenstaande vragen wilden weten, deden mee aan MuseumJeugd- Universiteit. Hofwijck organiseerde in oktober in samenwerking met Kasteel Duivenvoorde vier colleges voor kinderen van 8 tot 12 jaar. De colleges waren een succes. Kerst op Hofwijck Ook dit verslagjaar werd Kerst op Hofwijck gevierd. Er waren Kerstvaararrangementen in samenwerking met De Ooievaart, workshops zeventiendeeeuws bloemschikken, een kerstfamiliemiddag en Hofwijck deed mee aan de Voorburgse Kaarsjesavond. De tuin was vanaf half december feestelijk verlicht. In de Oudhollandse keuken, de Pronkzaal en op de brug was met behulp van vrijwilligers groenversiering aangebracht. Op Kaarsjesavond stonden vuurkorven op het plein en werden kastanjes en glühwijn verkocht. Ook waren er net als andere jaren Christmas carrols te horen. Honderden mensen bezochten Kerst op Hofwijck. Rondleidingen In 2013 werden door de gidsen van Hofwijck, de directie en hortulanus Henk Boers verschillende rondleidingen gegeven. Iedere dinsdag was er de rondleiding Beleef Huygens' Hofwijck. In totaal werden er in rondleidingen gegeven. In 2012 waren dat er 106. Het rondleidersklasje met gidsen onder leiding van Peter van der Ploeg is ook dit jaar een aantal keer bijeen gekomen. Ook is er een Christiaancursus geïnitieerd door vrijwilligers. Doel hiervan was om meer kennis te vergaren over Christiaan Huygens. De gidsen schoven diverse keren aan in de schoolbankjes waar zij door een docent van het Sint Maartenscollege de principes van de natuurkunde kregen uitgelegd. Ook werd er een bezoek afgelegd aan Museum Boerhaave. pagina 12

15 jaarverslag 2013 Hofwijck Communicatie en pr Hofwijck realiseert zich dat het neerzetten van een nieuwe en sterke inhoudelijke presentatie niet genoeg is. Het nieuwe imago moet goed in de markt worden gezet om een groter publiek te bereiken. Hofwijck voerde daarom in 2013 een effectieve communicatie- en marketingstrategie gericht op free publicity. Met diverse media (kranten, radio, televisie, tijdschriften) werd actief en regelmatig contact onderhouden en samengewerkt. Zo stond er van januari tot eind mei iedere week een 'column' met foto in de Voorburgse Courant/De Leidschendammer. Het publiek werd daarmee op de hoogte gehouden van de veranderingen op Hofwijck en de crowdfundingsactie voor de grisailles. Er werd ook bericht over de nieuwe kleur van de luiken en de ontdekking van de ijskelder onder de brug. Rondom de opening verschenen er artikelen over Hofwijck in onder meer het AD, de Telegraaf, Trouw, de Volkskrant, het Reformatorisch Dagblad en de regionale kranten. In mei werd er op TV West een documentaire van 16 minuten uitgezonden over het vernieuwde Hofwijck. Ook RTV Midvliet besteedde regelmatig aandacht aan de buitenplaats. Hofwijck liet het foldermateriaal aanpassen en beschikt daarmee over aantrekkelijk vormgegeven printuitingen. een notendop is goed ontvangen. In het blad De Residentie stond een groot verhaal over Hofwijck. In september verscheen er in het tijdschrift Museumvisie een positieve recensie over de vernieuwde museale presentaties. Door een actief communicatiebeleid, een persoonlijke aanpak en een goed netwerk binnen de journalistiek is het rendement zeer hoog. Website en social media In 2013 werd de website van Hofwijck drukbezocht. De website heeft vlak voor de opening een iets andere vormgeving gekregen. De content werd wekelijks vernieuwd. Er is op de Hofwijcksite veel informatie te vinden over het museum, de geschiedenis en de vele activiteiten. De website is een belangrijk communicatiemiddel. Hofwijck is actief op Social Media. Het aantal volgers op Twitter en Facebook steeg. Relatiemanagement en samenwerking De directie van Hofwijck heeft de banden met de verschillende stakeholders in 2013 geïntensiveerd. Hofwijck werkt samen met veel partners en heeft strategische allianties met musea, culturele instellingen, het bedrijfsleven, De nieuwe positionering van het museum als hét nationaal historisch museum van de Gouden Eeuw in pagina 13

16 Hofwijck jaarverslag 2013 scholen, media, diverse nonprofitorganisaties en natuurlijk het publiek. Er was regelmatig overleg met het college van B&W van de gemeente Leidschendam-Voorburg over de vernieuwing van het museum. De directie heeft vlak voor het zomerreces de voltallige raad en het college van B&W op bezoek gehad. De directie was betrokken bij de organisatie van verschillende cultuurborrels voor alle culturele partners in Leidschendam- Voorburg. In 2013 was Hofwijck samen met de Koninklijke Bibliotheek founding partner van de tentoonstelling Constantijn & Christiaan Huygens. Een Gouden Erfenis in de Grote kerk in Den Haag. Voor de nieuwe permanente presentatie werd onder meer samengewerkt met Museum Boerhaave. De directie van Hofwijck participeert in het overleg Haagse Museumdirecteuren. Janelle Moerman zit in het bestuur van de sectie Historische Musea van de Nederlandse Museum Vereniging. Daarnaast was zij in 2013 lid van de klankbordgroep Museumkaart van de Nederlandse Museumvereniging. Peter van der Ploeg was vanuit Hofwijck gastconservator van de Huygenstentoonstelling in de Grote Kerk in Den Haag Educatie Voor de educatie op Hofwijck is dit jaar een nieuw plan ontwikkeld. Museumlessen en educatieaanbod zijn in 2013 in een nieuw jasje gestoken en er zijn nieuwe lessen bijgekomen. Ook in het educatievrijwilligersteam hebben veranderingen plaatsgevonden. Hofwijck is blij met de kennis en input van de nieuwe vrijwilligers die zijn toegetreden tot het team. Tijdens de renovatie van het museum zijn er veel onderwerpen speciaal voor kinderen in de presentatie opgenomen. Zo zijn er op de verdieping De Gouden Eeuw van Constantijn kinderlades samengesteld, waarin kinderen op ontdekkingstocht kunnen gaan; lezen, ruiken, schrijven met een ganzenveer en een wambuis aan kunnen passen. Op de zolderverdieping Christiaan onder de sterren, zijn touch screens geplaatst. Daar zijn verhalen te vinden over Christiaan's jeugd op Hofwijck en zijn vele uitvindingen en ontdekkingen. Kinderen kunnen er de Chrisquiz spelen. Museuminspecteurs Op 6 mei, vlak na de opening, is groep 7 van basisschool de Vijverhof op Hofwijck geweest om alle kinderactiviteiten te testen. De opstelling werd onderzocht en de leerlingen waren razend enthousiast over het nieuwe concept 'het zelf ontdekken'. De reacties waren positief; het museum is kidsproof bevonden. Cultuurmenu In 2013 heeft Hofwijck meegedaan aan de zevende editie van het Cultuurmenu Leidschendam-Voorburg. Leerlingen maken onder schooltijd kennis met muziek, dans, theater, beeldende kunst en cultureel erfgoed. Alle groepen 8 uit de Gemeente Leidschendam-Voorburg bezochten Hofwijck voor het speciale lesprogramma: Hofwijck, een vakantiehuisje en meer pagina 14

17 jaarverslag 2013 Hofwijck Deze museumles is vernieuwd en aangepast aan de opstelling. Christiaan Huygens, wonderkind op Hofwijck Voor de groepen zeven en acht is er de museumles Christiaan Huygens, wonderkind op Hofwijck. Deze les is ook in een nieuw jasje gestoken. Als kind was Christiaan Huygens al ontdekker op Hofwijck. Tijdens de museumles wordt hier op ingespeeld; kinderen gaan zelf ontdekkend leren. Ze komen achter de betekenis van wetenschap in de zeventiende eeuw, leren over het leven van de wetenschapper en de historische context. In groepjes houden de leerlingen zich bezig met praktische opdrachten en proefjes. Ze lezen over Huygens kinderjaren en zijn tijd op Hofwijck en maken op touch screens de Chrisquiz. De toverlantaarn van Christiaan Samen met de organisatie KunstKrul uit Amsterdam en de Lichtbende uit Amsterdam is het voor basisscholen mogelijk gemaakt vanuit Hofwijck een programma rond Christiaan Huygens samen te stellen. De Lichtbende verzorgt theatervoorstellingen met en over de toverlantaarn, een uitvinding van Christiaan Huygens. Kunstkrul ontwikkelt lessen over Canonhelden, met leskisten en acteurs die de rol van canonhelden spelen. Hofwijck biedt als woonhuis van Christiaan de perfecte enscenering voor deze samenwerking. Kinderaudiotour, Kijken is zien, speuren op de buitenplaats Speciaal voor Het Nieuwe Hofwijck is deze nieuwe kinderaudiotour ontwikkeld. Het verhaal van de audiotour gaat over Hendrik en Jacob en neemt kinderen vanaf 8 jaar mee terug naar Hofwijck in het jaar De buitenplaats moet worden afgespeurd naar verrekijkersgereedschap van Christiaan Huygens. Zo maken zij kennis met de levens van vader en zoon Huygens én de zeventiende-eeuw. De audiotour is voor individueel gebruik. Tevens is er de museumles Kijken is zien, waarvan de audiotour een onderdeel is. Museumles Havo/Vwo Huygens en Hofwijck in de zeventiende eeuw Deze museumles voor Havo en Vwo is aangepast. Leerlingen krijgen tijdens deze museumles een kijkje in de zeventiende eeuw door middel van een interactieve rondleiding en maken zo kennis met Constantijn Huygens op de verdieping De Gouden Eeuw van Constantijn en met Christiaan Huygens op de zolderverdieping Christiaan onder de sterren. Er is een nieuwe kijkwijzer en activiteit aan de les toegevoegd. Christiaan onder de sterren Speciaal voor de leerjaren 2 en 3 van Havo en Vwo is deze nieuwe les ontwikkeld in samenwerking met de natuurkundedocent van het Sint Maartenscollege en twee enthousiaste ouddocenten en educatie-vrijwilligers. Met een lesbrief gaan leerlingen zelf op pad door het museum. Op iedere verdieping van het museum komt de leerling in aanraking met een of meerdere ontdekkingen van de wetenschapper. In de ruimtes van het museum wachten praktische opdrachten die alles te maken hebben met de theorieen en ontdekkingen van Huygens; slingerproeven, optica, licht- en geluidsgolven en de cycloïde beweging. Trekschuitproject Op 22 oktober hebben ongeveer 60 leerlingen van de Montessorischool uit Leidschenveen Hofwijck bezocht voor pagina 15

18 Hofwijck jaarverslag 2013 het trekschuitproject in samenwerking met De Ooievaart en Stichting Paardenkracht. Zij kregen Hofwijck te zien en leerden meer over de buitenplaats, vader en zoon Huygens en het dagelijks leven in de 17 e eeuw. Bij het project hoorde een korte reis met een echte Trekschuit. Aan boord van het schip werd een quiz gehouden en halverwege werd de motor van het schip stilgelegd en werd een trekpaard ingespannen die het schip over de Vliet verder trok. Een mooi inkijkje in het transport in de Gouden Eeuw. Er is in 2013 ook samenwerking gezocht met het Techniekmenu en het Technasium voor eventuele nieuwe projecten in de toekomst. In totaal hebben honderden leerlingen uit het Primair en het Voortgezet Onderwijs Hofwijck bezocht. Overzicht van de belangrijkste activiteiten en gebeurtenissen 13-1 Zondagochtendconcert Trio da Fusignano 25-1 Poëzieavond Dichter op Hofwijck 10-2 Zondagochtendconcert Fernando Cordas en Izhar Elias 10-3 Zondagochtendconcert Duo Parnarpa 25-4 Opening vernieuwde Hofwijck 15-5 Workshop ism Koninklijke Bibliotheek 25-5 Huygensmuziekfestival 2-6 Concert door Duo Seraphim 12-6 Familiemiddag In de voetsporen van Christiaan juni, juli, augustus Diverse arrangementen en rondleidingen 5-9 Constantijnlezing door Fred Jacobs 7-9 Haagse Museumnacht 14-9 Open Monumentendag en Vlietdagen 7/14/21/28-9 MuseumJeugdUniversiteit Zondagochtendconcert Lotus Duo 8-12 Zondagochtendconcert Ensemble Van Wassenaer december Kerst op Hofwijck met diverse vaararrangementen 17/19-12 workshop bloemschikken 18-2 Kerstfamiliemiddag Kaarsjesavond Giften aan Hofwijck De in 2002 opgerichte stichting 'Vrienden van Hofwijck' heeft ten doel het bevorderen van de belangstelling voor Constantijn Huygens en zijn familie en voor het Hofwijck te Voorburg. Zowel de Stichting als de Vereniging zijn door de Belastingdienst aangemerkt als Culturele Algemeen Nut Beogende Instelling (Culturele ANBI). Giften en legaten of erfstellingen zijn voor Hofwijck vrij van schenk- en erfbelasting. pagina 16

19 Jaarverslag 2013 Hofwijck Bij een gift aan Hofwijck mag in de aangifte inkomstenbelasting 1,25 keer het bedrag van die gift afgetrokken worden. Dit geldt tot een bedrag van maximaal aan culturele giften per jaar. Een schenking van kost dan nog slechts 350 bij een tarief van 52% inkomstenbelasting en 475 bij een tarief van 42% inkomstenbelasting. De Vereniging Leden Het aantal leden bedroeg eind (275 in 2012) en er waren 33 donateurs (35 in 2012). Bestuur Het bestuur bestaat eind 2013 uit: dr. Ad M.Th. Leerintveld voorzitter mr. Evert T.M. Urbanus penningmeester drs. Erland J.R. Swaving secretaris Personeel De staf bestaat eind 2013 uit: drs. Janelle Moerman directeur drs. Peter van der Ploeg directeur Henk Boers hortulanus Jack Zuurmond beheerder Astrid van Nes assistent beheerder Laura Wielders medewerkster educatie Jessica Melis huishoudelijke medewerker Huis- en tuinvrijwilligers Hofwijck telde aan het eind van vrijwilligers voor het huis en 29 vrijwilligers voor de tuin. Dat is een stijging van 9 huisvrijwilligers en 9 tuinvrijwilligers ten opzichte van De huisvrijwilligers verzorgen de kassadiensten zowel in het weekend als doordeweeks. Zij assisteren bij educatie, concerten, activiteiten, catering en communicatie. Ook geeft een aantal vrijwilligers rondleidingen. De prosecco-arrangementen na een huwelijk zijn erg geliefd bij de doelgroep. De vrijwilligers van Hofwijck verzorgen de catering daarvan op een enthousiaste manier. Ook de high tea arrangementen en lunches worden door hen begeleid. Dat zorgt voor een belangrijke nieuwe bron van inkomsten voor Hofwijck. Van begin maart tot eind november is er weer een heel jaar in de tuin gewerkt. De reguliere tuinwerkzaamheden worden verdeeld tussen de vrijwilligers en hoveniersbedrijf Van der Tol. Die verdeling van taken is voor het jaar 2013 wederom in samenspraak met de vrijwilligers vastgelegd in een takenschema. Bijvoorbeeld het snoeien van de haagbeukhagen wordt bijna geheel door de vrijwilligers uitgevoerd; een enorme klus. Hofwijck beschikt over een vrijwilligersbeleid en een vrijwilligersstatuut. De vrijwilligers tekenen na een introductieperiode van een maand de vrijwilligersovereenkomst. Bij elkaar wordt er per jaar zo n 3000 uur aan werk verzet door huisvrijwilligers. De tuinvrijwilligers verzetten 2000 uur werk. pagina 17

20 Hofwijck jaarverslag 2013 Dat is een stijging ten aanzien van het vorige jaar. De huisvrijwilligers komen elke twee maanden bij elkaar. Ook zijn er informatieve bijeenkomsten voor de huisen tuinvrijwilligers. Jack Zuurmond is vrijwilligerscoördinator en zorgt voor de invulling van de roosters en het inzetten van de vrijwilligers. Hij wordt daarbij geassisteerd door Astrid van Nes. Tuinvrijwilliger Renate Huber en Jacques Plugge organiseerden dit jaar de nieuwjaarsreceptie voor de tuinvrijwilligers. De receptie was drukbezocht. Voor huis- en tuinvrijwilligers was er op 17 december een vaartocht naar porseleinfabriek De Pauw in Delft. Aansluitend was er een borrel met hapjes op Hofwijck voor de vrijwilligers. De directie bedankte daarbij de vrijwilligers voor hun enorme inzet en betrokkenheid. Zij ontvingen namens het bestuur als dank een museumkaart of een cadeau-, boekenbon. De huis- en tuinvrijwilligers op Hofwijck zijn van zeer grote waarde. Zij zijn ware ambassadeurs van de buitenplaats en zetten hun tijd en ervaring in voor het museum en de tuin. Hofwijck heeft daar veel profijt van. Aan het eind van het verslagjaar maakten de volgende tuinvrijwilligers deel uit van het team: Olivier Chrétien IJsbrand Feeke Diana Hermsen Anke de Hoop Renate Huber Mary Jermias Nora Lambrechts Loeki Laurentiu Marianne Nugteren José Ouwendijk Ad Ouwendijk Inge Ooms Hans Ooms Ideke Penning Jacques Plugge Janny Schipper Marion Schouten Sylvia Simonis-Blaakman Annemarie Splinter Annemarth van der Touw Elly van Alderwegen Ton van Eijk Ellen van Hasselt Anat van Weegberg Cokkie van Wieringen Annemarie van de Knaap Carlo Vezzola Anneke Visser Corrie Westgeest Aan het eind van het verslagjaar maakten de volgende huisvrijwilligers deel uit van het team: Marga Barnard-Jezek Iet Beekman Trui Casteleijn Jane Choy Bob Commerell Nienke de Boer Zlatka de Pauw Hans Dikker Hupkes Paul van Engelen (ICT) Pia Feeke Marianna Franken Thea van der Graaff Ellen van Hasselt Soraya Heppener Annelies Jaeckle Mary van Kasteren Leonie Kool Kees van der Leer Marja Mentrop Linda Smallegange Anneke Smulders Nellie van der Laar Lea van Eerden Ineke Verbeek-Kremer Jan Verduin Gemma Vezzola Wilma der Weduwe Els der Weduwe Mieke Wiebes Susan Witte Solange t Zand pagina 18

21 jaarverslag 2013 Hofwijck pagina 19

22 Hofwijck jaarrekening 2013 Balans per 31 december 2013 de bedragen luiden in Euro s ACTIVA Vaste activa historische buitenplaats Hofwijck PM PM restauratieprojecten Hofwijck reconstructieproject Tuin project Het Nieuwe Hofwijck totaal vaste activa Vlottende activa voorraden Vorderingen op korte termijn debiteuren nog te vorderen bedragen vooruitbetaalde bedragen totaal vorderingen op korte termijn Geldmiddelen Vereniging Hofwijck Aankoopfonds Hofwijck Boekenfonds Hofwijck totaal geldmiddelen totaal activa PASSIVA Eigen vermogen Voorzieningen onderhoud poortgebouw meerjarenonderhoud Hofwijck aankoopfonds boekenfonds totaal voorzieningen Schulden op lange termijn hypotheek NRF lening 1 Stichting Vrienden lening 2 Stichting Vrienden totaal schulden op lange termijn Schulden op korte termijn crediteuren nog te betalen bedragen vooruitontvangen bedragen totaal schulden op korte termijn totaal passiva pagina 20

23 jaarrekening 2013 Hofwijck Rekening van inkomsten en uitgaven over 2013 de bedragen luiden in Euro s definitief definitief begroting begroting begroting INKOMSTEN subsidie gemeente algemene sponsoring verhuur entreegelden contributies en donaties interest overige inkomsten bijzondere baten totaal inkomsten UITGAVEN onderhoud/restauratie Hofwijck overige kosten Hofwijck personeelskosten vaste en wisselende presentaties concerten en lezingen publiciteit algemeen beheer bijzondere lasten RECAPITULATIE totaal inkomsten totaal uitgaven resultaat pagina 21

24 Hofwijck jaarrekening 2013 Toelichting op de balans Historische buitenplaats Hofwijck De historische buitenplaats Hofwijck bestaande uit het gebouw Hofwijck met tuin en het poortgebouw is een rijksmonument, het monumentennummer is Het gebouw Hofwijck met tuin en water aan het Westeinde 2a te Voorburg is eigendom van Vereniging Hofwijck. Het is kadastraal bekend onder gemeente Voorburg, sectie F nummer 7850 en is groot 1 ha, 42 a en 47 ca. De WOZ waarde over 2013 bedroeg ( over 2012). Het gebouw Hofwijck is niet belast met hypothecaire inschrijvingen. Aan het Westeinde 2 te Voorburg ligt het poortgebouw. Ook dit gebouw is eigendom van Vereniging Hofwijck. Het is kadastraal bekend onder gemeente Voorburg, sectie F nummer 4887 en is groot 1a en 73 ca. Het gebouw werd in 2013 gebruikt als kantoor. In het project Het Nieuwe Hofwijck wordt het poortgebouw omgebouwd tot Hofpoort met de toegang tot de buitenplaats, kassa, museumwinkel, kantoor en vergaderruimten. De WOZ waarde over 2013 bedroeg ( over 2012). Het poortgebouw is belast met twee hypothecaire inschrijvingen. De eerste ten behoeve van ABN AMRO als zekerheid voor een kredietfaciliteit van en een tweede ten behoeve van Stichting Nationaal Restauratiefonds als zekerheid voor een lening voor de Restauratieprojecten Hofwijck, oorspronkelijk groot Eind 2013 was nog verschuldigd Van de kredietfaciliteit is in 2013 tijdelijk gebruik gemaakt. Restauratieprojecten Hofwijck Deze balanspost belichaamt het nog niet bijeengebrachte deel van de restauratieprojecten uit In 2013 is hierop het restant van afgeschreven (2012: 5.000). De restauratieprojecten zijn eind 2013 geheel afgeschreven. Reconstructieproject Tuin Onder deze noemer worden de kosten geactiveerd die te maken hebben met de reconstructie van de tuin van Hofwijck in 2004 en In 2013 en 2012 is hierop niets afgeschreven. Project Het Nieuwe Hofwijck Hier worden de gemaakte kosten en de ontvangen sponsorbijdragen voor het project HNH - alsmede de vrijgevallen voorziening voor meerjarenonderhoud Hofwijck - gesaldeerd opgenomen. Eind 2013 is aan bijdragen ontvangen en zijn kosten gemaakt voor een bedrag van Per saldo een post van Voorraden Dit betreft de voorraad boeken, etsen en andere Huygensartikelen, alsmede de voorraad kantoorartikelen. Nog te vorderen bedragen Hierin zijn begrepen te ontvangen bedragen van de Stichting Museumkaart, Stichting Vrienden van Hofwijck, de Belastingdienst en de Gemeente Leidschendam- Voorburg. Vooruitbetaalde bedragen Dit zijn diverse vooruitbetaalde kosten. pagina 22

25 jaarrekening 2013 Hofwijck Voorziening onderhoud poortgebouw In 2013 is niets toegevoegd aan de voorziening voor toekomstig onderhoud van het poortgebouw Eind 2013 staat de voorziening op Voorziening meerjarenonderhoud Hofwijck De voorziening van is in 2013 geheel vrijgevallen ten gunste van de restauratiekosten van het gebouw Hofwijck. Eind 2013 bedraagt de voorziening nihil. Voorziening aankoopfonds In het aankoopfonds worden gelden bijeengebracht voor aankoop van museale objecten. In 2013 is de opbrengst van een tafel en kast aan de voorziening toegevoegd. Er is niets aan de voorziening onttrokken. Eind 2013 was er in het aankoopfonds aanwezig. Voorziening boekenfonds In 2013 waren er geen mutaties in het boekenfonds. Eind 2013 was er 959 in het boekenfonds aanwezig. Schulden op lange termijn De hypothecaire geldlening van het Nationaal Restauratiefonds is in 1995 aangegaan voor de Restauratieprojecten Hofwijck. Het rentepercentage bedraagt 3,3. Deze rente is vast gedurende de gehele 30-jarige looptijd van de lening. Als zekerheid is hypotheek op de poortwoning verleend. De gemeente Voorburg heeft voor deze hypothecaire lening gemeentegarantie afgegeven. De lening was oorspronkelijk groot Eind 2013 was nog verschuldigd De lening 1 van Stichting Vrienden van Hofwijck is aangegaan voor de gedeeltelijke financiering van de kosten van reconstructie van de tuin en voor de ontwikkeling van de audiotour in De lening was in 2013 evenals in 2012 renteloos. Eind 2013 was verschuldigd De lening 2 van Stichting Vrienden van Hofwijck is in 2013 aangegaan voor voor-financiering van het project Het Nieuwe Hofwijck. De lening was renteloos. Schulden op korte termijn De Vereniging beschikt bij ABN AM- RO Bank over een rekening-courant krediet van In 2013 is tijdelijk gebruik gemaakt van deze kredietfaciliteit. Nog te betalen bedragen Dit zijn voornamelijk nog af te dragen loonheffing en pensioenpremies over december Vooruitontvangen bedragen Dit zijn voornamelijk vooruitontvangen toegangsgelden voor concerten in Toelichting op de rekening van inkomsten en uitgaven Subsidie gemeente De subsidie van de gemeente Leidschendam-Voorburg bedroeg over ( over 2012). Met ingang van 2013 wordt de subsidie verminderd met Om Hofwijck hieraan te laten wennen wordt over 2013 en 2014 een afbouwsubsidie verstrekt zodat in minder subsidie ontvangen pagina 23

26 Hofwijck jaarrekening 2013 wordt, in en in De gemeente is verzocht de korting ongedaan te maken. Daarom wordt in de begroting over 2015 uitgegaan van een subsidie van EUR Algemene sponsoring Hieronder worden bedragen van sponsoren en subsidiënten verantwoord die niet voor een specifiek doel zijn verkregen. In 2013 betreft dit een bijdrage van Stichting Vrienden van Hofwijck. Verhuur Dit zijn de opbrengsten uit verhuur voor huwelijksvoltrekkingen, partijen, vergaderingen en cursussen. De verhuuropbrengsten zijn met 17% gedaald ten opzichte van Dit komt doordat het museum de eerste vier maanden dicht is geweest. Entreegelden De entreegelden zijn 2,5 keer zo hoog als in Contributies en donaties Dit zijn de jaarlijkse bijdragen van leden en donateurs. Deze zijn lager dan in Interest Het betreft hier het saldo van de ontvangen rente op de banktegoeden en de betaalde rente op de tijdelijk gebruikte kredietfaciliteit. Overige inkomsten Hieronder zijn onder meer de resultaten op verkopen van boeken, etsen en prentbriefkaarten ed. verantwoord. Onderhoud/restauratie Hofwijck Naast het uitgevoerde onderhoud aan het gebouw en de tuin, maakt de betaalde interest voor de hypothecaire geldlening bij het Nationaal Restauratiefonds en afschrijving op de Restauratieprojecten Hofwijck hier deel van uit. Overige kosten Hofwijck Hierin zijn onder andere begrepen de kosten voor energie, water, beveiliging, klimaat, opstalverzekering en onroerende zaak belasting Personeelskosten De personeelskosten bedroegen ruim In 2012 waren eenmalige bijdragen van in mindering op de personeelskosten gebracht Vaste en wisselende presentaties Hieronder zijn onder meer de kosten van tentoonstellingen, educatie, andere culturele evenementen en de verzekeringspremies voor inboedel en collectie begrepen. Concerten en lezingen De concerten zijn ruim kostendekkend. Publiciteit Dit bestaat uit kosten voor promotie van Hofwijck. Algemeen Beheer Hierin zijn onder meer begrepen de kantoor-, administratie-, advies- en bestuurskosten, de abonnementen, contributies en huishoudelijke uitgaven. pagina 24