VERENIGING HOFWIJCK jaarverslag 2014 HUYGENSMUSEUM HOFWIJCK

Transcriptie

1 VERENIGING HOFWIJCK jaarverslag 2014 HUYGENSMUSEUM HOFWIJCK

2

3 jaarverslag 2014 Hofwijck Inleiding In 2014 wordt gevierd dat Hofwijck honderd jaar geleden is gered van de slopershamer. Op 30 oktober is er een feestelijk en drukbezocht symposium in de Oude Kerk in Voorburg. Veel leden van de Vereniging Hofwijck zijn daarbij aanwezig en dat is mooi. Het was immers de Vereniging die in 1914 voldoende financiële middelen bijeen haalde om Hofwijck te kunnen aankopen. André Kuipers zegde in 2014 zijn steun toe als ambassadeur van Hofwijck. Hij is een groot bewonderaar van Christaan Huygens en voelt zich sterk verbonden met de buitenplaats. Het symposium Hofwijck 100! was één van de vele activiteiten waarmee Hofwijck zich in 2014 presenteerde. Tijdens het museumweekend op 5 en 6 april openen Hofwijck en Kasteel Duivenvoorde de gezamenlijke tentoonstelling Heerlijk en Adellijk Groen. De historische tuinen van Hofwijck en Duivenvoorde. De tentoonstellingen op twee locaties hebben een eigen karakter, in de randprogrammering wordt er intensief samengewerkt. De samenwerking tussen Hofwijck en Duivenvoorde past bij de trend waarin musea vaker samenwerken om een breed publiek te bereiken. Daarbij zijn er veel overeenkomsten tussen Hofwijck en Kasteel Duivenvoorde. De historische tuinen van Hofwijck en Duivenvoorde zijn beide cultuurtuinen. Ze zijn door mensen gemaakt, ontworpen en beleefd. Achter de tuinontwerpen gaat een wereld van ideeën schuil. Een tweede overeenkomst tussen Hofwijck en Duivenvoorde is de restauratie van historisch groen. Op Duivenvoorde wordt er gewerkt aan een reconstructie van het Engels landschapspark ontworpen in de 19e eeuw door J.D. Zocher. Op Hofwijck is het kappen van de moeraseiken in het voorjaar het sluitstuk van de reconstructie waar in 2004 mee is gestart. In het kader van Heerlijk & Adellijk Groen organiseert Hofwijck themarondleidingen, muzikale Huygensvoorstellingen, high tea's, vaararrangementen en een HOVO cursus. En er is meer goed nieuws. Op 11 februari 2014 hebben de directie, Janelle Moerman en Peter van der Ploeg en de penningmeester Evert Urbanus van de Vereniging Hofwijck van de BankGiro Loterij tijdens het Goed Geld Gala in De Nieuwe Kerk in Amsterdam een cheque van ontvangen. Dat prachtige bedrag is bestemd voor het omvormen van het poortgebouw tot een nieuw entreegebouw voor de buitenplaats. Met dit bedrag van de BankGiro Loterij en de bijdrage van andere fondsen kan de laatste fase van Het Nieuwe Hofwijck worden gerealiseerd. Het poortgebouw van Hofwijck wordt het visitekaartje van de buitenplaats en krijgt een moderne paviljoenaanbouw van pagina 1

4 Hofwijck jaarverslag 2014 glas en zwart staal. Zo ontstaat er plaats voor een ontvangstruimte voor bezoekers, de kassa, de winkel en een tearoom. Op de eerste verdieping van het poortgebouw wordt een vergaderlocatie voor externe verhuur gecreeerd. In 2014 is de vergunningsprocedure afgerond en zijn de laatste tekeningen gemaakt. Ook is de aannemer die het nieuwe entreegebouw gaat realiseren gekozen. In april 2015 is gestart met de restauratie van het poortgebouw en de aanbouw. In 2014 wordt een begin gemaakt met een ander heel belangrijk project voor Hofwijck: De restauratie van de ijskelder. Tijdens de restauratie van het huis in 2013 blijkt de ijskelder van Huygens nog grotendeels aanwezig te zijn. Het bouwwerk bevindt zich op een bijzondere plaats, in het talud onder de brug vlakbij het huis. Hofwijck is de enige buitenplaats in Nederland met een ijskelder op die locatie. De directie vraagt de provincie Zuid-Holland in het kader van de erfgoedlijn landgoederenzone om deze unieke ijskelder weer zichtbaar te maken. De provincie doet een toezegging en in oktober wordt gestart met de restauratie. Het terugbrengen van de ijskelder betekent een belangrijke aanvulling. Het verhaal van Hofwijck, Huygens en de Gouden eeuw kan zo nog levendiger worden verteld. In april 2015 wordt de gerestaureerde ijskelder feestelijk geopend. In 2014 organiseert Hofwijck natuurlijk weer de succesvolle dichtwedsstrijd Dichter op Hofwijck. Daarnaast zijn er prachtige concerten, verzorgt prof. dr. ir Ramon Hanssen de jaarlijkse Christiaanlezing, zijn er MuseumJeugd- Universiteitcolleges, de Haagse Museumnacht en is in december de succesvolle expositie Kerst op Hofwijck. Ruim 2000 bezoekers zien in drie weken tijd de prachtige oude en antieke kerstboomversieringen in combinatie met de gedichten van Constantijn Huygens. Ook het huis en het voorplein zijn sfeervol verlicht en er is door de vrijwilligers kerstversiering aangebracht. Voor het eerst organiseert Hofwijck een wijnproeverij in de Oudhollandse keuken. Op Kaarsjesavond zijn er Christimas carols, glühwein en gepofte kastanjes. De vrijwilligers van Hofwijck zijn ook in 2014 weer onmisbaar. Zij werken in de tuin, draaien kassadiensten, verzorgen educatielessen en rondleidingen, verrichten cateringactiviteiten en doen allerlei klussen op Hofwijck. De directie van Hofwijck heeft, sinds haar aantreden in maart 2011 grote stappen kunnen zetten met Hofwijck. Er is een masterplan ontwikkeld. Het huis is gerestaureerd, heeft nieuwe grisailles gekregen en nieuwe museale verdiepingen, de ijskelder is teruggebracht, de steiger is vernieuwd en er wordt gewerkt aan een mooi en- pagina 2

5 jaarverslag 2014 Hofwijck treegebouw voor de buitenplaats. Dat is niet vanzelfsprekend in een tijd waarin er sterk wordt bezuinigd op culturele instellingen. Dat betekent dat er continue gezocht moet worden naar externe financiers en fondsen. De directie slaagt daar wonderwel in maar Hofwijck behoeft meer structurele subsidie. Bijvoorbeeld om de exploitatiekosten van het museum te kunnen dekken. De directie voerde in 2014 talloze gesprekken met de gemeente, de verantwoordelijke wethouder en andere stakeholders. Inzet is om de gemeente opnieuw te laten investeren in Hofwijck nadat er eerder in % is bezuinigd op de structurele subsidie. Om het belang van cultuur te onderstrepen heeft Hofwijck in maart vlak voor de gemeenteraadsverkiezingen een cultuurdebat georganiseerd waaraan alle politieke partijen in de gemeente Leidschendam-Voorburg deelnamen. Met het verkiezingsdebat Kiezen voor Cultuur?! onder leiding van Frits Wester werden cultuur en de musea op de politieke agenda geplaatst. In de aanloop naar de verkiezingen heeft de directie ook een verkiezingsmanifest geschreven: Hofwijck meer dan waard!. In het manifest worden de ambities van Hofwijck en de culturele, economische, maatschappelijke waarde van het museum benadrukt. De gemeente Leidschendam-Voorburg heeft in het najaar van 2014 een extern bureau de opdracht gegeven om een Cultuurvisie te ontwikkelen. Het culturele en maatschappelijke veld, waaronder Hofwijck, mocht aanschuiven en zijn visie inbrengen. In de in november gepresenteerde Cultuurvisie wordt Hofwijck gepositioneerd als hét icoon van Leidschendam-Voorburg. Hofwijck is hier blij mee en is inmiddels met de gemeente in gesprek over een toekomstbestendige subsidierelatie. In 2014 is een quick scan verricht naar beide musea in Leidschendam- Voorburg: Hofwijck en Museum Swaensteyn. De uitkomsten daarvan zijn verwerkt in de algemene Cultuurvisie van de gemeente Leidschendam-Voorburg. In 2014 was er zeer veel publiciteit voor Hofwijck. De buitenplaats stond bijna wekelijks in landelijke, regionale en plaatselijke kranten. Ook op de radio en op televisie en in tijdschriften werd er aandacht aan besteed. De free publicity strategy van het museum werkt en vertegenwoordigt een enorme mediawaarde was een boeiend jaar! pagina 3

6 Hofwijck jaarverslag 2014 Huis en tuin Onderhoud huis Het huis Hofwijck is in 2013 compleet gerestaureerd. Dat betekent dat er in 2014 geen grote onderhoudswerkzaamheden zijn verricht. Onderhoud tuin Ook in 2014 zijn onder leiding van hortulanus Henk Boers de jaarlijks terugkerende tuinonderhoud werkzaamheden uitgevoerd door de tuinvrijwilligers, hoveniersbedrijf Van der Tol bv. en historisch fruitspecialist Walter den Hollander. Het buitenmuseum bezit naast plantaardig- ook dierlijk cultuur erfgoed: bijen en kwakertjes. De bijen worden door de Imker vereniging Den Haag en omstreken in de boomgaard gehouden. De kwakereenden worden door één van de tuinvrijwilligsters verzorgd. rende moeraseiken langs het Grandcanal, het in 1987 tot water-as omgevormde middenpad van de boomgaard, gekapt. Hiermee is de periode van het gefaseerd kappen van de voor de tuinrestauratie ongewenste bomen afgerond. Direct na deze kap is begonnen met de laatste fase van de restauratie van de boomgaard; de aanplant van 18 historische fruitbomen en 20 bessenstuiken. Door deze ingreep heeft de boomgaard zijn oorspronkelijke vorm en samenstelling teruggekregen, zoals Huygens deze heeft beschreven in zijn hofdicht Hofwijck. De lindenbomen langs de lindenlaan hebben weer de vijfjaarlijkse VTA zorgplicht keuring en snoei ondergaan waardoor zij, ondanks hun ouderdom, aangeplant na de bouw van het poortgebouw in 1929, er weer veilig voor bezoekers en gezond bijstaan. De jaarlijks terugkerende grote klussen voor de tuinvrijwilligers, het twee maal per seizoen snoeien van de haagbeukhagen en het handmatig verwijderen van on(gewenste)kruid(en), zijn ook dit jaar weer geklaard. Van chemische onkruid/insectenbestrijdingsmiddelen wordt dankzij het arbeidsintensieve werk van de tuinvrijwilligers geen gebruik gemaakt. De banken, bruggen en paviljoens zijn door de technische vrijwilligers werkgroep schoon gemaakt en opnieuw in de verf gezet. Ter voltooiing van de in 2004 uitgevoerde tuinrestauratie/reconstructie zijn in het voorjaar de 12 nog reste- De tuinvrijwilligers hebben in het kader van de door de hortulanus georganiseerde scholingsactiviteiten/kennisuitwisseling een bezoek gebracht aan Kasteel Sypesteyn te Nieuw- pagina 4

7 jaarverslag 2014 Hofwijck Loosdrecht en kasteel Gunterstein te Breukelen. De nieuwjaarsreceptie van de tuinvrijwilligers heeft plaatsgevonden bij Renate Huber met medewerking van Jaques Plugge en dankzij de veelal eigengemaakte inbreng van de tuinvrijwilligers. Collectie en Conservering Museale Presentaties De museale presentaties op Hofwijck die in 2013 zijn bedacht en vormgegeven zijn hier en daar aangevuld. Zo is er op de Christiaanzolder een nieuw houten bord bij gekomen waarop aan kinderen de werking van de vering in de koets (een idee van Christiaan Huygens) inzichtelijk wordt gemaakt. Tentoonstelling Heerlijk en Adellij k Groen Van 5 april tot en met 25 oktober presenteerde Hofwijck samen met Kasteel Duivenvoorde in Voorschoten de bijzondere tuintentoonstelling Heerlijk en Adellijk Groen. De historische tuinen van Hofwijck en Duivenvoorde. Waarom ontwierp Constantijn Huygens zijn huis en de tuin in de vorm van een menselijk lichaam? Wie maakten de tuin van Kasteel Duivenvoorde tot een trendy barok lusthof en romantisch Engels park? En waarom waren de tuinen voor eigenaren van buitenplaatsen minstens zo belangrijk als het huis zelf? Hofwijck en Duivenvoorde lieten in de tentoonstelling bezoekers genieten van eeuwen tuingeschiedenis en het verhaal achter de unieke tuinen. De opening van de tentoonstelling viel samen met het Nationaal Museumweekend op 5 en 6 april. Aanleiding voor dit bijzondere samenwerkingsproject was het herstel van historisch groen op beide buitenplaatsen. Bij Hofwijck is in het voorjaar de reconstructie van de classicistische tuin van Constantijn Huygens afgesloten met de kap van twaalf moeraseiken langs het kanaal en het herplanten van historische fruitrassen in de boomgaard. Duivenvoorde staat aan het begin van de uitvoering van een herstelplan voor het 19de-eeuwse Engelse landschapspark van Jan David Zocher jr. Tuin spiegel van de ziel De meeste eigenaren van buitenplaatsen haalden bij de aanleg van de tuin van alles uit de kast om hun vrienden en buitenstaanders te imponeren. Dat was op Duivenvoorde en op Hofwijck niet anders. De tuin spiegelde de ziel van de bewoner. Constantijn Huygens, die zich voor zijn tuinontwerp liet inspireren door de opvattingen van de antieke Romeinse architect Vitruvius, dichtte zelfs: "De sleutel van mijn hart is die van deze tuin". Huis en tuin vormden een eenheid en waren onlosmakelijk met elkaar verbonden. Arent IX van Wassenaer was zo trots op zijn barokke tuinaanleg dat bij dit pagina 5

8 Hofwijck jaarverslag 2014 niet onvermeld liet op de gevelsteen boven de ingang van het kasteel. Kasteel Duivenvoorde toonde bezoekers in de tentoonstelling acht eeuwen tuingeschiedenis; van nutstuin en formele classicistische tuin - een achttiende eeuw modeverschijnsel onder vorsten en de adel - tot Engels landschapspark. Duivenvoorde vertelde het verhaal aan de hand van prenten, kaarten, archiefstukken, boeken, porselein en enkele schilderijen. Op Hofwijck stapte het publiek in de wereld van Constantijn Huygens, in zijn de Gouden Eeuw. Een speciaal voor de tentoonstelling ontwikkelde audiotour Heerlijk en Adellijk Groen nam bezoekers mee op ontdekkingstocht door de tuin. Op grote borden stond informatie over de tuinreconstructie en het ontwerp van de tuin. Bezoekers wandelden door Constantijn's fascinerende en unieke menselijk tuinlichaam. In de Oudhollandse keuken waren twee films te zien die speciaal voor de tentoonstelling waren gemaakt. In de eerste film werden bezoekers door Peter van der Ploeg meegenomen op een vaarttocht van Den Haag naar Voorburg. Hoe ging dat in Huygens tijd en hoe zag de omgeving er toen uit? In de tweede film vertelde dr. Ad Leerintveld meer over het gedicht en het handschrift Hofwijck, Huygens hofdicht. Hofwijck en Duivenvoorde organiseerden rondom de tentoonstelling Heerlijk & Adellijk Groen allerlei activiteiten voor jong en ouder. De tentoonstelling en de randprogrammering Heerlijk & Adellijk Groen is tot stand gekomen met steun van het landgoederenfonds van het Prins Bernhard Cultuurfonds en de Provincie Zuid- Holland. Tentoonstelling Kerst op Hofwijck In de tentoonstelling Kerst op Hofwijck waren oude en antieke kerstboomversieringen te zien. Hofwijck toonde modellen uit twee belangrijke privécollecties. Het verhaal van Hofwijck en het gedicht Hofwijck waren het uitgangspunt voor het tonen van de oude kerstboomversieringen. Hofwijck presenteerde unieke stukken: vruchten, klokken, bloemen, muziekinstrumenten en vissen. Constantijns Kerst Het is niet bekend hoe Constantijn Huygens zelf in huiselijke kring Kerst vierde. Uit zijn dagboeken blijkt dat hij tijdens Kerst gewoon aan het werk was. Wel schreef de dichter Huygens een prachtig gedicht over Kerst. Op Hofwijck stond in de zeventiende eeuw in elk geval geen kerstboom. De eerste vermeldingen van een kerstboom in Nederland stammen van rond Ook rondom deze tentoonstelling waren diverse activiteiten georganiseerd. Zo gaf collectioneur Susan Witte op woensdagmiddagen familierondleidingen. pagina 6

9 jaarverslag 2014 Hofwijck Aanwinsten In het verslagjaar zijn geen nieuwe aanwinsten verkregen. Documentatie bibliotheek De bibliotheek is aangevuld met nieuwe uitgaven over Constantijn Huygens, Christiaan Huygens of aanverwante onderwerpen. In enkele gevallen werden deze publicaties aangekocht, in de meeste gevallen betrof het bewijsexemplaren voor bruiklenen of afbeeldingen die Hofwijck leverde. Bruikleenverkeer In het verslagjaar waren er op Hofwijck een reisplanetarium en andere instrumenten te zien van een particuliere bruikleengever. Publiek en activiteiten Museumbezoek Bijna mensen brachten in 2014 een bezoek aan Hofwijck. In 2013 waren dat er ruim Dat is een goed resultaat. In de zomerperiode bezochten veel museumkaarthouders de tentoonstelling Heerlijk en Adellijk Groen met een speciaal arrangement voor kaarthouders. Ook voor de kersttentoonstelling Kerst op Hofwijck was er een arrangement voor museumkaarthouders. Het totaalcijfer van bezoekers betreft individueel museumbezoek, deelnemers aan rondleidingen, concerten, lezingen, activiteiten, familiemiddagen en ontvangsten. Tweederde van de bezoekers zijn museale bezoekers. Voor de individuele museumbezoeker was Hofwijck open op dinsdag, woensdag, donderdag, zaterdag en zondag van tot uur in de periode april tot en met oktober. De andere maanden was het museum geopend van 13:00 tot 17:00 uur. Hofwijck was dit jaar net als andere jaren op feestdagen gesloten, behalve op Tweede Kerstdag. Huwelijken en Partijen In het verslagjaar hebben er op Hofwijck 16 partijen plaatsgevonden met externe cateraars. Het betreft hier door Hofwijck geselecteerde cateraars. Het gaat om lunches, recepties en exclusieve diners in zowel de Pronkzaal als de Oudhollandse keuken. Daarnaast waren er op Hofwijck 75 proseccoarrangementen, lunches, borrels en high tea s waarbij de catering door de vrijwilligers is verzorgd in samenwerking met de plaatselijke bakker. Dat is een enorme stijging ten opzichte van het jaar ervoor. Toen waren er 42 partijen in eigen beheer. De verhuurinkomsten en de cateringinkomsten van Hofwijck zijn dan ook gestegen. Een prachtig resultaat. Beheerder Jack Zuurmond faciliteerde dat en speelde hier samen met assistentbeheerder Astrid van Nes een belangrijke rol in. Het aantal huwelijksvoltrekkingen bedroeg dit jaar 35. In 2013 waren er 39 huwelijkssluitingen. Hofwijck 100! 2014 stond in het teken van de viering van de redding van Hofwijck 100 jaar geleden. Er werden diverse activiteiten omheen georganiseerd. Zo was er de tentoonstelling Heerlijk en Adellijk Groen, de muziekvoorstelling Twee Werelden bewoon ik en het symposium Hofwijck 100!. pagina 7

10 Hofwijck jaarverslag 2014 Symposium Hofwijck 100! Tijdens de jubileumviering op 30 oktober stonden vieren, herdenken en vooruitblikken centraal. De ochtend van het drukbezochte symposium Hofwijck 100! in de Oude Kerk in Voorburg stond in het teken van homo universalis Constantijn Huygens. Constantijn was niet alleen secretaris en raadsheer van verschillende Prinsen van Oranje, hij was ook musicus, dichter, ontwerper van zijn huis in Den Haag én de buitenplaats Hofwijck. Daarnaast wordt Constantijn gezien als de ontdekker van Rembrandt. Constantijn Huygens was door zijn vele (internationale) contacten een spilfiguur in de Gouden Eeuw. De lezingen over Constantijn en de muziek, de letterkunde en de beeldende kunst werden verzorgd door Huygenskenners Rudolf Rasch, Ton van Strien, Frans Blom en Peter van der Ploeg. In het middagprogramma stond Christiaan Huygens centraal. De wereldberoemde wetenschapper die talloze ontdekkingen en uitvindingen op zijn naam heeft staan, woonde en werkte de laatste zeven jaar van zijn leven op Hofwijck. Professor Henny Lamers sprak over Christiaan en het heelal. Daarna was er een voordracht van dr. Ad Leerintveld over de geschiedenis van de Vereniging Hofwijck en het stapsgewijze herstel van de buitenplaats in de afgelopen honderd jaar. Ook waren er twee muzikale intermezzo s door het Huygensduo bestaande uit Arjen Verhage luit, theorbe en mezzosopraan Leonore van Sloten. Zij speelden onder meer muziek van Constantijn Huygens. De dag werd afgesloten met een borrel. Programma Symposium Hofwijck 100! 9.30 uur Ontvangst met koffie/thee uur Welkom door drs. Janelle Moerman, directeur Hofwijck uur Wereldburger geboren in Den Haag: Huygens' reis in de internationale diplomatie' door dr. Frans R.E. Blom, Universiteit van Amsterdam - Historische Nederlandse Letterkunde uur Constantijn Huygens en de muziek: Vraag en aanbod door dr. Rudolf Rasch, voormalig hoofddocent Muziekwetenschap, Universiteit Utrecht uur Koffie/theepauze uur Hoe rijp is dese text om bladen voll te preken!' Huygens en de Letteren. door dr. Ton van Strien, universitair docent Oudere Nederlandse Letterkunde, Vrije Universiteit Amsterdam uur Huygens en de beeldende kunst: Meer dan Rembrandt door drs. Peter van der Ploeg, directeur Hofwijck pagina 8

11 jaarverslag 2014 Hofwijck uur Lunch en gelegenheid tot bezichtiging van Hofwijck uur Muzikaal intermezzo Constantijn Huygens en de gezongen poëzie Liederen van Hooft, Vondel, Roemer Visscher, en natuurlijk Huygens door Huygensduo, Leonore van Sloten mezzosopraan en Arjen Verhage luit, theorbe uur Christiaan en het heelal door prof. dr. Henny J.G.L.M. Lamers, Astronomical Institute Anton Pannekoek, Universiteit van Amsterdam uur Theepauze uur Muzikaal intermezzo Constantijn Huygens en de gezongen poëzie door Huygensduo, Leonore van Sloten mezzosopraan en Arjen Verhage luit, theorbe uur Honderd jaar Hofwijck door dr. Ad Leerintveld, voorzitter Vereniging Hofwijck uur Burgemeester drs. J.W. van der Sluijs uur Afsluiting uur Receptie Constantijn Huygens was vanaf 1637 weduwnaar. De mooie Italiaanse componiste Francesca Caccini leefde tot De componist en musicus Huygens en de creatieve Francesca ontmoeten elkaar voor deze voorstelling op Hofwijck. Het resultaat was een speels verhaal gelardeerd met poëzie en muziek. In werkelijkheid hebben Francesca Caccini en Constantijn Huygens elkaar nooit ontmoet. Hun levens lagen geografisch ver uit elkaar. Toch was er meer dat hen bond en dan je op het eerste gezicht zou vermoeden. De grote liefde voor muziek is daarbij het belangrijkst, maar hun beider intellectuele opvoeding, hun omgang met politici en heersers van hun tijd en hun contacten met beroemde tijdgenoten als Descartes, Rembrandt, Galileï en Monteverdi vertonen overeenkomsten. Door gebruik te maken van historische feiten, omstandigheden en anekdotes worden deze twee mensen op een verrassende, maar eigenlijk volkomen logische manier met elkaar verbonden. Felix-Jan Kuypers (acteur en verteller) Henriette Feith (sopraan) en David van Ooijen (luit) verzorgden de muzikale voorstelling. Muziekvoorstelling Twee werelden bewoon ik Op 24 en 25 mei, tijdens het Huygens Festival, was op Hofwijck de muzikale voorstelling Twee werelden bewoon ik te zien. Het is een intieme voorstelling; een kamermuzikale voorstelling. pagina 9

12 Hofwijck jaarverslag 2014 Dichtwedstrijd Dichter op Hofwijck In 2014 organiseerde Hofwijck voor de derde keer de dichtwedstrijd Dichter op Hofwijck. Tijdens de feestelijke dichtavond op 30 januari werden de winnaars bekend gemaakt. Het thema van de dichtwedstrijd was Verwondering. Dat was ook het thema van de landelijke poëzieweek. Hofwijck ontving een record aantal inzendingen: 180 gedichten. Constantijn Huygens is één van de bekendste dichters uit onze Gouden Eeuw. Hij schreef talloze gedichten, in een grote variatie: liefdesgedichten, gelegenheidsgedichten, vrolijke, droevige, spitsvondige, liefdes-, en gelegenheidsgedichten. Naast heel korte versjes maakte Constantijn ook gedichten van duizenden regels lang. De ingezonden gedichten voor de dichtwedstrijd waren in alle vestigingen van De Bibliotheek aan de Vliet, onze samenwerkingspartner, te lezen. Ook was er een poëzieroute in de Herenstraat in Voorburg. Het winkelend publiek kon in de etalages van de winkeliers de ingezonden gedichten bekijken. De jury koos unaniem voor het gedicht Tweelicht (voor een fotografe) van Jan Smulders uit Eijsden. In dit gedicht zingt de dichter de lof van zijn vrouw die in haar tweede carrière als fotografe de wonderen der natuur weet te vangen. Tweelicht (voor een fotografe) Ze schrijft met licht verhalen in het deemster kiest kleur in gulden snedes en wijst je ogen stil de weg. Van elke bloem en ieder diertje schetst zij verbazing en met zilverdraden naast de schemer weeft zij verwondering. Ze schrijft met het licht en doseert het donker intiem bewijs van haar bestaan. De tweede prijs van de jury was voor Bert Kobus voor Mijn eerste dode. In eenvoudige taal beschrijft dit gedicht het aangrijpende moment waarop een kind voor het eerst oog in oog staat met de dood. De derde prijs is toegekend aan dichter Ton Linden. Zijn gedicht begint met de uitnodigende regel zie hoe de zoon. Het is een gedicht over Constantijn en Christiaan Huygens. In weinig woorden ontstaat een dubbelportret waarin de verschillen tussen vader en zoon mooi uitkomen. De publieksprijs ging naar Dick Voogd voor zijn gedicht De Verwondering. Het is een ontroerend verhaal over een ongeletterde wiens wereld veranderde toen hij als volwassene leerde lezen en schrijven. De jury bestond uit Ad Leerintveld voorzitter van de Vereniging Hofwijck, Annelies Stumpel adjunct-directeur van de Bibliotheek aan de Vliet, Frans Blom, Wilma der Weduwe en Janelle Moerman. Christiaanlezing De Christiaanlezing op 15 april werd gehouden door prof.dr.ir. Ramon Hanssen. De titel van zijn lezing was Christiaan Huygens in tijd en ruimte. pagina 10

13 jaarverslag 2014 Hofwijck Prof. dr. ir. Ramon Hanssen is hoogleraar Geodesie aan de TU Delft. In deze lezing schetste prof. Hanssen een aantal belangrijke parallellen tussen de Gouden Eeuw en nu, middels voorbeelden uit zijn vakgebied de geodesie, de bepaling van de vorm van de aarde. Zondagochtend concerten In 2014 werden vijf zondagochtendconcerten gegeven. Jan Verduijn was verantwoordelijk voor de programmering. De kwaliteit van de musici en hun programma s was ook dit jaar uitstekend. Leden betalen 15,00 per concert, niet leden betalen 17,50. De concerten worden van te voren geboekt en betaald. en de Laakmolen, vaart de Meervaarder als pendeldienst tussen Hofwijck, huize Dorrepaal, Drievliet, Hoekenburg en herberg Vlietzigt. Elk heel uur waren er korte (familie)rondleidingen door het huis én de tuin. Open Monumentendag trok honderden bezoekers naar Hofwijck. High tea arrangementen Hofwijck organiseerde het hele jaar door diverse high tea arrangementen met rondleidingen en boottochten over de Vliet in samenwerking met De Ooievaart. Er zijn veel arrangementen op maat samengesteld voor diverse groepen. Familiemiddagen Er zijn verschillende familiemiddagen georganiseerd op Hofwijck. Cultureel Zomerfestival Hofwijck en het Stadsmuseum Leidschendam- Voorburg presenteerden zich samen eind augustus tijdens het Cultureel Zomerfestival. Haagse Museumnacht In dit verslagjaar participeerde Hofwijck opnieuw in de Haagse Museumnacht. Hofwijck schotelde bezoekers op 6 september in samenwerking met Museum Swaensteyn in Voorburg een vorstelijk programma voor. Er waren de hele avond intrigerende speed wandellezingen over de planten en bomen in de tuin. Open Monumentendag Op 13 september was het Open Monumentendag. Het landelijke thema was Op reis. Hofwijck sloot aan bij dit thema met speciale (trek)schuitverbinding over de Vliet. Behalve de Hadrianus, die als trekschuit met paard werd ingezet tussen huize Cromvliet Hovocursus In het kader van de tentoonstelling Heerlijk en Adellijk Groen organiseerden Hofwijck en Kasteel Duivenvoorde samen een afwisselende HOVO cursus over dit thema. In de colleges stond het heerlijke buitenleven centraal. In het eerste college was er aandacht voor de ontwikkeling van Nederlandse buitenplaatsen en tuinkunst. Het tweede college richtte zich op de historische tuinen van Duivenvoorde, van nutstuin tot Engels landschapspark. Gevolgd door een tuinrondleiding pagina 11

14 Hofwijck jaarverslag 2014 door de terreinopzichter van Kasteel Duivenvoorde. Het derde college handelde over exotische planten, menagerieën en andere buitenissigheden op buitenplaatsen. Tot slot was er aandacht voor de tuin van Constantijn Huygens en voor de bemoeienis van raadsheer Constantijn met de stadhouderlijke tuinen. Dit college werd gevolgd door een rondleiding door de hortulanus door de tuin van Hofwijck. De HOVO cursus Heerlijk en Adellijk Groen werd gehouden op woensdagen in oktober. MuseumJeugdUniversiteit Ben je super nieuwsgierig en wil je meer weten over het heelal, verzamelaars, de Romeinen en gouden verf? Doe dan mee aan de Museum Jeugd Universiteit colleges van Kasteel Duivenvoorde in Voorschoten en Hofwijck in Voorburg. Op deze wijze werden kinderen van 8 tot en met 12 jaar verleid om deel te nemen aan de MuseumJeugdUniversiteit colleges van Hofwijck en Duivenvoorde. De colleges Waarom graaft een Romein een kanaal in Voorburg? en Hallo is daar iemand? werden gehouden op Hofwijck. De succesvolle reeks vond plaats in november. Kerst op Hofwijck Ook dit verslagjaar was er Kerst op Hofwijck. Het huis werd door de vrijwilligers prachtig versierd. Naast de tentoonstelling Kerst op Hofwijck organiseerde het museum in samenwerking met wijnwinkel Smaak van het Zuiden uit Voorburg een wijnproeverij. Voorafgaand aan de proeverij was er een korte rondleiding door Hofwijck over de expositie met antieke kerstboomversieringen. Ook waren er kerstvaararrangementen in samenwerking met De Ooievaart. Op kerstavond 24 december opende het museum traditioneel haar tuin en deuren. Bij aankoop van een entreekaartje voor het museum ontvingen bezoekers een gratis glaasje glühwein of warme chocolademelk. Ook waren er net als andere jaren Christmas carols te horen. Op Tweede Kerstdag was Hofwijck open. Bezoekers konden deelnemen aan gratis rondleidingen. Rondleidingen In 2014 werden door de gidsen van Hofwijck, de directie en hortulanus verschillende rondleidingen gegeven. In totaal werden er in 2014 meer dan 100 rondleidingen gegeven variërend van rondleidingen voor wetenschappers tot tuinclubs. Communicatie en pr Hofwijck voerde in 2014 een effectieve communicatie- en marketingstrategie gericht op free publicity. Met diverse media (kranten, radio, televisie, tijdschriften) werd actief en regelmatig contact onderhouden en samengewerkt. Er verschenen vele artikelen in de landelijke, regionale en plaatselijke media. Hofwijck was in het najaar te zien in het programma Heel Nederland kijkt sterren. Ook figureert Hofwijck in een documentaire over Spinoza die in 2015 wordt uitgezonden. RTV Midvliet en RTV West besteedden regelmatig aandacht aan de buitenplaats. Door een actief communicatiebeleid, een pagina 12

15 jaarverslag 2014 Hofwijck persoonlijke aanpak en een goed netwerk van de directie binnen de journalistiek is het rendement zeer hoog. Website en social media In 2014 werd de website van Hofwijck drukbezocht. De content werd wekelijks vernieuwd. Er is op de Hofwijcksite veel informatie te vinden over het museum, de geschiedenis en de vele activiteiten. De website is een belangrijk communicatiemiddel. Hofwijck is actief op Social Media. Het aantal volgers op Twitter en Facebook steeg flink. Relatiemanagement en samenwerking De directie van Hofwijck heeft veel tijd gestoken in de contacten met de gemeente, het college van B&W, (culturele) samenwerkingspartners en veel andere stakeholders. Hofwijck werkt samen met diverse partners en heeft strategische allianties met musea, culturele instellingen, het bedrijfsleven, scholen, media, diverse nonprofitorganisaties en natuurlijk het publiek. De directie was betrokken bij de organisatie van verschillende cultuurborrels voor alle culturele partners in Leidschendam-Voorburg. Janelle Moerman en Peter van der Ploeg initieerden ook het Cultuurdebat in Theater Ludens. Frits Wester leidde dat politieke debat. De directie van Hofwijck participeert in het overleg Haagse Museumdirecteuren. Janelle Moerman zit in het bestuur van de sectie Historische Musea van de Nederlandse Museum Vereniging. Daarnaast was zij in 2014 lid van de klankbordgroep Museumkaart van de Nederlandse Museumvereniging. Janelle Moerman is tevens vice-voorzitter van het bestuur van de Stichting Christiaan Huygensprijs. Peter van der Ploeg is voorzitter van de Geschiedkundige Vereniging Oranje Nassau. pagina 13

16 Hofwijck jaarverslag 2014 Educatie Het educatiepakket van Hofwijck is in 2014 onder leiding van educatiemedewerker Laura Wielders verder ontwikkeld. Er worden door onze educatievrijwilligers vrijwel wekelijks lessen gegeven aan leerlingen in het primair onderwijs. Maar ook het voortgezet onderwijs bezoekt Hofwijck steeds vaker. Dat is een gunstige ontwikkeling die waarschijnlijk te maken heeft met de recente uitbreiding van het educatiepakket over Christiaan Huygens. Voor de groepen 7 en 8 van het basisonderwijs is ook de les Christiaan Huygens, wonderkind op Hofwijck beschikbaar. Kinderen gaan zelf ontdekkend leren. Ze komen achter de betekenis van wetenschap in de zeventiende eeuw, leren over het leven van de wetenschapper en de historische context. In groepjes houden de leerlingen zich bezig met praktische opdrachten en proefjes. Ze lezen over Huygens kinderjaren en zijn tijd op Hofwijck en maken op touch screens de Chrisquiz. Kinderaudiotour, Kijken is zien, speuren op de buitenplaats Het verhaal van de audiotour gaat over Hendrik en Jacob en neemt kinderen vanaf 8 jaar mee terug naar Hofwijck in het jaar De buitenplaats moet worden afgespeurd naar verrekijkersgereedschap van Christiaan Huygens. Zo maken zij kennis met de levens van vader en zoon Huygens én de zeventiendeeeuw. De audiotour is voor individueel gebruik. Tevens is er de museumles Kijken is zien, waarvan de audiotour een onderdeel is. Cultuurmenu In 2014 participeerde Hofwijck in het Cultuurmenu Leidschendam-Voorburg. Leerlingen maken onder schooltijd kennis met muziek, dans, theater, beeldende kunst en cultureel erfgoed. Alle groepen 8 uit de Gemeente Leidschendam-Voorburg bezochten Hofwijck voor het speciale lesprogramma: Hofwijck, een vakantiehuisje en meer Voor Havo/Vwo leerlingen is er Huygens en Hofwijck in de zeventiende eeuw. Leerlingen krijgen tijdens deze museumles een kijkje in de zeventiende eeuw door middel van een interactieve rondleiding en maken zo kennis met Constantijn Huygens op de verdieping De Gouden Eeuw van Constantijn en met Christiaan Huygens op de zolderverdieping Christiaan onder de sterren. Speciaal voor de leerjaren 2 en 3 van Havo en Vwo is de les Christiaan onder de sterren. Met een lesbrief gaan leerlingen zelf op pad door het museum. Op iedere verdieping van het museum komt de leerling in aanraking met een of meerdere ontdekkingen van de wetenschapper. In de ruimtes van het museum wachten praktische pagina 14

17 jaarverslag 2014 Hofwijck opdrachten die alles te maken hebben met de theorieën en ontdekkingen van Huygens; slingerproeven, optica, lichten geluidsgolven en de cycloïde beweging. In totaal hebben 756 scholieren uit het basisonderwijs en bijna 200 scholieren uit het voortgezet onderwijs Hofwijck bezocht. De TU Delft heeft op Hofwijck colleges verzorgd voor studenten. Ook volwasseneducatie is voor het museum belangrijk. Vandaar dat er jaarlijks een HOVO-cursus, Hoger Onderwijs voor Ouderen wordt georganiseerd. Overzicht van de belangrijkste activiteiten en gebeurtenissen 30-1 Poëzieavond Dichter op Hofwijck 9-2 Zondagochtendconcert Gamba Duo Dandelot 9-3 Zondagochtendconcert Huygens Duo 5-4/25-10 Tentoonstelling Heerlijk en Adellijk Groen 13-4 Zondagochtendconcert Anjo de Bruin en Albert Moerman 15-4 Christiaanlezing door prof. dr. ir. Ramon Hanssen 24-5/25-5 Voorstelling Twee werelden bewoon ik juni, juli, augustus Diverse arrangementen en rondleidingen 6-9 Haagse Museumnacht 13-9 Open Monumentendag en Vlietdagen Oktober HOVO-cursus Symposium Hofwijck 100! November MuseumJeugdUniversiteit 9-11 Zondagochtendconcert Duo Youkali Zondagochtendconcert Leonard Kwon en Edoardo Valorz December Kerst op Hofwijck met tentoonstelling, vaararrangementen, wijnproeverij, familierondleidingen Kaarsjesavond Tweede Kerstdag speciale openstelling museum Giften aan Hofwijck De in 2002 opgerichte stichting 'Vrienden van Hofwijck' heeft ten doel het bevorderen van de belangstelling voor Constantijn Huygens en zijn familie en voor het Hofwijck te Voorburg. Zowel de Stichting als de Vereniging zijn door de Belastingdienst aangemerkt als Culturele Algemeen Nut Beogende Instelling (Culturele ANBI). Giften en legaten of erfstellingen zijn voor Hofwijck vrij van schenk- en erfbelasting. Bij een gift aan Hofwijck mag in de aangifte inkomstenbelasting 1,25 keer het bedrag van die gift afgetrokken worden. Dit geldt tot een bedrag van maximaal aan culturele giften per jaar. Een schenking van kost dan nog slechts 350 bij een tarief van 52% inkomstenbelasting en 475 bij een tarief van 42% inkomstenbelasting. pagina 15

18 Hofwijck Jaarverslag 2014 De Vereniging Leden en donateurs Het aantal leden en donateurs bedroeg eind Dat betekent een kleine stijging ten opzichte van het jaar daarvoor (320 donateurs en leden). Bestuur Het bestuur bestaat eind 2014 uit: dr. Ad M.Th. Leerintveld voorzitter mr. Evert T.M. Urbanus penningmeester drs. Erland J.R. Swaving secretaris Personeel De staf bestaat eind 2014 uit: drs. Janelle Moerman directeur drs. Peter van der Ploeg directeur Henk Boers hortulanus Jack Zuurmond beheerder Astrid van Nes assistentbeheerder Laura Wielders medewerkster educatie Jessica Melis huishoudelijke medewerker Huis- en tuinvrijwilligers Hofwijck telde aan het eind van vrijwilligers voor het huis en 29 vrijwilligers voor de tuin. De huisvrijwilligers verzorgen de kassadiensten zowel in het weekend als doordeweeks. Zij assisteren bij educatie, concerten, activiteiten, catering en communicatie. Ook geeft een aantal vrijwilligers rondleidingen. De prosecco-arrangementen na een huwelijk zijn erg geliefd bij de doelgroep. De vrijwilligers van Hofwijck verzorgen de catering daarvan op een enthousiaste manier. Ook de high tea arrangementen en lunches worden door hen begeleid. Dat zorgt voor een belangrijk deel van de inkomsten van Hofwijck. Van begin maart tot eind november is er weer een heel jaar in de tuin gewerkt. De reguliere tuinwerkzaamheden worden verdeeld tussen de vrijwilligers en hoveniersbedrijf Van der Tol. Die verdeling van taken is voor het jaar 2014 wederom in samenspraak met de vrijwilligers vastgelegd in een takenschema. Hofwijck beschikt over een vrijwilligersbeleid en een vrijwilligersstatuut. De vrijwilligers tekenen na een introductieperiode van een maand de vrijwilligersovereenkomst. Bij elkaar wordt er per jaar zo n 3250 uur aan werk verzet door huisvrijwilligers. De tuinvrijwilligers verzetten 2000 uur werk. Dat is een stijging ten aanzien van het vorige jaar. De huisvrijwilligers komen elke twee maanden bij elkaar. Ook zijn er informatieve bijeenkomsten voor de huisen tuinvrijwilligers. Jack Zuurmond is vrijwilligerscoördinator en zorgt voor de invulling van de roosters en het inzetten van de vrijwilligers. Hij wordt daarbij geassisteerd door Astrid van Nes. Voor huis- en tuinvrijwilligers was er op 9 december een uitje naar het Mauritshuis. Daar verzorgde Peter van der Ploeg rondleidingen. Aansluitend was er een borrel met hapjes op Hofwijck voor de vrijwilligers. De directie bedankte daarbij de vrijwilligers voor hun enorme inzet en betrokkenheid. Zij ontvingen namens het bestuur als dank een museumkaart of een cadeauof boekenbon. De huis- en tuinvrijwilligers op Hofwijck zijn van zeer grote waarde. Zij zijn ware ambassadeurs van de buitenplaats en zetten hun tijd en ervaring in voor het museum en de tuin. Hof- pagina 16

19 Jaarverslag 2014 Hofwijck wijck heeft daar veel profijt van. Aan het eind van het verslagjaar maakten de volgende vrijwilligers deel uit van het team. Tuinvrijwilligers Elli van Alderwegen Ton van Eijk IJsbrand Feeke Ellen van Hasselt Diana Hermse Anke de Hoop Renate Huber Annemarie van de Knaap Nora Lambrechts Loeki Laurentiu Marianne Nugteren Hans Ooms Inge Ooms Ad Ouwendijk José Ouwendijk Ideke Penning Jacques Plugge Janny Schipper Marion Schouten Sylvia Simonis-Blaakman Annemarie Splinter Annemarth van der Touw Carlo Vezzola Anneke Visser Anat van Weegberg Corrie Westgeest Cokkie van Wieringen Huisvrijwilligers Corrie Abspoel Iet Beekman Trui Casteleijn Jane Choy Bob Commerell Hans Dikker Hupkes Lea van Eerden Paul van Engelen (ICT) Thea van der Graaff Ellen van Hasselt Nel van Hoeven Mary van Kasteren Leonie Kool Nellie van Laar Kees van der Leer Marja Mentrop Astrid van Nes Marian Noomen Zlatka de Pauw Anneke Smulders Els van der Ster Ineke Verbeek-Kremer Jan Verduijn Gemma Vezzola Wilma der Weduwe Susan Witte pagina 17

20 Hofwijck Jaarrekening 2014 Balans per 31 december 2014 de bedragen luiden in Euro s ACTIVA Vaste activa historische buitenplaats Hofwijck PM PM restauratieprojecten Hofwijck 0 0 reconstructieproject Tuin Het Nieuwe Hofwijck totaal vaste activa Vlottende activa voorraden Vorderingen op korte termijn debiteuren nog te vorderen bedragen vooruitbetaalde bedragen totaal vorderingen op korte termijn Geldmiddelen Vereniging Hofwijck Aankoopfonds Hofwijck Boekenfonds Hofwijck totaal geldmiddelen totaal activa PASSIVA Eigen vermogen Voorzieningen onderhoud poortgebouw meerjarenonderhoud Hofwijck aankoopfonds boekenfonds totaal voorzieningen Schulden op lange termijn hypotheek NRF lening 1 Stichting Vrienden lening 2 Stichting Vrienden totaal schulden op lange termijn Schulden op korte termijn crediteuren nog te betalen bedragen vooruitontvangen bedragen totaal schulden op korte termijn totaal passiva pagina 18

21 jaarrekening 2014 Hofwijck Rekening van inkomsten en uitgaven over 2014 de bedragen luiden in Euro s definitief definitief begroting begroting begroting INKOMSTEN subsidie gemeente algemene sponsoring verhuur entreegelden contributies en donaties interest overige inkomsten totaal inkomsten UITGAVEN onderhoud/restauratie Hofwijck overige kosten Hofwijck personeelskosten vaste en wisselende presentaties concerten en lezingen publiciteit algemeen beheer RECAPITULATIE totaal inkomsten totaal uitgaven resultaat pagina 19

22 Hofwijck Jaarrekening 2014 Toelichting op de balans Historische buitenplaats Hofwijck De historische buitenplaats Hofwijck bestaat uit het gebouw Hofwijck, de tuin en het poortgebouw Het is een rijksmonument; het monumentennummer is Het gebouw Hofwijck met tuin en water aan het Westeinde 2a te Voorburg is eigendom van Vereniging Hofwijck. Het is kadastraal bekend gemeente Voorburg, sectie F nummer 7850 en is groot 1 ha, 42 a en 47 ca. De WOZ waarde over 2014 bedroeg ( over 2013). Het gebouw Hofwijck is niet belast met hypothecaire inschrijvingen. Aan het Westeinde 2 te Voorburg ligt het poortgebouw. Ook dit gebouw is eigendom van Vereniging Hofwijck. Het is kadastraal bekend gemeente Voorburg, sectie F nummer 4887 en is groot 1a en 73 ca. Het gebouw werd in 2014 gebruikt als kantoor. In het project Het Nieuwe Hofwijck wordt het poortgebouw omgebouwd tot Hofpoort met de toegang tot de buitenplaats, kassa, museumwinkel, kantoor en vergaderruimten. De WOZ waarde over 2014 bedroeg ( over 2013). Het poortgebouw is belast met twee hypothecaire inschrijvingen. De eerste ten behoeve van ABN AMRO als zekerheid voor een kredietfaciliteit van en een tweede ten behoeve van Stichting Nationaal Restauratiefonds als zekerheid voor een lening voor de Restauratieprojecten Hofwijck, oorspronkelijk groot Eind 2014 was nog verschuldigd Van de kredietfaciliteit is in 2014 geen gebruik gemaakt. Restauratieprojecten Hofwijck Deze balanspost belichaamt het nog niet bijeengebrachte deel van de restauratieprojecten uit In 2013 is hierop het restant van afgeschreven. De restauratieprojecten zijn eind 2013 geheel afgeschreven. Reconstructieproject Tuin Onder deze noemer worden de kosten geactiveerd die te maken hebben met de reconstructie van de tuin van Hofwijck in 2004 en In 2014 en 2013 is hierop niets afgeschreven. Het Nieuwe Hofwijck Deze balanspost bestaat uit verschillende onderdelen: de restauratie van het gebouw Hofwijck en de vernieuwing van de grisailles (project Hofwijck), de herinrichting van Hofwijck met de verbouw en aanbouw van het poortgebouw (Project Het Nieuwe Hofwijck) en de reconstructie van de IJskelder met de vernieuwing van de aanlegsteiger ed (Project IJskelder). De restauratie van het gebouw Hofwijck en de grisailles is in 2013 afgerond. De restauratie van het gebouw kostte ruim Hiervoor werden bedragen ontvangen van Charity Stichting Rob Beers en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. De Vereniging heeft de voorziening voor het onderhoud hiervoor aangewend. In 2014 heeft Stichting Vrienden van Hofwijck een bijdrage van verstrekt om het tekort te dekken. De vernieuwing van de grisailles vergde ruim De Crowdfundingactie waarin naast particulieren De Frans pagina 20

23 jaarrekening 2014 Hofwijck Mortelmans Stichting, Stichting Christiaan Huygens Prijs, Stichting Mooi Voorburg en Stichting A.L.H.J van Ravestyn Fonds participeerden leverde bijna op. Ter grootte van het tekort van verstrekte Stichting Vrienden van Hofwijck in 2014 een bijdrage. De balanspost per eind 2014 gaat over de herinrichting van Hofwijck en de verbouw en aanbouw van het poortgebouw (Project Het Nieuwe Hofwijck) en de reconstructie van de IJskelder met de vernieuwing van de aanlegsteiger ed (Project IJskelder). Hiervoor waren eind aan kosten gemaakt en werden aan sponsorbijdragen ontvangen. Per saldo dus een negatieve balanspost van Beide projecten zullen naar verwachting in 2015 afgerond zijn. De ontvangen sponsorbedragen zijn afkomstig uit de toezeggingen van BankGiro Loterij, provincie Zuid- Holland, VSBfonds, Fonds 1818, Stichting Dioraphte,Gemeente Leidschendam-Voorburg, Prins Bernhard Cultuurfonds, Fonds 1818 duurzaamheidsfonds, Prins Bernhard Cultuurfonds Zuid-Holland, Stichting Zabawas, Siemens Nederland, Coöperatiefonds Rabobank en Fonds voor Cultuurparticipatie (Project Het Nieuwe Hofwijck) en van Provincie Zuid-Holland, Prins Bernhard Cultuurfonds landgoederen, Rijksdienst voor het Cultureel erfgoed en Maatschappij nut van t Algemeen (Project IJskelder). Voorraden Dit betreft de voorraad boeken, etsen en andere Huygensartikelen, alsmede de voorraad kantoorartikelen. Nog te vorderen bedragen Hierin zijn onder meer begrepen te ontvangen bedragen van de Stichting Museumkaart, Eneco, de Belastingdienst en de Gemeente Leidschendam- Voorburg. Vooruitbetaalde bedragen Dit zijn diverse vooruitbetaalde kosten. Voorziening onderhoud poortgebouw In 2014 is niets toegevoegd aan de voorziening voor toekomstig onderhoud van het poortgebouw Eind 2014 staat de voorziening op Voorziening meerjarenonderhoud Hofwijck De voorziening van is in 2013 geheel vrijgevallen ten gunste van de restauratiekosten van het gebouw Hofwijck. In 2014 is een bedrag van toegevoegd aan een nieuwe voorziening voor meerjarenonderhoud van Hofwijck. Eind 2014 bedraagt de voorziening derhalve Voorziening aankoopfonds In het aankoopfonds worden gelden bijeengebracht voor aankoop van museale objecten. In 2014 waren er geen mutaties in het aankoopfonds. Eind 2014 was er in het aankoopfonds aanwezig. Voorziening boekenfonds In 2014 waren er geen mutaties in het boekenfonds. Eind 2014 was er 959 in het boekenfonds aanwezig. Schulden op lange termijn De hypothecaire geldlening van het Nationaal Restauratiefonds is in 1995 aangegaan voor de Restauratieprojecten Hofwijck. Het rentepercentage bedraagt 3,3. Deze rente is vast gedu- pagina 21

24 Hofwijck Jaarrekening 2014 rende de gehele 30-jarige looptijd van de lening. Als zekerheid is een recht van hypotheek op de poortwoning verleend. De gemeente Voorburg heeft voor deze hypothecaire lening gemeentegarantie afgegeven. De lening was oorspronkelijk groot Eind 2014 was nog verschuldigd De lening 1 van Stichting Vrienden van Hofwijck is aangegaan voor de gedeeltelijke financiering van de kosten van reconstructie van de tuin en voor de ontwikkeling van de audiotour in De lening was in 2014 evenals in 2013 renteloos. Eind 2014 was verschuldigd De lening 2 groot van Stichting Vrienden van Hofwijck is in 2013 aangegaan voor voor-financiering van onderdelen van het project Het Nieuwe Hofwijck. De lening was in 2014 en 2013 renteloos. In 2014 is die lening afgenomen met de verstrekte bijdragen voor de restauratie van Hofwijck ( ) en de vernieuwing van de grisailles ( ). De lening 2 bedroeg eind Schulden op korte termijn De Vereniging beschikt bij ABN AM- RO Bank over een rekening-courant krediet van In 2014 is geen gebruik gemaakt van deze kredietfaciliteit. Nog te betalen bedragen Dit zijn voornamelijk nog af te dragen loonheffing en pensioenpremies over december Vooruitontvangen bedragen Dit zijn vooruitontvangen toegangsgelden voor concerten in 2015 en een ontvangen schenking van VDG Geologische Diensten voor de renovatie van de keuken in Hofwijck die in 2015 zal plaatsvinden.. Toelichting op de rekening van inkomsten en uitgaven Subsidie gemeente De subsidie van de gemeente Leidschendam-Voorburg bedroeg over ( over 2013) waarin begrepen een subsidie van voor het Cultuurmenu. In het kader van de Voorjaarsnota 2011 heeft de gemeente besloten de subsidie met ingang van 2013 te verminderen met Om Hofwijck hieraan te laten wennen is over 2013 en 2014 een afbouwsubsidie verstrekt zodat in minder subsidie ontvangen is, in en in minder ontvangen wordt. In het kader van Cultuurvisie Leidschendam-Voorburg Van Forum tot Universum gaat de Vereniging met de gemeente in gesprek over structurele verhoging van de subsidie. Algemene sponsoring Hieronder worden bedragen van sponsoren en subsidiënten verantwoord die niet voor een specifiek doel zijn verkregen. In 2014 betreft dit een bijdrage van Siemens Nederland. Verhuur Dit zijn de opbrengsten uit verhuur voor huwelijksvoltrekkingen, partijen, vergaderingen en cursussen. De verhuuropbrengsten zijn sterk gestegen ten opzichte van In 2013 was pagina 22