Glasvezel Buitengebied. Programma van Eisen. voor de passieve infrastructuur van een NGA glasvezelnetwerk in het buitengebied

Transcriptie

1 Glasvezel Buitengebied Programma van Eisen voor de passieve infrastructuur van een NGA glasvezelnetwerk in het buitengebied Versie nummer: 2 Datum:

2

3 Omgevingsbeschrijving Dit PvE betreft de aanleg van de passieve laag 1 van een NGA glasvezelnetwerk in het buitengebied. Een glasvezelnetwerk bestaat uit 3 lagen, t.w. een passieve laag 1, een actieve laag 2 en een dienstenlaag 3. Dit staat uitgewerkt in bijlage C.2. De passieve laag is de onderste laag in het hiërarchische Tiermodel, Tier 4, dat verder wordt uitgewerkt in bijlage C.3. Deze passieve laag 1 kent de volgende elementen: backhaul; Point of Presence (PoP); backbone; distributiepunt (DP); acces en huisaansluiting. zoals weergegeven in onderstaande figuur. Deze opzet sluit aan bij de standaard geformuleerd door de ITU, G en staat in detail toegelicht in bijlage C.4. Opzet van het document Dit document is opgedeeld in 3 delen: Deel A geeft de noodzakelijk informatie zoals de uitgangspunten van dit PvE NGA BG en de eisen die aan het NGA netwerk worden gesteld. o In hoofdstuk A.1 wordt aangegeven waarom er een specifiek buitengebied PvE nodig is en wat de verschillen zijn tussen kernen en buitengebied. Daarna wordt gedefinieerd op welke gronden een kern wel bij dit PvE NGA BG hoort en wanneer niet. Tot slot wordt de mogelijkheid van zelfwerkzaamheid door de abonnee in het buitengebied geïntroduceerd. o In hoofdstuk A.2 wordt een generiek buitengebied model en een hiërarchisch kostenmodel geïntroduceerd. o In hoofdstuk A.3 worden de eisen waaraan het netwerk moet voldoen beschreven. Deel B beschrijft wat de aanbieder zal aanleveren en welk format. o Hoofdstuk B.1 beschrijft de compliance lijsten die moeten worden ingevuld. o Hoofdstuk B.2 beschrijft de opbouw van het aan te leveren kostenoverzicht. o Hoofdstuk B.3 vraagt om een inzicht in de OPEX. o Hoofdstuk B.4 gaat in op de gevraagde garantieregeling. Deel C geeft aanvullende informatie in diverse bijlagen en referenties. PvE-NGA-BG Versie: 2.0-2

4 Inhoud Omgevingsbeschrijving... 2 Opzet van het document... 2 Inleiding... 4 Universele Administratieve Voorwaarden... 5 A. Informatieverschaffing... 6 Waarom een PvE specifiek voor het buitengebied... 6 A.1.1 Het verschil tussen buitengebied en kernen... 6 A.1.2 Het verschil tussen marktbediende kernen en niet door de markt bediende kernen... 7 A.1.3 Kostenreductie door zelfwerkzaamheid... 7 Introductie van het generieke buitengebied model en van het generieke kostenmodel... 8 A.1.4 Het generieke buitengebied model... 8 A.1.5 Het generieke kostenmodel Het Eisenpakket voor een passief NGA netwerk A.1.6 I. Generieke eisen A.1.7 II A Specifieke eisen PoP domein A.1.8 II B Specifieke eisen Publiek domein A.1.9 II C Specifieke eisen Privaat domein A.1.10 III. Overige eisen Een afwijkend model ingebracht door de aanbieder B. Gevraagde informatie Compliance lijsten B.1.1 Compliance lijsten eisen welke ingevuld moeten worden B.1.2 Compliance lijsten aanbieding Kostenoverzicht B.1.3 Generiek kostenmodel B.1.4 Detailuitwerking kostenmodel B.1.5 CAPEX overzicht OPEX 44 Garantieregeling C. Bijlagen en referenties Afkortingen en definities Het 3 lagen model Tiernetwerken en de hiërarchische structuur van netwerken Elementen van een NGA glasvezelnetwerk De efficiëntie van een DP op het Platteland Referenties Colofon PvE-NGA-BG Versie: 2.0-3

5 Inleiding De belangrijkste intentie van het Programma van Eisen voor de passieve infrastructuur van een NGA glasvezelnetwerk in het buitengebied, het PvE NGA BG 1, is een standaard neer te zetten voor de specifieke parameters en opzet van een NGA glasvezelnetwerk in het buitengebied, op basis waarvan de aanbieder zijn offerte zal indienen. Hiervoor wordt in dit PvE NGA BG een generiek buitengebied model en een hiërarchisch kostenmodel gedefinieerd. Deze standaard maakt een objectief vergelijk van technische oplossingen en kosten mogelijk. Deze informatie zal dienen als basis voor financieringsaanvragen bij banken, overheden et cetera. Expliciet wordt vermeld dat dit PvE gaat over de aanleg van laag 1, de passieve infrastructuur. Wanneer deze werkzaamheden zijn voltooid is het netwerk nog niet operationeel. De actieve apparatuur van laag 2 zal nog in de PoP en in de meterkasten moeten worden geplaatst en de connectie naar de ISP van laag 3 zal moeten worden geactiveerd. Het blijkt dat de huidige technische modellen en business cases voor het buitengebied zonder aanvullende fondsen niet sluitend te krijgen zijn omdat door de langere afstanden de benodigde investeringen beduidend hoger zijn dan in de kernen. Teneinde deze aanvullende fondsen zo beperkt mogelijk te houden wordt van de aanbieders gevraagd creatieve en innovatieve oplossingen in te brengen die een kostenreductie voor het buitengebied mogelijk maken, gericht op zowel de CAPEX als de OPEX. Om die reden is het PvE NGA BG veel meer gericht op functionele eisen dan op technische eisen. De aanbieder zal deze functionele eisen met zijn technische oplossingen binnen het in dit PVE beschreven generieke buitengebied model invullen, waarmee een objectieve, meetbare vergelijking van de verschillende technische oplossingen mogelijk wordt. Het PvE is hiërarchisch geschreven in de zin dat er vanuit het hoogste level een beschrijving wordt gevraagd die vervolgens inzoomt op specifieke onderdelen. De aan de aanbieders geboden vrijheid om hun eigen oplossingen te kunnen aanbieden, biedt de opdrachtgever de vrijheid bij het graderen een meerwaarde toe te kennen aan oplossingen die verder gaan dan de gevraagde minimum functionaliteit. De opdrachtgever kan derhalve een afweging maken tussen de geboden kwaliteit en kwantiteit versus de benodigde investering (Value for Money). Ter illustratie een paar voorbeelden: De aanbieder kan uitgaan van het voor de kernen gangbare model maar daarbij kiezen voor één of meerdere vezels per aansluiting. De aanbieder dient zijn keuze met voor en/of nadelen toe te lichten. Het in de kernen gebruikte model gaat uit van Distributie Punten (DP) die 48 aansluitingen bedienen. Bij langere afstanden veroorzaakt dit relatief hoge kosten in de horizontale access kabels. Er kan een afweging worden gemaakt de DP s kleiner te maken, tot één aftak per aansluiting, waarmee de investeringen van de DP s omhoog en van de access kabels omlaag gaan (zie voor een gedetailleerde beschrijving bijlage C.5). Welke afweging maakt de aanbieder hierin. Er kan een aanmerkelijke efficiëntie slag worden gemaakt door de graafploeg volledig gescheiden te houden van de glasploeg. Dit maakt de planning en projectvoering ook eenvoudiger. De aanbieder kan kiezen voor verschillende kabellegmethoden zoals direct buried, geblazen, retractable, Fiber Strike et cetera. Ook de breedte en de diepte van de geul is binnen grenzen vrij te kiezen. De gekozen methode heeft onder andere invloed op prijs, MTBF en beschikbaarheid, flexibiliteit bij toekomstige werkzaamheden (zowel uitbreiding als onderhoud) et cetera. Voor het generieke kostenmodel is, om onderling vergelijk van de kosten mogelijk te maken, een eenduidig format voor de kostenopbouw gegeven. Als de aanbieder ervoor kiest een eigen model aan te bieden zal zijn kostenopbouw hierbij aansluiten. 1 PvE NGA BG staat voor Pakket van Eisen Next Generation Acces BuitenGebied. PvE-NGA-BG Versie: 2.0-4

6 De opdrachtgever zal middels een dekbrief een Request for Proposal (RFP) laten uitgaan met daarbij gevoegd het document met kerncijfers en dit PvE. Zoals gesteld is het PvE generiek geschreven. De opdrachtgever kan in het RFP bepaalde beperkingen inbrengen. Voorbeelden hiervan zijn het verplicht stellen van een specifieke techniek zoals WPON of PtP, of het gebruik maken van juist één of juist 2 vezels per aansluiting, of het verplicht gebruik van een specifieke connector type. Bij de kerncijfers kunnen bepaalde segmenten of sub segmenten worden beperkt of uitgesloten van het project. De opdrachtgever kan in het RFP ook eisen opnemen t.a.v. redundantie. Op de site van de opdrachtgever is dit PvE NGA BT te downloaden, inclusief de templates voor de compliance lijsten en het gedetailleerde kostenmodel. De verschillende referenties zoals ITU specificaties, de UAV 2012 (zie volgende paragraaf) en de Telecomwet zijn via de sites van de betreffende instanties te downloaden. Universele Administratieve Voorwaarden Bovenstaande opzet houdt in dat de aannemer zich voor realisatie verbindt tot ontwerp en uitvoeringswerkzaamheden. Een overeenkomst in deze vorm wordt door CROW beschreven in haar UAV GC, de Uniforme Administratieve Voorwaarden voor Geïntegreerde Contractvormen. In het onderstaande overzicht valt dit PvE in de kolom Design & construct, regel Programma van Eisen. Voor de Aanbestedingsfase is hierop het betreffende Reglement, UAR GC van toepassing. Zoals door CROW in onderstaand overzicht aangegeven maakt het PvE deel uit van de bouwfases binnen dit UAR GC kader en valt het PvE onder verantwoordelijkheid van de opdrachtgever. Traditioneel samenwerkingsconcept (meerjaren) Onderhoudsraamconcept Bouwfasen Regie UAV/RAW Bouwteam Raamcontract Design & construct Initiatief Onderzoek Definitie Verantwoordelijkheid opdrachtgever Programma van Eisen Voorlopig ontwerp Definitief ontwerp Uitvoeringsontwerp Werkvoorbereiding Geïntegreerd samenwerkingsconcept PvE NGA BG Uitvoeringsontwerp Verantwoordelijkheid opdrachtnemer/aannemer Onderhoud Kaders Turnkey Aanbesteding UAR UAR UARgc UARgc UARgc UARgc Uitvoering/realisatie UAV UAV RVOI/UAV Toepassingsgebied UAVgc PvE-NGA-BG Versie: 2.0-5

7 A. Informatieverschaffing Waarom een PvE specifiek voor het buitengebied De uitrol van glasvezel in Nederland verloopt met 2 miljoen aansluitingen eind 2013 voorspoedig. Echter, alle aansluitingen worden gerealiseerd in steden en dorpen, het buitengebied wordt niet door de markt voorzien. De Provincies Overijssel en Noord Brabant hebben ter bevordering van uitrol in het buitengebied besloten hiervoor een PvE op te laten stellen. A.1.1 Het verschil tussen buitengebied en kernen Glasvezelnetwerken kennen verschillende definities afhankelijk van het gebied en/of de manier waar/waarop ze worden aangelegd. Een paar voorbeelden zijn: FttH, Fiber to the Home. Het model voor de verglazing van kernen, FttB, Fiber to the Business. Het model voor de verglazing van bedrijventerreinen. FttF, Fiber to the Business. Het model voor de verglazing van het buitengebied. FttS, Fiber through the sewer. Het model waarbij de glasvezelkabel door het riool wordt aangelegd. FttH kent in 2014 een 2 miljoen aansluitingen, FttB is te vinden op de meeste van de grote bedrijventerreinen, FttF kent veel initiatieven, maar geen gerealiseerde projecten en FttS kent een paar kleine pilots. Voor glasvezelnetwerken zit het grootste verschil tussen buitengebied, FttF, en kernen, FttH, in de kosten van laag 1 en dan met name in de langere afstanden en het eenvoudiger aanleggen in het buitengebied. Grofweg liggen de afstanden een factor 8 hoger maar kunnen de aanlegkosten door het sneller en eenvoudiger graven met een factor 2 tot 4 worden verminderd. Laag 2 kan voor het buitengebied anders moeten worden ingericht om bijvoorbeeld met zwaardere lasers de grotere afstanden te kunnen overbruggen of om met WDM techniek vezels te besparen. Deze eventuele meerprijs voor laag 2 in het buitengebied is echter een fractie van de laag 1 kosten. Voor laag 3 zijn er geen significante verschillen. Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) onderscheidt naast buitengebieden clusters van woningen die als kern worden gekwalificeerd. Dit gebeurt op basis van de zogenaamde Adres Omgevings Dichtheid (AOD), zijnde het aantal adressen per oppervlakte. De AOD vertaalt zich één op één naar de gemiddelde onderlinge afstand tussen twee woningen in het gebied en de gemiddelde afstand van de woning naar de weg. In een kern bedraagt de lengte van de backbone en de acces typisch 10 meter beide. In het buitengebied is dat snel 100 en 60 meter. Dat houdt in dat in de kern gemiddeld per woning 20 meter moet worden gegraven en in het buitengebied al gauw 160 meter. PvE-NGA-BG Versie: 2.0-6

8 In veel rekenmodellen die zijn opgesteld voor de kernen worden alle kosten teruggebracht naar een meterprijs. Dit betreft bijvoorbeeld stuksprijzen waarbij een voor de kernen realistische aanname is gedaan voor het benodigde aantal items per meter of kilometer, of een uurloon zoals voor graafkosten die naar een meterprijs is teruggebracht die in de kernen haalbaar is. Dit heeft als gevolg dat een simpele vermenigvuldiging van de lange afstanden van het buitengebied maal deze meterprijs een onjuiste weergave van de kosten geeft. Immers, als de afstand in het buitengebied tien maal zo lang is, betekent dat niet dat er ook tien maal meer DP s, lassen en blaasacties nodig zijn. Het enige dat extra moet gebeuren is dat er extra geulmeters moeten worden gegraven waarin extra materiaal wordt gelegd. Daar komt bij dat in het buitengebied sneller kan worden gegraven waardoor de meterprijs aanzienlijk omlaag kan. Ook zitten in de meterprijs van de kernen degeneratiekosten en leges verwerkt die voor het buitengebied niet of niet in dezelfde mate gelden. Dat betekent dat de extrapolatie op basis van het kernenmodel zou moeten worden gecorrigeerd. Het probleem daarbij is dat deze correctiefactor voor iedere andere gemiddelde afstand van backbone en access verschillend is. Daarom is een kostenmodel ontwikkeld dat niet werkt op basis van dergelijke correctiefactor en daarmee toepasbaar is voor de verschillende afstanden en daarmee voor de verschillende gebieden. Dit kostenmodel werkt onder andere met een scheiding van materialen en arbeid en wordt in hoofdstuk B.2 geïntroduceerd. A.1.2 Het verschil tussen marktbediende kernen en niet door de markt bediende kernen Zoals in de vorige paragraaf aangegeven maakt het CBS onderscheidt tussen buitengebied en kernen. Het RFP beschrijft het buitengebied waarin het project moet worden uitgevoerd. Dit buitengebied kan, naast platteland, ook kleinere kernen, bedrijventerreinen en recreatiegebieden bevatten. Sommige kleinere kernen worden wel door de markt bediend en andere niet. Dit niet bedienen wordt veroorzaakt door kostenoverwegingen: de overhead drukt bij kleine clusters te zwaar door in de kosten per aansluiting. In de praktijk blijkt dat de grens hiervoor rond clusters van 250 woningen liggen, maar deze grens is niet hard en verandert ook in de tijd. Kernen die door marktpartijen worden bediend behoren niet tot dit PvE. De kernen die in het vervolg van dit PvE worden genoemd zijn daarom altijd niet door de markt bediende kernen. A.1.3 Kostenreductie door zelfwerkzaamheid Een optie om de kosten van het project te drukken is de verticale access (deels) door de gebruiker zelf te laten graven. Door de lange lengtes van deze access in het buitengebied kan de besparing oplopen tot enkele honderden euro s per aansluiting. Hiermee kan de opdrachtgever besluiten om niet 100% van de verticale access (tot in de meterkast) aan te leggen, maar bijvoorbeeld een maximum lengte als 100 meter, 25 meter of 10 meter te laten graven door de opdrachtnemer en de rest over te laten aan de gebruiker. Wanneer de opdrachtgever besluit dat de access in zijn geheel niet tot het project behoort, betekent dit dat de geullengte voor de access 0 meter wordt en dat het netwerk eindigt op de erfgrens. Bij het inzetten van zelfwerkzaamheid valt het graven van de geul op privaat terrein en het leggen van de access kabel buiten het geoffreerde project. De opdrachtnemer is daarbij verantwoordelijk voor aanleveren van een aansluitpakket aan de gebruiker, met daarin minimaal een handleiding en materialen zoals de access kabel. Hij kan hiervoor zelfstandig een bedrag aan de gebruiker in rekening brengen. Bovenstaande houdt dat de eisen van het PvE onverkort geldig zijn voor de werkzaamheden die op basis van zelfwerkzaamheid worden uitgevoerd, gecoördineerd door de opdrachtnemer. Slechts de kosten voor deze werkzaamheden vallen buiten het project. De opdrachtnemer blijft ook verantwoordelijk voor de kwaliteit van de aansluiting, wat inhoudt dat hij na aanleg moet testen of de verbinding aan het PvE voldoet, voordat deze in het netwerk wordt opgenomen. PvE-NGA-BG Versie: 2.0-7

9 Introductie van het generieke buitengebied model en van het generieke kostenmodel Er zijn vele typen netwerken op de markt. IBFN definieert in dit PvE een generiek model voor een NGA glasvezelnetwerk in het buitengebied. Aangenomen wordt dat alle huidige netwerken binnen dit generieke model passen. Het generieke model definieert domeinen en segmenten. Deze worden in de volgende paragrafen behandeld. Het geheel dient als kapstok voor de opzet van het generieke kostenmodel. A.1.4 Het generieke buitengebied model Het generieke model deelt de functionele structuur van het netwerk op in drie domeinen met duidelijk omschreven elementen. Het voordeel hiervan is dat het project langs duidelijke scheidslijnen kan worden opgedeeld. Een voorbeeld hiervan is de mogelijkheid om het access netwerk buiten het project te laten en langs een andere weg te (laten) realiseren. Een tweede voordeel is dat deze opdeling een vaste structuur biedt om de kosten te rubriceren waardoor een objectief vergelijk van offertes mogelijk wordt. Ieder domein wordt opgedeeld in segmenten. Deze segmenten worden veelal anders benaderd en kennen andere parameters en kentallen, zoals afstanden en kosten. Deze opdeling maakt het mogelijk om snel inzicht te krijgen in de kosten die een specifiek segment met zich meebrengt en maakt opdeling en een individueel vergelijk per segment mogelijk. A De drie domeinen van het generieke buitengebied model Laag 1 van NGA glasvezelnetwerk kent de volgende elementen: backhaul, PoP, backbone, distributiepunt (DP), acces en huisaansluiting. Afhankelijk van de gekozen opzet kan de access worden onderverdeeld in een horizontaal en een verticaal deel, zie onderstaande figuur. Marktpartijen delen deze elementen op verschillende manieren in en sommeren daardoor de kosten ook verschillend. Zo definieert een marktpartij een Backbone Infrastructuur Structuur (BIS) waar zowel de backbone, het DP en de totale access in zitten. Anderen leggen een scheiding tussen backbone en access in het DP. Dit alles leidt snel tot misverstanden en verkeerde vergelijkingen. Om dit te voorkomen definieert het PvE NGA BG onderstaand generieke model waarin de passieve infrastructuur in drie domeinen wordt onderverdeeld. Het PoP domein bestaat uit het gebouw c.q. street cabinet waar de backhaul en backbone kabels binnenkomen. Het publieke domein bestaat uit de backbone kabel welke loopt tussen PoP en DP of tussen twee DP s, het DP waarin de backbone vezels overgaan in de access vezels en de horizontale access kabels in de backbone geul tussen het DP en de verticale acces vezel. Het private domein bestaat uit de verticale access kabel en het Netwerk Termination point (NT) in de meterkast als afsluiting van het passieve netwerk. PvE-NGA-BG Versie: 2.0-8

10 De domeinen worden gescheiden door interfaces. Deze kunnen volledig transparant zijn, bijvoorbeeld in een doorgaande vezel, of een interface zijn met eigen functionaliteit. A De segmenten per domein In ieder domein worden segmenten gedefinieerd die zich onderscheiden door bijvoorbeeld andere kostenposten en indicatoren, geul en kabellengtes en het te behalen minimum vraagbundelingspercentage. Omdat, zoals gesteld in de Inleiding, dit PvE het format biedt waarop de aanbieding als basis (bestek) kan dienen voor een financieringsaanvraag, is inzicht nodig in de kosten per segment. In het PoP domein worden twee segmenten gedefinieerd: Hoofd PoP. Een Hoofd PoP is een PoP met een backhaul verbinding naar de hogere Tier. Sub PoP. Een Sub PoP is een PoP zonder eigen backhaul verbinding. Een Sub PoP is hiervoor gekoppeld aan een Hoof PoP. In het publieke domein worden vier segmenten gedefinieerd: Platteland 2. Het platteland kent een Adres Omgevings Dichtheid (AOD) kleiner dan 100. Deze dunbevolkte gebieden kenmerken zich door gemiddelde backbone lengtes en access lengtes die substantieel langer zijn dan in de kern. In dit segment zijn andere graafsnelheden en technieken mogelijk en zullen de herstelkosten lager uitvallen. Kernen. Zoals beschreven in paragraaf A.1.2 spreekt het PvE NGA BG alleen over kernen die niet door de markt worden bediend. Dit zijn veelal kernen die beperkt in omvang zijn. Een kern heeft een AOD groter dan 100. Er zullen echter kernen zijn die maar een gering aantal woningen hebben, gehuchten. Deze worden als woningen van het segment platteland beschouwd en afgehandeld omdat de overhead een kleine groep woningen apart af te handelen anders te groot wordt. De afschatting of het als kern of als plattelandsgehucht moet derhalve op basis van deze kostenanalyse worden gemaakt. Bedrijventerreinen. Het belangrijkste kenmerk van het segment bedrijventerreinen is dat deze zakelijke aansluitingen herbergt die andere eisen stellen zoals een hogere QoS en het via de ODF doorzetten naar een zakelijk ISP. Deze specifieke eisen zijn opgenomen in een eigen PvE voor het bedrijventerrein, het PvE NGA BT. Recreatiegebieden. Recreatiegebieden vormen een apart segment omdat de bungalows en andere units veelal geen individuele aansluiting zullen krijgen, maar gezamenlijk één zakelijke aansluiting zullen delen. Dat betekent dat er geen aparte backbone en access is per aansluiting. In dat geval wordt het afgesplitst van het project. Wanneer er wel sprake is van een één op één aansluiting wordt het betreffende recreatiegebied wel meegenomen in het project. Het heeft dan voor het grootste deel dezelfde kentallen en karakteristieken als een kern. Het kenmerkende verschil zit in het feit dat het graafwerk eenvoudiger is. Er is minder asfalt en klinkers en veelal zijn er ook minder tuinboringen nodig. Verder is er minder regeldruk. In het private domein worden vier segmenten gedefinieerd, conform het publieke domein: Platteland 2. Het platteland kent een Adres Omgevings Dichtheid (AOD) kleiner dan 100. Deze dunbevolkte gebieden kenmerken zich door gemiddelde backbone lengtes en access lengtes die substantieel langer zijn dan in de kern. In dit segment zijn andere graafsnelheden en technieken mogelijk en zullen de herstelkosten lager uitvallen. Kernen. Zoals beschreven in paragraaf A.1.2 spreekt het PvE NGA BG alleen over kernen die niet door de markt worden bediend. Dit zijn veelal kernen die beperkt in omvang zijn. Een kern heeft een AOD groter dan 100. Er zullen echter kernen zijn die maar een gering aantal woningen hebben, gehuchten. Deze worden als woningen van het segment platteland beschouwd en afgehandeld omdat de overhead een kleine groep woningen apart af te handelen anders te groot wordt. De afschatting of het als kern of als plattelandsgehucht moet derhalve op basis van deze kostenanalyse worden gemaakt. 2 De term voor het segment Platteland is gekozen om verwarring met de term Buitengebied met 4 segmenten te voorkomen. PvE-NGA-BG Versie: 2.0-9

11 Bedrijventerreinen. Het belangrijkste kenmerk van het segment bedrijventerreinen is dat deze zakelijke aansluitingen herbergt die andere eisen stellen zoals een hogere QoS en het via de ODF doorzetten naar een zakelijk ISP. Deze specifieke eisen zijn opgenomen in een eigen PvE voor het bedrijventerrein, het PvE NGA BT. Recreatiegebieden. Recreatiegebieden vormen een apart segment omdat de bungalows en andere units veelal geen individuele aansluiting zullen krijgen, maar gezamenlijk één zakelijke aansluiting zullen delen. Dat betekent dat er geen aparte backbone en access is per aansluiting. In dat geval wordt het afgesplitst van het project. Wanneer er wel sprake is van een één op één aansluiting wordt het betreffende recreatiegebied wel meegenomen in het project. Het heeft dan voor het grootste deel dezelfde kentallen en karakteristieken als een kern. Het kenmerkende verschil zit in het feit dat het graafwerk eenvoudiger is. Er is minder asfalt en klinkers en veelal zijn er ook minder tuinboringen nodig. Verder is er minder regeldruk. Sub segmenten Zijn er meerdere Hoofd PoP s en/of Sub PoP s dan zijn dit sub segmenten. Deze worden genummerd van Hoofd PoP (1) tot en met Hoofd PoP (N) c.q. van Sub PoP (1) tot en met Sub PoP (N). Als er zich in de segmenten Kernen, Bedrijventerrein of Recreatiegebied meerdere kernen, bedrijventerreinen en recreatiegebieden bevinden worden deze als sub segmenten benoemd naar hun lokale naam: Kern (lokale naam 1) tot met Kern (lokale naam N) c.q. Bedrijventerrein (lokale naam 1) tot met Bedrijventerrein (lokale naam N) c.q. Recreatiegebied (lokale naam 1) tot met Recreatiegebied (lokale naam N). In het segment Platteland zijn de CBS wijken sub segmenten. Deze CBS wijken worden op basis van hun CBS naam aangeduid als Wijk (CBS naam 1) tot en met Wijk (CBS naam N). De gehele indeling in segmenten en sub segmenten staat per domein schematisch weergegeven in onderstaande figuur. Schematische weergave van domeinen, segmenten en sub segmenten A.1.5 Het generieke kostenmodel Voor een eenduidig vergelijk wordt in dit hoofdstuk een kostenmodel aangereikt dat door de aanbieder zal worden gebruikt teneinde een eenduidig vergelijk van de benodigde investeringen, Capital Expenses (CAPEX), mogelijk te maken. Het kostenmodel deelt de kosten op in 3 niveaus van detaillering, t.w.: Niveau A. Dit is het hoogste niveau dat inzicht geeft in de totale kosten van het project, gesplitst in: o Inhoudelijke kosten. Dit zijn kosten die direct verband houden met de daadwerkelijk aanleg van het netwerk. o Beheerskosten. Dit zijn indirecte kosten die als overhead op het project drukken. o Bijzondere kosten. Dit zijn niet reguliere kosten zoals een oversteek van water via een brug of via een dure boring. PvE-NGA-BG Versie:

12 Niveau B. Hierin worden: o de inhoudelijke kosten van niveau A naar de drie domeinen uitgesplitst. o de beheerskosten van niveau A uitgesplitst in Overall Projectmanagement en Overige Beheerskosten. Niveau C. Hier worden: o de totale kosten van ieder domein per segment gespecificeerd. Voor het PoP domein wordt er een uitsplitsing gemaakt naar Hoofd PoP s en Sub PoP s. Het publieke en private domein wordt uitgesplitst in de segmenten Platteland, Kernen, Bedrijventerrein en Recreatiegebied. o de overige beheerskosten worden gesplitst in administratieve kosten (leges en degeneratie, WION, etc.), communicatie (overleg met opdrachtgever, communicatie naar de eindgebruikers, omgevingsmanagement, etc.), opstart en opleverkosten (netwerkdesign, metingen bij oplevering en na 1 jaar, etc.) en risicomanagement (verwerken vervuilde grond, etc.). Deze opsomming is niet per definitie uitputtend en kan naar behoefte door de aanbieder worden aangevuld. Onderliggende detailberekeningen van de aanbieder om bovenstaande overzichten te kunnen maken hoeven niet te worden meegeleverd. PvE-NGA-BG Versie:

13 Het Eisenpakket voor een passief NGA netwerk De aanbieder is vrij om zijn eigen criteria en oplossingen toe te passen bij het ontwerpen van het netwerk (techniek, topologie etc.). In hoofdstuk B wordt gevraagd om deze oplossingen en criteria te beschrijven en toe te lichten, zodat de opdrachtgever een duidelijk beeld krijgt welke motieven de aanbieder heeft gebruikt om tot zijn ontwerp te komen en welke consequenties dit heeft voor kosten kwaliteit et cetera. Dit hoofdstuk definieert de eisen voor de passieve laag van het netwerk op basis van de indeling in drie domeinen van het vorige hoofdstuk. Allereerst worden er Generieke eisen gedefinieerd die geldig zijn voor alle drie domeinen, dan volgen drie paragrafen met de Specifieke eisen per domein, en tot slot een paragraaf met Overige eisen. Schematische indeling van de eisen Het Programma van Eisen (PvE) is functioneel opgesteld, zodanig dat naar verwachting alle nu bekende technische oplossingen erin passen. Daar waar de aanbieder beschikt over technische oplossingen waarin dit PvE niet voorziet, mag dit worden aangegeven. Iedere aanbieding moet passen in de volgende regelgevingen: ITU, IEC, Telecomwet, ACM, WION. De ITU G van 2012 is leidend. De UAV 2012 systematiek is van toepassing voor het maken van het bestek. PvE-NGA-BG Versie:

14 A.1.6 I. Generieke eisen In deze paragraaf staan de generieke eisen vermeld die betrekking hebben op alle domeinen. Deze zijn onderverdeeld in Algemene eisen, Projectvoering eisen en Oplever eisen. Tabel I. Generieke eisen Nr. Titel Beschrijving I.1 Algemene eisen: I.1.1 Doelstelling 1. De doelstelling van dit PvE is het laten ontwerpen en aanleggen van de passieve infrastructuur van een NGA glasvezelnetwerk waarbij de kostenreductie van de benodigde investeringen (CAPEX) centraal staat. 2. Voor alle panden waar een abonnement wordt afgesloten wordt laag 1 volledig aangelegd. Dit zijn de homes connected (HC). 3. Voor alle panden waar (nog) geen abonnement wordt afgesloten worden voorzieningen aangelegd die een latere aansluiting eenvoudig mogelijk maken. Dit zijn de homes passed (HP). Deze voorzieningen houden het volgende in: a. De PoP, de backbone en het DP worden v.w.b. de passieve infrastructuur volledig ingericht. b. In de horizontale acces: i. wordt bij direct buried kabel de kabel in de backbone geul gelegd. ii. wordt bij geblazen kabel de duct in de backbone geul gelegd. c. Voor de verticale access wordt een BOP aangelegd, zie eis II C Daar waar reductie van de CAPEX leidt tot onevenredige OPEX zal de aanbieder een gemotiveerde afweging maken en deze vermelden in zijn aanbieding. Dit is met name van toepassing op de PoP. 5. Het leveren en aanleggen/plaatsen van de elementen in deze PvE maakt deel uit van het werk van de opdrachtnemer. I.1.2 High Level Design 1. Er wordt een high level design opgeleverd worden dat inzicht geeft in: a. de kerncijfers per domein, t.w.: i. het aantal aansluitingen. ii. de totale en gemiddelde lengte van de backbone. iii. de totale en gemiddelde lengte van de access. b. de gekozen kabeltechniek. c. het aantal vezels per aansluiting. d. de gekozen netwerk topologie. e. het aantal panden op iedere Hoofd PoP. f. het aantal panden op iedere Sub PoP. g. het aantal panden op een DP. h. de locaties van de PoP s. i. de locatie van de backhaul inkoppelpunten. j. de locatie van de hoofd tracés. I.1.3 Maxima 1. De volgende maxima worden gehanteerd: a. Vezellengte tussen ODF en NT maximaal 40 kilometer. b. Maximaal 10 lassen tussen poorten en CPE. c. Maximaal 10 connectoren tussen poorten en CPE. I.1.4 Materialen 1. Materialen zijn nieuw, zonder gebreken en voldoen, indien van toepassing, aan de KEMA kwaliteitseisen. 2. De keuze van de materialen is zodanig dat: a. Ze voldoen aan de huidige standaarden (ITU, NEN, ISO, IEC, etc.). b. Het standaard leverbare materialen zijn. c. Materialen met dezelfde functionaliteit leverbaar tot 20 jaar na opdracht. d. Het aantal materiaalsoorten tot een minimum beperkt wordt. e. Het afgestemd is op gangbare handelsmaten / hoeveelheden. f. De materialen verwerkbaar zijn tot minimaal 30 jaar na initiële aanleg. PvE-NGA-BG Versie:

15 g. De functionele werking gegarandeerd is voor de komende 25 jaar. h. Het gekozen vezeltype toekomst vast is. i. Het netwerk toekomst vast is. I.1.5 Labellen 1. Het labelen van onderdelen voldoet aan onderstaande: a. De methode van labelen is eenduidig beschreven. b. Van het netwerk worden de volgende onderdelen uniek gelabeld: i) PoP, ii) 19 rekken in de PoP, iii) kabels/ducts in de PoP, iv) kabels/ducts in de DP, v) DP, vi) kabels/ducts in de meterkast. c. Alle labels zijn logisch opgebouwd, zodat duidelijk is wat het met elkaar verbindt. d. De keuze van de labelnummering past in het beheersysteem voor het netwerk. I.1.6 Verbindingen 1. Verbindingen in het netwerk zijn van het volgende type zijn: a. Fusielas: i. demping (1550nm) 0,1 db. ii. reflectie beter dan 65 db. b. Mechanische las: i. demping (1550nm) 0,5 db. ii. reflectie beter dan 55 db. c. Connector: i. demping (1550nm) 0,35 db. ii. reflectie beter dan 65 db. I.1.7 Kwaliteit 1. Werknemers zijn: a. werkzaam bij een ISO 9001, VCA en CKB gecertificeerd bedrijf. b. bekend met de regels omschreven in het V&G plan. c. door medewerkers en omwonenden te identificeren middels een door de opdrachtnemer aan te geven methodiek. De minimale eisen voor het identiteitsbewijs zijn: i. afgegeven door de opdrachtnemer. ii. te allen tijde zichtbaar gedragen. iii. iv. voorzien van een begin en einddatum. voorzien zijn van de volgende gegevens: (1) Naam en overige gegevens van de werkgever. (2) Naam, pasfoto en functie van de werknemer. I.1.8 Europese richtlijnen 1. De volgende Europese richtlijnen zijn van toepassing: a. 39L0037; 91/386/EEG; 9398L0037 Machinerichtlijn b. 73/23/EEG; 93/68/EEG Laagspanningsrichtlijn c L0108; 92/31/EEG; 93/97/EEG Elektromagnetische Compatibiliteit I.2 Projectvoering eisen: I.2.1 Onderaannemers 1. De opdrachtnemer is bevoegd onderdelen van de werkzaamheden door zelfstandige hulppersonen te laten uitvoeren. Niettemin blijft de opdrachtnemer volledig verantwoordelijk jegens de opdrachtgever. I.2.2 Planning 1. De opdrachtnemer is verplicht om de aanbieding te voorzien van een realistische planning. 2. De planning wordt ter acceptatie aangeboden aan de opdrachtgever. PvE-NGA-BG Versie:

16 I.2.3 Kwaliteitsplan 1. De opdrachtnemer stelt een kwaliteitsplan op waarin hij vermeldt hoe hij de kwaliteit van de werkzaamheden en documenten zal beheersen. 2. Het kwaliteitsplan zal ter acceptatie worden aangeboden aan de opdrachtgever. I.2.4 Informatieplan 1. De opdrachtnemer stelt een informatieplan op waarin staat beschreven: a. wie aan wie rapporteert. b. hoe vaak er wordt gerapporteerd. c. wat er wordt gerapporteerd (zoals bijvoorbeeld stand van zaken, planning versus uitvoering). I.2.5 Ontwerpwerkzaamheden 1. De opdrachtnemer stelt een plan op voor de ontwerpwerkzaamheden. Hierin worden de ontwerpkeuzes gemotiveerd vastgelegd. 2. Het plan ontwerpwerkzaamheden zal ter acceptatie worden aangeboden aan de opdrachtgever. I.2.6 Keuringsplan 1. De opdrachtnemer stelt een keuringsplan uitvoeringswerkzaamheden op. 2. De opdrachtnemer stelt keuringsplan onderhoudswerkzaamheden op. 3. De keuringsplannen worden ter acceptatie aangeboden aan de opdrachtgever. I.2.7 Toetsing 1. Het is de opdrachtgever toegestaan om tijdens de werkzaamheden aangekondigd en onaangekondigd toetsen uit te (laten) voeren. I.3 Oplever eisen: I.3.1 Documentatie 1. Er wordt een low level design van het netwerk opgeleverd dat: a. volledig digitaal opgeleverd is b. inleesbaar is in de gangbare systemen c. een volledig overzicht geeft van het netwerk. Het bevat ten minste: i. Netwerktekening, met daarop de geulen, DP s en NT s. ii. PoP opbouw. iii. Gebouw contouren. iv. Rek aanzichten. v. Ligging kabels inclusief diepte, ingemeten volgens RD stelsel. vi. Kabeltype. vii. Locaties van de Hoofd PoP s en Sub PoP s. viii. Locatie van de DP s. ix. Locatie van de NT s. x. Vezelbezetting. xi. Coderingsoverzicht. I.3.2 Geulen 1. Geultekeningen worden opgeleverd volgens WION voorschriften. I.3.3 Ducts 1. Als er gebruik wordt gemaakt van ducts, worden de reserve ducts vrij van vuil en water afgedicht met de juiste eindkoppeling opgeleverd. 2. Als er glasvezelkoppeling in zit wordt een gasblok koppeling gebruikt. I.3.4 Gebouwen 1. Van de gebouwen worden de contouren in de tekeningen aangegeven. 2. De gebouwinvoer wordt door middel van maatvoering vanuit het gebouw aangegeven. 3. Site surveys en gebouw documenten worden digitaal in Word formaat aangeleverd. I.3.5 Foto's 1. Foto s worden digitaal opgeleverd in JPEG formaat. 2. Iedere JPEG file heeft een unieke naamgeving die correspondeert met het label van het onderwerp. 3. De locatie van iedere DP is door middel van een foto vastgelegd. 4. Deze foto laat zien: PvE-NGA-BG Versie:

17 a. Waar de DP ligt in de omgeving. b. Welk DP nummer het betreft. I.3.6 Test en validatierapport 1. Er wordt een rapport aangeleverd dat de volgende eisen bevestigt: a. De verbindingen zijn aantoonbaar getest, volgens genormeerde methode. b. De test kan reproduceerbaar uitgevoerd worden, waarbij de waarden hetzelfde zijn. c. Het optisch budget van iedere verbinding ligt tussen 0,99 db tot 10,0 db en is afgestemd op de apparatuur van laag 2. I.3.7 Acceptatie 1. Het project is pas opgeleverd als de as built informatie en acceptatietest volledig door de opdrachtgever is goedgekeurd. PvE-NGA-BG Versie:

18 A.1.7 II A Specifieke eisen PoP domein In deze paragraaf staan de eisen vermeld die specifiek betrekking hebben op het PoP domein. Dit PoP domein bestaat minimaal uit een aantal functionele elementen, te weten: een backhaul koppeling (alleen in een Hoofd PoP). apparatuur rekken laag 2. overige apparatuur rekken t.b.v. ISP. een spanningspunt waar de apparatuur op kan worden aangesloten. een ODF. een backbone entry point. koppelingskabels tussen Hoofd PoP en Sub PoP. Deze elementen staan weergegeven in onderstaande figuur: Backhaul De backhaul koppeling behoort bij het PoP domein van het NGA netwerk. De backhaul kabel en de aansluiting op het inkoppelpunt behoort niet tot het NGA netwerk, maar is de koppeling van het NGA netwerk met de hogere Tier, zoals weergeven in bijlage C.3. Daarmee is de backhaul kabel de verantwoordelijkheid van de hogere Tier. Voor de aanleg worden zowel eenmalige als maandelijkse kosten in rekening gebracht. Daarbij voorziet de eigenaar van het netwerk in de aanleg van de geul, eventueel met duct, van de PoP naar het inkoppelpunt. Dit geldt wanneer het inkoppelpunt binnen het gebied van het netwerk ligt. Ligt het inkoppelpunt buiten het gebied dan verzorgt de netwerk eigenaar de geul tot aan de gebiedsgrens. OPEX Omdat de totale PoP kosten voor laag 1 relatief klein zijn ten opzichte van de totale projectkosten ligt bij het PoP domein de nadruk minder op het beperken van de CAPEX, maar veel meer op het beperken van de OPEX. PvE-NGA-BG Versie:

19 Tabel II A Specifieke eisen PoP domein Nr. Titel Beschrijving II A.1 Afmetingen PoP 1. Zo effectief mogelijk, afgestemd op het aantal af te werken aansluitingen en de bijbehorende apparatuur voor laag Volgens het Besluit omgevingsrecht niet hoger dan 3 meter en een oppervlakte niet groter dan 15 m Mag als huisje en als street cabinet worden uitgevoerd. II A.2 Behuizing 1. Materiaalkeuze is vrij. 2. Wordt gekozen in overeenstemming met wet en regelgeving. 3. Beschermt de vezels en apparatuur in de PoP tegen weersinvloeden, insecten en ongedierte. 4. De kabeldoorvoeren op de buitenwand zijn: a. voor 30 minuten brandwerend en gecertificeerd. b. gas en vloeistofdicht tot een druk van 0,5 bar. 5. Doorvoeringen van kabels en leidingen zijn zodanig afgewerkt dat er geen scherpe randen achterblijven en voorziet dat er geen stof/vuil vrijkomt. 6. Wordt stofvrij en vrij van afval en restmateriaal opgeleverd. II A.3 Locatie 1. Is toegankelijk met een personen bus. 2. Wordt gekozen in overeenstemming met het Besluit omgevingsrecht. II A.4 Backhaul aansluiting 1. Biedt voldoende ruimte om de vezels van de backhaul gescheiden van de vezels van de backbone af te werken en aan te sluiten op de apparatuur van laag Voldoet aan de eisen vanuit laag Biedt voorzieningen voor de aanleg van de backhaul kabel van de PoP naar het inkoppelpunt in de vorm van een geul, eventueel met duct, voor zover dit inkoppelpunt zich binnen het netwerkgebied bevindt. Bevindt het inkoppelpunt zich buiten het netwerkgebied dan worden de voorzieningen aangelegd van de PoP tot aan de gebiedsgrens. II A.5 Laag 2 EQF 1. Biedt voldoende ruimte om de apparatuur van minimaal 2 actieve operators voor laag 2 te huisvesten. 2. Biedt voldoende ruimte om de apparatuur voor laag 2 te scheiden van laan Is gebaseerd op 19 rekken. 4. Is geplaatst in een logische en effectieve opbouw. 5. Biedt minimaal 10 cm ruimte tussen actieve apparatuur en wand. 6. Is stevig verankerd op de vloer. II A.6 Overige apparatuur EQF 1. Biedt de mogelijkheid om ISP diensten te kunnen aanbieden vanuit de PoP aan de eindgebruiker. 2. Hoe hiermee vanuit een open netwerk gedachte wordt omgegaan, wordt door de aanbieder beschreven. 3. Is gebaseerd op 19 rekken. 4. Is geplaatst in een logische en effectieve opbouw. 5. Biedt minimaal 10 cm ruimte tussen actieve apparatuur en achterwand. 6. Is stevig verankerd op de vloer. II A.7 Spanning 1. Wordt aangesloten volgens: a. NEN1010 b. NEN Is afgestemd op: a. 230V b. het te verwachten vermogen. 3. Biedt voldoende groepen. 4. Biedt één wandcontactdoos voor service doeleinden. PvE-NGA-BG Versie:

20 II A.8 ODF 1. Biedt voldoende ruimte om de vezels van de backbone af te werken en aan te sluiten op de apparatuur van laag 2, op basis van 100% Homes Passed. 2. Biedt de mogelijkheid om alle vezels te voorzien van trekontlasting. 3. Is geplaatst in een logische en effectieve opbouw. 4. Is stevig verankerd op de vloer. II A.9 Backbone aansluiting 1. De backbone vezels worden in de PoP afgewerkt op de koppelbussen met een pigtail. 2. Per kabel wordt één las/patch lade gebruikt. 3. Wordt uniek gelabeld in de PoP. 4. Wordt voorzien van een deugdelijke trekontlasting in de PoP. 5. Voorziet in voldoende capaciteit om de initiële aansluitingen en de te voorziene aansluitingen voor de komende 20 jaar te kunnen afwerken. II A.10 Patchsnoeren 1. Het leveren en aanbrengen van de patchsnoeren tussen EQF en ODF patchladen behoort tot het werk van de opdrachtnemer. 2. Het vezel type is hetzelfde als in de backbone II A.11 Koppelingskabels tussen Hoofd PoP en Sub PoP 1. Tracé wordt maximaal gecombineerd met de backbone geulen. 2. Wordt uniek gelabeld in de PoP. 3. Wordt voorzien van deugdelijke trekontlasting in de PoP. 4. Voorziet in voldoende capaciteit om de initiële aansluitingen en de te voorziene aansluitingen voor de komende 20 jaar te kunnen afwerken. 5. Is in overeenstemming met de eisen vanuit laag Heeft het zelfde vezeltype als van de backbone. PvE-NGA-BG Versie: