Protocol 1 ste Hulp bij huiselijk geweld Drenthe 2006

Transcriptie

1 Protocol 1 ste Hulp bij huiselijk geweld Drenthe 2006

2 Voorwoord De samenwerking rondom huiselijk geweld in Drenthe is zeer goed en werpt zijn vruchten af. De meldingen van geweld nemen toe en ook het aantal trajecten 1 e hulp dat wordt ingezet. De heldere beschrijving van de inzet, rol en taken van de vele organisaties draagt hier aan bij. Goed van elkaar weten wat er gedaan wordt, is een belangrijke succesfactor in elke samenwerking. Huiselijk geweld is een probleem dat om een strakke afspraken vraag. Waar eenmaal de drempel genomen is om het geweld aan te pakken, moet dit ook daadwerkelijk leiden tot het stoppen van het geweld. Justitie, politie en hulpverlening voor dader en slachtoffer zijn hierin wederzijds afhankelijk. Het protocol en de werkwijze van het traject 1 e hulp is de afgelopen jaren geïmplementeerd bij alle betrokken organisaties. Er is ervaring opgedaan en met elkaar is het werk verder ontwikkeld. Dit heeft geleidt tot een nieuw protocol. De belangrijkste wijzigingen zijn: uitbreiding van de doelgroep van (ex)partners naar allen die deel uitmaken van de huiselijke kring en het versterken van verplichte deelname daderhulpverlening. De GGD is verantwoordelijk voor de coördinatie van de samenwerking rondom 1 e hulp. De GGD vertrouwt er op dat dit protocol bijdraagt aan een nog betere werkwijze. De stuurgroep eerste hulp heeft afgesproken in de nabije toekomst de werkwijze bij elkaar te gaan auditen. Dit zal leiden tot nieuwe verbetervoorstellen. Een protocol is geen dood handboek in de kast, maar een levend document. Er zal dus vast weer een nieuwe versie volgen. Opdat het ons samen lukt huiselijk geweld in een steeds vroeger stadium blijvend te stoppen. Ingrid van de Vegte Hoofd afd. Communicatie & Beleid GGD Drenthe 1

3 Inhoud Voorwoord blz 1 Inhoud 2 Inleiding 3 1. Doel 4 2. Toepassingsgebied 4 3. Uitgangspunten 4 4. Definities/begrippen 5 5. Verantwoordelijkheid 6 6. Werkwijze - melding 7 - hulpverlening 7. Het justitiële traject Registratie en archivering Taken per organisatie a. Hulpverlening AMW 13 AFPN 15 AMK 17 C/VOV 19 SHN 21 b. Justitie Politie 22 OM 25 RN 27 Bijlagen 1. Instemmingsformulier Casusformulier Regeling huiselijk geweld en privacy Politie Drenthe 33 2

4 Inleiding De werkwijze 1 e hulp bij huiselijk geweld is gebaseerd op het feit dat huiselijk geweld een delict is en daarmee strafbaar. Het geweld kan alleen -blijvend- gestopt worden door aan te sturen op professionele hulp. Ingrijpen van buitenaf is nodig, omdat huiselijk geweld eerder structureel dan incidenteel van aard is. In de inleiding van het protocol van 2003 werd aangekondigd dat uitbreiding zou plaats vinden na de invoering van de beschreven werkwijze. Was er in het eerste protocol sprake van hulp bij geweld tussen (ex)partners, nu spreken we van geweld in huiselijke kring. Hierbij gaan we uit van de definitie huiselijk geweld. Hoewel kinder- en ouderenmishandeling onder de definitie huiselijk geweld vallen is de aanpak daarvan niet in dit protocol opgenomen. Wel is er aandacht voor de veiligheid van kinderen. Verdachten en slachtoffers moeten zich bewust worden van de ernst en complexiteit van hun problematiek. Zij moeten handvatten aangereikt krijgen om hun machteloosheid te doorbreken en om uitbarstingen te leren voorkomen. Instemming met de gezamenlijke aanpak is van cruciaal belang. Actieve hulp sluit echter lang niet altijd direct aan bij de (hulp)vraag van de betrokkenen. Schaamte, hoop, angst en overlevingsstrategieën staan het erkennen van de geweldsproblematiek in de weg. Dat maakt dat geïnvesteerd moet worden in het opbouwen van contact, in het confronteren met het delict en in het motiveren voor deze gezamenlijke aanpak. Als startpunt voor het ingrijpen wordt bewust gekozen bewust voor het moment van een geweldsuitbarsting. Op dat moment kan de ernst van de problemen niet meer ontkend worden en is de bereidheid om hulp te aanvaarden het grootst. Uit onderzoek is gebleken dat kinderen als getuigen van geweld tussen ouders evenveel schade op (kunnen) lopen als kinderen die zelf mishandeld worden. Uitgangspunt is dat schade voor kinderen beperkt kan worden als ouders of andere direct betrokkenen dit erkennen en zich bereid verklaren door deelname aan het 1 e hulp traject aan de problematiek te werken. In dit protocol zijn werkwijze bij melding, hulpaanbod Traject 1 ste Hulp bij huiselijk geweld en taken per organisatie beschreven. Aandacht is er ook voor bijzondere situaties: het niet tekenen van het instemmingsformulier en het afhaken van cliënten. Afstemming van taken en rollen, samenwerkingsafspraken, tussentijds overleg en systematische registratie zijn onmisbaar in het bereiken van het doel van deze aanpak: het stoppen van huiselijk geweld. Of volgens aanwijzing PG het acuut stoppen van huiselijk geweld het voorkomen van recidive door middel van gerichte interventies het herstellen van de geschonden norm het vergroten van de aangiftebereidheid bij slachtoffers 3

5 1. Doel In het kader van de aanpak van huiselijk geweld is in het jaar 2003 in de drie noordelijke provincies een samenwerkingsverband tussen justitie en hulpverlening tot stand gebracht vanuit het project Thuisfront, " 1 ste Hulp bij huiselijk geweld" genaamd. De samenwerking vindt zijn beslag in een ketenbenadering met als doel het stoppen van huiselijk geweld. Na afsluiting van het project Thuisfront eind 2004 werd de coördinatie overgedragen aan GGD Drenthe. Per 1 januari 2006 is daar het Meld- en coördinatiepunt huiselijk geweld operationeel. In dit protocol worden de meldstructuur en de taken van de ketenpartners in de uitvoering van het traject 1 ste Hulp bij huiselijk geweld beschreven. 2. Toepassingsgebied Het traject 1 ste Hulp bij huiselijk geweld is van toepassing op slachtoffers en verdachten van huiselijk geweld. Daarbij gaat het om: - inwoners van de provincie Drenthe - betrokkenen van buiten de provincie bij huiselijk geweld dat plaatsvindt in de provincie Drenthe - geweld dat plaatsvindt buiten de provincie Drenthe met betrokkenen woonachtig in de provincie Drenthe. Het protocol wordt uitgevoerd door de volgende samenwerkingspartners: AFPN - Ambulante Forensische Psychiatrie AMW - Algemeen Maatschappelijk Werk AMK - Advies en Meldpunt kindermishandeling C/VOV - Crisis/Vrouwenopvang GGD - Gemeenschappelijke Gezondheidsdienst Regio Politie Drenthe en Koninklijke Marechaussee OM - Openbaar Ministerie RN - Reclassering Nederland SHN - Slachtofferhulp Nederland N Overige gebruikte afkortingen: BJZ - Bureau Jeugdzorg IVS - In verzekeringstelling OvJ - Officier van Justitie PV - Proces verbaal RvK - Raad voor de Kinderbescherming 3. Uitgangspunten Vanuit het feit dat huiselijk geweld een delict is en daarmee strafbaar, zal het slachtoffer gestimuleerd worden om aangifte te doen van het geweld. De hulpverlening aan verdachte en slachtoffer kan dan in een zo vroeg mogelijk stadium geïntegreerd worden. Voor de verdachte betekent dit ook de strafrechtelijke aanpak van huiselijk geweld. De politie leidt toe naar het traject 1 ste Hulp bij huiselijk geweld. Het geweld kan alleen blijvend- gestopt worden door de inzet van professionele hulp. Een gezamenlijke aanpak voor verdachten en slachtoffers van huiselijk geweld vergt alert, actief, doelbewust en gezamenlijk optreden van politie, het OM én hulpverlening. Het doel van deze hulp is verdere escalatie(s) voorkomen. Daarna wordt - onder veiliger omstandigheden - ingegaan op oorzaken, patronen en oplossingen. Naast de strafrechtelijke aanpak bestaat de mogelijkheid van vrijwillige deelname. Vanuit een melding door het slachtoffer kan politie eveneens toeleiden naar het traject 1 ste Hulp bij huiselijk geweld. De voorkeur gaat uit naar het laten doen van aangifte omdat daarmee slachtoffer blijk geeft van de bereidheid stappen te ondernemen om de geweldsspiraal te doorbreken en er een serieus signaal aan verdachte wordt afgegeven. Verwijderd: en justitie 4

6 4. Definities / begrippen Criteria en kader In de aanpak 1 e hulp bij huiselijk geweld gaat het om: het voorkomen en bestrijden van actueel huiselijk geweld Het traject 1 e hulp bij huiselijk geweld wordt ingezet als aan de volgende criteria wordt voldaan: a. Er is sprake van huiselijk geweld b. Het betreft personen in huiselijke kring : er is een vorm van relatie tussen verdachte en slachtoffer c. Er is sprake van actueel geweld. d. De deelnemers behoren tot de omschreven doelgroep e. Het instemmingsformulier is getekend Een nadere toelichting op deze begrippen volgt hieronder. Verwijderd: een r a. Huiselijk geweld De definitie van het Ministerie van Justitie luidt: Huiselijk geweld is geweld dat door iemand uit de huiselijke kring van het slachtoffer is/wordt gepleegd. Onder geweld wordt verstaan: De aantasting van de persoonlijke integriteit van het slachtoffer. Onderscheid wordt gemaakt tussen lichamelijk (waaronder seksuele geweldpleging) en geestelijk geweld (belaging en bedreiging, al dan niet door middel van of gepaard gaand met beschadiging van goederen in en om het huis). b. Huiselijke kring Onder de huiselijke kring van een slachtoffer wordt verstaan: (ex)partner, gezinsleden (ouders, kinderen, broers, zussen), familieleden en huisvrienden. Kinder- en ouderenmishandeling vallen wel onder de definitie huiselijk geweld, maar zijn niet in dit protocol opgenomen. Wel is er aandacht voor de veiligheid van kinderen. Het begrip huiselijke kring heeft betrekking op de relatie tussen verdachte en het slachtoffer en op de locatie. Noot: dit betekent dus dat huiselijk geweld niet alleen gebonden is aan de woning van verdachte of slachtoffer. Huiselijk geweld kan op straat worden gepleegd of in de woning van een ander. Verwijderd: Huiselijk geweld is geweld dat door iemand uit de huiselijke kring van het slachtoffer wordt gepleegd. Onder geweld wordt verstaan: aantasting van de persoonlijke integriteit. Het kan gaan om geestelijk (waaronder belaging en bedreiging) en/of lichamelijk (waaronder seksueel) geweld. c. Actueel geweld Onder actueel geweld wordt hier verstaan geweld dat in het heden een rol speelt in de huidige relatie. Het protocol is niet geschreven voor situaties waarin het gaat om bijvoorbeeld verwerking van geweld in het verleden. Voor actueel geweld is met name gekozen omdat actueel geweld en crisissituaties bieden een opening voor verandering. Gebleken is dat betrokkenen in deze situatie het meest open staan voor het onderkennen van de ernst van de problematiek en voor het aanvaarden van hulp. Het hulpaanbod beperkt zich uiteraard niet tot crisissituaties. d. Doelgroep Verdachten en slachtoffers van huiselijk geweld vallen onder de doelgroep, dit zijn (ex-)partners, gezins- en familieleden en huisvrienden. verdachten en slachtoffers kunnen mannen, vrouwen, kinderen of volwassenen (waaronder ouderen) zijn. Strikt genomen is iemand pas dader wanneer zijn of haar schuld bewezen is. Door het OM wordt daarom gebruik gemaakt van de term " verdachte." Deze term is in het protocol overgenomen. Tussen slachtoffer en verdachte kan sprake zijn van een sterke relatiedynamiek. Hierdoor kan het onderscheid tussen de rollen van beide partijen vervagen. e. Instemmingsformulier Zowel verdachte als slachtoffer krijgen door de politie een instemmingsformulier ter ondertekening voorgelegd. Hiermee verklaren zij zich bereid deel te nemen aan het traject 1 ste Hulp bij huiselijk geweld en geven zij toestemming tot gegevensuitwisseling en overleg tussen de betrokken instanties zoals vermeld op het instemmingsformulier. Zie bijlage 1 Verwijderd:. Verwijderd: Waar voorheen van " de man" en "de vrouw" werd gesproken, spreken we nu van dader en slachtoffer. Zowel mannen als vrouwen kunnen dader of slachtoffer zijn. Verwijderd: justitie 5

7 5. Verantwoordelijkheid Het protocol 1 ste Hulp bij huiselijk geweld maakt deel uit van de totaalaanpak huiselijk geweld in Drenthe. De stuurgroep 1 ste Hulp bij huiselijk geweld is eindverantwoordelijk voor de uitvoering van het protocol. Zij wordt gevormd door vertegenwoordigers van de samenwerkingspartners. De uitvoering van het protocol wordt in de werkgroepen 1 ste Hulp bij huiselijk geweld besproken en getoetst. Eens in de acht weken vindt in elk van de 3 Drentse regio`s (Noord, Zuidoost en Zuidwest) casuïstiekbespreking plaats. Aan dit overleg nemen vaste vertegenwoordigers van de samenwerkende instellingen deel. Vertegenwoordigers zijn in een aantal gevallen de directe hulpverleners. In andere gevallen hebben zij in hun eigen organisatie een interne coördinerende functie inzake de aanpak van huiselijk geweld. Zij vormen de schakel tussen de direct bij de cliënt betrokken collega s en de werkgroep. Knelpunten worden besproken en waar mogelijk opgelost. Structurele of organisatorische knelpunten worden voorgelegd aan de Stuurgroep 1 ste Hulp bij huiselijk geweld. GGD Drenthe zit zowel de stuurgroep als de werkgroepen voor en verzorgt de verslaglegging. Daarnaast is de GGD verantwoordelijk voor de doorgeleiding van meldingen en registratie. Verwijderd: regio's 6

8 6. Werkwijze* a. Meldingen Zowel slachtoffers als verdachten, maar ook familie, buren, vrienden, huisartsen etc. kunnen melding maken van huiselijk geweld. Meldingen moeten bij voorkeur leiden tot deelname aan het traject 1 ste Hulp bij huiselijk geweld. Idealiter doet slachtoffer aangifte bij de politie. Hierdoor kan het OM optreden tegen de verdachte. Verdachte wordt daarover gehoord. Voorwaarde voor het traject 1 ste hulp is het tekenen van het instemmingsformulier. De ideale situatie is dat er tweezijdig voor instemming wordt getekend, zodat hulp aan verdachte en slachtoffer tegelijk van start kan gaan. Politie verzendt de PV's van aangifte en verhoor en de instemmingsformulieren per fax naar het Meldpunt huiselijk geweld Drenthe. In onderstaand schema wordt de toeleiding aangegeven. Verwijderd: justitie Schema 2: Toeleiding naar traject 1 ste Hulp bij huiselijk geweld AMW AMK AFPN RN SHN Meldpunt HG: informeren over traject 1 ste Hulp en stimuleren tot het doen van aangifte Melding/signalering huiselijk geweld: slachtoffers, verdachten, gezinsleden, familie, buren, hulpverleners Melding of aangifte bij politie Politie toetst criteria huiselijk geweld - is er sprake van actueel huiselijk geweld - is er sprake van huiselijke kring - behoren betrokkenen tot omschreven doelgroep Nee Geen traject Verwijderd: een relatie Ja + Instemmingsformulier is getekend Er is geen bereidheid tot het doen van aangifte, wel instemmingsformulier getekend Mutaties, PV's aangifte en verhoor verdachte + instemmingsformulieren faxen naar het Meldpunt huiselijk geweld Verwijderd: Melding Verwijderd: of daar waar politie staat wordt, indien van toepassing, ook Koninklijke Marechaussee bedoeld 7

9 Eenzijdige instemming Tekent slechts één betrokkene het instemmingsformulier dan wordt deze toegeleid naar het traject 1 ste Hulp bij huiselijk geweld. Hij/zij wordt uitgenodigd voor intake bij de betreffende hulpverleningsinstelling. Bij aanwezigheid van minderjarige kinderen wordt het AMK volgens protocol geïnformeerd. Geen instemming slachtoffer: politie pleegt inspanningen hem/haar alsnog voor instemming te laten tekenen. Er is geen mogelijkheid tot verplichte hulpverlening Geen instemming verdachte: het OM wordt hiervan op de hoogte gesteld en stuurt bij veroordeling aan op verplichte deelname aan het traject. Reclassering legt het instemmingsformulier ter ondertekening voor aan verdachte en meldt deze vervolgens aan bij AFPN en bij het Meldpunt huiselijk geweld Drenthe. Geen instemming Wanneer geen van de betrokkenen het instemmingsformulier tekent kan er op dat moment geen toeleiding naar het traject plaatsvinden. Er wordt immers niet ingestemd met gegevensuitwisseling, waardoor politie gehouden is aan de wet bescherming persoonsgegevens. Zijn er minderjarige kinderen, dan doet de politie rechtstreeks een zorgmelding bij het AMK. De rechter kan in de uitspraak verplichte daderbehandeling opleggen. Dit valt onder het reguliere aanbod van de AFPN en daarmee buiten het protocol 1 ste Hulp bij huiselijk geweld. Schema 3: toeleiding naar daderhulpverlening bij geen instemming verdachte Verwijderd:. Verwijderd: kan Verwijderd: indien van toepassing Verwijderd: justitie Geen instemming verdachte Politie neemt contact op met OM: verzoek justitieel traject met verplichte daderhulpverlening Geen directe toeleiding naar traject 1 ste hulp vanuit melding of aangifte politie via Meldpunt HG OM schakelt RN in met opdracht voorlichting RN onderzoekt mogelijkheid daderhulpverlening. Mogelijke beveling verplichte daderhulpverlening Rechterlijke uitspraak: bijzondere voorwaarden o.a. verplichte daderhulpverlening Verwijderd: Justitiële Reclasseringstoezicht Aanmelden bij AFPN 8

10 b. Hulpverlening De hulpverlening kenmerkt zich door een systeembenadering. Er wordt gestart met een individueel traject voor verdachte en slachtoffer. Zo wordt er gewerkt aan de persoonlijke verantwoordelijkheid van de betrokkenen. Slachtoffer wordt uitgenodigd door de lokale AMW instelling. Verdachte wordt uitgenodigd door de AFPN. Beide instellingen gebruiken methodieken die gericht zijn op het stoppen van geweld. Hulpverleners stemmen onderling af. Zo snel mogelijk in het hulptraject wordt een viergesprek georganiseerd. Hierin komt aan de orde: is het geweld gestopt, wat is daarvoor nodig, hoe gaan betrokkenen verder. In geval van aanwezige minderjarige kinderen wordt bij aanmelding voor het traject 1 ste Hulp bij huiselijk geweld het AMK ingelicht door het Meldpunt huiselijk geweld Drenthe. Het AMK stuurt een standaardbrief aan ouders dat zij op de hoogte is van het huiselijk geweld. Het AMK maakt een risicotaxatie. Wanneer er lopende het hulpverleningstraject zorgen zijn om de kinderen wordt het AMK geconsulteerd door AMW en/of AFPN. Het AMK verleent geen directe hulp, maar schakelt BJZ in of in voorkomende gevallen de Raad voor de Kinderbescherming. De veiligheid van het gezin en van individuele gezinsleden moet bij elke stap gewaarborgd blijven en wordt in elk beslismoment meegewogen. Hierbij wordt de politie stelselmatig betrokken. Omdat de betrokkenen vaak in de toekomst blijvend met elkaar te maken hebben (of een relatie nu voortgezet wordt of niet) is de afstemming tussen de trajecten van groot belang. In onderstaand schema zijn de stappen en afstemmingsmomenten in grote lijnen opgenomen. Na afloop van het traject worden de mogelijkheden voor vervolghulpverlening besproken. Dit kan zowel een individueel - als een systeemgericht traject inhouden. Verwijderd:. Verwijderd: Schema 4: hulpverlening Meldpunt faxt binnen 2 dagen na ontvangst politie door naar hulpverleningsinstellingen: mutatie en PV s aangifte en verhoor Verwijderd: melding Verwijderd: of Verwijderd: ' AFPN Intake verdachte AMW Intake slachtoffer Evt. inschakelen SHN AMK Melding minderjarige kinderen Hulpverlening volgens systeembenadering Evt. afstemming met AMK, RN, SHN en politie Gezamenlijke evaluatie verloop 1 ste hulp traject Informeren van AMK bij zorgen om situatie kinderen Gezamenlijke diagnose evt vervolghulpverlening AMK schakelt BJZ in of stelt de RvK op de hoogte Afsluiting traject 1 ste Hulp bij huiselijk geweld na uitspraak OM/Rechter Verwijderd: Justitie 9

11 Slachtoffer verschijnt niet of haakt af Wanneer slachtoffer niet verschijnt of in gedurende het traject afhaakt, nodigt het AMW hem/haar nogmaals uit voor een afspraak. Dit kan zowel schriftelijk als telefonisch. Komt er geen respons, dan worden politie en AFPN ingelicht. Politie onderneemt actie in het motiveren om alsnog deel te nemen én het checken van de veiligheid van slachtoffer en eventuele kinderen. Blijft het slachtoffer bij weigering tot deelname dan krijgt hij/zij schriftelijk bericht van afsluiting van het contact bij het AMW. In deze brief wordt tevens vermeld dat politie, AFPN en, bij aanwezigheid van minderjarige kinderen, het AMK hiervan op de hoogte worden gesteld. Het AMW licht genoemde partijen in. Verdachte verschijnt niet of haakt af Wanneer verdachte niet verschijnt of gedurende het traject afhaakt, nodigt de AFPN hem/haar nogmaals uit voor een afspraak. Dit kan zowel schriftelijk als telefonisch. Komt er geen respons, dan worden politie en AMW ingelicht. Politie onderneemt actie in het motiveren om alsnog deel te nemen én het checken van de veiligheid van slachtoffer en eventuele kinderen. Blijft de verdachte bij weigering tot deelname dan krijgt hij/zij schriftelijk bericht van afsluiting van het contact bij de AFPN. In deze brief wordt tevens vermeld dat politie, OM, SRN en AMW en, bij aanwezigheid van minderjarige kinderen, het AMK hiervan op de hoogte worden gesteld. De AFPN licht genoemde partijen in. Indien bij vrijwillige deelname de zaak justitieel nog niet is afgerond, adviseert de reclassering het OM inzake verplichte deelname aan daderhulpverlening. In geval van verplichte deelname oefent reclassering in het kader van bijzondere voorwaarden toezicht uit. 10

12 7. Het justitiële traject De werkwijze 1 e hulp bij huiselijk geweld is gebaseerd op het feit dat huiselijk geweld een delict is en daarmee strafbaar. In het kader hiervan moeten aangiften die voldoen aan de criteria huiselijk geweld resulteren in het verplichten van verdachte tot aanvaarding van daderhulpverlening via het justitiële traject. Ook wanneer verdachte op vrijwillige basis al deelneemt aan het traject is het van belang daderhulpverlening alsnog via justitie verplicht te stellen om vrijblijvendheid uit te sluiten. Wanneer verdachte nog geen instemmingsformulier heeft getekend, pleegt RN inspanningen om verdachte alsnog te laten tekenen. Verdachten die blijven weigeren, kunnen rekenen op consequenties inzake de strafmaat. Het OM informeert de politie bij vrijheidstelling van de verdachte zodat deze eventueel maatregelen nemen ten behoeve van de veiligheid van slachtoffers. De politie speelt naast toeleider van verdachte en slachtoffer naar het traject 1 ste hulp bij huiselijk geweld in het hele traject de rol van veiligheidsbewaker. Schema 4: justitieel traject Politie hoort verdachte en maakt PV op Toeleiding naar traject 1 ste hulp Heenzending met dagvaarding. Slachtoffer wordt desgewenst geïnformeerd door OM Rapportage RN IVS vroeghulpinterventie rapport RN Zitting rechtbank / andere afdoening Heenzending met dagvaarding. Rapportage RN. Slachtoffer wordt desgewenst geïnformeerd door OM Voorgeleiding RC Rapportage RN Zitting rechtbank / andere afdoening Schorsing RN adviseert behandeling/toezicht Zitting rechtbank / andere afdoening * indien van toepassing daderhulpverlening ihk van het traject 1 ste Hulp bij huiselijk geweld 11

13 8. Registratie en archivering Het Meldpunt Huiselijk Geweld Drenthe ontvangt van politie Drenthe aanmeldingen voor het traject 1 ste Hulp bij huiselijk geweld. Mutaties (meldingen en/of processen verbaal van aangifte en verhoor ) en instemmingsformulieren worden gefaxt. Er wordt door de GGD een casusformulier (bijlage 2) aangemaakt met een specifieke code gebaseerd op gemeente waaronder woonplaats slachtoffer valt, jaar, mutatienummer PV van aangifte en datum instemming slachtoffer. Het casusformulier dient tevens als clientvolgsysteem. PV's en instemmingsformulieren worden vanuit het meldpunt per fax verzonden naar AFPN, AMW en bij aanwezigheid van minderjarige kinderen naar het AMK. Voor aanmelding buiten de politie wordt een ondertekend instemmingsformulier gefaxt, waarna bovenstaande werkwijze wordt gehanteerd. Het casusnummer van deze aanmeldingen bestaat uit gemeente slachtoffer, jaar en datum instemming slachtoffer. De samenwerkingspartners houden zich aan de Regeling Huiselijk Geweld en Privacy van Politie Drenthe (bijlage 3). Verwijderd: meldingen 12

14 9. Taken per organisatie a. Hulpverleningsinstellingen Het AMW Melding bij AMW Taken: 1. Het toetsen van de criteria 2. De toeleiding van cliënten naar het traject 1 e hulp bij huiselijk geweld via melding of aangifte bij de politie. Mogelijke situaties: 1. Cliënt geeft aan dat geweld in zijn/haar relatie voorkomt/voortduurt 2. Er komt een melding binnen van huiselijk geweld van familie, naasten, buren, een huisarts of andere (professionele) verwijzer 3. Cliënt blijft van mening dat de politie niet betrokken mag worden bij de aanpak van het geweld Hoe te handelen: Ad 1 - geef inzage in de problematiek en de ontwikkelde aanpak - geef toelichting over het verschil tussen melding, aangifte en evt. ambtshalve vervolgen. - motiveer cliënt tot het doen van melding of aangifte bij de politie - consulteer het AMK in geval van minderjarige kinderen en stel cliënt daarvan op de hoogte - vraag om een afspraak op locatie bij politie als de kans op herhaling van crisis groot geacht wordt Ad 2 - toets of doorverwijzen naar de politie mogelijk is i.v.m. veiligheid - indien dit niet mogelijk is: ga out-reachend te werk in contactlegging met verdachte en slachtoffer - maak afspraken met de professionele verwijzer over terugkoppeling Ad 3 - leg uit dat voor toeleiding naar het traject minimaal een instemmingsformulier nodig is - leg uit aan cliënt waarom AMW zelf melding zal doen bij politie en zich genoodzaakt ziet het AMK in te schakelen (in het geval van minderjarige kinderen) Hulpverlening door het AMW Na melding van het geweld bij de politie gaat de hulpverlening in het kader van 1 e hulp bij huiselijk geweld van start (zie hieronder). Het AMW gaat gesprekken aan met het slachtoffer. Belangrijk aspect: het is een individueel traject vanuit een systeembenadering. Afstemming AFPN over het hulpverleningsplan van verdachte is cruciaal. Het AMW werkt volgens een voor het 1 e hulp traject ontwikkelde methodiek. Taken: 1. Het stoppen van het geweld door middel van een methodisch aanbod aan slachtoffer 2. Het evt. doorverwijzen naar vervolghulp teneinde het geweld blijvend te stoppen Hoe te handelen: 1. Binnen 7 dagen na tekening van het instemmingsformulier vindt een intakegesprek voor 1 e hulp bij huiselijk geweld plaats met de cliënt 2. De methodiek 1 e hulp aan vrouwen bij huiselijk geweld* wordt in stappen gevolgd, in tijd is dit zoveel mogelijk in afstemming met de voortgang van het hulptraject aan verdachte 3. Het AMW blijft investeren in het motiveren van de cliënt 4. Het doorbreken van het isolement is van belang, het AMW hanteert hierbij een directieve en actieve aanpak 5. Het AMW consulteert het AMK omtrent kinderen. Waar nodig wordt voor de kinderen specifieke hulpverlening ingeschakeld (op vrijwillige basis) 13

15 6. Het AMW biedt passend bij de situatie expliciet een gesprek aan met Slachtofferhulp ter informatie over bijstand bij juridische zaken, o.a. evt. schadevergoedingsmogelijkheden 7. Het AMW werkt samen met de politie, de AFPN, Slachtofferhulp en (zonodig) Jeugdzorg 8. Bij afhaken van slachtoffer informeert het AMW de politie, de AFPN en het AMK. Hierop volgt eventueel een huisbezoek 9. Over het verder verloop en de afronding van het traject worden politie, AFPN en AMK geïnformeerd 10. De AFPN, het AMW en het AMK overleggen over de nodige vervolghulpverlening en/of nazorg 11. Bij een time-out traject biedt het AMW hulpverlening volgens methodiek, hierover vindt afstemming plaats met de time-out voorziening 12. Als slachtoffer particulier is ondergebracht wordt eveneens volgens protocol gehandeld Verwijderd: de Verwijderd: De Verwijderd: de * Hoewel de benaming van de methodiek zich nog beperkt tot hulp aan vrouwen, is de methodiek toepasbaar voor alle slachtoffers van huiselijk geweld 14

16 De AFPN Verwijderd: De AFP Hulpverlening door de AFPN Doelstelling van de behandeling: 1. Een bijdrage leveren aan het stoppen van geweld 2. Vanuit een diagnose van de problematiek in het cliëntsysteem vervolghulp aanbieden om de oorzaken van geweld aan te pakken met als doel het geweld in de relatie blijvend te stoppen Taken: In vrijwillig kader: 1. Aanmelding van de politie toetsen aan de criteria van het project 2. Systeemgerichte hulp bieden aan de verdachte 3. Samenwerken volgens gemaakte afspraken met de politie en hulpverleners die betrokken zijn bij het slachtoffer en eventuele kinderen Voorwaarde voor de start van de behandeling: Er ligt een ondertekend behandelplan waarin de doelen zijn vastgelegd en waarin wordt afgesproken met wie en over welke onderwerpen de AFPN behandelaar overleg zal plegen. Hoe te handelen: Binnen 10 dagen na ondertekening van het instemmingsformulier vindt er een intakegesprek plaats met de cliënt -zo mogelijk en in overleg- op het politiebureau ter plaatse 1. In geval van een time-out van het slachtoffer wordt de intake met de verdachte zo snel mogelijk gehouden. Als de aanmelding voor behandeling een verdachte betreft die in een time-out voorziening verblijft, krijgt deze voorrang op andere behandelingen. In dat geval wordt binnen 24 uur contact opgenomen met verdachte voor het maken van een afspraak. Time-out voorziening wordt op de hoogte gesteld van tijdstip gemaakt afspraak. De intake vindt binnen 2 weken plaats. AFPN overlegt met opvangvoorziening en AMW over vervolgstappen De AFPN motiveert de cliënt tot het volgen van de behandeling De AFPN stelt een behandelplan op en legt dit aan de cliënt voor Indien de behandelaar en de cliënt het opgestelde behandelplan beide ondertekend hebben kan de behandeling van start gaan de AFPN blijft investeren in het motiveren van de cliënt Wanneer er kinderen in het systeem aanwezig zijn zal consultatie bij het AMK in het behandelplan worden opgenomen Er vindt afstemming plaats met de hulpverlening van het AMW De AFPN informeert politie, AMW en AMK indien de cliënt tegen het advies in de behandeling stopt of niet verschijnt AFPN en AMW overleggen over het advies dat aan de cliënt wordt uitgebracht voor een eventuele vervolgbehandeling en over de mogelijkheden van de AFPN daarbij. Zij nemen het (eventuele) advies van het AMK met betrekking tot de kinderen mee in de advisering Specifieke handelingen bij behandeling binnen een strafrechtelijk kader: De betrokkenheid van de Reclassering wordt opgenomen in het behandelplan Zodra de Reclassering de rol van verwijzer / justitiëel casemanager heeft overgenomen informeert de AFPN de Reclassering in het geval de cliënt de behandeling voortijdig stopt. Het contact met de politie over deze cliënt wordt dan afgesloten De AFPN verzorgt, na afstemming met de Reclassering, binnen een week een intakegesprek met de cliënt Client zal tijdens het eerste gesprek schriftelijke toestemming moeten geven voor het overleg tussen de AFPN en derden en het terugrapporteren De AFPN rapporteert het resultaat van de intake en de duur van de evt. behandeling binnen een maand aan de Reclassering 15 Verwijderd: De Verwijderd: Verwijderd: e AFP Verwijderd: D Verwijderd: e AFP Verwijderd: De Verwijderd: de Verwijderd: De Verwijderd: de Verwijderd: De

17 De AFPN informeert de Reclassering over het uitgebrachte advies over de mogelijkheden voor vervolgbehandeling Binnen een week na afronding van de module stuurt de AFPN een verslag naar de Reclassering over de noodzaak en inhoud van verdere behandeling bij de AFP (vervolgmodule) Bij afronding en bij verzuim, terugval of weigering van de behandeling informeert de AFPN de Reclassering Verwijderd: D Verwijderd: e AFP Verwijderd: de Verwijderd: de Verwijderd: e AFP 16

18 Het AMK Melding bij het AMK Het AMK informeert ouders over de melding maar heeft géén rol zolang ouders meewerken aan de afspraken gericht op het stoppen van geweld in de gezinssituatie. Het AMK stelt een risico taxatie op. Taken 1. Toetsen van de criteria van de binnengekomen meldingen 2. Toeleiden van cliënten naar het traject 1 e hulp bij huiselijk geweld via melding of aangifte bij de politie 3. De binnengekomen meldingen van huiselijk geweld terugkoppelen naar het betreffende gezin (brief) 4. Standaard bieden van advies en consultatie aan de hulpverleners van AMW, AFPN en/of Reclassering wanneer kinderen betrokken zijn in de gevallen van huiselijk geweld 5. Doen van onderzoek zodra de hulpverlening stagneert (en de zorg omtrent het geweld en de invloed daarvan op de kinderen niet is afgenomen) en formuleren van de nodige hulpverlening voor de kinderen (dit is de zgn. melding ter activiteit) 6. Risico-taxatie Mogelijke situaties 1. Het AMK constateert huiselijk geweld in een gezin 2. Het AMK wordt in het kader van het traject 1 ste hulp en in het geval van aanwezige kinderen geïnformeerd door het meld- en coördinatiepunt huiselijk geweld. Wanneer hulpverlening stagneert en de zorg over kinderen blijft neemt het AMW (en de AFPN bij hun rol) hierover contact op met het AMK Met opmaak: opsommingstekens en nummering Hoe te handelen Ad 1 - Neem contact op met politie en/of AMW om een strategie te bespreken met als doel de ouders te motiveren voor deelname aan het 1 e hulp traject. Ad 2 - Stuur een brief aan de ouders dat er een melding is binnengekomen bij het AMK. Benadruk dat geweld tussen ouders (heel) schadelijk is voor kinderen. Leg uit dat het AMK geen actie onderneemt zolang het 1 e hulp traject goed loopt en er geen signalen zijn dat de kinderen (extra) hulp nodig hebben - Onderhoud contact met AMW over het verloop van traject 1 e hulp. Onderneem indien nodig actie inzake hulp aan kinderen Hulpverlening Het AMK voert voor de duur van het 1 e hulp traject de regie over het welzijn van de kinderen. Zij doet dit door nauwe samenwerking met het AMW, de AFPN en zonodig de Reclassering. Het AMK biedt advies en consultatie aan de betrokken hulpverleners, zij doen zelf géén hulpverlening. Wanneer de hulpverlening bij AMW, AFPN of de Reclassering stagneert wordt het AMK daarvan op de hoogte gesteld en stelt zij een onderzoek in naar wat er nodig is voor de kinderen. Vanuit de regierol organiseert zij de benodigde hulp voor kinderen. Taken: 1. Onderzoeken wat er nodig is voor de kinderen 2. Organiseren van eventuele benodigde hulp voor kinderen 3. Risico-taxatie Het AMK treedt in contact met het AMW en de AFPN om af te spreken welke stappen gezet dienen te worden. Als besloten wordt tot onderzoek treedt het AMK in contact met het gezin en diagnosticeert de situatie met betrekking tot de ontwikkeling van de kinderen en eventuele bedreigingen daarvan. Verwijderd: e AFP Met opmaak: opsommingstekens en nummering 17

19 De diagnose kan leiden tot: Er is geen specifieke hulpverlening voor de kinderen nodig Het AMK draagt zorg voor een hulpaanbod aan kinderen in overleg met AMW en AFPN en schakelt hiervoor indien nodig specifieke hulpverleningsorganisaties in (bijv. Jeugdzorg). Het AMK dient een verzoek in bij de Raad voor de Kinderbescherming tot onderzoek nar de situatie van de kinderen 18

20 Crisis/Vrouwenopvang Taken opvangvoorziening slachtoffer (en evt. kinderen): Time-out voorziening bieden: te allen tijde beschikbaar hebben van een kortdurende opvang voor slachtoffers en hun kinderen t.b.v. het 1 e hulp traject. De verwijzer overlegt hierover met de timeout voorziening in verband met contra indicaties zoals actieve verslaving of lichamelijke handicap Informeren: doorgeven aan het AMW en politie zodra slachtoffer voor time-out is aangekomen of vertrokken, afstemmen over organisatie van 1 e hulp traject Begeleiden van de overplaatsing van slachtoffer wanneer hij/zij vanuit de time-out voorziening naar de reguliere opvangvoorziening gaat Wanneer time-out 1 Als slachtoffer behoefte heeft aan een adempauze, bedenktijd en/of onderhandelingsruimte om het huiselijk geweld aan te pakken 2 Als er op het moment van melding van huiselijk geweld geen veilige voorwaarden in huis zijn voor slachtoffer (en kinderen) om er te verblijven 3 Na aanhouding of in verzekering stelling van verdachte die weer vrijgelaten wordt, en slachtoffer voelt zich onzeker over de situatie 4 Als slachtoffer moeite heeft met het doen van melding bij de politie van het geweld kan overwogen een time-out te gebruiken. In die tijd kan de politie verdachte benaderen c.q. uitnodigen op het bureau en het 1 e hulp traject alsnog inzetten Algemene afspraken 1 De inschatting of een time-out op zijn plaats is, wordt altijd gemaakt door een uitvoerder van 1 e hulp bij de politie of het AMW. De gewenste situatie is dat de verdachte het huis verlaat en dat het slachtoffer in of in de directe woonomgeving blijft (evt. bij vrienden of familie). 2 Zonodig brengt de politie slachtoffer naar de time-out voorziening Een time-out is altijd zo kort mogelijk, maar bij voorkeur tot de AFPN met verdachte een intakegesprek heeft gehad en kortgesloten heeft met AMW en de time-out voorziening. Zo snel mogelijk -in maximaal twee weken - moet helder zijn hoe slachtoffer thuis veilig verder kan. Wil hij/zij niet terug naar huis, dan volgt overplaatsing naar de reguliere opvang voorziening. 3 Als slachtoffer in de time-out voorziening is ondergebracht, is er binnen 24 uur telefonisch contact tussen AMW en de mentor/begeleider van de opvangvoorziening en zo nodig de AFPN voor afstemming over de begeleiding. 4 Het AMW organiseert z.s.m. contact met het slachtoffer en de opvanginstelling. 5 Ook als slachtoffer particulier is ondergebracht, gaat het 1 e hulp traject in werking en vindt binnen 7 dagen een intakegesprek plaats bij het AMW. Taken opvangvoorziening dader Time-out voorziening bieden: te allen tijde beschikbaar hebben van een kortdurende opvang voor verdachten t.b.v. het 1 e hulp traject. De verwijzer overlegt hierover met de time-out voorziening in verband met contra indicaties zoals actieve verslaving of lichamelijke handicap Informeren: doorgeven aan de begeleidende instelling en politie zodra verdachte voor time-out is aangekomen of vertrokken, afstemmen over organisatie van 1 e hulp traject Begeleiden van de overplaatsing van verdachte wanneer hij/zij vanuit de time-out voorziening naar de reguliere opvangvoorziening gaat Wanneer time-out 1 Als verdachte behoefte heeft aan een adempauze, bedenktijd en/of onderhandelingsruimte om het huiselijk geweld aan te pakken 2 Als op het moment van melding van huiselijk geweld verdachte het huis uit moet om zo voor slachtoffer (en kinderen) adempauze, bedenktijd en/of onderhandelingsruimte te creëren om het huiselijk geweld aan te pakken 3 Na aanhouding of in verzekering stelling van verdachte die weer vrijgelaten wordt en verdachte zelf of slachtoffer voelen zich onzeker over de situatie 19

21 Contra indicaties De dader mag niet bedreigend zijn voor zichzelf of anderen. Hieronder vallen; 1 Agressief gedrag naar algehele omgeving 2 Verhoogd risico op zedendelicten ten aanzien van vrouwen en/of kinderen 3 Alcohol en/of drugsverslaving Algemene afspraken: Protocol 1 ste Hulp bij huiselijk geweld Drenthe versie juni De inschatting of een time-out op zijn plaats is, wordt altijd gemaakt door een uitvoerder van 1 e hulp bij de politie of de AFPN. Zo mogelijk kiest verdachte een time-outplek bij vrienden of familie 2 Heldere afspraken met verdachte zijn voorwaarde voor plaatsing 3 Verdachte is bereidwillig om mee te werken 4 Zonodig brent de politie de verdachte naar de time-out voorziening 5 Een time-out is altijd zo kort mogelijk, maar bij voorkeur tot de AFPN met verdachte een intakegesprek heeft gehad en kortgesloten heeft met AMW en de time-out voorziening. Zo snel mogelijk -in maximaal twee weken - moet helder zijn of verdachte weer naar huis of dat er een andere voorziening getroffen moet worden 6 Als verdachte in de time-out voorziening is ondergebracht, organiseert AFPN binnen 24 uur (werkdagen) contact met verdachte voor het maken van een afspraak voor intake. De intake vindt binnen twee weken plaats 7 Ook als verdachte particulier is ondergebracht, gaat het 1 e hulp traject in werking en vindt binnen twee weken het intakegesprek plaats bij het AFPN 20

22 SHN regio Drenthe Slachtoffers van huiselijk geweld behoeven vanuit de visie van SHN meer dan de eerste opvang en beperkt zich daardoor niet alleen tot het geven van advies en ondersteuning op juridisch gebied en betreffende schadevergoedingsmogelijkheden. Zij zullen daarom meldingen van huiselijk geweld die bij hen binnenkomen, toeleiden naar het 1 e hulp traject, doorverwijzen naar AMW of politie. Per situatie kan de maatschappelijk werker inschatten hoe advies en de informatie op juridisch vlak bij het slachtoffer komt. Het AMW kan SHN daarover consulteren, of uitnodigen op gesprek bij het AMW, of naam en gegevens van het slachtoffer (met instemming) doorgeven aan SHN voor een apart gesprek. Taken: 1. Toetsen van de criteria. 2. Toeleiden van cliënten naar traject 1 e hulp bij huiselijk geweld. 3. Het bieden van informatie (folder) en ondersteuning aan slachtoffers bij aangifte. 4. Het bieden van informatie (folder) en ondersteuning aan slachtoffers bij civielrechtelijke en/of strafrechtelijke procedures. 5. Cliënten voorzien van informatie omtrent schadevergoedingsmogelijkheden. Mogelijke situaties: 1. SHN constateert huiselijk geweld. 2. SHN wordt in het kader van 1 e hulp bij huiselijk geweld betrokken om ondersteuning te bieden aan een cliënt: a) Bij het doen van aangifte inzake huiselijk geweld b) Bij civiele en/of strafrechtelijke procedures c) Omtrent schadevergoedingsmogelijkheden Hoe te handelen: Ad 1. Inzage geven in de problematiek en de daarop ontwikkelde aanpak 1 e hulp bij huiselijk geweld. Cliënten motiveren melding te doen van het geweld bij de politie en deelname aan 1 e hulp bij huiselijk geweld In geval van ernstig geweld, waarbij cliënt niet wil dat politie betrokken wordt, deelt SHN mee dat in overweging wordt genomen zelf melding te doen bij de politie. Mochten er kinderen bij betrokken zijn, dan zal SHN zich genoodzaakt zien dit te melden bij het AMK Ad 2. Cliënt wordt door SHN geïnformeerd over juridische zaken, inclusief het bestaan van het Schadefonds Geweldsmisdrijven SHN begeleidt cliënt voor, tijdens en na de aangifte en in het strafrechtelijke of civielrechtelijke proces. Hij/zij wordt hiertoe uitgenodigd door het AMW De psychosociale hulpverlening wordt uitgevoerd door het AMW. Er vindt regelmatig afstemming plaats tussen AMW en SHN 21

23 b. Justitiele partners Politie / Koninklijke Marechaussee Taken: Het stoppen van acuut huiselijk geweld Het toetsen van criteria Het herstellen van de geschonden norm door altijd een reactie te doen gelden Het vergroten van de aangiftebereidheid bij slachtoffers Voorbereiden juridisch traject Toeleiding naar 1 e hulp bij huiselijk geweld: uitleg geven, instemmingsformulieren ter ondertekening aanbieden Folder Huiselijk geweld en kopie instemmingsformulier meegeven Instemmingsformulier mutatie, PV s aangifte; verhoor verdachte en instemmings- formulieren faxen naar het Meldpunt huiselijk geweld Drenthe Handelingsafspraken Opsporing Slachtofferbejegening Algemene afspraken vrijwillig traject OPSPORING Aanhouding bij heterdaad De politie houdt de verdachte terstond aan bij een heterdaad situatie De politie bekijkt (de omgeving van) het huis als een plaats delict en noteert de situatie Er wordt met toestemming van het slachtoffer - zoveel mogelijk geprobeerd lichamelijk letsel en vernielingen fotografisch vast te leggen. Daarbij tracht de politie te bewerkstelligen dat foto s van lichamelijk letsel zoveel mogelijk begeleid worden door een medische verklaring van een arts De gegevens worden in een als huiselijk geweld geoormerkt werkdossier gevoegd (stempel Huiselijk Geweld) Aanhouding buiten heterdaad Zo spoedig mogelijk aanhouden indien: - sprake is van een feit waarvoor voorlopige hechtenis is toegestaan - toestemming is gekregen van de officier van justitie Als er geen aanhouding buiten heterdaad plaats kan vinden dan worden de verdachte en het slachtoffer ontboden op het politiebureau, doordrongen van de strafbaarheid en gemotiveerd voor het traject 1 e hulp bij huiselijk geweld. Indien verdachte en slachtoffer bereid zijn mee te werken, zullen ter plekke de instemmingsformulieren worden getekend Na ondertekening van de instemmingsformulieren worden mutaties of PV's van aangifte en verhoor en de instemmingsformulieren onverwijld gefaxt naar het Meldpunt huiselijk geweld Let op Wanneer er sprake is van zedenproblematiek is de Aanwijzing " Opsporing en vervolging inzake seksueel misbruik" onverkort van toepassing. Ingeval van zedenproblematiek zal ook zo mogelijk, de aanpak Huiselijk Geweld worden gevolgd. Proces-verbaal van aangifte De politie beweegt het slachtoffer zoveel mogelijk tot het doen van aangifte. Bij het opmaken van een proces-verbaal wordt een daarvoor bestemde checklist gehanteerd. 22

24 Bovendien laat de politie het slachtoffer in de aangifte met redenen omkleed aangeven of het de wens heeft dat een straat- of contactverbod wordt opgelegd aan de verdachte (het is afhankelijk van het oordeel van de rechter of een dergelijk verbod wordt opgelegd als bijzondere voorwaarde bij schorsing van de voorlopige hechtenis of bij een voorwaardelijke straf) De politie ziet erop toe dat de (nieuwe) adresgegevens van een slachtoffer desgewenst niet in het proces-verbaal van aangifte worden vermeld. De politie zorgt in die gevallen voor vermelding van een postadres voor het slachtoffer Alle aangiften van huiselijk geweld worden onverwijld ter beoordeling voorgelegd aan een hulpofficier van justitie Verhoor verdachte Het verhoor van de verdachte wordt toegespitst op: De data, tijdstippen en locaties waar de precies benoemde strafbare feiten zouden hebben plaatsgevonden, mede ter verkrijging van inzicht in de stelselmatigheid van het huiselijk geweld. Hierbij komen alle elementen uit de aangifte en/of de verklaring van het slachtoffer en/of getuigen aan bod. In het proces-verbaal van verhoor wordt de eventuele bereidheid van de verdachte vermeld om deel te nemen aan daderhulpverlening.. Indien de verdachte bereid is mee te werken en hij niet in verzekering gesteld wordt, zal ter plekke het instemmingsformulier ter ondertekening aangeboden worden PV verhoor en instemmingsformulier worden onverwijld gefaxt naar het Meldpunt huiselijk geweld Drenthe Inverzekeringstelling Inverzekeringstelling van de verdachte wordt door de politie onverwijld gemeld aan de reclassering Om de reclassering te attenderen op de wenselijkheid van het 1 e hulptraject tijdens het vroeghulpgesprek met de verdachte, dient de politie de melding te oormerken als huiselijk geweldzaak (stempel Huiselijk Geweld) Tijdens de inverzekeringstelling voert de hulpofficier overleg met de officier van justitie belast met huiselijk geweld (indien niet bereikbaar: piketofficier) of de verdachte moet worden voorgeleid aan de RC, of moet worden heengezonden met een dagvaarding. Vervolging na aangifte of klacht Uitgangspunt is dat in zaken van huiselijk geweld waarvan de politie kennis krijgt, aangifte wordt gedaan door het slachtoffer Indien een slachtoffer in een later stadium aangeeft de aangifte te willen intrekken, moet worden uitgelegd dat dit juridisch niet mogelijk is, maar dat het slachtoffer wel een brief aan de officier van justitie kan schrijven met de eigen mening over de wenselijkheid van strafvervolging Ook wanneer het slachtoffer in een dergelijke brief de aangifte nuanceert of aangeeft niet te willen dat de verdachte wordt gestraft, blijft vervolging in beginsel geïndiceerd Bij het klachtdelict belaging kan de klacht binnen 8 dagen worden ingetrokken, wat leidt tot het vervallen van de bevoegdheid tot opsporing en vervolging. In dit geval voert de politie haar hulpverleningstaak teneinde alsnog tot hulpverlening te motiveren Wanneer naar aanleiding van een aangifte of een klacht sprake is van een bewijsbaar strafbaar feit vindt in beginsel vervolging plaats, en wordt het sepot beperkte kring niet toegepast Voorwaarden voor ambtshalve vervolging Wanneer het slachtoffer uitdrukkelijk aangeeft geen aangifte te willen doen, wordt zoveel mogelijk bewijs verzameld ten behoeve van een eventuele ambtshalve vervolging. Indien dan sprake is van een bewijsbaar strafbaar feit dat aan één of meer van de volgende criteria voldoet, moet in beginsel ambtshalve vervolging plaatsvinden: De geestelijke en/of lichamelijke integriteit van het slachtoffer is/wordt ernstig bedreigd, gelet op de aard van het letsel (in ieder geval bij zwaar lichamelijk letsel) en/of de frequentie (stelselmatigheid) van het geweld, en/of 23

25 Het slachtoffer bevindt zich evident in een afhankelijkheidspositie waardoor hij/zij zich niet kan - of meent te kunnen onttrekken aan de invloedssfeer van de verdachte Minderjarigen verkeren altijd in een evidente afhankelijkheidspositie. Voorts kan sprake zijn van afhankelijkheid op het gebied van inkomen, taal, verblijfsstatus, zorg en/of huisvesting, psychische afhankelijkheid, of afhankelijkheid om redenen van godsdienstige of culturele aard Hulpverleningstaak politie ex artikel 2 Politiewet Uitsluitend in die gevallen dat het slachtoffer uitdrukkelijk geen aangifte wil doen en er onvoldoende aanleiding bestaat de verdachte ambtshalve te vervolgen, kan de politie in het kader van diens hulpverleningstaak ex art. 2 Politiewet een gesprek aangaan met de verdachte en het slachtoffer om beiden te motiveren tot het vrijwillig aanvaarden van hulpverlening. Het is gewenst dat de weergave van een dergelijk gesprek geregistreerd wordt ten behoeve van de dossiervorming in huiselijk geweldzaken. Heenzending met dagvaarding of voorgeleiding RC Indien een verdachte in verzekering is gesteld neemt de hulpofficier van justitie contact op met de officier van justitie teneinde de (verdere) aanpak van de zaak te bespreken. Dagvaarden in 6-uurszaken of na heenzending In geval van 6-uurszaken of heenzendingen na inverzekeringstelling benadert de politie een parketsecretaris die gemandateerd is tot het uitreiken van een dagvaarding. Slachtofferbejegening Slachtoffer wordt door de politie gewezen op recht op aangifte en gemotiveerd voor het traject 1 e hulp bij huiselijk geweld. Daartoe wordt het instemmingsformulier getekend door het slachtoffer (Voorheen werd standaard gewezen op de mogelijkheid van begeleiding op juridisch gebied door Slachtofferhulp. Er wordt nu gekozen om deze taak in het hulptraject van het AMW onder te brengen. Het hulpaanbod van SHN en AMW wordt in onderling overleg elkaar op elkaar afgestemd) De procedure na aangifte; slachtofferhulp ja/nee blijft van kracht. Informatie van slachtofferzaken (OM) gaat soms via de wijkagent naar slachtoffer: Wanneer verdachte en slachtoffer op hetzelfde adres verblijven en men vermoedt bij slachtofferzaken (OM) dat de officiële stukken aan het slachtoffer onderschept kunnen worden c.q. het slachtoffer schade kan berokkenen wanneer de verdachte deze vindt, zal de informatie gericht worden aan de wijkagent van de betreffende woonplaats. De wijkagent gaat na met welke hulpverlener de vrouw contact heeft Het slachtoffer wordt conform de Aanwijzing slachtofferzorg op de hoogte gesteld van het verloop van de procedure Ernstige gevallen van huiselijk geweld vallen onder de in de Aanwijzing slachtofferzorg genoemde categorie delicten waarin het slachtoffer schriftelijk door het OM wordt gevraagd of hij/zij behoefte heeft aan een gesprek met de behandelend officier van justitie voorafgaand aan de behandeling ter zitting Algemene asfpraken vrijwillig traject Verdachte stopt voortijdig met de behandeling: politie zoekt opnieuw contact met verdachte en onderzoekt de mogelijkheid voor juridisch traject en houdt oog op de dader (dossiervorming). (Onderzoek in BPS naar eerdere meldingen.) Zonodig brengt de politie slachtoffer naar de time-out voorziening Slachtoffer komt na time-out weer thuis: politie zoekt contact met slachtoffer over zijn/haar veiligheid Afspraak bij geen instemming Wanneer er geen instemmingsformulier wordt getekend en er dus geen hulpverlening op gang komt, doet de politie wanneer er minderjarige kinderen zijn een zorgmelding naar het AMK. 24