Korte handleiding Wet Tijdelijk Huisverbod gemeente Den Haag

Transcriptie

1 Korte handleiding Wet Tijdelijk Huisverbod gemeente Den Haag Inleiding In deze korte handleiding wordt een toelichting gegeven op bestuurlijk/ juridisch traject rond het opleggen van een huisverbod op grond van de Wet Tijdelijk Huisverbod. Het gaat in dit memo met name over de taak en de rol van de burgemeester of wethouders bij de besluitvorming over het wel of niet opleggen van een huisverbod. Ook wordt aandacht besteed aan de procedure voor een eventuele intrekking of verlenging van het huisverbod. De Wet Tijdelijk Huisverbod Doelstelling van de Wet huisverbod is het voorkomen van escalatie van huiselijk geweld en het vroegtijdig stoppen van huiselijk geweld. De burgemeester heeft de bevoegdheid een huisverbod op te leggen bij (een vermoeden of dreiging van) huiselijk geweld. De burgemeester legt het huisverbod voor een periode van 10 dagen op zodat een periode van rust wordt gecreëerd waarin hulpverlening op wordt gestart. In de eerste tien dagen wordt een samenhangend aanbod voor plegers, slachtoffers en kinderen opgesteld. Overigens betekent een huisverbod, ook een contactverbod met degenen die in de beschikking zijn vermeld. Dat zijn de huisgenoten van de uithuisgeplaatste. In Den Haag heeft de burgemeester de ondertekening van een beschikking gemandateerd aan aangewezen hulpofficier van justitie (politie) en machtiging verleend voor uitvoering van enkele taken. Daarnaast heeft de burgemeester de bevoegdheid tot het nemen van het besluit tot opleggen gemandateerd aan de wethouders van de gemeente Den Haag, zodat de bevoegdheid tot het opleggen rouleert volgens het IBS-rooster. Het proces rond het opleggen van een huisverbod 1. Signaleren en melden Als bij de politie een melding binnenkomt van een mogelijke situatie van huiselijk geweld zal eerst de basispolitiezorg te plaatse gaan en de situatie beoordelen. Bij de eerste beoordeling zijn drie elementen van belang: - is er inderdaad sprake van (dreigend) huiselijk geweld: zijn er aanwijzingen dat de ruzie een meningsverschil te boven gaat of zal gaan; - wordt het geweld veroorzaakt door iemand die in het huis woont of daar anders dan incidenteel verblijft; - is de persoon van wie de dreiging uitgaat meerderjarig. Als aan deze drie basisvoorwaarden wordt voldaan, wordt een van de Hulpofficier van Justitie (HOvJ) opgeroepen. Dit zijn HOvJ s die speciaal voor de uitvoering van de Wet Tijdelijk Huisverbod zijn opgeleid. De HOvJ roept tevens via de crisisdienst van de hulpverlening een hulpverlener op, zodat gezamenlijk het Risicotaxatie-instrument (RiHG) kan worden ingevuld. Een voorbeeldexemplaar hiervan is bij dit memo gevoegd.

2 BSD/ Beoordeling situatie door de HOvJ Met het RiHG worden de risico s van dreiging in kaart gebracht op drie niveaus: a. de persoon: antecedenten, negatieve houding, riskante gewoonten; b. het incident zelf: psychisch geweld, bedreiging, lichamelijk geweld, seksueel geweld, zwaarte van de intimidatie, geweldsontwikkeling, wapens, aanwezigheid van kinderen en geweldsverwachting; c. de leefomstandigheden waarbinnen het huiselijk geweld zich afspeelt: werkgerelateerde problemen, financiële problemen, familie en huwelijksomstandigheden, sociaal isolement. Het RiHG bevat de criteria, die de burgemeester (of wethouder) in ieder geval bij zijn afweging voor het opleggen van een huisverbod moet betrekken. 3. Opleggen huisverbod ja/nee Als het ingevulde RiHG uitwijst dat een huisverbod moet worden opgelegd, neemt de HOvJ daarover contact op met de burgemeester (of wethouder). De burgemeester besluit tot het opleggen van een huisverbod en de HOvJ is gemandateerd om namens hem het besluit te ondertekenen. Gelet op de gekozen vorm van ondertekeningsmandaat is het van belang ook expliciet aan te geven dat wordt besloten tot het opleggen van een huisverbod. Bij het opleggen van een huisverbod is het overigens wel van belang te weten of de kinderen niet alleen achter blijven, als degene van wie de dreiging uitgaat uit huis wordt geplaatst. Een huisverbod kan dan ook niet worden opgelegd als de kinderen of het kind alleen in de woning achterblijven. Ook kan het relevant zijn te checken of geen sprake is van eergerelateerd geweld. Een huisverbod kan dan juist tot escalatie leiden. Bij het opleggen van een huisverbod kan sprake zijn van samenloop met het strafrecht. Ook dan kan een huisverbod worden opgelegd. Omdat niet altijd duidelijk is of een (mogelijke) pleger van huiselijk geweld zal worden voorgeleid aan de rechter-commissaris en/of wanneer, is het van belang een huisverbod in te laten gaan op het moment dat sprake is van de (dreigende) geweldsituatie. Het is gelet hierop niet verstandig het moment van ingang van een huisverbod later te laten plaatsvinden. Ook de inhoud en strekking van de wet verzet zich tegen een dergelijke handelwijze. Indien een uithuisgeplaatste die zich niet aan het huisverbod houdt kan maximaal twee jaar gevangenisstraf krijgen. De politie draagt zorg voor de handhaving van het huisverbod. 4. Inschakelen hulpverlening en opvang Zodra het huisverbod wordt opgelegd informeert de HOvJ direct de hulpverlening zodat crisisinterventie plaats kan vinden en verdere hulpverlening op gang gebracht wordt. Voor een meer uitgebreide beschrijving van de hulpverlening wordt verwezen naar het implentatieplan huisverbod (bijlage 1).

3 BSD/ Beroep en voorlopige voorziening De uithuisgeplaatste heeft de mogelijkheid tegen het huisverbod in beroep te gaan bij de bestuursrechter en daarnaast om een voorlopige voorziening verzoeken bij de voorzieningenrechter. De uithuisgeplaatste kan kosteloos hulp krijgen van een advocaat. Op het moment van opleggen wordt dit ook door de HOvJ gevraagd en een eventueel verzoek daartoe via de piketcentrale van de Raad voor de Rechtsbijstand ingediend. Verzoekt de uithuisgeplaatste in latere instantie een advocaat dan moet het verzoek bij de gemeente worden ingediend. 6. Verlengen huisverbod ja/nee De burgemeester kan een huisverbod verlengen tot ten hoogste 28 dagen. Een voorstel daartoe wordt gemotiveerd rond de 8 e dag van het huisverbod door de procesregisseur van de gemeente aan de burgemeester voorgelegd. Gelet op het feit dat dit een voorzienbaar en te plannen proces is, wordt deze beslissing door de burgemeester zelf genomen en niet via het rooster van dienst voor de IBS afgehandeld. Verlenging kan aan de orde zijn indien: a. de uithuisgeplaatste geen hulpverlening accepteert; b. de uithuisgeplaatste niet meewerkt aan de hulpverlening voor de achterblijvers, of deze frustreert; c. het gedrag of de houding van de uithuisgeplaatste niet leidt tot een ander oordeel. Het is mogelijk om ook tegen de verlenging beroep aan te tekenen of een verzoek om voorlopige voorziening in te dienen. Taken en verantwoordelijkheden van betrokkenen Politie Vaststellen of een huisverbod moet worden opgelegd, door een HOvJ Opleggen huisverbod door HOvJ indien burgemeester hiertoe mandaat verstrekt Innemen huissleutels uithuisgeplaatste en overdragen aan casemanager Informeren gezinsleden over het huisverbod (uitreiken folders) Inschakelen hulpverlening/crisisdienst Inschakelen piketadvocaat Controle op naleven huisverbod Informeren van het Advies- en Steunpunt Huiselijk Geweld

4 BSD/ Gemeente - procesregisseur bij de afdeling Openbare orde en veiligheid Adviseren van burgemeester over opleggen, intrekken of verlengen van een huisverbod op basis van de adviezen van de hulpverlening via het ASHG. Procesvertegenwoordiging bij de rechtbank inzake verzoek om voorlopige voorziening en beroep voering beroepsprocedure en voorlopige voorziening (procesregisseur gemeente, programma WZW / juridisch medewerker). Dossiervorming huisverbod. Mededeling van uitspraken van de rechter/ voorzieningenrechter aan de burgemeester, zorgverantwoordelijke bij ASHG en de politie. Zorgverantwoordelijke bij het ASHG Burgemeester adviseren over intrekken of verlenging huisverbod. Bieden van crisisinterventie/eerste hulp, gericht op veiligheid gezinsleden. Organiseren aanpak systeemhulpverlening.

5 BSD/ Eenvoudig processchema