Inleiding...2 Leeswijzer...3 Samenvatting Missie en visie Missie Visie Algemeen beleid Uitgangspunten

Transcriptie

1 Inleiding...2 Leeswijzer...3 Samenvatting Missie en visie Missie Visie Algemeen beleid Uitgangspunten Aansluiting op het huidige beleid Draagvlak...9 i. Intersectorale/integrale benadering...9 ii. Interactieve beleidsontwikkeling Relatie van de sport met de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) Rol van de gemeente Beleidskeuzes Sportstimulering Jeugd en jongeren (4 18 jaar) Volwassenen (19 50 jaar) Ouderen Mensen met een handicap Combinatiefuncties (Impuls brede scholen, sport en cultuur) Verenigingsondersteuning Georganiseerde sport Anders of niet georganiseerde sport Vrijwilligers Topsport Accommodaties Tarieven en subsidies Tarieven Subsidies Sportstichting Albrandswaard Financiën...23 Bijlagen...24 Bijlage 1 Ontwikkeling in sportbeoefening...24 Bijlage 2 Impuls brede scholen, sport en cultuur...26 Bijlage 3 Nota inzake de Binnensport behoefte in de Gemeente Albrandswaard...28 Bijlage 4 Sporten in de gemeente Albrandswaard...33 Bijlage 5 Notitie Platform Gehandicaptenbeleid Albrandswaard...35 Bijlage 6 BreedteSportImpuls (BSI) en Buurt onderwijs Sport (BOS)

2 Inleiding Het huidige sportbeleid in Albrandswaard is gebaseerd op de in 1998 opgestelde Sportnota Beleidsvisie op het ontwikkelen van Albrandswaard tot sportgemeente de sprong naar de 21 e eeuw De Breedtesportimpuls (BSI) en de Buurt Onderwijs sport (BOS)-impuls hebben een stimulans gegeven aan de uitvoering van het sportbeleid (bijlage 6). Het beëindigen van de BSI per 2009 en de BOS-impuls per 2011 en een aantal maatschappelijke en ruimtelijke ontwikkelingen maken vernieuwing van de sportnota noodzakelijk. Ook de algemene ontwikkelingen in Nederland en specifiek de trends op (algemeen) sportgebied bepalen mede de richting van de sportbeleidsnota. Een overzicht van deze algemene ontwikkelingen en trends op sportgebied zijn te vinden in bijlage 1 Ontwikkelingen in sportbeoefening. Sport is niet weg te denken uit de samenleving. Vele mensen genieten van sport zowel door het zelf te beoefenen, er naar te kijken als er over te spreken. Sport en bewegen is daarom waardevol doel op zich sporten om het sporten, waarin mensen plezier beleven en zich maximaal sportief kunnen ontwikkelen, maar ook als middel om andere doelen te bereiken. Sport en bewegen bevordert maatschappelijke participatie en sociale cohesie, leert jonge mensen omgaan met normen en waarden, biedt sporters en vrijwilligers ontplooiingsmogelijkheden en kan negatieve effecten van de moderne samenleving op het gebied van gezondheid compenseren. De gemeente Albrandswaard onderschrijft deze belangrijke waarden van sport en heeft met de Sportnota Beleidsvisie op het ontwikkelen van Albrandswaard tot sportgemeente de sprong naar de 21 e eeuw, de Breedtesportimpuls en de BOS-Impuls de maatschappelijke functie van sport extra benadrukt en onder de aandacht gebracht. Zoals in de sportnota uit 1998 het ging om de sprong naar de 21 e eeuw, staat in Sportnota Albrandswaard sport en bewegen, gezond voor lijf en leven de vraag centraal waar Albrandswaard met de sport in 2020 wil zijn en hoe daar naar toe te werken. De nieuwe sportnota is voor de Sportstichting leidraad bij het opstellen van tweejaarlijkse actieplannen. Het is belangrijk dat er ruimte is om tussentijds te evalueren en zo in het jaar daarop bij te kunnen stellen. Albrandswaard kent een bloeiend sportverenigingsleven en sport is in Albrandswaard een essentieel onderdeel van de sociale infrastructuur. De gemeente wil dat de ervaringen en deskundigheid van de sportverenigingen betrokken worden bij de totstandkoming van gemeentelijk sportbeleid en de uitvoering ervan. Daarom is gekozen voor een interactief beleidsproces waarin de verschillende gemeentelijke sectoren en aanbieders van sport, sporters en vertegenwoordigers van andere maatschappelijke organisaties in een zo vroeg mogelijk stadium bij de beleidsvorming zijn betrokken. Sportservice Zuid-Holland heeft de opdracht gekregen om de Sportstichting Albrandswaard te ondersteunen bij het formuleren van haar verwachtingen over het gemeentelijk beleid. 2

3 Leeswijzer De Sportnota Albrandswaard gaat uit van een visie op sport en bewegen en een aantal basis uitgangspunten. Deze visie wordt beschreven in hoofdstuk 1. De uitgangspunten die bij de ontwikkeling van de sportnota in acht zijn genomen staan beschreven in hoofdstuk 2. Hoofdstuk 3 beschrijft vervolgens de vier programmalijnen waarop de gemeente in kan zetten binnen de beleidskeuzes. Bij elke programmalijn zijn gewenste maatschappelijke effecten beschreven. De eerste drie hoofdstukken van de Sportnota zijn bedoeld om de kaders te schetsen waarbinnen beleidskeuzes kunnen worden gemaakt. Hoofdstuk 4 geeft tenslotte een weergave van de sturingsinstrumenten tarieven en subsidies. In bijlage 1 wordt een overzicht gegeven van een aantal relevante landelijke ontwikkelingen, die van invloed kan zijn op de (toekomstige) ontwikkelingen in Albrandswaard en waar in en aantal gevallen in deze sportnota op wordt geanticipeerd. Bijlage 2 geeft een beschrijving van de Impulsregeling brede scholen, sport en cultuur. Bijlage 3 betreft de nota inzake de binnensportbehoefte in de gemeente Albrandswaard. Bijlage 4 geeft een overzicht van de binnen- en buitensportmogelijkheden in Albrandswaard. Bijlage 5 geeft een notitie weer van het Platform Gehandicaptenbeleid Albrandswaard waarin aanbevelingen uit het rapport 'Sport Mee' van MEE zijn opgenomen en in wordt gegaan op Agenda 22, regel Sport en recreatie. Bijlage 6 geeft een overzicht van de gerealiseerde BSI en BOS activiteiten voor de jaren 2005 tot en met

4 Samenvatting Zoals in de sportnota uit 1998 het ging om ' de sprong naar de 21e eeuw...', staat in de nieuwe Sportnota Albrandswaard sport en bewegen, gezond voor lijf en leven de vraag centraal waar Albrandswaard met de sport wil zijn in Deze sportnota, die integraal en interactief tot stand is gekomen, vormt de basis voor een elke twee jaar op te stellen actieprogramma. De missie: alle inwoners van de gemeente Albrandswaard, ongeacht afkomst, sociale status, geloof en geaardheid, moeten kunnen sporten op een zo verantwoord mogelijke wijze, in een bereikbare en geschikte omgeving tegen een aanvaardbare eigen bijdrage en overeenkomstig eigen aanleg en mogelijkheden. De gemeente wil een gezonde en actieve leefstijl van iedere burger in elke fase van zijn of haar leven bevorderen en streeft ernaar dat zoveel mogelijke inwoners voldoen aan de Nederlandse Norm Gezond Bewegen (NNGB). Wij vinden dat sport een kerntaak is van de gemeente. Sport heeft veel raakvlakken met andere beleidsterreinen zoals gezondheidsbeleid, welzijnsbeleid, jeugdbeleid, vrijwilligersbeleid, ouderenbeleid, onderwijsbeleid, gehandicaptenbeleid, accommodatiebeleid en recreatiebeleid. Het sportbeleid sluit aan op de vorige beleidsnota en maakt verbindingen met de Wmo. Op een aantal prestatievelden is sport een goed middel om in te zetten. Albrandswaard kent een bloeiend sportverenigingsleven en sport is in Albrandswaard een essentieel onderdeel van de sociale infrastructuur. De gemeente wil de ervaringen en deskundigheid van de sportverenigingen betrekken bij de totstandkoming van gemeentelijk sportbeleid en de uitvoering ervan. Wij adviseren de gemeente in te zetten op vier programmalijnen: 1. Sportstimulering; 2. Vereningingsondersteuning; 3. Accomodaties; 4. Tarieven en subsidies. Hieronder werken wij deze programmalijnen vanuit de positie van de gemeente uit. Sportstimulering: De gemeente Albrandswaard wil bevorderen dat scholen en sportverenigingen samen activiteitenprogramma s ontwikkelen die goed aansluiten bij de bestaande schoolprogramma s en die voorschools, tussenschools of naschools kunnen worden aangeboden. Sport wordt ingezet bij het voorkomen van overlast van jongeren op straat en het voorkomen van overgewicht. De gemeente Albrandswaard wil bevorderen dat sportverenigingen een aantrekkelijk sportaanbod ontwikkelen voor volwassenen en ouderen. 4

5 De gemeente Albrandswaard wil bevorderen dat mensen met een handicap kunnen sporten bij een reguliere sportvereniging door reguliere sportverenigingen te stimuleren tot een passend aanbod (organisatorische integratie). De gemeente sluit daarmee aan op enkele aanbevelingen uit het rapport Sport MEE van MEE. De gemeente Albrandswaard wil in 2011 minimaal 2 fte (50% van het totaal aantal fte van 3,9) combinatiefunctionarissen gerealiseerd hebben. Verenigingsondersteuning: Het vraaggericht maken van het sportaanbod is voor de gemeente een belangrijk uitgangspunt. Niet het aanbod van sportaanbieders, maar de vraag van burgers staat centraal. De sportverenigingen worden door de gemeente zowel gezien als een belangrijk sociaal bindmiddel tussen de diverse bevolkingsgroepen als een belangrijk instrument om verantwoorde sportdeelname te stimuleren en te faciliteren. Daarom wil de gemeente de georganiseerde sport blijven faciliteren door deskundigheidsbevordering en vrijwilligersondersteuning en doorgaan om alle inwoners te stimuleren daaraan deel te nemen. De gemeente wil de onderlinge samenwerking tussen verenigingen stimuleren en ondersteunen en de zelfwerkzaamheid en verantwoordelijkheid van verenigingen waar mogelijk vergroten door bijvoorbeeld uitvoerende taken over te dragen. Dit gaat uiteraard in samenspraak met de desbetreffende verenigingen. Inwoners die ervoor kiezen niet in verenigingsverband te sporten wil de gemeente Albrandswaard voldoende mogelijkheden geven door het aanbieden van sportvoorzieningen, waaronder voorzieningen in openbare ruimten,maar ook sportaanbod door commerciële aanbieders. De ondersteuning van vrijwilligers en het vrijwilligersbeleid is een gemeentelijke taak en maakt onderdeel uit van de Wmo, prestatieveld 4. De gemeente wil de deskundigheid van kader bij verenigingen en de ontwikkeling van vrijwilligersbeleid bevorderen. De gemeente erkent weliswaar de voorbeeldfunctie van topsport en de positieve effecten die topsport heeft op de breedtesport, maar legt haar prioriteiten bij breedtesport. Zij vindt het een goede zaak als sportverenigingen zelf plannen maken om topsport te bedrijven, maar wil daarmee niet met hogere uitgaven voor sport geconfronteerd worden. Accommodaties: In maart 2008 is door de Sportstichting Albrandswaard de Nota inzake de Binnensport behoefte in de Gemeente Albrandswaard uitgebracht. De nota maakt integraal onderdeel uit van deze sportnota. De gemeente streeft de samenhang na met het nog op te stellen integrale huisvestingsplan, waarin verenigingen hun individuele wensen kenbaar kunnen maken. Bij de bouw en inrichting van accommodaties wil de gemeente Albrandswaard nadrukkelijk gebruikers betrekken. 5

6 Tarieven en subsidies: Tarieven en subsidies zijn belangrijke sturingsinstrumenten voor beleid. De gemeente Albrandswaard ontwikkelt een systeem, waarmee gestreefd wordt naar eenduidigheid en flexibiliteit van tarieven en subsidies. De tarieven en subsidies betreffende sport worden geformuleerd wanneer de Sportnota is vastgesteld. Het subsidiebeleid dient een middel te zijn om de doelstellingen welke geformuleerd zijn in de Sportnota, te realiseren. Sportstichting Albrandswaard: Bij de ontwikkeling van het sportbeleid vindt de gemeente het belangrijk om daarbij direct betrokkenen te betrekken. In dat kader hebben de sportverenigingen zich georganiseerd in de Sportstichting Albrandswaard. Ieder jaar zal de sportstichting en het college de realisatie van de tweejaarlijkse actieplannen evalueren. 6

7 1 Missie en visie Met een missie maakt de gemeente duidelijk waarvoor zij staat. Dat is een kernachtige volzin die aangeeft wat de gemeente met sport en bewegen wil bereiken. Een visie maakt duidelijk waar de gemeente voor gaat en naartoe wil. Een visie fungeert als richtinggevend kompas en als bron van inspiratie. Een visie heeft daarom enerzijds een bindende en anderzijds een sturende functie. Met onderstaande visie geeft de gemeente het beeld of de verwachting die zij heeft ten aanzien van sport en bewegen in de toekomst weer, met name gericht op het jaar Missie Alle inwoners van de Gemeente Albrandswaard, ongeacht afkomst, sociale status, geloof en geaardheid, moeten kunnen sporten op een zo verantwoord mogelijke wijze, in een bereikbare en geschikte omgeving tegen een aanvaardbare eigen bijdrage en overeenkomstig eigen aanleg en mogelijkheden. 1.2 Visie Sport en bewegen is waardevol als doel op zich sporten om het sporten, waarin mensen plezier beleven en zich maximaal sportief kunnen ontwikkelen, en als middel om andere doelen te bereiken. Sport en bewegen bevordert ook maatschappelijke participatie en sociale cohesie, leert jonge mensen omgaan met normen en waarden, biedt sporters en vrijwilligers ontplooiingsmogelijkheden en kan negatieve effecten van de moderne samenleving op het gebied van gezondheid compenseren. Wij onderschrijven deze belangrijke waarden van sport en hecht er aan dat de sport als cultuurgoed voor iedereen toegankelijk moet zijn en beschouwt deelname aan het cultuurgoed sport als een grondrecht van iedere ingezetene. De gemeente kan, als haar missie, een gezonde en actieve leefstijl van iedere burger in elke fase van zijn of haar leven bevorderen en dat zoveel mogelijk van de inwoners voldoen aan de Nationale Norm Gezond Bewegen (NNGB). Cijfers uit de gezondheidsenquête 2008 van de GGD Rotterdam-Rijnmond geven aan dat in Albrandswaard 33,5% van de bevolking van 16 jaar en ouder niet aan de NNGB voldoet. Ten opzichte van 2005 zijn de inwoners van Albrandswaard meer gaan bewegen, in 2005 was dit percentage namelijk 48,4% (gezondheidsenquête 2008, GGD Rotterdam-Rijnmond). Op basis van deze metingen kan een streefpercentage voor de komende jaren worden vastgesteld. Daarnaast valt op dat inwoners van Albrandswaard hun bewegingspatroon overschatten, aangezien uit een zelfrapportage blijkt dat slechts 27,3% aangeeft onvoldoende te bewegen 1. 1 (Beweegnorm volwassenen: Een half uur matig intensieve lichamelijke activiteit op ten minste vijf, bij voorkeur alle dagen van de week. Beweegnorm jeugd: Dagelijks een uur matig intensieve lichamelijke activiteit, waarbij de activiteiten minimaal tweemaal per week gericht zijn op het verbeteren of handhaven van lichamelijke fitheid (kracht, lenigheid en coördinatie). 7

8 1.3 Algemeen beleid Deze sportnota vormt voor de Sportstichting de basis met de gemeente voor een elke twee jaar een actieprogramma op te stellen. Het inpassen van evaluatiemomenten om indien mogelijk bij te kunnen stellen is erg belangrijk. De gemeente ziet een duidelijke meerwaarde in het beoefenen van sport in georganiseerd verband en blijft sport in verenigingsverband stimuleren, maar zij wil ook aan de anders georganiseerde sport faciliteiten bieden. Het sportbeleid krijgt vorm via gemeentelijk sociaal beleid en in samenhang met andere beleidsterreinen als jeugd en onderwijs. Deze samenhang is ook zichtbaar in de doelstellingen van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) en die van sportbeleid. Beide benadrukken het belang van zelfredzaamheid en participatie, het bieden van voorzieningen voor iedereen en het nemen van specifieke maatregelen voor jongeren, ouderen en mensen met een fysieke of mentale beperking. 2 Uitgangspunten Bij de ontwikkeling van de sportnota zijn de volgende uitgangspunten in acht genomen. 2.1 Aansluiting op het huidige beleid De Sportstichting beschouwt sport als een kerntaak van de gemeente. Het beleid is breder en heeft veel raakvlakken met andere beleidsterreinen zoals gezondheidsbeleid, welzijnsbeleid, jeugdbeleid, vrijwilligersbeleid, ouderenbeleid, onderwijsbeleid, gehandicaptenbeleid, accommodatiebeleid en recreatiebeleid. Een aanpak van het proces, waarbij de verschillende beleidsterreinen zijn betrokken, is voor ontwikkeling van sport- en beweegbeleid gewenst en vergroot het draagvlak. Albrandswaard wil een sportgemeente zijn, zo is in de vorige sportnota vastgelegd. De daarin opgenomen kenmerken gelden ook voor deze sportnota: het gegeven dat sport een kerntaak van de gemeente is de opvatting dat sport een noodzakelijke voorwaarde is voor de ontwikkeling en instandhouding van een leefbare gemeenschap de opvatting dat sport een belangrijk cultuurgoed is dat voor iedereen toegankelijk moet zijn en derhalve een passend aanbod van sporten en sportieve recreatie te bewerkstelligen het streven naar een zo hoog mogelijke participatiegraad het ontwikkelen en in stand houden van een kwalitatief hoogstaande gecentraliseerde sportinfrastructuur, op een efficiënte wijze beheerd het ontwikkelen van beleid in overleg met het particulier initiatief zoals de Sportstichting of een welzijnsinstelling en beleid uit te laten voeren door het particulier initiatief de intrinsieke waarde van sport voluit onderkennen en de mogelijkheden van instrumentele inzet van sport voluit benutten; het monitoren van de ontwikkelingen op het gebied van de sport om regelmatig de "stand van sportzaken" op te maken de positieve uitstraling naar de omgeving en de grote aantrekkingskracht op mensen en bedrijven 8

9 de vergroting van de werkgelegenheid op het gebied van de sport Albrandswaard kiest voor een actief stimulerend beleid waarbij de sport dienstbaar is aan het maatschappelijk belang en maatschappelijke ontwikkeling. 2.2 Draagvlak Draagvlak is nodig om te zorgen voor betrokkenheid bij en voor ondersteuning voor het sport- en beweegbeleid van de gemeente en voor de plannen en beslissingen die daaruit voortkomen. Met draagvlak wil de gemeente streven naar een gezamenlijke visie, een brede solide basis leggen en bereidheid tot samenwerking creëren. Bij het draagvlak gaat het om enerzijds inhoudelijk draagvlak, de acceptatie van nieuw sport- en beweegbeleid en procesdraagvlak. Draagvlak kan tevens ontstaan door het proces. Door betrokkenen bij de ontwikkeling van beleid te betrekken krijgen zij beter zicht op visie, doelen, plannen en beslissingen van het nieuwe beleid. Zelfs als men het niet eens is met de uiteindelijke inhoud kan een goed verlopen proces draagvlak creëren. Het werken aan draagvlak richt zich op politiek niveau, inclusief het ambtelijke apparaat,, op de individuele sporters zelf: de gebruikers van de accommodaties en op (voor subsidie in aanmerking komende) sportverenigingen en maatschappelijke organisaties. Voor het creëren en behouden van draagvlak zijn twee uitgangspunten van belang: i. Intersectorale/integrale benadering Het sportbeleid staat niet los van andere beleidsonderdelen. Het beleid is breder en heeft veel raakvlakken met andere beleidsterreinen zoals gezondheidsbeleid welzijnsbeleid, jeugdbeleid, vrijwilligersbeleid, ouderenbeleid, onderwijsbeleid, gehandicaptenbeleid, accommodatiebeleid en recreatiebeleid. Een intersectorale/integrale aanpak van het proces voor ontwikkeling van sport- en beweegbeleid is daarom gewenst en vergroot het draagvlak. ii. Interactieve beleidsontwikkeling Interactieve beleidsvorming of ontwikkeling is het ontwikkelen van beleid, waarbij beleidsvoerders en de doelgroep waarop het beleid wordt gericht samenwerken. Interactief beleid is een wijze van beleid voeren waarbij een overheid in een zo vroeg mogelijk stadium burgers, maatschappelijke organisaties, bedrijven, en of andere overheden bij het beleid betrekt om in open wisselwerking en/of samenwerking met hen tot de voorbereiding, bepaling, de uitvoering en/ of de evaluatie van beleid te komen. Bij interactieve beleidsvorming gaat het niet alleen om de inhoud (de aan te pakken beleidsproblemen, de doelen die met het beleid worden nagestreefd, de middelen die daarvoor kunnen worden ingezet en de effecten die worden nagestreefd), maar ook om de manier waarop de inhoud tot stand komt. Het gaat hierbij om het proces van beleidsvorming. Het beleid moet aanvaardbaar zijn voor betrokkenen. Tot die betrokkenen behoren niet alleen de personen en organisaties die het beleid voorbereiden en bepalen, maar ook zij die het beleid uitvoeren en de mensen die het beleid ondergaan: de doelgroep. 9

10 Aan de interactieve beleidvorming is vormgegeven door een zogenaamde kick-off op 7 april 2009, waarin alle betrokkenen door middel van discussiegroepen input hebben geleverd voor de sportnota. Vervolgens is een klankbordgroep geformeerd onder voorzitterschap van de Sportstichting Albrandswaard. De klankbordgroep is een drietal keer bijeengekomen om uiteindelijk te komen tot een definitieve versie van deze nota welke gedragen wordt door alle betrokken partijen. 2.3 Relatie van de sport met de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) De Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) is vanaf 1 januari 2007 van kracht. In de Wmo zijn de oude Welzijnswet, de WVG en delen van de AWBZ ondergebracht. De Wmo heeft als doel dat iedereen volwaardig kan deelnemen aan de samenleving. De gemeente wordt met de Wmo verantwoordelijk voor de maatschappelijke ondersteuning. Dit omvat activiteiten en voorzieningen die het vooral kwetsbare groepen mogelijk maken om mee te doen in de samenleving. De Wmo omschrijft maatschappelijke ondersteuning in negen prestatievelden. Op een aantal prestatievelden is sport een goed middel om in te zetten. Vooral wordt daarbij gedacht aan de volgende prestatievelden: Prestatieveld 1 Het bevorderen van de sociale samenhang in en leefbaarheid van dorpen, wijken en buurten Dit prestatieveld is ruim en breed. De gemeente heeft hier dan ook een zeer grote vrijheid om lokaal invulling te geven en prioriteiten te stellen. Voorbeelden: het bevorderen van de 'civil society', de maatschappelijke verbanden van burgers, het ondernemen van activiteiten ter bevordering van het vreedzaam samenleven van verschillende etnische en religieuze groepen, het realiseren van accommodaties ten behoeve van maatschappelijke activiteiten en sport, jeugdhonken, dorpshuizen en club- en buurthuizen et cetera. Een voorbeeld is hier ook de bevordering van een sterkere betrokkenheid tussen de sportvereniging, de school en de wijk. Een voorbeeld binnen de gemeente Albrandswaard is de koppeling tussen de buren dagen en activiteiten vanuit de sportverenigingen. Daarnaast is de organisatie en uitvoering van de avondvierdaagse in Poortugaal een voorbeeld. Prestatieveld 2 Op preventie gerichte ondersteuning van jeugdigen met problemen met opgroeien en van ouders met problemen met opvoeden Het gaat hier om de in de gemeente wonende jeugdigen - en in voorkomende gevallen hun ouders - bij wie sprake is van een verhoogd risico als het gaat om ontwikkelingsachterstand of uitval zoals schooluitval of criminaliteit, maar voor wie zorg op grond van de Wet op de jeugdzorg niet nodig is dan wel voorkomen kan worden. Het terugdringen van overlastgevend gedrag van jongeren door middel van sport- en beweegarrangementen is hier een voorbeeld van. Binnen de gemeente Albrandswaard is de jongerencampagne WhoZnext ingezet. Een groep jongeren tussen de 18 en 23 jaar fungeert als de WhoZnext groep en organiseert activiteiten voor hun eigen leeftijdsgroep. Zij hebben 10

11 bijvoorbeeld tijdens Koninginnedag 2009 een zeskamp in het Park van Rhoon georganiseerd. Prestatieveld 3 Het geven van informatie, advies en cliëntenondersteuning Er wordt gedoeld op activiteiten die de burger de weg wijzen in het veld van maatschappelijke ondersteuning. Het kan hierbij zowel gaan om algemene voorzieningen zoals (voldoende) informatiepunten, als om meer specifieke voorzieningen als een individueel advies, of vraagverheldering. Een loket waar burgers terecht kunnen voor informatie over aangepast sporten is hier een voorbeeld. In Albrandswaard is sinds 2007 diverse keren een Fit & Vitaalmarkt voor senioren georganiseerd. Senioren konden bij de stands informatie krijgen over sporten op maat, voeding, aangepast wonen et cetera. Prestatieveld 4 Het ondersteunen van mantelzorgers en vrijwilligers De vrijwillige inzet van burgers is onmisbaar voor goede uitvoering van de Wmo. Burgerinitiatieven, buurtverenigingen en sportclubs kunnen ondersteund worden. Sportverenigingen helpen bij het opzetten van vrijwilligersbeleid is hier een voorbeeld. In Albrandswaard kunnen vrijwilligers van een sportvereniging zich opgeven voor Themabijeenkomsten zoals blessure preventie en tapen/bandageren, EHBSO en Wet & Regelgeving binnen een sportvereniging. Daarnaast wordt er twee keer per jaar de vrijwilliger van het jaar uitgekozen. Een keer voor een vrijwilliger die werkzaam is op het gebied van sport en een keer voor een vrijwilliger, werkzaam in een overig gebied. Prestatieveld 5 Het bevorderen van de deelname aan het maatschappelijke verkeer en van het zelfstandig functioneren van mensen met een beperking of een chronisch psychisch probleem en van mensen met een psychosociaal probleem Met 'bevorderen' in dit prestatieveld wordt gedoeld op algemene maatregelen die, zonder dat men zich tot de gemeente behoeft te wenden, ten goede kunnen komen aan een ieder die daaraan behoefte heeft. Maar ook het organiseren van activiteiten met een sociaalrecreatief of sportief karakter voor specifieke doelgroepen is een voorbeeld. Binnen de sport wordt voor verschillende doelgroepen een specifiek aanbod gedaan, zoals de G-teams voor gehandicapte sporters. Prestatieveld 6 Verlenen van voorzieningen aan mensen met een beperking, een chronisch psychisch probleem of een psychosociaal probleem ten behoeve van het behoud van zelfstandig functioneren aan het maatschappelijk verkeer Dit prestatieveld beschrijft het onderdeel van maatschappelijke ondersteuning dat zich richt op individuele mensen met een beperking of een chronisch psychisch probleem of een psychosociaal probleem. Het gaat hier om individueel te verlenen voorzieningen, die aan de behoefte van het individu zijn aangepast. Een voorbeeld is hier het bieden van aangepaste sportvoorzieningen en aparte sporthulpmiddelen. Toegankelijk bouwen en of maken van sportaccommodaties bijvoorbeeld een lift bij het zwembad. 11

12 2.4 Rol van de gemeente Vanuit haar visie dat sport een kerntaak is van de gemeente staat de Sportstichting een gemeentelijk beleid voor dat zo is ingericht dat de inwoners in staat worden gesteld om te kunnen sporten en bewegen vanuit hun eigen interesse en omstandigheid, in een bereikbare en geschikte omgeving en tegen een betaalbare prijs. De gemeente wil de sportverenigingen en onderwijs- en andere maatschappelijke instellingen daarop in eerste instantie aanspreken, maar waardeert de initiatieven van anderen om het sportaanbod in de gemeente te verbreden. De Gemeente Albrandswaard kan de volgende rollen onderscheiden: o Voorwaardenscheppend De gemeente heeft vooral een voorwaardenscheppende rol ten aanzien van accommodaties en voorzieningen in de openbare ruimte. De gemeente is verantwoordelijk voor de realisatie en instandhouding van sportaccommodaties en speelterreinen. Binnen deze rol speelt niet alleen de kwaliteit van de accommodaties een rol, maar zeker ook de kwantiteit. Er wordt gestreefd naar een goede balans tussen kwaliteit, kwantiteit en financiële haalbaarheid. Aandacht dient bijvoorbeeld besteed te worden aan de renovatie en eventuele uitbreiding van de bestaande sportaccommodaties. Deze accommodaties dienen geschikt te zijn voor elke doelgroep. Het gaat hierbij om voltooiing van het sportpark in Poortugaal en ook om de renovatie en eventuele uitbreiding van het sportpark De Omloop. Daarnaast is het van belang dat de gemeente beleidsbeslissingen neemt over de invulling van de 6 ha braakliggende grond nabij de bijna gerealiseerde wijk Portland. Alle binnen- en buitensportaccommodaties en het binnensportbehoefteonderzoek maken onderdeel uit van het integraal huisvestingsplan waarin ook alle welzijns- en onderwijsinstellingen en accommodaties worden meegenomen. o Ondersteunend Ondersteunend beleid is er op gericht om initiatieven van verenigingen of andere sportaanbieders met middelen te steunen. De gemeente organiseert niet zelf activiteiten maar wil door het verstrekken van bijdragen, subsidies en diensten maatschappelijke doelen realiseren. De gemeente wil de samenwerking tussen sportverenigingen onderling en van sportverenigingen met andere maatschappelijke organisaties als scholen, welzijnswerk en kinderopvang stimuleren en zal daar waar nodig ondersteunen. o Regisserend Aangegeven is dat sport een belangrijke plaats inneemt in onze maatschappij. De regietaak wordt niet alleen maar gezien als het invullen van de primaire randvoorwaarden maar ook als het plegen van interventies vanuit het maatschappelijk belang. Dit betekent actief sturen op maatschappelijke 12

13 doelen, die de gemeente met behulp van sport wil realiseren. o Stimulerend Stimulerend en regisserend beleid gaat vaak samen. Stimulerend beleid is echter gericht op het individu. Stimulerend beleid komt tot uitdrukking in het organiseren van activiteiten ter bestrijding van bijvoorbeeld bewegingsarmoede en overgewicht. Dit gebeurt veelal door het bevorderen van sport en bewegen voor jongeren, ouderen, georganiseerd of niet georganiseerd. 3 Beleidskeuzes Voorafgaande hoofdstukken vormen de basis voor de beleidskeuzes die in dit hoofdstuk zijn opgenomen. De Sportstichting adviseert de gemeente Albrandswaard in te zetten op vier programmalijnen: 1. Sportstimulering; 2. Verenigingsondersteuning; 3. Accommodaties; 4. Tarieven en subsidies. 3.1 Sportstimulering In het sportbeleid streeft Albrandswaard naar gelijkwaardige deelname van alle doelgroepen. Iedereen moet kunnen meedoen. Voor bepaalde groepen moet extra aandacht zijn, omdat zij vanwege culturele, lichamelijke en/of geestelijke beperkingen, of financiële drempels minder makkelijk aan sport (blijven) deelnemen. Door het ontwikkelen van sportbeleid in samenhang met andere beleidsterreinen, zoals jeugd, onderwijs en welzijn, kan optimaal bij de kenmerken van deze groepen worden aangesloten. Gewenst maatschappelijk effect: o Structurele samenwerking tussen scholen en sportverenigingen. o Een doorlopend aanbod van (tussen en naschoolse) opvang, onderwijs en sport. o Kwaliteitsimpuls aan het bewegingsonderwijs. o Meer jeugd voldoet aan de Nationale Norm Gezond Bewegen. o Jeugd is zich meer bewust van het belang van gezonde voeding en van goed en regelmatig bewegen. o Toename in sportlidmaatschap van jeugd. o Sportverenigingen weten volwassenen (19 50 jaar) meer aan zich te binden met een vraaggericht aanbod. o Meer 50-plussers zijn gestimuleerd om meer te bewegen en voldoen aan de Nationale Norm Gezond Bewegen (NNGB). o Toename van sociale contacten onder 50-plussers. o Meer sportverenigingen hebben een aangepast sport- en beweegaanbod voor 50-plussers. o Meer 50-plussers worden lid van een sportvereniging. o Organisatorische integratie: sport voor mensen met een handicap is binnen de reguliere sport ingebed. 13

14 3.1.1 Jeugd en jongeren (4 18 jaar) Sport en bewegen is belangrijk voor alle leeftijdsgroepen, maar zeker ook voor jongeren. Jongeren ontwikkelen middels sport en bewegen onder andere belangrijke motorische en sociale vaardigheden. Deze vaardigheden worden op school via bewegingsonderwijs aangeleerd, maar ook op de sportvereniging wanneer jongeren voor een specifieke sport kiezen. De gemeente Albrandswaard kan bevorderen dat scholen en sportverenigingen samen activiteitenprogramma s ontwikkelen die goed aansluiten bij de bestaande schoolprogramma s en die voorschools, tussenschools of naschools kunnen worden aangeboden 2. Sportverenigingen zijn geschikte partners om de inhoud van het bewegingsonderwijs mede in te vullen en bijvoorbeeld in samenwerking met school sporttoernooien en clinics te organiseren. Net als de activiteiten die sinds 2007 in het kader van de BOS en BSI impuls in Albrandswaard zijn aangeboden als georganiseerde sport- en spelactiviteiten in de wijk, sportclinics op basisscholen en de inzet van een busje met sport en spelmaterialen, wil de gemeente ook vanaf 2010 activiteiten voor jongeren blijven organiseren. De gemeente gaat echter nog een stap verder door ook de ontwikkeling van een brede school na te streven; een samenwerkingsverband tussen meerdere partijen die zich bezighouden met opgroeiende kinderen. Waarbij kinderopvang, peuterspeelzalen, sport, welzijn en cultuur partners kunnen zijn binnen de brede school. Doel van het samenwerkingsverband is de ontwikkelingskansen van de kinderen te vergroten, naast het bieden van een doorlopende en op elkaar aansluitende opvang. Voor de sportverenigingen liggen hier kansen om te participeren. Om bovenstaande ontwikkeling te kunnen realiseren is het van belang dat bestaande accommodaties efficiënt en doelmatig gebruikt worden, zoals ook genoemd staat in het College Werkprogramma Hiertoe is een integraal huisvestingsplan noodzakelijk. Sport kan niet alleen als middel worden ingezet ter preventie van een ontwikkelingsachterstand bij jongeren, maar ook bij andere speerpunten van het jeugdbeleid: het voorkomen van overlast van jongeren op straat en het voorkomen van overgewicht. Wanneer jongeren in de gelegenheid gesteld worden zelf invulling te geven aan (sport) activiteiten die zij kunnen doen, zullen zij dat vaker en met meer enthousiasme doen en minder op straat hangen. Wat de preventie van overgewicht betreft streeft de gemeente er naar dat in samenwerking met scholen en sportaanbieders door middel van het aanbieden van sport- en beweegprogramma s, steeds meer jongeren de Nederlandse Norm Gezond Bewegen (NNGB) halen en zich bewust worden van het belang van een gezonde leefstijl. De NNGB houdt in dat jongeren dagelijks een uur matig intensief lichamelijke activiteit zijn, waarbij de activiteiten minimaal twee maal per week gericht zijn op het verbeteren of handhaven van lichamelijke fitheid (kracht, lenigheid en coördinatie). In het College Werkprogramma geeft de gemeente aan te streven naar uitbreiding van het aanbod van activiteiten op het gebied van sport en bewegen gericht op 4-19 jarigen om bewustwording van het belang van een gezonde leefstijl te vergroten. Daarnaast wil de gemeente dat jongeren meer invloed krijgen op het aanbod van activiteiten en faciliteiten in Albrandswaard. Dit wil zij onder meer realiseren door het organiseren van sportieve activiteiten op Koninginnedag. 2 De school is vanaf 1 augustus 2007 verantwoordelijk voor de voorschoolse, tussenschoolse en naschoolse opvang van kinderen. 14

15 Bovenstaande resulteert in de volgende aanbevelingen voor doelen die de gemeente stelt: De gemeente Albrandswaard wil jaarlijks vier sportactiviteiten voor jongeren organiseren; De gemeente Albrandswaard wil dat in % van de basisschooljeugd voldoet aan de NNGB; De gemeente Albrandswaard wil dat in % van de jeugd in de leeftijdcategorie van 12 tot en met 18 jaar voldoet aan de NNGB; De gemeente Albrandswaard wil binnen 4 jaar bereiken dat alle basisschoolleerlingen minimaal 1 keer per week gymles krijgen van een vakdocent Volwassenen (19 50 jaar) De doelgroep volwassenen ontbreekt vaak in beleidsnota s. Deze groep wordt verondersteld zelfredzaam te zijn en geen extra aandacht nodig te hebben van de lokale overheid. Albrandswaard wil juist extra aandacht aan deze groep besteden in deze sportnota, omdat op deze groep meestal het grootste beroep wordt gedaan om vrijwilligers, met name sporttechnisch en organisatorisch kader bij teamsporten, te leveren. Daarbij zijn het vaak de ouders van de sportende kinderen. In de praktijk blijkt echter dat deze leeftijdsgroep steeds minder vertegenwoordigd is in de georganiseerde sport. Een aantal oorzaken zijn: o Het starten en opbouwen van een carrière en gezin; o Geen tijd om te kunnen sporten op verenigingstijden; o Geen zin in verplichtingen; o Concurrentie van makkelijk en aantrekkelijk commercieel sportaanbod. Er dienen door de sportverenigingen een aantal maatregelen te worden genomen om de georganiseerde sport langer aantrekkelijk te laten zijn voor deze doelgroep. Uit de gezondheidsenquête 2008 blijkt dat de meest genoemde redenen voor de inwoners van Albrandswaard om hun beweegpatroon niet te veranderen geen tijd, gebrek aan zelfdiscipline, geen zin en geen vaste sportpartner zijn. Echter de intentie om meer te gaan bewegen is er wel. Een kwart van de inwoners van 16 jaar en ouder die te weinig bewegen geeft namelijk aan binnen een maand meer te willen bewegen en 31% is van plan binnen een half jaar meer te gaan bewegen (gezondheidsenquête 2008, GGD Rotterdam-Rijnmond). Op deze positieve intenties zouden sportverenigingen in kunnen spelen. Bovenstaande resulteert in de volgende aanbevelingen voor doelen die de gemeente stelt: De gemeente Albrandswaard wil sportverenigingen stimuleren tot het aanbieden van flexibel sportaanbod en flexibele abonnementsvormen; De gemeente Albrandswaard wil particuliere sport initiatieven stimuleren. Dit geldt ook voor minder traditionele en flexibele organisatievormen als bijvoorbeeld de templerunners. De gemeente wil hiermee voldoen aan de behoeften die leven binnen de doelgroep volwassenen; De gemeente wil volwassenen stimuleren tot het vervullen van kaderfuncties binnen een sportvereniging. 15

16 3.1.3 Ouderen Ouderen bewegen gemiddeld minder dan jongere generaties. Overigens geldt wel dat de huidige groep ouderen al meer beweegt dan de vorige generatie. Bewegen heeft tal van kansen om ouderen zelf gereedschappen in handen te geven om aan de eigen fitheid en gezondheid te werken. Daardoor vergroten ze de mogelijkheden om langer zelfstandig mee te doen aan het maatschappelijk leven. Tevens kan sporten helpen om deze ouderen uit een eventueel isolement te halen en daarmee de kwaliteit van leven te verhogen. Dit sociale aspect wordt erg belangrijk gevonden binnen de gemeente Albrandswaard. In Albrandswaard geeft 28,1% van de inwoners aan matig tot (zeer) ernstig eenzaam te zijn (gezondheidsenquête 2008, GGD Rotterdam-Rijnmond). Hoewel dit percentage lager is dan in de omliggende gemeenten blijft het ook voor Albrandswaard een aandachtspunt. Daarnaast heeft Albrandswaard ook te maken met een toenemende vergrijzing. In 2008 was ruim 30% van de inwoners van Albrandswaard 55 jaar en ouder (gezondheidsenquête 2008, GGD Rotterdam- Rijnmond). Dit percentage zal de komende jaren naar verwachting toenemen. Bovenstaande resulteert in de volgende aanbevelingen voor doelen die de gemeente stelt: De gemeente Albrandswaard wil met het oog op een goede gezondheid van ouderen, het blijven meedoen in de maatschappij en het voorkomen van vereenzaming, beweegactiviteiten voor ouderen stimuleren; De gemeente Albrandswaard wil het aanbod wat gericht is op ouderen handhaven en stimuleren. Zowel in kwantitatieve als in kwalitatieve zin Mensen met een handicap De laatste jaren wordt in alle sectoren van de maatschappij steeds meer ondernomen om integratie, emancipatie en maatschappelijke participatie van mensen met een handicap te bevorderen. Daarnaast is de visie op mensen met een handicap in het afgelopen decennium veranderd; mensen met een handicap moeten een leven kunnen leiden als ieder ander en als volwaardig burger kunnen deelnemen aan de maatschappij. Gehandicapten bewegen echter gemiddeld minder dan andere doelgroepen. Dit heeft te maken met verschillende (soms letterlijke) drempels, de aard van de handicap en het beschikbare aanbod. De gemeente Albrandswaard wil bevorderen dat mensen met een handicap kunnen sporten bij een reguliere sportvereniging door reguliere sportverenigingen te stimuleren tot een passend aanbod (organisatorische integratie). De gemeente sluit daarmee aan op enkele aanbevelingen uit het rapport Sport MEE (bijlage 5) van MEE zoals het meer stimuleren van sportverenigingen om activiteiten te organiseren voor mensen met een beperking, het ontwikkelen van een helder lokaal gehandicaptensportbeleid en het vergroten van het aantal sportmogelijkheden voor mensen met een beperking, waarbij sommige accommodaties aangepast zullen moeten worden. De gemeente kan hierop inspelen door het stellen van de volgende doelen: De gemeente Albrandswaard streeft ernaar dat iedere accommodatie in 2015 toegankelijk is voor mensen met een handicap; De gemeente Albrandswaard wil het sportaanbod voor mensen met een handicap stimuleren. 16

17 3.1.5 Combinatiefuncties (Impuls brede scholen, sport en cultuur) Vanaf 2008 bestaat de rijksregeling Impuls brede scholen, sport en cultuur. De impuls brede scholen, sport en cultuur beoogt in het hele land ten minste combinatiefuncties (fte s) mogelijk te maken. Met de Impuls brede scholen, sport en cultuur wordt beoogd meer doelen tegelijkertijd te bereiken: de uitbreiding van het aantal brede scholen met sport- en cultuuraanbod in zowel het primair als het voortgezet onderwijs; de versterking van sportverenigingen met oog op hun maatschappelijke functie en de inzet van sportverenigingen voor het onderwijs, de naschoolse opvang en de wijk; het stimuleren van een dagelijks sport- en beweegaanbod op en rond scholen voor alle leerlingen; het bevorderen dat de jeugd tot 18 jaar vertrouwd raakt met één of meer kunst- en cultuurvormen en het onder jongeren stimuleren van actieve kunstbeoefening. De Impuls richt zich op brede scholen of scholen die zich tot brede school willen ontwikkelen en sterke sportverenigingen of sportverenigingen die door de impuls sterk zullen worden. De brede PO-school (primair onderwijs) is een samenwerkingsverband tussen partijen die zich bezighouden met opgroeiende kinderen. Doel van het samenwerkingsverband is de ontwikkelingskansen van de kinderen te vergroten. Een ander doel kan zijn een doorlopende, en op elkaar aansluitende opvang te bieden. Op een Brede VO-school (voortgezet onderwijs) staat de leerling centraal. De school zet in op maatschappelijke betrokkenheid, samenwerking en talentontwikkeling. Scholen breiden hun onderwijsaanbod en uren uit met cultuur, sport, techniek, multimedia, educatie (huiswerkklas of schakelklas) en zorg. Een sterke sportvereniging is een vereniging die niet alleen de eigen leden bedient, maar zich ook richt op het onderwijs, de naschoolse opvang, de wijk en/of kwetsbare groepen die in verhouding minder aan sport deelnemen. Voor meer informatie over de regeling Impuls brede scholen, sport en cultuur wordt verwezen naar bijlage 2. Albrandswaard kan vanaf 2010 gebruikmaken van deze regeling. Momenteel is er geen brede school in Albrandswaard. De impulsregeling brede scholen, sport en cultuur is juist een mooie stimulans om de ontwikkeling van de eerste brede school activiteiten die de gemeente aan het opzetten is, verder door te zetten. Dat kan dus zowel basis onderwijs als voortgezet onderwijs betreffen. Wij doen de volgende aanbeveling: De gemeente Albrandswaard wil in 2011 minimaal 2 fte (50% van het totaal aantal fte van 3,9) combinatiefunctionarissen gerealiseerd hebben. Daarbij gaat het zowel om de coördinatie van activiteiten als om de ontplooiing. 3.2 Verenigingsondersteuning Gewenst maatschappelijk effect: 17

18 o Verenigingen voelen en vervullen een maatschappelijke verantwoordelijkheid, zij bedienen niet alleen de eigen leden, maar richten zich ook op het onderwijs, de naschoolse opvang, de wijk en kwetsbare groepen die minder aan sport doen. o Verenigingen zijn voldoende toegerust om een vraaggericht sportaanbod te ontwikkelen. o Meer mensen vervullen vrijwilligerswerk. o Door samenwerking tussen verenigingen en relevante maatschappelijke organisaties ontstaat er een meerwaarde in het aanbieden van sport- en beweegactiviteiten en hun functioneren. o Verenigingen staan open voor kennismaking met elkaar, ontmoeting en het delen van kennis. o Sportverenigingen zijn een belangrijk bindmiddel tussen de verschillende bevolkingsgroepen en leveren een belangrijke bijdrage aan de stimulering van verantwoorde sportdeelname. Om bovenstaande gewenste maatschappelijke effecten te bereiken is het erg belangrijk om aan de volwassen vrijwilligers van een sportvereniging deskundigheidsbevordering aan te blijven bieden. Vrijwilligers kunnen bijvoorbeeld in de vorm van een themabijeenkomst visieontwikkeling of wet- en regelgeving kennis opdoen over diverse onderwerpen die van belang zijn voor hen en voor de sportvereniging. Daarnaast is het van belang om verwachtingen van een vereniging omtrent de inzet van vrijwilligers duidelijk uit te spreken en kenbaar te maken Georganiseerde sport Individualisering en informalisering zijn belangrijke tendensen in de hele samenleving, ook in de sport. De meest beoefende sporten in Nederland zijn dan ook de sporten die hieraan optimaal tegemoet komen zoals fitness, wandelen, hardlopen, schaatsen en fietsen. Vanwege hun flexibele karakter kunnen deze sporten verder aan populariteit winnen en dat kan voor verenigingen met een statisch sportaanbod op termijn negatieve gevolgen hebben. Dat geldt met name voor de teamsporten. Het vraaggericht maken van het sportaanbod is voor de gemeente een belangrijk uitgangspunt. Niet het aanbod van sportaanbieders, maar de vraag van burgers staat centraal. Het aanbod dient aan te sluiten bij de vraag. De gemeente wil al haar inwoners ook in de toekomst adequaat blijven faciliteren en voor hen goede randvoorwaarden scheppen. Goed georganiseerde en maatschappelijk betrokken sportverenigingen dragen bij aan het realiseren van maatschappelijke doelen. Zij bieden veel mensen plezier aan de sport zowel door het zelf te beoefenen, er naar te kijken als er over te spreken. Sport en bewegen is waardevol als doel op zich (intrinsieke waarde) sporten om het sporten, waarin mensen plezier beleven en zich maximaal sportief kunnen ontwikkelen, maar ook als middel om andere doelen te bereiken. Wat dit laatste betreft gaat het om de inzet van sportverenigingen voor het onderwijs, de naschoolse opvang en de wijk, om het vergroten van het effect van 18

19 sport en beweging op de volksgezondheid en om de participatie, emancipatie en integratie van achterblijvende of kwetsbare groepen in de sport. De gemeente is van mening dat de georganiseerde sport goede mogelijkheden heeft waar het de overdracht van waarden en normen betreft en de bevordering van sociale samenhang en leefbaarheid in Albrandswaard. Uit verschillende publicaties blijkt dat de mogelijkheden om in te grijpen in de overdracht van waarden en normen vooral liggen in het gezin, de school en de sportvereniging. De sportverenigingen worden door de gemeente zowel gezien als een belangrijk sociaal bindmiddel tussen de diverse bevolkingsgroepen als een belangrijk instrument om verantwoorde sportdeelname te stimuleren en te faciliteren. Daarom wil de gemeente de georganiseerde sport blijven faciliteren door deskundigheidsbevordering en vrijwilligersondersteuning en doorgaan om alle inwoners te stimuleren daaraan deel te nemen. Die ambitie vraagt de nodige inspanningen van de gemeente en van de Albrandswaardse sportverenigingen, omdat in de huidige situatie de sportverenigingen alle energie nodig hebben om het reguliere sportaanbod te verzorgen, en voor nog meer (maatschappelijke) taken geen plaats lijkt te zijn. De gemeente wil de onderlinge samenwerking tussen verenigingen stimuleren en ondersteunen en de zelfwerkzaamheid en verantwoordelijkheid van verenigingen waar mogelijk vergroten door bijvoorbeeld uitvoerende taken over te dragen. Dit gaat uiteraard in samenspraak met de desbetreffende verenigingen. Samenvattend zijn de aanbevelingen voor de doelen die de gemeente op het gebied van georganiseerde sport kan stellen als volgt: De gemeente Albrandswaard zal al haar inwoners adequaat blijven faciliteren en voor hen goede randvoorwaarden scheppen om te kunnen (blijven) sporten; De gemeente Albrandswaard zal de georganiseerde sport blijven faciliteren door middel van deskundigheidsbevordering en vrijwilligersondersteuning. Tevens wil de gemeente haar inwoners stimuleren om hieraan deel te nemen; De gemeente Albrandswaard zal onderlinge samenwerking tussen de verenigingen stimuleren en ondersteunen; De gemeente Albrandswaard wil in samenspraak met de desbetreffende verenigingen de verantwoordelijkheid en zelfredzaamheid van de verenigingen waar mogelijk vergroten. Dit kan bijvoorbeeld door het overdragen van uitvoerende taken Anders of niet georganiseerde sport Inwoners die ervoor kiezen niet in verenigingsverband te sporten wil zij voldoende mogelijkheden geven door het aanbieden van sportvoorzieningen, waaronder voorzieningen in openbare ruimten, maar ook sportaanbod door commerciële aanbieders. Anders of niet georganiseerde sport betreft sportbeoefening buiten een formeel verband zoals een vereniging. Niet georganiseerde sporten en anders georganiseerde sporten worden binnen de gemeente wel betrokken bij beleidsvoorbereiding en uitvoering voor zover zij bijdragen aan het realiseren van missie en doelstellingen. 19

20 3.2.3 Vrijwilligers Vrijwilligers leveren een belangrijke bijdrage aan de leefbaarheid van de samenleving. Of het nu gaat om de zorg, het ouderenwerk, het onderwijs, de sport of het milieu. De inzet van al die vrijwilligers is van onschatbare waarde. Sportverenigingen draaien van oudsher nagenoeg volledig op de inzet van vrijwilligers. Het gaat daarbij om een verscheidenheid aan werkzaamheden zoals de begeleiding van jeugdleden, het verzorgen van trainingen, bestuurlijke en commissie werkzaamheden, administratie, onderhoud en schoonmaak, kantinebeheer. Onder meer door aangescherpte regelgeving (milieu, fiscus, arbo) en uitbreiding van verantwoordelijkheden (specifieke activiteiten voor doelgroepen, sponsoring en marketing, verantwoording van het verenigingsbeleid en taken op het gebied van beheer en/of onderhoud van de accommodatie) wordt steeds meer gevraagd van verenigingen. Zoals eerder in deze sportnota genoemd is het van belang dat de verwachtingen van een vereniging omtrent de inzet van vrijwilligers duidelijk uit worden gesproken en kenbaar worden gemaakt. De ondersteuning van vrijwilligers en het vrijwilligersbeleid is een gemeentelijke taak en maakt onderdeel uit van de Wmo, prestatieveld 4. Daarnaast is het van belang dat de gemeente het belang van de inzet van vrijwilligers breed uitdraagt en kenbaar maakt. Deze opvattingen resulteren in de volgende aanbevelingen: De gemeente Albrandswaard zal deskundigheidsbevordering bij vrijwilligers stimuleren; De gemeente Albrandswaard zal verenigingen stimuleren tot het ontwikkelen van vrijwilligersbeleid; De gemeente Albrandswaard zal de sportvereniging als aantrekkelijke stageplaats voor maatschappelijke stage bevorderen Topsport De Sportstichting erkent weliswaar de voorbeeldfunctie van topsport en de positieve effecten die topsport heeft op de breedtesport, maar vindt dat de gemeente haar prioriteiten bij breedtesport moet leggen. Het is een goede zaak als sportverenigingen zelf plannen maken om topsport te bedrijven, maar de gemeente wil daarmee niet met hogere uitgaven voor sport geconfronteerd worden. Het is dus aan de verenigingen en topsporters zélf om ambities met behulp van landelijke bonden waar te maken. Eveneens erkent de Sportstichting dat de gemeente mogelijkheden heeft van citymarketing bij de organisatie van (top)sportevenementen, maar wij stellen voor hierin geen actief beleid te voeren en het aan de organisatie van dergelijke evenementen over te laten. De gemeente zal wel waar mogelijk aansluiting proberen te vinden bij topsportevenementen in de omliggende gemeenten. 3.3 Accommodaties De voorwaardenscheppende rol van de gemeente krijgt vorm in het stichten, en eventueel beheren en onderhouden van sportvoorzieningen, waaronder voorzieningen in openbare ruimten. 3 Doel van de maatschappelijke stage is dat alle jongeren tijdens hun schooltijd kennis maken met én een onbetaalde bijdrage leveren aan de samenleving, vrijwilligerswerk. Maatschappelijke stage is verplicht voor alle scholieren (VMBO, HAVO, VWO) die vanaf schooljaar in het voortgezet onderwijs binnenstromen. 20