SAMENWERKINGSVERBAND VASTGOEDINFORMATIE HEFFING EN WAARDEBEPALING

Transcriptie

1 SAMENWERKINGSVERBAND VASTGOEDINFORMATIE HEFFING EN WAARDEBEPALING JAARSTUKKEN 2013

2 Inhoudsopgave Jaarverslag Nr. 1 Inleiding Organisatie SVHW Algemene toelichting financiële uitkomsten Informatie Algemeen Beheer Algemeen Beheer financieel Informatie programma 1 Vastgoedinformatie Programma 1 Vastgoedinformatie financieel Informatie programma 2 WOZ-administratie Programma 2 WOZ-administratie financieel Informatie programma 3 Heffingen Programma 3 Heffingen financieel Informatie programma 4 Invordering Programma 4 Invordering financieel 23 Paragrafen 3.1 Weerstandsvermogen Onderhoud kapitaalgoederen Financiering Rechtmatigheid 28 Jaarrekening 4.1 Programmarekening Toelichting op de programmarekening Toelichting op de begrotingsrechtmatigheid Staat van incidentele Baten en Lasten Balans Staat van baten en lasten Waarderingsgrondslagen Toelichting op staat van baten en lasten Toelichting op balans Wet Normering Topinkomens (WNT) Controleverklaring Bijlagen 1 Staat van baten en lasten 47 2 Staat van salarissen en sociale lasten 48 3 Staat van vaste activa 49 4 Staat van geldleningen 50 5 Kostenverdeelstaat 51 6 Afrekening deelnemers Verdeelsleutel BTW

3 1. Inleiding Hierbij bieden wij u de jaarverantwoording en de jaarrekening over het jaar 2013 aan. De jaarrekening 2013 sluit per saldo met een nadelig resultaat van , ten opzichte van de bijgestelde begroting De primitieve begroting voor het jaar 2013 is vastgesteld in de vergadering van het Algemeen Bestuur van 27 juni Bij deze vaststelling was een exploitatie geraamd van en werd een sluitende begroting voorzien door bijdragen van deelnemers van Na de vaststelling van deze begroting zijn er de nodige veranderingen ontstaan in bestuurlijke en organisatorische zin. In het najaar van 2012 is een nieuw Dagelijks bestuur benoemd dat tot taak kreeg de nodige veranderingen door te voeren in de organisatie van SVHW. Een eerste stap was het aanstellen van een nieuwe algemeen directeur hetgeen is geëffectueerd per 4 april De inhoudelijke taken van SVHW lagen stevig onder druk door een verlaging van de oordeelscategorie door de Waarderingskamer naar "kan worden verbeterd" en door een sterke toename van het aantal bezwaarschriften met name tegen de vastgestelde WOZ-waarden (over 2013 zijn stuks ontvangen). Beide aspecten hebben een grote invloed gehad op de bedrijfsvoering gedurende het jaar Daarnaast zijn per 1 januari 2013 zes gemeenten toegetreden als nieuwe deelnemer van het SVHW. Ook deze toetreding heeft de nodige extra druk gelegd op de capaciteit en het aanpassingsvermogen van de organisatie. Bij de vaststelling van de primaire begroting 2013 kon nog geen rekening worden gehouden met de nieuw toegetreden gemeenten en de gevolgen van latere keuzes van het AB. Om deze veranderingen zo goed mogelijk te budgetteren is bij de behandeling van de Voorjaarsnota 2013 en de vaststelling van de begroting 2014 in de vergadering van het AB van 4 juli 2013 tevens besloten om de begroting 2013 bij te stellen. De totale exploitatie is verhoogd van naar door het verhogen van de te verwachten hogere bijdragen van de nieuwe gemeenten van naar en de personele kosten eveneens naar rato aan te passen. 3

4 Bij de Najaarsnota 2013 is wederom een update opgesteld van de lopende budgetten op basis van de uitgaven en inkomsten t/m augustus De Najaarsnota 2013 is behandeld in de AB vergadering van 5 december Algemeen beheer. Bij de primitieve begroting 2013 was aan kosten algemeen beheer een bedrag geraamd van , bij de bijgestelde begroting 2013 is dit mede als gevolg van toetreding van nieuwe deelnemers verhoogd naar Bij de Najaarsnota is gemeld dat een overschrijding werd voorzien van De belangrijkste oorzaken waren meer inhuur van personeel als gevolg van uitbreiding van de directie, inhuur van management op afdelingsniveau en extra inhuur voor de uitvoering van het plan van aanpak voor de Waarderingskamer en de afwikkeling van de grote stroom ontvangen bezwaarschriften tegen de WOZ-waarden. Daarnaast werd een nadeel op de huur voorzien van door het vertrek van SOHW en is de post onvoorzien gehandhaafd op Het uiteindelijke resultaat viel ten opzichte van de najaarsnota gunstiger uit door meer kosten op de vaste personele formatie van , minder inhuur , lagere uitgaven op kantoorartikelen , meer uitgaven voor onderhoud gebouw en op interne faciliteiten een voordeel van Daarnaast is de post onvoorzien vrijgevallen. De kosten van algemeen beheer zijn na de Najaarsnota 2013 niet verder opgelopen, per saldo is nog een voordeel van ontstaan. Ten opzichte van de bijgestelde begroting 2013 is het nadeel Programma Vastgoedinformatie Dit programma is in de bijgestelde begroting 2013 bepaald op Bij de Najaarsnota 2013 werd een nadeel voorzien van Bij de jaarrekening 2013 blijkt het nadeel een voordeel te zijn geworden van De belangrijkste aspecten zijn een voor- en een nadeel bij aanschaf van kaarten en een kostenonderschrijding bij automatisering van Ten opzichte van de bijgestelde begroting 2013 is er een voordeel van Programma WOZ administratie Op dit programma wordt inhuur geraamd voor taxatiekosten, gedingen en adviezen. Hier was een overschrijding voorzien van bij de Najaarsnota. Door het meerwerk van de bezwaar- en beroepschriften is dit nadeel op jaarbasis opgelopen tot

5 Programma Heffingen De primitieve raming van is per saldo bij de Jaarrekening 2013 uitgekomen op Een voordeel van Hiervan is ontstaan door meer aanslagen in eigen beheer uit te brengen. Het voordeel bedraagt ten opzichte van de najaarsnota Programma Invordering Bij het programma Invordering is bij de bijgestelde Najaarsnota 2013 een eerste brutering opgesteld van de opbrengst van invorderingskosten en de proceskostenvergoeding. Voor dit laatste werd een bedrag voorzien van Bij de invorderingskosten werd een ontvangst voorzien van op basis van eerdere jaren. Bij de Jaarrekening geven beide posten een aanzienlijke afwijking. De proceskostenvergoedingen zijn opgelopen naar De invorderingskosten geven een opbrengst van Bij de laatste post is er een nadeel van en bij de proceskostenvergoeding van t.o.v. de najaarsnota Door meer invorderingswerkzaamheden in eigen beheer uit te voeren is op de kosten van dwanginvordering een extra voordeel ontstaan van Per saldo is er een voordeel op het programma invordering ontstaan ten opzichte van de bijgestelde Begroting 2013 van Daarnaast is de opbrengst aan invorderingskosten voor meegevallen, zodat er opgeteld op het gebied van invordering een voordeel staat van Dit resultaat is minder dan geraamd in de najaarsnota Overige opbrengsten Het nadelige resultaat in de overige opbrengsten ontstaat door het uitblijven van renteopbrengsten. In de bijgestelde begroting 2013 is een opbrengst begroot van Het werkelijke rente resultaat 2013 was echter geen opbrengst maar een last van (effect nadelig ). Een ander nadelig effect in het resultaat van de overige opbrengsten 2013 zijn lagere huur opbrengsten. In de bijgestelde begroting 2013 is rekening gehouden met een met een periode van verhuur aan SOHW van 1 jaar. De werkelijke verhuurperiode in 2013 bedroeg echter een halfjaar. Hierdoor ontstaat een nadelig effect van t.o.v. de bijgestelde begroting. Bijdragen van de deelnemers Bij de bijgestelde begroting 2013 is de te verwachten bijdrage van de deelnemers verhoogd van naar Op deze post is een nadeel van door lagere aantallen op regels, aanslagbiljetten enz.. 5

6 Hiermee ontstaat het volgende totaalbeeld voor het onderdeel algemeen beheer en de programma's: Programma Primaire Bijgestelde Najaars- Jaar- Verschil Begroting Begroting rapportage rekening BB-JR Algemeen Beheer Vastgoedinformatie WOZ Administratie Heffingen Invordering Totaal Lasten Opbrengst invord.kosten Overige opbrengsten Opbrengst deelnemers Totaal Baten Resultaat De controle door de accountant heeft op basis van dit document plaatsgevonden, de verklaring van de accountant treft u aan in dit document. In de AB vergadering van december 2013 is besloten om het weerstandsvermogen te behouden om een nadelig resultaat van een jaarexploitatie op te kunnen vangen. Het weerstandsvermogen bedraagt Wij stellen u voor de jaarrekening zoals voorliggend vast te stellen en het nadelig resultaat van ten laste te brengen van het weerstandsvermogen. Hiermee wordt het weerstandsvermogen en blijft daarmee boven de bepaalde ondergrens van Klaaswaal, 9 april 2014 Het dagelijks bestuur SVHW, K.J. van Eldik Algemeen directeur drs. P.J. Verheij RA Voorzitter 6

7 2.1 Organisatie SVHW Taken en deelnemers Het SVHW verzorgt voor de deelnemers de volgende werkzaamheden: a. de heffing en invordering van belastingen b. de uitvoering van de Wet waardering onroerende zaken c. de uitvoering van de Basisregistraties Adressen en Gebouwen (BAG) De deelnemers in het SVHW per 31 december 2013 zijn: Uitvoering BAG de gemeenten: Aalburg Ja Alblasserdam Ja Albrandswaard Nee Barendrecht Nee Bergambacht Ja Bernisse Ja Binnenmaas Ja Boskoop Ja Brielle Ja Cromstrijen Ja Goeree-Overflakkee Nee Hardinxveld-Giessendam Nee Hellevoetsluis Ja Korendijk Ja Lansingerland Nee Molenwaard Nee Nederlek Ja Nieuwkoop Ja Oud-Beijerland Ja Ouderkerk Ja Schoonhoven Ja Strijen Ja Vlist Ja Werkendam Nee Woudrichem Ja Zederik Nee het waterschap Hollandse Delta n.v.t de gemeenschappelijke regeling RAD n.v.t. Ontwikkelingen deelnemers De gemeenten Aalburg, Goeree-Overflakkee, Lansingerland, Werkendam en Woudrichem zijn per 1 januari 2013 toegetreden voor de uitvoering van de Wet WOZ en de heffing en invordering van de gemeentelijke belastingen. Voor de gemeenten Aalburg en Woudrichem verzorgt SVHW tevens de uitvoering van de BAG. Kengetallen SVHW De ontwikkeling van het aantal inwoners binnen SVHW is: Aantal inwoners Totale gebied Inwoners deelnemende WOZ Aantal SVHW gemeenten objecten aanslagen 31 december december januari

8 Dagelijks Bestuur De samenstelling van het Dagelijks Bestuur is per 31 december 2013: dhr. P.J. Verheij (wethouder Alblasserdam) dhr. A.C.M. van Eekhout (heemraad Hollandse Delta) dhr. G.M.J. Jansen (wethouder Strijen) dhr. P.M. Melzer (wethouder Nieuwkoop) dhr. M. Trouwborst (wethouder Goeree-Overflakkee) voorzitter acquisitie en toekomst strategie wnd. voorzitter personeelszaken financiën bedrijfsvoering Organogram SVHW SVHW heeft een procesgerichte organisatie.het MT bestaat uit de directie en de afdelingshoofden. Bedrijfsvoering SVHW 2013 Eind 2012 is door het AB een nieuw Dagelijks bestuur gekozen en is besloten de directie uit te breiden met een algemeen-directeur a.i., dit laatste is geeffectueerd in april De Waarderingskamer had in 2012 haar oordeelscategorie voor SVHW verlaagd naar kan worden verbeterd. Het besluit van de Waarderingskamer noodzaakte tot het opstellen van een plan van aanpak om verbeteringen door te voeren in de werkzaamheden voor de WOZ-administratie en hieraan een vertaling te geven in de uitvoering van aanvullende werkzaamheden. Door de ontwikkelingen op de onroerend goed markt was het jaar 2013 voor burgers en de no cure no pay bureaus een topjaar voor het indienen van bezwaren. Het gevolg was dat er WOZ-bezwaren zijn ingediend die gedurende de rest van het jaar een grote druk hebben gelegd op de reguliere bedrijfsvoering. De wettelijke afdoeningstermijn van 31 december is voor alle bezwaarschriften niet gehaald. Hierdoor is de noodzaak van inhuur van externe adviseurs en taxateurs duidelijk toegenomen. Medewerkers De organisatie kende de vacatures controller en twee afdelingshoofden, alle functies werden ingevuld door interim medewerkers. Daarnaast was er sprake van veel financiële ruimte op de reguliere raming voor personeelskosten. Het was gebruikelijk deze speelruimte te gebruiken voor de dekking van de kosten van inhuur. Gelet op de kostenongelijkheid van deze grootheden zat hier de nodige financiële spanning en was er alle aanleiding om te starten met de werving van eigen medewerkers. 8

9 Er zijn meerdere wervingstrajecten geweest. Het resultaat was de benoeming van een nieuwe controller per 1 november 2013 en twee nieuwe afdelingshoofden per 1 februari Daarnaast is overgegaan tot de aanstelling van een communicatiemedewerkster en zijn er vijf nieuwe medewerksters benoemd voor de bemensing van een eigen klantcontactcentrum (KCC). Dit KCC heeft als doel de vakmensen te ontlasten van eerstelijns activiteiten en hen meer vrij te spelen voor werkzaamheden van hun eigen niveau. Daardoor eemt de behoefte aan externe inhuur af. Voor het jaar 2013 heeft dit effect van omzetting van inhuur naar eigen formatie nog nauwelijks financieel voordeel opgeleverd. Voor automatisering zijn de nodige veranderingen doorgevoerd. In het 3 e kwartaal is het serverpark voor office en andere applicaties vervangen en is de beveiliging van de systemen verbeterd. Deze incidentele kosten zijn gedekt door gebruik te maken van een reservering op de balans. Dienstverlening De dienstverlening is in de loop van het jaar 2013 een thema geworden. Het medewerkersbewustzijn voor een klantgerichte benadering is bevorderd en geconcretiseerd door de invoering van een Klantcontactcentrum. De benoemingen hebben in 2013 plaatsgevonden, waarna het KCC begin 2014 is gestart. In de praktijk blijkt telefonie een belangrijk medium voor ons contact met onze burgers. Afgelopen jaar zijn er telefoongesprekken gevoerd. Ook de website is erg belangrijk, gedurende het jaar 2103 waren er unieke bezoekers. Op de website zijn aanpassingen doorgevoerd voor verbetering van de klantgerichtheid, leesbaarheid en klantsturing. Met deelnemers zijn er veel contacten. Enkele deelnemers hebben erg veel vragen aan de organisatie. Daarom bekijkt SVHW in hoeverre een betere stroomlijning van informatievoorziening kan plaatsvinden waardoor incidentele vragen zoveel mogelijk teruglopen door verbetering en beter gebruik van bestaande faciliteiten. Daarnaast wordt ook bezien wat de achtergrond is van de vraagstelling, zodat er meer zicht komt op de vraag achter de vraag en meer kan worden bekeken welke rolverdeling er moet zijn tussen SVHW en zijn deelnemers. 9

10 2.2 Algemene toelichting financiële uitkomsten ( x 1.000) 1 Exploitatie uitkomsten De winst- en verliesrekening over 2013 sluit af met een nadelig jaarresultaat van ,--. Geraamd batig jaarresultaat 2013 was 0,00. De verschillen tussen de rekeningcijfers 2013 en de raming 2013 zijn als volgt opgebouwd. verschil t.o.v. raming 2013 Exploitatieresultaat -248 Bij: Buitengewone baten 0 Af: Buitengewone lasten 0 Jaarresultaat -248 De stijging van het exploitatieresultaat ten opzichte van de raming 2013 wordt veroorzaakt door: 1 Personeelskosten Huisvestingskosten 36 3 Kapitaallasten 0 4 Algemene kosten Automatiseringskosten 76 6 WOZ-kosten 10 7 Overige kosten heffing en invordering Onvoorzien 50 9 Kosten Conversie Bijdrage deelnemers Opbrengst invorderingskosten Overige opbrengsten Financieringspositie -248 De financieringspositie per 31 december 2013 is als volgt: Boekwaarde van de investeringen: - Materiële vaste activa De financiering heeft als volgt plaatsgevonden: - Schuldrestant opgenomen langlopende geldleningen Algemene reserve Financieringsoverschot

11 2.3 Algemeen beheer Informatie Omschrijving kostenplaats Een aantal kosten heeft betrekking op alle producten, m.n. betreft dit de personeelskosten. Deze worden in eerste instantie verantwoord op deze kostenplaats en aan het einde van het jaar toegerekend aan de producten. Lasten De personeelskosten zijn lager dan de raming doordat enkele ontstane vacatures in 2013 (nog niet) zijn vervuld. Voorts is een geraamde personeelsuitbreiding nog niet gerealiseerd. I.v.m. vervanging tijdens ziekte, het opvangen van pieken in de werkzaamheden en het vervullen van vacatures is tevens een bedrag betaald voor de inschakeling van tijdelijk personeel. Baten De totale kosten zijn aan de producten toegerekend op basis van de werkelijke tijdsbesteding van de medewerkers. Personeel In 2013 zijn 15 medewerkers in dienst getreden en hebben 4 medewerkers de organisatie verlaten. Personeelsgegevens De cijfers hebben, m.u.v. het ziekteverzuim, betrekking op de situatie aan het einde van het kalenderjaar Personeel, aantallen Percentage deeltijd 88,4% 85,8% Aantal fte's 68,9 54,9 Ziekteverzuim 4,0% 3,1% Ziekteverzuim excl. zwangerschapsverlof 3,2% 2,1% Aantal mannen Aantal vrouwen Leeftijd t/m 30 jaar jaar jaar jaar jaar en ouder 4 3 Opleidingen De permanente educatie is sinds enkele jaren verankerd in de organisatie Daarnaast hebben meerdere medewerkers externe opleidingen gevolgd en seminars bijgewoond. De medewerkers van SVHW hebben het gewenste aantal PE-punten behaald. 11

12 2.3.1 Algemeen beheer financieel Categorie Rekening Begroting bijgesteld Begroting primair Rekening LASTEN 1.0 Salarissen en sociale lasten Vergoedingen en toelagen Reis- en verblijfkosten Vergoeding woon-werkverkeer Vergoeding gebruik eigen auto Kosten voorziening vacatures Cursussen en congressen Bedrijfsgeneeskundige dienst Overige personeelslasten Totaal personele kosten Kapitaallasten Kosten tijdelijk personeel Kosten verzekeringen Kantoorartikelen Abonnementen Vervanging en onderhoud inventaris Nutsvoorzieningen Porti en telefoon Belastingen Kosten salarisverwerking Onderhoud gebouw Kosten interne faciliteiten Diensten van derden Onvoorzien Reservering Totaal lasten BATEN Toerekening aan product: 6.2 Vastgoedinformatie WOZ-administratie Heffingen Invordering Kosten conversie t.l.v Vergoeding uittreding gemeenten 78 Vergoeding conversie gemeenten Overige opbrengsten Totaal baten Saldo

13 2.4 Programma 1 Vastgoedinformatie Informatie Doelstelling Dit programma heeft betrekking op het verzamelen, registreren en bewerken van de basisgegevens van alle deelnemers in het SVHW. Wat hebben we bereikt Belastingbestanden van alle deelnemers zijn in 2013 actueel gehouden Wat hebben we daarvoor gedaan Verwerken van kadastrale informatie, bevolkingsmutaties, bouwvergunningen en informatie van de deelnemers. Wat heeft het gekost Lasten De toegerekende kosten algemeen beheer betreffen voornamelijk de eigen personeelskosten, die op basis van een urenregistratie aan de diverse producten zijn toegerekend. Baten De bijdrage van de deelnemers is gebaseerd op een vast bedrag per object. Gemeenten in de Hoeksche Waard 4,90 per object Overige gemeenten in gebied Waterschap HD 4,40 per object Overige gemeenten buiten gebied Waterschap HD 6,95 per object Gemeenten buiten gebied Waterschap HD zonder BAG 8,40 per object Waterschap Hollandse Delta 5,13 per object RAD Hoeksche Waard 2,30 per object Gemeente Goeree-Overflakkee (exclusief BAG) 5,26 per object Kwantitatieve gegevens 2013 Aantal WOZ-objecten Aantal kadastrale percelen Aantal bouwvergunningen per jaar Vastgoedinformatie Het SVHW beschikt over een vastgoedbestand, waarin alle percelen, objecten, gebruikers, eigenaren en de relaties tussen deze attributen zijn opgenomen. Dit betreft zowel administratieve als geografische informatie. Deze vastgoedinformatie wordt niet alleen benut voor de heffing van belastingen, maar wordt ook aan de gemeenten en waterschap geleverd ter ondersteuning van de beleidsbepaling op allerlei andere beleidsterreinen. De deelnemers binnen SVHW kunnen on-line de bestanden van SVHW raadplegen. Dit betreft zowel de administratieve data als de geografische informatie. Tevens kunnen alle deelnemers de actuele foto's van alle gebouwen en de luchtfoto's raadplegen. 13

14 Geografische InformatieSysteem (GIS) / digitale bestemmingsplannen In 2010 is gestart met de implementaties van webservices bij de deelnemers. Inmiddels zijn er ca. 30 webservices ontwikkeld. Op deze wijze koppelen de deelnemers de vastgoedgegevens van SVHW aan hun eigen data, zonder fysieke uitwisseling van bestanden. Deze ontwikkeling heeft in 2009 ook geleid tot de inrichting van een systeem voor registratie en publicatie van digitale bestemmingsplannen. Dit systeem is vanaf november 2009 operationeel en functioneerde ook in 2013 tot grote tevredenheid. Stelsel van basisregistraties De invoering van het stelsel van basisregistraties is voor SVHW en haar deelnemers van grote betekenis. In 2010 is SVHW gestart met de voorbereidingen voor het realiseren van de koppelingen tussen de respectieve basisregistraties. De hiervoor vereiste ICT-inrichting vindt plaats overeenkomstig de in 2009 vastgestelde informatie-architectuur SVHW. BAG-GBA koppeling SVHW voert voor 18 gemeentelijke deelnemers de Basisregistratie Adressen en Gebouwen (BAG) uit. SVHW levert de BAG gegevens dagelijks aan de Landelijke Voorziening BAG en aan de gemeenten. Vanaf 2011 is hiervoor de koppeling BAG-GBA operationeel. Landelijke Voorziening WOZ Vanaf 1 januari 2014 wordt de Landelijke Voorziening WOZ verplicht. In 2012 is SVHW gestart met de voorbereidingen voor de invoering van de LV WOZ. Als eerste stap is hiervoor nieuwe WOZ-software aangeschaft. BAG-WOZ koppeling Min of meer gelijk met de LV WOZ dienen de gemeenten de BAG-WOZ koppeling te implementeren. De hiervoor benodigde software is in het tweede kwartaal 2013 beschikbaar. In 2012 is gestart met de voorbereidingen voor de BAG-WOZ koppeling. Wet kenbaarheid publiekrechtelijke beperkingen (WKPB) De WKPB verplicht alle overheden de publiekrechtelijke beperkingen te gaan registreren. De WKPB administratie bestaat in essentie uit enerzijds het binnen maximaal vier dagen na de bekendmaking registreren van nieuwe besluiten en anderzijds het maandelijks bijhouden van alle kadastrale mutaties. Zowel de nieuwe besluiten als de kadastrale mutaties moeten dagelijks aan de Landelijke Voorziening worden geleverd. De WKPB administratie vertoont grote overeenkomsten met, en ligt in zekere zin in het verlengde van de BAG. De WKPB is 1 juli 2007 in werking getreden. Vanaf deze datum verzorgt het SVHW voor het merendeel van haar deelnemers de WKPB administratie. 14

15 2.4.1 Programma 1 Vastgoedinformatie financieel Categorie Rekening Begroting bijgesteld Begroting primair Rekening LASTEN 2.0 Kapitaallasten 3.4 Kosten aankoop externe data Kosten automatisering ,4 Kosten conversie 102 Toerekening kosten algemeen beheer: 6.2 Registratie basisgegevens Leveren vastgoedinformatie T.b.v. basiskaarten Totaal lasten BATEN 3.4 Bijdragen deelnemers Totaal baten Totaal baten Totaal lasten Jaarresultaat voordelig

16 2.5 Programma 2 WOZ-administratie informatie Doelstelling Dit programma heeft betrekking op het bijhouden van de waardering van de onroerende zaken t.b.v de belastingheffing voor de deelnemers. Hierbij is inbegrepen de (her) taxatie van de onroerende zaken binnen het gebied van de gemeentelijke deelnemers. Wat hebben we bereikt Het toekennen van een waarde voor de gebouwde eigendommen. Wat hebben we daarvoor gedaan Het taxeren van de gebouwde eigendommen Wat heeft het gekost Lasten De taxatiekosten betreffen de kosten van inschakeling van externe organisaties voor de taxatie van de onroerende zaken. De toegerekende kosten algemeen beheer betreffen voornamelijk de eigen personeelskosten welke op basis van een urenregistratie aan de diverse producten worden toegerekend. Baten De bijdrage van de deelnemers is gebaseerd op een vast bedrag per object. Gemeenten in de Hoeksche Waard 7,60 per object Overige gemeenten in gebied Waterschap HD 7,60 per object Overige gemeenten buiten gebied Waterschap HD 6,55 per object Gemeenten buiten gebied Waterschap HD zonder BAG 7,95 per object Waterschap Hollandse Delta 1,05- per object Kwantitatieve gegevens 2013 Aantal te waarderen WOZ-objecten Aantal bezwaarschriften Uitvoering Wet WOZ In 2013 is de herwaardering naar prijspeildatum 1 januari 2012 uitgevoerd. De uitvoering van de de jaarlijkse waardering is tijdig afgerond. In 2013 zijn er WOZ-bezwaren ingediend. In 2012 heeft de Waarderingskamer het kwaliteitsoordeel neerwaarts bijgesteld van "naar behoren" naar "kan verbeterd worden". Naar aanleiding hiervan is voor de waardering van incourante objecten en agrarische objecten overgestapt op de TIOX-methodiek. Tevens is de permanente marktanalyse voor courante niet-woningen verbeterd en is veel inspanning geleverd voor de controle van de secundaire objectkenmerken. De controle van de secundaire objectkenmerken is in 2013 afgerond. 16

17 Door een procesmatige aanpak van de Wet WOZ slaagt het SVHW er al gedurende een aantal jaren in de WOZ-kosten tot een minimum te beperken. Blijkens de benchmark 2012 van de Waarderingskamer bedragen de WOZ-kosten van het SVHW 8,84 per object. Het landelijk gemiddelde bedraagt 16,06 per WOZ-object. 17

18 2.5.1 Programma 2 WOZ-administratie financieel Categorie Rekening Begroting bijgesteld Begroting primair Rekening LASTEN 2.0 Kapitaallasten 3.4 Taxatiekosten Kosten gedingen en adviezen Toerekening kosten algemeen beheer 6.2 Bijhouden gegevens Totaal lasten BATEN 3.4 Bijdragen deelnemers Opbrengst diensten voor derden Totaal baten Totaal baten Totaal lasten Jaarresultaat nadelig

19 2.6 Programma 3 Heffingen infomatie Doelstelling Dit programma heeft als doelstelling het opleggen van aanslagen. Wat hebben we bereikt Aanslagen zijn tijdig geprint en verzonden. In 2013 zijn bezwaar- en verzoekschriften behandeld. Wat hebben we daarvoor gedaan Alle activiteiten met betrekking tot het opleggen van aanslagen en betreft o.a. - het printen van de aanslagen door een extern bureau; - het behandelen van bezwaar- en beroepschriften; - het verwerken van de waardegegevens voor de waterschappen. Wat heeft het gekost Lasten De WOZ-kosten gemeenten hebben betrekking op de overname van gegevens van die gemeenten, die niet in het eigen vastgoedinformatiesysteem zijn opgenomen. De accountantskosten betreffen de controle van de administratie en jaarrekening. De toegerekende kosten algemeen beheer betreffen voornamelijk de eigen personeelskosten, die op basis van een urenregistratie aan de diverse producten worden toegerekend. Baten De bijdrage van de deelnemers is gebaseerd op een vast bedrag per aanslag. Daarnaast bestaat de bijdrage van het waterschap uit de door het SVHW te betalen vergoeding voor het leveren van de WOZ-gegevens door de gemeenten welke geen deel uit maken van de gemeenschappelijke regeling. gemeenten in de Hoeksche Waard 1,25 per aanslag gemeenten Albrandswaard, Barendrecht, Bernisse, Brielle, Goeree-Overflakkee en Hellevoetsluis 1,25 per aanslag overige gemeenten 0,75 per aanslag waterschap Hollandse Delta 1,28 per aanslag RAD Hoeksche Waard 0,75 per aanslag WOZ-kosten Hollandse Delta Kwantitatieve gegevens 2013 Aantal aanslagen Aantal aanslagbiljetten Aantal verzoek- en bezwaarschriften Aanslagen Naast de reguliere werkzaamheden, zijn er in januari 2012 conversiewerkzaamheden voor de de gemeenten Nieuwkoop en Zederik uitgevoerd. In 2012 zijn voor alle deelnemers de aanslagen binnen de normen van de dienstverleningsovereenkomsten opgelegd. De data waarop (nagenoeg) alle aanslagen werden opgelegd zijn: - zuiveringsheffing bedrijven Hollandse Delta januari - gemeentelijke belastingen februari - zuiveringsheffing en aanslagen voor de ingezetenen Hollandse Delta februari - watersysteem- en wegenheffing gebouwd; gemeenten binnen SVHW februari 19

20 - watersysteem- en wegenheffing ongebouwd; gemeenten binnen SVHW mei - waterschapsysteem- en wegenheffing (on)gebouwd; gemeenten buiten SVHW mei aanslagbedrag aanslagbiljetten aanslagen bezwaar-en verzoekschriften ingekomen afgedaan niet afgedaan per 31/

21 2.6.1 Programma 3 Heffingen financieel Categorie Rekening Begroting bijgesteld Begroting primair Rekening LASTEN 3.4 Vervaardigen aanslagen (externe kosten) Kosten bijsluiters WOZ-kosten gemeenten Accountantskosten Overige diensten derden Toerekening kosten algemeen beheer 6.2 Vervaardigen aanslagen Bezwaar-en beroepschriften Totaal lasten BATEN 3.4 Bijdragen deelnemers Opbrengst diensten voor derden PM PM Totaal baten Totaal baten Totaal lasten Jaarresultaat nadelig

22 2.7 Programma 4 Invordering informatie Doelstelling Dit programma heeft als doelstelling alle werkzaamheden betreffende de invordering. Wat hebben we bereikt Een hoog percentage van de opgelegde aanslagen is ontvangen. Wat hebben we daarvoor gedaan In dit programma zijn opgenomen alle werkzaamheden betreffende de invordering, zoals: - bijhouden debiteurenadministratie; - bijhouden financiële administratie; - behandelen van kwijtscheldingsverzoeken; - verzenden van aanmaningen en dwangbevelen; - het treffen van overige invorderingsmaatregelen; - beoordelen invorderbaarheid en het doen van voorstellen t.b.v. oninbaarverklaringen. Wat heeft het gekost Lasten De betekening en invordering van dwangbevelen worden in belangrijke mate door eigen personeel uitgevoerd. De toegerekende kosten algemeen beheer betreffen voornamelijk de eigen personeelskosten welke op basis van een urenregistratie aan de diverse producten worden toegerekend. Baten Voor de invordering is aan de deelnemers 0,65 per aanslagbiljet gerestitueerd. Kwantitatieve gegevens 2013 Aantal aanslagbiljetten Aantal aanmaningen Aantal dwangbevelen Aantal verzoeken om kwijtschelding De invordering van de opgelegde aanslagen is overeenkomstig de planning verlopen Aanmaningen Dwangbevelen Verzoeken om kwijtschelding

23 2.7.1 Programma 4 Invordering financieel Categorie Rekening Begroting bijgesteld Begroting primair Rekening LASTEN 3.4 Kosten dwanginvordering Proceskosten Bank- en girokosten Voorziening oninbare invorderingskosten -45 Toerekening kosten algemeen beheer 6.2 Bijhouden financiële administratie Verwerking mutaties debiteurenadministratie Dwanginvordering Kwijtscheldingen Totaal lasten BATEN 3.4 Bijdragen deelnemers Opbrengst invorderingskosten Opbrengst diensten voor derden 2.0 Vergoeding rente bank Opname voorziening oninbare invorderingskosten 0 73 Totaal baten Totaal baten Totaal lasten Jaarresultaat nadelig

24 3.1 Paragraaf Weerstandsvermogen Het weerstandsvermogen is "het vermogen van de SVHW om niet-structurele risico's op te vangen zonder het beleid en de bedrijfsvoering aan te passen". Op grond van de Wet gemeenschappelijke regelingen zijn de deelnemers verplicht eventuele tekorten bij een gemeenschappelijke regeling aan te vullen. Het SVHW verwerkt de dagelijkse kosten in de tarieven van de producten. Een eventueel overschot/ tekort aan het einde van het jaar wordt in rekening of in mindering gebracht op de te ontvangen bedragen van de deelnemers. In formele zin loopt het SVHW geen risico, omdat zij eventuele tekorten afwentelt op de deelnemers aan de gemeenschappelijke regeling. Het SVHW streeft ernaar om risico 's zoveel mogelijk te ondervangen. Dat is de reden waarom diverse verzekeringen afgesloten zijn voor het onroerend goed, inventaris en personeel. De risico's waarmee het SVHW geconfronteerd zou kunnen worden zijn: a. automatiseringsomgeving; b. calamiteiten van huisvesting; c. renterisico op een geldlening; d. personeel SVHW is een belangrijke organisatie voor haar 28 deelnemers. Continuïteit van de bedrijfsvoering is daarom essentieel. Het borgen van de bedrijfsvoering dient op het niveau van directie en DB te kunnen worden beslist. Bij opvangen van de gevolgen van calamiteiten is het onwenselijk dat dat afhankelijk zou zijn van de besluitvorming van de deelnemers. Gelet op genoemde risico's en de behoefte aan continuïteit van de bedrijfsvoering is het gewenst een financiële buffer in stand te houden. In de vergadering van het Algemeen bestuur van 5 december 2013 is daarom besloten de omvang vast te stellen op minimaal en maximaal Er doen zich geen juridische procedures voor, die aanleiding kunnen geven tot enig financieel nadeel. Eind 2004 is bij de Bank Nederlandse Gemeenten een lening van met een looptijd van 30 jaar aangetrokken. Deze lening heeft gedurende de gehele looptijd van 30 jaar een vast rentepercentage van 4,445%, zodat er geen sprake is van een financieel risico. 24

25 3.2 Paragraaf Onderhoud kapitaalgoederen Ultimo december 2004 heeft het SVHW voor eigen gebruik het kantoor Rijksstraatweg 3B te Klaaswaal aangekocht. De aankoopprijs bedroeg Het kantoorpand was bij aankoop in goede staat van onderhoud. Na aankoop is het gehele gebouw voorzien van airconditioning. Eind 2009 is onderzoek ten behoeve van een meerjarig onderhoudsplan uitgevoerd. Het meerjarig onderhoudsplan is begin 2010 opgeleverd en wordt als uitgangspunt gehanteerd voor het uitvoeren van het noodzakelijke onderhoud. In 2013 is het gebruikelijke reguliere onderhoud uitgevoerd. 25

26 3.3 Paragraaf Financiering 1 Algemeen De financieringsparagraaf gaat in op de eisen van de wet Fido. Er blijkt uit, dat de uitvoering van de treasuryfunctie alleen de publieke taak dient, het beheer prudent is en dat aan de kasgeldlimiet en renterisiconorm is voldaan. 2 Treasurybeheer De volgende risico`s zijn voor de organisatie van belang: Renterisicobeheer Kredietrisicobeheer Renterisicobeheer Het doel van het renterisicobeheer is het beheersen van de risico`s die voortvloeien uit de mogelijkheid dat de rentelasten van vreemd vermogen in de toekomst hoger zouden worden dan gewenst zou zijn. De aangetrokken geldlening heeft gedurende de looptijd (30 jaar) een vast rentepercentage. Kredietrisicobeheer Per twee weken vinden afgeronde voorschotbetalingen plaats aan de deelnemers. De hoogte van het voorschot wordt bepaald aan de hand van de werkelijk ontvangen belastingopbrengsten per deelnemer. Een gering bedrag wordt gereserveerd voor restituties. Ultimo elk kwartaal wordt aan de deelnemers een overzicht verstrekt van de stand van de invordering alsmede van de ontvangsten en de daarop in mindering gebrachte voorschot afdrachten. Medio van het jaar worden de geraamde bijdragen van de deelnemers in de kosten van dienstverlening ontvangen. Het verstrekken van gelden aan derden in welke vorm dan ook komt niet voor. Kasgeldlimiet 2013 (x 1.000) 1e kwart. 2e kwart. 3e kwart. 4e kwart. Omvang begroting Kasgeldlimiet 8,2% Vlottende schuld 2 Opgenomen gelden < 1 jaar Vlottende middelen 3 Rekening-courantsaldi < 1 jaar Totaal netto vlottende schuld (2)-(3) Ruimte onder kasgeldlimiet (1)-(4)

27 3.3 Paragraaf Financiering Renterisico vaste schuld x Renteherziening 1a vaste schuld o/g 0 Renteherziening 1b vaste schuld u/g 0 2 Netto renteherziening (1a-1b) 0 Nieuwe 3a vaste schuld 0 Nieuwe 3b verstrekte lange leningen 0 4 Netto nieuwe vaste schuld 0 5 Betaalde aflossingen 61 6 Herfinanciering (laagste van 4 en 5) 0 7 Renterisico vaste schuld (2 en 6) 0 Renterisiconorm 8 Begrotingstotaal Vastgesteld % (20%) Renterisiconorm (minimumnorm) Renterisico vaste schuld 0 11 Ruimte (10-7) Financiering Leningen Het saldo van de aangetrokken geldleningen is per 1 januari Op de lening van de Bank Nederlandse Gemeenten is in afgelost. Bij deze lening bedraagt het vaste rentepercentage 4,445 %. Relatiebeheer Het SVHW heeft met de Bank Nederlandse Gemeenten en de INGbank een rekening-courantverhouding. Deze banken vallen beide onder Nederlands toezicht. 27

28 3.4 Paragraaf Rechtmatigheid Inleiding In zijn vergadering van 4 juli 2013 heeft het Algemeen Bestuur het "Normenkader controleprotocol" voor 2013 vastgesteld. Aan de colleges van B. en W. en de dagelijkse besturen van waterschap Hollandse Delta en RAD is een concept aangereikt ten behoeve van het normenkader voor de interne regelgeving. De dagelijkse besturen hebben hierover overeenkomstig besloten. Begrotingsrechtmatigheid In de toelichting begrotingsrechtmatigheid 2013 is een analyse gegeven van de stijging van het exploitatieresultaat ten opzichte van de raming Hieronder wordt een analyse gegeven van de rechtmatigheid van de hogere lasten en de lagere baten ten opzichte van de bijgestelde begroting De overschrijdingen en onderschrijdingen worden ingedeeld volgens de richtlijnen in het controleprotocol, zoals op 4 juli 2013 vastgesteld door het Algemeen Bestuur. Richtlijn c. Extra baten gedekt door kosten Invorderingskosten 156 De invorderingsbaten zijn 399 hoger dan begroot. Richtlijn e. Extra kosten niet tijdig gesignaleerd. Programma Vastgoedinformatie 0 toerekening kosten Programma WOZ administratie 196 toerekening kosten Programma Heffing 126 toerekening kosten Programma Invordering 2 toerekening kosten Doorbelasting wordt pas bij jaarrekening bepaald en kan daarom niet eerder worden gesignaleerd. Richtlijn l. Kostenoverschrijdingen buiten de invloedsfeer Programma Heffing 0 WOZ-kosten Overschrijdingen en onderschrijdingen behorend tot de richtlijnen c.e en l zijn volgens het controleprotocol rechtmatig. 28

29 4.1 Programmarekening. (x ) Omschrijving Rekening 2013 Begroting 2013 bijgesteld Begroting 2013 primair Rekening 2012 programma Baten Lasten Saldo Baten Lasten Saldo Baten Lasten Saldo Baten Lasten Saldo Vastgoedinformatie WOZ-administratie Heffingen Invordering Subtotaal programma`s Uitkering resultaat Resultaat voor bestemming Toevoeging reserves Onttrekking reserves Resultaat na bestemming

30 4.1.1 Toelichting op de programmarekening Voor de verantwoording van de jaarcijfers 2013 per programma wordt eveneens verwezen naar het jaarverslag. Toelichting op de programmarekening Voor de verantwoording van de jaarcijfers 2013 per programma wordt eveneens verwezen naar het jaarverslag, onderdelen: - Programma 1 Vastgoedinformatie (informatie en financieel) Voor een analyse van de verschillen tussen begroting en realisatie wordt verwezen naar de programmaverantwoording Vastgoedinformatie. - Programma 2 WOZ-administratie (informatie en financieel) Voor een analyse van de verschillen tussen begroting en realisatie wordt verwezen naar de programmaverantwoording WOZ-administratie. - Programma 3 Heffingen (informatie en financieel) Voor een analyse van de verschillen tussen begroting en realisatie wordt verwezen naar de programmaverantwoording Heffingen. - Programma 4 Invordering (informatie en financieel) Voor een analyse van de verschillen tussen begroting en realisatie wordt verwezen naar de programmaverantwoording Invordering. 30

31 4.1.2 Toelichting begrotingsrechtmatigheid 2013 (x ) Algemeen beheer Begroting Begroting Rekening 2013 primair 2013 bijgesteld 2013 Verschil prognose bijgestelde begroting / rekening 2013 Gerapporteerd aan AB via najaarsnot a Nog nader toe te lichten Rechtmatig tot stand gekomen Personele kosten Kapitaallasten Personeel derden Verzekeringen Kantoorartikelen/abonnementen Salarisadministratie Onderhoud gebouw Nutsvoorzieningen Porti en telefoon Belastingen Kosten interne faciliteiten Diensten van derden Onvoorzien Totaal JA Vastgoedinformatie Kapitaallasten Kosten kadaster Digitale kaarten Kamer van Koophandel GBA Cyclomedia Kosten automatisering Uren conversie Totaal JA WOZ administratie Taxatiekosten Kosten gedingen en adviezen Totaal JA Heffingen Vervaardigen aanslagen Kosten bijsluiters WOZ kosten derden Accountantskosten Overige diensten derden Totaal JA Invordering 0 Kosten dwanginvordering Bankkosten Proceskostenvergoeding Totaal JA Totaal generaal uitgaven JA 0 0 Opbrengst invorderingskosten Ontvangen rente Sub-totaal (A) Overig opbrengsten (rioolrecht,afvalst.personeel) Conversiekosten Bijdragen deelnemers Overige opbrengsten verhuur SOHW Sub-totaal (B) Totaal generaal inkomsten (A+B) Totaal generaal Toelichting: De afwijkingen op taxatiekosten (programma WOZ Administratie) en de proceskostenvergoeding zijn niet voorzien. Bij het opstellen van de najaarsnota was de verwachting dat deze kosten lager zouden uitvallen. Data Vergaderingen AB: Primaire begroting juni 2012 Bijgestelde begroting juli 2013 Najaarsrapportage - 5 december

32 4.2 Staat van incidentele Baten en Lasten 2013 Kostensoort Incidentele Lasten Kosten conversie 2012 Conversie kosten 102 Automatiseringskosten Migratiekosten Novell - Windows 220 Totaal incidentele lasten 322 Kostensoort Incidentele Baten Kosten conversie 2012 Opbrengst conversie 138 Overige opbrengsten Verdeling Eigen Vermogen OVO 16 Bijdragen deelnemers Aanvullende werkzaamheden deelnemers 18 Automatiseringskosten Vrijval licentiekosten 180 Overige personeelslastenvergoeding overname personeel 39 Totaal incidentele baten 391 Incidenteel resultaat (batig) 69 Opmerking: Blijkens de jaarrekening 2013 zijn er duidelijk meer personele kosten uitgegeven dan geraamd. De genoemde oorzaken zijn onder meer extra werkzaamheden door de uitvoering van het plan van aanpak overeenkomstig de afspraak met de Waarderingskamer en het hoge aantal af te wikkelen bezwaar- en beroepschriften tegen de WOZ-waarden. Het is niet aan te geven welk deel hiervan incidenteel danwel structureel is geweest. Om reden hiervan is hiervoor geen incidenteel bedrag vermeld. 32

33 4.3. Balans per 31 december 2013 ( x 1.000) Activa Passiva Vaste activa Vaste passiva Materiële vaste activa Eigen vermogen Algemene Reserve Totaal Nog te bestemmen resultaat Nog te bestemmen resultaat voorgaande jaren 0 5 Vaste schulden Totaal Onderhandse leningen van binnenlandse banken Totaal Totaal vaste activa Totaal vaste passiva Vlottende activa Vlottende passiva Uitzettingen Netto vlottende schulden Vorderingen openbare lichamen Crediteuren Af te dragen ontvangsten Totaal Liquide middelen Overlopende passiva Kassaldi 9 9 Banksaldi Totaal Totaal Overlopende activa Totaal vlottende activa Totaal vlottende passiva Totaal-generaal Totaal-generaal

34 4.4. Staat van baten en lasten 2013 ( x 1000,--) nr. Omschrijving Rekening Begroting Begroting Rekening bijgesteld 2013 primair 2012 Lasten 1 Personeelskosten Huisvestingskosten Kapitaallasten Algemene kosten Automatiseringskosten WOZ-kosten derden Overige kosten heffing en invordering Onvoorzien Totaal lasten Baten 9 Kosten conversie Bijdragen deelnemers Opbrengst invorderingskosten Overige opbrengsten Totaal baten Bedrijfsresultaat Uitkering resultaat Resultaat voor bestemming Toevoeging aan algemene reserve Resultaat na bestemming

35 4.5. Waarderingsgrondslagen Algemeen De waardering van de activa en passiva en de bepaling van het resultaat berusten op de grondslag van verkrijgings- of vervaardigingsprijs of nominale waarde, tenzij hierna anders is vermeld. De baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop zij betrekking hebben. Balanswaardering Vaste activa Deze activa zijn gewaardeerd tegen historische kostprijs verminderd met de daarop toegepaste afschrijvingen, bepaald op basis van de verwachte levensduur dan wel de periode waarop de investeringen betrekking hebben. De afschrijvingen zijn berekend volgens het annuïtaire systeem. Dit betreft enkel investeringen met een economisch nut Vlottende activa De vorderingen zijn gewaardeerd tegen de nominale waarde, met aftrek van de voorziening voor oninbaarheid. Voorzieningen De voorzieningen zijn gewaardeerd tegen nominale waarde. Overige activa en passiva Voorzover in het bovenstaande niet anders is aangegeven, worden activa en passiva gewaardeerd op nominale waarde. Resultaatbepaling Het resultaat wordt bepaald met in achtneming van de hiervoor vermelde waarderingsgrondslagen. Baten worden verantwoord in het jaar waarin zij zijn gerealiseerd. Lasten worden opgenomen in het jaar waarin zij voorzienbaar zijn. Afschrijvingen De afschrijvingen op vaste activa worden gebaseerd op basis van verkrijgings- of vervaardigingsprijs. Afschrijvingen vinden plaats volgens de annuïtaire methode op basis van geschatte levensduur dan wel de periode waarop de investeringen betrekking hebben. Niet in de balans opgenomen verplichtingen Hier worden alleen verplichtingen groter dan vermeld. 35

36 4.6 Toelichting op de staat van baten en lasten ( x 1.000,-- ) Lasten Rekening Begroting Begroting Rekening 1 Personeelslasten bijgesteld 2013 primair Salarissen Netto vergoedingen Reis-verblijfkosten Vergoeding gebruik eigen auto Cursus / congressen Overige personeelslasten Kosten voorziening vacatures Vergoeding woon-werkverkeer Bedrijfsgeneeskundige dienst sub-totaal Kosten tijdelijk personeel Totaal ad. 1 Salariskosten huidig personeel salariskosten sociale lasten Totaal sociale lasten in % van de salariskosten 25,8% 20,5% 16,3% 16,2% personeelsformatie in FTE ultimo ,9 60,0 60,0 53,9 gemiddelde salariskosten in 57,1 74,6 61,7 63,1 De salarissen zijn lager dan geraamd doordat niet in alle bestaande vacatures en uitbreidingen voor geheel 2013 was voorzien. Mede hierdoor is in 2013 gebruik gemaakt van ingehuurd personeel. ad. 6 De overige personeelskosten zijn lager dan begroot door ontvangst van zwangerschapsuitkeringen van het UWV, een eenmalige teruggave basispremie WAO/WIA 2013 en een bijdrage in de overname van personeel door de gemeente Lansingerland. ad. 7 De kosten voorziening vacatures zijn hoger dan de bijgestelde begroting door externe uitbesteding van werving- en selectie. Externe wervingskosten zijn niet opgenomen in de bijgestelde begroting Rekening Begroting Begroting Rekening 2 Huisvestingskosten bijgesteld 2013 primair Nutsvoorzieningen Belastingen Onderhoud gebouw Interne faciliteiten Porti en telefoon Totaal ad. 3 De kosten van onderhoud gebouwen zijn lager dan de bijgestelde begroting doordat er minder onderhoudswerkzaamheden zijn uitgevoerd aan het gebouw. Rekening Begroting Begroting Rekening 3 Kapitaallasten bijgesteld 2013 primair Afschrijvingen Rente Totaal