Baggerbeleidsplan van Schieland en de Krimpenerwaard Baggeren met beleid. 24 oktober Versie: concept 4.0

Transcriptie

1 Baggerbeleidsplan van Schieland en de Krimpenerwaard Baggeren met beleid 24 oktober 2006 Versie: concept 4.0

2

3 Inhoudsopgave 1 Inleiding Externe ontwikkelingen Landelijke ontwikkelingen Waterwet Nationaal Bestuursakkoord Water (NBW) Europese Kaderrichtlijn Water (KRW) Flora en Faunawet (Ffw) Asbestbeleid Wet Bodembescherming (Wbb) Besluit bodemkwaliteit (Bbk) Provinciale ontwikkelingen Nota Uitwerking Baggerbeleid (NUB III) Beleidsplan Groen, Water en Milieu (BGWM) Ambities en koers Ambities Legger Frequentie, marges en omvang baggerverwijdering Baggerachterstand Prioritering baggerwerkzaamheden Flora Faunawet en Asbestbeleid Obstakels in watergangen Baggeraanwas Verwerking van de baggerspecie Ontvangstplicht Baggeren in stedelijk gebied Sanering waterbodems Bijdragen aan derden Procesbeschrijving en protocollen Financiering Uitgaven Uitvoeren reguliere onderhoudsbaggerwerkzaamheden Verwijderen extra baggervoorraad Baggeren grote wateren Uitvoeren saneringsbaggerwerkzaamheden Schouw buitengewoon onderhoud Bijdrageregelingen aan derden Overige werkzaamheden ten behoeve van het baggeren Inkomsten en besparingen Bijdrage vanuit Subbied Verrekening ontvangstplicht Kostenbesparende maatregelen Planning activiteiten...22 Afkortingenlijst...23 Bijlagen...24 Bijlage 1: tabellen met kwaliteitsverdeling bagger, baggerverwerking en eenheidsprijzen van 26

4 3 van 26

5 1 Inleiding Het baggerbeleidsplan geeft het beleid voor de periode 2007 t/m 2010 met een doorkijk voor de baggerinspanning tot In het plan wordt ingegaan op de consequenties van nieuwe wetgevingen en beleidsdoelstellingen van hogere overheden, alsook de interne ontwikkelingen binnen het hoogheemraadschap. Met de fusie van de twee waterschappen ontstond de noodzaak om beleid en uitvoering van de twee voormalige waterschappen te harmoniseren. In dit plan zijn deze op elkaar afgestemd. De keuzes uit doorlichting van het waterbeheer en het inzicht in de kosten en baggerachterstanden in het deelgebied van Schieland waren eveneens aanleiding om voor de komende jaren een duidelijke koers neer te zetten. Daarnaast is het waterbeheersplan in concept gereed en vormt dit het interne kader voor het onderhoud de komende jaren. Bij het onderhoud van de watergangen moet verder worden voldaan aan de verplichtingen voortkomend uit de legger van het waterschap. De looptijd van het plan bedraagt 4 jaar. Gezien de diverse externe en interne ontwikkelingen wordt na 2 jaar bezien op welke onderdelen aanpassingen noodzakelijk zijn. Het beleidsplan geeft een kader van de externe ontwikkelingen en ambities van HHSK, waarna de koers voor het baggeren de komende jaren wordt neergezet. Een van de ontwikkelingen die ingrijpende gevolgen heeft voor de baggerverwerking betreft het Besluit Bodemkwaliteit (Bbk). Aan de uitwerking van dit besluit in een Ministeri?le Regeling (MR) wordt nog gewerkt. Het Bbk en de MR zullen begin februari 2007 van kracht worden. Een overgangsregeling voor de periode is in opbouw. De consequenties van het Bbk en de MR zijn nu nog niet te overzien. Ook zullen de nieuwe legger, nieuwe afspraken over het baggeren en de verwerking van bagger in het stedelijk gebied, alsook de onderzoeken ten aanzien van verwerkingsmogelijkheden, flora en fauna, asbest aanleiding geven om het beleid aan te passen. Leeswijzer Het baggerbeleidsplan start in hoofdstuk 2 met de relevante externe ontwikkelingen, waarin de kaders en doelstellingen voor het baggerbeleid zijn verwoord. De consequenties van deze ontwikkelingen voor het baggerbeleid voor HHSK worden toegelicht in hoofdstuk 3. In dit hoofdstuk wordt ingegaan op de ambities van het waterschap en koers met betrekking tot de baggerverwijdering, het wegwerken van de baggerachterstand, de baggerverwerking, de ontvangstplicht, het baggeronderhoud in stedelijke gebieden, de baggersanering, de bijdrageregeling naar derden en enkele uitvoeringsaspecten. In hoofdstuk 4 worden de benodigde financiële middelen toegelicht. Vervolgens biedt hoofdstuk 5 een overzicht van de diverse geplande activiteiten de komende jaren. 4 van 26

6 5 van 26

7 2 Externe ontwikkelingen De landelijke en provinciale ontwikkelingen worden weergegeven. Per ontwikkeling worden de gevolgen voor het baggerbeleid samengevat. 2.1 Landelijke ontwikkelingen Vanuit het belang van de baggerproblematiek wordt ingegaan op de landelijke ontwikkelingen met betrekking tot: - Waterwet - Nationaal Bestuursakkoord Water - Europese Kaderrichtlijn Water - Flora en Faunawet - Asbestbeleid - Wet Bodembescherming - Besluit bodemkwaliteit Waterwet Begin 2008 zal de Waterwet in werking treden inclusief het Waterbesluit met een uitvoeringsregeling. De waterwet beoogd door samenvoeging en modernisering van bestaande wetgevingen een vereenvoudiging door te voeren, waarbij een heldere taakverdeling voor de verschillende overheidspartijen en een niet vrijblijvende samenwerking belangrijke uitgangspunten zijn. De Waterwet geeft het waterschap meer instrumenten om de wateropgave volgend uit het Nationaal Bestuursakkoord water en de Europese Kaderrichtlijn Water te kunnen uitvoeren. Geen directe gevolgen voor het baggeren Nationaal Bestuursakkoord Water (NBW) Volgens de afspraken van het NBW dient de waterhuishouding in 2015 te voldoen aan de werknormen bij het huidige klimaat. In het ontwerp WBP is een maatregelenpakket aangegeven om aan de werknormen te gaan voldoen. Naast deze maatregelen is er vanuit gegaan dat het watersysteem functioneert op basis van de gehanteerde baggerfrequentie van 10 jaar en een gemiddelde baggeraanwas van de waterlopen. In 2015 moet de waterhuishouding aan de normen van het NBW voldoen. Het baggeronderhoud moet dan in evenwicht zijn met de baggeraanwas Europese Kaderrichtlijn Water (KRW) Voor de KRW dienen nadere keuzes te worden gemaakt voor waterkwaliteitsdoelen en bijbehorende maatregelen. De KRW schrijft voor dat in 2009 stroomgebiedbeheersplannen moeten zijn opgesteld. Deze plannen moeten de doelstellingen en de benodigde maatregelen aangeven. In het deelstroomgebied Rijn-West werken de verschillende overheden aan de implementatie en uitwerking van de KRW. Zo is in 2006 de globale verkenning van mogelijke kwaliteitsdoelen en maatregelen tot stand gekomen. De daadwerkelijke doelen en maatregelen zullen in 2007 worden ontwikkeld. Een verbetering van de waterkwaliteit kan bereikt worden door het verwijderen van alle bagger en door het vergroten van de waterdiepte. Het betreft naast de invloed van de waterbodem op de fysisch/chemische kwaliteit van het water ook de invloed op de ecologische kwaliteit van het water waarbij de nutriëntbelasting een belangrijke rol speelt. 6 van 26

8 In 2015 moet het watersysteem voldoen aan de kwaliteitsnormen van de KRW. Het baggeronderhoud moet op orde zijn en zonodig worden geïntensiveerd. Dit betekent voor het baggeronderhoud eventueel een vergroting van de waterdiepte of een hogere frequentie Flora en Faunawet (Ffw) Sinds 2002 is de Ffw van kracht. De wet geeft uitvoering aan de nationale en internationale doelstellingen voor natuur in Nederland. Vele soorten van de flora en fauna zijn hiermee beschermd. Bij ruimtelijke/inrichtings en onderhoudswerkzaamheden dient rekening gehouden te worden met deze beschermde soorten en is een ontheffing noodzakelijk. Ook van de waterschappen wordt verwacht dat ze zorgvuldig omgaan met natuur en dat ecologische doelstellingen verbonden zijn met duurzaam beheer en onderhoud van onze watergangen, waterkeringen en wegen. Sinds februari 2005 is een vrijstellingsbesluit van kracht en moeten waterschappen vrijstelling aanvragen voor onderhouds- en inrichtingswerkzaamheden. Voor deze verplichting kan ontheffing worden verkregen, als de waterschappen voldoen aan een gedragscode. Met deze gedragscode, opgesteld onder toezicht van de Unie van waterschappen, geldt meestal een vrijstelling voor zeldzame soorten. In de gedragscode staat beschreven hoe schade door werkzaamheden aan de beschermde dieren en planten kan worden voorkomen of tot een minimum kan worden beperkt. Een ontheffing is nog wel nodig bij ruimtelijke ontwikkelingen (nieuwe werken en reconstructies) en waterbodemsanering. Vanaf 2002 is voor inrichtings- en onderhoudswerkzaamheden een ontheffing nodig in verband met de bescherming van flora en fauna. Voor het uitvoeren van baggerwerkzaamheden kan door het overnemen van de gedragscode voor waterschappen en het aanpassen van de activiteiten vrijstelling worden gekregen Asbestbeleid Asbest is een verzamelnaam voor een aantal in de natuur voorkomende mineralen, die zijn opgebouwd uit fijne vezels. Het inademen van deze vezels kan ernstige ziekten veroorzaken zoals longkanker, asbestose en mesotheliomen. Dit is de reden dat de overheid wettelijke regels voor het omgaan met asbest heeft gemaakt. Het asbestbeleid is nog sterk in beweging. Bij de baggerwerkzaamheden is de productregeling asbest van toepassing. In deze ministeriële regeling ( ) zijn de methoden voor de bepaling van de restconcentratienorm van asbest in de (water)bodem vastgelegd. In de NEN 5707 en de NTA 5727 wordt aangegeven op welke wijze resp. voor de bodem en waterbodem inspectie, monstername en analyse dient te worden uitgevoerd. In 2005 is voor de Krimpenerwaard een globaal asbestinventarisatieonderzoek naar de aanwezigheid van asbest in en langs de waterlopen afgerond. In Schieland is nog géén globaal asbestinventarisatieonderzoek uitgevoerd. Vanaf 2005 moet rekening worden gehouden met het asbestbeleid Wet Bodembescherming (Wbb) Per 1 januari 2006 is de Wbb in werking getreden. De wetswijziging is voor de saneringsparagraaf uitgewerkt in afzonderlijke circulaires voor de land- en waterbodem. De circulaire waterbodem is sinds 31 mei 2006 van kracht. Door de wetswijziging wordt niet meer uitgegaan van het streven de bodem na sanering op te leveren voor multifunctioneel gebruik, maar van locatiespecifieke doelstellingen. De spoedeisendheid van waterbodemsaneringen wordt bepaald door situaties met onaanvaardbare risico s voor mens en ecologie en voor verspreiding van verontreinigingen naar grond- en oppervlaktewater. In een nader onderzoek dienen de risico s in beeld te worden gebracht volgens een nieuw saneringscriterium (Sedisol en Omega). Hierbij vindt onder meer een afweging plaats of sanering een belangrijke bijdrage levert aan het tijdig bereiken van de goede toestand zoals vereist vanuit de KRW. 7 van 26

9 Vanaf 2006 moet bij het saneren van waterbodems worden voldaan aan de circulaire waterbodem, waarin een nieuw saneringscriterium is opgenomen Besluit bodemkwaliteit (Bbk) Begin februari 2007 wordt het Bbk ingevoerd. Dit besluit vervangt het Bouwstoffenbesluit. In het nieuwe besluit is grond en bagger als een apart onderdeel opgevoerd en maakt dus geen onderdeel meer uit van bouwstoffen. Voor het onderdeel grond en bagger is nieuw beleid opgesteld. Het nieuwe beleid geeft meer mogelijkheden om niet schone grond en bagger te verwerken op bodem in het stedelijke gebied. Uitgangspunt is in ieder geval dat minimaal dezelfde hoeveelheid grond en bagger kan worden afgezet waarvan momenteel sprake is. De toepassingsmogelijkheden worden gerelateerd aan de kwaliteit van de ontvangende bodem en het toekomstige gebruik van deze bodem (zoals moestuinen, wonen, industrie). Van essentieel belang hierbij is de toetsing van de kwaliteit van de nieuwe bodem op risico s voor het functioneren van mens, ecosysteem, landbouw en verspreiden via grondwater binnen die functie. Getoetst wordt aan normen voor stoffen waarvan de grenzen liggen tussen de achtergrondwaarde 2000 en de interventiewaarde. Aan deze normering wordt nog gewerkt. Het Bbk onderscheidt drie kaders voor het toepassen en twee kaders voor het verspreiden van grond en bagger: Een gebiedsspecifiek kader Een generiek kader Een kader voor grootschalige verwerking van grond en bagger Een kader voor verspreiden van baggerspecie op aangrenzende percelen Een kader voor verspreiden van grond en bagger in oppervlaktewater Aan elk kader worden weer specifieke voorwaarden gesteld. Zo krijgt de gemeente in het gebiedsgericht kader de mogelijkheid om de bodemkwaliteit binnen hun beheersgebied te verbeteren of te verslechteren met het toepassen van grond of bagger van elders. Op gebiedsniveau mag de bodemkwaliteit door het opbrengen van grond en bagger per saldo echter niet minder worden. Indien de gemeente geen gebruik maakt van deze bevoegdheid zal bij het toepassen van grond en bagger op bodem getoetst worden aan het generieke kader. In dat geval wordt bij de afweging van de gewenste gebruiksfuncties en de aanwezige of beoogde bodemkwaliteit getoetst aan landelijke referentiewaarden. Hierbij geldt dat de aanwezige bodemkwaliteit nooit slechter mag worden, ook al krijgt de locatie een gebruiksfunctie waarbij lagere eisen kunnen worden gesteld aan de bodemkwaliteit. Voldoet de baggerkwaliteit niet aan deze eisen dan zal de bagger doorgaans tegen hoge kosten moeten worden verwerkt in definitieve depots. De gemeente kan dus een grote rol spelen in het verwerken van de bagger tegen de laagst maatschappelijke kosten. Voor de verspreiding van bagger op de kant is van belang dat in plaats van de 20 m zone nu het gehele (aangrenzende) perceel benut kan worden. De uitvoering van het Bbk wordt nader uitgewerkt in een Ministeriële Regeling (MR). Daarnaast wordt gewerkt aan een overgangsregeling voor de periode Vanaf 2007 moet worden voldaan aan het Besluit Bodemkwaliteit waarin de kaders staan voor de verwerking van baggerspecie. Voor de uitwerking van het gebiedsgericht kader worden met de gemeenten nadere afspraken gemaakt over de verwerking van de bagger binnen het beheersgebied van de gemeente. Na de invoering van het Bbk en de MR in februari 2007 wordt gehandeld volgens de overgangsregeling, waarbij gebruik gemaakt kan worden van zowel de vigerende normering als van de MR van het Bbk. 8 van 26

10 2.2 Provinciale ontwikkelingen Vanuit het belang van de baggerproblematiek wordt ingegaan op de provinciale ontwikkelingen met betrekking tot: - Nota Uitwerking Baggerbeleid III - Beleidsplan Groen, Water en Milieu Nota Uitwerking Baggerbeleid (NUB III) De NUB is een nadere uitwerking van het provinciale baggerbeleid zoals weergegeven in de nota Evaluatie Baggerbeleid Zuid-Holland. De provincie heeft de NUB in 2004 geactualiseerd in een NUB III. De NUB is een handreiking die aangeeft hoe omgegaan moet worden met baggerspecie uit de regionale wateren in Zuid-Holland. Het betreft het proces van bemonsteren, analyse, beoordelen, verwijderen, verspreiden, hergebruiken en verwerken. Daarbij wordt ingespeeld op de vigerende wet- en regelgeving. Door het Besluit Bodemkwaliteit zal per 1 januari veel veranderen in de wet- en regelgeving. Voor het proces van bemonsteren (in verdachte en onverdachte watergangen) en verwijderen zal de NUBIII zeker nog van waarde zijn. De verzamelde analysegegevens van de waterbodems zijn naast het belang van de verwerkingsmogelijkheden ook van belang voor het opstellen van de waterbodemkwaliteitskaarten. Met deze kaarten kunnen de gebieden met verdachte en onverdachte watergangen worden geactualiseerd. Bij het waterbodemonderzoek en de verdere uitvoering van de baggerwerkzaamheden moet worden voldaan aan de handreiking van de NUBIII, die onder meer aangeeft dat er een kaart met verdachte en onverdachte watergangen moet zijn vastgesteld Beleidsplan Groen, Water en Milieu (BGWM) In het BGWM (juni 2006) geeft de provincie Zuid-Holland een strategische visie en tactische doelen voor het groen, water en milieubeleid. Het plan omvat het geactualiseerde provinciale Milieubeleidsplan en het Waterhuishoudingsplan, waarbij ingespeeld wordt op recente Landelijke en Europese wetgeving. Voor het deel waterbodems en baggeren gaat de provincie nader in op het Tienjarenscenario waterbodems (TJS) en het Kabinetsstandpunt Waterbodems door belang te hechten aan de jaarlijkse rapportage over de voortgang van het baggeren (via het monitoringsprogramma van het TJS) en het instellen van een Regionaal bestuursakkoord Waterbodems. De provincie stelt als lange termijn doelen dat alle waterbodems in 2025 zijn gesaneerd en dat in 2015 de (nader af te spreken) waterdiepten zijn gerealiseerd ten behoeve van de waterkwaliteitsverbetering. Voor de korte termijn wil de provincie dat in 2009 de Kralingse Plas is gesaneerd en dat in 2010 alle watergangen op een onderhoudsniveau zijn gebracht waarbij onderhoud en aanwas in evenwicht zijn. Tenslotte vindt de provincie dat zoveel mogelijk bagger binnen het gebied van herkomst verspreid dan wel toegepast moet worden. De verontreinigde bagger kan tot 2013 worden gestort in de Slufter. Hiervoor heeft de provincie een overeenkomst afgesloten met de beheerders van de Slufter. Op de korte termijn moet vanuit het BGWM de Kralingse Plas in 2009 zijn gesaneerd en moet het onderhoud van de waterbodems in 2010 in orde zijn. 9 van 26

11 3 Ambities en koers De landelijke en provinciale ontwikkelingen vormen mede het kader voor het beleid en de uitvoering van het hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard. Basis voor dit beleid is de verplichting om op grond van de keur en leggers de boezem- en hoofdwatergangen op voldoende diepte te houden. Daarnaast onderhoudt het HHSK een beperkt aantal overige watergangen en wegsloten, waaronder alle wegsloten in de Krimpenerwaard en een aantal overige watergangen in Capelle aan den IJssel. In cijfers: circa 100 km boezem, 800 km hoofdwatergang, 85 km wegsloten en 60 km overige watergangen. Bij het baggerbeleid is voorts het waterbeheersplan een belangrijk kader voor het onderhoud de komende jaren. Voor het baggeronderhoud van de ruim 1000 km watergang zal het hoogheemraadschap, rekening houdend met de wet- en regelgeving van hogere overheden, op een eigen wijze invulling geven aan het baggerbeleid. Hierna wordt ingegaan op de ambities en de koers van de verschillende facetten van dit beleid. 3.1 Ambities Op basis van de externe en interne kaders heeft HHSK voor de komende planperiode de volgende ambities geformuleerd. Verwijdering bagger De hoofd- en boezemwatergangen moeten in 2015 voldoen aan een waterdiepte die afgestemd is op de doelstellingen van het NBW met betrekking tot wateroverlast en waarbij zo mogelijk extra waterdiepte wordt gerealiseerd vanuit het belang van de waterkwaliteit. In samenwerking met de KRW-partners wordt onderzocht waar en op welke wijze profielverruiming gewenst is uit oogpunt van verbetering van de water- en ecologische kwaliteit. Prioriteit wordt daarbij gegeven aan de hoofd- en overige watergangen in de onderscheiden waterlichamen. Deze zullen in 2007 in beeld worden gebracht. Uitgangspunt voor het baggerwerk van alle watergangen is een verondieping ten opzichte van de leggermaat van maximaal 20%. Afhankelijk van het waterhuishoudkundige belang van de watergang kan hiervan worden afgeweken. De baggerachterstanden in het gebied van Schieland zullen binnen 10 jaar worden ingelopen. De watergangen worden eenmaal per 10 jaar baggerschoon opgeleverd, waarbij de bagger in de Krimpenerwaard wordt verwijderd tot maximaal 0,40 meter en in wegsloten tot maximaal 0,25 meter onder de huidige vastgestelde leggermaat. Zonodig wordt in gebieden met instabiele vaste bodems frequenter gebaggerd (door telkens een dunne laag te verwijderen) of door herprofilering van de vaste bodem. In 2015 zal het baggeronderhoud van de hoofd- en boezemwatergangen in evenwicht zijn met de baggeraanwas. Hierbij is de huidige leggermaat het uitgangspunt voor het baggerbeleid. Gezien de aanwezige baggerachterstanden in Schieland (zie ook de hoofdstuk 3.4 en wordt het niet mogelijke geacht voor dit gebied te voldoen aan de termijnen vastgelegd in het BGWM van de provincie Zuid-Holland. Volgens dit beleidsplan zou het onderhoud van de waterbodems in 2010 op orde moeten zijn. Verwerking De uitkomende bagger wordt zoveel mogelijk verspreid op het aangrenzende land. Indien dit niet haalbaar is, wordt getracht de bagger te verwerken in nuttige toepassingen. In samenwerking met gemeenten wordt hieraan invulling aan gegeven (door middel van een door de gemeente op te stellen bodembeheersplan). Met de nieuwe wetgeving krijgen de gemeenten conform het Besluit Bodemkwaliteit de mogelijkheid verwerkingslocaties te creëren 10 van 26

12 (al dan niet via tijdelijke of doorgangsdepots). Als laatste optie is afvoer naar een stortlocatie in beeld. Uitvoering Bij de voorbereiding en uitvoering van het baggerwerk worden de regels en afspraken vanuit het asbestbeleid en de gedragscode van de Ffw aangehouden. Afspraken in stedelijk gebied In het stedelijk gebied worden de hoofdwatergangen door het waterschap en de overige watergangen door de gemeente en particulieren onderhouden. Uit oogpunt van maatschappelijk laagste kosten dient nagegaan te worden of het onderhoud van alle watergangen in het stedelijk gebied het beste bij één partij kan worden gelegd (zie ook hoofdstuk 3.11). In de planperiode wordt onderzoek verricht naar een optimalisatie van deze taakverdeling tussen gemeente en HHSK betreffende het baggerwerk en de baggerverwerking voor alle watergangen in het stedelijk gebied. Bijdragen aan derden Aan derden wordt een vergoeding gegeven voor het baggeren, verwijderen en verwerken van verontreinigde bagger die niet verspreidbaar is (zie ook hoofdstuk 4.1.6). Een vergoeding zal overeenkomstig het concept WBP ook gegeven worden voor het extra verdiepen van overige watergangen. Financiële aspecten HHSK spant zich in zoveel subsidie-inkomsten te verwerven uit mogelijke bijdrageregelingen zoals de Subbiedregeling en de Wet bodembescherming (baggersanering). Er wordt actief gezocht naar (goedkopere) alternatieven voor het baggeren. Aanbestedingen van leveringen, diensten en werken worden conform het nieuwe aanbestedingsbeleid uitgevoerd, waarbij gezocht wordt naar nieuwe mogelijkheden om baggerwerkzaamheden zo doelmatig en efficiënt mogelijk, eventueel voor langere perioden, aan te besteden. 3.2 Legger De huidige uitgangspunten voor de te verwijderen baggerlaag verschillen per deelgebied. Zo wordt in het deelgebied Schieland de baggerlaag verwijderd tot de vereiste waterdiepte welke is vastgelegd in de legger. In het deelgebied Krimpenerwaard worden de hoofdwatergangen gebaggerd tot 40 cm onder de huidige leggermaat. Deze laag van 40 cm is afgelopen jaren extra verwijderd ten behoeve van een verwachte waterkwaliteitsverbetering. In de planperiode worden de leggers geactualiseerd en zo nodig worden de leggermaten aangepast op de diepte welke vereist is voor een goede waterafvoer en waterkwaliteit. HHSK stelt in het nieuwe ontwerp waterbeheersplan dat voor het bereiken van een goed ecosysteem alle watergangen minimaal dienen te voldoen aan een leggermaat van 50 cm. Een aantal overige watergangen in het gebied van Schieland zullen daardoor op kosten van HHSK 10 cm dieper moeten worden gebaggerd/gegraven, tenzij de bodemstructuur zich daartegen verzet. Medio 2007 worden deze watergangen geïnventariseerd. In 2009 heeft het hoogheemraadschap voor het gehele beheersgebied een actuele legger beschikbaar. De gevolgen van mogelijk wijzigingen van de leggermaten van de hoofd- en boezemwatergangen zijn nu nog niet inzichtelijk en dus niet verwerkt in dit plan. 11 van 26

13 3.3 Frequentie, marges en omvang baggerverwijdering De uitvoering van het baggeronderhoud is gebaseerd op een gelijktijdige aanpak van de overige en hoofdwatergangen conform de schouwvakkenindeling. Op deze wijze wordt het risico beperkt dat dunne bagger uit niet gebaggerde watergangen wegstroomt in gebaggerde watergangen. Het gebied van HHSK is ingedeeld in baggervakken overeenkomend met schouwvakken. De frequentie van het baggeronderhoud van de hoofdwatergangen wordt vanaf 2007 voor het gehele gebied van Schieland en de Krimpenerwaard gesteld op 1 x per 10 jaar. Daar waar de waterafvoer of de waterkwaliteit ontoelaatbaar verslechtert/afneemt wordt tussentijds extra gebaggerd. In het gebied van de Krimpenerwaard geldt voor de overige watergangen nog een overgangstermijn tot 2010 waarbij gebaggerd wordt (op basis van de schouwcyclus) met een frequentie van 1 x per 8 jaar. Watergangen worden gebiedsgericht (geclusterd) gebaggerd wanneer sprake is van een verondieping van 20% ten opzichte van de leggermaat op voorwaarde dat de aanwezige (dikte van de) baggerlaag op een technisch doelmatige en efficiënte manier verwijderd kan worden. Kostentechnische aspecten zijn hierbij leidend. Daarom worden hoofdwatergangen in de Krimpenerwaard reeds bij een percentage verondieping van 10% ten opzichte van de leggermaat gebaggerd, omdat bij een verondieping van meer dan 10% en het baggeren met overdiepte baggerlagen ontstaan die te dik zijn om met behulp van zuigertechnieken op een doelmatige en efficiënte manier te kunnen verwijderen. Op basis van de ervaringscijfers 2002 t/m 2006 (Doorlichting Waterbeheer 2006) is de prognose dat jaarlijks circa m 3 (circa m 3 per jaar in Schieland en circa m 3 per jaar in de Krimpenerwaard) regulier onderhoudsbaggerspecie verwijderd zou moeten worden. 3.4 Baggerachterstand In 2000 leidde een herziene schouwvakindeling in het gebied van Schieland tot een nieuwe baggerplanning. Vanaf 2002 is de uitvoering van het baggerprogramma structureel opgepakt. In Rotterdam werd na het herpolderen in 2001 voor de watergangen met een achterstand een apart traject ingegaan tot aan Dit traject wordt in 2006 afgerond. In 2003 zijn de prognoses en kosten van het baggeren tussentijds geëvalueerd en zijn de uitgaven enigszins naar boven bijgesteld. Echter, onvoldoende om alle geplande werkzaamheden goed uit te voeren, zo bleek in de tijd. Dit is mede door de ophanden zijnde fusie niet verder opgepakt. Doordat bepaalde baggerwerkzaamheden waren vertraagd, ontstond er in 2004 nog geen financieel tekort. Echter in 2005 werd het budget wel overschreden, terwijl de voorziening geen soelaas meer bood. In 2006 is om financiële redenen een deel van de voorziene werkzaamheden in zowel Schieland als in de Krimpenerwaard opgeschort. Op dit moment is er sprake van twee soorten achterstanden in het gebied van Schieland: watergangen die langer dan 10 jaar geleden zijn gebaggerd, als gevolg van de overschakeling in 2000, alsook de achterstanden opgelopen door het opschorten van baggerwerkzaamheden in de afgelopen jaren. De eerste soort betreft in totaal ca m3; de tweede soort gaat over in totaal ca m3 vanuit de jaren 2005 en De achterstanden in de Krimpenerwaard zijn beperkt van omvang. Om de baggerachterstanden in het deelgebied Schieland in te lopen worden extra middelen beschikbaar gesteld. Door het treffen van efficiëntiemaatregelen en de periode van inlopen te stellen op 10 jaar zal de jaarlijkse extra lastendruk beperkt worden. 12 van 26

14 3.5 Prioritering baggerwerkzaamheden In de watergangen in het deelgebied Schieland is momenteel nog meer bagger aanwezig dan de reguliere hoeveelheid (langer dan 10 jaar terug), zodat bij het baggeren ook meer moet worden verwijderd. Daarnaast zijn er nu onderzoeksgegevens beschikbaar van de baggervakken 2005 en Om met de beschikbare middelen en onderzoeksresultaten zo doelmatig en snel mogelijk conform de baggercyclus het onderhoud uit te voeren, wordt in Schieland voor de selectie van te baggeren watergangen in de planperiode het volgende uitgangspunt gebruikt. Ieder jaar worden eerst de watergangen geselecteerd waar waterhuishoudkundige knelpunten aanwezig zijn. Op deze manier wordt getracht wateroverlast en klachten te voorkomen. Door de huidige grotere hoeveelheden bagger in de watergangen kunnen de baggervakken niet integraal worden gebaggerd. Daarom wordt jaarlijks uit de baggervakken geselecteerd op basis van gebiedsgerichte overwegingen, afspraken met gemeenten en mogelijke inkomsten uit subbied. Met de voorziene financiële middelen is het streven erop gericht de aanwezige achterstand in een periode van 10 jaar weg te werken. In de Krimpenerwaard wordt de baggercyclus het uitgangspunt voor het uitvoeren van de baggerwerkzaamheden. 3.6 Flora Faunawet en Asbestbeleid Flora en faunawet Uitgangspunt is de gedragscode toe te willen passen voor de werkzaamheden die door en voor het waterschap worden uitgevoerd. Tot op heden treft het hoogheemraadschap maatregelen om conform de Ffw de aanwezige flora en fauna tijdens de uitvoering van baggerwerkzaamheden zo goed mogelijk te beschermen, maar er wordt nog niet conform de richtlijnen uit de gedragscode gewerkt. Op basis van de uit te voeren inventarisatie van de beschermde soorten Ffw en hun locatie van voorkomen kan de werkwijze tot aan de implementatie en de werkwijze nadien worden aangegeven. Vervolgens worden protocollen/richtlijnen opgesteld voor de uitvoering van baggerwerkzaamheden (inclusief de gevolgen voor baggerverwerking) en voor het in te zetten materieel en mensen. De implementatie van de gedragscode is voorzien in Een en ander zal een flinke impact op het handelen bij onderhoudswerkzaamheden hebben. Tot de implementatie is afgerond worden geen ontheffingen voor de uitvoering van baggerwerkzaamheden aangevraagd. Totdat de inventarisatie van zwaarder beschermde soorten is afgerond, wordt daarom bij de voorbereiding en uitvoering van baggerwerkzaamheden uitgegaan van de aanwezigheid van juridisch zwaarder beschermde soorten en worden de werkzaamheden op de aanwezigheid van deze soorten afgestemd. Asbestbeleid HHSK beschikt nog niet over een gebiedsdekkende kaart met asbestverdachte locaties. Dit is voor de voorbereiding en uitvoering van onderhoudsbaggerwerkzaamheden wel noodzakelijk. Daarom wordt in 2007 een globaal asbestinventarisatieonderzoek uitgevoerd om een gebiedsdekkende kaart te verkrijgen. Hierbij wordt afstemming gezocht met de provincie Zuid-Holland. Vervolgens wordt in het herziene baggerbeleidsplan beleidsmatig vastgelegd welke locaties als verdacht worden beschouwd. Asbestverdachte locaties worden bij de voorbereiding van baggerwerkzaamheden conform de geldende wet- en regelgeving op de aanwezigheid van asbest onderzocht. Op basis van de resultaten van het voorbereidende onderzoek worden zo nodig bij de uitvoering van de baggerwerkzaamheden aanvullend maatregelen getroffen. 13 van 26

15 3.7 Obstakels in watergangen Obstakels in en om watergangen leiden tot kostenverhogende maatregelen en tot vertraging van de uitvoering van baggerwerkzaamheden. Deze knelpunten moeten zoveel mogelijk integraal worden aangepakt, waarbij handhaafbaarheid, juridische haalbaarheid en proceduretijd kritische succesfactoren zijn om dit probleem op te lossen. Dit betekent concreet dat er ruim voorafgaand aan de baggerwerkzaamheden ter plekke wordt gehandhaafd op deze aspecten. In 2007 wordt een integraal plan van aanpak opgesteld om deze knelpunten op te lossen zodat watergangen beter en goedkoper kunnen worden onderhouden. Dit plan van aanpak wordt in 2008 in uitvoering genomen. Verwacht wordt dat na uitvoering van dit plan bespaard kan worden op de baggerkosten. 3.8 Baggeraanwas Met het baggeren zijn hoge kosten gemoeid. Derhalve is inzicht in de baggeraanwas van belang om wellicht in de toekomst maatregelen te treffen om de baggeraanwas terug te brengen en daarmee een kostenreductie op het baggeren te realiseren. In de planperiode wordt de baggeraanwas gevolgd Bij de verdere uitwerking zal worden ingespeeld op landelijk onderzoek naar deze (complexe) materie. 3.9 Verwerking van de baggerspecie Toetsing baggerkwaliteit De kwaliteitsverdeling van de baggerspecie is gebaseerd op ervaringscijfers in de periode 2002 t/m In bijlage 1 worden in tabel A de uitgangspunten gegeven voor de kwaliteitsverdeling in de periode De waterbodemkwaliteitsgegevens dienen per getoetst te worden aan het Bbk. Daarbij worden afhankelijk van de toepassingsmogelijkheden verschillende maximale waarden gesteld aan de kwaliteit van de te verspreiden of toe te passen grond en baggerspecie (het onderscheid tussen normering in droge en natte vorm is komen te vervallen). De klasse-indeling (klasse 0, 1, 2, 3, en 4) maakt plaats voor een indeling met achtergrond waarde (AW 2000), Interventiewaarden en maximale waarden afhankelijk van de toepassingsmogelijkheden. Voor deze maximale waarden wordt onderscheid gemaakt in maximale waarden voor verspreiden op landbodem (percelen) en in zoet en in zout water, maximale waarden voor bodemfunctieklassen (wonen en industrie) en maximale waarden voor grootschalige toepassing op landbodem en in oppervlaktewater. Aan de normering wordt nog gewerkt. Mede hierdoor zal een overgangsregeling worden ingesteld voor de periode van (regeling is eveneens nog in ontwikkeling). Gebaggerde specie kan afhankelijk van de kwaliteit worden verspreid op aangrenzende percelen, worden toegepast in een werk of als afvalproduct worden opgeslagen in een stortlocatie. Voor de baggerverwerking blijft de ontvangstplicht het uitgangspunt zowel in het landelijk als in het stedelijk gebied. In samenwerking met de Stichting Bodembeheer Krimpenerwaard worden de kwaliteitsgegevens van de waterbodem in de Krimpenerwaard verzameld en bewerkt tot een waterbodemkwaliteitskaaart (gereed in 2007).De kaart geeft de gebieden aan met verdachte en onverdacht watergangen. Alleen voor de te baggeren watergangen gelegen in verdachte gebieden is (aanvullend ) waterbodemonderzoek noodzakelijk. Verwacht wordt dat met de geactualiseerde kaart de onderzoeksinspanningen in de toekomst kunnen worden verminderd. 14 van 26

16 Voor Schieland is nog geen waterbodemkwaliteitskaart beschikbaar. Deze wordt in 2007 opgesteld. Verwerken bagger De vrijkomende bagger wordt verwerkt op de kant (verspreid), toegepast in een werk na rijping in depots (klasse 0,1 en 2 ) of afgevoerd naar een stortlocatie (depot voor klasse 3 en 4). Verspreiden van bagger Het verspreiden op de aangrenzende percelen is verreweg de goedkoopste oplossing. Het Bbk verruimt deze toepassing door de mogelijkheid te geven om de gehele perceelsbreedte te gebruiken (de vrijstellingsregeling voor o.a. het gebruik binnen een zone van 20 meter langs de watergangen komt hiermee te vervallen). Bij voldoende perceelsbreedte kan de strook direct langs de watergang worden ontzien van een baggerlaag, waardoor de watergang minder belast wordt met de voedingsstoffen die bij neerslag uit de bagger vrijkomen weer terug kunnen stromen naar het oppervlaktewater. In het algemeen hebben deze voedingsstoffen ook een positieve invloed op de groei van de gewassen. Voor het verspreiden van bagger op het land is geen onderzoek vereist naar de baggerkwaliteit en de ontvangende bodem indien de te baggeren watergang gelegen is in een onverdacht gebied. Onderzoek van de baggerkwaliteit is wel nodig in verdachte gebieden; deze dient vervolgens getoetst te worden op de verspreidingsmogelijkheden. In de (in ontwikkeling zijnde) normering zal rekening worden gehouden met afbraakprocessen van minerale olie en PAK s in bagger (middels een reductie van 20%). Het verspreiden van bagger langs watergangen in het stedelijk gebied is duurder dan het verspreiden op land vanwege extra kosten voor het verwijderen van vuil uit de verspreide bagger en het treffen van extra maatregelen (terugloop van bagger in watergang, afscherming voor omwonenden, afwerking na rijping). Indien door aanwezige bebouwing of waterkering, door verontreinigde bagger of om uitvoeringtechnisch redenen verspreiden geen optie is, zal opslag van de bagger in een depot noodzakelijk zijn. Daarbij wordt onderscheid gemaakt in tijdelijke en doorgangdepots waaruit de bagger na rijping een nuttige bestemming krijgt. Daarnaast kan de bagger worden opgeslagen in definitieve depots op land en in het oppervlaktewater (in diepe putten). Toepassen van bagger Veelal kan de bagger worden toegepast na rijping in tijdelijke depots. Deze tijdelijke depots worden eenmalig ingericht. Het streven is deze zo groot mogelijk aan te leggen; de grootte is echter afhankelijk van de beschikbare ruimte in de nabijheid van het baggerwerk en de mogelijkheid de gerijpte bagger ter plaatse of in de directe omgeving te verwerken. Bij ruimtegebrek en tijdsoverwegingen is te overwegen gebruik te maken van zogenaamde Geotubes, waarbij de bagger in korte tijd wordt ontwaterd in langgerekte goed doorlatende textielzakken. Doorgangsdepots zijn ingericht voor meermalig gebruik en dienen als alternatief voor gebieden waar geen tijdelijke depots kunnen worden gerealiseerd. In het algemeen dienen voorzieningen te worden getroffen ter bescherming van de bodem en ter voorkoming van verontreiniging van oppervlaktewater. Binnen het beheersgebied van HHSK is momenteel alleen het doorgangsdepot Zuidbroek (Berkenwoude met capaciteit van ca 3000 m3) operationeel. In samenwerking met gemeenten wordt onderzocht welke depotcapaciteit noodzakelijk is en waar deze depots kunnen worden aangelegd. Permanente locaties in recreatieve of toekomstige bouwgebieden hebben de voorkeur. De gemeente krijgt in het Bbk de bevoegdheid om volgens het gebiedsspecifiek kader de bagger en grond binnen de gemeente een bruikbare toepassing te geven. Voor de bepaling van de toepassing dient de gemeente te beschikken over bodemkwaliteitskaarten van het beheersgebied en een indeling van het gebied in gebruiksfuncties. Met behulp van een zogenaamde risicotoolbox moet vervolgens worden nagegaan of de toe te passen grond of 15 van 26

17 bagger de maximale waarde voor de bodemfunctieklasse niet overschrijdt. Kansen voor het verwerken van bagger zijn toepassingen als ophooggrond voor gebieden met extensief groen en bedrijventerreinen en als onderdeel van een geluidswal of voor versterking van het talud van de boezemwaterkering. In de Krimpenerwaard wordt in samenwerking met de Stichting Bodembeheer Krimpenerwaard de bagger toegepast als afdeklaag voor verontreinigde gedempte watergangen. HHSK zal in samenwerking met de gemeenten ervoor zorgen dat de vrijkomende bagger zoveel mogelijk binnen redelijke afstand van de te baggeren watergangen kan worden toegepast. Een belangrijk hulpmiddel hiervoor is het bodembeheersplan met een inventarisatie van de vrijkomende grond en bagger in de komende jaren en de toepassingslocaties, getoetst aan de bodemkwaliteitskaart en de gebruiksfuncties. Daarnaast dienen de gemeenten locaties beschikbaar te stellen waar de bagger in tijdelijke of in doorgangsdepots kan rijpen. Bij de uitwerking van de Ministeriële Regeling van het Bbk wordt nog onderzocht of de tijdelijke depots in het landelijk gebied kunnen vallen onder de normering van het verspreidingsbeleid. Dit zou voor watergangen in onverdachte gebieden een aanzienlijke vereenvoudiging betekenen van de vergunningprocedures. Van de bagger die uiteindelijk niet in de omgeving kan word toegepast wordt de verspreidbare baggerspecie afgevoerd naar een erkende slib- en grondverwerker. Bij onder andere de Sliben Grondbank wordt de bagger bijvoorbeeld benut als afdeklaag van het onderliggende verontreinigde havenslib. Het is te overwegen om, na inventarisatie van de hoeveelheid baggerspecie die de komende jaren moet worden afgevoerd, met een verwerker een meerjarencontract af te sluiten. Storten van niet verspreidbare baggerspecie De verontreinigde niet verspreidbare baggerspecie moet worden afgevoerd naar erkende stortlocaties (veelal de Slufter). In bijlage 1 tabel B wordt een overzicht gegeven van de verwachte verdeling naar verwerkingsoptie met onderscheid naar stedelijk en landelijk gebied Ontvangstplicht De ontvangstplicht voor de aangelanden blijft het uitgangspunt. De uitwerking verschilt echter per gemeente. Met een aantal gemeenten in het gebied van Schieland is overeengekomen dat de meerkosten voor het niet op de kant verwerken van de bagger langs de hoofdwatergangen worden betaald door de gemeente. Met de gemeente Rotterdam is dit geregeld in de Herpolderingsovereenkomst. Met andere gemeenten in het gebied van Schieland zijn hierover gezamenlijk afspraken gemaakt in baggerplannen. Met de gemeente Zoetermeer en Capelle a/d IJssel is resp. een convenant en een overeenkomst opgesteld waarin afwijkende afspraken zijn gemaakt over de ontvangstplicht. Mede gelet op het Bbk zal HHSK in de periode het initiatief nemen om met de gemeenten zo uniform mogelijke overeenkomsten te sluiten Baggeren in stedelijk gebied In het beheersgebied van HHSK worden de overige watergangen in het stedelijk gebied onderhouden door particulieren en gemeenten (en in een enkel geval door de provincie, spoorwegen en Rijkswaterstaat). Alleen voor het herpolderde gebied van de gemeente Capelle a/d IJssel voert HHSK voor het merendeel van de watergangen het onderhoud uit. De organisatie van het baggeronderhoud door particulieren is in het algemeen problematisch door het ontbreken van een onderhoudsstrook voor de bagger; zeker als sprake is van meerdere aangelanden langs een watergang. 16 van 26

18 Uit oogpunt van maatschappelijk laagste kosten dient na gegaan te worden of het onderhoud van alle watergangen in het stedelijk gebied het beste bij één partij kan worden gelegd. Zo is het denkbaar dat het waterschap de baggerwerkzaamheden uitvoert en de gemeente zich ontfermt over de baggerverwerking. Het waterschap heeft immers direct belang bij een watergang op diepte en de gemeente heeft de bevoegdheden om met het gebiedsgericht kader van het Bbk oplossingen te vinden voor het toepassen van de vrijkomende bagger. Zowel de UvW als de VNG onderschrijven het belang van een doelmatige aanpak door één van beide overheidspartijen. In de planperiode wordt nader onderzocht op welke wijze en onder welke financiële voorwaarden het baggeronderhoud het beste kan worden georganiseerd Sanering waterbodems Het waterschap is verantwoordelijk voor de sanering van de zwaar vervuilde waterbodem. Binnen het beheersgebied van HHSK zijn een drietal locaties die in aanmerking komen voor sanering: De Kralingse Plas, Het Zwarte Plasje en de Binnenrotte. De provincie heeft in het BGWM de verwachting opgenomen dat HHSK de Kralingse Plas in 2009 heeft gesaneerd. In het BGWM is echter nog geen rekening gehouden met de voorwaarden gesteld in de circulaire waterbodem van mei De urgentienoodzaak van deze sanering zal opnieuw moeten worden bekeken. Nader onderzoek zal voorts plaatsvinden naar de saneringsnoodzaak van het Zwarte Plasje en de Binnenrotte. De bestaande saneringslocaties Kralingse Plas, Zwarte Plasje en de Binnenrotte worden getoetst op het nieuwe saneringscriterium Bijdragen aan derden HHSK kent enkele regelingen voor bijdragen aan derden om de waterkwaliteit te verbeteren. HHSK zal naar derden, zowel particulieren als andere onderhoudsplichtigen bijdragen in de kosten voor het baggeren en verwerken van verontreinigde baggerspecie. Het gaat om baggerspecie die vanwege deze verontreinigingen niet verspreidbaar of toepasbaar is binnen het beheersgebied van HHSK. Volgens de huidige normering betreft het klasse 3 en 4 baggerspecie. De vigerende bijdrageregelingen verschillen voor het gebied van Schieland en de Krimpenerwaard. Voor het gebied van Schieland bestaat de bijdrage uit 30% van de uitvoeringskosten voor het baggeren, transporteren en verwerken in een definitief depot. Ook de kosten van transport van en naar een tijdelijke opslag en de deze tijdelijke opslag vallen hieronder. Voor het gebied van de Krimpenerwaard geldt een bijdrage van 100% (met aftrek van de normale verwerking van klasse 0,1 en 2 specie) voor de particulieren en voor de gemeenten een bijdrage van 30%. Omdat de gevolgen van het Bbk nog niet geheel zijn te overzien worden de huidige bijdrageregelingen gehandhaafd en in 2008 herzien. HHSK zal conform het concept WBP eenmalig de kosten vergoeden aan derden voor het extra verdiepen van overige watergangen die gewenst zijn om reden van waterkwaliteitsverbetering. Hiervoor zal in 2007 een regeling worden opgesteld. Daar de kosten voor het verspreiden van de bagger aanzienlijk lager zijn dan de overige verwerkingsmogelijkheden, is te overwegen een vergoeding te geven voor de aangelanden die meer bagger op het land willen accepteren dan de bagger die vrijkomt uit de eigen watergangen van deze aangelanden. De mogelijkheden en consequenties hiervan worden in 2007 onderzocht. 17 van 26

19 3.14 Procesbeschrijving en protocollen Voor het einde van 2006 wordt de nieuwe procesbeschrijving baggeren vastgesteld. In 2007 en 2008 worden in protocollen de procedures en werkwijze voor het uitvoeren van bemonsteren, peilingen, volumebepalingen en begeleiding en directievoering van de uitvoering vastgelegd. Ook worden in deze periode zaken zoals opdrachtbrieven, modelbrieven en de opbouw van projectdossiers zoveel mogelijk gestandaardiseerd. Op basis van de voornoemde protocollen wordt in 2008 onderzocht of het doelmatiger, efficiënter en kostentechnisch voordeliger is om een deel van de werkzaamheden intern uit te voeren in plaats van uit te besteden. De resultaten hiervan worden verwerkt in het volgende operationele beleidsplan. 18 van 26

20 4 Financiering In dit hoofdstuk is de financiering van de werkzaamheden nader uitgewerkt, onderscheiden naar de uitgaven aan o.a. het baggeronderhoud, de schouw en bijdrageregelingen en de inkomsten vanuit verrekening en subsidies. 4.1 Uitgaven Uitvoeren reguliere onderhoudsbaggerwerkzaamheden De reguliere onderhoudsbaggerwerkzaamheden aan boezem, hoofdwatergangen, wegsloten en overige watergangen (exclusief de Kralingse Plas, de Bergse Plassen, Rotte en de Ringvaart) worden gefinancierd uit de voorziening. Jaarlijks wordt de voorziening aangevuld met dotaties ten laste van het Waterkwantiteitsbeheer (WKN: 83%) en het Waterkwaliteitsbeheer (WKL: 17%). Deze verdeelsleutel is in het verleden bepaald op basis van uitgaven voor het verwijderen van klasse 0, 1 en 2 bagger (ten laste van WKN) en het verwijderen van klasse 3 en 4 bagger (ten laste van WKL). Tot op heden is er geen aanleiding geweest deze te wijzigen. Op basis van de koers met betrekking tot legger, baggerfrequentie,te hanteren marges bij baggeren en ervaringscijfers 2002 t/m 2006 (Doorlichting Waterbeheer 2006) is de prognose dat in de periode 2007 t/m 2016 jaarlijks circa m 3 (circa m 3 per jaar in Schieland en circa m 3 per jaar in de Krimpenerwaard) onderhoudsbaggerspecie verwijderd zou moeten worden. Deze hoeveelheden zijn exclusief de hoeveelheden als gevolg van een baggerachterstand (zie ). Op basis van ervaringscijfers in de periode 2002 t/m 2006 worden voor de verschillende verwerkingsmogelijkheden eenheidsprijzen gehanteerd. Bijlage 1 tabel C geeft een overzicht van de te hanteren eenheidsprijzen voor de periode Daarbij wordt onderscheid gemaakt in stedelijk en landelijk gebied. Voor het verwijderen van de reguliere onderhoudsbaggerspecie zal op jaarbasis een bedrag van circa aan de voorziening worden toegevoegd (WKN circa en WKL circa ). De bedragen zijn gebaseerd op de huidige verwerkingsmogelijkheden van de bagger en de eenheidsprijzen die gerelateerd zijn aan de gemiddelde uitgaven afgelopen jaren voor het verwijderen, transporteren en verwerken van de bagger Verwijderen extra baggervoorraad In de afgelopen jaren is in Schieland een extra baggervoorraad van circa m 3 baggerspecie ontstaan. In 3.4 is deze baggerachterstand toegelicht Wanneer het baggeren van deze extra baggervoorraad conform de gangbare wijze plaatsvindt, bedragen de totale kosten voor wegwerken van de achterstanden circa (WKN circa en WKL circa ). HHSK zal deze achterstand in 10 jaar wegwerken. Met een extra jaarlijks budget van wordt gestreefd de extra baggervoorraad voor eind 2016 te verwijderen en te verwerken. De resterende kosten voor het verwijderen van de baggerachterstanden van ca kunnen worden gefinancierd door efficiëntievoordeel te behalen en door mogelijke extra inkomsten vanuit subsidies (zie hoofdstuk 4.2.1) en uit de verrekening van de ontvangstplicht van baggerspecie met gemeenten Baggeren grote wateren Het baggeronderhoud van de Plassen, Rotte en Ringvaart wordt vanwege de lagere onderhoudsfrequentie, de omvang van het werk en de kosten ten laste gebracht van 19 van 26

21 investeringskredieten. De Rotte is in 2000 gebaggerd en de Bergse Plassen zijn in de periode van 1997 tot 2002 gesaneerd. De financiering van de saneringsbaggerwerkzaamheden van de Kralingse Plas worden in de volgende paragraaf toegelicht. Vanuit waterkwantiteits- en waterkwaliteitsoogpunt moet op termijn de Ringvaart van de Zuidplaspolder gebaggerd worden. Voor de voorbereiding (inclusief onderzoek) is in het WBP een investeringsbedrag van opgenomen. Op basis van de resultaten van de voorbereiding wordt in het volgende waterbeheersplan een investering voor de uitvoering opgenomen Uitvoeren saneringsbaggerwerkzaamheden Saneringsbaggerwerkzaamheden worden geheel ten laste gebracht van investeringskredieten. Dit is ook van toepassing op de saneringsbaggerwerkzaamheden van de Kralingse Plas die in 2009 worden uitgevoerd. Hiervoor is in 2006 reeds een voorbereidingskrediet op basis van het vigerende waterbeheersplan aangevraagd Schouw buitengewoon onderhoud De schouw buitengewoon onderhoud wordt vanaf 2007 volledig gefinancierd uit het exploitatiebudget. Voor de schouw buitengewoon onderhoud is jaarlijks een bedrag van circa (WKN circa en WKL circa ) (prijspeil 2006) nodig. Dit bedrag is als volgt opgebouwd: - schouw jaar X (meten): (100% WKN); - schouw jaar X (kwaliteitsbepaling): (100% WKL); - 1 e herschouw jaar X-1: (100% WKN); - 2 e herschouw jaar X-2: (100% WKN). In deze raming zijn de kosten van de uitvoering van bestuursdwang nog niet opgenomen. Bestuursdwang wordt in principe kostenneutraal uitgevoerd. De eerste bestuursdwangwerkzaamheden worden op zijn vroegst eind 2008 uitgevoerd (als gevolg op de schouw buitengewoon onderhoud overige watergangen in de schouwvakken 2005 en 2006). De omvang van de bestuursdwang in deze schouwvakken is pas na de tweede herschouw in 2008 vast te stellen Bijdrageregelingen aan derden Verdiepen overige watergangen Conform het Waterbeheersplan vergoedt het hoogheemraadschap eenmalig de kosten aan derden voor het extra verdiepen van een overige watergang (van 40 naar 50 cm) wanneer dit gewenst is voor het verbeteren van de waterkwaliteit. De watergangen worden in 2007 in kaart gebracht. Deze kosten worden ten laste van een investeringskrediet gebracht. Hiervoor is in het waterbeheersplan een bedrag van opgenomen Verwijdering en verwerking klasse 3 en 4 baggerspecie Het hoogheemraadschap draagt bij aan de kosten van derden (zowel particulieren als overheden) om verontreinigde niet toepasbare baggerspecie te verwijderen en verwerken. De bijdrage aan derden komt geheel ten laste van de voorziening (WKL). Hiervoor wordt geen aparte dotatie aan de voorziening toegevoegd. Uitgaven ten laste van de bijdrageregeling worden daarom in mindering op de uitgaven ter voorbereiding en uitvoering van baggerwerkzaamheden gebracht. Vooralsnog wordt ingeschat dat deze kosten niet hoger zijn dan circa per jaar. 20 van 26