Versie gecertificeerde (SAVE) instellingen en RvdK is er eveneens een ontwikkelagenda. 2

Transcriptie

1 1 Samenwerkingsovereenkomst tussen Bureau Jeugdzorg Utrecht en gemeenten in de zes jeugdzorgregio s in de provincie Utrecht inclusief de gemeenten Wijdemeren en Weesp De samenwerkende gemeenten binnen de zes jeugdzorgregio s in de provincie Utrecht, waaronder de gemeenten Wijdemeren en Weesp te weten <alle individuele gemeenten noemen of de vertegenwoordiger van de jeugdzorgregio > kortweg gemeente; Bureau Jeugdzorg Utrecht te Utrecht, kortweg BJU; zijn op datum ondertekening overeengekomen met in achtneming van het onderstaande om samen te werken om op professionele en efficiënte wijze uitvoering te geven aan noodzakelijke zorg aan jeugdigen binnen het drangkader en aan kinderbeschermings- en/of jeugdreclasserings maatregelen. 1. Inleiding Als gevolg van de invoering van de nieuwe Jeugdwet (Staatsblad 2014, 105) zijn gemeenten met ingang van 01 januari 2015 verantwoordelijk voor de jeugdzorg. Alle definities van deze samenwerkingsovereenkomst vinden hun oorsprong in de Jeugdwet. De gemeenten zijn eveneens verantwoordelijk voor de inrichting en het in standhouden van een AM(H)K op basis van de Wet maatschappelijke ondersteuning en de Jeugdwet. Deze samenwerkingsovereenkomst ziet toe op de zorg voor jeugdigen en hun gezinnen, waarbij een drang- en dwangkader geldt. Deze zorg betreft ook het AM(H)K. De gemeente heeft een leveringsplicht om er voor te zorgen dat er een toereikend en adequaat hulpaanbod aanwezig is afkomstig van gecertificeerde instellingen in geval van een kinderbeschermingsmaatregel of jeugdreclasseringmaatregel. Het doel is de continuïteit van de gedwongen zorg voor jeugdigen te bewaken. In het belang van deze leveringsplicht is het essentieel dat er een afstemming plaatsvindt tussen de gemeente en BJU (en de onderaannemers). De hernieuwde inrichting van jeugdzorg betekent voor de gemeenten en BJU (en de onderaannemers) nieuwe afspraken ten aanzien van het doel van de samenwerking, het helder maken van elkaars positie, de 1

2 2 kwaliteitseisen van BJU (en de onderaannemers), het beschrijven van de verantwoordelijkheden en de aansprakelijkheden, de afstemming met de Raad voor de Kinderbescherming, het protocol met betrekking tot het verstrekken van de persoonsgegevens en het financiële kader dat door de gemeenten betaalbaar gesteld wordt. Deelovereenkomsten tussen BJU en onderaannemers, waarin rechten en plichten zijn beschreven, worden van deze samenwerkingsovereenkomst afgeleid. 2. Doelstelling De samenwerkingsovereenkomst heeft als doel: - duidelijkheid verschaffen in de onderlinge verhoudingen tussen de gemeente en BJU (en haar onderaannemers) De verschillende verantwoordelijkheden, bevoegdheden en rollen zijn in deze samenwerkingsovereenkomst beschreven. De gemeenten en BJU (en haar onderaannemers) hebben afspraken gemaakt ten aanzien van de hieronder genoemde onderwerpen. Verdere uitwerking van een aantal van deze onderwerpen is belegd in een ontwikkelagenda 1 : - De werkwijze en inzet op basis van de SAVE-werkwijze, - Het benutten van elkaars inzet en deskundigheid, - Het beschrijven van de werkprocessen, waarbij de onderlinge contactmomenten, verantwoordelijkheden en bevoegdheden helder en transparant zijn, - Het periodiek bespreken en evalueren en waar nodig wijzigen van de SAVE praktijk - Het jaarlijks bestuurlijk evalueren van de samenwerkingsafspraken, - Het leveren van diensten en prestaties conform bijgevoegde dienstencatalogus SAVE, - De uitwerking van de werkwijze SAVE op de activiteiten, die verricht worden t.b.v. het Advies- en Meldpunt Huiselijk geweld en Kindermishandeling (AMHK) en de lokale teams van gemeenten. De werkwijze SAVE werkt door gedeelde uitgangspunten en een overeenkomstige handelswijze maar met verschillende verantwoordelijkheden van lokale, gebiedsgerichte SAVE teams en het MCP. - De financiële kaders en verantwoording, - De rechten en verplichtingen over en weer, alsmede de aansprakelijkheid in de onderlinge verhoudingen tussen de gemeenten en BJU (en de onderaannemers). De samenwerking tussen gemeente en BJU (en de onderaannemers) maken het kwalitatieve en kwantitatieve aanbod van zorg in een drang en dwang kader mogelijk. 3. De wijze waarop de doelstellingen worden bereikt 3a. De gemeenten gaan een subsidierelatie aan t.b.v. de inkoop van zorg/ kopen zorg in voor jeugdigen en hun gezinnen in het drang- en dwangkader bij BJU, waarbij de SAVE Dienstencatalogus als leidraad dient; 1 Er is sprake van een ontwikkelagenda 2015 tussen gemeenten, gecertificeerde (SAVE) instellingen en de RvdK. Tussen gecertificeerde (SAVE) instellingen en RvdK is er eveneens een ontwikkelagenda. 2

3 3 3b. De kinderbeschermingsmaatregel en/of de jeugdreclasseringmaatregel, die de rechter of het openbaar ministerie nodig acht wordt door BJU en of één van de onderaannemers uitgevoerd; 3c. BJU is voor zorg in het drang en dwang kader, zoals beschreven in de Dienstencatalogus, voor de gemeente de gecertificeerde instelling die de functie van hoofdaannemer invult gedurende de looptijd van deze samenwerkingsovereenkomst. 3d. Het is de taak van BJU om gecertificeerde (SAVE) onderaannemers, te contracteren voor de begeleiding en hulp die BJU van belang acht voor de uitoefening van taken in het drang- en dwangkader; 3e. BJU is aanspreekbaar op de geleverde kwaliteit van de werkzaamheden in het drangen dwangkader. Daarbij neemt BJU de verantwoordelijkheid de werkzaamheden geheel dan wel ten dele door derden uit te laten voeren. 3f BJU (en de onderaannemers) voldoen aan de eisen uit het Normenkader ten behoeve van certificering van uitvoerende organisaties voor Jeugdbescherming en Jeugdreclassering. Daarnaast creëert BJU voorwaarden, waarmee de kwaliteitseisen zoals deze zijn beschreven in het Programma SAVE werkwijze en het document Wat maakt SAVE SAVE worden gerealiseerd. Zolang onderaannemers daaraan nog niet kunnen voldoen geldt Het programma van eisen Jeugdbescherming en Jeugdreclassering gespecialiseerde instellingen (daar waar het LJ&R en het SGJb betreft). 3g. BJU stelt in het kader van deze samenwerkingsovereenkomst aparte deelovereenkomsten op met de onderaannemers met in achtneming van de bepalingen van deze samenwerkingsovereenkomst. 4. Looptijd 4a. Deze samenwerkingsovereenkomst wordt gesloten voor de duur van één jaar, ingaande op 1 januari 2015; 4b. I.v.m. de gewenste continuïteit van de vernieuwing in werkwijze is de intentie van gemeenten en BJU de samenwerking middels de in deze samenwerkingsovereenkomst genoemde afspraken voort te zetten. 4c. Als de gemeente geen verlenging wenst van deze samenwerkingsovereenkomst, dient zij dit uiterlijk op 1 juli 2015 middels een aangetekende brief gericht aan de Directie van BJU kenbaar te maken. 5. Wijziging en nazorg van deze samenwerkingsovereenkomst 5a. Indien één of meer bepalingen van deze overeenkomst niet rechtsgeldig blijken te zijn of rechtens niet blijken te kunnen worden toegepast, zal de overeenkomst voor het overige van kracht blijven; 3

4 4 5b. Wijzigingen worden verondersteld een integraal onderdeel uit te gaan maken van de onderhavige overeenkomst, nadat deze door BJU (in samenspraak met onderaannemers) of de gemeente op schrift zijn gesteld en schriftelijk akkoord zijn bevonden; 5c. In alle gevallen waarin de samenwerkingsovereenkomst eindigt is er nazorg door BJU (en de onderaannemers) of de gemeente (t.a.v. diensten in het drangkader) geboden, tot maximaal twaalf (12) maanden na de beëindigingovereenkomst. De nazorg wordt duidelijk omschreven in de beëindigingovereenkomst. 6. Overleg en beleidsontwikkeling 6a. Tijdens de looptijd van deze samenwerkingsovereenkomst treden de gemeente en BJU ten minste zes (6) keer per jaar in overleg om over de voortgang van de ontwikkelagenda te spreken. Het initiatief voor het overleg ligt bij BJU, samen met de gemeente bepalen zij de inhoudelijke agenda van het overleg. In deel C van deze Samenwerkingsovereenkomst staat het algemeen deel van de ontwikkelagenda beschreven; in de dynamische ontwikkelagenda (bijlage nr. 3) staan specifieke thema s opgenomen waarover partijen in overleg treden om de gewenste transformatie te bereiken. Landelijke ontwikkelingen binnen de bescherming voor jeugdigen worden hierbij betrokken; 6b. Het overleg kan leiden tot wijzigingen van de samenwerkingsovereenkomst en of gesloten deelovereenkomsten tussen BJU en de onderaannemers. 7. Informatie uitwisseling en geheimhouding 7a. BJU (en de onderaannemers) of de gemeente zal zich onthouden van mededelingen aan derden met betrekking tot persoonsgegevens behoudens dwingendrechtelijke verplichtingen; 7b. BJU (en de onderaannemers) of de gemeente verplichten zich tot uitwisseling van persoonsgegevens waar dat wettelijk is toegestaan. Zij verplichten zich hierbij binnen de wettelijke grenzen de maximale mogelijkheden te benutten en daartoe de nodige voorzieningen te treffen; 7c. De wederzijds verstrekte informatie ten aanzien van persoonsgegevens mag niet voor andere doeleinden gebruikt worden dan die passen in de doelstellingen van deze samenwerkingsovereenkomst. 8. Privacy 8a. BJU (en de onderaannemers )en de gemeente treffen passende organisatorische en technische maatregelen voor het veilig kunnen uitwisselen van persoonsgegevens en vertrouwelijke informatie. 4

5 5 8b. De genoemde maatregelen in het voorgaande lid hebben tot doel te voorkomen dat persoonsgegevens kunnen worden aangetast, gestolen dan wel onbevoegd kunnen worden gebruikt 9. Persbeleid 9a. Indien er sprake is van een mediagevoelige situatie, waarbij een G.I. betrokken is vanuit haar verantwoordelijkheid voor een jeugdige, dan maken gemeente en BJU in onderling overleg afspraken over wie de regie voert over het persbeleid. Voordat er contact is met de pers door één van de partijen heeft er afstemming plaatsgevonden. 9b. De onderaannemers hebben contact met de pers indien daar in overleg met BJU toe besloten is en met inachtneming van het gestelde onder 9a. 10. Informatie en archivering 10a. BJU en haar onderaannemers zijn archiefzorgdrager en archiefzorgbeheerder; 10b. Vernietiging van dossiers wordt volgens de daartoe geldende wettelijke eisen uitgevoerd; 10c. Bij beëindiging van deze overeenkomst dragen BJU en de onderaannemers zorg voor de overdracht van lopende dossiers, in actuele, goede, geordende en toegankelijke staat, aan de organisatie die door de gemeente wordt aangewezen. 11. Informatieverplichting in geval van een calamiteit 11a. Gemeente en BJU (en haar onderaannemers) hebben in geval van calamiteiten en/of onverwachte gebeurtenissen en onvoorziene omstandigheden een protocol (bijlage nr. 4) opgesteld over het informeren van elkaar, direct betrokkenen, van andere overheidsdiensten en/of andere professionals, alsmede over informatieverstrekking aan media en aan politiekverantwoordelijken. Dit protocol is gevat in een aparte bijlage die een onlosmakelijk onderdeel vormt van deze samenwerkingsovereenkomst; 11b. In geval van een calamiteit houden de gemeente en BJU (en haar onderaannemers) zich aan het afgesproken escalatiemodel opgenomen in het Programma SAVE werkwijze. 12. Machtiging 12a. Gemeenten machtigen BJU (en haar onderaannemers) om Raadsverzoeken in te dienen namens de gemeenten; het betreft alle Raadsonderzoeken vanuit een vrijwillig en drangkader. 12b. Gemeenten machtigen BJU m.b.t. het organisatieonderdeel Veilig Thuis en BJU (en haar onderaannemers) m.b.t. de gebiedsgebonden SAVE teams om zorgmeldingen namens de gemeenten te ontvangen en te onderzoeken. 5

6 6 12c. Gemeenten machtigen BJU om gesloten jeugdhulp plaatsingen in het vrijwillig kader namens de gemeenten voor te bereiden en te effectueren. 12c. Voor de verzending van berichten genoemd onder 12a en 12b wordt gebruik gemaakt van CORV. 13. Geschillenregeling en toepasselijk recht 13a. De rechtsverhouding tussen BJU, de onderaannemers en de gemeente wordt beheerst door Nederlands recht. 13b. Geschillen tussen BJU (en de onderaannemers) en de gemeente zullen zoveel mogelijk in goed overleg en gedocumenteerd worden beslecht met als doel een voor partijen aanvaardbare oplossing te komen; 13c. Geschillen in verband met de uitvoering van deze samenwerkingsovereenkomst worden in eerste instantie in onderling overleg tussen partijen opgelost; 13d. Van een geschil is sprake indien één van de partijen dat stelt; 13e. Indien een geschil niet naar tevredenheid kan worden opgelost, wordt het geschil voorgelegd aan de directie van de betrokken partijen; 13f. In een uiterst geval worden geschillen beslecht in een gerechtelijke procedure voor de rechtbank in het arrondissement Utrecht. 6

7 7 Bijlagen: Alle bijlagen vormen een onlosmakelijk onderdeel van deze samenwerkingsovereenkomst Bijlage (nr. 1): Afspraken over afname van SAVE diensten tussen gemeenten en BJU als hoofdaannemer Bijlage (nr. 2): SAVE Dienstencatalogus Bijlage (nr. 3): Ontwikkelagenda gemeenten en SAVE partners 2015 Bijlage (nr. 4): Calamiteitenprotocol instellingen zorg voor jeugd, gemeenten in de provincie Utrecht en de gemeenten Weesp en Wijdemeren Bijlage (nr. 5): Programma SAVE Bijlage (nr. 6): Wat maakt SAVE SAVE Bijlage (nr. 7): Programma van eisen Jeugdbescherming en Jeugdreclassering gespecialiseerde instellingen (deel LJ&R en SGJb). 7

8 8 Bijlage A: Toelichting op de samenwerkingsovereenkomst Algemene toelichting Het doel van deze toelichting op de Samenwerkingsovereenkomst is om inzicht te verschaffen in de achtergronden en toekomstige ontwikkelingen betreffende de overeenkomst als geheel en in een aantal artikelen die zijn opgenomen in de overeenkomst. Bij de opstelling van de Samenwerkingsovereenkomst is uitgegaan van een aantal uitgangspunten die de betrokken gemeenten en BJU in verschillende documenten hebben vastgelegd. Deze documenten maken integraal onderdeel uit van deze overeenkomst en zijn om die reden als bijlagen bij deze overeenkomst gevoegd. Deze bijlagen en de overeenkomst vormen de basis voor de verdere (door)ontwikkeling van de werkwijze SAVE in de dagelijkse praktijk zoals deze met ingang van 1 januari 2015 in werking treedt. Het is voor ouders en jeugdigen èn voor alle partijen in de Samenwerkingsovereenkomst van belang dat de praktijk van de lokale zorg voor jeugd en de jeugdbescherming zo soepel mogelijk op elkaar aan gaat sluiten. De volgens SAVE aangeboden zorg en bescherming vormt een krachtige invulling van het stelsel van jeugdzorg zoals beoogd door de Jeugdwet Het is duidelijk dat het verwerkelijken van de verdere invulling van de SAVE werkwijze in de dagelijkse praktijk een groot beroep doet op het aanpassings- en verandervermogen van instellingen en hun medewerkers. Dit brengt met zich mee dat partijen met respect voor hun wederzijdse belangen en rollen een intensief ontwikkelproces aangaan. De samenwerkingsovereenkomst is de juridische verankering van de afspraken die onderling tussen partijen zijn vastgelegd. Het is de bedoeling dat met de afsluiting van meer specifieke deelovereenkomsten de details van een aantal artikelen verder vorm wordt gegeven en dat daarmee ook nadere, gedetailleerde, verplichtingen worden vastgelegd. Dit geldt met name voor de inkoopovereenkomsten die tussen de gemeenten (binnen de context van de gevormde jeugdzorgregio s) en BJU gesloten zullen worden. Voor wat betreft de invulling van de gebruikte begrippen is aangesloten bij de begrippen zoals aangegeven in de Jeugdwet dan wel bij de begrippen zoals opgenomen in de afkortingen- en begrippenlijst (deel B in deze Samenwerkingsovereenkomst). Op basis van artikel 171 e.v. van de Gemeentewet worden gemeenten bij het aangaan van privaatrechtelijke overeenkomsten vertegenwoordigd door de burgemeester, tenzij anders in een volmacht is bepaald. Aangenomen wordt dat de burgemeesters van de individuele gemeenten, dan wel de door hen gevolmachtigden in deze, de Samenwerkingsovereenkomst ondertekenen, tenzij de jeugdzorgregio s of andere personen/(bestuurs-)organen middels de benodigde bestuurlijke besluiten daartoe zijn bevoegd. Afgesproken is wel dat deze Samenwerkingsovereenkomst en de uiteindelijke inkoopovereenkomsten worden afgesloten op basis van gemaakte afspraken binnen de 6 jeugdzorgregio s. 8

9 9 3. Hoofdaannemerschap BJU Het hoofdaannemerschap wordt verder uitgewerkt en vastgelegd middels afspraken die BJU maakt met de andere gecertificeerde instellingen. De uitgangspunten van de SAVE werkwijze gelden daarbij, net als bij de overeenkomst met de gemeenten, als uitgangspunt. De wijze waarop de doelstellingen worden bereikt en specifiek de toeleiding naar het drangen dwangkader: De toeleiding van Kinderbeschermingsmaatregelen en Jeugdreclassering verloopt via een gerechtelijke beslissing of een transactie van de officier van Justitie. De verwijzing naar (het overgrote deel) van de diensten in het drangkader verloopt via de lokale teams: de door de gemeente georganiseerde toegang. Het AMHK of de gebiedsgebonden SAVE teams ontvangen de verwijzingen en beoordelen en besluiten over de aangewezen gecertificeerde SAVE instelling om de vraag op te pakken. 5. T.a.v. Wijziging Overeenkomst Het stelsel is in ontwikkeling. In aanloop naar de start van de inwerkingtreding van de Jeugdwet maar ook daarna zullen de gecertificeerde (SAVE) instellingen (en de RvdK) en de gemeenten/jeugdzorgregio s tegen zaken aanlopen. Hoewel bij het opstellen van deze Samenwerkingsovereenkomst zorgvuldig te werk is gegaan, kan het voorkomen dat zaken niet geregeld zijn in de Samenwerkingsovereenkomst of dat bepalingen in deze Samenwerkingsovereenkomst tot uitvoeringsproblemen leiden. De gecertificeerde (SAVE) instellingen en de gemeenten/jeugdzorgregio s tonen de bereidheid om waar nodig deze Samenwerkingsovereenkomst, na instemming, aan te passen. 6. T.a.v. overleg en beleidsontwikkeling: Met transformatie wordt in het algemeen onder andere beoogd eerder de juiste hulp op maat te bieden om onnodig beroep op gespecialiseerde hulp te verminderen en integrale hulp aan gezinnen te bieden. De gecertificeerde (SAVE) instellingen, de RvdK en de gemeenten/jeugdzorgregio s willen gezamenlijk overleggen hoe de transformatie vormgegeven kan worden. De VNG sluit een landelijke ontwikkelagenda af voor verschillende sectoren om de transformatie op decentraal niveau te stimuleren. De ontwikkelagenda van gecertificeerde (SAVE) instellingen, de RvdK en de gemeenten/jeugdzorgregio s sluit hierbij aan. Daarbinnen is ook ruimte voor regionale thema s die naar voren (zijn ge)komen. 7. Informatie uitwisseling en geheimhouding en 8. Privacy 9

10 10 Voor wat betreft de privacy is van belang dat er bij burgers en politiek (onder andere in de Eerste en Tweede Kamer waar de Minister en staatssecretaris toezeggingen hebben gedaan omtrent de borging van privacygegevens en gegevensuitwisseling) sprake is van een duidelijke zorg aangaande de beschikbaarheid en overdracht van persoonlijke gegevens. Vanwege deze zorg is over dit aspect nadrukkelijk door de landelijke en gemeentelijke politiek toegezegd dat hier extra borging wordt geregeld. Deze paragraaf legt de verbinding met deze borging die vanuit de gemeenten wordt opgepakt. 10

11 11 Bijlage B: Afkortingen en Begrippenlijst Jeugdbescherming Alle diensten die worden uitgevoerd in het kader van Drang en Dwang. Drang kader: Alle diensten die verricht worden n.a.v. een vraag van een gemeente, bij monde van een lokaal team, aan een gebiedsgebonden SAVE team, dan wel door andere verwijzers n.a.v. een vraag aan het AM(H)K) team. Het kader daarin is: (de noodzaak tot) het doen van onderzoek naar de veiligheidssituatie van jeugdigen en/of het bieden van begeleiding als daarmee maatregelhulp kan worden voorkomen. Daarbij horen de diensten: - (participerend)consulteren - onderzoeken van zorgmeldingen en vermoedens van kindermishandeling - begeleiden zonder maatregel teneinde een dwangmaatregel te voorkomen - verzoeken tot een Raadsonderzoek Dwangkader Onder dwang vallen alle vormen van maatregelhulp, zowel in het civiele als strafrechtkader. Afkortingen BJU WSG LJ&R SGJb Rvdk Bureau Jeugdzorg Utrecht Willem Schrikker Groep Leger des Heils Jeugdbescherming en Reclassering Stichting SGJb Gereformeerde Jeugdbescherming Raad voor de Kinderbescherming Midden Nederland SAVE partners BJU, WSG en Raad voor de Kinderbescherming 11

12 12 Gecertificeerde SAVE instellingen: Gecertificeerde instellingen BJU en WSG BJU, WSG, LJ&R en SGJb AMHK MCP Advies- en Meldpunt Huiselijk Geweld en Kindermishandeling Meld- en Crisispunt (Het AMHK is gesitueerd binnen het Meld- en Crisispunt) Lokaal team Iedere vorm van een georganiseerd gemeentelijk verband van zorg voor jeugdigen, zoals een (sociaal)wijkteam, buurtteam, CJG team enz. Definië ring begrippen: crisis, incident en calamiteit binnen het drang- en dwangkader Onder een crisissituatie wordt verstaan: Opvoedingsproblemen, waarbij - sprake is van een acute en ernstige bedreiging van de jeugdige en - aan de jeugdige onmiddellijk hulp of zorg moet worden geboden en - ouders of gezagsdragers niet willen of kunnen meewerken aan hulp Een crisissituatie behoort primair tot de verantwoordelijkheid van het lokaal team, de G.I. en de RvdK. Incidenten worden (ontleend aan IJZ) 2 als volgt gedefinieerd: Alle afwijkingen van de normale gang van zaken met een mogelijk schadelijk gevolg voor een jeugdige, of voor een ander als gevolg van het handelen van een jeugdige. De nadere invulling die G.I. en de RvdK aan een incident geeft is: Een (vermoedelijk) onwenselijke en risicovolle gebeurtenis, gedurende de betrokkenheid van de instelling en in relatie tot de verantwoordelijkheid van de instelling tot de jeugdige, 2 Inspectie Jeugdzorg 12

13 13 met een mogelijk schadelijk gevolg voor een jeugdige of voor een ander door toedoen van een jeugdige. Een incident behoort primair tot de verantwoordelijkheid van betrokken instellingen, zoals de G.I., RvdK, zorgaanbieder. Een incident kan afhankelijk van de kenmerken van een situatie overgaan in een calamiteit. Het is aan de primair betrokkenen om daaromtrent de inschatting en afwegingen te maken en overeenkomstig te handelen. Onder een calamiteit wordt verstaan (IJZ): Een feitelijke gebeurtenis die heeft plaatsgevonden gedurende de betrokkenheid van een instelling en die onverwacht en onbedoeld kan leiden of heeft geleid tot een dodelijk of schadelijk gevolg voor een jeugdige, of voor een ander als gevolg van het handelen van een jeugdige. (Bij jeugdige gaat het om een baby, kind of een jongere), Een calamiteit behoort, afhankelijk van de situatie, tot de verantwoordelijkheid van de instellingen genoemd in het calamiteitenprotocol. Het onderscheid tussen een calamiteit en een incident is gerelateerd aan de ernst (zeer ernstig = calamiteit, minder ernstig = incident) en de duidelijkheid over de gevolgen voor de jeugdige of anderen (feitelijk schadelijke gevolgen = calamiteit / vermoedelijk schadelijke gevolgen = incident). Hierop gelet kan een vermoeden van een onwenselijke of risicovolle gebeurtenis voor een jeugdige worden aangemerkt als incident (bv. een vermoeden van mishandeling van de jeugdige). Voorbeelden van incidenten: Vermissing / ontvoering van een jeugdige, indien de jeugdige niet binnen 24 uur is teruggekeerd én niet bekend is of de jeugdige op een veilig adres verblijft; Poging tot suïcide; Agressie-incidenten tussen jeugdigen Voorbeelden van calamiteiten: Elk overlijden van een jeugdige Elk overlijden van een ander door toedoen van een jeugdige 13

14 14 Ernstig en/of blijvend lichamelijk letsel van een jeugdige of door toedoen van een jeugdige Ernstig fysiek, psychisch en/of seksueel grensoverschrijdend gedrag door jeugdigen, hulpverleners,ouders of verzorgers/andere volwassenen Gebeurtenissen waarbij sprake is van betrokkenheid van de media of zodra er mediaaandacht voor ontstaat 14

15 15 Bijlage C 1. Algemeen deel Ontwikkelagenda Als onderdeel van de Samenwerkingsovereenkomst zijn afspraken gemaakt over de levering van diensten en de wijze waarop dit plaatsvindt. In het Programma SAVE-werkwijze en het Programma van eisen jeugdbescherming en jeugdreclassering van de gespecialiseerde instellingen is de inhoud en werkwijze van deze diensten vastgelegd. Gemeenten en gecertificeerde (SAVE) instellingen (en de RvdK) vinden het van belang om gedurende de Samenwerkingsovereenkomst vernieuwing door te voeren die aansluit bij de uitgangspunten van het nieuwe jeugdstelsel. Gemeenten en gecertificeerde (SAVE) instellingen (en de RvdK)maken voorafgaand aan de inwerkingtreding van de Samenwerkingsovereenkomst afspraken over de thema s die onderdeel uitmaken van de zogenaamde (dynamische) ontwikkelagenda en hoe zij invulling gaan geven aan deze afspraken. Gedurende de looptijd van de Samenwerkingsovereenkomst evalueren de gemeenten en de gecertificeerde (SAVE) instellingen (en de RvdK) of de uitvoering van deze afspraken nog in lijn is met de inhoud van de ontwikkelagenda. Indien hieruit volgt dat er onvoldoende vooruitgang wordt geboekt, kunnen vastgelegde thema s anders worden ingevuld en thema s van de ontwikkelagenda worden afgehaald of toegevoegd. Mocht het naar aanleiding van de uitkomsten van de ontwikkelagenda noodzakelijk zijn dat er aanvullende afspraken worden gemaakt dan treden de gemeenten en de gecertificeerde (SAVE) instellingen (en de RvdK) in overleg over de eventuele aanpassing van de Samenwerkingsovereenkomst of daaraan gerelateerde documenten. Aanpassing is alleen mogelijk als de gemeenten en BJU (en de onderaannemers) hiermee instemmen zoals in de Samenwerkingsovereenkomst en Toelichting daarop is vastgelegd. In beginsel ontvangen de gecertificeerde (SAVE) instellingen geen vergoeding voor het meewerken aan de ontwikkelagenda, tenzij hierover separate afspraken worden gemaakt en vastgelegd. 15

16 16 2. Inhoud van het algemene deel van de ontwikkelagenda Jeugdbescherming3 tussen gemeenten en SAVE partners Gemeenten en SAVE partners zijn het volgende m.b.t. de ontwikkelagenda overeengekomen: Gemeenten en SAVE partners vinden het van belang om gedurende de Samenwerkingsovereenkomst vernieuwing door te voeren die aansluit bij de uitgangspunten van het nieuwe jeugdstelsel. De invoering van de SAVE werkwijze is daarin een eerste gezamenlijke stap. Het werkelijk werkend doen zijn van de SAVE werkwijze het vervolg. Daarom bespreken gemeenten en SAVE partners gedurende de looptijd van de Samenwerkingsovereenkomst op welke wijze de samenwerking in de keten kan worden verbeterd en maken ze afspraken over het verkennen en implementeren van mogelijke verbetermaatregelen. De focus is daarbij gericht op de volgende thema s: 1. Het versterken van de lokale teams en het reduceren van het aantal Kinderbeschermingsmaatregelen of Jeugdreclasseringmaatregelen; 2. Het versnellen van de doorlooptijden; 3. Landelijke beleidstrajecten, nieuwe wetgevingstrajecten en andere innovatieve ontwikkelingen op het gebied van de zorg voor jeugd incorporeren in de SAVE werkwijze. Ad 1: Door regie van de gemeenten op de inzet van de jeugdhulp, kunnen met de SAVE partners afspraken gemaakt worden om het aantal Kinderbeschermingsmaatregelen en Jeugdreclasseringmaatregelen te reduceren. Het wordt door de regie bij de gemeenten te beleggen beter mogelijk om aandacht te besteden aan preventie, ondermeer door SAVEpartners via lokale teams te betrekken bij activiteiten als er twijfels zijn over de veiligheid van jeugdigen. Deze interventies in het drangkader kunnen bijdragen aan het (op langere termijn) reduceren van het aantal Kinderbeschermings- en Jeugdreclasseringsmaatregelen. De SAVE werkwijze is gericht op daling van de instroom van maatregelhulp, verbetering van de samenwerking tussen ketenpartners en verbetering van de effectiviteit in werkwijze. De SAVE-partners spannen zich in om samen met gemeenten op grond van landelijke (en 3 Een meer gedetailleerd overzicht van de onderwerpen op de ontwikkelagenda van 2015 is te vinden in bijlage nr

17 17 regionaal vertaalde) inzichten de kwaliteit van de jeugdbeschermingsinterventies (in brede zin) te verbeteren en de jeugdbescherming verder te vernieuwen. Ad 2: Versnelling van doorlooptijden Binnen iedere vorm van jeugdbescherming is het belangrijk om een snelle start van ondersteuning of hulp te realiseren. Hoe sneller een jeugdige geholpen wordt, hoe beter en vanzelfsprekender de interventie is voor de jeugdige en het gezin. Specifiek voor de maatregelhulp in het gedwongen kader is samenspraak met het gezin van belang om op een zorgvuldige wijze én zo snel mogelijk, tot helderheid te komen over de te behalen (veiligheids)voorwaarden. Voor strafmaatregelen geldt des te meer dat een snelle start van het toezicht en de begeleiding belangrijk is. De gevolgen van de overtreding of het strafbare feit behalen op die manier het maximale rendement. De jeugdige ondervindt snel de consequenties van het (criminele) gedrag. Een maatregel dient niet langer te duren dan noodzakelijk is. Een lokaal team kan de begeleiding in de vorm van nazorg op zich nemen. Ad 3: Een betere kwaliteit van een jeugdbeschermingsinterventie/-innovatie binnen de Jeugdbescherming Er is binnen de ontwikkelagenda aandacht voor de consequenties van landelijke beleidsontwikkelingen, wetswijzigingen of aanpassingen in de wet, die van invloed zijn op de uitvoering van de activiteiten door lokale teams. De aandacht voor de impact van wijzigingen op de SAVE werkwijze (in het bijzonder op de verantwoordelijkheden van de Raad voor de Kinderbescherming en voor Kinderbeschermingsmaatregelen en/of Jeugdreclasseringsmaatregelen) vraagt tijdige alertheid en gezamenlijke bespreking. Een recent voorbeeld hiervan (betrekking hebbend op strafmaatregelhulp) is de invoering van het Adolescentenstrafrecht. 17