Beeldenboek Woningen

Transcriptie

1 Beeldenboek Woningen eerste druk

2 BEELDENBOEK WONINGEN GEESTENBERG Wist je dat Geestenberg een van de best bewaarde bloemkoolwijken uit de jaren zeventig is? De wijk telt bijna woningen. De helft is koop, de helft is huur. De huurwoningen zijn eigendom van Woonbedrijf. De wijk wordt nog steeds met plezier bewoond. Dat zie je aan de groene initiatieven in de woonomgeving en de vele opgeknapte gevels. Bewoners en Woonbedrijf willen dat graag zo houden. De wijk is dat meer dan waard. Waarom een Beeldenboek Woningen? Halverwege 2013 start Woonbedrijf met de uitvoering van een duurzaam onderhoudsplan voor de eengezins huurwoningen. Met beeldenboeken willen gemeente Eindhoven en Woonbedrijf bewoners stimuleren om ook in de wijk te investeren. In 2010 heeft de gemeente Eindhoven een Beeldenboek Openbare Ruimte Geestenberg uitgebracht met ideeën voor verbeteringen in de openbare ruimte. Hierbij lanceert Woonbedrijf als zusje daarvan een Beeldenboek Woningen. De inhoud van dit beeldenboek sluit aan bij de vragen, wensen en dromen van bewoners, zoals die naar voren zijn gekomen tijdens de Expeditie Wonen van de Expeditie Geestenberg. Blader er doorheen en laat je verleiden om met je woning aan de slag te gaan! Wie beheert het Beeldenboek Woningen? Het Beeldenboek Woningen wordt beheerd door Woonbedrijf die het regelmatig zal actualiseren. Heb je commentaar en/of aanvullingen, mail die naar met als onderwerp Beeldenboek Woningen Geestenberg. Voor wie is het Beeldenboek Woningen bedoeld? Woon je in een eengezinswoning in Geestenberg? Dan is dit beeldenboek voor jou bedoeld, of je nu huurder of eigenaar-bewoner bent. Voor huurders spitst het beeldenboek zich toe op maatregelen die buiten het onderhoudsplan vallen. Eigenaar-bewoners kunnen zich op ideeën laten brengen door het onderhoudsplan van Woonbedrijf. Allebei kunnen ze kijken naar de ideeën van ontwerpers en afkijken bij de buren.

3 Inhoud GESCHIEDENIS Bloemkoolwijken en woonerven Geestenberg als uniek bloemkoolrecept DUURZAAMHEID & ENERGIE Energiebesparing Energieopwekking Duurzame materiaalgebruik TUINEN & TUIN- OMHEININGEN Voortuinen Groene omgevingstips Geveltuintjes Achtertuinen Tuinomheiningen EIGENAAR BEWONERS Prefab grindbetonnen gevelplaten Houten puien Garages Energie Groene daken Vergroten woning SAMEN Voordelen Aanpak HUURDERS Vloerisolatie Deur naar voortuin Nog even geduld Zelf aangebrachte voorzieningen Hoe werkt het Beeldenboek Woningen? Het Beeldenboek Woningen bestaat uit zes hoofdstukken over verschillende thema s. Elk hoofdstuk bevat beelden die bedoeld zijn om te inspireren. Door op de oranjegekleurde thema s te klikken kun je door het beeldenboek heen bladeren om op ideeën te komen voor verbeteringen die je zelf of samen met je buren kunt uitvoeren.

4 Geschiedenis GEESTENBERG Geestenberg is niet zomaar een nieuwbouwwijk. Het is een experimentele wijk, begin jaren 70 gebouwd met subsidie voor Experimentele Woningbouw. Het is een voorbeeld van een bloemkoolwijk. Ontmoeten in de buitenruimte stond centraal in het ontwerp. In het begin bloeide het sociale leven op straat. In de loop der jaren is dat sterk verminderd. De laatste tijd is er een kentering te zien. Het aantal gezamenlijke initiatieven groeit. Wil je weten welke ideeën ten grondslag liggen aan het oorspronkelijke ontwerp? Lees dan bloemkoolwijken en woonerven en Geestenberg als uniek bloemkoolrecept.

5

6 geschiedenis - bloemkoolwijken en woonerven Bloemkoolwijken en woonerven Geestenberg is een mooi voorbeeld van een bloemkoolwijk. Bloemkoolwijken zijn een reactie op de grootschalige, onpersoonlijke recht-toe-recht-aan-bouw van na de oorlog. Er komt weer aandacht voor de menselijke maat, kleinschaligheid en ontmoetingsgelegenheid op straat. Een bloemkoolwijk bestaat uit straten met plukjes woningen die als bloemkoolroosjes op een hoofdweg zijn aangesloten. Het zal Geestenbergers niet verbazen dat ze ook wel verdwaalwijken worden genoemd. Kenmerkend voor een bloemkoolwijk is het woonerf. Tekening gepubliceerd in het blad Baksteen in 1972

7

8 geschiedenis - bloemkoolwijken en woonerven Woonerven Het woonerf is een karakteristiek onderdeel van de bloemkoolwijk. Een woonerf is een autoluwe straat of plein(tje), waar de nadruk ligt op verblijf: spelen, wandelen, een praatje maken. De auto is te gast en mag alleen stapvoets rijden. Het woonerf past helemaal bij de idealen uit de jaren zeventig voor een betere samenleving. In Geestenberg zijn de woonerven ingericht met betonnen muurtjes. Die zijn sterk bepalend voor het straatbeeld. Woonerf elders Woonerf Geestenberg

9

10 geschiedenis - geestenberg als uniek bloemkoolrecept Geestenberg als uniek bloemkoolrecept Geestenberg is een bijzondere bloemkoolwijk. Niet alle bloemkoolwijken hebben de tand des tijds goed doorstaan, maar Geestenberg is een positieve uitzondering. Samenhang in stedenbouw en architectuur Geestenberg is bijzonder vanwege de samenhang in stedenbouw en architectuur. De wijk is als één geheel ontworpen. De wijk bestaat uit vier elkaar overlappende structuren: een stratenpatroon voor auto s dat aangesloten is op de hoofdwegen (Broekakkerseweg, Urkhovenseweg en Heerbaan), een fijnmazig netwerk van voetpaden, de betonnen muurtjes en een centrale T-vormige groene long die diep in de wijk prikt. Fijnmazig netwerk van autostraten en voetpaden Groene long in het hart van de wijk

11

12 geschiedenis - geestenberg als uniek bloemkoolrecept Eenheid en verscheidenheid De woningen zijn industrieel gebouwd. Het bouwsysteem is ontwikkeld door architectenbureau Inbo en bouwbedrijf Neduco uit Helden-Beringe. Het systeem kent verschillende woningtypes met verschillende plattegronden en bouwhoogtes. Ze hebben allemaal een plat dak en er is eenheid in materiaalgebruik: betonsteen met hout en grindbeton met aluminium. Woningtype A Woningtype B Woningtype D Woningtype F Woningtype H

13 geschiedenis - geestenberg als uniek bloemkoolrecept De gemeente heeft het bouwsysteem als basis gebruikt voor het stedenbouwkundig plan. Door de samenwerking tussen Inbo en gemeente is volgens de adviescommissie Experimentele Woningbouw een plan tot stand gekomen dat veel beloften inhoudt voor een boeiend, gevarieerd woonmilieu. Hoewel veel oorspronkelijke gevels in de loop der jaren zijn veranderd, komt de wijk nog steeds als één geheel over. Woningen van betonsteen (met isolatie) en houten puien Woningen met grindbetonnen gevelplaten en aluminium kozijnen

14

15 Het Karregat Het experimentele karakter van de wijk blijkt ook uit het Karregat. Dat is gebouwd als multifunctioneel centrum met allerlei functies onder één dak zonder tussenmuren rond een grote centrale ruimte. In de eerste jaren heeft het Karregat een bruisend bestaan gekend. Maar al gauw kwamen er tussenmuren en ging het bergafwaarts met het complex. De gemeente overweegt een ingrijpende renovatie. Intussen heeft de wijk Orka als wijkcentrum gekregen en komt het sociale leven daar weer tot bloei. Karregat na oplevering Huidige situatie binnen Huidige staat van het dak Opleveringsfeest Huidige situatie buiten

16 geschiedenis - geestenberg als uniek bloemkoolrecept Goed voorbeeld doet goed volgen Geestenberg is voor de helft eigendom van Woonbedrijf die het onderhoud goed op peil houdt. De overige woningen zijn van particulieren. Die staan er in veel gevallen ook goed bij. In de wijk wordt de stelling goed voorbeeld doet goed volgen bevestigd. In de buurt van de huurwoningen, waar bij een eerdere renovatie zwarte rabatdelen door donkergroene zijn vervangen, zie je dat eigenaren hetzelfde doen. Ook zie je dat eigenaren naast elkaar dezelfde materialen en kleuren gebruiken. Na 40 jaar is de wijk nog steeds een harmonieus geheel. Veel van de oorspronkelijke kwaliteiten zijn bewaard gebleven. Laat dit beeldenboek een uitdaging zijn om in de wijk te investeren en daarbij rekening te houden met die kwaliteiten. Wil je weten hoe de Commissie Ruimtelijke Kwaliteit tegen (verbeterplannen voor) Geestenberg aankijkt? Ga naar en klik op Geestenberg. Groene puien, net als Woonbedrijf Allebei een witte pui

17 Tuinen & tuinomheiningen De wijk is met bepaalde ideeën over ontmoeten in de woonomgeving ontworpen. Veel tuinen zitten inmiddels potdicht. Daardoor wordt ontmoeten bemoeilijkt. Helemaal open zoals vroeger, dat is niet meer van deze tijd. Maar een stukje terug naar toen biedt kansen voor meer sociaal contact. Dit hoofdstuk geeft inzicht in de zoektocht naar hedendaagse oplossingen bij de oorspronkelijke ideeën voor voortuinen, geveltuintjes, groene omgevingstips, achtertuinen en tuinomheiningen.

18 tuinen & tuinomheiningen - Voortuinen Groen gekleurd zijn de plekken waar voortuinen aan de straat liggen.

19 tuinen & tuinomheiningen - Voortuinen Voortuinen De meeste voortuinen liggen verscholen achter bergingen. Op enkele plekken liggen de voortuinen aan de straat. Het vreemde van deze voortuinen is dat er vanuit de woningen waar ze bij horen geen deur naar toe is. Daardoor worden ze nogal eens verwaarloosd. Of ze worden dicht gezet en als stalling gebruikt. In beide gevallen is het niet mooi voor het straatbeeld en niet gezellig. We laten ideeën voor de voortuinen zien, zodat ze meer gebruikt worden en samen met de groenplekken in de openbare ruimte, groene oasen worden in de stenige straten.

20 tuinen & tuinomheiningen - Voortuinen Kijk eens hoe mooi de beleving van de straat is, als de tuinen open blijven, mooi zijn ingericht en functioneren als groene oasen tussen de bergingen.

21 tuinen & tuinomheiningen - Voortuinen Soms ligt de voortuin naast de entree van de buren en moet je als bewoner helemaal omlopen om bij jouw voortuin te komen. Je kunt de voortuin in bruikleen geven aan je buren. Die kunnen er gemakkelijk bij. Zij krijgen een fraaie entree en jij vanuit je raam een mooi uitzicht! huidige situatie idee voor de toekomst huidige situatie Idee voor de toekomst: adopteer de tuin van je buren!

22 tuinen & tuinomheiningen - Voortuinen Je kunt je voortuin ook zelf mooi inrichten. Wanneer je tuin op het noorden ligt kun je de entree van de buren accentueren. Ligt je tuin op het zuiden, dan kun je een deur plaatsen en een zitplek maken. Als je een afscheiding naar de buren wilt maken, maak die dan transparant en groen. huidige situatie huidige situatie idee voor de toekomst idee voor tuin op het noorden idee voor tuin op het zuiden

23 tuinen & tuinomheiningen - Voortuinen Voor eigenaar-bewoners: door dubbele deuren in de voorgevel te plaatsen, wordt een relatie gelegd tussen je huis en je tuin. Hierdoor wordt het interessanter om de voortuin mooi in te richten en te gaan gebruiken. huidige situatie idee voor de toekomst

24 tuinen & tuinomheiningen - Voortuinen Voor eigenaar-bewoners: als je dubbele deuren in de voorgevel plaatst, wordt het interessanter om de voortuin mooi in te richten en te gaan gebruiken. Zorg wel dat je de afscheiding transparant en groen houdt, anders gaat de aantrekkelijkheid voor de straat verloren. huidige situatie idee voor de toekomst

25 tuinen & tuinomheiningen - Voortuinen Voor eigenaar-bewoners: door de hoektuin op te splitsen ontstaat meer duidelijkheid welk deel bij wie hoort. Door een deur te maken bij de smalle tuin, kun je daar een gezellig zitje maken. De deur vanuit de woonkamer naar het grote deel van de hoektuin zou je kunnen laten zitten. Dat vergroot de kans dat ook die tuin wordt gebruikt. huidige situatie idee voor de toekomst

26 tuinen & tuinomheiningen - Voortuinen Oorspronkelijke idee Geestenberg heeft allerlei overgangszones tussen privé en openbaar. Wie de berging aan de voorkant heeft, heeft vaak een patio bij de voordeur. Bewust is het entreegebied zo ontworpen dat je vanaf de straat niet direct in de keuken kijkt. Een nadeel is dat je vanuit de woning ook niet op straat kunt kijken. Daardoor is de sociale controle op straat beperkt. En de lange rijen bergingen hebben een saaie, steenachtige uitstraling. Huidige situatie Sommige bewoners hebben de voordeur als het ware verhuisd naar de straat door de overgangszone tussen privé en openbaar af te sluiten met een hek. Als dat een open hek is, en de entree uitnodigend ingericht wordt, hoeft dat niet te misstaan. Idee voor eigenaar bewoners Om de doorgangen tussen de bergingen naar de voordeuren te accentueren, gaat Woonbedrijf de zijkanten van de bergingen ter plekke van de doorgangen een kleuraccent geven. Daardoor wordt de eentonigheid van de rijen bergingen teniet gedaan.

27 tuinen & tuinomheiningen - groene omgevingstips Groene omgevingstips Vind je dat de woonomgeving wel wat meer groen kan gebruiken? Kijk naar de volgende groene tips. Vind je de kliko s op straat ook zo lelijk? Je kunt ze prachtig groen inpakken met restmateriaal van pallets bijvoorbeeld of met wilgentakken. Op internet staan goede voorbeelden. Samen met kinderen kun je leuke dingen knutselen die ook nog goed zijn voor het milieu. Een vogelhuis, een insectenflat of een bijenhotel. Ze hebben allemaal hun favoriete plek. Vogelhuisjes op het oosten, bijenhotels in de zon. Wat denk je van verticaal tuinieren? De grijze gevels in de wijk kunnen best wat groen gebruiken. Je kunt er klimop tegen omhoog laten groeien. Of een raster tegen de gevel zetten en daar planten tegenaan laten groeien, zoals blauwe regen, clematis of passiebloem. Nog een groene én duurzame tip: maak een verrijdbare plantenbak van pallets op vier wielen. Die kun je in de openbare ruimte zetten. Staat hij in de weg, dan verplaats je hem gewoon.

28 tuinen & tuinomheiningen - geveltuintjes Geveltuintjes In Geestenberg zijn al veel geveltuintjes te zien. Ze geven de straat een fleurige aanblik, zeker daar waar geen voortuinen zijn. Ze zijn ook belangrijk voor de biodiversiteit. Daarom worden ze door gemeente Eindhoven gestimuleerd. De gemeente wil graag weten waar geveltuintjes zijn. Meld je geveltuintje daarom aan bij de gemeente via een naar verrassendgroen@eindhoven.nl. Wil je meer informatie, neem dan contact op met de gemeente via hetzelfde adres of tel In drie stappen maak je een geveltuin 1. verwijder de bestrating (tot max 45 cm uit de gevel) en het gele zand eronder (max 30 cm diep); 2. maak een rand, bijvoorbeeld door de vrijgekomen tegels rechtop tegen de resterende bestrating te zetten, zodat de stoep niet verzakt; 3. vul het gat met zwarte aarde en planten en je geveltuin is klaar Spelregels De gemeentelijke spelregels voor geveltuintjes: Maximaal anderhalve stoeptegel (45 cm) uit de gevel en zorg dat altijd 1,50 m (5 tegels) stoep vrij blijft. Niet te diep graven, want kabels en lei dingen kunnen al op 30 of 40 cm diep liggen. Geen hekje of muurtje er omheen en gebruik geen cement want kabels en leidingen moeten bereikbaar blijven. Als de gemeente voor kabels en leidingen moet graven en het geveltuintje op de schop gaat, wordt de schade aan het tuintje niet vergoed. Verwaarloosde geveltuintjes worden op kosten van de bewoner verwijderd (gebeurt bijna nooit). Bij verhuizing moet het geveltuintje ongedaan worden gemaakt, tenzij de nieuwe bewoner. het overneemt.

29 tuinen & tuinomheiningen - geveltuintjes Geschikte planten voor een geveltuin Je kunt kiezen voor klimplanten, planten die bijzonder geliefd zijn bij vlinders en insecten en/of verschillende planten, rekening houdend met de seizoenen. Let op: sommige klimplanten hechten zich aan de ondergrond. Die kunnen schade veroorzaken en/of sporen nalaten op hout of steen. Klimplanten Klimop (Hedera) is een groenblijvende plant. De wortels hechten aan de ondergrond. Wilde wingerd (Parthenocissus) geeft prachtig gekleurde bladeren in de herfst. Ook deze wortels hechten aan de ondergrond. Kamperfoelie (Lonicera) bloeit lang, geurt heerlijk en bloemen zijn mooi om te zien. Geliefd bij bijen. Bosrank (Clematis) is een intensief bloeiende klimplant. Afhankelijk van de soort bloeien ze in het voor- of najaar. Een rek of spandraden waarlangs de plant kan klimmen is wenselijk. Winterjasmijn (Jasminum nudiflorum) is een prima struik voor een noord- of oostmuur. Het is een echte winter- en voorjaarsbloeier. Hoogte en breedte zijn met snoeien goed te sturen. kamperfoelie winterjasmijn

30 tuinen & tuinomheiningen - geveltuintjes Geliefde planten bij vlinders en insecten Tijm (Thymus) heeft een aromatische geur en bloeit vanaf mei met wit tot lichtpaarse bloemetjes. De tijmblaadjes kunnen worden gebruikt in diverse gerechten. Het kruid staat graag op een zonnige plek. Wilde Marjolein (Origanum vulgare) is een meerjarige winterharde kruidachtige plant. Bloeit van juli tot september met witte of roze bloemen. Lavendel (Lavandula) wenst een zonnige plaats. De winterharde grijs - groene dwergstruik bloeit van juli tot september met blauw -violette bloemen. Herfstaster (o.a. Aster novi-belgii of Aster novi-anglii) bloeit zoals de naam al doet vermoeden in de herfst. De belgii heeft licht paarse bloemen en wordt circa 100 cm hoog. De anglii is meer roze van kleur. Herfstasters bloeien vanaf augustus. Skimmia japonica is een groenblijvende heester die het goed doet in (half-) schaduw. De bloemen zijn karmozijn rood. Vrouwenmantel (Alchemilla) heeft fraaie waaiervormige bladeren en de bloemen hebben een geelgroene waas (mei - juni). De plant wordt circa cm hoog. Sierui (Allium) kent diverse soorten. De (Allium moly) is met zijn hoogte van cm goed toepasbaar in een geveltuin. De bloemen zijn zeer rijk en veelal blauw - paars van kleur. wilde marjolein skimmia japonica

31 tuinen & tuinomheiningen - geveltuintjes Lente planten Bollen als sneeuwklokjes, narcissen, krokussen, of tulpen worden in het najaar geplant en zorgen voor een fleurige voorjaarstuin. Zomer planten Veldsalie (Salvia pratensis) groeit op droge kalkhoudende grond. Heeft van mei tot juli blauw - paarse bloemen. Wordt circa 100 cm hoog. Vingerhoedskruid (Digitalis purpurea) is verkrijgbaar in diverse kleuren en houdt van een schaduwrijke plaats. De tweejarige plant wordt cm hoog. De bloemstelen bloeien van mei tot oktober. Zenegroen (Ajuga reptans) is een wintergroene bodembedekker. Heeft van mei tot oktober blauwe bloemen. Stokroos (Alcea rosea) is in vele kleuren verkrijgbaar en doet het goed in een stedelijke omgeving. Bloeit van juni tot augustus met lange bloemstengels. De plant houdt van een zonnige plaats. veldsalie stokroos

32 tuinen & tuinomheiningen - geveltuintjes Herfst planten Herfstaster (Aster dumosus) een winterhard plantje dat bloeit van september tot november met blauw - paarse bloemen. Bergthee (Gaultheria rocumbens) is een wintergoene plant en heeft felrode bessen (herfst - voorjaar). Kan gebruikt worden als bodembedekker. De hartlelie (Hosta) is een polvormige plant met decoratief blad. De plant is winterhard en staat bij voorkeur in goed doorlatende grond. Afhankelijk van de soort staat deze bij voorkeur op een halfschaduwrijke of lichte plaats (niet vol in de zon). Siergrassen zoals (Carex) en (Luzula) zijn afhankelijk van de soort winterhard en groenblijvend. herfstaster carex

33 tuinen & tuinomheiningen - achtertuinen Achtertuinen Oorspronkelijke idee In het begin hadden de tuinen geen schuttingen en liepen er wandelpaden achter de tuinen waarover je van blok naar blok kon lopen. Huidige situatie Nu staan schuttingen rond de tuinen, vaak 1.80 m hoog en potdicht. Er zijn bijna geen open tuinen meer. En de wandelpaden zijn anonieme brandgangen geworden. Idee voor de toekomst Wanneer de schuttingen worden weggehaald en een speelse groene inrichting met hagen voor het binnenterrein wordt gekozen met terrasschermen voor de privacy, komen de collectieve tuinen weer terug. Om de tuinen niet voor iedereen toegankelijk te maken, kunnen de binnenterreinen op de koppen van elk blok met poorten worden dichtgezet.

34 tuinen & tuinomheiningen - achtertuinen Oorspronkelijke idee In het begin was er alleen een privacy-scherm ter plaatse van het terras. Huidige situatie Nu zijn de tuinen vaak helemaal afgesloten met schuttingen. Ieder heeft zijn eigen poort naar de brandgang. Idee voor de toekomst Elke woning zijn eigen privéplek. De uiteinden van de achtertuinen vormen een groene collectieve tuin, waar je doorheen kunt wandelen. De collectieve tuin is aan twee kanten afgesloten naar de straat. oorspronkelijk idee huidige situatie idee voor de toekomst

35 tuinen & tuinomheiningen - achtertuinen huidige situatie idee voor de toekomst

36 tuinen & tuinomheiningen - tuinomheiningen tuinomheiningen Hoe kunnen de tuinomheiningen worden verbeterd, zodat voldoende privacy gewaarborgd is, er een zekere transparantie terugkeert en de uitstraling groener wordt? Oorspronkelijke idee Zoals je op de foto kunt zien werden alleen de terrassen afgescheiden met een kleine schutting. De rest van de tuinomheiningen bestond uit groene aanplant of bleef (gedeeltelijk) open. Huidige situatie Woonbedrijf heeft in het verleden op verzoek van bewoners schuttingen geplaatst met stalen staanders en houten invulling. Ze zijn meestal zo hoog dat je er niet overheen kunt kijken. Bewoners hebben de betonnen keermuurtjes ook gebruikt om schuttingen op te plaatsen. Allemaal niet bevorderlijk voor de sfeer. Idee voor de toekomst De afgesloten achtertuinen zouden weer opener en groener gemaakt kunnen worden door houten kaders te plaatsen met stalen gaasnetten waar klimplanten tegenop kunnen groeien. oorspronkelijk idee huidige situatie idee voor de toekomst

37 tuinen & tuinomheiningen - tuinomheiningen Idee voor de toekomst Zo zouden de nieuwe tuinomheiningen eruit kunnen zien. Niet potdicht, toch de nodige privacy en groen.

38 Duurzaamheid & energie Duurzaamheid en energie zijn begin jaren zeventig nog geen thema s. De woningen zijn oorspronkelijk slecht geïsoleerd. En van lokale energieopwekking en duurzaam geproduceerd hout, had men nog nooit gehoord. Des te meer zijn dat nu thema s voor de bewoners van Geestenberg. Kijk naar de ideeën voor energiebesparing, energieopwekking en duurzaam materiaalgebruik. Energiebesparing Op drie manieren kun je energie besparen: bewuster met energie omgaan, energiezuinige apparaten aanschaffen en je woning beter isoleren. Voor uitgebreide informatie over dit alles verwijzen we naar Hier beperken we ons tot tips voor bewust gedrag, gevelisolatie, dakisolatie, vloerisolatie en ventilatie en verwarming. Veel van deze onderwerpen staan centraal in het duurzame onderhoudsplan van Woonbedrijf. De huurwoningen gaan van energielabel D of E naar B en met vloerisolatie zelfs naar A! Wie volgt? ongeïsoleerde gevel met houten pui ongeïsoleerde gevel met aluminium kozijnen geïsoleerde pui modelwoning Woonbedrijf

39 DUURZAAMHEID & ENERGIE - energiebesparing Bewust gedrag Energie besparen begint met bewustwording van jouw energieverbruik. Heb je een idee hoeveel gas, water en elektra je jaarlijks gebruikt en waarvoor? En wist je dat je 100 tot 200 per jaar kunt besparen als je sluipverbruik van apparaten voorkomt? In Geestenberg zijn KlimaCoaches actief. Die zijn opgeleid door de Brabantse Milieufederatie om een soort tupperware partys te organiseren voor KlimaTeams. Dit zijn groepen van 10 tot 12 mensen die kennis en ervaring willen uitwisselen over de vraag: Wat kan ik zelf doen om energie te besparen?. Heb je interesse voor een KlimaTeam of wil je zelf KlimaCoach worden, stuur dan een mail naar Woonbedrijf: info@woonbedrijf.com met als onderwerp KlimaTeam of Klimacoach.

40 DUURZAAMHEID & ENERGIE - energiebesparing Isolatieglas Veel bewoners hebben al dubbel glas geplaatst, vaak in nieuwe kozijnen. Het onderhoudsplan van Woonbedrijf voorziet in nieuwe kozijnen met hoog rendement glas (HR++ glas). Heb je nog geen dubbel glas? Dan is dat echt een aanrader. Het is een effectieve maatregel die niet alleen energie bespaart, maar ook comfort verhoogt. Geïsoleerde puien De isolatiewaarde van de oorspronkelijke puien is gering. Woonbedrijf vervangt de houten puien door goed geïsoleerde kunststof puien met kunststof kozijnen. Ze zien eruit als hout om recht te doen aan het oorspronkelijke ontwerp. Er zijn eigenaar-bewoners die hetzelfde hebben gedaan. Anderen hebben gekozen voor hout. De gevels met grindbetonnen platen hebben oorspronkelijk ongeïsoleerde aluminium kozijnen. Vervanging door geïsoleerd aluminium is kostbaar. Hout of kunststof kan hier ook. Let altijd goed op de detaillering van de aansluitingen. Als dat niet goed gebeurt, kun je vocht- en/of tochtproblemen krijgen. geïsoleerde pui van modelwoning Woonbedrijf geïsoleerde pui van woning met grindbetonnen gevelplaten

41 DUURZAAMHEID & ENERGIE - energiebesparing Gevelisolatie In het verleden heeft Woonbedrijf de gevels met gemetselde betonstenen voorzien van isolerend piepschuim met een stuclaag. Dat is voor de koopwoningen ook een oplossing, zowel voor de gemetselde gevels als voor de gevels met prefab grindbetonnen platen. Het is een oplossing die alleen goed werkt als je het samen doet met de andere bewoners in jouw blok. Anders kunnen op de grenzen vochtproblemen ontstaan. Bovendien is de maatregel zeer bepalend voor het uiterlijk van de woningen. Samen kun je zorgen dat het mooi wordt. Let goed op de kleurstelling. Grote witte vlakken werken verblindend in de zon. Lichtgrijs past goed bij het oorspronkelijke ontwerp. geïsoleerde gevel met stucwerk oorspronkelijke gemetselde gevel oorspronkelijke gevel met grindbetonnen platen

42 DUURZAAMHEID & ENERGIE - energiebesparing Dakisolatie Het onderhoudsplan van Woonbedrijf voorziet in nieuwe, goed geïsoleerde daken met piepschuim platen. Eigenaar-bewoners die nog geen dakisolatie hebben, worden aanbevolen hun dak ook te isoleren. Dat bespaart energie en houdt de bovenverdieping koeler in de zomer. Net als bij gevelisolatie kun je het vernieuwen van het dak het beste samen met je medebewoners doen. Dat voorkomt aansluitingsproblemen. Vloerisolatie Woonbedrijf gaat de huurders als optie aanbieden om de begane grondvloer te laten isoleren. Zie paragraaf vloerisolatie in het hoofdstuk huurders. Eigenaar-bewoners kunnen de aannemer, zodra deze bekend is, een vrijblijvende offerte vragen. Dakisolatie: warm dak met isolatie aan buitenkant dakpakket Vloerisolatie: nooit meer koude voeten

43 DUURZAAMHEID & ENERGIE - energiebesparing Ventilatie en verwarming Goede ventilatie is belangrijk voor de gezondheid in huis. Als je je huis gaat isoleren, wordt ventilatie nog belangrijker. Ventilatie kost wat energie. Ze is geen verspilling, maar noodzaak voor een gezond binnenklimaat. Het onderhoudsplan van Woonbedrijf voorziet in een nieuw systeem voor mechanische ventilatie met verse luchttoevoer via (aan de buitenkant onzichtbare) roosters boven de kozijnen. Dit is energiezuinig, comfortabel én gezond. Welk systeem je ook kiest, zorg voor een goede combinatie van verse luchttoevoer en vervuilde luchtafvoer. Zorg dat niet onnodig veel koude lucht instroomt. En zorg voor kieren onder de binnendeuren zodat lucht door je huis kan stromen. Woonbedrijf heeft de verwarmingsketels van de huurwoningen in het verleden al vervangen door een combiketel voor cv en warm water. Het is een hoogrendementsketel (type HR 107). Zo n ketel is al gauw lucratief. Zeker als je naast een oude cv-ketel een apart toestel hebt voor warm water, zoals een geiser of boiler. Een installateur kan adviseren en offerte uitbrengen. Als je de aanschaf van een nieuwe ketel te duur vindt, informeer dan naar de mogelijkheden voor verhuur bij installateur of energiebedrijf. Ventilatieroosters boven kozijnen Mechanische ventilatie unit

44 DUURZAAMHEID & ENERGIE - energieopwekking Energieopwekking Er wordt al geïnvesteerd door bewoners in eigen energieopwekking. Zie de zonnepanelen hier en daar. Woonbedrijf overweegt volgend jaar keuzepakketten op het gebied van energieopwekking in Geestenberg te gaan aanbieden. Dit jaar is daarmee gestart in een proeftuin in Gestel (het Aireygebied). In zo n keuzepakket kunnen zonnepanelen zitten. Maar er wordt ook onderzoek gedaan naar de mogelijkheden van windenergie op de daken van de flats aan de Urkhovenseweg. Woonbedrijf vindt het belangrijk dat iedereen in de wijk kan meeprofiteren van de zelf opgewekte (zonne)energie. Daarom wil zij dat collectief gaan organiseren. Of je woning toevallig goed gelegen is ten opzichte van de zon of niet, maakt dan niet meer uit. Net zoals het dan niet uitmaakt of je een boom voor je huis hebt staan die schaduw geeft. Woonbedrijf overweegt een energiecoöperatie op te richten voor collectieve energieopwekking en energie-inkoop. In Geestenberg ziet Woonbedrijf kansen voor een coöperatie waar alle wijkbewoners aan mee kunnen doen, huurders en eigenaar-bewoners samen! Bewoners hebben kennisgemaakt met Morgen Groene Energie, een energiecoöperatie zonder winstoogmerk die het gebruik van groene energie stimuleert. Deze energiecoöperatie heeft afdelingen in Nuenen en Helmond en ziet ook graag een afdeling in Eindhoven opbloeien. Lees meer hierover in paragraaf energie in het hoofdstuk eigenaar-bewoners. Zonnepanelen Windmolens voor op flats

45 DUURZAAMHEID & ENERGIE - duurzaam materiaalgebruik Duurzaam materiaalgebruik Als je gaat sleutelen aan je woning, houd dan bij de materiaalkeuze rekening met het milieu. Bouwmaterialen zijn vaak vervuilend, tijdens de productie, tijdens de bouw en bij sloop. Hieronder enkele tips voor duurzame houtproducten, verven en kunststof voor puien. Houtproducten Hout is een onuitputtelijke, hernieuwbare grondstof wanneer het afkomstig is uit duurzaam geproduceerd bos. Nog maar 10% van alle bossen in de hele wereld wordt duurzaam beheerd. Kies daarom hout met het keurmerk FSC of PEFC. Dit zijn wereldwijd erkende keurmerken. Dan heb je gegarandeerd milieuvriendelijk hout. Naaldhout Wil je naaldhout buiten toepassen, zorg dan dat je zodanig laat zagen en uitvoeren dat het niet kan rotten. En behandel het op een milieuvriendelijke manier. Grenen of vurenhout kun je uitstekend gebruiken als gevelbekleding (rabatdelen), als het geïmpregneerd is. Met een KOMO-merk ben je zeker van beperkte milieuschade. Beter voor het milieu is thermische modificatie. Daarbij wordt hout onder hoge temperatuur gebracht in een zuurstofvrije omgeving, waardoor de structuur verandert en het hout minder gevoelig wordt voor vocht en schimmels. Als je vurenhout voor kozijnen wilt toepassen, kun je kiezen voor gelamineerd hout. Alle naaldsoorten zijn hiervoor te gebruiken. Tropisch hout Wil je toch liever tropisch hout, koop dan in ieder geval hout met het keurmerk FSC- of PEFC (behalve uit Maleisië). Tweedehands hout Nog beter is het om tweedehands hout te gebruiken. Er bestaat tweedehands hout met het FSC-Recycled label. En als je hout over hebt: breng het naar een winkel voor tweedehand bouwmaterialen, een kringloopcentrum of milieustraat.

46 DUURZAAMHEID & ENERGIE - duurzaam materiaalgebruik Verven Als je hout wilt schilderen, overweeg dan voor natuurverven te kiezen, zowel binnen als buiten. Deze verven ruiken lekker en zijn uitstekend te verwerken. De gangbare verven (ook op waterbasis!) zijn voornamelijk synthetisch, gemaakt uit eindige grondstoffen zoals aardolie, steenkool of aardgas. Bij het verwijderen komen zware metalen vrij, bij verbranding giftige stoffen en bij het schilderen oplosmiddelen die schadelijk zijn voor de ozonlaag en ongezond om in te ademen. Natuurverven hebben die nadelen allemaal niet. Lijnolie wordt gemaakt van vlas, terpentijn van de dennenboom en citrusolie uit sinaasappelschillen. Muren en plafonds wil je in het algemeen witten of latexen met waterdragende verf, al dan niet in een bepaalde kleur. De verven die je daarvoor kunt gebruiken zijn allemaal vervuilend. Je kunt het milieu zoveel mogelijk sparen door de tips in het kader op te volgen. Milieutips voor verf op waterbasis natuurverven voorstrijk Bewerk de ondergrond om opzuigen te voorkomen. Kies de juiste verf bij de ruimte die je gaat schilderen, zodat de verf zo lang mogelijk meegaat (badkamer en keuken stellen andere eisen dan een slaapkamer). Kies een goed dekkende verf. Maak de verf op, verspil zo min mogelijk. Spoel geen kwasten onder de kraan uit, bewaar de kwasten in water en doe ze na afloop bij het milieuafval. muurverf voor keuken

47 DUURZAAMHEID & ENERGIE - duurzaam materiaalgebruik Kunststof voor puien Woonbedrijf heeft bij het onderhoudsplan gekozen voor kunststof puien die eruit zien als hout. Dat scheelt veel schilderwerk in de toekomst. Oorspronkelijk waren de kozijnen van hout. Sommige bewoners vinden het belangrijk dat de kozijnen van hout blijven. Als je toch voor kunststof kiest, let er dan net als Woonbedrijf op dat ze als hout gedetailleerd zijn en niet plat in de gevel komen te liggen. En let erop dat ze het VKG-keurmerk hebben. Dan zijn ze goed recyclebaar. Bovendien voldoen ze dan aan strenge eisen wat betreft constructie en inbraakveiligheid. Detail kunststof pui Woonbedrijf Ook eigenaar bewoners kiezen voor kunststof

48 Eigenaar-bewoners Eigenaar-bewoners hebben al veel in hun woningen geïnvesteerd, soms naar aanleiding van verbeteringen van Woonbedrijf of andere buren. Goed voorbeeld doet goed volgen gaat dan ook zeker op voor Geestenberg. Gezocht is naar maatregelen die het oorspronkelijke ontwerp respecteren en de uitstraling verbeteren. Kijk naar de ideeën voor de prefab grindbetonnen gevelplaten. En kijk wat Woonbedrijf aan de houten puien doet, want dit idee kan worden opgevolgd, als je hetzelfde woningtype hebt. Voor het complete plan van Woonbedrijf, ga naar het infoboekje voor de huurders. Kijk tenslotte naar de ideeën voor garages, energie, groene daken en vergroten woning. Prefab grindbetonnen gevelplaten Van de twee typen koopwoningen, springt vooral het type met prefab grindbetonnen gevelplaten in het oog, omdat de gevelplaten in de loop der jaren sterk zijn vervuild. Koopwoning met gemetselde betonstenen en houten puien Koopwoning met grindbetonnen gevelplaten en aluminium kozijnen

49 eigenaar-bewoners - prefab grindbetonnen gevelplaten Vergroenen kopgevels De koopwoningen met grindbetonnen gevelplaten staan in het zuidelijke gedeelte van Geestenberg. Ze zien er soms grauw uit. Dat komt omdat de gevelelementen erg gevoelig zijn voor vuil. Waar regenwater overheen sijpelt, zie je zwarte strepen. Een idee om daar wat aan te doen is de gevels te vergroenen. Groen gekleurd zijn alle blinde kopgevels van de koopwoningen met prefab grindbetonnen gevelplaten.

50 eigenaar-bewoners - prefab grindbetonnen gevelplaten Vergroenen kopgevels Vuil en aanslag hechten zich aan de gevelelementen vanwege de grove structuur. Deze structuur leent zich ook uitstekend als voedingsbodem voor mossen. Als je mossen tegen de gevels laat aangroeien, ziet het er opeens heel anders uit. Bovendien dragen mossen bij aan gezonde lucht: ze eten fijnstof en CO2 en produceren zuurstof. Let op: mossen groeien alleen op gevels die op het noorden, noord-oosten en oosten liggen Huidige situatie Idee voor de toekomst

51 eigenaar-bewoners - prefab grindbetonnen gevelplaten Behalve mossen kun je ook met andere beplantingen de gevels vergroenen. Ook hierdoor verbetert de uitstraling en wordt de lucht schoner. En vergeet de insecten als bijvangst niet, waardoor de biodiversiteit toeneemt. Wilde begroeiing Groen juist niet altijd groen

52 eigenaar-bewoners - prefab grindbetonnen gevelplaten Schoonmaken gevelplaten Van schoonmaken met een hoge drukspuit knapt de woning enorm op, maar na enige tijd zal de vervuiling weer optreden. Als je het door een professioneel bedrijf laat doen, waarbij ook de poriën worden gereinigd, gaat het resultaat veel langer mee. Er moeten middelen bestaan om de gevelplaten na reiniging te behandelen, waardoor ze nog langer schoon blijven. Iets voor gezamenlijke actie? Huidige situatie Idee voor de toekomst: gevelplaten schoonmaken

53 eigenaar-bewoners - prefab grindbetonnen gevelplaten Behandelen gevels Idee I: de gevel wordt schoongemaakt en eventueel behandeld. Op het plaatje zie je ook een weelderig groen dak en anti-graffiti-maatregelen ter plekke van de erfafscheiding. Idee II: de gevel wordt bekleed met isostuc (isolatiemateriaal en stucwerk). Op het plaatje zie je ook een sedumdak met lage begroeiing en een groene erfafscheiding met groenten en kruiden. Huidige situatie Idee I: gevelplaten schoonmaken Idee II: gevel isoleren met isostuc

54 eigenaar-bewoners - houten puien Houten puien De koopwoningen die geen prefab grindbetonnen gevelplaten hebben, zijn van hetzelfde type als de huurwoningen. Ze hebben gemetselde kopgevels van betonstenen en gevelbrede houten puien. Oorspronkelijk waren de houten puien donkerbruin of zwart. In de loop der jaren zijn deze grotendeels vervangen. Eigenaar-bewoners hebben er soms een kleurrijk geheel van gemaakt. Woonbedrijf heeft jaren geleden alles door groene houten puien vervangen. Bij het onderhoudsplan komen er kunststof puien die eruit zien als hout. Net als vroeger komt er subtiel onderscheid tussen het binnen- en buitengebied. Laat je inspireren door het plan van Woonbedrijf en door de puien van medebewoners. Kleurrijke puien Groene puien in de buurt van de huurwoningen

55 eigenaar-bewoners - houten puien Puien onderhoudsplan Woonbedrijf Woonbedrijf gaat de puien vervangen door kunststof puien die eruit zien als hout. Oorspronkelijk waren de puien verschillend in het binnen- en het buitengebied. Dat verschil komt weer terug. De puien in het binnengebied krijgen donkere rabatdelen. De puien in het buitengebied krijgen lichte rabatdelen. De aannemer van Woonbedrijf kan samen met bewoners van gedachten wisselen, wensen bespreken en een vrijblijvende offerte aanbieden. Dat is bouwbedrijf van Montfoort bv uit Bergeijk: info@montfortbouw.nl en Eigenaar-bewoners zijn ook welkom in de modelwoning. Dat kan elke maandag tussen en uur. Het adres is Asberg 22. Overzicht van de huurwoningen in de wijk met het binnen- en buitengebied

56 eigenaar-bewoners - houten puien Puien onderhoudsplan Woonbedrijf in binnengebied De bewoners in het binnengebied konden kiezen voor de kleur van de rabatdelen: donker groen of donker bruin. Ze hebben donkerbruin gekozen. De kozijnen worden gebroken wit. Modelwoning met links groene en rechts bruine rabatdelen Keuze rabatdelen groen of bruin

57 eigenaar-bewoners - houten puien Puien onderhoudsplan Woonbedrijf in buitengebied De bewoners in het buitengebied konden kiezen voor de kleur van de kozijnen: donkergroen, donkerbruin of gebroken wit. Ze hebben gebroken wit gekozen. De rabatdelen worden licht grijs. Achtergevel modelwoning met grijze rabatdelen en witte kozijnen Keuze kozijnen groen, wit of bruin

58 eigenaar-bewoners - houten puien Puien eigenaar-bewoners Ook eigenaar-bewoners die hun nieuwe puien vernieuwen, doen dat met aandacht voor de architectuur.

59 eigenaar-bewoners - garages Garages Op diverse plekken staan rijtjes garages in de wijk. De ene is beter onderhouden dan de andere. Een gezamenlijke schilderbeurt, dan knapt zo n rijtje al op! Huidige situatie Idee voor de toekomst

60 eigenaar-bewoners - energie Energie Heb je belangstelling voor groene energie, ga dan naar de paragraaf energieopwekking in hoofdstuk duurzaamheid en energie. Daar kun je lezen dat Woonbedrijf wellicht volgend jaar met een collectief aanbod komt. Wil je daar niet op wachten, dan kun je contact opnemen met Morgen Groene Energie. Deze organisatie zonder winstoogmerk koopt gezamenlijk energie in voor haar leden. Het voordeel ten opzichte van de standaard prijs van traditionele energieleveranciers (Essent, Nuon e.d.) komt deels ten goede aan de leden. De rest wordt geïnvesteerd in lokale energieprojecten, zoals zonnepanelen op daken, biovergisters bij agrarische bedrijven en waterkrachtturbines in lokale riviertjes. Morgen Groene Energie ziet kansen in Geestenberg voor zonnepanelen op de platte daken. De voordelen zijn: energiebesparing, relatief korte terugverdientijd, weinig onderhoud, een levensduur van jaar en last but not least een schoner milieu. Als 30 á 40 bewoners interesse hebben in zonnepanelen, kan Morgen Groene Energie adviseren over een goede en goedkope aanschaf (goede kwaliteit, scherpe prijs, financierings- en subsidiemogelijkheden). Ga naar Zonnepanelen Dance two van Coen Blankenwaard Coen Blankenwaard, kunstenaar op Sectie C aan de rand van Geestenberg, is ambassadeur van Morgen Groene Energie: Als kunstenaar wil ik nu leven en genieten, maar ook proberen om iets achter te laten voor later. Dat doet Morgen Groene Energie ook. Niet door te praten, maar gewoon door te doen. Nu een goede prijs, op termijn een goed kans om als gemeenschap zelfvoorzienend te worden. ongedaan worden gemaakt, tenzij de nieuwe bewoner. het overneemt.

61 eigenaar-bewoners - groene daken Groene daken Groene daken werken verkoelend in de zomer en als regenbuffer. Ze brengen zuurstof in de lucht, vergroten de biodiversiteit en trekken vlinders en andere insecten aan die weer bepaalde vogels aantrekken. Verder gaan groene daken langer mee. Veel daken van Geestenberg zijn spontaan al groen geworden. Dat kun je zien als je op de verdiepingen staat en naar lager gelegen daken kijkt. Met wat extra aandacht, kun je de vergroening versterken. Spontane groene daken Groene daken niet altijd groen

62 eigenaar-bewoners - groene daken Voor niet-beloopbare daken zoals in Geestenberg zijn er drie mogelijkheden: overgroeid dak, ecologisch dak of sedumdak. Laat je wel goed voorlichten over de risico s. Want lekkages moet je natuurlijk niet hebben. Er zijn diverse geschikte sedumsoorten, in matten of in pluggen te verkrijgen. Het beste moment om een groen dak aan te leggen is als je de dakbedekking gaat vervangen. Want je moet een wortelwerende laag aanbrengen om aantasting door wortels te voorkomen. Maar ook voor bestaande daken zijn er wortelwerende folies in de handel. Overgroeid dak Klimplanten die vanaf het maaiveld tot over de daken groeien. Voor daken op beperkte hoogte. Eenvoudige ingreep zonder constructieve maatregelen. Zeer lichte belasting voor daken. Geleide constructie toepassen om doorgaande groei te stimuleren en ronddraaien in de wind te voorkomen. Ecologisch dak Daken met substraat voor spontane ontwikkeling. Een zuur substraat stimuleert de mosontwikkeling. Afdekking met grind voorkomt wegwaaien van substraat. Vegetatie ontwikkelt zich het best op luwe en schaduwrijke plekken. Genereert ecologisch waardevolle flora bij een arm substraat. Lichte belasting en goedkoop. Vrij van onderhoud. Sedumdak Dun substraatpakket van 3 tot 8 cm dik. Kalkminnende sedumvegetatie. Het meest geschikt voor bezonde daken, anders ontstaat mosvorming. Langs dakranden, opgaande gevels en dakdoorvoeren grindrand aanleggen. Lichte belasting. Weinig onderhoud, bewatering, bemesting. Waterbergend vermogen. Werkt isolerend in de zomer.

63 eigenaar-bewoners - vergroten woning Vergroten woning In het oorspronkelijke ontwerp voor de woningen in Geestenberg komen al opbouwen voor. Regelmatig hebben twee woningen een extra bouwlaag. Aan de voorkant ligt deze terug. Aan de achterkant valt deze gelijk met de laag eronder. Naast opbouwen zijn ook uitbouwen mogelijk. Opbouw aan de voorkant Als je een opbouw op je woning wilt, wees je dan bewust van de oorspronkelijke ontwerp-uitgangspunten en leg de opbouw iets terug ten opzichte van de voorgevel. Huidige situatie Idee voor de toekomst

64 eigenaar-bewoners - vergroten woning Opbouw aan de achterkant Als je een opbouw op je woning wilt, wees je dan bewust van de oorspronkelijke ontwerp-uitgangspunten en laat de achterkant gelijklopen met de bouwlaag eronder. Huidige situatie Idee voor de toekomst

65 eigenaar-bewoners - vergroten woning Aanbouw aan de voorkant Als je een voortuin hebt die je lastig kan bereiken, kun je ervoor kiezen je woning aan die kant uit te bouwen. Als je dat samen met je buren doet, kan dat financieel aantrekkelijk zijn. Zorg dat je wel een mooie groenstrook aan de straat overhoudt. Want er is al niet zoveel groen in de straat. Huidige situatie Idee voor de toekomst

66 eigenaar-bewoners - vergroten woning Aanbouw aan de achterkant Oorspronkelijk waren er geen uitbouwen aan de achterkant. Maar als je je woning naar achteren wilt uitbreiden, kan dat natuurlijk. Kies dan, zoals je kunt zien bij idee I voor de originele indeling van de pui. Of kies een pui met dubbele tuindeuren die ook in het ontwerp past. Bij idee II is een indeling voor de pui gekozen die aansluit bij de indeling van de pui op de verdieping. Oorspronkelijke idee Idee I voor de toekomst: originele pui-indeling Idee II voor de toekomst: pui-indeling van de verdieping

67 Huurders Wanneer het duurzame onderhoudsplan van Woonbedrijf gerealiseerd is, kunnen de huurwoningen weer jaren mee. Het plan staat beschreven in het infoboekje. Als huurder kun je bovenop het onderhoudsplan diverse opties kiezen die de aannemer voor je kan uitvoeren. Ze worden door Woonbedrijf behandeld als zelf aangebrachte voorzieningen. Het gaat om horren in ramen en deuren, vensterbanken in verschillende breedtes, vloerisolatie en deur naar voortuin. Suggesties voor andere, zelf aan te brengen voorzieningen kun je vinden in de overige hoofdstukken. Vloerisolatie Een optie die nog niet in het infoboekje staat is isolatie begane grondvloer. Met deze maatregel stijgt de energieprestatie van de woning van energielabel B naar A. Woonbedrijf hecht veel waarde aan betere isolatie en wil stimuleren dat huurders voor deze optie kiezen. Daarom betaalt zij 60% van de kosten en kunnen de huurders de verbetering aanschaffen voor 40% van de kosten. Als huurder betaal je dus een beperkt bedrag. Daar tegenover staan lagere energielasten en meer wooncomfort. Woonbedrijf is nog op zoek naar een goede isolatiemethode die gegarandeerd gezond en veilig is. Huidige situatie vóór het duurzame onderhoudsplan Voorgevel duurzaam onderhoudsplan (modelwoning)

68 huurders - deur naar voortuin Deur naar voortuin Een andere optie die nog niet in het infoboekje staat is deur naar voortuin. Deze optie wordt aangeboden aan huurders die een voortuin hebben die niet bereikbaar is vanuit de eigen woning. Woonbedrijf wil stimuleren dat die huurders de tuin gaan gebruiken en mooi gaan inrichten, omdat de hele wijk daar profijt van heeft. Daarom betaalt zij 60% van de kosten en kunnen de huurders de deur voor 40% van de kosten aanschaffen. Deze optie geldt alleen voor huurders die om de berging heen moeten lopen en dus niet voor overige voortuinen. Voorwaarde is dat mensen de voortuin niet omheinen met een schutting, maar hooguit een laag haagje of hekje plaatsen. Huidige situatie Nieuwe situatie

69 huurders - nog even geduld Nog even geduld Volgend jaar is Woonbedrijf van plan met een aanbod op het gebied van energieopwekking te komen, zie pararaaf energieopwekking van hoofdstuk duurzaamheid en energie. Voorlopig geeft Woonbedrijf nog geen toestemming voor groene (sedum)dakbedekking op de nieuwe daken. Zij vindt de technieken nog niet voldoende bewezen en maakt zich zorgen over mogelijke schade aan het nieuwe dak. Zelf aangebrachte voorzieningen Als huurder van Woonbedrijf kan en mag je je woning naar eigen smaak indelen en inrichten. Wel gelden er een aantal spelregels. Uitvoering door Woonbedrijf Voor de opties bij het duurzame onderhoudsplan geldt dat je als huurder de kosten aan de aannemer betaalt, waarna de aannemer ze uitvoert. Zodra je verhuist, kunnen de maatregelen gewoon blijven zitten. Je mag je woning naar eigen smaak indelen en inrichten

70 huurders - zelf aangebrachte voorzieningen Zelf aangebrachte voorzieningen Uitvoering door huurder (buitenkant) Wil je de buitenkant zelf (laten) veranderen, denk aan een carport, schotelantenne, zonnepanelen, dubbele tuindeuren, uitbouw, opbouw, schutting of (gemetselde) bloembak tegen de gevel? Dan moet je soms bij de gemeente een vergunning aanvragen. Altijd moet je schriftelijk toestemming vragen aan Woonbedrijf. Dat kan via het formulier toevoegingen, veranderingen, verbouwingen aanvragen. Jouw plan wordt dan getoetst op veiligheid, geluidsisolatie en bouwtechniek. Binnen twee weken krijgt je schriftelijk antwoord. Als jouw plan akkoord is, krijg je tips voor de uitvoering. Zodra je verhuist, kunnen de maatregelen blijven zitten, mits een vergunning is verstrekt (als die nodig was), Woonbedrijf toestemming heeft verleend en de uitvoering voldoet aan de voorwaarden. Toestemming nodig voor verbouwing buiten Toestemming nodig voor verbouwing buiten

71 huurders - zelf aangebrachte voorzieningen Uitvoering door huurder (binnenkant) Wil je de binnenkant (laten) veranderen? Dan hoef je aan Woonbedrijf geen toestemming te vragen. De woning moet wel een woonfunctie behouden. En als er een vergunning nodig is, dan moet je die zelf bij de gemeente aanvragen en pas gaan verbouwen als je die gekregen hebt. Als je interne verbouwingsplannen hebt, kan en wil Woonbedrijf altijd adviseren. Maak van dit aanbod gebruik, zeker als je van plan bent muren door te breken of installaties te veranderen. Als je verhuist, kunnen de maatregelen blijven zitten, mits een vergunning is verleend (als die nodig was) en de uitvoering voldoet aan de eisen voor veiligheid, geluidsisolatie en bouwtechniek. Geen toestemming nodig voor verbouwing binnen Geen toestemming nodig voor verbouwing binnen

72 huurders - zelf aangebrachte voorzieningen Herstel in originele staat Wanneer je je woning volgens de spelregels hebt verbouwd, kun je gewoon verhuizen en hoef je niets te doen. Is dat niet het geval, dan laat Woonbedrijf tijdig weten wat je moet doen om de woning in originele staat te brengen. Ben je een trouwe huurder, dan geldt een bijzondere regeling. Huur je de woning al 20 jaar of langer, dan hoef je de afgekeurde maatregelen alleen maar af te breken. Huur je de woning al 30 jaar of langer, dan mogen de afgekeurde veranderingen gewoon blijven zitten en hoef je daar niets aan te doen. Heb je volgens de spelregels verbouwd, dan kun je gewoon verhuizen. Ben je een trouwe huurder, dan geldt een bijzondere regeling.

73 Samen Zijn er ideeën in dit beeldenboek die je aanspreken? Of heb je andere ideeën voor verbeteringen in, aan en om je woning? Dan kun je in je eentje aan de slag gaan om die ten uitvoer te brengen. Je kunt ook proberen om dat samen met je buren te doen. Dat heeft allerlei voordelen. Maar hoe pak je dat aan? Daarover meer in dit hoofdstuk. Voordelen Wat zijn de voordelen als je samen optrekt met je buren? Ten eerste is dat leuker en minder eenzaam. Samen kun je de beste en goedkoopste oplossing uitzoeken. Twee weten altijd meer dan één. Samen kun je eerder een adviseur inschakelen, want als je de kosten deelt is dat goedkoper. Samen kun je kwantumkorting bij leveranciers en aannemers bedingen. Samen kun je de plannen op elkaar afstemmen en dan wordt het vaak mooier. Samen investeren is ook beter voor de waardeontwikkeling van je huis. En nogmaals, samen is gewoon leuker. Uit gezamenlijke initiatieven in een buurt ontstaan vaak dierbare relaties! Samenwerken Twee weten meer dan één