Uitgebreide inhoudsopgave

Transcriptie

1 Uitgebreide inhoudsopgave VOORWOORD LIJST MET GEHANTEERDE AFKORTINGEN VERKORTE INHOUDSOPGAVE UITGEBREIDE INHOUDSOPGAVE SAMENVATTING WIJZIGINGEN IN WET- EN REGELGEVING V VII IX XI XXV 1 Wijzigingen in wetgeving XXV 1.1 Wetsvoorstel vennootschapsbelastingplicht overheidsondernemingen XXV 2 Nieuwe richtlijnen voor de jaarverslaggeving voor grote en middelgrote stichtingen en verenigingen (RJ-bundel) XXV 2.1 Nieuwe richtlijnen van toepassing voor verslagjaren die aanvangen op of na 1 januari 2014 XXVI Financiële instrumenten XXVI 2.2 Nieuwe richtlijnen van toepassing voor verslagjaren die aanvangen op of na 1 januari 2015 XXVI Jaarverslag XXVI Grondslagen in geval van discontinuïteit XXVII Fusies en overnames onder gemeenschappelijke leiding XXVIII 3 Nieuwe richtlijnen voor de jaarverslaggeving voor kleine stichtingen en verenigingen (RJk-bundel) XXIX 3.1 Nieuwe richtlijnen van toepassing voor verslagjaren die aanvangen op of na 1 januari 2014 XXIX Financiële instrumenten hedge accounting XXIX Financiële instrumenten afscheiden van embedded derivaten XXIX 3.2 Nieuwe richtlijnen van toepassing voor verslagjaren die aanvangen op of na 1 januari 2015 XXX Grondslagen in geval van discontinuïteit XXX Fusies en overnames onder gemeenschappelijke leiding XXX 4 Nieuwe ontwerprichtlijnen voor de jaarverslaggeving XXX 4.1 Grote en middelgrote stichtingen en verenigingen XXX Vermelding accountantshonoraria XXX Voorzieningen voor overheidsheffingen XXXI Ontslagvergoedingen XXXI Commerciële stichtingen en verenigingen XXXII 4.2 Kleine stichtingen en verenigingen XXXII Ontslagvergoedingen XXXII XI

2 1 ALGEMENE BESCHOUWING WET- EN REGELGEVING Inleiding Algemene administratie en jaarrekeningverplichting Doelstelling jaarrekening Richtlijnen voor de jaarverslaggeving Specifieke wettelijke jaarrekeningverplichtingen Verplichtingen voor opmaken jaarrekening Groottecriteria Termijn voor opmaken jaarrekening Ondertekenen jaarrekening Vaststellen jaarrekening Decharge van bestuurders en toezichthouders Onderdelen jaarbericht Algemeen Jaarrekening Jaarverslag (bestuursverslag) Overige gegevens Vergelijkbaarheid van cijfers Openbaarmaking Verstrekken jaarrekening aan ondernemingsraad 14 2 ALGEMENE GRONDSLAGEN Doel en functie van de jaarrekening Richtlijnen als normen voor het opstellen van de jaarrekening Conceptual framework Inleiding Grondbeginselen Kwalitatieve kenmerken van jaarrekeningen Activa, vreemd vermogen, eigen vermogen, baten en lasten Activa, vreemd vermogen en eigen vermogen Baten en lasten Verwerking van activa, vreemd vermogen, eigen vermogen en baten en lasten in de jaarrekening Gebeurtenissen na balansdatum Algemene grondslagen voor waardering en resultaatbepaling Stelselmatigheid Toelichting oordelen en schattingen Waardebegrippen Informatie over actuele waarde Salderen en verrekenen Criteria voor vermelding van gegevens in de jaarrekening Onderscheid tussen vaste en vlottende activa Continuïteitsveronderstelling Algemeen 40 XII

3 Uitgebreide inhoudsopgave Jaarrekening in geval van onontkoombare discontinuïteit Inhoud grondslagen op liquidatiebasis Overgang naar grondslagen op liquidatiebasis Presentatie en toelichting Consolidatie Vrijstellingen middelgrote en kleine stichtingen en verenigingen 47 Bijlage 1. Schema situaties van discontinuïteit, bijbehorende grondslagen en toelichtingsvereisten 48 3 CONSOLIDATIE Begripsbepaling Consolidatieplicht Consolidatieplicht van groepshoofd Consolidatieplicht bij nevengeschikte organisaties Vrijstelling consolidatieplicht voor kleine groepen Consolidatiekring Te consolideren organisaties Facultatieve beperkingen van de consolidatiekring Consolidatiegrondslagen Consolidatie van stichtingen en verenigingen Integrale en proportionele consolidatie Uniforme grondslagen van waardering en resultaatbepaling Eliminatie van relaties en resultaten Balansdatum Consolidatie bij verwerving en afstoting van in de consolidatie te betrekken maatschappijen Presentatievereisten en -vrijstellingen voor de geconsolideerde jaarrekening Vrijstellingen middelgrote en kleine stichtingen en verenigingen 59 4 STELSELWIJZIGINGEN, SCHATTINGSWIJZIGINGEN EN FOUTENHERSTEL Stelselwijzigingen Begripsbepaling Stelselkeuze en stelselmatigheid Wijziging van een stelsel Verwerking van een stelselwijziging Vergelijkende cijfers Toelichting met betrekking tot stelselwijzigingen Schattingswijzigingen Begripsbepaling Verwerking van een schattingswijziging Toelichting met betrekking tot schattingswijzigingen Foutenherstel Begripsbepaling 70 XIII

4 4.3.2 Fundamentele fouten Toelichting met betrekking tot fundamentele fouten Niet-fundamentele fouten Vrijstellingen middelgrote en kleine stichtingen en verenigingen 73 5 IMMATERIËLE VASTE ACTIVA Begripsbepaling Activering Algemeen Intern vervaardigde immateriële vaste activa Uitgaven na eerste verwerking Waardering Verkrijgings- en vervaardigingsprijs Actuele waarde Afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingen Presentatie en toelichting Vrijstellingen middelgrote en kleine stichtingen en verenigingen 84 6 MATERIËLE VASTE ACTIVA Begripsbepaling Verwerking in de balans Waardering Afschrijvingen Desinvestering en ruil van materiële vaste activa Presentatie en toelichting Vrijstellingen middelgrote en kleine stichtingen en verenigingen FINANCIËLE VASTE ACTIVA Begripsbepaling Het begrip deelneming Het begrip dochtermaatschappij Het begrip joint venture Overige effecten Waardering en resultaatbepaling De verkrijgingsprijs van een deelneming Waarderingsgrondslagen en het criterium invloed van betekenis Waardering op grond van de vermogensmutatiemethode Waardering tegen nettovermogenswaarde Waardering volgens zichtbaar eigen vermogen Waardering volgens de vermogensmutatiemethode: overige aspecten Waardering tegen verkrijgingsprijs of actuele waarde Verwerking van resultaten op intercompanytransacties Waardering van overige effecten en overige vorderingen 123 XIV

5 Uitgebreide inhoudsopgave 7.3 Presentatie en toelichting Balans Mutatieoverzicht Staat van baten en lasten Gegevens over kapitaalbelangen Overige effecten Verwerking van gehouden aandelen door stichting administratiekantoor Vrijstellingen middelgrote en kleine stichtingen en verenigingen BIJZONDERE WAARDEVERMINDERINGEN VAN VASTE ACTIVA Begripsbepaling Het onderkennen van een bijzondere waardevermindering Het bepalen van de realiseerbare waarde Opbrengstwaarde Bedrijfswaarde Het bepalen en verantwoorden van een bijzondere waardevermindering Het bepalen en verantwoorden van een bijzondere waardevermindering van een individueel actief Het bepalen en verantwoorden van een bijzondere waardevermindering van een kasstroomgenererende eenheid Het vaststellen van de kasstroomgenererende eenheid waartoe een actief behoort De realiseerbare waarde en boekwaarde van een kasstroomgenererende eenheid Wijze van toerekening bijzondere waardevermindering voor een kasstroomgenererende eenheid Het bepalen en verantwoorden van een bijzondere waardevermindering van goodwill Algemene bedrijfsactiva (bij meerdere kasstroomgenererende eenheden) Het terugnemen van een bijzondere waardevermindering Het terugnemen van een bijzondere waardevermindering voor een individueel actief Het terugnemen van een bijzondere waardevermindering voor een kasstroomgenererende eenheid Het terugnemen van een bijzondere waardevermindering voor goodwill Vergoedingen voor bijzondere waardeverminderingen of verlies van activa Presentatie en toelichting Vrijstellingen middelgrote en kleine stichtingen en verenigingen 141 XV

6 9 VOORRADEN Begripsbepaling Verwerking in de balans Waardering Presentatie en toelichting Vrijstellingen middelgrote en kleine stichtingen en verenigingen OVERIGE VLOTTENDE ACTIVA Begripsbepaling Verwerking in de balans Algemeen Vorderingen Overlopende activa Effecten Liquide middelen Niet langer verwerken Waardering Vorderingen Effecten Liquide middelen Toelichting Vorderingen en overlopende activa Effecten Liquide middelen Vrijstellingen middelgrote en kleine stichtingen en verenigingen EIGEN VERMOGEN Begripsbepaling Algemeen Eigen vermogen als restpost in de jaarrekening Eigen vermogen in enkelvoudige en geconsolideerde jaarrekening Garantievermogen Rubricering en toelichting Presentatie in balans Kapitaal Statutaire reserves Bestemmingsfondsen Bestemmingsreserves Herwaarderingsreserve Reserve deelnemingen Overige (vrije) reserves Onverdeeld exploitatiesaldo Rechtstreekse mutaties in het eigen vermogen 166 XVI

7 Uitgebreide inhoudsopgave 11.5 Toelichting Vrijstellingen middelgrote en kleine stichtingen en verenigingen VOORZIENINGEN Begripsbepaling Voorwaarden voor het vormen van voorzieningen Het schatten van de omvang Waardering van voorzieningen Mutaties in voorzieningen Presentatie en toelichting Specifieke voorzieningen Reorganisatievoorzieningen Voorzieningen voor verlieslatende contracten Voorzieningen uit hoofde van claims, geschillen en rechtsgedingen Voorzieningen voor groot onderhoud Andere kostenegalisatievoorzieningen Voorzieningen voor overheidsheffingen Vrijstellingen voor middelgrote en kleine stichtingen en verenigingen 190 Bijlage 1. Schema verwerking voorzieningen en niet in de balans opgenomen verplichtingen (ontleend aan RJ 252) 191 Bijlage 2. Schema vorming reorganisatievoorziening PERSONEELSBELONINGEN Begripsbepaling Beloningen tijdens het dienstverband Uitkeringen bij ontslag Pensioentoezeggingen en vergelijkbare toezeggingen Inleiding Toepassing IFRS of US GAAP Begripsbepaling Benaderingen voor de verwerking van pensioenregelingen Waardering en resultaatbepaling van pensioentoezeggingen Verplichting-aan-de-pensioenuitvoerder-benadering Algemeen Aan de pensioenuitvoerder te betalen premies Additionele verplichtingen aan de pensioenuitvoerder Verplichting-aan-de-werknemer-benadering Algemeen Toezeggingen aan werknemers die nog niet zijn ondergebracht bij een pensioenuitvoerder Presentatie en toelichting inzake pensioentoezeggingen VUT en andere non-activiteitsregelingen Beloningen bestuurders en toezichthouders 210 XVII

8 13.9 Beloningen topfunctionarissen publieke en semipublieke sector Vrijstellingen middelgrote en kleine stichtingen en verenigingen SCHULDEN Begripsbepaling Verwerking Opname Salderen Verplichtingen onder opschortende of ontbindende voorwaarden Niet langer verwerken Waardering Waardering bij eerste verwerking Waardering na eerste verwerking Specifieke verplichtingen Presentatie en toelichting Splitsing naar categorie en looptijd Toelichting Vrijstellingen middelgrote en kleine stichtingen en verenigingen NIET IN DE BALANS OPGENOMEN VERPLICHTINGEN EN NIET IN DE BALANS OPGENOMEN ACTIVA Niet in de balans opgenomen verplichtingen Niet in de balans opgenomen activa Vrijstellingen middelgrote en kleine stichtingen en verenigingen 233 Bijlage 1. Schema verwerking voorzieningen en niet in de balans opgenomen verplichtingen (ontleend aan RJ 252) FINANCIËLE INSTRUMENTEN Inleiding Begripsbepaling Toepassingsgebied van RJ Embedded derivaten Opnemen en niet langer verwerken in de balans Het opnemen van een financieel instrument Het niet langer verwerken van een financieel instrument Waardering en resultaatbepaling Inleiding Wettelijke bepalingen Waardering bij eerste verwerking Waardering na eerste verwerking Algemeen Overzicht waardering en resultaatbepaling na eerste verwerking 248 XVIII

9 Uitgebreide inhoudsopgave Resultaatbepaling bij reële waarde met waardeverandering in de staat van baten en lasten versus waardeverandering in het eigen vermogen en (geamortiseerde) kostprijs Bijzondere waardevermindering bij waardering tegen (geamortiseerde) kostprijs Hedge accounting Inleiding Toepassen van hedge accounting Verwerkingswijzen van de verschillende soorten hedge accounting Inleiding Verwerkingswijze kostprijshedge-accounting voor een renteswap Aanvangen van hedge accounting na aanschaf hedge-instrument Het beëindigen van hedge accounting Presentatie Presentatie als vlottend of als vast financieel actief Presentatie als kortlopende of als langlopende financiële verplichting Saldering Toelichting Toelichtingsvereisten op grond van RJ Wettelijke toelichtingsvereisten opgenomen in RJ Vrijstellingen middelgrote en kleine stichtingen en verenigingen 275 Bijlage 1. Voorbeelden toepassing hedge accounting LEASING Begripsbepaling Leaseclassificatie Verwerking, waardering en resultaatbepaling Verwerking van financiële leases in de jaarrekening van de lessee Eerste verwerking Waardering na eerste verwerking Verwerking van operationele leases in de jaarrekening van de lessee Verwerking van financiële leases in de jaarrekening van de lessor Verwerking van operationele leases in de jaarrekening van de lessor Sale-and-leasebacktransacties Samengestelde transacties Beoordelen of een overeenkomst een lease bevat Special purpose entity Toelichting Toelichting van financiële leasing in de jaarrekening van de lessee Toelichting van operationele leasing in de jaarrekening van de lessee Toelichting van financiële leasing in de jaarrekening van de lessor Toelichting van operationele leasing in de jaarrekening van de lessor Vrijstellingen middelgrote en kleine stichtingen en verenigingen 307 XIX

10 18 STAAT VAN BATEN EN LASTEN Begripsbepaling Uitgangspunt staat van baten en lasten Moment van verantwoording Moment van verantwoording: baten Moment van verantwoording: lasten Omvang van de opbrengst Rubricering Algemeen Gewone en buitengewone baten en lasten Saldo van de staat van baten en lasten en bestemming exploitatieresultaat Specifieke posten en toelichtingen van de staat van baten en lasten Vrijstellingen middelgrote en kleine stichtingen en verenigingen KASSTROOMOVERZICHT Begripsbepaling Doel en functie van het kasstroomoverzicht Vorm en inhoud van het kasstroomoverzicht Het middelenbegrip Indeling van het kasstroomoverzicht Bruto- of nettokasstromen Kasstromen uit operationele activiteiten Kasstromen uit investeringsactiviteiten Kasstromen uit financieringsactiviteiten Interest, dividend en winstbelastingen Aandachtspunten bij het kasstroomoverzicht Toelichting op het kasstroomoverzicht Vrijstellingen middelgrote en kleine stichtingen en verenigingen 333 Bijlage 1. Voorbeelden van kasstroomoverzichten RENTELASTEN Begripsbepaling Verwerking Presentatie en toelichting Vrijstellingen middelgrote en kleine stichtingen en verenigingen SUBSIDIES Inleiding Algemene verwerkingscriteria Exploitatiesubsidies Begrip Waardering en presentatie 342 XX

11 Uitgebreide inhoudsopgave 21.4 Financieringsfaciliteiten Begrip Waardering en presentatie Ontwikkelingskredieten Begrip Waardering en presentatie Investeringssubsidies Begrip Waardering en presentatie Toelichting Vrijstellingen middelgrote en kleine stichtingen en verenigingen SPECIFIEKE ONDERDELEN VAN DE TOELICHTING EN OVERIGE INFORMATIE Algemeen Functie en indeling van de toelichting Verbonden partijen Beëindiging van (bedrijfs)activiteiten Gesegmenteerde informatie Vermelding accountantskosten Niet in de balans opgenomen regelingen Dienstverlening uit hoofde van concessies Kerncijfers, kengetallen en meerjarenoverzichten Vrijstellingen middelgrote en kleine stichtingen en verenigingen FUSIES EN OVERNAMES Inleiding De aard van fusies en overnames Verwerking van fusies en overnames van stichtingen en verenigingen Inleiding Verwerkingswijze bij juridische fusie Verwerkingswijze bij betaling koopsom Verwerkingswijze bij verwerving aandelen in een naamloze of besloten vennootschap Pooling of interests Fusies en overnames onder gemeenschappelijke leiding Toelichting Algemene toelichtingsvereisten Additionele toelichtingsvereisten voor een samensmelting van belangen Additionele toelichtingsvereisten voor een overname Vrijstellingen middelgrote en kleine stichtingen en verenigingen 363 XXI

12 24 BELASTINGEN NAAR DE WINST Begripsbepaling Belastingplicht stichtingen en verenigingen Verwerking van over de verslagperiode verschuldigde en verrekenbare belastingen Latente belastingen; verwerking bij tijdelijke verschillen Latente belastingen; verwerking bij beschikbare voorwaartse verliescompensatie Latente belastingen; waardering Verwerking belastingen in het resultaat Presentatie Toelichting Vrijstellingen middelgrote en kleine stichtingen en verenigingen OMZETBELASTING Algemeen Ondernemerschap voor de omzetbelasting Het begrip ondernemerschap Gevolgen van het ondernemerschap Heffing van omzetbelasting bij subsidies Heffing van omzetbelasting bij sponsoring Heffing van omzetbelasting bij fondsenwerving Heffing van omzetbelasting bij exploitatie kantine Vrijstellingen van omzetbelasting Het recht op aftrek van voorbelasting: toerekening indien zowel belaste als onbelaste prestaties Verwerking en presentatie in de jaarrekening JAARVERSLAG (BESTUURSVERSLAG) Algemeen Inhoud jaarverslag Diepgang van de te verstrekken informatie Te verstrekken algemene informatie Informatie over financiële instrumenten Risicoparagraaf Informatie over maatschappelijke aspecten van ondernemen Informatie over toepassing van gedragscodes Vrijstellingen voor middelgrote en kleine stichtingen en verenigingen COMMERCIËLE STICHTINGEN EN VERENIGINGEN Begripsbepaling Toepasselijkheid Titel 9 Boek 2 BW 397 XXII

13 Uitgebreide inhoudsopgave Algemeen In stand houden onderneming(en) Netto-omzet Openbaarmaking gelijkwaardige jaarrekening Algemene richtlijnen voor commerciële stichtingen en verenigingen Algemeen Algemene vermeldingen in de toelichting Totstandkoming financieel verslag Modellen balans en winst-en-verliesrekening Prijsgrondslagen Eigen vermogen Algemeen Herwaarderingsreserve Andere wettelijke reserves Winst-en-verliesrekening respectievelijk exploitatierekening Bezoldiging bestuurders en toezichthouders Resultaatbestemming Overige aspecten jaarrekening Openbaarmaking jaarrekening door commerciële stichtingen en verenigingen Termijnen openbaarmaking Publicatieplicht jaarstukken Groottecriteria Inhoud publicatieplicht Publicatieplicht kleine commerciële stichtingen en verenigingen Sancties op niet-naleven jaarrekeningverplichtingen Titel 9 Boek 2 BW Vrijstellingen middelgrote en kleine stichtingen en verenigingen 420 BIJLAGEN 421 Enkele bepalingen uit Boek 2 BW 421 Bepalingen van Titel 9 Boek 2 BW (Afdeling 1 t/m 13) 425 TREFWOORDENREGISTER 455 XXIII

14 XXIV