Plan van Aanpak bodemsanering Schultestraat in Hoogersmilde Afwijking op BUS-melding met zaakdossier

Transcriptie

1 Plan van Aanpak bodemsanering Schultestraat in Hoogersmilde Afwijking op BUS-melding met zaakdossier Opdrachtgever: Gemeente Midden Drenthe Kenmerk: PVA D-2 Datum: 5 juli 2016 Buro Hollema bv Asserstraat AC Rolde Tel: (0592) Fax: (0842) info@burohollema.nl Buro Hollema bv streeft naar een optimale verhouding tussen kwaliteit en prijs. Periodiek wordt ons kwaliteitssysteem gecontroleerd door Eerland Certification. Buro Hollema bv is in het bezit van de volgende certificaten: ISO 9001:2008; BRL 6000 (6001). Op basis van de bovenstaande certificaten is Buro Hollema bv erkend door het ministerie van VROM en door het ministerie van Verkeer en Waterstaat. Tenzij anders vermeld zal Buro Hollema bv al haar werkzaamheden conform de bovenstaande normen en richtlijnen uitvoeren. Er bestaat geen (functionele) relatie tussen de opdrachtgever en Buro Hollema bv.

2 Plan van Aanpak bodemsanering Schultestraat in Hoogersmilde INHOUD Pagina 1. INLEIDING 4 2. ACHTERGRONDINFORMATIE Locatiegegevens Beschikbare gegevens Actuele verontreinigingsituatie Aanvullende sanering op 4 juli Betrokken partijen Vergunningen/meldingen 9 3. Saneringsdoelstelling en uitgangspunten Saneringsdoelstelling Uitgangspunten UIT TE VOEREN SANERINGS WERKZAAMHEDEN Voorbereiding Grondsanering Ontgraving Aanvulling Restverontreiniging Afvoer verontreinigde grond MILIEUKUNDIGE BEGELEIDING Veiligheid & Gezondheid plan Bepaling (voorlopige) veiligheidsklasse Maatregelen Deskundigheid V&G-plan uitvoeringsfase Omgeving Medische keuringen Communicatie, overleg en voorlichting Overlegstructuur Voorlichting derden 15 Kenmerk: PVA D-2 Pagina 2 van 15

3 Plan van Aanpak bodemsanering Schultestraat in Hoogersmilde BIJLAGEN 1. Regionale ligging en kadastrale situatie 2. Ontgraving en situering controlemonsters BUS-sanering 3. Boorstaten aanvullend onderzoek 4. Situering monsterpunten aanvullend onderzoek en ontgravingsplan 5. T & F klasse bepaling 6. Veiligheidsmaatregelen Kenmerk: PVA D-2 Pagina 3 van 15

4 Plan van Aanpak bodemsanering Schultestraat in Hoogersmilde 1. INLEIDING In opdracht van de gemeente Midden Drenthe is door Buro Hollema bv een Plan van Aanpak opgesteld ten behoeve van de uitvoering van een grondsanering ter plaatse van de Schultestraat in Hoogersmilde. De regionale ligging van de locatie is weergegeven in bijlage 1. Aanleiding en doelstelling Aanleiding voor de uitvoering van de bodemsanering is de uitvoering van een reconstructie van de Schultestraat en directe omgeving. In 2015 en 2016 is een verkennend en een nader bodemonderzoek op de locatie uitgevoerd (Verkennend en nader bodemonderzoek ter plaatse van de Schultestraat in Hoogersmilde, Buro Hollema, referentienr NO D-1, 24 maart 2016). Uit de resultaten van dit onderzoek bleek dat ter plaatse van de Schultestraat ter hoogte van de huisnummers 7 en 9 in de bovengrond sterk verhoogde gehalten aan PAK aanwezig zijn. De omvang van de verontreiniging met PAK-gehalten groter dan de interventiewaarde is tijdens de onderzoeksfase ingeschat op circa 40 m³. Op basis van de resultaten van het verkennend en naderbodemonderzoek is op 11 mei 2016 een BUS-melding ingediend. Deze is op 25 mei 2016 goedgekeurd door het bevoegd gezag per brief met kenmerk In deze BUS-melding is uitgegaan van een leeflaagsanering met een omvang van circa 136 m 2. De leeflaag dikte bedroeg minimaal 1,0 m. De terugsaneerwaarde was de maximale waarde voor de functieklasse Wonen overeenkomstig de bodemkwaliteitskaart van de gemeente. Tijdens de uitvoering van de BUS-sanering bleek dat er over een veel groter oppervlak sprake is van een heterogene verontreiniging met kolengruis en puinresten. Aan de noordzijde en parallel aan de Schultestraat ter plaatse van de berm en ter plaatse van het nutstracé komt deze heterogene verontreiniging voor over een breedte van circa 3,5 m. Hoe ver de verontreiniging in westelijke richting doorloopt is niet bekend. Tijdens een aanvullende ontgraving op 4 juli van een deel van deze verontreiniging bleek dat er vanaf 0,3 m minus maaiveld zeer veel kabels en leidingen aanwezig zijn op verschillende en onregelmatige diepten. Machinale ontgraving bleek onmogelijk zonder daarbij de aanwezige kabels en leidingen te beschadigen. Dat betekend dat de sanering handmatig moet worden uitgevoerd. Aangezien dat zeer lang gaat duren en daarmee zeer kostbaar wordt, is in overleg met de gemeente gezocht naar een oplossing. Er is voor gekozen om de zintuiglijk aanwezige verontreiniging met puin en koolresten te verwijderen tot de bovenkant van de aanwezige kabels en leidingen. Dat komt neer op een ontgraving tot 0,3 m. De sanering van bovengenoemde verontreiniging tot 0,3 m komt niet overeen met de saneringswijze op basis van de BUS-melding. Onderhavig Plan van aanpak dient te worden beschouwd als een motivering van een afwijking op de BUS-melding. Doelstelling Doel van dit Plan van Aanpak is het omschrijven van de wijziging op de BUS-melding. Tevens wordt hierin aangegeven op welke wijze de aanvullende grondsanering zal worden uitgevoerd en welke milieutechnische- en veiligheidsaspecten hierbij een rol spelen. Kenmerk: PVA D-2 Pagina 4 van 15

5 Plan van Aanpak bodemsanering Schultestraat in Hoogersmilde Indeling rapport In de volgende hoofdstukken wordt ingegaan op de uit te voeren werkzaamheden en de hierbij van toepassing zijnde milieutechnische aspecten. In hoofdstuk 2 wordt achtergrondinformatie betreffende de locatie weergegeven. De saneringsdoelstelling en uitgangspunten staan beschreven in hoofdstuk 3. Hoofdstuk 4 omvat een beschrijving van de uit te voeren werkzaamheden. Hoofdstuk 5 gaat in op de benodigde milieukundige begeleiding. Het veiligheids- & gezondheidsplan is opgenomen in hoofdstuk 6. Kenmerk: PVA D-2 Pagina 5 van 15

6 Plan van Aanpak bodemsanering Schultestraat in Hoogersmilde 2. ACHTERGRONDINFORMATIE 2.1 Locatiegegevens De locatie is gelegen aan de Schultestraat in Hoogersmilde. De locatie is kadastraal bekend onder de gemeente Smilde, sectie C, perceelnummer De regionale ligging van het terrein en de kadastrale situatie is weergegeven in bijlage Beschikbare gegevens De volgende relevante gegevens zijn beschikbaar: Verkennend en nader bodemonderzoek ter plaatse van de Schultestraat in Hoogersmilde, Buro Hollema, referentienr NO D-1, 24 maart 2016; Als gevolg van de reeds uitgevoerde saneringswerkzaamheden en als gevolg van de gewijzigde situatie is tijdens de uitvoering van de BUS-sanering een aanvullend onderzoek uitgevoerd. De resultaten daarvan worden in paragraaf 2.3 omschreven. 2.3 Actuele verontreinigingsituatie De aangetoonde verontreiniging zoals omschreven in het verkennend en nader bodemonderzoek zijn tot aan de kadastrale perceelsgrenzen van de woningen van Schultestraat 7 en 9 reeds verwijderd. De actuele verontreinigingssituatie wordt beschreven door het beschrijven van de tot nu toe uitgevoerde grondsanering en de resultaten van het aanvullende onderzoek. Op 23 juni is begonnen met het ontgraven van de aanwezige verontreiniging volgens het vooraf opgestelde ontgravingsplan zoals opgenomen in de BUS-melding. Aan de west- en zuidzijde is ontgraven tot aan de kadastrale perceelsgrens. Ter plaatse van de noordwesthoek (nabij boring 26) bleek dat er zintuiglijk nog verontreiniging zat welke ook verder doorliep dan was voorzien. De resultaten van de controlemonsters zijn weergegeven in tabel 2.1. De situering van de controlemonsters is weergegeven op de tekening van bijlage 2. Uit de resultaten van de controlemonsters blijkt dat ter plaatse van de wandmonsters W1 (perceelsgrens huisnummer 7) nog sprake is van een matig verhoogd gehalte aan PAK. De interventiewaarde wordt niet overschreden. Ter plaatse van de oostelijke perceelsgrens van huisnummer 9 (wandmonster W4-3) is nog een sterk verhoogd PAK-gehalte aangetoond. In oostelijke richting (wandmonster W5) en noordelijke richting (wandmonster W6) wordt voldaan aan de terugsaneerwaarde. Ter plaatse van de noordwesthoek (wandmonsters W2 en W3) wordt de interventiewaarde voor PAK nog overschreden. Kenmerk: PVA D-2 Pagina 6 van 15

7 Plan van Aanpak bodemsanering Schultestraat in Hoogersmilde Tabel 2.1: Analyseresultaten met toetsing grond controlemonsters sanering Analyseresultaten [mg/kg d.s.] Monster Diepte [m-mv] Org. Stof [%] Lutum [%] Barium Cadmium Kobalt Koper Kwik Lood Molybdeen Nikkel Zink PCB (7) Minerale olie PAK (10) W1 0,0-1,0 6, W2 0,0-1,0 0,9 7,1 W ,0-0,5 2, W ,5-0,8 1, ,37 W3 0,0-1,0 4, W4 0,0-1,0 5, W4-2 0,0-1, ,8 W4-3 0,0-1, W5 0,0-1,0 4, ,9 W ,0-0,4 0, ,35 W ,4-0,6 0, ,3 B1 1,0-1,1 2, ,35 B2 0,8-0,9 0, ,35 B3 1,0-1,1 2, ,35 < Achtergrondwaarde <d = kleiner dan detectielimiet < max. waarde Klasse Wonen < max. waarde Klasse industrie Niet toepasbaar Op basis van bovenstaande resultaten is in overleg met de opdrachtgever besloten om een aanvullend onderzoek uit te voeren. Door de milieukundig begeleider zijn in totaal 7 boringen uitgevoerd tot 1,0 m (boring 30 t/m 36, zie bijlage 4). De boorstaten van de uitgevoerde boringen zijn opgenomen in bijlage 3. Op basis van de zintuiglijke waarnemingen is een aantal monsters geselecteerd voor analyse op PAK. De analyseresultaten zijn opgenomen in tabel 2.2. Uit de analyseresultaten blijkt dat ter plaatse van de boringen 30 en 33 nog sprake is van een overschrijding van de interventiewaarde. Het PAK-gehalte ter plaatse van boring 32 is slechts licht verhoogd. Echter toetsing aan de maximale waarde voor de functieklasse Wonen laat zien dat ook hier niet aan de gestelde terugsaneerwaarde (maximale waarde Wonen ) wordt voldaan. Kenmerk: PVA D-2 Pagina 7 van 15

8 Plan van Aanpak bodemsanering Schultestraat in Hoogersmilde Tabel 2.2: Analyseresultaten met toetsing grond aanvullend onderzoek Analyseresultaten [mg/kg d.s.] Monster Diepte [m-mv] Org. Stof [%] Lutum [%] Barium Cadmium Kobalt Koper Kwik Lood Molybdeen Nikkel Zink PCB (7) Minerale olie PAK (10) B30 0,0-0, B31 0,2-0, ,7 B32 0,0-0, B33 0,0-0, B34-1 0,2-0, ,6 B34-2 0,45-0, ,35 B35 0,15-0, ,2 B36 0,5-1, ,7 < Achtergrondwaarde <d = kleiner dan detectielimiet < max. waarde Klasse Wonen < max. waarde Klasse industrie Niet toepasbaar 2.4 Aanvullende sanering op 4 juli 2016 Op 4 juli is, op basis van de resultaten van het aanvullend onderzoek, begonnen met een aanvullende sanering. Uitgangspunt hierbij was de goedgekeurde BUS-melding (leeflaag sanering). Ter plaatse van de boringen 30, 32 en 33 is aanvullend gesaneerd. Echter tijdens de uitvoering bleek dat in westelijke richting zintuiglijk tot in ieder geval de perceelgrens tussen huisnummer 4 en 6 zeer heterogeen nog koolresten en puin aanwezig zijn ter plaatse van de berm van de openbare weg. Tot hoever deze zintuiglijk aanwezige verontreiniging nog door loopt is niet bekend. 2.5 Betrokken partijen Namen en adressen van de betrokken partijen zijn: a. Opdrachtgever/directie Naam : Gemeente Midden Drenthe Adres : Postbus Postcode / plaats : Beilen Contactpersoon : De heer A. Lubbinge b. Bevoegd gezag Naam : Provincie Drenthe (RUD) Adres : Postbus 1017 Postcode/plaats : 9400 BA Assen Contactpersoon : De heer R. van Lotringen Kenmerk: PVA D-2 Pagina 8 van 15

9 Plan van Aanpak bodemsanering Schultestraat in Hoogersmilde c. Milieukundige begeleiding Naam : Buro Hollema B.V. Adres : Asserstraat 12 Postcode / plaats : 9451 AC Rolde Contactpersoon : De heer H.M.M. Keijzer d. Uitvoerende partij(en) Naam : Mateboer Milieutechniek B.V. Adres : Postbus 99 Postcode / plaats : 8260 AB Kampen 2.6 Vergunningen/meldingen Voorafgaande aan de uitvoering zijn de in tabel 2.3 genoemde vergunningen verkregen en meldingen gedaan. Tabel 2.3: Overzicht benodigde vergunningen Activiteit Vergunning Bevoegd gezag Sanering Goedkeuring Plan van Aanpak Gemeente Midden Drenthe Start sanering Melding start sanering RUD Kenmerk: PVA D-2 Pagina 9 van 15

10 Plan van Aanpak bodemsanering Schultestraat in Hoogersmilde 3. Saneringsdoelstelling en uitgangspunten 3.1 Saneringsdoelstelling De resterende verontreiniging betreft een zintuiglijk zeer heterogeen aanwezige verontreiniging met puin en koolresten ter plaatse van de noordelijke berm van de Schultestraat. Het betreft een strook grond met een breedte van 3,5 m over een lengte circa 42 m parallel aan de perceelsgrens van de huisnummer 2 en 4. Voorbij de perceelgrens tussen huisnummer 4 en 6 (haaks op de weg) bestaat de berm uit gras. Hier worden in het kader van de reconstructie van de Schultestraat geen (graaf)werkzaamheden uitgevoerd. Om die reden zal hier niet verder worden gesaneerd. Indien hier nog verontreiniging aanwezig is zal dit als restverontreiniging achter blijven. De resterende te saneren verontreiniging beperkt zich derhalve tot een strook van 3,5 bij 42 m. Omdat ter plaatse van deze strook zeer veel kabels en leidingen aanwezig zijn en het verwijderen van de verontreiniging slechts met de hand kan worden uitgevoerd en daarmee zeer kostbaar wordt, is door de gemeente besloten hier, vanwege technische beperkingen (kabels en leidingen) slechts de zintuiglijk verontreinigde bovenlaag tot aan de kabels en leidingen te verwijderen. Concreet betekend dat dat er ontgraven zal worden tot maximaal 0,3 m. De ontgraving zal ter plaatse van de berm worden aangevuld met schone teelaarde. 3.2 Uitgangspunten Voor de uitvoering van de grondsanering gelden de volgende uitgangspunten: Verwijdering wordt uitgevoerd middels ontgraving en afvoer van grond; Maximale ontgravingsdiepte is 0,3 m (bovenkant kabels en leidingen); Ontgraving wordt aangevuld met schone teelaarde (AW-2000); De sanering dient te worden uitgevoerd door een aannemer welke is gecertificeerd en erkend volgende de SIKB-BRL 7000, protocol Kenmerk: PVA D-2 Pagina 10 van 15

11 Plan van Aanpak bodemsanering Schultestraat in Hoogersmilde 4. UIT TE VOEREN SANERINGS WERKZAAMHEDEN 4.1 Voorbereiding De saneringslocatie dient te worden voorzien van een hekwerk (2,0 m hoog) en een decontaminatie unit. Een en ander geheel in overeenstemming met de SIKB-BRL 7000, protocol 7001 en de CROW publicatie 132 (zie ook hoofdstuk 5 en bijlage 5). 4.2 Grondsanering Ontgraving De verontreinigde grond zal worden ontgraven tot maximaal 0,3 m (bovenkant kabels en leidingen). De ontgravingcontour is aangegeven op de tekeningen van bijlage Aanvulling De ontgraving wordt aangevuld met schone teelaarde Restverontreiniging Ter plaatse van restverontreinigingen in de wanden zal een signaallaag (doek) worden aangebracht. 4.3 Afvoer verontreinigde grond De vrijkomende verontreinigde grond wordt direct opgeladen en afgevoerd naar een erkende verwerker. Kenmerk: PVA D-2 Pagina 11 van 15

12 Plan van Aanpak bodemsanering Schultestraat in Hoogersmilde 5. MILIEUKUNDIGE BEGELEIDING De saneringswerkzaamheden zullen worden begeleid door een milieukundige. De milieukundige dient te zijn gecertificeerd voor de SIKB-BRL 6000 (Milieukundige begeleiding van (water) bodemsaneringen, inbegrepen in de waterbodem en nazorg) en het bijbehorende protocol 6001 (Milieukundige begeleiding landbodemsanering met conventionele methoden en nazorg) en dient als zodanig erkend te zijn bij het agentschap.nl (Bodemplus). De milieukundige begeleiding bestaat uit twee onderdelen: milieukundige processturing en milieukundige verificatie. Bij de milieukundige processturing zijn de belangrijkste taken van de milieukundig begeleider: Het toezicht houden of de sanering volgens plan wordt uitgevoerd; Het sturen van de bodemsaneringswerkzaamheden; Het aangeven van mogelijkheden om bij te sturen indien afwijkingen worden gesignaleerd en, indien noodzakelijk, het opstellen van een revisieplan hiervoor; Het vastleggen van de uitgevoerde werkzaamheden en het vastleggen van eventuele afwijkingen ten behoeve van de evaluatie. Bij de milieukundige verificatie zijn de belangrijkste taken van de milieukundig begeleider: Het controleren of het resultaat van de sanering overeenkomt met de gestelde saneringsdoelstelling in het saneringsplan; Het vastleggen in het evaluatierapport van de resultaten van het verwijderen van de verontreinigingen in de grond; Het opstellen van een evaluatierapport van de uitgevoerde sanering. De milieukundig begeleider zal tijdens de ontgraving van de verontreinigde grond aanwezig zijn en na het bereiken van de einddiepten controlemonsters nemen van wanden en putbodem. Deze werkzaamheden worden conform de SIKB-BRL 6000 beschouwd als kritische werkzaamheden. De controlemonsters zullen worden geanalyseerd op het standaard NEN-pakket. Na afloop van de werkzaamheden zal middels een evaluatierapport verslag worden gedaan van de uitgevoerde werkzaamheden en de afgevoerde hoeveelheden verontreinigde grond. Deze rapportage dient gericht te zijn aan het bevoegd gezag, de gemeente Midden Drenthe. Kenmerk: PVA D-2 Pagina 12 van 15

13 Plan van Aanpak bodemsanering Schultestraat in Hoogersmilde 6. Veiligheid & Gezondheid plan Dit hoofdstuk beschrijft de veiligheid- en gezondheidsrisico s in relatie tot de voorgenomen werkzaamheden. Het gaat hierbij om risico s en maatregelen die specifiek zijn voor dit werk in deze situatie. Eveneens zijn preventieve maatregelen weergegeven. 6.1 Bepaling (voorlopige) veiligheidsklasse Bij het verrichten van de werkzaamheden kunnen de veiligheids- en gezondheidsrisico s met name ontstaan bij het in contact komen met verontreinigde grond. Deze risico s bestaan uit: - inademing van damp en stof; - huidcontact met verontreinigde grond; - het inslikken van verontreinigde deeltjes c.q. grond. De verontreiniging in de bodem bestaat uit licht tot sterk verhoogde gehalten aan PAK. Voor deze verbindingen is volgens de CROW-publicatie 132 bepaald tot welke voorlopige veiligheidsklasse ze behoren (zie tabel 6.1). Tabel 6.1: verbindingen met voorlopige veiligheidsklassen Parameters (> interventiewaarde) Hoogst aangetroffen concentratie in de bodem mg/kg d.s Hoogst aangetroffen concentratie in het grondwater µg/l Voorlopige T klasse Berekende T klasse PAK 130-3T 3T Opmerking: een F-klasse is bij bovenstaande componenten niet van toepassing Voor de bepaling van de voorlopige veiligheidsklasse prevaleert de hoogste klasse. Dit zou betekenen dat voorlopig klasse 3T van toepassing is. De voorlopige en berekende veiligheidsklasse is bepaald door gebruik van het berekeningsprogramma T&F-klasse versie 4.0 van CROW (zie bijlage 4 voor de resultaten van deze berekening). De werkzaamheden dienen conform de CROW 132 en uitgaande van de veiligheidsklasse 3T te worden uitgevoerd. 6.2 Maatregelen De aannemer dient conform CROW-publicatie 132 alle maatregelen en voorzieningen te treffen die voortvloeien uit de voorlopige klassenindeling 3T. Indien zintuiglijke waarneming, meetgegevens, andere informatie of eigen berekening door de aannemer daartoe aanleiding geven, dient de veiligheidsklasse te worden aangepast en dienen aanvullende veiligheidsmaatregelen te worden getroffen, eveneens conform CROW-publicatie 132. Wanneer onbekende verontreinigingen worden aangetroffen moeten maatregelen worden genomen om ervoor te zorgen dat de betrokken werknemers en eventuele derden niet worden blootgesteld aan die verontreiniging. De verantwoordelijkheid voor het voldoen aan de geldende voorschriften voor veiligheid en gezondheid ligt bij de aannemer. Kenmerk: PVA D-2 Pagina 13 van 15

14 Plan van Aanpak bodemsanering Schultestraat in Hoogersmilde 6.3 Deskundigheid Bij de totstandkoming van het V&G-plan uitvoeringsfase en de begeleiding van de uitvoering van het project, dient een in- of externe deskundige op het gebied van veiligheidskunde of arbeidshygiëne te worden betrokken. Het werk dient in de uitvoeringsfase begeleid te worden door een Hogere veiligheidskundige (HVK er). Tijdens de uitvoering moet een Deskundig Leidinggevende Projecten (DLP) op het werk aanwezig zijn. 6.4 V&G-plan uitvoeringsfase Op basis van dit V&G-plan ontwerpfase dient door de uitvoerende partij een V&G-plan uitvoeringsfase te worden opgesteld. De eventuele aanvullingen die uit overleg blijken, worden in het V&G-plan uitvoeringsfase verwerkt, of als een aanvulling tijdens het werk aan het plan toegevoegd. Voor de uitvoering van de BUS sanering is reeds een V&G-plan uitvoeringsfase opgesteld. Voor de uitvoering van de sanering conform onderhavig Plan van Aanpak kan hier gebruik van worden gemaakt. In onderstaand overzicht is (niet uitputtend) aangegeven welke bijlagen deel kunnen uitmaken van het V&G-plan uitvoeringsfase. De met * gemarkeerde bijlagen zijn verplicht op te nemen. De overige bijlagen zijn optioneel maar wel gewenst. - Melding werkzaamheden aan arbodienst * - Procedures bij ongevallen * - Alarmregeling * - Bedrijfshulpverlening * - Verkeersregels - Toegangsregeling * - Vergunningen - Aanwezig voorlichtingsmateriaal - Procedures afvalopslag en afvoer * - Veiligheidsbladen of chemiekaarten aangetoonde verontreinigingen * In de V&G-uitvoeringsfase dient onder andere een uitwerking te worden gegeven van de decontaminatieprocedure, en een uitwerking van het werken met (zwaar) materieel (zoals het waarborgen van de stabiliteit van materieel en dergelijke). 6.5 Omgeving De risico s in de taak- en risicoanalyse (zie bijlage 6) gelden zowel voor diegenen die betrokken zijn bij de uitvoering van de werkzaamheden, alsook voor andere die op het terrein aanwezig zijn. Ten behoeve van de veiligheid voor derden dient onder meer de werklocatie (tijdelijk) te worden afgeschermd. Bovendien dienen maatregelen te worden getroffen ten behoeve van de veiligheid in situaties waarin bestemmingsverkeer met de uitvoering van het werk conflicteert. 6.6 Medische keuringen Personen die werkzaamheden in verontreinigde grond uitvoeren, worden jaarlijks medisch gekeurd door een arbodienst in verband met de geschiktheid voor het dragen van adembescherming en of werken in en met verontreinigde grond. Personen die niet jaarlijks gekeurd worden dienen vóór aanvang van het werk medisch gekeurd te worden. Een kopie van Kenmerk: PVA D-2 Pagina 14 van 15

15 Plan van Aanpak bodemsanering Schultestraat in Hoogersmilde betreffende medische geschiktheid dient in de projectadministratie per medewerker bewaard te worden (bijvoorbeeld in het logboek). Klachten van gezondheidskundige aard van de bij werkzaamheden betrokken werknemers en die betrekking hebben op de uit te voeren werkzaamheden, worden door de DLP-er van de uitvoeringsfase in het logboek genoteerd. Deze klachten of andere afwijkingen van de normale gezondheidstoestand worden gemeld aan de aangewezen deskundige (MVK-er) die dit met de arts bespreekt, in dit overleg wordt gesproken over de te nemen maatregelen c.q. het uit te voeren tussentijds onderzoek. 6.7 Communicatie, overleg en voorlichting In het V&G-plan uitvoeringsfase dient te worden aangegeven hoe samenwerking en overleg tussen werkgever en werknemers op het werk gestalte krijgt, alsmede de wijze van betrokkenheid van de werknemers bij dit plan. De werkgever is verplicht overleg te plegen met hun werknemers en hen voorafgaande aan de werkzaamheden voor te lichten over de op de bouwplaats geldende samenwerkingsafspraken en te instrueren over de te treffen veiligheidsmaatregelen. 6.8 Overlegstructuur Startoverleg Het startoverleg wordt gehouden kort voor de start van de werkzaamheden. Dit overleg dient te worden voorgezeten door de Middelbare Veiligheidskundige. Het overleg heeft als doel een voorlichting te geven over de in het V&G-plan aangegeven risico s en hoe hiermee wordt omgegaan. 6.9 Voorlichting derden Wanneer noodzakelijk dienen derden en andere belanghebbenden te worden in- en voorgelicht over de uit te voeren werkzaamheden. Daarbij moeten tevens de (redenen van de) veiligheidsmaatregelen worden behandeld. Kenmerk: PVA D-2 Pagina 15 van 15

16 BIJLAGE 1: Regionale ligging en kadastrale situatie

17 Omgevingskaart Klantreferentie: m 125 m 625 m Deze kaart is noordgericht. Schaal 1: Hier bevindt zich Kadastraal object SMILDE C 3594 Schultestraat, HOOGERSMILDE CC-BY Kadaster.

18 Uittreksel Kadastrale Kaart Uw referentie: Mr. Ulehakestraat Drostenstraat m 10 m 50 m Deze kaart is noordgericht Perceelnummer Huisnummer Vastgestelde kadastrale grens Voorlopige kadastrale grens Administratieve kadastrale grens Bebouwing Overige topografie Voor een eensluidend uittreksel, Apeldoorn, 21 augustus 2015 De bewaarder van het kadaster en de openbare registers Schaal 1:1000 Kadastrale gemeente Sectie Perceel SMILDE C 3594 Aan dit uittreksel kunnen geen betrouwbare maten worden ontleend. De Dienst voor het kadaster en de openbare registers behoudt zich de intellectuele eigendomsrechten voor, waaronder het auteursrecht en het databankenrecht.

19 Kadastraal bericht object pagina 1 van 1 Kadaster Dienst voor het kadaster en de openbare registers in Nederland Gegevens over de rechtstoestand van kadastrale objecten, met uitzondering van de gegevens inzake hypotheken en beslagen Betreft: SMILDE C Schultestraat HOOGERSMILDE 13:47:39 Uw referentie: Toestandsdatum: Kadastraal object Kadastrale aanduiding: SMILDE C 3594 Grootte: 52 a 28 ca Coördinaten: Omschrijving kadastraal object: WEGEN Locatie: Schultestraat HOOGERSMILDE Ontstaan op: Ontstaan uit: SMILDE C 3450 gedeeltelijk Publiekrechtelijke beperkingen Er zijn geen beperkingen bekend in de Landelijke Voorziening WKPB en de Basisregistratie Kadaster. Gerechtigde EIGENDOM Gemeente Midden-Drenthe Raadhuisplein NB BEILEN Postadres: Postbus: AA BEILEN Zetel: BEILEN KvK-nummer: (Bron: Handelsregister) Voor de meest actuele naam, zetel en adres, raadpleeg het KvK-nummer. Recht ontleend aan: HYP4 5846/27 reeks ASSEN d.d Eerst genoemde object in SMILDE C 2777 gedeeltelijk brondocument: Recht ontleend aan: HYP4 5694/32 reeks ASSEN d.d Eerst genoemde object in SMILDE C 2455 brondocument: Recht ontleend aan: HYP4 3378/23 reeks ASSEN Eerst genoemde object in SMILDE C 2953 brondocument: Recht ontleend aan: HYP4 5553/34 reeks ASSEN d.d Eerst genoemde object in SMILDE C 2396 brondocument: Recht ontleend aan: HYP4 7095/6 reeks ASSEN d.d Eerst genoemde object in brondocument: SMILDE C 3450 Nog niet (volledig) verwerkte brondocumenten: HYP4 5505/16 reeks ASSEN d.d AKTE VAN ALGEMENE VOORWAARDEN Einde overzicht De Dienst voor het kadaster en de openbare registers behoudt ten aanzien van de kadastrale gegevens zich het recht voor als bedoeld in artikel 2 lid 1 juncto artikel 6 lid 3 van de Databankenwet.

20 BIJLAGE 2: Ontgraving en situering controlemonsters BUS-sanering

21

22 BIJLAGE 3: Boorstaten aanvullend onderzoek

23 Pagina 1 / 2 Poelsema Veldwerk Bureau Boring: 30 Datum: Boring: 31 Datum: Y Y klinker Zand, matig fijn, matig siltig, matig humeus, matig puinhoudend, zwak kolengruishoudend, donker zwartbruin, Edelmanboor Zand, matig fijn, matig siltig, matig humeus, resten puin, donkerbruin, Edelmanboor Y Y Y klinker Zand, matig fijn, matig siltig, bruingrijs, Edelmanboor Zand, matig fijn, matig siltig, matig humeus, zwak puinhoudend, zwak baksteenhoudend, donkerbruin, Edelmanboor Zand, matig fijn, matig siltig, grijscreme, Edelmanboor Boring: 32 Datum: Boring: 33 Datum: Y Y Y gras Zand, matig fijn, matig siltig, matig humeus, brokken puin, sterk wortelhoudend, zwak kolengruishoudend, donker zwartbruin, Edelmanboor Zand, matig fijn, matig siltig, zwak humeus, resten baksteen, grijsbruin, Edelmanboor Y Y braak Zand, matig fijn, matig siltig, matig humeus, matig puinhoudend, matig kolengruishoudend, donker zwartbruin, Edelmanboor Projectcode: getekend volgens NEN 5104

24 Pagina 2 / 2 Poelsema Veldwerk Bureau Boring: 34 Datum: Boring: 35 Datum: Y Y Y tegel Edelmanboor Zand, matig fijn, matig siltig, grijscreme, Edelmanboor Zand, matig fijn, matig siltig, sterk humeus, resten baksteen, bruinzwart, Edelmanboor Zand, matig fijn, matig leemhoudend, donkerbruin, Edelmanboor Leem, matig zandig, creme, Edelmanboor Y Y Y tegel Edelmanboor Zand, matig fijn, matig siltig, grijscreme, Edelmanboor Zand, matig fijn, matig siltig, sterk humeus, zwak puinhoudend, zwak baksteenhoudend, zwartbruin, Edelmanboor Zand, matig fijn, matig siltig, lichtbruin, Edelmanboor Leem, matig zandig, grijscreme, Edelmanboor Boring: 36 Datum: Y Y braak Zand, matig fijn, matig siltig, grijscreme, Edelmanboor, CUNET Zand, matig fijn, matig siltig, zwak grindig, sporen puin, bruingrijs, Edelmanboor Projectcode: getekend volgens NEN 5104

25 BIJLAGE 4: Situering monsterpunten aanvullend onderzoek en ontgravingsplan

26

27 BIJLAGE 5: T&F-klasse bepaling

28 Resultaten van de meting grond/grondwater: T-klasse: 3T F-klasse: Geen brandbaarheidsklasse Projectgegevens: Locatie Werkgever Monsternummer Veiligheidskundige Schultestraat in Hoogersmilde Buro Hollema B33 Omgevingsdata: Buitentemperatuur ( C) 18 Maatregelen genomen om grondwaterstand te verlagen? Nee Worden de werkzaamheden uitgevoerd met beperkte Nee ventilatiemogelijkheid? Wordt er gewerkt met open vuur? Nee Eindresultaat Toxiteitklasse T 3T Bepalende stof(fen) PAK (som 10) Brandbaarheidklasse F Geen brandbaarheidsklasse Onderhavig document is gegenereerd door de webapplicatie berekening T & F klasse conform de CROW-Publicatie 132. Op de laatste pagina van dit document vindt u de voorwaarden voor gebruik. Aan de hand van de berekeningssystematiek vanuit de CROW publicatie 132, 4de geheel herziene druk (december 2008) en de ingevoerde gegevens is de veiligheidsklasse bepaald. In de hier opvolgende pagina's zijn de stappen per ingevoerde stof weergegeven. Voeg dit document in z'n geheel toe aan het V&G-plan en het veiligheidskundig logboek :04, 1/5

29 Stoffen en concentraties: Organische stof 2.00 Lutum 2.00 Stof Concentratie grond (mg/kg ds) Concentratie grondwater (ug/l) PAK (som 10) :04, 2/5

30 Bepaling of de interventiewaarden wordt overschreden Alleen bij een interventiewaarden overschrijding wordt de T&F-klasse verder berekend. Stof PAK (som 10) Concentratie grond Interventiewaarde grond 40.0 Gecorrigeerde interventiewaarde grond 40.0 Maximale waarde wonen (grond) 6.8 Gecorrigeerde maximale waarde wonen (grond) 6.8 Concentratie grondwater 0.0 Interventiewaarde grondwater 0.0 T&F klasse van toepassing Ja :04, 3/5

31 Berekening veiligheidsklasse T: Stof PAK (som 10) Voorlopige veiligheidsklasse T 3 Veiligheidsklasse T 3T Niet vluchtige stof Verontreiniging in de grond of in grond en grondwater --> nt: 3 Max nt tot nu toe: 3 Veroorzakende stoffen: PAK (som 10) :04, 4/5

32 Voorwaarden voor gebruik Onderhavig document is gegenereerd door de webapplicatie berekening T & F klasse conform de CROW-Publicatie 132. CROW en degenen die aan deze webapplicatie hebben meegewerkt, hebben de hierin opgenomen gegevens zorgvuldig verzameld naar de laatste stand van wetenschap en techniek. Desondanks kunnen er onjuistheden in deze webapplicatie voorkomen. Gebruikers aanvaarden het risico daarvan. CROW sluit, mede ten behoeve van degenen die aan deze webapplicatie hebben meegewerkt, iedere aansprakelijkheid uit voor schade die mocht voortvloeien uit het gebruik van de gegevens. De inhoud van deze webapplicatie valt onder bescherming van de auteurswet. De auteursrechten berusten bij CROW :04, 5/5

33 BIJLAGE 6: Veiligheidsmaatregelen

34 Maatregelen Veiligheidsklasse T Veiligheidsklasse 3T (droog) V&G-plan Controle/bepaling en vaststelling veiligheids-klassen, bepaling maatregelen en goedkeuring V&G-plan Logboek Bijhouden logboek Deskundigheid Continu begeleiding uitvoeringsfase Overige deskundigheid Voorlichting & instructie Startwerkinstructie over: - Veiligheidsklasse - Toxische stoffen - Arbeidshygiënische risico's - Zonering en veiligheidsvoorzieningen - PBM - Meetapparatuur - Acties calamiteiten Filteroverdrukinstallaties Adembescherming Leeflucht Ademlucht Gezondheidskundige zorg HVK: - Niet-vluchtige stoffen en, - vluchtige stoffen, - CMR-stoffen en - asbest Bij vluchtige en CMR-stoffen ook: - Frequentie luchtkwaliteitsmetingen en meetmiddelen - Wanneer aanvullende PBM moeten worden uitgereikt en gedragen, werk moet worden onderbroken en/of heroverweging veiligheidsklasse en maatregelen. V&G-plan aanvullen met: - Veiligheidsklasse - Toxische stoffen en concentraties - Grenswaarden stoffen en bijzonderheden - Risico's stoffen en bijbehorende R&S-zinnen - Arbeids- en rusttijden verontreinigde zone - Voorzieningen materieel - Persoonlijke beschermingsmiddelen - Afzetten/zonering verontreinigde zone en bebording - Onderhoud/inspectie/reparatie materieel DLP DLP HVK: - Niet-vluchtige stoffen, - Vluchtige stoffen, - CMR-stoffen en - Asbest HVK: - Niet-vluchtige stoffen, - Vluchtige stoffen, - CMR-stoffen en - Asbest Specifieke instructie filteroverdrukinstallaties: - Type filter, juiste gebruik, onderhoud en vervanging, opslag en afvoer - Maximale werktijden en rusttijden HVK: Specifieke instructie: - Type adembescherming, juiste gebruik, schoonmaak en onderhoud - Maximale werktijden en rusttijden - Filters, vervangingstijd, opslag en afvoer HVK: Specifieke instructie: - Juiste gebruik, schoonmaak en onderhoud - Maximale werk- en rusttijden - Filters filterset voor ademluchtcompressor, vervangingstijd, opslag en afvoer Specifieke opleiding :05, 1/6

35 Medische keuring conform Protocol "Arbeidsgezondheidskundig onderzoek" Kolom A: - Voor iedereen die de verontreinigde zone wil betreden - Machinisten, chauffeurs en opvarenden met maatregelen om blootstelling te voorkomen. Verbod in verontreinigde zone Luchtkwaliteitsmetingen Asbest = 3T Niet vluchtige stoffen Kolom A+B: - Niet-vluchtige stoffen bij stof- of aerosolvorming. - Grondwerkers en andere functies met kans dat de grenswaarden worden overschreden. - Machinisten, chauffeurs en opvarenden die uit cabine moeten komen waar dragen adembescherming verplicht is. Kolom A+B+C: - Werkzaamheden met buitenlucht onafhankelijke ademlucht. Personen jonger dan 18 jaar. Personen die niet beschikken over een geldige Medische geschiktheidsverklaring Zwangere vrouwen en vrouwen in de lactatieperiode Eten, drinken en roken Minimaal 2 x per uur meten en bij aanvang en iedere onderbreking werkzaamheden of zichtbaar droge bodem Bodemvochtmeter > 10%. Bij stofvorming/aerosol, personnal sampling (kleefmonsters)of luchtmetingen in overleg HVK/AH en bedrijfsarts. Alleen meting bij waarneming van (ongebruikelijke) geuren. Meetstrategie als bij vluchtige stoffen 1T. Totaal koolwaterstofmeters zoals CH, PID of specifieke gasdetectie. Vluchtige stoffen Continu registrerende meetapparatuur. Als concentratie > 1/5 grenswaarde in overleg HVK/AH meten op grensgebied werklocatie. Continu meten in cabines materieel permanent in verontreinigde zone. In grensgebied concentratie > 1/5 grenswaarde in overleg met HVK/AH aanvullende maatregelen treffen en GGD inlichten Totaal koolwaterstofmeter zoals CH, PID of specifieke gasdetectie. Stofspecifiek Waarde Totaal koolwaterstofmeter zoals CH, PID > 1/5 grenswaarde. Vullen gaszak, laten analyseren met gaschromatograaf, Gasdetectiebuisjes of CMS-chips. Personal sampling In overleg met HVK/AH en bedrijfsarts. Badges, low volume samplers of high volume samplers. Koolmonoxide (CO) Bij beperkt en/of besloten ruimte, waar verbrandingsmotoren worden gebruikt. CO-sensor. Besloten ruimten Meten voor aanvang werkzaamheden en continu tijdens toegang. Ex/Ox/Tox-meter. Stof- en aerosolvorming Meting in geval van stofdeeltjes en/of aerosolvorming. Stofmeter/High Volume sampler met specifieke stofneming koppen Uitvoering en interpretatie DLP-er en/of betrokken deskundige luchtkwaliteitsmetingen Arbeidshygiënische voorzieningen Middelen voor basishygiëne, de mogelijkheid schoonmaak handen (water en zeep of schoonmakendoekjes) 3-traps sanitairunit grens schoon/vuil Dagelijkse Schoonmaak Stromend water vuile zijde buitendouche (vierde trap) bij asbest :05, 2/6

36 Ketenpark opdrachtgever, toezichthouders en uitvoerende partij(en) Wasstraat/borstelplaats of waadgoot wegtransport Materieel Materieel continu op locatie (verontreinigde zone) Transportmaterieel Buiten de verontreinigde zone Scheiding verontreinigde/schone zone schoonmaakzone voor schoonmaken wegtransportmiddel. Locatie schoon verlaten. Van wielen en buitenzijde wegtransportmiddel vuil verwijderden. Voorkomen ophoping verontreinigde (water)bodem bij wasstraat, borstelplaats of waadplaats. Bij afspuiten materieel aerosolvorming tegengaan. Anders deskundige aanvullende maatregelen laten treffen. Filteroverdruksysteem met klimaatbeheersing op materieel dat continu op locatie is droog en open laadsystemen nat. - CE-markering: Filteroverdrukinstallatie bestaande uit installatie en filters. - Zicht van machinist niet belemmeren - Bestand tegen schok- en puntbelastingen - Overdruk gemeten in cabine minimaal 100 Pa (Pascal) en maximaal 300 Pa (voor machines in gebruik voor overdruk altijd > 50 Pa). - Luchtopbrengst minimaal 40 m³ per uur en maximaal 120 m³ per uur en een contacttijd van minimaal 0,2 seconden. - Aangezogen lucht kan alleen via de filters toestromen. - Aanzuiging van uitlaatgassen is uitgesloten. - Automatische opstart om inschakelen van filteroverdrukinstallatie te garanderen. - Inlaat cabine is niet rechtstreeks op gebruiker gericht - Optische en/of akoestische signalering in cabine (aanwezigheid overdruk, filters en schadelijke stoffen) - Lekkage tussen de behuizing en filters is uitgesloten - Filteroverdruksysteem na montage en vervolgens jaarlijks keuren op bovengenoemde eisen. Keuringsrapport met gemeten waarden moet bij de machine aanwezig zijn. Gebruik filteroverdruksysteem verplicht als: - gewerkt wordt met vluchtige stoffen met kans op emissie en/of waarbij emissie is gemeten - gewerkt wordt met CMR-stoffen - gerede kans is op stof- en aerosolvorming - geuren worden waargenomen - de deskundige besluit dat dit in andere situaties noodzakelijk is Open treeplank met laarzenpennen. Telecommunicatieapparatuur moet in machine aanwezig zijn. Materieel buiten verontreiniging (graaffront) plaatsen bij schaft of einde werkdag. Indien dit niet mogelijk is, uitstappen in verontreinigde zone toegestaan als: - Saneringslaarzen worden gedragen - Luchtkwaliteitsmetingen aangeven concentratie stoffen < 1/5 grenswaarde - Er geen stof en/of aerosolvorming is - Deskundige bepaalt maatregelen in overige gevallen. Roken, eten en drinken in cabines van materieel verboden. Ramen en deuren gesloten houden. Filteroverdruksysteem met klimaatbeheersing eisen als materieel continu op locatie. Deskundige beslist over gebruik installatie. Laadbak vloeistofdicht Laadbak geheel sluiten voor verlaten van laadplaats (Ook asfaltklep dicht). Mechanisme voor afsluiten of afdekken vanuit cabine te bedienen. Voorladen verboden: vluchtige CMR-stoffen :05, 3/6

37 Onnodig onderbreken van reis niet toegestaan, woonwijken vermijden. Wielen/wagen schoon bij transport Uitstappen binnen verontreinigde zone verboden Ramen en deuren gesloten houden. Roken, eten en drinken in cabines verboden. Geleidebiljet Geleidebiljet volledig ingevuld en voorzien van juiste handtekeningen. Vluchtige en CMR-stoffen: Veiligheidsklasse op geleidebiljet en vermelding vluchtig of CMR (waar van toepassing) Filters voor materieel Bij transportmaterieel is het gebruik van filteroverdruksysteem en filters van toepassing bij een veiligheidsklasse van 3T - Stof (P1, P2 en P3) Vervangen: - na 6 maanden en - direct bij defect filter Als stoffilters tijdelijk worden uitgenomen in luchtdichte zak opbergen. Registratie draaiuren en concentraties bijhouden. - Actief kool (A, B, E, K, HG, X) Minimaal 10 kg actief kool per filter. Nieuwe actief koolfilters moeten luchtdicht zijn verpakt en verzegeld. Vervangen: - Bij doorslag/verzadiging van actief kool. Meting met continu registrerende apparatuur (voorzien van datalog) op 3 plekken, voor- en na filter en in cabine - of maximaal na 13 weken - direct bij defect filter Als actief koolfilters tijdelijk worden uitgenomen dan in luchtdichte zak opbergen. Registratie draaiuren en concentraties bijgehouden. - Vervangen filters Bij vervangen filters altijd PBM's gebruiken behorende bij veiligheidsklasse 3T. Ook bij vervangen voorfilter P1 en motorfilters Filters moeten zonder gereedschap uit de filterkast te halen zijn. Uitgekomen filters inpakken en als gevaarlijk afval afvoeren. Bij plaatsen nieuwe filters datum plaatsing en vervanging op filters vermelden. Filterwisselingen in logboek opnemen. Onderhoud/Afvoer Onderhoud gesloten systemen Inspectie leidingsystemen Transportmiddelen Voorkoming stofvorming/schoonmaken materieel en gereedschap PBM's PBM-pakket Licht: - Werkzaamheden met open vuur PBM-pakket Middel: Materieel schoonmaken. Indien uitkeuring noodzakelijk deze (laten) uitvoeren. Materieel buiten verontreinigde zone brengen PBM behorende bij veiligheidsklasse waarin de werkzaamheden zijn uitgevoerd Voor uitnemen filters zie Vervangen filters. Vervanging luchtfilters motoren machines ter bepaling van de deskundige. Lossen/laden buiten verontreinigde zone Terrein bevochtigen Brandvertragende overall - Chemisch resistente laars van natuurrubber Niet-vluchtige stoffen Asbest Vluchtige stoffen CMR-stoffen :05, 4/6

38 Inspannende werkzaamheden PBM-Pakket Zwaar: Overall en handschoenen PBM-pakket licht vervangen door: - Saneringsoverall meervoudig gebruik of wegwerp, (CE categorie 3 type 4, 5 en 6) - Werkhandschoenen afgestemd op verontreiniging. Vaak handschoen van PVC, volledig gecoat, lange schacht (ten minste 35 cm), beschermingsniveau mechanisch 4,2,2,1 (EN 388) en chemisch 6,6,6,2 (EN 374) afdoende. Bij specifieke stoffen, specifieke handschoenen bepaling door deskundige - Vochtregulerende (thermo-)onderkleding Vluchtige stoffen meetwaarden boven 1/5 grenswaarde Stof- en/of aerosolvorming PBM-pakket Middel uitbreiden met adembescherming. Dragen adembescherming is afhankelijk van grenswaarde en gemeten concentratie. De deskundige beoordeelt of gebruik noodzakelijk is. De volgende adembescherming kan ingezet worden: + Afhankelijke adembescherming -volgelaatsmasker (EN 136) en aanblaasunit (EN 12942) -halfgelaatsmasker (EN 140) -hoofdkap (EN 12941) met gelaatsaansluiting en aanblaasunit (12942) bij stof- en aerosolvorming + Onafhankelijke adembescherming -ademlucht (EN 12021) -leeflucht (EN 139), lucht uit schone omgeving en altijd filteren Bij vluchtige of CMR-stoffen opname door de huid: volgelaatsmasker dragen, capuchon overall aansluiten op masker. Voor alle PBM-pakketten Maatregelen Maatregelen om emissies van vluchtige stoffen te verkleinen Immobiele verontreiniging Mobiele verontreiniging Boven actiewaarde plaatsen waar lucht binnen kan dringen afplakken met tape. Bij hoge concentraties kan een gaspak worden voorgeschreven. Als bij asbesthoudende (water)bodem adembescherming moet worden gedragen dan altijd volgelaatsmasker met filter P3. Adembescherming op naam verstrekken in verband met hygiëne. Of dagelijks masker reinigen met een door de fabrikant masker goedgekeurd middel Altijd voldoende schone PBM. Gebruikte PBM moeten in de vuile ruimte blijven. Wegwerpmiddelen als gevaarlijk afval afvoeren. Saneringsoveralls meervoudig gebruik moeten minimaal wekelijks door de werkgever worden gewassen. Verboden om gebruikte PBM mee naar huis te nemen. Wachten op betere weersomstandigheden (lagere temperatuur en wind) Gedwongen ventilatie toepassen bij emissiefront In situ bemonsteren en direct afvoeren Graaffront klein houden en direct na ontgraven afdekken Nat maken/houden of afdekken Depot op folie plaatsen en afdekken :05, 5/6

39 Maatregelen Veiligheidsklasse F Geen brandbaarheidsklasse :05, 6/6