Erosie en verwering hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.

Transcriptie

1 Auteur VO-content Laatst gewijzigd 16 December 2016 Licentie CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie Webadres Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van Kennisnet. Wikiwijs Maken is een onderdeel van Wikiwijsleermiddelenplein, hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, vergelijkt, maakt en deelt.

2 Inhoudsopgave Erosie en verwering Vooraf Stap 1 Stap 2 Stap 3 Stap 4 Stap 5 Begrippenlijst Over dit lesmateriaal Pagina 1

3 Erosie en verwering Vooraf De aardkorst verandert door natuurkrachten voortdurend van vorm. Er zijn krachten die van binnenuit op de aardkorst inwerken, denk aan vulkanisme en aardbevingen. En er zijn krachten die van buitenaf op de aardkorst inwerken. In deze opdrachten kijk je naar twee krachten die van buitenaf op de aardkorst inwerken: erosie en verwering. Aan het eind van deze opdracht kun je: het verschil tussen exogene en endogene krachten uitleggen en kunt voorbeelden van beide soorten krachten noemen. het verschil uitleggen tussen erosie en verwering. drie verschillende vormen van verwering beschrijven. beschrijven wat wordt bedoeld met sedimentatie. Eindproduct Het eindproduct bestaat uit twee A4-postertjes. Op één poster staat erosie centraal. Op de andere poster verwering. Als de twee posters naast elkaar liggen moet het duidelijk zijn wat het verschil is tussen erosie en verwering. Beoordeling Je laat het eindproduct beoordelen door je docent. Je docent zal het eindproduct beoordelen op: de inhoud: zijn de verschillen tussen erosie en verwering goed in beeld gebracht? de vorm: is het eindproduct origineel en met zorg gemaakt? Pagina 2

4 Activiteiten Stap Groepsgrootte Activiteit Stap 1 Alleen Informatie lezen en vragen over exogene en endogene krachten beantwoorden. Stap 2 Alleen Video's bekijken en vragen over verwering en erosie beantwoorden. Stap 3 Alleen + samen Met Google Earth verschillende plekken op aarde bezoeken waar erosie of verwering plaatsvindt. Stap 4 Alleen Toets Erosie en verwering maken. Stap 5 Alleen Twee posters maken; op één poster staat erosie centraal, op de andere poster staat verwering centraal. Benodigdheden de Bosatlas een computer met Google Earth Tijd Voor deze opdracht heb je 2 uur nodig. Stap 1 Endogeen en exogeen Bestudeer het onderdeel 'Landschapsvorming' uit de kennisbank. KB: Landschapsvorming Bekijk nu de volgende vier afbeeldingen. Geef per afbeelding aan of je te maken hebt met exogene krachten of met endogene krachten. Stap 2 Bekijk de volgende twee videoclips op de website van SchoolTV. In de clips heb je gezien dat de aardkorst kan veranderen door exogene krachten. We maken een onderscheid tussen verwering en erosie. Pagina 3

5 Verwering is het afbrokkelen van gesteente. Erosie is het afslijten van gesteente. Verwering kan gebeuren door planten, bomen, vorst en zure regen. Erosie gebeurt door wind, water en ijs. Geef van de zes afbeeldingen aan of je te maken hebt met verwering of met erosie. Stap 3 Erosie of verwering? Jullie gaan met behulp van Google Earth een aantal plekken op aarde bezoeken en bekijken welke vorm van erosie of verwering er plaatsvindt. Zorg dat Google Earth op jullie computer staat. Ga op zoek naar de volgende plekken: De Morteratchgletscher (Zwitserland) De kust bij Dover (Engeland) Wave rock (Australië) Karstgebergte Guilin Yangshuo (China) Pagina 4

6 De Boeddha van Leshan (China) Geef per plek aan of er sprake is van erosie of van verwering. Zoek eventueel met Google naar afbeeldingen van deze plekken. Geef ook aan waardoor de erosie/verwering is ontstaan. Jullie hebben vijf soorten van erosie/verwering bekeken. Er zijn nog twee soorten die besproken zijn in stap 2 die jullie niet bekeken hebben. Welke zijn dat? Lukt het jullie om van deze soorten ook een plek te bezoeken met Google Earth? Verzamel van alle plaatsen die jullie bezocht hebben, afbeeldingen voor in jullie eindproduct. Stap 4 Toets Voor je begint aan de afsluiting maak je de toets 'Erosie en verwering'. De toets bestaat uit een aantal gesloten vragen. Als je alle vragen beantwoord hebt, zie je je score. Je krijgt van de vragen die je fout hebt, het goede antwoord te zien. De score wordt opgenomen in het volgsysteem. Klik op de knop 'Start' om te beginnen: Erosie en verwering kn.nu/n461u 1 Pagina 5

7 Bekijk de afbeeldingen. Hebben we hier te maken met exogene of endogene krachten? a. Rotsblok = endogene krachten Stoep = exogene krachten b. Rotsblok = exogene krachten Stoep = endogene krachten 2 Gletsjers bewegen zich langzaam door gebergtes en slijten er diepe dalen in. Hoe noemen we het als er sprake is van afslijten en verplaatsen van gesteente door bijvoorbeeld wind, water en ijs? a. Erosie b. Verwering 3 Verwering en erosie behoren tot de exogene processen. Geldt dit ook voor vulkaanuitbarstingen? a. Ja, ook vulkaanuitbarstingen ontstaan door natuurkrachten die van buitenaf op de aardkorst inwerken. b. Nee, zowel erosie als verwering treden op van buiten de aarde. Vulkaanuitbarstingen werken van binnenin de aarde werken en behoren tot de endogene processen. Stap 5 Pagina 6

8 Eindproduct Je gaat aan de slag met het eindproduct. Het eindproduct bestaat uit twee A4-postertjes. Op één poster staat erosie centraal. Op de andere poster verwering. Als de twee posters naast elkaar liggen moet het duidelijk zijn wat het verschil is tussen erosie en verwering. Maak op de posters gebruik van korte tekstjes en van afbeeldingen. Klaar? Laat de posters beoordelen door jullie docent. Begrippenlijst Endogene krachten Krachten van binnenuit de aarde. Exogene krachten Krachten van buiten af die ervoor zorgen dat de aardkorst verandert. Verwering Het breken en loskomen van gesteente aan het aardoppervlak door invloeden van wind, water en ijs. Erosie Het uitschuren en afvoeren van los materiaal van de aardkorst naar een andere plek door wind, water en ijs. Sedimentatie Het afzetten van sedimenten zoals zand, grind en klei in een ander gebied dan de plek van herkomst. Wind De verplaatsing van lucht over het aardoppervlak veroorzaakt door verschillen in luchtdruk. IJs De vaste vorm van water. Gletsjer Een ijsbekken met daarbij een langzaam naar het dal glijdende ijstong. Zandsteen Gesteente ontstaan door op elkaar gedrukte lagen zand. Pagina 7 Kalksteen Gesteente ontstaan uit op elkaar gedrukte lagen met kalkskeletten van zeedieren.

9 Pagina 8

10 Over dit lesmateriaal Colofon Auteur VO-content Laatst gewijzigd 16 December 2016 om 15:00 Licentie Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om: het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden. Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie Aanvullende informatie over dit lesmateriaal Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar: Leerniveau VWO 2; HAVO 1; VWO 1; HAVO 2; Leerinhoud en Landschappen (en menselijke activiteit); Systeem aarde; Endogene processen; doelen Werking van endogene krachten wereldwijd; Relaties tussen endogene processen; Aardrijkskunde; Werking van exogene processen; Exogene processen; Eindgebruiker leerling/student Moeilijkheidsgraad gemiddeld Studiebelasting 2 uur en 0 minuten Trefwoorden rearrangeerbare Pagina 9