VOORJAAR e JAARGANG NUMMER 2

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "VOORJAAR 2014 5 e JAARGANG NUMMER 2"

Transcriptie

1 Passend Vertrouwd Dichtbij VOORJAAR e JAARGANG NUMMER 2 Leren reizen met het openbaar vervoer 25 jaar taart en koek Jaarverslag Syndion

2 Colofon Synchroon is een uitgave van Syndion, stichting voor dienstverlening en ondersteuning van mensen met een handicap. Het blad wordt verspreid onder externe relaties en medewerkers van Syndion. Voor cliënten wordt SynVol gemaakt, een uitgave in eenvoudige taal. Synchroon verschijnt drie keer per jaar. Synchroon wil bijdragen aan binding, betrokkenheid en draagvlak. Het blad geeft informatie en draagt bij aan de opinievorming rondom de onderwerpen die relevant zijn voor de (professionalisering van de) gehandicaptenzorg of de plaats van gehandicapten in de samenleving. De artikelen bevatten niet altijd de mening van Syndion. De redactie behoudt zich het recht voor artikelen in te korten of te weigeren. Syndion Postbus 3012, 4200 EA Gorinchem Redactie Arianne Lievaart Bianca van der Zouwen Harry Vogelaar (hoofdredacteur) Heleen Klop Ina Florusse Jaccolien Stein Mirjam Rinzema (eindredacteur) Moniek Streng Yet Langerak Syndion is HKZ-gecertificeerd en voldoet aan alle kwaliteitseisen. De regelingen m.b.t medezeggenschap en klachten staan op Aan de lezer Een beetje eigenwijs Binnenkort viert Syndion het 40-jarig bestaan van de ondersteuning aan kind en gezin. Het is in juni veertig jaar geleden dat kinderdaglocatie De Rollebol opende. Syndion organiseert daarom een mini-symposium en een reüniefeest (zie pagina 9). In dat kader verschijnt er ook een boek. De titel luidt: Soms een beetje eigenwijs. Zorg is en blijft mensenwerk. De relatie cliënt - professional is bepalend voor de kwaliteit van ons werk. Daar is vertrouwen en ruimte voor nodig. Ons land kenmerkt zich door regels en protocollen. Risico s moeten zoveel mogelijk worden uitgesloten, door registratie, visitatie, protocollen, regels, kwaliteitssystemen en dergelijke. De overheid vindt dit nodig om ons scherp te houden. Ons streven is dat we als organisatie zelf bewaken en aantonen dat Syndion staat voor kwaliteit. Onze zorg moet goed zijn, van hoog niveau. Over de ondersteuning die wij bieden moeten cliënten en hun ouders tevreden zijn, ook al is in de huidige tijd niet meer alles mogelijk. Dat vraagt om een goede balans tussen wat nodig en mogelijk is. Daarover maken we afspraken met onze cliënten en hun vertegenwoordigers. Dat doen we door hen optimaal bij deze afweging te betrekken. Daarin zijn we dan graag samen een beetje eigenwijs. In dit nummer van Synchroon treft u ook het jaarverslag over 2013 aan. De afgelopen twee jaar hebben we een digitaal jaarverslag uitgegeven, maar met het oog op de kosten hebben we het dit jaar eenvoudiger gehouden. Harry Vogelaar, Bestuurder van Syndion 2 SYNCHROON VOORJAAR e JAARGANG NUMMER 2

3 Inhoudsopgave Burgerlijke ongehoorzaamheid, dát hebben we nodig! Interview met Michiel van de Vlies en Arno Lelieveld over de uitdagingen voor de jeugdzorg 4 Jaarverslag Ik geef de pen door Doe maar normaal 6 Column Mijn zusje 7 Op de hoogte Nieuwtjes uit de zorg 8 Inchecken / Uitchecken! Cliënten leren hoe ze gebruik kunnen maken van het openbaar vervoer 10 Ogen en Oren Communicatie 12 Vrije tijd Ik wil iets doen! 13 3

4 Interview Burgerlijke ongehoorzaamheid, dát hebben we nodig! Michiel van de Vlies en Arno Lelieveld over de uitdagingen voor de jeugdzorg Wethouder Michiel van de Vlies en bestuurder Arno Lelieveld komen niet uit de jeugdzorg, maar hebben er intussen dagelijks mee te maken. Moniek Streng, directeur zorg en dienstverlening bij Syndion, bevraagt hen op hun visie op de toekomst. Op een donderdagavond ontmoet ik Michiel van de Vlies en Arno Lelieveld op het Centraal Bureau van Syndion. Ze hebben al een hele dag discussie achter de rug over het onderwerp waar we het deze avond ook over hebben: het Jeugdontwerp Zuid- Holland Zuid (ZHZ). Gelukkig leidde de discussie ook tot conclusies en afspraken. Michiel van der Vlies, bestuurlijk verantwoordelijk voor het Jeugdontwerp ZHZ en tevens wethouder in Hendrik Ido Ambacht, heeft er een goed gevoel aan overgehouden: Ik vertrouw op het proces dat gemeenten en de zorgaanbieders met elkaar doormaken. Arno Lelieveld, bestuurder van TriviumLindenhof, voegt toe: Je merkt dat we elkaar beter leren kennen, elkaars taal gaan spreken én elkaar iets gunnen. Opkomen voor kwetsbare kinderen Wat hebben deze heren met Jeugdzorg? Wat drijft hen in hun werk? Hun roots blijken buiten de jeugdzorg te liggen. De focus op jeugd heeft zich in de loop der tijd ontwikkeld. Michiel was als wethouder actief betrokken bij de ontwikkeling van de Centra voor Jeugd en Gezin (CJG). Ik wil iets voor de samenleving betekenen. Toen ik door mijn werk steeds meer in aanraking kwam met kwetsbare kinderen, werd dat mijn focus. Ieder kind heeft recht op een toekomst, op ontwikkeling. Er zijn factoren binnen en buiten het kind die deze ontwikkeling kunnen bedreigen. Soms maken we als volwassenen het kwetsbare kind nóg kwetsbaarder. Voor die kinderen moet je opkomen. Dat heeft hij gedaan, door het hele zorgveld én de gemeenten te mobiliseren. Vanaf 1 januari 2015 zijn gemeenten verantwoordelijk voor alle vormen van jeugdhulp. De zeventien gemeenten in Zuid- Holland Zuid hebben samen met de aanbieders van jeugdhulp en cliëntenorganisaties een aanpak vastgelegd in een beleidsplan Jeugdhulp. Voor Arno is dienstverlening een rode draad in zijn werkzame leven. Een greep uit zijn CV: van de hotelschool, naar horeca, het Erasmus MC en sinds 4 SYNCHROON VOORJAAR e JAARGANG NUMMER 2

5 Door Moniek Streng en Ellis van den Berg vier jaar TriviumLindenhof. TriviumLindenhof biedt vanuit ruim zestig locaties ambulante hulpverlening, dagbehandeling, 24-uurs zorg en crisisopvang voor jongeren van 0-23 jaar. Ook wordt specialistische jeugd- en opvoedhulp geboden. Over wat hem boeit in de jeugdzorg zegt hij: Ik word geraakt door de mensen die zo sterk met hun vak bezig zijn, de zorg voor kinderen en ontwikkeling. Tegelijkertijd zie ik in dit werk een zekere wereldvreemdheid ten aanzien van commercie, economisch denken. De huidige tijd van decentraliseren is boeiend. Daar wil en kan ik een bijdrage aan leveren. Is er een klik? Als we het hebben over wat hen opviel bij de kennismaking met jeugdzorg, komt als eerste het onderwerp financiering op tafel. De implementatie van de financieringssystematiek is nooit in gezamenlijkheid - bedrijfseconomie én zorg - tot stand gekomen, zegt Arno. Michiel vult hem aan: En vanuit die financieringssystematiek komen verkeerde prikkels. Het systeem draagt niet bij aan de gewenste resultaten voor ouders en jongeren. Hij gaat verder: Wat me ook opviel waren al die verschillende sectoren en het gebrek aan samenwerking daartussen. Verkramping, zegt Arno, dat is een woord dat in me opkomt. We zijn zo braaf; we houden ons keurig aan de regels. Michel, die meteen begrijpt waar Arno het over heeft, zegt: In Nederland hebben we te maken met een risicoregelreflex. We denken met wetten en protocollen maatschappelijke problemen te regelen. En we denken daarbij ook nog eens dat je professionals altijd kunt sturen. Eén van de uitdagingen voor de komende tijd is om te voorkomen dat we in die valkuil van die reflex trappen. Hoe zorgen we ervoor dat de professional in vertrouwen de ruimte krijgt om zijn werk te doen? Arno zegt: Burgerlijke ongehoorzaamheid, dát hebben we nodig, maar het bestaat amper. Laten we zorgen dat risico s er weer bij mogen horen. De media heeft aandacht voor incidenten. Als er iets fout gaat, moet daar iemand voor worden aangewezen. En mag ik er nóg een uitdaging aan toe voegen? vraagt hij zonder antwoord af te wachten. De kritische factor in het efficiënt maken van de zorg is de relatie tussen cliënt en medewerker. Als we dáár nu eens een mechanisme voor bedenken; dat we onszelf de vraag stellen: is er een klik? Want die klik maakt of het werkt! Voldoende expertise aan de voorkant In het werk van Syndion staat de zorg voor mensen met een handicap centraal. Hoe is de expertise voor kinderen met een handicap of een ontwikkelingsachterstand geborgd in het ontwerp van de jeugdzorg ZHZ? Michiel beantwoordt deze vraag door eerst het ontwerp te schetsen: Iedere gemeente We zijn zo braaf; we houden ons keurig aan de regels. heeft straks een eigen jeugdteam, dé plek waar de toegang en de eerste ondersteuning wordt geregeld. In dat team is brede expertise aanwezig. Voor meer inhoudelijke kennis wordt het diagnostieken adviesnetwerk (DAN) erbij gehaald. Dit is geen nieuw team, maar een netwerk met een vaste kern en een flexibele schil. Achter het jeugdteam zit het zorgaanbod, of de zorgmarkt zoals we dat noemen. Het uitgangspunt is dat alle expertise in het jeugdteam aanwezig is, dus ook bijvoorbeeld kennis rondom LVG-problematiek of rondom kinderen met een verstandelijke beperking. Hij kijkt naar Arno, die instemmend knikt. We hebben vandaag nog benoemd dat we moeten zorgen voor voldoende kennis. Die moet snel, aan de voorkant, laagdrempelig beschikbaar zijn. Arno voegt toe: Het jeugdteam mag geen verwijsclub zijn. Het brengt verbindingen tot stand. Trouwens, in de wettekst is concreet opgenomen dat de kennis over (L)VG in de toegang al geborgd moet zijn!, aldus Michiel. We moeten zorgen dat de kennis dichtbij de teams zit. De teams zijn handelingsgericht, de mensen in het team helpen elkaar zo efficiënt mogelijk te werken door zichzelf de vraag te stellen wie kan er nu het beste aan de slag met deze vraag? Dan ontstaan er goede dingen. Zorg op de goede plek In een interview over de toekomst van de jeugdzorg is het onderwerp bezuinigingen niet te vermijden. De bezuiniging is een gegeven, vindt Michiel. Gelukkig zit het budget vrij dicht aan tegen het uitvoeringsbudget. In 2015 zoeken we een mix van houvast en ruimte. We nemen de tijd om vraagstukken als verantwoording en transparantie uit te werken. Arno erkent dat hij een ideaalbeeld voor ogen heeft: We geven zoveel geld uit aan de zorg in Nederland, dan moeten we er met elkaar toch ook voor kunnen zorgen dat dit op de goede plek terecht komt! Er valt nog veel meer te zeggen over deze materie, maar het wordt tijd om af te ronden. Een laatste vraag dus. Hoe komen we tot integrale zorg voor jeugd én volwassenen? Want nu is dat nog van elkaar gescheiden. Michiel zegt: Het uitgangspunt is: goede zorg bieden. De hulpverlener moet de verbinding maken, of het nu gaat om de overgang van jeugd naar volwassenheid, of om een logische combinatie van wonen en werk. En na een korte stilte rondt hij af: Als je hier echt iets mee wilt, moet je vanuit de inhoud gecombineerde arrangementen ontwikkelen voor kwetsbare groepen. Voor wie meer wil lezen over het Jeugdontwerp ZHZ, zie 5

6 Ik geef de pen door... Doe maar normaal Teamcoaching bij Syndion in goede handen Synchroon vroeg Carolien te vertellen over haar nieuwe uitdaging bij Syndion: bijdragen aan zelfstandig werkende teams. Nadat zij een opleiding volgde waarin diverse modules rondom coaching werden behandeld, zit zij op haar plek bij het team Synvol Coachen. In 2007 ben ik gestart als begeleider bij Syndion bij logeerhuis Oosthoek in Gorinchem. Hier heb ik in twee jaar veel gezien en geleerd. Inmiddels bestaat dit logeerhuis overigens niet meer. In die tijd was ik bezig met mijn opleiding SPH en heb ik nog twee stages gelopen. Eén daarvan was op een woonlocatie voor mensen met een lichamelijke handicap, de Vismarkt, ook in Gorinchem. In dit team ben ik na mijn opleiding blijven werken. Eerst alleen op de Vismarkt en later ook op een woonlocatie voor dezelfde doelgroep in Gorinchem, de Nicolaas Beetshof. Tijdens mijn stage ben ik in de wereld van de hersenen gedoken. Er is steeds meer bekend over wat zich afspeelt in de hersenen maar er valt nog enorm veel te ontdekken. Terug naar school In 2012 ben ik opnieuw de schoolbanken ingegaan. Syndion gaf me de mogelijkheid om een opleiding Innovatie Trainer te volgen. De inhoud van de opleiding kon ik zelf helemaal samenstellen. Maar keuzes maken vind ik een van de lastigste dingen die er zijn, en daarom heb ik bijna alles gevolgd. In die opleiding zaten daardoor ook verschillende onderdelen rondom coaching. Coachen en trainen vond ik altijd al erg leuk en dat is na deze opleiding alleen maar toegenomen. Gelukkig kon ik mijn opleiding al gauw in de praktijk gaan toepassen. In december vorig jaar ben ik gestart als (team)coach. Samen met zes collega s vorm ik het interne coachingsbureau Synvol Coachen. Deze nieuwe functie is voor mij echt een cadeautje. Ik kom op locaties die ik nooit eerder heb gezien en ik heb intussen zoveel verschillende medewerkers mogen ontmoeten. Ieder heeft zijn eigen verhaal en ik vind het echt bijzonder dat ik daar deelgenoot van mag zijn. Als teamcoaches leveren we maatwerk: we kijken wat een team nodig heeft en welke coach daar het beste bij aansluit. Lekker praktisch Als je het internet afspeurt kom je 1001 verschillende vormen van coaching tegen. De één nog aparter dan de ander. Ik ben meer van doe maar normaal, dan doe je al gek genoeg. Uit eigen ervaring weet ik dat het heel prettig kan zijn om met iemand in gesprek te gaan die geen deel uitmaakt van een situatie. Een neutraal persoon, zeg maar. Soms zit je er zelf teveel met je neus bovenop om een situatie goed in beeld te krijgen. Een coach kan daarbij helpen. Bij mij hoef je niet op een bank te liggen en te praten over freudiaanse driften. Gewoon samen een kop koffie (of thee) drinken en bespreken wat er speelt, waarbij we het vooral lekker praktisch houden. Naast mijn werk lees ik veel en zit ik regelmatig op het internet. Vaak gaat dit ook over het werk. Ik ben eigenlijk een beetje een workaholic. Om te voorkomen dat dat helemaal de overhand krijg, grijp ik elke gelegenheid aan om lekker uit eten te gaan of een maaltje te koken. Want eten en drinken maakt alles gezelliger. Hoewel ik creatief ben, heb ik helaas de talenten van mijn ouders (mijn vader is erg muzikaal en mijn moeder schildert prachtige portretten) niet geërfd. Maar in deze functie kan ik mijn creativiteit ook kwijt. Ik verzamel en bundel kennis, inspiratie en talent. In de rubriek Ik geef de pen door schrijft iedere keer een andere medewerker van Syndion iets over wat hem of haar bezighoudt. Dit keer: Carolien van Gammeren, teamcoach. Carolien geeft de pen door aan Anna de Boom-Dubbeldam. 6 SYNCHROON VOORJAAR e JAARGANG NUMMER 2

7 Column Mijn zusje Nieuwe test om snel en veilig Downsyndroom vast te stellen bij ongeboren kind, kopte mijn dagblad een paar weken geleden. Mooi, was mijn eerste gedachte. Maar meteen daar achteraan dacht ik: Wat vind ik daar eigenlijk van? Ik kom uit een gezin van vijf kinderen. Boven mij zaten twee broers en een zus. En onder mij zat mijn zusje Petra, Peet noemden we haar altijd. Petra had het Syndroom van Down. Petra werd geboren in 1949, toen ik vier was. Mijn moeder was toen 43. Dat gebeurde in die tijd; vrouwen kregen kinderen tot ze in de overgang zaten. Het was vlak na de oorlog en we hadden het thuis niet breed. Mijn vader had een eigen zaak in ijzerwaren en verf, mijn moeder was huisvrouw. Ik weet niet of ze blij was met de zwangerschap, daar had je het in die tijd niet over. Trouwens, ik was ook nog een piepjong ding. Met kinderen werd helemaal niet over het krijgen van baby s gepraat. Laat staan over de biologische details! In die tijd natuurlijk ook geen vruchtwaterpunctie of nekplooitest. Mijn zwangere moeder runde haar gezin tot de dag dat de bevalling zich aandiende. Mijn zus werd erop uitgestuurd om de dokter te halen. Telefoon hadden we natuurlijk niet! Hoe dan ook, Peet werd geboren en al snel was duidelijk dat ze anders was. Een mongooltje, zei de dokter. Ze zal wel niet oud worden, voorspelde hij pessimistisch. Misschien was het voor mijn moeder moeilijk, maar dat heb ik nooit gemerkt. Peet hoorde erbij in ons gezin, ze was anders, maar voor ons was het gewoon. Hoewel mijn zus wel wat meer zorgtaken toebedeeld kreeg dan ze anders gehad zou hebben. Niet voor Peet, maar voor mij. Want Peet was een schatje, maar ik niet! Ik was een dwarse kleuter, een eigenzinnig schoolmeisje en een brutale puber. Ik maakte soms handig gebruik van mijn gehandicapte zusje. Dan nam ik haar mee naar de kruidenier op de hoek, en kregen we een dropje of een pepermuntje. Zonder Peet kreeg ik dat niet voor elkaar, maar als ze erbij was gingen deuren open die anders gesloten bleven. Zo n kind was ik mijn zus had heel wat met me te stellen. Helaas kreeg de dokter gelijk. Mijn zusje werd niet oud. Ze stierf op haar 23e aan een ernstige longontsteking. Als ze geen Down had gehad, was ze ook overleden. Het had niets met haar handicap te maken. Dezelfde huisarts zei tegen mijn moeder: Nu hebt u geen zorgenkindje meer. Waarop mijn moeder antwoordde: Peet was geen zorgenkindje, ik heb me nooit zorgen over haar gemaakt. Ik maakte me altijd alleen maar zorgen over haar vier jaar oudere zus. Dat was ik dus Als ik zo n kop in de krant zie, denk ik meteen terug aan Peet. Aan hoe het was toen ze klein was en aan het immense verdriet toen ze overleed. Ze hoorde bij ons. Zou mijn moeder, als ze nu in deze tijd zou leven, prenataal onderzoek hebben laten doen? Nu het zo snel en veilig kan? Zonder de risico s die een vruchtwaterpunctie met zich meebrengt? En als ze er dan achter was gekomen dat het kind dat in haar groeide anders was, zou Peet dan niet geboren zijn? Wat ben ik blij dat mijn moeder die mogelijkheid niet had. Ik benijd de vrouwen niet die nu zwanger zijn en van hun verloskundige de keus krijgen voorgelegd om deze simpele test wel of niet te doen. Ik ervaar het gemis van mijn overleden zusje. Maar het zou nog veel erger zijn als ik haar nooit had gekend. Door Annet Meijer, voormalig verpleegkundige in Deventer. Zij tekende het portret van haar zusje Petra. Een foto heeft ze niet. 7

8 Op de hoogte Informatieavonden over veranderingen voor cliënten en ouders In maart organiseerde Syndion drie avonden voor cliënten en ouders over de veranderingen in de zorg en de gevolgen die dit heeft binnen Syndion. Er kwamen maar liefst bijna 800 mensen naar de avonden in Dordrecht, Sliedrecht en Culemborg. Veel cliënten en ouders wilden graag van Syndion horen hoe er wordt omgegaan met de decentralisaties die er aan komen, in hoeverre de gemeenten van plan zijn om zorg in te kopen bij Syndion, welke zorg voor welke doelgroepen behouden kan blijven en waar dingen anders moeten worden georganiseerd. Alle vragen uit de zaal werden in elk geval genoteerd en zo veel als mogelijk direct beantwoord. De uitwerking van de vragen en antwoorden komen op de website. De ambassadeurs van Syndion Zes jaar geleden is Syndion begonnen om ambassadeurs (eigen medewerkers) in te zetten voor de promotie van Syndion. Ambassadeurs staan bijvoorbeeld op informatiemarkten en braderieën, op scholen of op beurzen. De Centrale Cliëntenraad heeft aangegeven dat zij het een goed idee vinden als ook cliënten van Syndion als ambassadeur kunnen optreden. Syndion heeft besloten om dat mogelijk te maken. Binnenkort is er een informatieavond voor cliënten, die als zij enthousiast zijn over het ambassadeursschap aan de slag kunnen. Clowns op de Rollebol Ongeveer anderhalf jaar geleden kreeg de PR-afdeling van Syndion per ongeluk verkeerde ballonnen afgeleverd. Als Syndion ergens een kraam met informatie plaatst, bijvoorbeeld op een beroepenmarkt op een school, kleden we dat kraampje vaak aan met Syndion ballonnen. Rode natuurlijk! Maar de fabrikant had ons per ongeluk ballonnen in alle kleuren van de regenboog gestuurd. We konden er niet veel mee en de ballonnen bleven liggen. Totdat een collega een radio-oproep hoorde van mensen die als vrijwilliger naar het buitenland gingen om straatkinderen op te vrolijken. Zij verkleden zich dan als clowns, en hiervoor hadden zij gekleurde ballonnen nodig. Daar belandde onze doos met ballonnen. Als dank kwamen de clowns ook een dagje naar de Rollebol, waar de kinderen intens van genoten. Syndion Zilver voor de heer Huijbers Op donderdag 17 april nam de heer dr. W.A.R. Huijbers afscheid als lid van de Raad van Toezicht van Syndion, in verband met het aflopen van zijn zittingstermijn. De heer Huijbers heeft in deze rol met veel inzet acht jaar lang bijgedragen aan Syndion. De laatste twee jaar bekleedde hij de functie van secretaris. Als dank voor zijn inzet ontving de heer Huijbers uit handen van voorzitter Tammes het Syndion Zilver. Dit is een blijk van waardering voor personen die een belangrijke betekenis hebben gehad voor de organisatie. De opvolger van de heer Huijbers in de Raad van Toezicht is mevrouw dr. M. Visser. Zij is kinderarts in het Beatrix Ziekenhuis in Gorinchem. 8 SYNCHROON VOORJAAR e JAARGANG NUMMER 2

9 40 jaar ondersteuning aan kinderen & gezinnen Een elektrische driewielfiets voor cliënten Volgerlanden Veertig jaar kindzorg: reunie op de Rollebol voor iedereen! Dit jaar is het veertig jaar geleden dat kinderdagcentrum Rollebol is gestart. In de loop der jaren heeft Syndion veel verschillende vormen van ondersteuning geboden aan kinderen en gezinnen. Graag willen we op zaterdag 21 juni met alle betrokkenen dit jubileum vieren, op de Rollebol in Gorinchem. Alle meemakers van deze veertig jaar zijn welkom. Veel mensen hebben hiervoor een persoonlijke uitnodiging ontvangen, maar als dat voor u niet het geval is, kunt u dit bericht als een uitnodiging beschouwen. Kent u nog mensen die ooit betrokken waren bij de (kind)zorg van Syndion? Breng hen gerust op de hoogte van deze reünie. Iedereen is van harte welkom! Bijvoorbeeld (oud) vrijwilligers, medewerkers, kinderen, ouders, enzovoort. Wij willen met ontmoetingen en beeldmateriaal herinneringen ophalen. Om te zorgen dat iedereen bekenden tegenkomt is de dag verdeeld in twee tijdsvakken. In de ochtend ( ) ligt de nadruk op Vanaf tot besteden we met name aandacht aan de tijdsperiode Er zijn door de dag heen verschillende activiteiten te doen (bijvoorbeeld een Rad van Avontuur met prijsjes) en er is een Syndionplein waar eigen producten te koop zijn. Bovendien zijn er kraampjes met eten en drinken, waarbij vooral ook aan de kinderen is gedacht. Ook wordt het boek Soms een beetje eigenwijs verkocht. Dit boek, geschreven door oud-collega Jos Huibers, verschijnt speciaal ter gelegenheid van het veertig jarige jubileum. Opgeven kan via de reuniefeest@syndion.nl. Het is prettig als u in de mail aangeeft met hoeveel personen u van plan bent om te komen. Drie kantoren Syndion naar Stadhuisplein in Gorinchem Rond het verschijnen van dit nummer van Synchroon is het Centraal Bureau van Syndion verhuisd naar het Stadhuisplein in Gorinchem. Ook de medewerkers van de kantoren aan de Schelluinse straat en het Tolhuis gaan naar het nieuwe kantoorpand. Daarmee bespaart Syndion veel op de huisvestingskosten, wat in deze tijd van bezuinigingen natuurlijk gunstig is. Een officiële opening volgt op vrijdag 13 juni. Tussen en uur houden we Open Huis en kunnen belangstellenden het nieuwe kantoor komen bekijken. Vanaf die dag is er buiten ook een prachtige tentoonstelling te zien, Down s Upside. Dit zijn rond de veertig grote portretfoto s van kinderen met het Syndroom van Down, gefotografeerd door Eva Snojink. De portretten verschenen eerder in een prachtig boek: de Upside van Down. Deze buitententoonstelling blijft zes weken te zien op het Stadhuisplein. Bewoners van de woonlocatie Volgerlanden van Syndion in Hendrik Ido Ambacht, kregen op donderdag 13 februari een prachtig cadeau: een gloednieuwe driewiel-fiets met elektrische trapondersteuning. Een uitkomst voor deze cliënten, die door hun lichamelijke handicap vaak niet meer op een gewone fiets uit de voeten kunnen. Het begon bij de heer Rob van Elk, van het bedrijf ELK Slotenservice in Leerdam. Hij kreeg de fiets in handen door er op te bieden. Dit kwam de heer Gert Krijgsman, die ook ondernemer is in Leerdam, ter ore. De heer Krijgsman is lid van de Raad van Toezicht van Syndion. Bij hem rees het plan om de fiets te schenken aan een locatie van Syndion. Uiteindelijk werd gekozen voor locatie Volgerlanden in Ambacht. Hier wonen tien cliënten van Syndion met niet-aangeboren hersenletsel. Een gewone fiets is voor hen vaak niet meer haalbaar. Een elektrische fiets misschien wel. Daardoor kan de zelfstandigheid vergroot worden. Meteen na de overhandiging werd de fiets uitgeprobeerd door Peter, een van de bewoners van Volgerlanden. Na wat oefenen maakte hij al snel een rondje om het huis, om de fiets achter in de tuin te parkeren. De heer Rob van Elk concludeerde: Ik denk dat deze fiets een prima bestemming heeft gekregen. Voor het onderhoud is ook een mooie oplossing gevonden: Fietswinkel De Fietsen van Ambacht uit Hendrik Ido Ambacht wil de fiets het hele eerste jaar helemaal gratis onderhouden, een fantastisch aanbod waar Syndion graag gebruik van maakt. 9

10 Reportage Op een ochtend in maart stap ik het Centraal Bureau van Syndion in Gorinchem binnen. In een van de vergaderruimtes zit Dennis Groenendijk. Hij leert cliënten met een verstandelijke beperking zelfstandig te reizen met het openbaar vervoer. Dit is niet alleen goed voor hun zelfredzaamheid en zelfvertrouwen, maar het werkt ook kostenbesparend! Inchecken / Uitchecken! Clienten leren hoe ze gebruik kunnen maken van het openbaar vervoer Vanaf januari 2015 krijgen cliënten van de gemeente tot maximaal 15 kilometer aan reiskosten naar het werk vergoed. Als ze verder van hun werk wonen, moeten ze kiezen voor een werkplek dichterbij huis of zelf hun vervoerskosten betalen. Kiezen ze voor dat laatste, dan is openbaar vervoer veel voordeliger dan taxivervoer. Aan het eind van de cursus zal een advies gegeven worden of het voor de cliënt verantwoord is om zelfstandig naar zijn werk te reizen. Op pad De cursisten zitten aan een kop thee of koffie en wachten tot iedereen er is. Als ook de laatste twee cliënten door de taxi worden afgezet, kan de bijeenkomst beginnen. Nadat er de voorgaande weken is ingespeeld op de vragen: welke vervoersmiddelen zijn er, hoe plan je je route en hoe werkt een OV-chipkaart? gaan ze deze week met de trein reizen. Dennis vraagt of iedereen een OV-chipkaart heeft. Hij legt uit hoe de ochtend er uit ziet en dan kunnen we op pad. Eén cursist geeft aan dat we nog langs het toilet moeten, want in de trein kan je niet! Als iedereen klaar is voor vertrek, lopen we richting het station. Vorige week hebben ze op het station al gekeken waar ze alles kunnen vinden. Nu splitsen we op in kleinere groepjes. Ik reis met Floortje (een collega van Dennis), Lisette, Ralph en Mitchell naar Arkel. De cursisten krijgen de opdracht om uit te zoeken wanneer en waar de trein vertrekt. Het informatiebord is al snel gevonden en Mitchell vertelt dat we naar het tweede spoor moeten. Eerst nog even inchecken met de OV-chipkaart en dan kunnen we de trein in. Floortje fluistert de cursisten nog even in: Eerst de passagiers uit laten stappen, en dan pas instappen. Iedereen zoekt een plekje en daar gaat de trein. Al gauw komt de conducteur langs. De cursisten laten trots hun OV-chipkaart scannen. Binnen een paar minuten zijn we al op station Arkel. We stappen uit en moeten uitchecken met de OV-chipkaart. Mitchell en Ralph werken in Arkel, bij de Houtnijverij. Mitchell laat op zijn geprinte OV-planner zien dat het 9 minuten lopen zou zijn. Na enkele minuten zien we in de verte de trein richting Dordrecht aankomen. Snel checken we weer in. Geen broodje hamburger Als iedereen zit neemt Floortje met de cursisten de gedragsregels door. Lisette vertelt dat je best een boterkam kan eten in de trein, maar een broodje hamburger is niet handig, omdat je dan kan knoeien! Als we door Hardinxveld-Giessendam reizen laten de drie cursisten ons zien waar ze wonen en op welk station ze zouden moeten opstappen. Voor Ralph is het maar een paar minuten lopen van zijn huis. Hij ziet dagelijks vanuit zijn raam de treinen voorbij gaan. Hij vindt het erg leuk om vandaag in de trein te zitten, maar het lijkt hem wel spannend om straks alleen naar zijn werk te reizen. 10 SYNCHROON VOORJAAR e JAARGANG NUMMER 2

11 Door Bianca van der Zouwen Floortje vertelt dat ze nu leren om zelfstandig te reizen met de trein. Maar daarmee ben je er nog niet. Je moet ook van je huis naar het station, en later van het station weer naar je werk. Voor iedereen is dat weer anders. De een kan er naartoe lopen, een ander moet ook nog met een bus. Ze vertelt ook over wat er onderweg kan gebeuren. Er kunnen vertragingen zijn, of soms rijdt een trein helemaal niet. In de cursus worden alle situaties besproken en door concreet te benoemen wat je wel en niet moet doen en dit vaak te herhalen, weten de cursisten al heel veel! Op het busstation Als we in Dordrecht op het station komen zien we Dennis met zijn groepje cursisten staan. We checken uit en drinken een kop koffie of thee. Mitchell krijgt de opdracht om uit te zoeken wanneer de trein weer Het was een leerzame ochtend naar Gorinchem gaat. Andere cursisten lopen met hem mee naar het informatiebord en na enkele minuten horen we van Mitchell dat de trein om uur vertrekt. We hebben nog even de tijd om op het busstation te kijken. Bij het busstation zijn geen in- en uitcheckpaaltjes. Lisette zegt dat er in de bus een geel kastje zit om in en uit te checken. Als de bus voorbij gaat zien we inderdaad dergelijke kastjes. Na een blik op het informatiebord, vertelt Mitchell dat het tijd is om naar de trein te gaan. We checken weer in en reizen naar Gorinchem. Onderweg stelt Dennis de cursisten vragen over alles wat ze de afgelopen weken hebben geleerd. Hij vertelt een paar grappige anekdotes, en zo vliegt de tijd voorbij. De overige reizigers in de trein genieten mee. Daar is station Gorinchem alweer. Iedereen checkt uit en we lopen terug. Het was een leerzame ochtend. Maar misschien ga ik later ook wel andere stukken reizen met het openbaar vervoer. Wie weet ook met de bus ofzo. Hoe groot is de groep van de vervoerstraining? In mijn groep zitten negen mensen. We reizen in drie kleinere groepjes, dus dan ben je met drie personen. En er gaat steeds een begeleider mee. Client aan het woord Daisy Rook over de vervoerstraining Daisy Rook is 26 jaar. Zij volgde de vervoerstraining bij Syndion. We stelden haar hier een paar vragen over. Woon je bij Syndion? Ja, ik woon en werk bij Syndion, ik woon in Gorinchem en ik werk bij het Emmahuis in Leerdam. Waarom doe je de vervoerstraining? Omdat het leuk is om te doen en om weer iets te leren wat je nog niet kan. Hoe lang duurt de training? In totaal zijn het 10 lessen van een hele ochtend. Ik heb er nu negen gedaan. Als we er tien hebben gedaan, doen we een examen. We krijgen dan ook een diploma. Ga je het alleen voor woon/ werk vervoer gebruiken of ook voor andere reizen? Nee, ik wil de cursus voorlopig alleen maar gebruiken om van huis naar werk en weer terug te gaan. Dus nu alleen Gorinchem - Leerdam, met de trein. Wat vond je het moeilijkst tijdens de training? Geen idee, niets eigenlijk. Wat vond je het leukst tijdens te training om te doen? Met de beamer via internet je eigen route plannen, dat was echt heel leuk om te doen. Ga je meteen vanaf les 1 al naar een station, of pas later? Pas vanaf les 7 ga je echt reizen met de trein. Voor die tijd is het vooral veel informatie die je krijgt. We hebben een cursusmap. En heel af en toe krijgen we huiswerk mee. Bedankt voor het interview Daisy. 11

12 Ogen en Oren Communicatie Sinds begint dit jaar vergadert de centrale cliëntenraad (CCR) in een nieuwe samenstelling: zes cliënten en vijf cliëntvertegenwoordigers komen regelmatig bij elkaar, met de bestuurder, en/of iemand uit het directieoverleg. Het is een hectische tijd. Dat merken we aan alle onderwerpen die om aandacht vragen: bezuinigingen, verhuizingen van locaties, reorganisaties, Wmo-activiteiten, overheidsbeslissingen die steeds weer uitgesteld en veranderd worden en nog veel meer. Veel cliënten zetten vraagtekens bij hoe 2015 er uit zal zien. In maart werden er drie bijeenkomsten voor cliënten en hun vertegenwoordigers gehouden over de Wmo: wat verandert er in de zorg en wat komt daar uit voort voor Syndion. Er kwamen in totaal zo n 850 bezoekers, dus de behoefte aan informatie is groot. Ondertussen kwamen de resultaten van het cliënttevredenheidsonderzoek van eind 2013 binnen. De CCR heeft ze allemaal gezien en een lijstje aandachtspunten voor Syndion op papier gezet. Heel belangrijk is de behoefte aan communicatie: de cliënten vragen om uitleg en om betrokken te worden bij besluiten. Over het algemeen denkt Syndion dat dit goed gebeurt, maar er is bij cliënten en hun verwanten behoefte aan veel meer informatie. We proberen daar als CCR bovenop te zitten, maar hiervoor hebben wij ook de cliënten nodig. Gelukkig zijn er nu al 12 clusterraden en er komen er nog 12 bij. Daar en in het locatieoverleg kunnen cliënten hun vragen stellen. Belangrijk is dat cliënten dat ook weten en er gebruik van maken. Communicatie is twee-richtingsverkeer. Pas als de cliënt laat weten waar behoefte aan is, kan de andere kant informatie geven. Dus cliënten: laat van je horen, zowel aan ons (de CCR) als aan de medewerkers van Syndion waar jij contact mee hebt. Rina van den Heuvel is voorzitter van de CCR ccr@syndion.nl Door Rina van den Heuvel Syn in Zoet viert zilveren jubileum Wat 25 jaar geleden begon met een aantal bakactiviteiten op een dagactiviteitencentrum in Gorinchem, is uitgegroeid tot een professionele bakkerij waar cliënten van Syndion met trots werken. Als je de winkel aan de Marinus Spronklaan in Gorinchem binnenkomt ben je verkocht. Het assortiment staat er zeer verleidelijk uitgestald. En dan die geur die heerlijke geur van verse appeltaart, roombotersprits en andere heerlijkheden. Bakkerij Syn in Zoet verlaten zónder iets gekocht of gesnoept te hebben, is onmogelijk! In 2010 is de bakkerij van Syndion gestart met de winkel bij de bakkerij. Het heeft zover kunnen komen door de professionaliteit van de begeleiders en de kwaliteiten van de cliënten. Toen de bakactiviteiten van het dagactiviteitencentrum verhuisden naar het pand van Bakkerij Hijkoop in Meerkerk, werd een vakkracht bakker in dienst genomen. Hierdoor kon het project uitgroeien. In 2007 verhuisde de bakkerij van Meerkerk naar Gorinchem. In de loop der jaren ontstond een vaste klantenkring, die tot op de dag van vandaag groeit. 25 jaar lang al werken begeleiders en cliënten met hart en ziel aan de producten, die per seizoen anders zijn. Nu zijn net de moederdagtaartjes weer de winkel uit. Voor de toekomst is het nog onzeker of de winkel blijft, maar bakken blijven we! We hopen u in onze winkel te ontmoeten. U kunt sparen voor een gratis jubileumtaartje. Bij besteding 2,50 krijgt u een spaarzegel. De spaaractie loopt tot en met december volle spaarkaart is goed voor het jubileumtaartje, 3 spaarkaarten leveren u een hazelnootschuimvlaai op. 12 SYNCHROON VOORJAAR e JAARGANG NUMMER 2

13 Vrije tijd Door Heleen Klop Ik wil iets dóen! In deze rubriek Vrije tijd vertelt een collega over zijn of haar activiteiten buiten het werk voor Syndion voor mensen met een handicap. Of ik iets wil schrijven over de invulling van mijn vrije tijd Maar wat is precies vrije tijd? Is dat de tijd waarin ik niet werk? Valt onbetaald werk of studie hier ook onder? Willen lezers iets weten over mijn hobby s? Dat ik fotografeer, vaak op de Veluwe ben en graag kook? Sociaal betrokken In de opvoeding van onze dochters vonden wij, als ouders, maatschappelijke betrokkenheid belangrijk. Betekenis hebben voor anderen, sociaal betrokken zijn. Destijds werd iedereen die weleens aan een goed doel doneerde overspoeld met acceptgiro s. Die verzamelde ik en aan het eind van de maand bespraken de kinderen en wij aan welke twee doelen we die maand een schenking zouden doen. Hoe jong ze ook waren, ze konden zelf al heel goed keuzes en combinaties maken. De ene keer kozen zij voor kinderen in een ontwikkelingsland en een bepaalde aandoening als diabetes of kanker. De andere keer voor dieren in nood, iets met het milieu, mensenrechten of voor clowns die zieke kinderen aan het lachen maken. Maar wij vonden ook dat een financiële schenking alleen (betaald van de bankrekening van ouders!) niet toereikend was. Iets goeds dóen hoorde er ook bij. Zo werd vaak meegedaan aan sponsorlopen, collecteerden zij voor een goed doel, doken ze op 1 januari tijdens de Nieuwjaarsduik gesponsord de Noordzee in, enzovoort. Zelf ben ik jarenlang met een collectebus de deuren langs gegaan, was zestien jaar limonademoeder bij de avondvierdaagse, deed te hooi en te gras hand- en spandiensten en ben al meer dan tien jaar mantelzorger. Niet aangeboren Hersenletsel Sinds enkele jaren begeleid ik, samen met twee andere vrouwen, gespreksgroepen van mensen met niet aangeboren hersenletsel (NaH) en hun partners. Mijn betrokkenheid bij deze groep ontstond door ervaring dichtbij huis. Toen een collega die deze groepen leidde vertrok, rolde ik erin. Ik vind het bijzonder om betrokken te mogen zijn bij mensen met NaH en hun partners Elke keer weer vind ik het indrukwekkend om te merken hoe strijdbaar mensen meestal zijn. Ze willen niet zielig gevonden worden. Ze etaleren niet hun pech, maar leggen de nadruk op geluk bij een ongeluk. De oorzaken van hun letsel zijn heel divers: schade na een operatie of narcose, na een motor-, auto- of fietsongeluk, na een beroerte (herseninfarct of -bloeding) of na een val. Op de bijeenkomst staat een thema centraal. Bijvoorbeeld voortdurende en intense vermoeidheid, concentratieproblemen, moeilijkheden in de sociale contacten, relatie- of opvoedproblemen, oriëntatieproblemen in tijd en plaats. Afhankelijk van de behoefte wordt een onderwerp gekozen en besproken. Het gaat erom dat de aanwezigen met elkaar kunnen delen wat hen dwars zit. Als ik na zo n bijeenkomst naar huis ga, realiseer ik me altijd: ik kan alles doen wat ik wil! En denk ik aan de bekende uitspraak Als je gezond bent heb je 1000 wensen, als je ziek bent, maar één. Stoppen? Nee natuurlijk niet! Onlangs heb ik serieus overwogen om te stoppen met deze gespreksgroepen. Mijn vier dochters zijn inmiddels volwassen en ik spreek graag en vaak met ze af. Regelmatig hebben we samen vrouwendagen of een vrouwenweekend. Ik pas graag op mijn kleindochter van anderhalf. Ik werk fulltime, studeer en ik sport dagelijks. Vandaar de overweging. Maar ik wil niet stoppen. Alleen geld overmaken aan goede doelen is voor mij niet bevredigend genoeg. Ik wil iets dóen! Het halen én brengen in deze gesprekken: ik wil het niet missen. 13

14 Column 14 SYNCHROON VOORJAAR e JAARGANG NUMMER 2

15 JAARVERSLAG 2013 Voorwoord Schouder aan schouder 2013 was voor Syndion een jaar waarin veel veranderde. Binnen Syndion werden er plannen gemaakt en uitgevoerd, om klaar te zijn voor de veranderingen buiten Syndion. De zorg verandert ingrijpend. De overheid trekt zich steeds meer terug en vraagt organisaties en cliënten om zelf initiatieven te nemen. Dat kan alleen als we met elkaar doen. Dat besef stond centraal in het werk van Syndion in Het werd prachtig verwoord door onze cliënten van het Toltheater, die eind 2013 hun toneelvoorstelling afsloten met de tekst: Schouder aan schouder, met hetzelfde doel. Als we schouder aan schouder staan, kunnen we alles aan. Vanuit die gedachte werkt Syndion aan de toekomst. Harry Vogelaar, Bestuurder van Syndion In dit jaarverslag noemen we alleen de belangrijkste gebeurtenissen bij Syndion in Uitgebreide informatie (het directieverslag en de volledige jaarrekening) is binnenkort te vinden op onze website 15

16 Hoofdstuk 1 Ontwikkelingen bij Syndion in 2013 Veranderingen in de zorg hebben ook gevolgen voor Syndion. Veel ondersteuning die Syndion nu aan cliënten levert vanuit de AWBZ, gaat vanaf 2015 over naar de gemeenten. Gemeenten hebben hiervoor minder budget, wat betekent dat de zorg goedkoper moet worden. In 2013 presenteerde het management het plan Syndion 2.0. In dit plan staan de belangrijkste veranderingen die binnen Syndion nodig zijn, om een belangrijke rol te kunnen houden voor de cliënten. De belangrijkste veranderingen die in 2013 werden doorgevoerd zijn: Zelfstandige teams met beslissingsbevoegdheden dichtbij de cliënt Bij Syndion draait het om de ondersteuning van de cliënten. Welke ondersteuning dat precies is, is afhankelijk van welke keuzes de cliënten hier zelf in maken. De begeleiders stemmen de ondersteuning hier zo veel mogelijk op af. Zij hebben daarin veel vrijheid en een eigen verantwoordelijkheid. Samen met de cliënt neemt de begeleider beslissingen. Dit is een nieuwe manier van werken voor begeleiders. Heel 2013 is benut om ervoor te zorgen teams zelfstandig worden. Tot eind 2014 hebben teamcoaches (voorheen coördinerend begeleiders) de tijd om de teams hierin te ondersteunen. Na die tijd vervalt de functie van coördinerend begeleider en zijn de teams zelfstandig. Nieuwe clusterindeling en andere verantwoordelijkheden clustermanagers Syndion koos voor minder en grotere clusters: in plaats van 32 clusters telt Syndion sinds september clusters. De clustermanager is verantwoordelijk voor meerdere teams, die zo zelfstandig mogelijk werken. De functiebeschrijvingen van de clustermanagers is aangepast naar deze nieuwe situatie. Een van de nieuwe taken is dat de clustermanager Syndion actief op de kaart zet. Minder managementlagen In plaats van vier regiomanagers en een manager bedrijfsvoering koos Syndion voor twee directeuren: een directeur Zorg en Dienstverlening en een directeur Bedrijfsvoering en Services. Moniek Streng (directeur Zorg en Dienstverlening) en Kees Verhoeven (directeur Bedrijfvoering en Services) startten in oktober in deze nieuwe functies. 16 SYNCHROON VOORJAAR e JAARGANG NUMMER 2

17 Jaarverslag 2013 Om te laten zien dat cliënten bij Syndion centraal blijven staan, ook na de veranderingen in de zorg en binnen Syndion, zijn er in 2013 verschillende dingen gedaan. De belangrijkste zijn: Wmo krant Nummer 2 voor cliënten van Syndion voor ouders / vertegenwoordigers Passend, vertrouwd, dichtbij Syndion heeft niet stil gezeten Al een paar jaar staan op folders van Syndion de woorden Passend, Vertrouwd, Dichtbij. Waarom eigenlijk? Die woorden staan voor de manier waarop Syndion ondersteuning biedt aan mensen met een handicap. Ze staan voor wat cliënten (en hun ouders/vertegenwoordigers) verwachten van ondersteuning van Syndion. Kwalitatief goede zorg, afgestemd op de vraag, in de eigen omgeving. Een belangrijke vraag die ik een tijdje geleden van een ouder hoorde, was: Zijn deze woorden ook in de toekomst nog bruikbaar voor de ondersteuning door Syndion? Ik heb daar de afgelopen weken over nagedacht. Zomaar ja antwoorden is te gemakkelijk. Want er gaat veel veranderen. Veel mensen die nu nog de zekerheid hebben van recht op ondersteuning en begeleiding (betaald uit de AWBZ), moeten vanaf 2015 afwachten hoe de gemeenten hun zorgplicht gaan invullen en hoeveel geld daarvoor beschikbaar is. Ik ben ervan overtuigd dat de gemeenten waar Syndion mee te maken heeft, die zorgplicht heel serieus nemen. Dat heb ik met eigen ogen gezien toen veel mensen vanuit gemeenten, die straks verantwoordelijk zijn voor de uitvoering van de Wmo, een ochtend hebben meegelopen bij locaties van Syndion. Zij erkennen het belang van zorg van goede kwaliteit. Ze zien het nut van ondersteuning die aansluit bij de behoeften van cliënten en erkennen dat hiervoor deskundigheid vereist is. Maar tegelijk is de werkelijkheid dat er minder geld is voor deze zorg. In voorbereiding op alle veranderingen heeft Syndion daarom niet stil gezeten. Er is een traject gestart om de kosten bij Syndion omlaag te brengen. Niet door minder begeleiding op de locaties, maar door minder managers op centraal niveau. En tegelijk zijn we met gemeenten en mogelijke samenwerkingspartners in gesprek gegaan: wat kunnen we samen doen om de kosten zo laag mogelijk te houden? Over beide trajecten leest u in deze Wmokrant. We zijn op de goede weg om ook in de toekomst die woorden Passend, Vertrouwd en Dichtbij waar te kunnen blijven maken. Contacten met gemeenten De twee Wmo-projectleiders van Syndion, Mireille Henderson en Ellis van den Berg, hebben contact gezocht met alle gemeenten waar Syndion werkt. In mei werd een stageweek georganiseerd voor medewerkers van de gemeenten die in het werk van Syndion geïnteresseerd zijn. Meer dan 100 mensen meldden zich aan. Zij liepen een halve dag mee op één van onze locaties. Van deze week werd een film gemaakt, die aan alle gemeenten uit het werkgebied van Syndion werd toegestuurd Syndion wmo krant 2 clienten.indd :48 Nieuwe website en andere informatie over de Wmo Om iedereen die vragen heeft over de veranderingen te informeren, is er op de website van Syndion een nieuwe website over de Wmo gestart. Ook werden er informatiekranten gemaakt voor medewerkers en cliënten en hun ouders. Samenwerken In 2013 heeft Syndion met verschillende andere organisaties afspraken gemaakt om te gaan samenwerken. Bijvoorbeeld met de Avelingengroep in Gorinchem en De Blije Borgh in Hendrik-Ido-Ambacht. Onderzoek naar tevredenheid van cliënten In het najaar werd onderzoek gedaan naar de tevredenheid van cliënten en verwanten over de dienstverlening van Syndion. Syndion kreeg op de onderdelen dagbesteding, extramurale zorg en ondersteuning van kind en gezin een mooie voldoende van zowel ouders als cliënten (gemiddeld een 8,1). Minder tevreden waren de ouders over het verblijf. Zij gaven hiervoor een onvoldoende (5,2). Daarom is er meteen na de uitkomsten een plan van aanpak opgesteld om verbeteringen aan te brengen. Cliënten waren gelukkig iets meer tevreden. Zij gaven een 6,8. 17

18 Hoofdstuk 2 Wat gebeurde er in 2013 op de locaties van In Vianen werd ook een woonlocatie geopend voor jongeren, de Plataan. Zij konden in augustus in hun appartement trekken. Woonlocaties In 2013 gingen een paar nieuwe woonlocaties open. In Dordrecht startte Syndion samen met collega-organisatie Humanitas DMH het Leerpark in Dordrecht. Hier wonen zowel cliënten van Syndion als van Humanitas, voornamelijk jonge mensen met een verstandelijke handicap. In 2013 werd ook besloten tot het overdragen van de ondersteuning van cliënten die in t Palet in Papendrecht wonen. t Palet is een ouderinitiatief. De ouders kozen voor een andere zorgaanbieder, WoonCadans. De overdracht verliep uitstekend, een aantal Syndion-medewerkers kon mee naar de nieuwe organisatie, waardoor er voor de bewoners niet veel veranderde. Woonlocatie Meerkant, in Meerkerk, werd na een grondige verbouwing in mei feestelijk heropend. In Gorinchem ging rond diezelfde tijd de Griendweg open, een woonlocatie voor 16 cliënten. 18 SYNCHROON VOORJAAR e JAARGANG NUMMER 2

19 Jaarverslag 2013 Syndion? Dagbestedingslocaties op de voorgrond In Hendrik-Ido-Ambacht zocht Syndion samenwerking met De Blije Borg, een instelling voor ouderen. Cliënten van Syndion zijn hier vlak na de zomer aan de slag gegaan en werken hier met veel plezier. Ook de bewoners genieten van de nieuwe medewerkers. Jubilea Diverse locaties vierden een jubileum, vaak gecombineerd met een open dag voor belangstellenden. Kinderdagcentrum Jolie, onderdeel van BonVie in Culemborg, en BonVie zelf bestonden vijf jaar. Ook onze woonlocatie De Lijnbaan, in Aalst, vierde het vijfjarig bestaan. Ook de cliënten van het Toltheater wisten zich met hun voorstelling aan het eind van 2013 weer flink in het zonnetje te zetten. De voorstelling Comeback van Ooit werd vier maal opgevoerd in theaterzaal De Peeriscoop in Gorinchem, was alle keren helemaal uitverkocht en daarmee opnieuw een groot succes. Gezinsondersteuning In het voorjaar van 2013 startte Kindzorg met Gezinsondersteuning, eerst in de Alblasserwaard en na de zomer ook in het Rivierengebied en in de Drechtsteden. Gezinnen die een ondersteuningsvraag hebben omdat zij een kind met een handicap hebben kunnen bij Syndion terecht voor een passend antwoord op hun vraag, in hun eigen buurt. Dat hoeft niet altijd professionele ondersteuning te zijn. Syndion kan ook hulp bieden bij het zoeken naar een vrijwilliger die het gezin kan helpen bij hun vraag. De cliënten van Outsider Art exposeerden in het voorjaar in de interieurzaak Van der Wal in Leerdam. Na een succesvolle opening bleef hun werk hier geruime tijd hangen en werden heel wat kunstwerken verkocht aan de bezoekers van de winkel. 19

20 Hoofdstuk3 Cliëntbelangen In 2013 ging de nieuwe medezeggenschapstructuur van start. Binnen Syndion zijn twee soorten cliëntenraden. Eén centrale cliëntenraad en verschillende clusterraden. In de centrale clientenraad worden dingen besproken die voor heel Syndion belangrijk zijn, in de clusterraden komen dingen aan de orde die in het cluster spelen. In alle vergaderingen van de cliëntenraden was de medezeggenschap een belangrijk onderwerp. Cliënten willen graag dat Syndion goed luistert als zij hun stem laten horen. Cliëntvertrouwenspersoon Annemarie Hofmans is sinds 2007 de cliëntvertrouwenspersoon bij Syndion. Sinds 2011 werkt zij ook voor Prezzent. Om ervoor te zorgen dat cliënten haar goed weten te vinden, bezocht Annemarie in 2013 alle woon- en dagbestedingslocaties ten minste drie keer. Op alle locaties hangen posters en liggen folders en kaarten. Met de kaarten kunnen cliënten een gesprek met de vertrouwenspersoon aanvragen. 54 cliënten namen in 2013 contact op met Annemarie om hun klacht(en) of ongenoegen met haar te bespreken. 50 klachten zijn opgelost, 4 klachten zijn nog in behandeling. De centrale cliëntenraad In 2013 werden verkiezingen gehouden voor de Centrale Cliëntenraad. Cliënten mochten zich hiervoor ook kandidaat stellen. Er werden 6 cliënten gekozen. De centrale cliëntenraad is de spreekbuis en het adviesorgaan van cliënten naar bestuur en directie. Ook ziet de centrale cliëntenraad toe op de uitvoering van de plannen van Syndion en of deze in overeenstemming zijn met de visie van Syndion. De Raad heeft geregeld overleg met de bestuurder. De adviezen van de centrale cliëntenraad worden door de bestuurder serieus genomen en vaak ook overgenomen. In 2013 werd onder andere gesproken over: Het tevredenheidsonderzoek onder cliënten De begroting van Syndion De toekomstplannen van Syndion Eind 2013 nam voorzitter Gerrit Dubbeldam afscheid van de CCR. Hij werd opgevolgd door Rina van den Heuvel. Gerrit heeft zich 23 jaar ingezet voor de medezeggenschap van de cliënten van Syndion. De Raad van Toezicht gaf hem hiervoor begin 2014 de Syndionpenning. De klachtencommissie Als een cliënt of vertegenwoordiger ontevreden is, wordt hierover in eerste instantie gepraat met de begeleider en de clustermanager. De cliëntvertrouwenspersoon speelt hier vaak een rol in. Soms lukt het niet om een oplossing te vinden. Dan kan iemand een klacht indienen bij de klachtencommissie van Syndion. In 2013 bestond de klachtencommissie uit 6 personen. Voorzitter van de klachtencommissie is mevrouw Mr. N. Jacobs. De commissie werkt voor Syndion en voor Prezzent. In 2013 kwamen er geen klachten bij de klachtencommissie terecht. 20 SYNCHROON VOORJAAR e JAARGANG NUMMER 2

Voorwoord. Harry Vogelaar, Bestuurder van Syndion

Voorwoord. Harry Vogelaar, Bestuurder van Syndion JAARVERSLAG 2013 Voorwoord Schouder aan schouder 2013 was voor Syndion een jaar waarin veel veranderde. Binnen Syndion werden er plannen gemaakt en uitgevoerd, om klaar te zijn voor de veranderingen buiten

Nadere informatie

Passend Vertrouwd Dichtbij. Even voorstellen: Syndion

Passend Vertrouwd Dichtbij. Even voorstellen: Syndion Passend Vertrouwd Dichtbij Even voorstellen: Syndion Passend Vertrouwd Dichtbij Syndion ondersteunt mensen met een handicap; volwassenen en kinderen met een lichamelijke, verstandelijke, zintuiglijke of

Nadere informatie

Wmo krant Nummer 1. Samen tot goede oplossingen komen. Wmo is meedoen. voor cliënten van Syndion voor ouders / vertegenwoordigers

Wmo krant Nummer 1. Samen tot goede oplossingen komen. Wmo is meedoen. voor cliënten van Syndion voor ouders / vertegenwoordigers Wmo krant Nummer 1 voor cliënten van Syndion voor ouders / vertegenwoordigers Samen tot goede oplossingen komen Voor u ligt de Wmo-krant van Syndion. We hebben deze krant gemaakt omdat er veel verandert

Nadere informatie

Meedenken, meepraten, meebeslissen in de. Cliëntenraad

Meedenken, meepraten, meebeslissen in de. Cliëntenraad Meedenken, meepraten, meebeslissen in de Cliëntenraad Cliëntenraad Wat is een cliëntenraad? De cliëntenraad komt op voor de belangen van cliënten. Alle mensen die bij Syndion ondersteuning krijgen zijn

Nadere informatie

Directeur/bestuurder Peter Meijs aan het woord. Nieuwe leidinggevenden bij SDW stellen zich voor

Directeur/bestuurder Peter Meijs aan het woord. Nieuwe leidinggevenden bij SDW stellen zich voor SDWNIEUWS Informatie voor cliënten, ouders en cliëntvertegenwoordigers oktober 2010 BELANGRIJKE Informatie voor jou, lees dit blad goed! Directeur/bestuurder Peter Meijs aan het woord > Lees verder op

Nadere informatie

Passend Vertrouwd Dichtbij. Maak kennis met. Syndion

Passend Vertrouwd Dichtbij. Maak kennis met. Syndion Passend Vertrouwd Dichtbij Maak kennis met Syndion Dat het gewoon is dat ik er ben Syndion ondersteunt mensen met een lichamelijke of verstandelijke handicap: kinderen, jongeren, volwassenen en ouderen.

Nadere informatie

Passend Vertrouwd Dichtbij. Wonen

Passend Vertrouwd Dichtbij. Wonen Passend Vertrouwd Dichtbij Wonen Wonen is meer dan een dak boven je hoofd. Een groot deel van het dagelijks leven speelt zich thuis af. Voor mensen met een handicap is zelfstandig wonen niet vanzelfsprekend.

Nadere informatie

Dienstverlening en ondersteuning aan mensen met een beperking. Maak kennis met... S n i. D s.

Dienstverlening en ondersteuning aan mensen met een beperking. Maak kennis met... S n i. D s. Dienstverlening en ondersteuning aan mensen met een beperking Maak kennis met... S n i. D s. Visie en kernwaarden Een eigen leven leiden Onze kernwaarden: Zeggenschap. Verbindend. Maatwerk, met lef! Kansen

Nadere informatie

SynVol BLAD VOOR CLIËNTEN VAN SYNDION JAARGANG 3 - NR 2 - NAJAAR 2014 MET

SynVol BLAD VOOR CLIËNTEN VAN SYNDION JAARGANG 3 - NR 2 - NAJAAR 2014 MET SynVol BLAD VOOR CLIËNTEN VAN SYNDION JAARGANG 3 - NR 2 - NAJAAR 2014 MET SYNDION JAARVERSLAG 2013 1 In dit nummer 6 Nieuwe wetgeving 8 Nieuws uit cliëntenraden 10 Hoe wil jij informatie van Syndion krijgen?

Nadere informatie

Passend Vertrouwd Dichtbij Wegwijs binnen Syndion

Passend Vertrouwd Dichtbij Wegwijs binnen Syndion Passend Vertrouwd Dichtbij Wegwijs binnen Syndion Voor nieuwe cliënten en medewerkers Syndion wil mensen met een handicap ondersteunen om hun leven zo in te richten als zij dat zelf willen. In de visie

Nadere informatie

Eenvoudige taal achterin. Eenvoudige Taal Dienstverlening en ondersteuning aan mensen met een beperking. Wat te doen bij een klacht

Eenvoudige taal achterin. Eenvoudige Taal Dienstverlening en ondersteuning aan mensen met een beperking. Wat te doen bij een klacht Eenvoudige taal achterin Eenvoudige Taal Dienstverlening en ondersteuning aan mensen met een beperking Wat te doen bij een klacht Zit je ergens mee? Laat het ons weten! Veel dingen gaan goed, maar niet

Nadere informatie

Weten wat er verandert in de jeugdhulp in 2015? Deze lijst geeft antwoord op de meest gestelde vragen.

Weten wat er verandert in de jeugdhulp in 2015? Deze lijst geeft antwoord op de meest gestelde vragen. Weten wat er verandert in de jeugdhulp in 2015? Deze lijst geeft antwoord op de meest gestelde vragen. Vanaf 1 januari 2015 zijn wij als gemeente verantwoordelijk voor de jeugdhulp in Hendrik-Ido- Ambacht.

Nadere informatie

Naam: Mariska v/d Boomen. Klas: TG2C. Datum: 25 Juni. Docent: Van Rijt. Schrijfverslag.

Naam: Mariska v/d Boomen. Klas: TG2C. Datum: 25 Juni. Docent: Van Rijt. Schrijfverslag. Naam: Mariska v/d Boomen. Klas: TG2C. Datum: 25 Juni. Docent: Van Rijt. Schrijfverslag. Onze vragen: 1. Wanneer bent u met uw schrijfcarrière begonnen? 8 jaar geleden ben ik begonnen met het schrijven.

Nadere informatie

Eenvoudige taal achterin. Eenvoudige Taal Dienstverlening en ondersteuning aan mensen met een beperking. Dagbesteding & werken. Syn!

Eenvoudige taal achterin. Eenvoudige Taal Dienstverlening en ondersteuning aan mensen met een beperking. Dagbesteding & werken. Syn! Eenvoudige taal achterin Eenvoudige Taal Dienstverlening en ondersteuning aan mensen met een beperking Dagbesteding & werken Syn! DAGBESTEDING & WERKEN S Y N D I O N Syn! DAGBESTEDING & WERKEN S Y N D

Nadere informatie

Meedenken, meepraten, meebeslissen in de. Cliëntenraad

Meedenken, meepraten, meebeslissen in de. Cliëntenraad Meedenken, meepraten, meebeslissen in de Cliëntenraad Cliëntenraad Wat is een cliëntenraad? Iedereen die bij Syndion ondersteuning krijgt is cliënt van Syndion. Cliëntenraden komen op voor de belangen

Nadere informatie

Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd

Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd 1 Joppe (13): Mijn ouders vertelden alle twee verschillende verhalen over waarom ze gingen

Nadere informatie

Passend Vertrouwd Dichtbij. Dagbesteding

Passend Vertrouwd Dichtbij. Dagbesteding Passend Vertrouwd Dichtbij Dagbesteding Werk is voor veel mensen een belangrijk deel van hun leven. Het draagt bij aan een zinvolle daginvulling, voldoening, een gevoel van eigenwaarde en sociale contacten.

Nadere informatie

MAART Dienstverlening en ondersteuning aan mensen met een beperking

MAART Dienstverlening en ondersteuning aan mensen met een beperking MAART 2019 Dienstverlening en ondersteuning aan mensen met een beperking Minder nieuwsbrieven Vorig jaar kregen alle cliënten 6x per jaar een nieuwsbrief thuis gestuurd. In 2019 gaat het anders. De nieuwsbrieven

Nadere informatie

Passend, vertrouwd, dichtbij

Passend, vertrouwd, dichtbij Wmo krant Nummer 2 voor cliënten van Syndion voor ouders / vertegenwoordigers Passend, vertrouwd, dichtbij Al een paar jaar staan op folders van Syndion de woorden Passend, Vertrouwd, Dichtbij. Waarom

Nadere informatie

nieuwsbrief We zullen doorgaan Postbus 3364 3502 GJ Utrecht Telefoon: 030 22 99 922 Maart 2012

nieuwsbrief We zullen doorgaan Postbus 3364 3502 GJ Utrecht Telefoon: 030 22 99 922 Maart 2012 Maart 2012 We zullen doorgaan In deze nieuwsbrief een nieuw gezicht: Diana Davelaar. Diana is de opvolger van Patrick Veenendaal. Patrick moest om gezondheidsredenen stoppen. Diana heeft in oktober het

Nadere informatie

Een land waar. mensen goed geïnformeerd zijn over handicaps

Een land waar. mensen goed geïnformeerd zijn over handicaps Een land waar mensen goed geïnformeerd zijn over handicaps Lilian (48) vraagt haar zoontje om even een handje te komen geven. Dat doet hij en dan gaat hij weer lekker verder spelen. Wij nemen plaats aan

Nadere informatie

Dienstverlening en ondersteuning aan mensen met een beperking. Jaarverslag Zeggenschap. Verbindend. Maatwerk met lef!

Dienstverlening en ondersteuning aan mensen met een beperking. Jaarverslag Zeggenschap. Verbindend. Maatwerk met lef! Dienstverlening en ondersteuning aan mensen met een beperking Jaarverslag 2016 Zeggenschap. Verbindend. Maatwerk met lef! Tot de beste resultaten kom je samen met anderen! 2015 was een jaar van veel veranderingen.

Nadere informatie

NOVEMBER Dienstverlening en ondersteuning aan mensen met een beperking

NOVEMBER Dienstverlening en ondersteuning aan mensen met een beperking NOVEMBER 2018 Dienstverlening en ondersteuning aan mensen met een beperking Zo blijf je op de hoogte Over deze nieuwsbrief Dit is een nieuwsbrief voor cliënten van Syndion. Nieuwsbrief Cliënt Er staat

Nadere informatie

ONDERSTEUNING VAN KINDEREN MET EEN LICHAMELIJKE HANDICAP EN/OF NIET-AANGEBOREN HERSENLETSEL EN HUN OUDERS

ONDERSTEUNING VAN KINDEREN MET EEN LICHAMELIJKE HANDICAP EN/OF NIET-AANGEBOREN HERSENLETSEL EN HUN OUDERS Ondersteuning van kind en gezin ONDERSTEUNING VAN KINDEREN MET EEN LICHAMELIJKE HANDICAP EN/OF NIET-AANGEBOREN HERSENLETSEL EN HUN OUDERS Voorpagina: Deborah Corpeleijn: Door de ondersteuning ervaar ik

Nadere informatie

HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN

HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN Gratis PDF Beschikbaar gesteld door vlewa.nl Geschreven door Bram van Leeuwen Versie 1.0 INTRODUCTIE Welkom bij deze gratis PDF! In dit PDF

Nadere informatie

Verslag kwaliteit 2017 cliëntversie

Verslag kwaliteit 2017 cliëntversie Pagina 1 van 14 Inhoud Inleiding... 3 Bouwsteen 1: de zorg die jij krijgt... 4 Bouwsteen 2: ervaringen van de cliënt... 7 Bouwsteen 3: functioneren van de teams...11 Leren van klachten en incidenten...13

Nadere informatie

Iedereen heeft een verhaal

Iedereen heeft een verhaal informatie voor jongeren Iedereen heeft een verhaal > Goed om te weten als je tijdelijk naar JJC gaat Iedereen heeft een eigen verhaal. Veel verhalen gaan over waarom het niet allemaal gelopen is zoals

Nadere informatie

Dit boekje is van... Mijn naam is: Mijn gezinsvoogd heet: Het telefoonnummer van de gezinsvoogd is:

Dit boekje is van... Mijn naam is: Mijn gezinsvoogd heet: Het telefoonnummer van de gezinsvoogd is: Dit boekje is van... Mijn naam is: Mijn gezinsvoogd heet: Het telefoonnummer van de gezinsvoogd is: Mijn gezinsvoogd werkt bij de William Schrikker Jeugdbescherming. Wat een toestand, zeg! Wat gebeurt

Nadere informatie

Monica is jarig. Iemand vertelt over haar sollicitatiegesprek. Monica en Arend praten over opleiding, werken en een eigen bedrijf.

Monica is jarig. Iemand vertelt over haar sollicitatiegesprek. Monica en Arend praten over opleiding, werken en een eigen bedrijf. Les 1 Werk en inkomen (1) Monica is jarig. Iemand vertelt over haar sollicitatiegesprek. Monica en Arend praten over opleiding, werken en een eigen bedrijf. Evert en Monica -2 Rijbewijs Monica is jarig.

Nadere informatie

Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou!

Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou! Hallo Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou Als je ouders uit elkaar zijn kan dat lastig en verdrietig zijn. Misschien ben je er boos over of denk je dat het jouw

Nadere informatie

MEE Nederland. Raad en daad voor iedereen met een beperking. Moeilijk lerend. Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind

MEE Nederland. Raad en daad voor iedereen met een beperking. Moeilijk lerend. Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind MEE Nederland Raad en daad voor iedereen met een beperking Moeilijk lerend Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind Moeilijk lerend Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind Inhoudsopgave

Nadere informatie

Voorwoord. Daarna ging ik praten met Chitra, een Tamilvrouw uit Sri Lanka. Zij zette zich in voor de Tamilstrijd.

Voorwoord. Daarna ging ik praten met Chitra, een Tamilvrouw uit Sri Lanka. Zij zette zich in voor de Tamilstrijd. Voorwoord In dit boek staan interviews van nieuwkomers over hun leven in Nederland. Ik geef al twintig jaar les aan nieuwkomers. Al deze mensen hebben prachtige verhalen te vertellen. Dus wie moest ik

Nadere informatie

Thema Op het werk. Lesbrief 16. Herhaling thema.

Thema Op het werk. Lesbrief 16. Herhaling thema. http://www.edusom.nl Thema Op het werk Lesbrief 16. Herhaling thema. Wat leert u in deze les? De woorden van les 12, 13, 14 en 15. Veel succes! Deze les is ontwikkeld in opdracht van: Gemeente Den Haag

Nadere informatie

1. Joris. Voor haar huis remt Roos. Ik ben er. De gordijnen beneden zijn weer dicht.

1. Joris. Voor haar huis remt Roos. Ik ben er. De gordijnen beneden zijn weer dicht. 1. Joris Hé Roos, fiets eens niet zo hard. Roos schrikt op en kijkt naast zich. Recht in het vrolijke gezicht van Joris. Joris zit in haar klas. Ben je voor mij op de vlucht?, vraagt hij. Wat een onzin.

Nadere informatie

Ik ben David de Graaf

Ik ben David de Graaf Ik ben David de Graaf geboren in 1984. met Downsyndroom Surprise! Ook voor mijzelf Ik heb het niet alleen, maar... ik ben ook in vaste dienst van de Stichting Downsyndroom Kort: de SDS www.downsyndroom.nl

Nadere informatie

JUST BE YOU.NL. Het mooiste wat je kunt worden is jezelf! 23 tips voor direct meer zelfvertrouwen. Marian Palsgraaf - www.justbeyou.

JUST BE YOU.NL. Het mooiste wat je kunt worden is jezelf! 23 tips voor direct meer zelfvertrouwen. Marian Palsgraaf - www.justbeyou. JUST BE YOU.NL Het mooiste wat je kunt worden is jezelf! 23 tips voor direct meer zelfvertrouwen Marian Palsgraaf - www.justbeyou.nl Het mooiste wat je kunt worden is jezelf. Mijn passie is mensen te helpen

Nadere informatie

Thema Kinderen en school. Demet TV. Lesbrief 9. De kinderopvang

Thema Kinderen en school. Demet TV. Lesbrief 9. De kinderopvang Thema Kinderen en school. Demet TV Lesbrief 9. De kinderopvang zoekt opvang voor haar kind. belt naar een kinderdagverblijf. Is er plaats? Is de peuterspeelzaal misschien een oplossing? Gaat inschrijven

Nadere informatie

U leert in deze les "toestemming vragen". Toestemming vragen is vragen of u iets mag doen.

U leert in deze les toestemming vragen. Toestemming vragen is vragen of u iets mag doen. TOESTEMMING VRAGEN les 1 spreken inleiding en doel U leert in deze les "toestemming vragen". Toestemming vragen is vragen of u iets mag doen. Bij toestemming vragen is het belangrijk dat je het op een

Nadere informatie

Nieuwsbrief nr. 3, september 2013. Hoge opkomst ontbijtbijeenkomsten Aalsmeer en Amstelveen

Nieuwsbrief nr. 3, september 2013. Hoge opkomst ontbijtbijeenkomsten Aalsmeer en Amstelveen Nieuwsbrief nr. 3, september 2013 Hoge opkomst ontbijtbijeenkomsten Aalsmeer en Amstelveen Amstelveen, donderdagochtend 29 augustus om 7.45 uur s ochtends op het plein voor het raadhuis. Een vriendelijk

Nadere informatie

ALLES UIT HET HALEN EN 4 ANDERE VERHALEN SAMEN MAKEN WE HET VERSCHIL

ALLES UIT HET HALEN EN 4 ANDERE VERHALEN SAMEN MAKEN WE HET VERSCHIL ALLES UIT HET LEVEN 5X HALEN EN 4 ANDERE VERHALEN SAMEN MAKEN WE HET VERSCHIL DIT IS DE GEMIVA SVG GROEP De Gemiva-SVG Groep is er voor mensen die ondersteuning nodig hebben bij hun leven in de samenleving.

Nadere informatie

de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop.

de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop. Woordenlijst bij hoofdstuk 4 de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop. alleen zonder andere mensen Hij is niet getrouwd. Hij woont helemaal a, zonder familie.

Nadere informatie

Mede-zeggenschap Cliënten Pluryn Jaarverslag 2008

Mede-zeggenschap Cliënten Pluryn Jaarverslag 2008 Mede-zeggenschap Cliënten Pluryn Jaarverslag 2008 Dit is het verslag van de Mede-zeggenschap van Pluryn. Het verslag gaat over het jaar 2008. Bijvoorbeeld wat deden de lokale cliëntenraden en wat deed

Nadere informatie

Karin de Galan. Karin de Galan (1967) is sinds 1991 trainer en coach.

Karin de Galan. Karin de Galan (1967) is sinds 1991 trainer en coach. Karin de Galan Karin de Galan (1967) is sinds 1991 trainer en coach. Ze heeft zich gespecialiseerd in het trainen van trainers en richtte in 2007 de galan school voor training op. Eerder werkte ze als

Nadere informatie

Nieuwsbrief CliëntAanZet

Nieuwsbrief CliëntAanZet Nummer 8 Oktober/november 2014 Van de redactie Hallo, Hier weer een nieuwe nieuwsbrief CliëntAanZet. Heb je een leuk idee voor deze nieuwsbrief? Of wil je misschien zelf iets schrijven? Stuur een bericht

Nadere informatie

Familie aan tafel. Een werkvorm voor individuele coaching of intervisie.

Familie aan tafel. Een werkvorm voor individuele coaching of intervisie. Familie aan tafel. Een werkvorm voor individuele coaching of intervisie. De cliënt krijgt een groot vel papier en kleurkrijt. De opdracht is: Teken je gezin van herkomst rond de etenstafel. Een werkvorm

Nadere informatie

Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten

Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten www.edusom.nl Opstartlessen Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten Wat leert u in deze les? Een gesprek voeren over familie, vrienden en buurtgenoten. Antwoord geven op vragen. Veel succes! Deze les

Nadere informatie

Hoe gaat het in z n werk daar? Wat is er anders dan een gewone poli?

Hoe gaat het in z n werk daar? Wat is er anders dan een gewone poli? INTERVIEW d.d. 28 december 2009 Coeliakiepoli Op het interview-wenslijstje van Nynke en Zara staat Dr. Luisa Mearin. Zij is kinderarts MDL in het LUMC te Leiden en heeft als eerste met haar collega s in

Nadere informatie

Samenstelling tekst Beppie Brood (teamleider ATC s Amstelduin) Monique van Kollenburg (trainer ATC Amstelduin)

Samenstelling tekst Beppie Brood (teamleider ATC s Amstelduin) Monique van Kollenburg (trainer ATC Amstelduin) Samenstelling tekst Beppie Brood (teamleider ATC s Amstelduin) Monique van Kollenburg (trainer ATC Amstelduin) Lay-out Bob Snel (trainer ATC Amstelduin) Document Versie maart 2007 Meer informatie E-mail:

Nadere informatie

Nieuwsbrief CliëntAanZet

Nieuwsbrief CliëntAanZet Nummer 3 April 2014 Van de redactie Hallo, Hier weer een nieuwe nieuwsbrief CliëntAanZet. Heb je een leuk idee voor deze nieuwsbrief? Of wil je misschien zelf iets schrijven? Stuur een bericht naar: Cliëntzeggenschap,

Nadere informatie

Presentatie Tranzo Zorgsalon 29 november 2012 Christine Kliphuis

Presentatie Tranzo Zorgsalon 29 november 2012 Christine Kliphuis Presentatie Tranzo Zorgsalon 29 november 2012 Christine Kliphuis Geachte dames en heren, Zelfredzaamheid is een mooi en positief begrip. Immers, elk kind wil dingen zelf leren doen, jezelf kunnen redden

Nadere informatie

Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl.

Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl. Chatten Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl. Colofon Een uitgave van Eenvoudig Communiceren

Nadere informatie

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over,

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over, 3F Wat is vriendschap? 1 Iedereen heeft vrienden, iedereen vindt het hebben van vrienden van groot belang. Maar als we proberen uit te leggen wat vriendschap precies is staan we al snel met de mond vol

Nadere informatie

Welkom bij Centrum Jeugd. Informatie voor kinderen, jongeren en hun familieleden

Welkom bij Centrum Jeugd. Informatie voor kinderen, jongeren en hun familieleden Welkom bij Centrum Jeugd Informatie voor kinderen, jongeren en hun familieleden Welkom bij Centrum Jeugd Je gaat deelnemen aan een van de behandelingen bij Centrum Jeugd van GGz Breburg. De behandelaren

Nadere informatie

Klanttevredenheid consultatiebureaus Careyn

Klanttevredenheid consultatiebureaus Careyn Klanttevredenheid consultatiebureaus Careyn Klanten van Careyn over het consultatiebureau Inhoud: 1. Conclusies 2. Algemene dienstverlening 3. Het inloopspreekuur 4. Telefonische dienstverlening 5. Persoonlijk

Nadere informatie

Algemene gegevens Om te beginnen willen wij graag wat algemene informatie van u ontvangen. Uw gegevens worden geanonimiseerd verwerkt.

Algemene gegevens Om te beginnen willen wij graag wat algemene informatie van u ontvangen. Uw gegevens worden geanonimiseerd verwerkt. VRAGENLIJST Quickscan voorbereiding decentralisatie begeleiding Algemene gegevens Om te beginnen willen wij graag wat algemene informatie van u ontvangen. Uw gegevens worden geanonimiseerd verwerkt. Vraag

Nadere informatie

Henk Oostdam is fiscaal adviseur bij zijn eigen praktijk Tax Consult Network en is de vertrouwenspersoon van Tim Coronel en Peter Ouwehand

Henk Oostdam is fiscaal adviseur bij zijn eigen praktijk Tax Consult Network en is de vertrouwenspersoon van Tim Coronel en Peter Ouwehand Henk Oostdam is fiscaal bij zijn eigen praktijk Tax Consult Network en is de vertrouwenspersoon van Tim Coronel en Peter Ouwehand 30 RBA_Fiscale Opleidingen 2015-2016 30 mijn Henk Oostdam We kijken samen

Nadere informatie

Knabbel en Babbeltijd.

Knabbel en Babbeltijd. Knabbel en Babbeltijd. (zorg ervoor dat je deze papieren goed leest, uitprint en meeneemt naar de VBW) Het thema van deze VBW-week is Zeesterren. Het thema is de titel van de week (dus geen kreet of korte

Nadere informatie

Nieuwsbrief CliëntAanZet

Nieuwsbrief CliëntAanZet Nummer 5 Juni/Juli 2014 Van de redactie Hallo, Hier weer een nieuwe nieuwsbrief CliëntAanZet. Heb je een leuk idee voor deze nieuwsbrief? Of wil je misschien zelf iets schrijven? Stuur een bericht naar:

Nadere informatie

narratieve zorg Elder empowering the elderly

narratieve zorg Elder empowering the elderly narratieve zorg Elder empowering the elderly huisbezoek 1: KENNISMAKING - 2 - KENNISMAKING - huisbezoek 1- a kennismaking huisbezoek 1: KENNISMAKING a vertrouwelijkheid individueel in teamverband naar

Nadere informatie

Esther Leenstra. Humanitas DMH. Voelt Bram zich gelukkig?

Esther Leenstra. Humanitas DMH. Voelt Bram zich gelukkig? Esther Leenstra Humanitas DMH Voelt Bram zich gelukkig? Samenvatting Kwaliteitsrapport 2018 1 Wie zijn wij en wat doen wij Humanitas DMH is een landelijk verspreide en lokaal verankerde organisatie. Bij

Nadere informatie

O, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school.

O, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school. Voorwoord Susan schrijft elke dag in haar dagboek. Dat dagboek is geen echt boek. En ook geen schrift. Susans dagboek zit in haar tablet, een tablet van school. In een map die Moeilijke Vragen heet. Susan

Nadere informatie

Klein Kontakt. Jarigen. in april zijn:

Klein Kontakt. Jarigen. in april zijn: A Klein Kontakt Het is alweer eind maart wanneer dit Kontakt uitkomt, het voorjaar lijkt begonnen, veel kinderen hebben kweekbakjes met groentes in de vensterbank staan, die straks de tuin in gaan. Over

Nadere informatie

Zorg en Ondersteuning aan mensen met een verstandelijke beperking. Dit zijn wij we zijn er voor jou!

Zorg en Ondersteuning aan mensen met een verstandelijke beperking. Dit zijn wij we zijn er voor jou! Zorg en Ondersteuning aan mensen met een verstandelijke beperking Dit zijn wij we zijn er voor jou! Graag stellen we ons voor! Careander ondersteunt mensen met een verstandelijke beperking op het gebied

Nadere informatie

DEEL 1. WERKBOEK 5 Eigen keuze. 2015 Monique van Dam YOU: De keuze is aan jou!

DEEL 1. WERKBOEK 5 Eigen keuze. 2015 Monique van Dam YOU: De keuze is aan jou! DEEL 1 1 WERKBOEK 5 Eigen keuze Inhoud 2 1. Hoe zit het met je keuzes? 3 2. Hoe stap je uit je automatische piloot? 7 3. Juiste keuzes maken doe je met 3 vragen 9 4. Vervolg & afronding 11 1. Hoe zit het

Nadere informatie

Het keukentafelgesprek

Het keukentafelgesprek Het keukentafelgesprek Informatie over het keukentafelgesprek Waarom een keukentafelgesprek? De Wmo heeft andere uitgangspunten dan de AWBZ. De AWBZ kent een recht op zorg. Er zijn landelijke richtlijnen

Nadere informatie

Les 1 Integratie Leestekst: Een bankrekening. Introductiefase

Les 1 Integratie Leestekst: Een bankrekening. Introductiefase Les 1 Integratie Leestekst: Een bankrekening "Welkom:... " Introductiefase 1. "In de afgelopen weken hebben we veel teksten gelezen. Deze teksten hebben we samengevat, we hebben vragen erbij gesteld, gekeken

Nadere informatie

Dit boekje is van:..

Dit boekje is van:.. Ik en mijn plan Dit boekje is van:.. Hallo, Jij bent cliënt bij SOVAK. Je hebt bij SOVAK een persoonlijk begeleider. Samen maak je afspraken over wat jij zelf doet en wat SOVAK doet. Die afspraken staan

Nadere informatie

Gezond thema: DE HUISARTS

Gezond thema: DE HUISARTS Gezond thema: DE HUISARTS 1. Wat gaan we doen? Praten over de huisarts en wat de huisarts doet. Nieuwe woorden leren over de huisarts. Het gesprek met de huisarts oefenen. 2. Wat vind ik van? Als je een-op-een

Nadere informatie

Luisteren: muziek (A2 nr. 7)

Luisteren: muziek (A2 nr. 7) OPDRACHTEN LUISTEREN: MUZIEK www.nt2taalmenu.nl nt2taalmenu is een website voor mensen die Nederlands willen leren én voor docenten NT2. Iedereen die Nederlands wil leren, kan gratis online oefenen. Kijk

Nadere informatie

Hoofdstuk 2. Contact maken, inlichtingen verstrekken en onderhandelen

Hoofdstuk 2. Contact maken, inlichtingen verstrekken en onderhandelen Hoofdstuk 2 Contact maken, inlichtingen verstrekken en onderhandelen 48 Gangbare uitdrukkingen bij contact maken en onderhandelen De meeste zinnen die in dit overzicht staan, zijn formeel. U kunt deze

Nadere informatie

ik? Houd je spreekbeurt over GGNet

ik? Houd je spreekbeurt over GGNet ik? Houd je spreekbeurt over GGNet 1 Houd je spreekbeurt over GGNet Krijg je zelf hulp van GGNet Jeugd? Of je vader/moeder/broer(tje)/zus(je) of iemand anders die je kent? Werkt één van je ouders bij GGNet?

Nadere informatie

CHATTEN. verborgen verdriet MARIAN HOEFNAGEL

CHATTEN. verborgen verdriet MARIAN HOEFNAGEL CHATTEN verborgen verdriet MARIAN HOEFNAGEL Stotteren Kom op, Roy. Het is allang tijd. De leraar informatica legt een hand op Roys schouder. Maar Roy kijkt niet op of om. Hij zit achter de fijnste computer

Nadere informatie

3 Bijna ruzie. Maar die Marokkanen en Turken horen hier niet. Ze moeten het land uit, vindt Jacco.

3 Bijna ruzie. Maar die Marokkanen en Turken horen hier niet. Ze moeten het land uit, vindt Jacco. 1 Het portiek Jacco ruikt het al. Zonder dat hij de voordeur opendoet, ruikt hij al dat er tegen de deur is gepist. Dat gebeurt nou altijd. Zijn buurjongen Junior staat elke avond in het portiek te plassen.

Nadere informatie

MEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Algemene brochure. voor mensen met een beperking. MEE maakt meedoen mogelijk

MEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Algemene brochure. voor mensen met een beperking. MEE maakt meedoen mogelijk MEE Ondersteuning bij leven met een beperking Algemene brochure voor mensen met een beperking MEE maakt meedoen mogelijk 1 Colofon Tekst en samenstelling Eenvoudig Communiceren Amsterdam Afd. Communicatie

Nadere informatie

Goede zorg & ondersteuning

Goede zorg & ondersteuning Goede zorg & ondersteuning voor ouderen met een verstandelijke beperking voor familie en vertegenwoordigers, cliëntenraden, begeleiders Mensen worden steeds ouder. Ook mensen met een verstandelijke beperking

Nadere informatie

Lekker ding. Maar Anita kijkt boos. Hersendoden zijn het!, zegt ze. Die Jeroen is de ergste. Ik kijk weer om en zie hem meteen zitten.

Lekker ding. Maar Anita kijkt boos. Hersendoden zijn het!, zegt ze. Die Jeroen is de ergste. Ik kijk weer om en zie hem meteen zitten. Lekker ding Pas op!, roept Anita. Achter je zitten de hersendoden! Ik kijk achterom. Achter ons zitten twee jongens en drie meisjes hun boterhammen te eten. Ze zijn gevaarlijk, zegt Anita. Ze schudt haar

Nadere informatie

Begeleiding, wonen en dagbesteding voor mensen met een verstandelijke beperking

Begeleiding, wonen en dagbesteding voor mensen met een verstandelijke beperking Begeleiding, wonen en dagbesteding voor mensen met een verstandelijke beperking Wij zíjn er voor jou Prezzent ondersteunt je om zo zelfstandig mogelijk te wonen, op onze woonlocaties of met ambulante begeleiding.

Nadere informatie

Lesbrief 14. Naar personeelszaken.

Lesbrief 14. Naar personeelszaken. http://www.edusom.nl Thema Op het werk Lesbrief 14. Naar personeelszaken. Wat leert u in deze les? Wanneer u zeggen en wanneer jij zeggen. Je mening geven en naar een mening vragen. De voltooide tijd gebruiken.

Nadere informatie

Wat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen.

Wat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Wat is PDD-nos? 4 PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Eigenlijk vind ik stoornis een heel naar woord. Want zo lijkt het net of er iets niet goed aan me

Nadere informatie

Gedragscode. Gewoon goed doen

Gedragscode. Gewoon goed doen Gedragscode Gewoon goed doen 2 Inhoudsopgave pagina 1. Missie, ambitie en kernwaarden 4 2. Gewoon goed doen 5 3. Waarom een gedragscode? 6 4. Omgaan met de patiënt/klant: respectvol en gastvrij 7 5. Professioneel

Nadere informatie

We hebben verleden week nog gewinkeld. Toen wisten we het nog niet. De kinderbijslag was binnen en ik mocht voor honderd euro kleren uitkiezen.

We hebben verleden week nog gewinkeld. Toen wisten we het nog niet. De kinderbijslag was binnen en ik mocht voor honderd euro kleren uitkiezen. Woensdag Ik denk dat ik gek word! Dat moet wel, want ik heb net gehoord dat mijn moeder kanker heeft. Niet zomaar een kankertje dat met een chemo of bestraling overgaat. Nee. Het zit door haar hele lijf.

Nadere informatie

praten met nieuwe CCR-leden

praten met nieuwe CCR-leden nummer 22 januari 2016 praten met nieuwe CCR-leden achterban-bijeenkomst van de CCR van 6 november installatie CCR door Pierre Quaedvlieg uitslag verkiezingen CCR de redactie van de cliënten-raad-krant

Nadere informatie

Iris marrink Klas 3A.

Iris marrink Klas 3A. Iris marrink Klas 3A. 1 Inhoud. 1- Voorpagina 2- Inhoud, inleiding & mijn mening 3- Dag 1 4- Dag 2 5- Dag 3 6- Dag 4 7- Dag 5 Inleiding. Ik kreeg als opdracht om een dagverslag te maken over Polen. 15

Nadere informatie

Reglement voor de cliëntenraden van Stichting Philadelphia Zorg

Reglement voor de cliëntenraden van Stichting Philadelphia Zorg Reglement voor de cliëntenraden van Stichting Philadelphia Zorg Stichting Philadelphia Zorg Het beste uit jezelf 2 Reglement voor de cliëntenraden van Stichting Philadelphia Zorg Stichting Philadelphia

Nadere informatie

Thema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine?

Thema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine? Thema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine? is op het werk. moet aan de machine werken. De chef vertelt eerst hoe de machine werkt. Dan werkt met de machine. De machine doet het niet. roept een

Nadere informatie

MEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Leren & Werken

MEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Leren & Werken MEE Ondersteuning bij leven met een beperking Leren & Werken Steeds opnieuw raak ik mijn baan kwijt. Waar ligt dat nou aan? Welke vervolgopleiding zou iets voor mij zijn? Is er voor mij extra ondersteuning

Nadere informatie

Verslag onderzoek Wat Werkt - deel 3

Verslag onderzoek Wat Werkt - deel 3 Verslag onderzoek Wat Werkt - deel 3 ideeën van familie en bekenden bij het geven van steun Ervaringen en ideeën van familie en bekenden bij het geven van steun Jos de Kimpe Carlijn Nieuwenhuis FEBRUARI

Nadere informatie

Werkboek Het is mijn leven

Werkboek Het is mijn leven Werkboek Het is mijn leven Het is mijn leven Een werkboek voor jongeren die zelf willen kiezen in hun leven. Vul dit werkboek in met mensen die je vertrouwt, bespreek het met mensen die om je geven. Er

Nadere informatie

Die nacht draait Cees zich naar me toe. In het donker voel ik heel zachtjes zijn lippen op mijn wang.

Die nacht draait Cees zich naar me toe. In het donker voel ik heel zachtjes zijn lippen op mijn wang. Vanavond ga ik mijn man vertellen dat ik bij hem wegga. Na het eten vertel ik het hem. Ik heb veel tijd besteed aan het maken van deze laatste maaltijd. Met vlaflip toe. Ik hoop dat de klap niet te hard

Nadere informatie

Weer naar school. De directeur stapt het toneel op. Goedemorgen allemaal, zegt hij. * In België heet een mentor klastitularis.

Weer naar school. De directeur stapt het toneel op. Goedemorgen allemaal, zegt hij. * In België heet een mentor klastitularis. Weer naar school Kim en Pieter lopen het schoolplein op. Het is de eerste schooldag na de zomervakantie. Ik ben benieuwd wie onze mentor * is, zegt Pieter. Kim knikt. Ik hoop een man, zegt ze. Pieter kijkt

Nadere informatie

Alex is vrijwilliger bij de judo Het is leuk om anderen te helpen

Alex is vrijwilliger bij de judo Het is leuk om anderen te helpen maart 2017 nieuws Informatie voor cliënten, ouders en cliëntvertegenwoordigers Alex is vrijwilliger bij de judo Het is leuk om anderen te helpen 5 8 10 Ties helpt nieuwe vertrouwenspersoon kiezen Nelly

Nadere informatie

Growth & Reflection. Opleverdatum: 18 juni 2014

Growth & Reflection. Opleverdatum: 18 juni 2014 Growth & Reflection Growth & Reflection Opleverdatum: 18 juni 2014 Multimediaal Reclamebureau 2013/2014 Inleiding Er zit alweer een half jaar bij MMR op en ik heb weer veel nieuwe dingen geleerd en nieuwe

Nadere informatie

Kinderfolder ALS JE EEN GELEIDEHOND TEGENKOMT

Kinderfolder ALS JE EEN GELEIDEHOND TEGENKOMT Kinderfolder ALS JE EEN GELEIDEHOND TEGENKOMT ROOS Roos (27) is zeer slechtziend. Ze heeft een geleidehond, Noah, een leuke, zwarte labrador. Roos legt uit hoe je het beste met geleidehond en zijn baas

Nadere informatie

Verslag basiscursus Wmo d.d. 12 april 2013 LSR in (Utrecht)

Verslag basiscursus Wmo d.d. 12 april 2013 LSR in (Utrecht) Verslag basiscursus Wmo d.d. 12 april 2013 LSR in (Utrecht) De vier cursisten, die aanwezig waren, begonnen zich aan elkaar voor te stellen onder leiding van de cursusleidster. Van de vier cursisten waren

Nadere informatie

Ivonne Bressers: Dank je wel. Rob Kleijs: Ivon, Kun je nog eens uitleggen wat het Usher Syndroom is?

Ivonne Bressers: Dank je wel. Rob Kleijs: Ivon, Kun je nog eens uitleggen wat het Usher Syndroom is? 100 Col 's beklimmen in 40 dagen met een totale afstand van 4100 kilometer. Eddy Driessen uit Arnhem wil die tocht gaan afleggen en dat doet hij voor zijn plezier maar ook voor het goede doel. Namelijk

Nadere informatie

ONDERSTEUNING VAN MENSEN MET EEN LICHAMELIJKE HANDICAP EN/OF NIET-AANGEBOREN HERSENLETSEL

ONDERSTEUNING VAN MENSEN MET EEN LICHAMELIJKE HANDICAP EN/OF NIET-AANGEBOREN HERSENLETSEL Ondersteuning bij wonen ONDERSTEUNING VAN MENSEN MET EEN LICHAMELIJKE HANDICAP EN/OF NIET-AANGEBOREN HERSENLETSEL Voorpagina: Kjerke de Vries: Ik heb niet erg veel hulp nodig. Daarom verhuis ik van een

Nadere informatie

Thema In en om het huis.

Thema In en om het huis. http://www.edusom.nl Thema In en om het huis. Les 22. Een huis zoeken Wat leert u in deze les? Praten over uw huis Informatie over het vinden van een nieuwe woning Praten over wat afgelopen is Veel succes!

Nadere informatie

De nieuwe zorgmedewerker

De nieuwe zorgmedewerker Werkblad De nieuwe zorgmedewerker De zorg verandert in snel tempo. Ook jouw rol als verzorgende of helpende verandert: meer aandacht voor individuele cliënten en hun netwerk. Werken met een zorg-leefplan

Nadere informatie

Ervaringsverhalen van cliënten van Esdégé-Reigersdaal

Ervaringsverhalen van cliënten van Esdégé-Reigersdaal Ervaringsverhalen van cliënten van Esdégé-Reigersdaal Lara Anita Wouter Harry Randolph Jos Wilma Jaap Vincent Centrale Cliënten Raad Esdégé-Reigersdaal Myra (oud CCR-lid) 1 Eigen bijdrage werk/ dagbesteding

Nadere informatie