5 JAAR EGTS Linieland van Waas en Hulst

Transcriptie

1 5 JAAR EGTS Linieland van Waas en Hulst Hoe de grens vervaagt

2 EEN EGTS, WAT IS DAT? EGTS staat voor Europese Groepering voor Territoriale Samenwerking. Dat is een samenwerkingsvorm tussen lokale, regionale en nationale overheden. Die is in 2006 ingesteld door het Europees Parlement. De doelstelling van een EGTS is om territoriale samenwerking te vergemakkelijken en te bevorderen, met als enig doel de economische en sociale samenhang te versterken. Een en ander hangt nauw samen met de Europese Structuurfondsen, maar kan ook voor andere doeleinden worden gebruikt. Denk daarbij bijvoorbeeld aan het beheer van publieke organisaties in een grensregio, zoals onderwijsinstellingen, ziekenhuizen, etc. Momenteel zijn er in Europa 63 EGTS en. De EGTS Linieland van Waas en Hulst is als twintigste EGTS in Europa erkend. EGTS LINIELAND VAN WAAS EN HULST Op 15 juni 2011 werd de EGTS Linieland van Waas en Hulst opgericht. Zeven openbare besturen ondertekenden die dag de oprichtingsovereenkomst en statuten. Dat waren de gemeenten Beveren, Hulst, Sint-Gillis-Waas, Stekene, de provincies Zeeland en Oost-Vlaanderen en Interwaas. De EGTS Linieland kreeg haar zetel in het gemeentehuis van Sint-Gillis-Waas en werd opgericht voor een periode van achttien jaar. Op 17 oktober 2016 trad de Maatschappij Linkerscheldeoever toe als achtste partner. EGTS Linieland van Waas en Hulst is de oostelijke cluster van Euregio Scheldemond. In artikel 2 van de statuten staat de opdracht van de EGTS duidelijk omschreven: De EGTS heeft tot doel om het grensoverschrijdende overleg en de grensoverschrijdende samenwerking tussen de deelnemers in het kader van de ontwikkelingsvisie Linieland van Waas en Hulst te bevorderen en te ondersteunen in het bijzonder door het opstarten en uitvoeren van samenwerkingsprojecten op de in de visie vermelde terreinen te weten haven en economie, mobiliteit, natuur, recreatie en cultuurhistorie en wonen en leefbaarheid. De Algemene Vergadering bestuurt de EGTS en vergadert driemaal per jaar. Burgemeester Jan-Frans Mulder van de gemeente Hulst is voorzitter. Directeur Richard Meersschaert en het EGTS-personeel staan in voor de uitvoering. De EGTS werkt vooral projectmatig en meestal met cofinanciering uit de Europese Structuurfondsen. De dagelijkse werking van de EGTS wordt gefinancierd door de jaarlijkse partnerbijdrage. 2

3 VIJF JAAR DE PAS ER IN De EGTS bestaat in 2016 vijf jaar en dat mag en moet worden gevierd. Want het is niet vanzelfsprekend om grensoverschrijdend samen te werken. In de grensregio Waasland-Hulst is dat tot nog toe gelukkig goed gelukt. Het is ook concreet gemaakt. Dat kunt u in deze brochure zien en lezen. De evolutie die de EGTS heeft doorgemaakt, is er een van bescheiden opstart tot wat de organisatie nu is: een volwaardige intermediaire organisatie voor grensissues en een uitvoeringsorganisatie voor Europese projecten. Stilstaan bij vijf jaar EGTS Linieland van Waas en Hulst is om nog andere redenen belangrijk en bijzonder. Belangrijk omdat de taken en opdrachten als projectsecretariaat alsmaar toenemen. Bijzonder omwille van de positie, die de EGTS is gaan innemen in de grensregio. Door te participeren in verschillende bovenlokale ontwikkelingen in projecten zoals Havenland, Grenspark Groot Saeftinghe, etc. krijgt de EGTS een grensoverschrijdende rol toebedeeld, die bij de opstart - vijf jaar geleden - nog niet in beeld kwam. In deze brochure vindt u een overzicht van projecten en activiteiten, die in de afgelopen vijf jaar zijn opgepakt en die in de meeste gevallen nog actueel zijn. Deze publicatie is geen encyclopedische opsomming van data en namen. Doelstelling is om u een terug- en vooruitblik te geven op datgene wat de EGTS doet. Vijf jaar EGTS is een mijlpaal. De organisatie staat stevig in haar schoenen, trekt de veters nu aan voor de toekomst en is voornemens er stevig de pas in te houden! 3

4 DE DIRECTEUR BLIKT TERUG Wijlen Oost-Vlaams gouverneur André Denys sprak op 15 juni bij de feestelijke oprichting van de EGTS Linieland - historische woorden: De EGTS moet werken aan een sterkere grensoverschrijdende samenwerking door de realisatie van concrete projecten en de regio zelf moet hierin het voortouw nemen. Nu, vijf jaar later, blijkt dat gehoor is gegeven aan zijn oproep. Jammer dat hij dit moment niet meer mag meemaken. In maart 2005 beslisten de Vlaamse en Nederlandse Regering - na vaststelling van de Ontwikkelingsschets 2010 Schelde-estuarium - tot uitvoering van een 26-tal projecten. Project 26 betreft de ontwikkeling van een integraal plan voor Beveren, Hulst, Sint-Gillis- Waas en Stekene. Het project had als doel de grensoverschrijdende ontwikkelingsmogelijkheden te onderzoeken voor de komende twintig jaar. Op 22 juni 2009 werd het studierapport Grensoverschrijdende Ontwikkelingsvisie Linieland van Waas en Hulst gepresenteerd. Een jaar later was het studiebureau Omgeving/DHV4 klaar met de vervolgopdracht en werd het eindrapport met de projectfiches voorgesteld. De conclusie luidde: Deze grensregio heeft bijzondere kansen, maar ook bedreigingen. Door een integrale grensoverschrijdende samenhang kunnen de ontwikkelingsmogelijkheden worden benut. In het eindrapport staan elf projecten omschreven, die behoren tot een specifiek thema: Haven en economie, mobiliteit, natuur, recreatie en cultuurhistorie, wonen en leefbaarheid. Voor de uitvoering van deze projecten werd gezocht naar een nieuwe slagkrachtige, grensoverschrijdende samenwerkingsentiteit. Uit deze zoektocht kwam de publieke rechtsvorm EGTS als meest geschikt naar voren: Europees, nieuw, beheer van middelen en goederen, eigen personeel De oprichting van de EGTS Linieland van Waas en Hulst stond meteen in de steigers en een klein jaar later was de oprichting een feit. Met fierheid werd de EGTS Linieland van Waas en Hulst gelanceerd. Dat gebeurde door haar stichtende voorzitter, de heer Remi Audenaert, toenmalig burgemeester van de gemeente Sint-Gillis-Waas. Het was de eerste EGTS met Nederlandse en Belgische overheden. Nu nog is deze EGTS de enige met haar zetel in België. Het verkeersknelpunt op de grensovergang Kapellebrug werd de eerste uitdaging en dat project maakte de EGTS letterlijk en figuurlijk rond! (zie blz. 8/9) Richard Meersschaert Directeur EGTS Linieland van Waas en Hulst 4

5 MET DE NEUS NAAR DE TOEKOMST Na vijf jaar is de EGTS Linieland van Waas en Hulst aardig goed op stoom. Vijf jaar geleden zijn we begonnen vol ambitie om meer samenwerking en ontwikkeling te realiseren in ons mooie grensgebied. De eerste grote uitdaging was het verkeersdilemma op Kapellebrug. Dat probleem werd onder regie van de EGTS opgelost. Het loopt er nu gesmeerd daar op de grens! Die rotonde vertelt ons dat we met de EGTS duidelijk een goede weg zijn ingegaan voor de toekomst! Juist omdat er grensoverschrijdende uitdagingen lagen op veler gebieden, ontstond de behoefte om intensiever en niet meer vrijblijvend samen te werken. De EGTS was daarop het antwoord. Na vijf actieve jaren zit de vaart er nu goed in. Vol enthousiasme gaan we vooruit. Voor de periode staan er boeiende projecten op de planning. De economisch gerelateerde projecten voeren daarbij de boventoon. Er wordt een economisch profiel Linieland ontwikkeld. Dit gaat van bio-agrarische productontwikkeling, grensoverschrijdende energie-export tot detailhandel met streekproducten. Daarnaast is de EGTS actief in de Vakgroep Haven Logistiek en het overlegplatform Transport en Logistieke Haven. Werken aan weerszijden van de grens is vanaf het begin een pijler in het EGTS-werk. Komen tot een informatiepunt voor arbeidsmobiliteit over de grens is de ambitie. Daarnaast vraagt in deze ook grensoverschrijdend openbaar vervoer en betere verbindingen in het woon-werkverkeer tussen de vier gemeenten en de Waaslandhaven de aandacht. Werk moet bereikbaar zijn. Naast economie is de opzet van het Grenspark Groot Saeftinghe een grote uitdaging en zo zijn er nog vele grote en kleinere projecten die de EGTS tot een bezige bij maken. De uitdaging is om grensoverschrijdend het Linieland van Waas en Hulst te ontwikkelen tot een samenhangend gebied met een goede infrastructuur, goedlopende economie, prettig woon- en werkklimaat en ruime aandacht voor natuur, cultuur en recreatie. De EGTS mag met gepaste trots terugkijken op haar eerste vijf levensjaren. Maar met te lang terugblikken verlies je ook het zicht op de toekomst. Daarom aan alle bestuurders en medewerkers: Neuzen naar de toekomst! Want het recente verleden heeft ons geleerd dat we door samenwerking in dit mooie grensgebied heel wat te bieden hebben! Jan-Frans Mulder Voorzitter EGTS Linieland van Waas en Hulst Burgemeester gemeente Hulst 5

6 ECONOMISCHE WINST Begin maart 2015 organiseerde de EGTS het minicolloquium Economische win-wins, die grenzen verleggen. Het resultaat van de Werkgroep Economisch profiel Linieland werd uitvoerig besproken met ondernemers en bestuurders. De bijeenkomst vond plaats in de kapel van ontmoetingscentrum Boerenpoort te Melsele. De kapel vormde een mooie setting voor een serieuze, academische namiddag. Vanwege haar ligging tussen twee havengebieden en op de rand van de Vlaamse ruit, waren al eerder economische kansen gesignaleerd voor het Linieland van Waas en Hulst. Om de economische veelzijdigheid en potenties in het gebied beter te kunnen benutten, bleek nood aan grensoverschrijdend cijfermateriaal over vier economische thema s, te weten: Bedrijventerreinen & kantoorontwikkelingen, detailhandel, landbouw en recreatie. Op basis daarvan moet positie worden bepaald en kan een ontwikkelingsscenario worden opgesteld. De Werkgroep Economisch profiel Linieland - in nauwe samenwerking met de Provincies Oost-Vlaanderen en Zeeland - slaagde erin om een vergelijkende tabel op te maken, die de economische verschillen duidelijk maakt tussen de vier gemeenten. De Werkgroep formuleerde ook een aantal conclusies. De meest opvallende aanbeveling was om het belang van grensoverschrijdende arbeidsmobiliteit te versterken en de problematiek onderwijs-knelpuntberoepen aan te pakken. Dit is ook een strategische doelstelling van Euregio Scheldemond. Met andere woorden: werkplaatsen creëren en vacatures helpen invullen. Initiatieven zoals de jobbeurs en de bedrijvenavond geven hierop een concreet antwoord. 6

7 OPENBAAR VERVOER OP EN OVER DE GRENS Beter openbaar vervoer op en over de grens, dat ambieert de EGTS. Het verkeer in de grensstreek neemt nog altijd toe. Ook de verdere ontwikkeling van de Waaslandhaven vraagt om aandacht voor dit onderwerp. In 2017 start de EGTS met het deelproject grensoverschrijdend openbaar vervoer. Binnen dit project zal onderzoek worden verricht naar het optimaliseren van de busverbindingen op de route Sint Niklaas - Hulst. Daarnaast worden besprekingen gestart om te komen tot een verbetering van het woon-werkverkeer vanuit het Waasland en Hulst richting Waaslandhaven. Hierbij wordt gedacht aan het verbeteren van bestaande busverbindingen, zoals het pendelbussysteem van MLSO en de belbussystemen aan beide zijden van de landsgrens. Een ander deelproject dat op de agenda staat, is de mogelijke uitbouw van de carpoolparking met bushalte aan het knooppunt langs de E34 ter hoogte van Kemzeke. Verwacht wordt dat er nog aanzienlijke resultaten kunnen worden geboekt op het gebied van grensoverschrijdend vervoer. Een goede samenwerking met de busmaatschappijen De Lijn en Connexxion is daarbij een voorwaarde voor succes. 7

8 8

9 ROTONDE OP DE GRENS In 2014 maakten de verkeerslichten op de grens Kapellebrug / Kemzeke plaats voor een rotonde. Op 18 juni 2014 werd de rotonde officieel geopend en sindsdien zorgt deze voor een veel vlottere doorstroming van het verkeer ter plaatse. Aan de aanleg van deze rotonde gingen jaren van voorbereiding vooraf. De uiteindelijke realisatie kwam tot stand onder de vleugels van de EGTS Linieland van Waas en Hulst. Bij de start van de aanleg van de rotonde op 28 april was gedeputeerde Kees van Beveren van de Provincie Zeeland duidelijk: Ik zie deze rotonde als een symbool van een goede samenwerking tussen Nederland en Vlaanderen! In verband met de aanleg van de rotonde was het noodzakelijk om de grenspalen ter plaatse tijdelijk ter verwijderen. Commissaris van de Koning van Zeeland, de heer Han Polman, en Gouverneur van OostVlaanderen, de heer Jan Briers, herplaatsten op 11 september 2014 gezamenlijk rijksgrenspaal nummer tussen Nederland en België. Daarnaast werd ook de teruggeplaatste provinciale grenspaal uit 1815 onthuld. Deze werd volledig gerestaureerd. De drie betrokken burgemeesters van de gemeenten Hulst, Sint-Gillis-Waas en Stekene namen deze taak in gezamenlijkheid op zich. De aanleg van de rotonde was een Interreg IV-project en werd geco-financierd door de gemeenten Hulst, Sint-Gillis-Waas en Stekene, de Provincies Zeeland en Oost-Vlaanderen, het Vlaams Agentschap Wegen en Verkeer en Interreg Vlaanderen-Nederland. De EGTS Linieland van Waas en Hulst stond in voor de coördinatie. 9

10 WERK MAKEN VAN WERK Eén van de speerpunten van de EGTS is het verbeteren van de arbeidsmobiliteit in de grensstreek. De grensoverschrijdende jobbeurs is daar een ideale activiteit voor. De eerste editie in 2014 startte met een flink aantal bezoekers en bedrijvenstands. De ruimte in gemeenschapscentrum De Route in Sint-Gillis-Waas was amper groot genoeg. Daarom werd het volgende jaar verhuisd naar een grotere locatie. In het voetbalstadion van Waasland- Beveren werd een ideale locatie voor de jobbeurs gevonden. In 2015 en 2016 werden kosten nog moeite gespaard om meer dan 60 bedrijven en bezoekers te ontvangen. Op een paar jaar tijd is de jobbeurs een vaste waarde geworden in Vlaanderen en Nederland. Dat is gelukt door een bijzonder nauwe samenwerking met een diversiteit aan partners: VDAB, UWV, Eures Scheldemond, Voetbalclub Waasland- Beveren, MLSO, onze partnerbesturen en GTI Beveren. Bijzonder aan deze jobbeurs is het grensoverschrijdende karakter. De Max-Mobielbus haalt Nederlandse werkzoekenden op in Hulst en brengt ze tot aan de deur van de jobbeurs. Ook de samenwerking met het GTI Beveren (technische en beroepsafstudeerrichtingen) geeft de jobbeurs een extra dimensie. Op deze wijze zorgt de EGTS ook voor een mooie samenwerking tussen overheid, onderwijs en bedrijfsleven. In 2017 wordt tijdens de jobbeurs nog meer ingezet op de afstemming tussen werkzoekenden en het werkaanbod. Ook de digitale tools, een meer persoonlijk onthaal en job-begeleiding moeten een grotere match opleveren tussen vraag en aanbod op de arbeidsmarkt in de grensregio. De organisatie van de jobbeurs is in handen van de Maatschappij Linkerscheldeoever en de EGTS Linieland van Waas en Hulst. 10

11 OVERHEID, ONDERWIJS EN BEDRIJFSLEVEN TREKKEN SAMEN OP De Waaslandhaven bulkt van de vacatures, die niet ingevuld geraken. Dat heeft te maken met het ontbreken van passende arbeidsprofielen en te weinig technisch geschoolde afgestudeerden. Maar ook de problematiek van grensarbeid speelt een rol. Nederlandse werkzoekenden kunnen of durven nauwelijks de stap te zetten om in België te gaan werken en vice versa. De EGTS levert al inspanningen om de kloof tussen vraag en aanbod in de grensregio te verbeteren, door bijvoorbeeld de jobbeurs en de bedrijvenavond, maar wil nog verder gaan. In het voorjaar van 2017 wordt een grensoverschrijdend economisch project voorbereid. Doelstelling is om de samenwerking tussen de overheid, het onderwijs en het bedrijfsleven in de grensregio verder te versterken. 11

12 12

13 GRENSPARK GROOT SAEFTINGHE Voor het Grenspark Groot Saeftinghe is 1,4 miljoen euro toegekend. Dat bedrag komt uit het Europese subsidiefonds Interreg Vlaanderen-Nederland. Een groot bedrag, maar het gaat ook om een ambitieus project. Het is een project van Vlaamse en Nederlandse overheden waarbij de natuur in en rond het unieke natuurgebied Het Verdronken Land van Saeftinghe centraal staat. De EGTS Linieland van Waas en Hulst diende - samen met acht partners - een subsidieaanvraag in. De EGTS is projectverantwoordelijke. Het project heeft een looptijd van drie jaar en eindigt in Op 7 juli 2016 werd het gelanceerd in het bijzijn van Vlaams Minister Joke Schauvliege en gedeputeerde Ben de Reu van de Provincie Zeeland Met dit project wordt niet alleen beoogd een betere beschermingsstatus te verwerven voor bedreigde dier- en plantensoorten in het grensgebied Prosperpolder-Saeftinghe. Het project omvat ook een procesmatige zoektocht naar een samenwerkingsentiteit voor het gebied. Daarnaast zien de initiatiefnemers de ontwikkeling van een grenspark als kans om economische belangen te verbinden met ecologische waarden zonder de kwaliteit van de natuur aan te tasten. Natuurcompensaties In de Vlaams-Nederlandse lange termijnvisie voor het Schelde-estuarium kwamen de Vlaamse en Nederlandse regeringen eerder overeen, dat de verdieping van de Westerschelde en de natuurcompensatie in de Hedwige- en Prosperpolders gepaard dienden gaan met een verdere optimalisering van het grensoverschrijdend natuurbeheer. Dit gebeurt nu via de biodiversiteitsmaatregelen in het Europees Interreg-project Grenspark Groot-Saeftinghe. Het is een concreet grensoverschrijdend project dat niet alleen goed aansluit bij de doelstellingen van Interreg Vlaanderen-Nederland. Het biedt ook een kans tot een gezamenlijke aanpak. Dit komt omdat het projectgebied geografisch op de grens ligt. Daardoor spoort het aan tot Vlaams-Nederlandse samenwerking. Met de natuurontwikkeling in de Hedwigepolder, Prosperpolders, Doelpolder en de Nieuwe Arenbergpolder - aangrenzend aan Het Verdronken Land van Saeftinghe - ontstaat een enorm aaneengesloten estuariene natuurgebied; een volwaardig grensoverschrijdend natuurpark. Natuurherstel centraal In het project staan drie activiteiten centraal: het herstel van de vogelbiodiversiteit, optimalisatie van de estuarien natuur en het eco-hydrologisch herstel van de binnendijkse gebieden. Om die doelen te bereiken worden broedeilanden, een vispassage, een toren, een bunker en kasten voor vleermuizen en tal van andere grote en kleine landschapselementen aangelegd. Dit alles vanuit een gezamenlijke, Vlaams-Nederlandse natuurvisie. Samen bouwen aan het Grenspark Het project beperkt zich overigens niet tot een eenmalige investering in flora en fauna in het gebied. Er wordt een beheersorganisatie voor het Grenspark ontwikkeld geënt op de nieuwe identiteit voor het Grenspark. Het is belangrijk dat dit proces gevoerd wordt in nauwe samenwerking met alle stakeholders in de omgeving, ondernemers, boeren, burgers en buitenlui. Voor de uitvoering van het project werd een Vlaams-Nederlandse stuurgroep geïnstalleerd met vertegenwoordigers van de projectpartners en belanghebbende overheden. Voorzitter van de Stuurgroep is gedeputeerde van de Provincie Zeeland, mevrouw Carla Schönknecht-Vermeulen. De deelnemende partners zijn: Provincie Zeeland, Vlaams Agentschap Natuur en Bos, Stichting Het Zeeuwse Landschap, Havenbedrijf Antwerpen, Waterwegen en Zeekanaal, Vlaamse Landmaatschappij, Natuurpunt. EGTS Linieland van Waas en Hulst is projectverantwoordelijke. 13

14 VAN TREIN TOT FIETS Bij toerisme en recreatie ervaren mensen het bestaan van de grens tussen België en Nederland het minste. In de grensdorpen Clinge & De Klinge, Kieldrecht & Nieuw Namen en Koewacht & Koewacht is de grens nauwelijks zichtbaar. Wandel- en fietspaden zijn er grensoverschrijdend aangelegd. De EGTS stimuleert projecten die dat padennetwerk uitbreiden of verbeteren. Daarbij wordt ook gekeken of er kan worden meegelift met andere projecten. Zo is de uitbouw van het belevenissenparcours Klingspoor nabij het voormalige stationsgebouw van De Klinge de ideale aanleiding geweest om het fietspad op de oude Spoorwegverbinding Hulst-Niklaas door te trekken in het Clingse bos (NL). In de jaren van weleer was er tussen Terneuzen en Mechelen een treinverbinding. Die trein passeerde in Hulst en liep via De Klinge verder richting Sint Niklaas. Het tracé van deze spoorbaan was op Belgisch grondgebied tussen De Klinge en Sint Niklaas al omgeturnd tot fietspad. In 2015 werd ook het deel van de spoorbaan dat door de Clingse bossen loopt tot fietspad gemaakt. Hierdoor is een prachtig grensoverschrijdend fietstraject ontstaan. Het fietspad werd officieel geopend op 11 april Op diezelfde dag werd ook het belevenissenparcours op de site Klingspoor ingehuldigd. De EGTS stond mede in voor de begeleiding van de projecten. Ook de komende jaren maakt de EGTS zich sterk voor de inrichting van fiets- en wandelpaden in de grensgemeenten. Ook ruiterpaden én het tot stand brengen van betere grensoverschrijdende verbindingen tussen de natuur- en bosgebieden (Clingse bossen & Stropersbos) staan prominent op de agenda. 14

15 GRENSOVERSCHRIJDENDE BEDRIJVENAVONDEN In 2014 en 2015 kregen ondernemers in het Waasland en het Land van Hulst de kans om elkaar te ontmoeten. Dit gebeurde tijdens de grensoverschrijdende bedrijvenavonden, die de EGTS organiseerde in het najaar. Op deze avonden zetten aan weerszijden van de grens bedrijven hun deuren open om collega-ondernemers de kans te geven een kijkje te nemen. Want ondanks de soms korte afstand kennen ondernemers interessante bedrijven aan de andere kant van de grens vaak niet. In 2014 waren de gastbedrijven Aucxis cvba te Stekene, Tony Vercauteren Interieur te Stekene, Natuursteenbedrijf Carrara te Sint-Gillis-Waas, Van Gaeveren Paletten te Sint- Gillis-Waas, Beate Uhse BV te Walsoorden en Jan Snel Flexibel Bouwen te Hulst. Het daaropvolgende jaar gingen de deuren open bij Belgische Fruitveiling cvba te Vrasene, Electromotoren Bracke BV te Clinge, Indaver te Beveren, Warrens BV te Kapellebrug, Gyproc te Kallo en Thoen in Vrasene. Beide avonden konden rekenen op veel belangstelling. Met bussen werden de deelnemers verplaatst tussen de bedrijven. Elk bezocht er twee. Na de bedrijfsbezoeken was er gelegenheid tot netwerken. In 2014 gebeurde dat in het stadhuis te Hulst en in 2015 was het Freethielstadion te Beveren de netwerklocatie. 15

16 HAVENLAND IN ZICHT Het actieprogramma voor de ontwikkeling van het havengebied Antwerpen van de Vlaamse overheid creëert een onthaal- en recreatieplan voor het Antwerpse havengebied. Het projectgebied omvat drie deelgebieden: het havengebied Antwerpen (Linkeroever en Rechteroever), de aansluitende gemeenten (ook grensoverschrijdend, Zeeuws-Vlaanderen) en de Schelderegio. Met het project wordt maximaal ingespeeld op de recreatieve waarden van het unieke havenlandschap. Daarbij moet u denken aan een beleving van maritieme en industriële activiteiten, de natuur, het erfgoed, het polderlandschap, de natuur en natuurlijk De Schelde. Het vervoer over het water neemt daarbij een centrale plaats in. Ook wordt aandacht geschonken aan het heden en de toekomst van de haven en haar ontwikkeling. Het project is geselecteerd als Vlaams Strategisch Project dat tot 2019 in uitvoering is. Het geeft uitvoering aan de acties uit de studie Havenland. De EGTS co-financierde - samen met vier andere partners - deze studie en maakt nu deel uit van de stuurgroep en het kernteam die Havenland zichtbaar maken. Belangrijk daarbij is het zoeken naar de precieze afstemming tussen verschillende nieuwe ontwikkelingen in de grensregio, zoals het project Grens-park Groot Saeftinghe, het Geopark Schelde Delta, de toeristisch-recreatieve beleidsplannen van de gemeenten en de bovenlokale acties. 16

17 BIBLIOTHEKEN AAN DE GRENS Welke kant gaat het op met het boek en de bibliotheek nu de digitale informatie-uitwisseling een steeds hogere vlucht neemt? Geen eenvoudige vraag. In 2013 sloten de vier gemeenten en de bibliotheken het zogenaamde Voorzieningenconvenant af. Dit houdt onder andere kennisuitwisseling in. In het licht daarvan organiseerde de EGTS een bijeenkomst met als thema De bieb op het kruispunt. Inspirerende ideeën van de Theek5 bibliothecaris, de heer Theo Peeters, zette de aanwezigen aan het denken over hoe bibliotheken omgaan met besparingen, over de verschillen tussen Vlaanderen en Nederland in het bibliotheeklandschap en ook over hoe een bibliotheek zich staande houdt in de digitale wereld. Naar voren kwam dat bibliotheken belangrijk zijn en blijven als instelling voor maatschappelijke ontwikkeling. Ze moeten wel meer flexibel zijn en korter op de bal spelen in de (digitale) service naar de klant. Wellicht dat de bibliotheek als (rustige) ontmoetingsplaats aan belang kan winnen. 17

18 18

19 BENELUXSCHOOL ALS OPLOSSING Een Beneluxschool op de grens zou de problematiek van kinderopvang en onderwijs in de grensstreek kunnen oplossen, maar zover is het nog lang niet Het toenemende aantal Nederlandse kinderen dat naar Vlaamse scholen gaat en gebruik maakt van de kinderopvang, zorgt voor leegstand van Nederlandse klaslokalen. Dit probleem was de aanleiding voor de EGTS tot een grootschalig onderzoek naar kinderopvang en onderwijs in onze grensgemeenten. Het onderzoeksbureau Tempera rondde in 2012 haar studieopdracht af. Zij legde een aantal oorzaken voor het fenomeen bloot. Niet alleen de goedkopere kinderopvang is reden voor de kind-migratie van Nederland naar Vlaanderen. Ook een subjectief kwaliteitsoordeel is bepalend, naast de opvallend verschillende instapleeftijd (in Nederland vier jaar en in Vlaanderen tweeënhalf jaar). Al snel bleek dat er geen pasklare oplossingen zijn om dit aan te pakken. Daarom besloot de Werkgroep Kinderopvang-Onderwijs om in te zetten op onderlinge kennismaking met onderwijsmensen van de andere kant van de grens. Ook werden onderwijsideeën uitgewisseld. Dat gebeurde tijdens twee inspiratiedagen. De EGTS organiseerde die in 2014 in Hulst en Kieldrecht. De boeiende samenkomsten leidden niet tot concrete afspraken, maar zorgden wel voor een voortzetting van het Zeeuwse proefproject KinderKunstweek in twee Beverse scholen. 19

20 GEOPARK SCHELDE/DELTA Een Unesco Geopark is een gebied met internationaal bijzondere geologische, landschappelijke, archeologische, culturele, ecologische en bodemkundige waarden. Het doel van zo n park is om duurzame economische ontwikkeling te bevorderen en alle losse ingrediënten met elkaar te verbinden. De grensregio van Waas en Hulst komt bijzonder in aanmerking voor het Unesco label. Denk daarbij aan onder andere de Mr. Van der Heijden Groeve in Nieuw Namen, de Staats-Spaanse Linies, de Wase Cuesta, etc. De EGTS is projectpartner in het Geoparkdossier en werkt mee om het Deltagebied internationaal op de kaart te zetten door een Unescolabel. Het Grenspark Groot Saeftinghe wordt daarin een bepalend gebied. In 2018 wordt het zogenaamde bidbook, met daarin uitgebreide informatie over het gebied, bij de Unesco ingediend. QUIZZEN OVER DE GRENS HEEN Al vier jaar op rij organiseren de vier grensbibliotheken uit Beveren, Hulst, Sint-Gillis-Waas en Stekene een onderhoudende quizavond. Doel van de quiz is om mensen van weerskanten van de grens samen te brengen en wel op een ludieke manier. De deelnemers krijgen typische streekvragen. Verder worden ze ook getest op hun parate kennis over politiek Vlaanderen en Nederland. Het is bovenal een gezellige bijeenkomst tussen grensbewoners. Vijfentwintig teams strijden elk jaar voor de eerste plaats. Echte verliezers zijn er niet, want elke deelnemer kan een prijs uitkiezen. De organisatie is in handen van het team bibliothecarissen en de EGTS staat in voor de prijzentafel en financiering. 20

21 GEZAMENLIJKE AANPAK TOERISME Geen grensoverschrijdende samenwerking zonder overleg over toerisme en recreatie. In 2015 beslisten de bestuurders om alle passende toeristische initiatieven in de grensregio te clusteren. Deze werden ondergebracht bij de Stuurgroep Natuur, Recreatie en Cultuurhistorie. Zowel de grensoverschrijdende padenstructuur, als een netwerk van toeristisch-educatieve informatiepunten, als het grenspark Groot Saeftinghe en de versterking Zeeuws-Wase bossen krijgen nu gemeenschappelijke aandacht. Zij worden opgevolgd vanuit één integrale visie voor het Linieland van Waas en Hulst. Samen met Toerisme Waasland en de VVV Zeeland zorgt de EGTS ervoor dat toerisme en recreatie ook een economische meerwaarde betekenen voor de grensregio. VERBORGEN PARELS OP OPEN MONUMENTENDAGEN Monumenten en boeiende toeristische locaties zijn soms vlakbij, maar door hun ligging aan de andere kant van de grens, vaak onbekend. Daarom organiseerde de EGTS Linieland van Waas en Hulst in het najaar van 2013 en 2014 een gemeenschappelijke Open Monumentendag. Die zorgden ervoor dat de grensregio nauwelijks nu nog verborgen parels verbergt. Zo werden het natuurgebied Het Gelaag in Stekene, de Mr. Van der Heijden Groeve in Nieuw Namen, Fort Liefkenshoek in Beveren en de Roomanmolen in Sint-Pauwels in het spotlicht gezet. De bezoekers apprecieerden de grensoverschrijdende verkenning en wisselden andere toeristische tips van vlakbij met elkaar uit. Een initiatief dat de schoonheid van het Linieland zichtbaar maakte! 21

22 AGRARISCHE BELEVINGEN IN KOEWACHT EN DE PROSPER Een toeristisch belevingscentrum in Koewacht en in de Prosperpolder, dat zijn plannen waaraan momenteel wordt gewerkt. Dit gebeurt door de Landelijke Gilde Stekene en de vzw Prospersite. Zij zijn daarmee aan de slag in het kader van het project Agrarische eigenheid: Waas toeristisch potentieel. Met dit project wordt beoogd om het agrarische karakter van de regio te versterken en toegankelijk te maken. Het project richt zich zowel op de eigen lokale gemeenschappen als op toeristen en het onderwijs. De EGTS Linieland van Waas en Hulst diende het project in bij LEADER Grensregio Waasland. De toezegging voor een 65% subsidie werd verkregen. In de projectperiode voert de EGTS het projectsecretariaat voor beide deelprojecten. Op deze wijze stelt de EGTS haar expertise in Europese projecten ter beschikking van haar partners. Vanuit haar deelname aan LEADER Grensregio Waasland en LEADER Zeeuws-Vlaanderen is de EGTS voornemens een grensoverschrijdend LEADER-project op te zetten rond voedselvoorziening en plattelandstoerisme in de grensregio. In het najaar 2016 zijn de eerste voorbereidingen hiervoor gestart. PROMOTIE MET DE PROMOBIEL Promotie maken voor culturele activiteiten in de grensgemeenten gaat tegenwoordig makkelijker. In het kader van het Scheldemondfondsproject Voorzieningenconvenant heeft de EGTS een zogenaamde Promobiel aangekocht. De partnerbesturen kunnen gratis gebruik van deze Promobiel maken. Het is een handig voertuig voor lokale promotie op markten, culturele evenementen, straatfestivals, etc. Het overdekte brommertje kan bijvoorbeeld ook worden ingezet bij het flyeren of helemaal worden bekleed met affiches om zo rond te toeren in dorpen en wijken. De EGTS kocht ook een trailer aan om de promobiel gemakkelijk te vervoeren. Aanpikken en wegwezen. 22

23 Projectbudget Interreg Project Grenspark Groot Saeftinghe: LEADER Project Agrarische Eigenheid; Waas toeristisch potentieel: Interreg Project Grensinfovoorziening VL-NL: (e aandeel van de EGTS) Aantal inwoners januari 2016 Werkingsbudget (dagelijkse werking) Aantal deelnemers: Acht zijnde de gemeenten Beveren Hulst Sint-Gillis-Waas Stekene provincie Zeeland provincie Oost-Vlaanderen Interwaas Maatschappij Linkerscheldeoever opgericht op 15 juni 2011 voor achttien jaar Linieraad telt acht bestuurders (1 november 2016) Jan Frans Mulder (gemeente Hulst) voorzitter Werkingsgebied 501,02 km² zijnde de gemeenten Beveren, Hulst, Sint-Gillis-Waas en Stekene Stany De Rechter (gemeente Stekene) vice-voorzitter Peter Deckers (gemeente Beveren) Chris Lippens (gemeente Sint-Gillis-Waas) Carla Schönknecht-Vermeulen (provincie Zeeland) Peter Hertog (provincie Oost-Vlaanderen) Miet Deckers (Interwaas) Boudewijn Vlegels (MLSO) Personeel: drie formatieplaatsen Directeur: Richard Meersschaert (fulltime) Projectcoördinator Grenspark Groot Saeftinghe: Pieter Jan Meire (fulltime) Secretariaatsmedewerker : Ann Weyn (parttime) Projectmedewerker EGTS: Ilse De Vet (parttime)

24 COLOFON EGTS Linieland van Waas en Hulst Burgemeester Omer de Meyplein 1 B-9170 Sint-Gillis-Waas Website info@egtslinieland.eu Tel Ondernemersnummer Bank: BE BIC: GKCC BEBB Verantwoordelijke: Richard Meersschaert directeur EGTS Linieland van Waas en Hulst Eindredactie: Micaëla Boone communicatieadviseur gemeente Hulst Druk en ontwerp: Drukkerij Druwa - Hulst Met dank aan allen die foto s beschikbaar stelden.