Gemeentebestuur Spuibouievard GR DORDRECHT

Transcriptie

1 DORDRECHT tp Aan de gemeenteraad Gemeentebestuur Spuibouievard GR DORDRECHT Datum 27 oktober 2009 Ons kenmerk MO/2009/ Begrotingsprogramma Sociale Infrastructuur en -thema maatschappelijke voorzieningen Betreft verhoging rijksbijdrage tienermoeders Samenvatting In de beleidsbrief Grotestedenbeleld "Verhoging brede doeluitkering" van 11 december 2008 en 12 juni 2009 heeft het Rijk aangekondigd extra middelen ter beschikking te stejjen voor tienermoeders, Dit betreft een eenmalige impuls van ,- en een structurele bijdrage van 8.354,. Op 14 april hebben wij besloten te onderzoeken of nieuw beleid vorm kan worden gegeven in relatie tot de ambitie om twee crlslsplaatsen tienermoeders in te richten. Geconcludeerd wordt dat het inrichten van crisisplaatsen een groot knelpunt in het zorgaanbod wegneemt. De structurele bijdrage vanuit het rijk dekt de kosten voor de exploitatie van de crisisplaatsen. In december 2009 worden twee crisisplaatsen in gebruik genomen. Voor besteding van de eenmalige impulsgelden wordt voorgesteld om dit te bestemmen voor: inrichtingskosten twee crisisplaatsen; onderzoek zorgvraag; faciliteren van samenwerking van instellingen om zo een passende en gestroomlijnende aanpak te ontwikkelen.!. Wat is de aanleiding? In oktober 2008 heeft u het beleidsplan "Zorg voor Elkaar; Plan maatschappelijke zorg Zuid-Holland Zuid' vastgesteld. In dit beleidsplan is de ambitie gesteld twee crisisplaatsen tienermoeders te realiseren. De gemeente heeft een eenmalige impuls ontvangen in december 2008 om beleid voor deze doelgroep vorm te geven. Vanaf 2009 Is er een structurele rijksbijdrage om het beleid te continueren. Op 14 april 2009 hebben wij besloten te onderzoeken of nieuw beleid vorm kan worden gegeven in relatie tot de ambitie twee crisisplaatsen tienermoeders in te richten. In voorliggende notitie wordt u geïnformeerd over de uitkomsten van het onderzoek, 2. Wat willen we bereiken? Het exploiteren van twee crisisplaatsen en het ontwikkelen van een passend en sluitend gestroomlijnende zorgaanpak voor tienermoeders. Wat gaan we daarvoor doen? Landelijke gegevens Landelijk 1 wordt een tienermoeder gekwalificeerd als een vrouw die voor haar 20 stt jaar haar eerste kind heeft gekregen. De laatst gemeten cijfers dateren vanuit het 1 Centraal Bureau voor de Statistieken Pagina 1/6 & K MA* 1!] V)ljir FSC

2 jaar 2007, Het CBS 2 meet een landelijke daling van het aantal geboren kinderen van tienermoeders, In 2001 waren er 3,500 tienermoeders en dit aantal is in 2007 gedaald naar 2,540. Het overgrote deel van deze daling is toe te schrijven aan nietwesterse allochtonen tienermoeders. Dit is fors afgenomen van in 2001 naar 779 in 2007, Er dient echter een kanttekening te worden geplaatst bij het aantal Antilliaanse tienermoeders. Onder de allochtonen geboortecijfers scoren zij het hoogst. Naast de gegevens van het CBS meet het Verwey Jonker Instituut het totale aantal tienermoeders ïn een jaar. Enerzijds kijkt zij naar het aantal geboren kinderen van tienermoeders. Anderzijds meet zij ook het aantal tienermoeders die nog geen 20 jaar zijn en reeds kïnd(eren) hebben. In 2007 heeft Dordrecht 57 tienermoeders, In vergelijking tot andere gemeenten komt zij landelijk op een 6 de plaats met het hoogste aantal tienermoeders. Régionale gegevens Aantal en kenmerken tienermoeders Regionaal is er over het jaar 2008 onderzocht 3 dat er 31 tienermoeders en 1 tienervader zijn binnen de regio Zuid-Holland Zuid, Voor de tienervaders geldt hetzelfde als de tienermoeders; namelijk zij zijn één oudergezinnen. Gemakshalve wordt in het onderzoek de algemene term tienermoeders gehanteerd, De leeftijdverdeling voor tienermoeders ligt als volgt: * Tot 20 jaar: 12 tienermoeders; Vanaf 20 jaar; 20 tienermoeders. In het onderzoek is gekeken naar de tienermoeders die op meer dan drie leefgebieden problemen hebben waaronder dak- of thuisloos. Dit verklaart onder andere het verschil met de landelijke cijfers van het Verwey Jonker Instituut. In het onderzoek is tevens gekeken op welke leefgebieden er problemen waren. Opvallend Is dat tweederde van de tienermoeders een hulpverleningsgeschiedenis heeft waaronder Raad voor de Kinderbescherming, OTS (Onder Toezicht Stelling) en/of residentiele opname. Daarnaast heeft de helft geen startkwalificatie, werkervaring of inkomen. Ongeveer één vierde geeft aan verslaafd te zijn aan soft en/of harddrugs. Meer dan de helft geeft aan schulden te hebben variërend tussen 280,- en 13,000,-, Het regionale onderzoek richt zich alleen op tienermoeders die al dak- of thuisloos zijn. Dit betekent dat het werkelijke aantal multi-problem tienermoeders hoger ligt, We missen een totaal beeld over de gehele doelgroep tienermoeders binnen de regio Zuid-Holland Zuid. Zorgaanbod instellingen Naar aanleiding van de uitkomsten van het onderzoek is bij de uitvoeringspartners de omvang van het zorgaanbod en soort financiering geïnventariseerd. 2 CBS, Thema bevolking, webmagazine Bijlage i: Van Lier onderzoek zwerfjongeren, verdieping jonge moeders, februari 2009 Pagina 2/6

3 In de hulpverlening is er een onderscheid tussen het zorgaanbod voor (zwangere) tienermoeders voor en na het 18 dt levensjaar. Bureau Jeugdzorg Is verantwoordelijk voor tienermoeders met indicatie voor het 18 de levensjaar. Zij kunnen gebruik maken van ambulante begeleiding en opvangplaatsen, Deze opvangplaatsen zijn echter (vaak) niet binnen de regio georganiseerd. Gezien de verantwoordelijkheid voor tienermoeders jonger dan 18 jaar bij bureau jeugdzorg ligt wordt hierop niet verder ingegaan. De zorg voor tienermoeders na het X8 de levensjaar is binnen de regio Zuid-Holland Zuid bij diverse instellingen geregeld, zie bijlage 2. Er is momenteel voor tienermoeders verschillende vormen van ambulante begeleiding beschikbaar. De volgende instellingen bieden ambulante bigeleiding aan tienermoeders: Entree, Fiom Breda, Stichting Blijf, ASVZ en De Grote Rivieren. Voor Antilliaanse tienermoeders bieden de instellingen Direkshon en Sentro Di Mama specifieke ambulante begeleiding. Alle genoemde instellingen overleggen met elkaar in verschillende settings. Er is nog geen afstemming om tot een regionale aanpak te komen. Er is binnen de regio alleen opvangplaatsen bij Stichting Blijf op de locatie Short Stay Facility. Er zijn drie plaatsen jaarlijks beschikbaar, waarbij deze ook een landelijke opvangfunctie hebben. Zo worden er bijvoorbeeld tienermoeders vanuit Breda in Dordrecht geplaatst. Naast de opvangplaatsen kunnen tienermoeders via Woonbron appartementen huren binnen de Foyer, Knelpunten Instellingen In samenwerking met het expertisecentrum jeugd, samenleving en opvoeding zijn de knelpunten geïnventariseerd in het zorgaanbod. Er is gesproken met de instellingen, genoemd in bijlage 2. Vanuit de gesprekken met partners worden de volgende signalen meegegeven: er is onvoldoende aanbod van opvangplaatsen voor tienermoeders. Vooral crisisplaatsen zijn nodig om ad-hoc tienermoeders op te vangen die o,a. geen inkomen hebben; er is geen eenduidige ketensamenwerking georganiseerd. Of de hulpvraag en zorgaanbod op elkaar aansluit is niet inzichtelijk; er wordt een centrale toegang (aanmelding) gemist; het is moeilijk een uitkering bij de sociale dienst te regelen, wanneer een tienermoeder dak- en of thuisloos is. Om in aanmerking te komen voor een huurwoning is echter een uitkering een voorwaarde. Advies Gezien bovenstaande informatie stellen wij onderstaande interventies aan u voor. Inrichting crisisplaatsen Uit het onderzoek is gebleken dat het inrichten van crisisplaatsen noodzakelijk is. Er is maar beperkte opvang bij stichting Blijf, waarvoor niet alle tienermoeders in aanmerking kunnen komen gezien de capaciteit. Daarnaast geven alle instellingen aan dat crisisplaatsen cruciaal zijn voor de hulpverlening en momenteel wordt gemist in het zorgaanbod. Daarom worden de twee crisisplaatsen ingericht en geëxploiteerd* De volgende kaders worden hierbij gesteld: Pagina 3/6

4 de crisispiaats is beschikbaar voor tienermoeders die op meerdere leefgebieden problemen hebben waarbij zij dak- of thuisloos zijn of dreigen te geraken; de leeftijdsgrens ligt op 18 jaar. Hierbij bestaat de mogelijkheid om op 17 jaar te worden toegewezen, als men 18 jaar Is bij het verlaten van de crisispiaats;» toewijzing voor de crisispiaats wordt regionaal gecoördineerd;» er is ambulante begeleiding aanwezig gedurende het verblijf; de maximale verblijfsduur is 3 maanden; de crisispiaats dient in een veilige omgeving te zijn waarbij er 24-uurs aanwezigheid is. Het is van belang om ambulante begeleiding goed te organiseren wanneer een tienermoeder op een crisispiaats verblijft. Momenteel is gestart binnen de centrale toegang met de pilot zwerfjongeren, De doelstelling van de pilot is om voor de multi=probiem zwerfjongeren een integraal op het individu gericht aanbod te bewerkstelligen. De toewijzing van de crisispiaats sluit aan bij de werkwijze van de pilot. Dit houdt in dat de GGD een coördinerende rol heeft bij de toewijzing van de crisispiaats en het zorgdragen voor ambulante begeleiding uitgezet bij de uitvoeringspartners. Bij de ambulante begeleiding is het van belang de zelfredzaamheid te verbeteren door zorg te leveren op de leefgebieden waar problemen zijn zoals wonen, inkomen, scholing, psychiatrie, etc. Dit dient in het bestaande zorgaanbod, zie bijlage 2, te worden aangeboden. De GGD zal tevens knelpunten binnen de werkwijze signaleren en oplossingen aandragen waar mogelijk en in samenspraak met partners. Vooralsnog wordt niet gekozen om de crisisplaatsen tienermoeders onder te brengen bij stichting Blijf. Dit gezien de aard van de problematiek (jongeren die dak- of thuisloos zijn) en de al bestaande keten voor zorg van Route 23, waarbinnen de pilot zwerfjongeren werkt. Na afloop van de pilot zwerfjongeren wordt geëvalueerd of de crisisplaatsen tienermoeders op bovengenoemde werkwijze wordt voorgezet. Hierbij worden ook de resultaten meegenomen uit het onderzoek naar de mogelijkheden om een samenhangende opvangcapaciteit binnen de vrouwenopvang te bewerkstelligen. Hierover bent u door middel van de raadsinformatiebrief "motie vrouwenopvang" geïnformeerd. Het in gebruik nemen van de crisisplaatsen zal In december 2009 plaatsvinden. Hiervoor zijn eenmalige inrichtingkosten van , noodzakelijk, daarnaast zijn de structurele kosten voor verhuur van de appartementen ongeveer 25,000,-- jaarlijks. In dit bedrag is geen rekening gehouden met ambulante begeleidingskosten en mogelijke coördinatiekosten voor toeleiding, doorstroming en uitstroom. Hiervoor dient een bedrag van , te worden gereserveerd, In het tweede kwartaal 2010 informeren wij u over de voortgang. Onderzoek Vanuit het regionale onderzoek is gebleken dat er nog geen totaal beeld is over de gehele doelgroep tienermoeders. Om te komen tot preventief beleid voor tienermoeders is inzicht in de keten en de zorgvraag een vereiste. Het is van belang om de gehele doelgroep goed te kennen. Er kan slechts een passend en sluitend gestroomiljnende aanpak worden ontwikkeld, wanneer er zicht is op welk aanbod precies past bij de doelgroep uit onze regio. Er zal een kwantitatief en Pagina 4/6

5 Datum Ons kenmerk 27 oktober 2009 MO/2009/ kwalitatief onderzoek worden gehouden naar omvang, zorgaanbod en hulpvraag betreffende tienermoeders ïn de regio Zuid-Holland Zuid, De uitkomsten zijn vooral voor partners bedoeld als referentiekader. De kosten zijn eenmalig ,, Samenwerking uitvoeringspartners Uit de inventarisatie bij de instellingen Is naar voren gekomen dat er geen eenduidige ketensamenwerking is georganiseerd. Er wordt de komende periode met partners de mogelijkheden verkend om te komen tot een bredere en gestroomlijnde aanpak. Gezien de geïnventariseerde knelpunten, zie bijlage 2, is hier zeker winst te behalen, zonder dat dit structurele kosten met zich meebrengt. De gemeente organiseert in oktober en december een bijeenkomst. In oktober wordt met de relevante partners werkafspraken gemaakt over inrichting van de crisisplaatsen. In december wordt breder ingegaan op de doelgroep tienermoeders. Het Is niet de bedoeling om een op zichzelf staande aanpak en keten te organiseren, maar juist aansluitingen te vinden binnen huidige werkwijzen van instellingen. De kosten zijn ,-. 3. Vervolgtraject besluitvorming In het tweede kwartaal 2010 informeren wij u over de voortgang van bovengenoemde interventies, 4, Wat mag het kosten? In het beleidsplan "Zorg voor Elkaar" Is vanaf 2009 tot en met 2012 structureel , bestemd voor het inrichten van de crisisplaatsen. In de beleidsbrief Grotestedenbeleid "Verhoging brede doeluitkering" van 11 december 2008 en 12 juni 2009 heeft het Rijk aangekondigd extra middelen ter beschikking te stellen voor tienermoeders. Dit betreft een eenmalige impuls van 143,212, en een structurele bijdrage van 8.354,. Gezien het advies worden de volgende kosten gemaakt: Activiteit Eenmalige kosten Structurele kosten Dekking Inrichtingskosten crisisplaatsen Impuls Rijk Onderzoek Impuls Rijk Faciliteren samenwerking partners Impuls Rijk Exploiteren twee crisisplaatsen 36,000 Bestaand budget: Structurele bijdrage rijk: Totaal C De eenmalige kosten van ,- impulsgelden vanuit het rijk. worden gedekt middels de eenmalige Het structureel ter beschikking stellen van twee crisisplaatsen kost jaarlijks 36,000,, onderverdeeld in ,-- exploitatie appartementen en ,- ambulante begeleidingskosten, inclusief mogelijke coördinatiekosten voor toeleiding, doorstroming en uitstroom* Er staat structureel , op de Pagina 5/6

6 begroting voor exploitatie van de crisisplaatsen. De structurele extra rijksbijdrage van 8.354,-- wordt toegevoegd aan het bestaande budget om zo de kosten te dekken. Hiermee komt het totale structurele bedrag voor exploitatie van de crisisplaatsen vanaf 2009 op 36,193,==. Wij stellen u voor eenmalig , en structureel 8,354,- in te zetten ten behoeve van crisisopvang voor tienermoeders conform bovenstaande begroting. 5. Bij dit raadsvoorstel horen de volgende bijlagen: bijlage 1: Van Lier onderzoek; bijlage 2: Inventarisatie zorgaanbod. 6. Fatale beslisdatum Op 1 december 2009, 7. Voorstel Wij stellen u voor: kennis te nemen van het richtinggevende kader voor tienermoeders; kennis te nemen dat in het tweede kwartaal 2010 u wordt geïnformeerd over de voortgang van de exploitatie van de crisisplaatsen; in te stemmen met de inzet van de impulsgelden van ,-- en de extra structurele middelen van 8,354,- conform de bijgevoegde begroting Het college van Burgemeester en Wethouders van Dordrecht de secretarisf de burgemeester A 7 r R.3.G. Bande!! / ontwerp besluit Pagina 6/6