HERINRICHTING MORSPARK HOGE MORS LEIDEN

Transcriptie

1 HERINRICHTING MORSPARK HOGE MORS LEIDEN Morspark

2 INLEIDING Voor u ligt het voorontwerp voor het Morspark, opgesteld als onderdeel van het project Morslint. Het toont een plan om een bestaand, uit het oog verloren groengebied om te vormen tot een park voor de wijk. Dit plan is gemaakt voor en door de bewoners van de Hoge Mors in Leiden. Het is het resultaat van een samenwerking tussen wijkbewoners, (maatschappelijke) organisaties werkzaam in de wijk, architectenbureau Popma & ter Steege en de gemeente Leiden.Gezamenlijk zijn de kansen van de locatie, de wensen vanuit de gebruikers en eisen aan het eindresultaat onderzocht, afgewogen en op papier gezet. Een plan dat met zorgvuldige ingrepen een bestaand, uit het oog verloren groengebied omvormt tot een werkelijk wijkpark. De insteek van dit ontwerp is om met zorgvuldige ingrepen het bestaande openbare gebied te verbeteren. We richten ons daarbij op de het verhogen van de toegankelijkheid van het gebied, haar verbinding met de wijk en het creeeren versterken van het park-karakter en haar eenheid. Uitgangspunt bij alle ingrepen zijn de reeds aanwezige kwaliteiten van de plek en de Morslint-wandelroute die als rode draad deze kwaliteiten verbindt. Het park dat ons voor ogen staat biedt plek aan de ontwikkeling van stedelijke natuur, is een veilige speelplek voor kinderen en jongeren van alle leeftijden, verleidt tot een wandeling en actievere vormen van bewegen en is bovenal een vriendelijke omgeving die bijdraagt aan de fysieke en sociale samenhang van de wijk. De ambities zijn dus hoog! Met dit voorontwerp is nu een belangrijke stap gemaakt in de concretisering van die ambitie. De herinrichting van het park is hiermee op hoofdlijnen vastgelegd. Het is de basis voor verdere uitwerking en voor de noodzakelijke fondsenwerving. Wij zijn enthousiast over de ontwikkeling die het project de afgelopen maanden heeft doorgemaakt en het draagvlak in de wijk en bij de gemeente. We zien er naar uit om de vervolgstappen te maken richting de geplande uitvoering in het najaar van dit jaar. Josse Popma & Jan Willem ter Steege April 206 Het groengebied is slecht toegankelijk dichtgegroeid, verouderd en weinig verbonden met de wijk. 2

3 INHOUD INLEIDING INHOUD SITUATIE DE HOGE MORS p. 5 PLANGEBIED p. 6 ONTWERP MORSLINT p. 8 MORSPARK IN SCHEMA p. 9 PLANKAART p. 0 IMPRESSIES p. ONDERDELEN BEPLANTING p. 20 VERHARDING p. 2 BEWEGEN p. 22 VERBLIJVEN p. 23 COLOFON p. 24 3

4 SITUATIE 4

5 DE HOGE MORS BUITENWIJK VAN LEIDEN Het plangebied is gelegen in de Leidse wijk de Hoge Mors, een woonwijk niet ver van de binnenstad en het centraal station. De wijk is goed ontsloten naar buitengebied en uitvalswegen. De Hoge Mors is vooral een naoorlogse woonwijk. Een groot deel van de bebouwing dateert uit de jaren 60, vanaf de jaren 80 is de wijk verder ingebreid. LUMC Centraal Station De Hoge Mors kent een rommelige stedenbouwkundige structuur. Er lijkt geen gedachte achter het ontwerp van de wijk te zitten en duidelijke zichtlijnen ontbreken. De Hoge Mors heeft ca inwoners in 2200 huishoudens (bron: CBS 202). Het aandeel kinderen t/m 4 jaar is wat groter dan gemiddeld in Leiden, het aandeel jongeren daarentegen kleiner. Verder valt op dat het aandeel 65+-ers relatief hoog is. Dit wordt mede veroorzaakt door de aanwezigheid van Woonzorgcentrum De Robijnhof. A4 Het aandeel niet-westerse allochtonen bedraagt 25% (gemiddeld in Leiden 5%). Hiervan is het aandeel bewoners met een Marokkaanse achtergrond het grootst. De sociaal-economische positie van de bewoners van de Hoge Mors is lager dan het gemiddelde in Leiden. Echter, 39% van de huishoudens in de Hoge Mors heeft een boven modaal inkomen,. Oftewel, de Hoge Mors een wijk is van uitersten. Plangebied Binnenstad Oude Rijn Hoge Mors 5

6 PLANGEBIED GROENGEBIED IN DE HOGE MORS Het plangebied bestaat uit twee kavels; van openbaar gebied een groengebied en een speelplaats, in totaal ca m2. 8 woningen Het gebied wordt omringd door appartementengebouwen en werd aangelegd rond 970. In de afgelopen decennia is de open ruimte steeds verder ingevuld met losse elementen (gebouwen, omheiningen, parkeerplaats, speeltoestellen etc.) en versnipperd geraakt tot een onsamenhangend geheel. Onderdoorgang Dr. Lelylaan Opaalstraat Binnenstad Het gebied is slecht toegankelijk en heeft weinig verbinding met de omgeving. Het beplanting heeft overduidelijke kwaltiteit maar is beperkt onderhouden en te dicht gegroeid. Binnen het groengebied is een driedeling ontstaan; een zone met gebouwen, een groen middendeel omringd met een begroeinde wal, en een open deel met speelplek en renveld voor honden. De speelplaats is ruim en biedt plek voor alle leeftijdsgroepen. Het wordt omringd door volgroeide bomen die de plek een parkachtige uitstraling geeft. De speelplaats heeft geen echte toegangen en verhoudt zicht moeizaam tot een aanliggend fietspad dat onderdeel is van het regionale fietsnetwerk. Het terrein bestaat uit een landschappelijk deel met een grote diversiteit aan speeltoestellen en een groot multisportveld dat goed gebruikt wordt. De inrichting van het geheel is aan vervanging toe. 90 m. 225 m. STUV Wonen en Wijkteam Rosa Manus Sportzaal Buurthuis SPL JOR Groengebied Speelplaats Renveld honden Saffierstraat 76 woningen Parkeerplaats Topaaslaan Winkelcentrum 75 woningen 45 m. Speelplaats 230 woningen Maansteenpad 05 m. Turkooislaan 40 woningen Plangebied in de wijk de Hoge Mors te Leiden Het plangebied bestaande uit twee delen; het groengebied tussen de Opaalstraat en Topaaslaan en de speelplaats aan het Maansteenpad. 30 woningen 6

7 ONTWERP

8 MORSLINT WANDELROUTE DOOR DE HOGE MORS De herinrichting van het Morspark maakt deel uit van het project Morslint. Het Morslint is een wandelroute door de Leidse wijk de Hoge Mors die ontworpen en ontwikkeld wordt door een grote groep bewoners. Het doel is om de wijk voor voetgangers prettiger beloopbaar te maken en om de samenhang in de wijk te vergroten. Het Morslint is echter ook een middel om gericht aan ontwikkeling van de leefomgeving te werken. Het Morslint is een ca. 2 kilometer lange wandelroute door de wijk de Hoge Mors. De route verbindt bestaande openbare groengebieden. Langs de route wordt getracht de openbare ruimte te verbeteren. Verbeteren van toegankelijkheid en samenhang en het versterken van het groen zijn daarbij speerpunten. Langs het lint zijn zeven deelprojecten benoemd om te realiseren. Het Morspark is het grootste deelproject waar het lint doorheen loopt. Ook in dit deelgebied vormt het Mors-lint een verbindende structuur tussen de verschillden (nieuwe) programmaonderdelen. Onderdelen uit dit deelproject, zoals herkenbare bijen-beplanting, stimuleren van beweging, meubilair en routeaanduiding zijn bedacht om door te zetten langs het overige deel van het lint. Het oorspronkelijke plangebied van het park is uitgebreid. Ook de speelplaats aan het Maansteenpad is inmiddels onderdeel van het deelproject Morspark. 8

9 MORSPARK ONTWERP IN SCHEMA. VERBINDEN De eerste stap in het maken van het park is het creeeren van verbindingen met de wijk. Het park wordt zo toegankelijk en er ontstaat een verband binnen het park. 2. VERKAVELEN Vervolgens worden ruimtes in het park toegekent aan gebouwen en andere specifieke gebruikers. Zo wordt het park overzichtelijk en worden de losse gebieden onderdeel van het park. 3. OMRANDEN Rondom het park wordt de bestaande groene omranding afgemaakt. Tegelijk wordt de begroeing meer transparant gemaakt zodat vanuit de wijk goed het park in kan worden gekeken. 9

10 PLANKAART Ook in dit deelgebied vormt het Morslint een verbindende structuur tussen de verschillden (nieuwe) programmaonderdelen. Dit zijn op hoofdlijnen:. Renveld honden 2. Speelplaats 0-6 jaar 3. Picknickveld 4. Voetbalveld 5. Tuin buurthuis a. Tuin Jongeren Ontmoetingsruimte (JOR) b. Tuin Peuterspeelzaal (SPL) 6. Fitnessplek 7. Buurttuin 8. Plein buurthuis 9. Parkeerplaats (32 pp) 0. Speelplaats a. 6-2 jaar b. 0-6 jaar c. speelheuvel d. speelplein. Speelsculptuur 2. Multisportveld D 9 E C 7 8 A B 6 5b 5a A. Gymzaal B. Buurthuis C. Rosa Manus D. Bed, bad en brood-opvang E. Sociaal Wijkteam, Wijkplaats en woningen 0a 0c 0b 9d 2 0

11 PARKENTREE BESTAAND Op de hoek van de Opaalstraat en de Saffierstraat start een voetpad dat slechts leidt naar de verder gelegen losse speeltoestellen. Links het omheinde renveld voor honden, rechts de wallenstructuur met dichte begroeing.

12 PARKENTREE NIEUW Het Morslint vormt de basis van een nieuwe, meanderende padenstructuur met herkenbare entrees. Alle inrichtingselementen, zoals de groene omheining van het renveld en de houten speeltoestellen, dragen bij aan het parkkarakter van de plek. 2

13 MIDDENGEBIED BESTAAND Het middengebied van het park is omzoomd door volgroeide bomen maar mist (visuele) verbinding met de wijk en de rest van het park. De inrichting is een verrommelde en deels verouderde mengelmoes. 3

14 MIDDENGEBIED NIEUW De parkranden worden gedund voor zicht in en uit het park. Bestaand programma wordt vernieuwd en ingepast in het park. De inrichting is op elkaar afgestemd en draagt bij aan de ideniteit van het Morspark. 4

15 ZICHT OP BUURTHUIS BESTAAND Gebouwen staan grotendeels met achterzijdes naar het park gekeerd. Het gebied er tussen wordt als onprettig en onveilig ervaren. De parkeerplaats in het park belemmert doorgaande looproutes. 5

16 ZICHT OP BUURTHUIS NIEUW Nieuwe borders met wintergroene en bloeiende beplanting verbinden de gebouwen met het park. Een buurttuin wordt aangelegd en de parkeerplek maakt plaats voor doorlopende voetpaden.. De verlichting in het gebied tussen de gebouwen wordt vernieuwd. 6

17 SPEELPLAATS MAANSTEENPAD BESTAAND Ook de speeltuin aan het Maansteenpad wordt onderdeel van het Morspark. Samenhang en toegankelijkheid ontbreekt ook hier. 7

18 SPEELPLAATS MAANSTEENPAD NIEUW De speelplaats krijgt duidelijke toegangen, wandelpaden en een groene omkadering voor sfeer en veiligheid. Met vernieuwing van de peeltoestellen en het mulitsportveld ontstaat een eigentijdse park-speelplek voor kinderen van alle leeftijden. 8

19 ONDERDELEN

20 BEPLANTING Parkranden Parkranden worden transparant gemaakt () door te dunnen, bomen op te snoeien en enkele bomen te kappen. De kruidlaag wordt vervangen door lage wintergroene beplanting. Ter plaatse van de wallen wordt de nieuwe onderbegroeing doorgezet het veld in om een zachte overgang te creeeren. In het oostelijke deel van het park worden nieuwe bomen geplant om de bestaande bomenomranding af te maken. Groene afscheidingen Beplanting wordt ingezet om groene afscheidingen (2) te maken van velden en tuinen. Het voetbalveld wordt afgescheiden door een hoogteverschil in het terrein aan te brengen. Bestaande hekwerken van de peuterspeelzaal en het hondenveld worden hierom aangepast. Doorzicht door park Waar de wal het park insteekt wordt op twee plekken gedund om meer doorzicht door het park te creeeren. Op deze plekken wordt de onderbegroeing vervangen door gras. 2 Borders gebouwen Rond de gebouwen in het park worden borders aangebracht (of aangevuld) met bloeiende en deels wintergroene heesters (3) om zo een groene overgangszone tussen gebouwen en park te creeeren. Bomen als markering Op enkele strategische plekken, zoals op pleinen en het renveld, worden nieuwe bomen geplant als ruimtelijk middelpunt en basis voor een verblijfplek. 3 Seizoenen Nieuwe boom- en plantsoorten worden mede uitgekozen op het versterken van de beeldkwaliteit van het park door de seizoenen heen. Denk hierbij b.v. aan typen die vroeg bloeien, met sprekende herfstkleuren (4), en wintergroene soorten. Bestaande struiklaag Op verschillende plekken wordt de bestaande struiklaag behouden als nestelplaats voor kleine dieren en vanwege het waardering voor het fluitekruid dat er zomers bloeit. 4 Natuurwaarde Nieuwe beplanting wordt ook uitgekozen op de bijdrage die zij kan leveren aan het versterken van de waarde van de stadnatuur in het park, zoals bijvoorbeeld drachtplanten voor bijen. (Zie ook onderdeel ecologie, pagina 23) Morslint Op enkele strategische plekken wordt herkenbare, bloeiende beplanting (5) aangelegd als onderdeel van het Morslint. Deze beplanting zal ook op ander plekken langs het lint terugkeren. 5 20

21 VERHARDING Wandelpaden Het Morslint vormt de hoofdroute door het park; een meanderend voetpad door het bestaande gazon (), goed beloopbaar met rollator en ca. 2,5 m breed. Het wordt uitgevoerd in stabilzer (2), een waterdoorlatend steengranulaat met natuurlijk bindmiddel, voorzien van sluitband. Kleur n.t.b. Voor de andere belangrijke looproutes worden secundaire, paden aangelegd van ca.,5 m breed, ook uitgevoerd in stabilizer, in afwijkende kleur, zonder sluitband. Een derde type toegang is informeel en wordt niet verhard. Het voetpad achter de gymzaal wordt verwijderd omdat het te verstopt ligt en geen deel is van een doorgaande route. Markeringselementen Langs de hoofdroute worden betonnen markeringselmenten gelegd als verbinding met een programmaonderdeel of secundaire route. De stenen worden nader gedetailleerd en voorzien van belettering. Trotoir Het park wordt ook rondom beloopbaar gemaakt. Het trotoir langs de Topaaslaan wordt toegankelijk gemaakt, verbreedt en doorgezet waar nog niet aanwezig. 2 Entreezones De entreeszones van de gebouwen in het park worden beter op het trotoir rond het park aangesloten en opnieuw bestraat met bruine, getrommelde betonklinkers (3). Pleinen Uitgangspunt voor de pleinen is dat materialen aansluiten om de overige bestratingsmaterialen maar verrijkt worden in o.a. legpatroon en van speelaanleiding (4) worden voorzien. 3 Parkeerplaats De parkeerplek in het park maakt plaats t.b.v. goede aansluitingen van voetpaden. De parkeerplaats tussen de twee parkdelen wordt aangepast, uitgebreid en opnieuw bestraat. Fietstunnel De oversteekplek nabij de fietstunnel wordt aangepast om fietsers te ontmoedigen het park in te rijden. Ook aan de Turkooislaan worden plaatselijk de parkeervakken aangepast t.b.v. van een nieuwe toegang. 4 Valdempende ondergrond Speeltoestellen worden waar mogelijk in het gras geplaatst. Toestellen die een valdemende ondergrond nodig hebben worden gegroepeerd op een ondergrond van kunstgras (4) of ecoscape in een groene kleur. Sportvelden Het bestaande kunstgrasveld in het park zal van belijning worden voorzien. Het multisportveld aan het Maansteenpad is van beton en zal opnieuw gecoat en belijnd worden. 5 2

22 BEWEGEN Wandelen Het Morslint is een doorgaande wandelroute () die lopen door de wijk stimuleert. De paden en overgangen zullen goed toegankelijk zijn met rolator of kinderwagen. Fietsen door het park wordt niet toegestaan. Spelen Alle speelplekken worden opnieuw ontworpen en speeltoestellen vervangen door toestelen van robinia hout. De speelplek aan de Topaaslaan wordt gericht op kinderen tot 6 jaar en zal een natuurlijk en avontuurlijk karakter (2) krijgen, gebruikmakend van de kwaliteiten van park. De speelplek aan het maansteenpad wordt gezoneerd voor verschillende leeftijdsgroepen en is gericht op actief spelen. Het bestaande hoogteverschil wordt opnieuw voor spelen benut en enigzins aangepast t.b.v. doorzicht. A Speelplein De speeltplaats aan het maansteenpad krijgt een centraal plein voor actieve speelvormen als fietsen en rolschaatsen. Het plein is een verbindend element en zal gemarkeerd worden met een sculpturaal speelobject. 2 2 Sporten Het bestaand kunstgrasveld wordt verbeterd door het te belijnen en te omkaderen door een hoogteverschil in het terrein aan te brengen. Het multisportveld (3) wordt vernieuwd met een nieuw hekwerk, goals en baskets en coating van de ondergrond. De maat van het veld wordt aangepast om plek te bieden aan actief spelen op het speelplein. 3 5a Fitness In de nieuwe tuin van de gymzaal wordt een fitnessplek (4) aangelegd geschikt voor cross training. De plek wordt voorzien van wifispot en trainingsapp. 5b 9 5c 6 Drinkwater tappunt Bij de sportvelden worden twee watertappunten (5) aangelegd zodat tussen het spelen en sporten door of bij de picknick kraanwater gedronken kan worden Renvooi. Wandelroute Morslint 5. Speelplaats 6. Speelplein A. Gymzaal 2. Speelplaats 0-6 jaar a. 6-2 jaar 7. Speelsculptuur 5 3. Voetbalveld 4. Fitnessplek b. 0-6 jaar c. speelheuvel 8. Multisportveld 9. Waterpunt 22

23 VERBLIJVEN Morslintbank Door het park heen worden banken geplaats die speciaal voor het Morslint ontworpen en gemaakt zullen worden. De ronde banken () omarmen de bomen van het park (nieuwe en bestaande) en bieden plek aan een een groep mensen. De banken worden gemaakt van het hout van uit het park te kappen bomen en geschilderd in een groene kleur. In het park worden in totaal zes banken geplaats bij - het hondenrenveld - het picknickveld - de buurttuin - het plein van het buurthuis - en twee stuks op de speelplaats aan het maansteenpad 6 Bestaand zitelement Het bestaande betonnen zitelement, dat ooit geplaatst is als jongeren ontmoetingsplek, functioneert niet naar wens en ligt in de weg voor het voetpad. Daarom wordt het in delen verplaats naar de speelplek om daar als bank en speelelement dienst te doen. Jongeren ontmoetingsplek In de nieuwe tuin van de jongeren ontmoetingsruimte (JOR) wordt een nieuw jongeren ontmoetingsplek gemaakt, een overdekte zitplek (2). Zodat jongeren ook een bijeenkomstplek hebben wanneer het JOR gesloten is. Buurtuin In de zone tussen de gebouwen wordt een buurttuin (3) aangelegd om dit tussengebied meer levendig te maken. Alle buurtbewoners kunnen deelnemen aan de tuingroep die de tuin beheert en er groente, kruiden en bloemen kweekt. De basis van de tuin is intussen aangelegd maar zal nog worden uitgebreid met extra plantvakken, een waterpunt, een compostbak, bank en groene omheining. Plein buurthuis Door het wegnemen van de parkeerplaats in het park ontstaat meer openheid rond het plein bij het buurthuis. Het plein zal worden aangepast om beter aan te sluiten op de nieuwe paden. Het plein biedt plek voor kleine evenementen en buitenactiviteiten. Op het plein wordt een nieuwe, grote boom en bank geplant. Verlichting In de zone tussen de gebouwen wordt de bestaande verlichting vervangen door zes nieuwe LED-lantaarns (4) en enigzins verplaatst om aan te sluiten bij het nieuwe wandelpad Nog te vervangen Verlichtingselementen Beeld nog te ontvangen Afvalbakken Nieuwe afvalbakken (5) zullen bij alle entrees van het park geplaats worden. In totaal zijn dit 9 plekken. Afvalbakken Beeld nog te ontvangen Renvooi. Morslintbank 4. Buurttuin 2. Jongeren ontmoetingsplek 5. Plein buurthuis 5 3. Zitelement bestaand 6. Verlichting 23

24 COLOFON GROEP MORSPARK ONTWERP MORSLINT Bea Hoogheid Corinne den Ouden Corrie Paardenkoper Chrissie v.d. Meijden, Daniël la Lau Denise van Ginkel Esther Paul-Jonker Henk Reuvekamp Jacinta Guppertz Jeroen Cordes Jo Schuchhard Karin de Goede Karin la Lau Kawa Mazoori Koen Wessels Marijke Boerstra Marja Hanemaaijer Nellie van der Heyden Philip van den Akker Ria Molenaar v.d. Vos Tony van der Haar Portaal Libertas Gem.eente Leiden Rosa Manus Cordes Fysio Portaal Jeugd- en jongerenwerk Wijkplaats Student/onderzoeker Libertas Architectenbureau Popma & ter Steege Josse Popma Jan Willem ter Steege Kyra Romero Haagweg 4g4 23 AA Leiden mail@popmaentersteege.nl in samenwerking met Karin Bosma Maarten Bekkers LEIDING Anton den Engelsen Ellen Geerlings De herinrichting van het Morspark maakt onderdeel uit van het project Morslint. morslint@gmail.com morslint.wordpress.com COPYRIGHT Op deze publicatie is het recht van copyright vastgelegd. Niets van deze gegevens mag worden verveelvoudigd of openbaar gemaakt worden zonder schriftelijke toestemming van architectenbureau POPMA & TER STEEGE. A.den.Engelse@leiden.nl ADVIES Léon Kloos John van Haasteren Hannie Korthof Marc van Ingen Mette Roesgard Leidse Bond voor Speeltuinen Leidse Bond voor Speeltuinen De Groene Cirkel Bijenlandschap Kompan Kompan 24

25 STRATEGIE ARCHITECTUUR INTERIEUR