Omgevingsflits nr. 86 april 2016

Transcriptie

1 Omgevingsflits nr. 86 april 2016 Inhoudsopgave: Mag een college een aanvraag rauwelijks weigeren? Minder bebouwing, ander gebruik: nieuwe stedelijke ontwikkeling? Verzoek om handhaving bij vervallen Uitbreidingsplan Externe saldering en art. 19 j, vijfde lid Nbw 98 Krimp Schade anderzins verzekerd Begroting inkomensschade door benchmark Wabo Mag een college een aanvraag rauwelijks weigeren? In de uitspraak van AbRvS 6 april 2016, ECLI:NL:RVS:2016:921 wordt deze vraag beantwoord. Onder de WRO (oud) kenden we een verkorte procedure in geval het college van B&W een aanvraag om een afwijking van een bestemmingsplan wilde weigeren. In de Wabo is niet een dergelijke procedure uitgeschreven. Desondanks hebben B&W van de gemeente Putten een aanvraag geweigerd, zonder een vvgb aan de gemeenteraad te vragen. Uit de letterlijke tekst van artikel 2.27, eerste lid, en artikel 6.5 Wabo volgt niet dat een verklaring aan de gemeenteraad moet worden gevraagd in de situatie waarin het bestuursorgaan van oordeel is dat de omgevingsvergunning niet zou moeten worden verleend. Dit blijkt volgens de Afdeling wel uit het stelsel van de Wabo en de geschiedenis van de totstandkoming daarvan. Uit artikel 3.11, eerste lid, van de Wabo volgt dat, in het geval een aanvraag tot afwijking van het bestemmingsplan met toepassing van artikel 2.12, eerste lid, onder a, onder 3, van de Wabo voorligt, het college de gemeenteraad onverwijld een exemplaar van die aanvraag en de daarbij gevoegde stukken stuurt. Artikel 2.20a van de Wabo bepaalt dat voor zover de aanvraag betrekking heeft op een activiteit waarvoor voor het verlenen van de omgevingsvergunning een verklaring van geen bedenkingen is vereist, de omgevingsvergunning voor die activiteit wordt geweigerd indien de verklaring is geweigerd. Daarnaast wordt de MvT op de Wabo in de onderbouwing betrokken. Daarin staat kort gezegd te lezen dat het wenselijk is dat de afweging omtrent de buitenplanse afwijking door hetzelfde orgaan wordt gemaakt als het orgaan dat de beslissing neemt omtrent de wijziging van het bestemmingsplan. Verder is bij de artikelsgewijze toelichting bij artikel 2.29 (thans: 2.27) Wabo vermeld dat een verklaring van geen bedenkingen niet zozeer een goedkeuringsinstrument is, maar er toe dient een ander bestuursorgaan te laten beslissen omtrent een aspect van de vergunning dat aan de beoordeling van het bevoegd gezag is onttrokken. Daarbij past niet dat het college zelf bepaalt of het een verklaring van geen bedenkingen aan de gemeenteraad vraagt. Door dat wel te doen onttrekt het feitelijk de inhoudelijke beslissing over de aanvraag aan de gemeenteraad. Dat geldt niet alleen in de verhouding tussen college en de gemeenteraad, maar ook in de gevallen waarin het college de aanvraag om omgevingsvergunning moet voorleggen het provinciebestuur en de minister van economische zaken.

2 Hieruit volgt naar het oordeel van de Afdeling dat de omgevingsvergunning alleen kan worden geweigerd vanwege strijd met het bestemmingsplan, wanneer de verklaring van geen bedenkingen is geweigerd. Het voorgaande laat onverlet dat het college wel een omgevingsvergunning kan weigeren zonder een verklaring van geen bedenkingen te hebben gevraagd, indien het de weigering baseert op een andere weigeringsgrond dan de weigeringsgrond waarop de verklaring van geen bedenkingen ziet. Ook indien de gemeenteraad gebruik heeft gemaakt van de mogelijkheid als bedoeld in artikel 6.5, derde lid, van het Bor door categorieën van gevallen aan te wijzen waarin een verklaring niet is vereist, kan het college de omgevingsvergunning weigeren zonder eerst de gemeenteraad om een verklaring te vragen. Deze situaties zijn hier niet aan de orde. Voor meer informatie over deze uitspraak kunt u contact opnemen met Janike Verzoek om handhaving bij vervallen Uitbreidingsplan Handhaving De uitspraak van de Afdeling van 6 april 2016, ECLI:NL:RVS:2016:895, ziet op een door omwonenden ingediend verzoek om handhavend op te treden tegen buiten opslaan van materialen. Op het perceel waarop de buitenopslag plaatsvindt, was voorheen het oude 'Uitbreidingsplan in Hoofdzaak' van toepassing. De gemeente heeft voor het perceel niet tijdig een nieuw planologisch regime vastgesteld, met als gevolg dat het Uitbreidingsplan ingevolge art , lid 2 Invoeringswet Wet ruimtelijke ordening met ingang van 1 juli 2013 zijn rechtsgevolg heeft verloren (zie ook AbRvS 10 maart 2010, ECLI:NL:RVS:2010:BL7012). De vraag rijst wat dit betekent voor de bevoegdheid om handhavend op te treden. Het college meent dat er geen sprake is van een overtreding van het bestemmingsplan (omdat er geen bestemmingsplan meer geldt), zodat er ook niet handhavend kan worden opgetreden. De rechtbank dacht daar anders over, maar de Afdeling bevestigt in deze uitspraak de juistheid van het standpunt van het college. Er kan dus niet handhavend worden opgetreden tegen strijd met het bestemmingsplan in situaties waarin een oud regime op grond van voornoemde bepaling uit de Invoeringswet geen rechtsgevolg meer heeft. Temeer reden dus om voor deze gevallen snel alsnog een planologisch regime tot stand te brengen. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Monique Externe saldering en art. 19 j, vijfde lid Nbw 98 Natuurbescherming In de uitspraak van de Voorzieningenrechter van de AbRvS van 4 april 2016, nr /2/R2 is een bestemmingsplan vastgesteld en een omgevingsvergunning verleend voor onder meer het bouwen van een melkveebedrijf met bedrijfswoning. De besluiten zijn gecoördineerd voorbereid en bekendgemaakt.

3 Appellanten brengen naar voren dat de passende beoordeling, die in het kader van het bestemmingsplan is gemaakt, onjuist en onvolledig is. In de passende beoordeling is rekening gehouden met externe saldering, terwijl bij de stukken niet de overeenkomsten zijn gevoegd waarbij de stikstofemissie van de salderingsbedrijven op de betreffende locaties is overgenomen. Het is niet duidelijk op welk moment die overeenkomsten zijn gesloten en op welk moment en in welke omvang ammoniakemissie is overgedragen. De Afdeling verwijst naar haar uitspraak van 13 november 2013 in zaak nrs /1/R2, /1/R2, /1/R2 en /1/R2, op basis waarvan externe saldering alleen kan met stikstofdeposities die nog aanwezig waren of konden zijn tot het moment van intrekking van de milieuvergunning of het sluiten van de overeenkomst over de overname van de stikstofdepositie ten behoeve van de uitbreiding van het saldo-ontvangende bedrijf (in dit geval oprichting van het saldo-ontvangende bedrijf). Dat is volgens de Afdeling in die uitspraak het geval als de hervatting van het bedrijf mogelijk is zonder dat daarvoor een vergunning op grond van artikel 19d, eerste lid, van de Nbw 1998 voor de realisering van een project, is vereist. Aan de hand van de beschikbare stukken kan dit evenwel niet worden vastgesteld cq. wordt dit betwijfeld omdat een van de bedrijven feitelijk niet meer aanwezig was. De bestreden besluiten worden geschorst. Noemenswaardig is nog het (niet vaak voorkomende) beroep dat de vergunninghouder in deze zaak heeft gedaan op art. 19 j, vijfde lid Nbw 98. Gesteld werd dat geen passende beoordeling meer behoefde te worden gemaakt omdat reeds een passende beoordeling was gemaakt voor de al eerder verleende Nbw vergunning. Dit artikel is alleen van toepassing als de nieuwe passende beoordeling redelijkerwijze geen nieuwe gegevens en inzichten kann opleveren omtrent de significante effecten van het plan. In deze zaak is hiervan geen sprake omdat het gaat om verschillende huisvestingssystemen met mogelijk verschillende emissies. Voor meer informatie over deze uitspraak kunt u contact opnemen met Susan Krimp Bestemmingsplannen In de uitspraak van 6 april 2016, ECLI:NL:RVS:2016:899, buigt de AbRvS zich over het Kerkraadse bestemmingsplan "Bedrijventerrein Spekholzerheide". Een perceel van het bedrijf Eurosteengroep is bestemd voor "Wonen", met de mogelijkheid van het oprichten van maximaal vier woningen. Met toepassing van de wijzigingsbevoegdheid kan het gehele bouwvlak worden verwijderd, zodat op het perceel geen woningen kunnen worden gerealiseerd. Eurosteengroep heeft geen voornemen woningen te realiseren, zolang zij de nabijgelegen steenfabriek exploiteert. Het schrappen van de mogelijkheid woningen op te richten leidt evenwel tot ernstig financieel nadeel, zo stelt Euroesteengroep. Met het oog op een mogelijke toekomstige beëindiging van de bedrijfsvoering en de verkoop van haar gronden wenst Eurosteengroep dat zij het recht behoudt ter plaatse één woning op te richten. De overwegingen van de AbRvS die hierop volgen, zijn weliswaar niet nieuw maar voor de krimpgebieden van ons land toch weer lezenswaardig. In het algemeen kunnen aan een geldend bestemmingsplan geen blijvende rechten worden ontleend, begint de Afdeling. De raad kan op grond

4 van gewijzigde planologische inzichten en na afweging van alle betrokken belangen andere bestemmingen en regels voor gronden vaststellen. Onder verwijzing naar haar uitspraak van 30 oktober 2013 in zaak nr /1/R3 is de Afdeling van oordeel dat beleid gericht op het terugdringen van de woningvoorraad ingeval sprake is van een overschot of overprogrammering als zodanig niet onredelijk is. In haar uitspraak van 3 juli 2013 in zaak nr /1/R1 heeft de Afdeling een oordeel van dezelfde strekking gegeven ten aanzien van het beleid van de gemeente Kerkrade. Zij heeft in die uitspraak overwogen dat het in het bestemmingsplan opnemen van de mogelijkheid bouwvlakken te doen vervallen, voorzien is in de beleidsstukken waarmee de raad rekening heeft gehouden. De Afdeling ziet, gelet op het regionale beleid als hiervoor uiteengezet, geen aanleiding om daar thans anders over te oordelen. De Afdeling ziet evenmin aanleiding voor het oordeel dat de bestreden wijzigingsbevoegdheid te verstrekkend is, omdat deze betrekking heeft op alle vier bij recht voorziene woningen op het perceel van Eurosteengroep. De raad heeft toegelicht dat het honoreren van het verzoek van Eurosteengroep om behoud van één woning precedentwerking tot gevolg zal hebben, hetgeen afbreuk zal doen aan het beoogde doel van het beleid om overmatige plancapaciteit terug te brengen. Verder komt betekenis toe aan de omstandigheid dat Eurosteengroep niet voornemens is binnen afzienbare tijd daadwerkelijk een woning op te richten op haar gronden, nu dit nadelige gevolgen zal hebben voor de bedrijfsvoering van de steenfabriek. Wat de eventueel nadelige invloed van het plan op de waarde van de gronden van Eurosteengroep betreft, bestaat geen grond voor de verwachting dat die waardevermindering zodanig zal zijn dat de raad bij de afweging van de belangen, in het bijzonder het belang van het terugdringen van de woningvoorraad, hieraan een groter gewicht had moeten toekennen dan hij heeft gedaan. Het betoog van Eurosteengroep faalt dus. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Rob Minder bebouwing, ander gebruik: nieuwe stedelijke ontwikkeling? De uitspraak van de Afdeling van 6 april 2016, ECLI:NL:RVS:2016:915 ziet op een bestemmingsplan van de gemeente Oldenzaal dat voorziet in een restaurant, woningen, dierenweide en speeltuin. Een van de vragen die aan de orde komt, is of sprake is van een nieuwe stedelijke ontwikkeling in de zin van art , lid 2 Bro. De raad heeft aangevoerd dat dit niet zo is, omdat het plan niet voorziet in een verruiming van bebouwings- en gebruiksmogelijkheden in verhouding tot het vorige bestemmingsplan. De Afdeling overweegt dat in onderlinge samenhang moet worden beoordeeld welk planologisch beslag op de ruimte het nu voorliggende bestemmingsplan mogelijk maakt in vergelijking met het voorgaande plan en in hoeverre het plan, in vergelijking met het vorige, voorziet in een functiewijziging. De bebouwingsmogelijkheden zijn volgens de Afdeling substantieel minder (3.100 m2, in plaats van m2 in het oude plan). De gebruiksmogelijkheden zijn wel anders (wonen, speelweide, dierenweide en horea-restaurant, in plaats van recreatiewoningen onder het oude plan), maar deze functiewijziging is wat de Afdeling betreft niet zodanig dat deze moet leiden tot het oordeel dat sprake is van een nieuwe stedelijke ontwikkeling. Hierbij neemt de Afdeling in aanmerking dat de aard van de functies weliswaar verschilt, maar dat de omvang van hetgeen binnen de nieuwe functies mogelijk wordt gemaakt, relatief gering is. Nu het ruimtebeslag beduidend minder is, is geen sprake van een stedelijke ontwikkeling in de zin van art , lid 2 Bro. Aardig is nog te melden dat de Afdeling oordeelt dat voor de beoordeling van de vraag of is voldaan aan art van de Omgevingsverordening Overijssel (op grond waarvan bestemmingsplannen

5 alleen onder bepaalde voorwaarden mogen voorzien in stedelijke ontwikkelingen die een extra ruimtebeslag betekenen, waarbij 'extra ruimtebeslag' niet wordt gedefinieerd), aansluiting wordt gezocht bij de jurisprudentie over de ladder voor duurzame verstedelijking. Tot slot bevat laat deze uitspraak weer zien dat het belangrijk is om ervoor te zorgen dat de regeling van de maximale mogelijkheden van het plan, aansluit bij de bedoelingen van de raad. In dit geval was het de bedoeling dat de vrij omvangrijke speelvoorzieningen (1.000 m2) ondergeschikt zou zijn aan het restaurant. Dat was evenwel niet in de de planregels geregeld, waardoor in theorie ook de mogelijkheid bestaat dat de speelvoorziening zelfstandig wordt geëxploiteerd (met alle effecten vandien). De raad krijgt de gelegenheid om dit te herstellen. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Janike Schade anderszins verzekerd Planschade en nadeelcompensatie Op 6 april 2016 heeft de AbRvS einduitspraak gewezen in de planschadezaak Gilze en Rijen ( /2/A2). Deze einduitspraak volgt op de tussenuitspraak van 1 juli Uit de uitspraak blijkt dat ook het herstelbesluit de eindstreep niet haalt. Wat was er ook alweer aan de hand? In 2010 treedt het bestemmingsplan Sportpark Verhoven 2010 in werking. Voorheen vigeerde op deze locatie aan agrarische bestemming. Appellanten wonen naast deze locatie en menen schade te lijden door het nieuwe bestemmingsplan. Het college van B&W stelt in navolging van het advies van de planschadeadviseur vast dat aan appellanten een tegemoetkoming moet worden verstrekt van Deze tegemoetkoming wil het college anderszins verzekeren door het vaststellen van het bestemmingsplan Sportpark Verhoven Het bijzondere in de zaak was dat er niet alleen een nieuw bestemmingsplan Sportpark was vastgesteld, waarin de bouwmogelijkheden van het sportpark waren beperkt. Vlak voor inwerkingtreding van het nieuwe bestemmingsplan Sportpark Verhoven 2013 was ook het bestemmingsplan Buitengebied gewijzigd, waarin de bestemming van de woning van appellanten was gewijzigd van agrarische bedrijfswoning naar burgerwoning. In de tussenuitspraak had de Afdeling overwogen dat niet alleen rekening moest worden gehouden met een maatregel die het nadeel geheel of gedeeltelijk wegneemt, maar ook met andere omstandigheden die voor de vaststelling van het nadeel van belang zijn. In dit geval moest ook rekening worden gehouden met de nieuwe bestemming van de woning. Het college heeft zijn planschadeadviseur opnieuw onderzoek laten doen. Dit nieuwe onderzoek resulteerde in het herstelbesluit. Naar het oordeel van de Afdeling heeft de planschadeadviseur onvoldoende onderzocht wat de precieze verhouding is tussen de nadelen van het sportpark en de verandering van de bestemming van de woning naar burgerwoning. Om die reden dient aan de juistheid van het advies getwijfeld te worden en heeft de Afdeling alsnog opdracht gegeven aan de StAB om nader onderzoek te doen. Dit nader onderzoek legt de Afdeling ten grondslag aan de uitspraak en aan appellanten wordt alsnog een tegemoetkoming toegekend van

6 Voor meer informatie over deze uitspraak kunt u contact opnemen met Ineke Begroting inkomensschade door benchmark In de uitspraak van de AbRvS van 6 april 2016, /1/A2, staat een planschadeverzoek van, kort samengevat, Van der Valk Motel Nuland centraal. Motel Nuland stelt schade te lijden doordat als gevolg van het bestemmingsplan A59 Maasdonk er ondoorzichtige geluidsschermen zijn geplaatst voor het Motel. Motel Nuland stelt dat hierdoor haar zichtlocatie verloren is gegaan. In hoger beroep staat uitsluitend nog de begroting van de inkomensschade ter discussie. Deze procedure speelde nog onder het oude artikel 49 WRO, maar ook voor de huidige praktijk zijn de overwegingen interessant. Mede in overleg met Motel Nuland had de gemeenteraad van 's-hertogenbosch ervoor gekozen om de inkomensschade te begroten via de benchmark-methode. Op grond hiervan werden de financiële gegevens van Motel Nuland vergeleken met die van Motel Leusden, Zuidbroek en Vught. In bezwaar heeft Motel Nuland nieuwe berekeningen overgelegd, waarin voorbij werd gegaan aan de benchmark. In hoger beroep betoogt Motel Nuland dat aan haar berekeningen doorslaggevende betekenis moet worden toegekend. De Afdeling gaat hierin niet mee. De Afdeling concludeert dat de gemeenteraad kon vasthouden aan de benchmark-methode. Ten eerste omdat deze methode was gekozen in overleg met Motel Nuland en ten tweede omdat dit een objectieve geëindigde methode betreft. Het beroep van Motel Nuland wordt ongegrond verklaard. Voor meer informatie over deze uitspraak kunt u contact opnemen met Ineke De advocaten van SAM Janike Haakmeester Monique Blokvoort Eelco de Jong Susan Schaap Ineke van Leeuwen Rob Wertheim janike.haakmeester monique.blokvoort eelco.de.jong susan.schaap ineke.van.leeuwen rob.wertheim tel: tel: tel: tel: tel: tel: