Omgevingsflits nr december 2014

Transcriptie

1 Omgevingsflits nr december 2014 Wabo Omvang redengevende omschrijving Rijksmonument: perronoverkapping NS Station s-hertogenbosch In de uitspraak van de AbRvS van 3 december 2014, nr /1/A1 komt de vraag aan de orde welke onderdelen van een bouwwerk als rijksmonument zijn aangewezen. De overwegingen zijn niet nieuw, maar het is een duidelijke uitspraak en daarom is deze geselecteerd. De vraag speelt in een discussie over een omgevingsvergunning voor het bouwen en het veranderen van een rijksmonument voor de perronkeerwanden 3 en 4 op het station 's-hertogenbosch. In de redengevende omschrijving behorende bij de aanwijzing als rijksmonument staat vermeld dat de ijzeren perronoverkappingen vanwege de voor die tijd kenmerkende constructiewijze en oorspronkelijke vormgeving van architectuur- en cultuurhistorische waarde zijn. De Afdeling verwijst naar eerdere uitspraken (AbRvS 12 december 2012, nr /1/A2 en AbRvS 3 april 2013,nr /1/A2) en stelt dat als rijksmonument is beschermd datgene wat als zelfstandige eenheid is genoemd in de redengevende omschrijving. Bij de bepaling van een zelfstandige eenheid gaat om hetgeen bouwkundig en functioneel één onlosmakelijk geheel vormt. De Afdeling stelt vervolgens dat nu uitsluitend de perronoverkappingen met toebehoren in de redengevende omschrijving is vermeld, daar niet uit kan volgen dat alleen de perronoverkapping wordt beschermd. Ook hetgeen bouwkundig en functioneel één onlosmakelijk geheel vormt met de perronoverkapping valt onder die bescherming. Uit advies van de gemeentelijke monumentencommissie blijkt dat de perrons bouwkundig samenhangen met de perronoverkappingen van het station. In het advies is vermeld dat de perronoverkappingen in ontwerp en uitvoering in samenhang met deze perrons tot stand zijn gekomen, zowel voor plaatsing en overspanning als voor de fundering en aanzet van de spanten. Het verhoogde maaiveld van de perrons is namelijk bepalend voor de aanzet van de spanten, waarbij de voeten zijn vormgegeven als basementen. Verder wordt opgemerkt dat dat de perronoverkappingen zijn gefundeerd in de onderliggende perrons. Het college heeft daarnaast aangevoerd dat de perronwanden fungeren als keerwanden die het zandbed en daarmee de funderingen op hun plaats houden. Het wegnemen van de perrons of keerwanden zal volgens bouwconstructeurs van de gemeente tot een ernstig constructief probleem voor de overkappingen leiden. De Afdeling komt om voornoemde redenen tot de conclusie dat de perronoverkappingen en onderliggende perrons weliswaar niet constructief maar wel bouwkundig met elkaar zijn verbonden. Omdat de perronoverkappingen ten dienste staan van het gebruik van de onderliggende perrons, staat verder vast dat de overkappingen een functioneel onlosmakelijke eenheid met de onderliggende perrons vormen. De perrons en perronkeerwanden zijn daardoor onderdeel van het rijksmonument en delen in de bescherming ervan. Voor meer informatie over deze uitspraak kunt u contact opnemen met Janike Afweging van belangen: precedentwerking en belangen omwonenden De uitspraak AbRvS 3 december 2014, nr /1/A1 gaat over het besluit van het college van burgemeester en wethouders van Wageningen om een ontheffing van het bestemmingsplan te weigeren. Eetcafé de Kater aan de Markt in Wageningen wilde de tweede verdieping van het pand voor vergaderingen, lunches en diners gaan gebruiken. Hoewel de uitbreiding van het eetcafé volgens het college ruimtelijk aanvaardbaar was, heeft het de ontheffing afgewezen. Het college stelt dat het bij medewerking aan het plan vergelijkbare aanvragen van andere horeca-ondernemers op grond van het gelijkheidsbeginsel niet zal kunnen afwijzen waardoor in de naburige zes andere panden gevestigde horecabedrijven hun activiteiten ook kunnen uitbreiden. Dat zal een onevenredige aantasting van het woon- en leefklimaat in de omgeving van de markt tot gevolg hebben. Omdat de uitbreiding niet noodzakelijk is voor de continuïteit van de onderneming, heeft het college de belangen van omwonenden laten prevaleren boven het belang van de ondernemer.

2 De uitbater van café de Kater is van mening dat dat het college te veel gewicht heeft toegekend aan precedentwerking die van vrijstellingsverlening kan uitgaan. Hij voert verder aan dat het intensievere gebruik van de bovenverdieping ten behoeve van horecadoeleinden geen noemenswaardige negatieve gevolgen heeft voor het woon- en leefklimaat van omwonenden. Het zal niet leiden tot een ernstige aantasting van de privacy van omwonenden, aangezien er vanuit de bovenverdieping geen rechtstreeks zicht is op alle woningen van omwonenden en hij speciaal plakfolie op de ramen kan aanbrengen dan wel venstertijden te hanteren voor het gebruik van de achterzijde van de bovenverdieping. De omwonenden van het café de Kater hebben aan de Afdeling te kennen gegeven dat hun privacy voldoende zal zijn beschermd indien aan een vrijstelling voorwaarden worden verbonden waardoor geen dakterras mag worden geëxploiteerd en de ramen aan de achterzijde van de bovenverdieping ondoorzichtig worden gemaakt. De Afdeling stelt vast dat partijen het er over eens zijn dat een intensiever gebruik van de bovenverdieping gevolgen kan hebben voor de privacy van de bewoners van de achtergelegen woningen. Vervolgens wordt opgemerkt dat het college in de afweging van alle belangen onvoldoende heeft beoordeeld of ter bescherming van de belangen van omwonenden voorwaarden aan de ontheffing kunnen worden verbonden. De privacy van de omwonenden valt onder de bepaling uit het bestemmingsplan waarvan de ontheffing wordt verleend, waarvoor voorwaarden ter bescherming van deze belangen aan de ontheffing kunnen worden verbonden. Over het gevaar van precedentwerking wordt opgemerkt dat bij eventuele verzoeken van andere ondernemers voor een functiewijziging van de bovenverdieping het college deze plannen zelfstandig moet beoordelen. In die belangenafweging kunnen de belangen van die omwonden worden betrokken en worden beoordeeld of aan die belangen door middel van het stellen van voorwaarden tegemoet kan worden gekomen. Daar voegt de Afdeling aan toe dat daarbij ook de beïnvloeding van het woon- en leef klimaat door al vergunde functiewijzigingen zal moeten worden betrokken! De Afdeling is dan ook van mening dat deze weigering van de ontheffing onvoldoende is gemotiveerd. Voor meer informatie over deze uitspraak, kunt u contact opnemen met Janike Voorontwerpbestemmingsplan ter inzage: concreet zicht op legalisering? Handhaving De uitspraak van De AbRvS d.d. 3 december 2014, nr /1/A1 ziet op de vraag of sprake is van concreet zicht op legalisering (zodat van handhaving mag worden afgezien) als een voorontwerpbestemmingsplan ter inzage ligt dat de overtreding in de toekomst legaliseert. In dit geval betrof het een verzoek om handhaving ten aanzien van het gebruik van een voormalig agrarische bedrijfswoning als burgerwoning. Niet ter discussie stond dat dit gebruik in strijd was met het vigerende bestemmingsplan. Het college zag echter af van handhaving vanwege een nieuw, ter inzage gelegd voorontwerpbestemmingsplan dat het gebruik van de woning als burgerwoning zou legaliseren. In de uitspraak wordt verwezen naar vaste rechtspraak dat voor concreet zicht op legalisering vanwege de komst van een nieuw bestemmingsplan ten minste is vereist dat een ontwerpbestemmingsplan ter inzage is gelegd, waarbinnen het gebruik, waarop het handhavingsverzoek ziet, past. De rechtbank erkent dat daarvan in dit geval, met de enkele terinzagelegging van een voorontwerpbestemmingsplan, geen sprake is. Toch acht de rechtbank concreet zicht op legalisering aanwezig. Ten eerste, omdat het voorontwerpbestemmingsplan is gebaseerd op de Wet plattelandswoningen, die burgerbewoning van voormalig agrarische bedrijfswoningen legaliseert en kort na het bestreden besluit in werking is getreden. Ten tweede, omdat legalisering in lijn is met een door de gemeenteraad, vooruitlopend op de bestemmingsplanwijziging, aangenomen motie ter legalisering van het gebruik van deze woningen. De Afdeling vindt dit te ver gaan. De door de rechtbank genoemde omstandigheden doen er niet aan af dat ten tijde van het besluit op bezwaar geen ontwerp, maar slechts een voorontwerp van het bestemmingsplan ter inzage was gelegd. Ook de inwerkingtreding van de Wet plattelandswoning kon niet tot concreet zicht op

3 legalisering leiden, nu dit plaatsvond na het bestreden besluit. Het college heeft ten onrechte aangenomen dat concreet zicht op legalisering bestond. De rechtbank heeft dit niet onderkend. Voor meer informatie over deze uitspraak kunt u contact opnemen met Monique Overzicht argumenten afzien van handhaving De uitspraak van de AbRvS d.d. 3 december 2014, nr /1/A1 laat weer eens zien dat de Afdeling niet gevoelig is voor argumenten die naar de mening van de overtreder zouden maken dat van handhaving had behoren af te zien. Concreet ging het om een last onder dwangsom in verband met permanente bewoning van een recreatiewoning. Allereerst stelt appellant dat sprake was van concreet zicht op legalisering nu het nieuwe bestemmingsplan (dat bewoning van recreatiewoningen alsnog verbiedt) nog niet in rechte onaantastbaar was. Gelet op de eerder in deze flits gesignaleerde uitspraak (nr /1/A1), is voor concreet zicht op legalisering echter vereist dat een ontwerpbestemmingsplan ter inzage ligt waarbinnen het gebruik, waartegen handhavend wordt opgetreden, past. Dit laatste is hier niet het geval, zodat geen sprake is van concreet zicht op legalisering, aldus de Afdeling. Verder acht appellant handhavend optreden onevenredig in verhouding tot de daarmee te dienen belangen. Hij beroept zich daarbij op de ingrijpende gevolgen die een verhuizing zal hebben op zijn gezondheid en financiële situatie. Onder verwijzing naar een eerdere uitspraak overweegt de Afdeling dat medische omstandigheden niet dan slechts in zeer uitzonderlijke gevallen kan leiden tot het oordeel dat van handhaving had moeten worden afgezien en dat daarvan in dit geval geen sprake is. Ook wat betreft het financiële argument baseert de Afdeling zich op vaste rechtspraak op grond waarvan de omstandigheid dat handhavend optreden mogelijk financiële gevolgen heeft voor de overtreder, geen grond biedt voor het oordeel dat dit optreden onevenredig is tot de daarmee te dienen belangen. Ten derde betoogt appellant dat de begunstigingstermijn te kort is. De Afdeling valt voor dit oordeel wederom terug op eerdere rechtspraak, waarin is bepaald dat een begunstigingstermijn ertoe dient om de overtreder in de gelegenheid te stellen de last uit te voeren zonder dat een dwangsom wordt verbeurd. Volgens de Afdeling heeft appellant in dit geval niet aannemelijk gemaakt de begunstigingstermijn te kort was, waardoor geen, dan wel onvoldoende gelegenheid is geboden om aan de last te voldoen. Tot slot stelt appellant dat handhavend optreden in strijd is met het vertrouwensbeginsel, nu het gebruik jarenlang is gedoogd. Onder verwijzing naar vaste rechtspraak oordeelt de Afdeling dat het jarenlang (i.c. 27 jaar) nietoptreden niet leidt tot het oordeel dat gerechtvaardigd vertrouwen wordt gewekt dat het college niet handhavend zou optreden. Bovendien is het enkele tijdsverloop, wederom op basis van een eerdere uitspraak, geen bijzondere omstandigheid op grond waarvan het college in redelijkheid van handhavend optreden had behoren af te zien. Ondanks de vele omstandigheden die appellant aanvoert, heeft het college daarin geen aanleiding hoeven zien om van handhavend optreden af te zien. Voor weerlegging van dergelijke argumenten van appellanten biedt deze uitspraak een handig overzicht van vaste rechtspraak. Voor meer informatie over deze uitspraak kunt u contact opnemen met Monique Agrarisch bedrijf In de uitspraak van de AbRvS d.d. 3 december 2014, nr /1/A1 gaat de Afdeling in op de vraag wanneer een agrarische activiteit als agrarisch bedrijf kan worden aangemerkt. Deze vraag is in dit geval van belang vanwege de oplegging van een last onder dwangsom ter verwijdering van het zonder aanlegvergunning (artikel 2.1, aanhef en onder b Wabo) aanleggen van bestrating bij een agrarisch bedrijf. Op grond van het bestemmingsplan is evenwel geen vergunning nodig voor het aanbrengen van verhardingen van ondergeschikte betekenis bij agrarische bedrijven tot een totale oppervlakte van 400 m2. Omdat in dit geval sprake is van een verharding van 343 m2, zou geen omgevingsvergunning nodig zijn indien sprake is van een agrarisch bedrijf. In dat geval zou het college niet bevoegd zijn tot handhaving. Het college stelt

4 dat geen sprake is van een agrarisch bedrijf. Daartoe voert het college onder meer aan dat de benadeelde niet als agrariër is ingeschreven bij de Kamer van Koophandel en geen redelijk inkomen wordt behaald. Onder verwijzing naar vaste rechtspraak, oordeelt de Afdeling dat het aanmerken van een agrarische activiteit als agrarisch bedrijf afhangt van het -werkelijk- agrarisch bedrijfsmatige karakter daarvan. De Afdeling noemt verschillende omstandigheden die daarbij gewicht in de schaal kunnen leggen. De Afdeling overweegt verder dat de omstandigheid dat geen volwaardig inkomen wordt gegenereerd, op zichzelf onvoldoende grond is voor het oordeel dat geen sprake is van activiteiten met een bedrijfsmatig karakter. Op basis van de feiten en omstandigheden van dit geval, zoals onder andere de verwerving van ,- per jaar voor het fokken en bijbehorende activiteiten, het (toenemende) aantal schapen, de omvang van de gronden en de inschrijving van betrokkene bij de Dienst Regeling van het Ministerie van Economische Zaken, oordeelt de Afdeling dat in dit geval kan worden gesproken van een agrarisch bedrijf. Dat betrokkene niet is ingeschreven bij de KvK doet daaraan niet af. Nu sprake is van een ondergeschikte verharding bij een agrarisch bedrijf, waarvoor volgens de planvoorschriften geen vergunning is vereist, heeft de rechtbank dan ook terecht geoordeeld dat het college niet bevoegd was tot handhaving. Voor meer informatie over deze uitspraak kunt u contact opnemen met Monique Aanvaardbaarheid afwijkingsbevoegdheid beoordelen bij moederplan Bestemmingsplannen In de uitspraak van 3 december jl. ( /1) herhaalt de AbRvS het oordeel dat de planologische aanvaardbaarheid van afwijkingsbevoegdheid dient te worden beoordeeld door de gemeenteraad bij vaststelling van het bestemmingsplan en niet zoals de gemeenteraad ter zitting betoogde eerst wanneer gebruik wordt gemaakt van de afwijkingsbevoegdheid. De AbRvS vernietigt het vaststellingsbesluit op dit onderdeel. Voor vragen over deze uitspraak kunt u contact opnemen met Eelco Veiligheidsafstand tussen zorgwoningen/verpleeghuis enerzijds en gasontvangststation anderzijds Een afstand van 14 meter tussen zorgwoningen/ verpleeghuis enerzijds en een gasontvangststation anderzijds is kort. Zeker in aanmerking genomen dat er op grond van het Activiteitenbesluit een afstand van 25 meter is voorgeschreven. Zowel wooncomplex als gasontvangststation is met vergunning opgericht. De AbRvS overweegt dat de rechtszekerheid vereist dat in het algemeen bestaand legaal gebruik overeenkomstig de bestaande situatie wordt opgenomen in een bestemmingsregeling. Gelet op het feit dat in dit geval sprake is van een wooncomplex dat, gelet op de daaraan toegekende aanduidingen voor zorgwoningen en een verpleeghuis, een kwetsbaar object in de zin van het Activiteitenbesluit milieubeheer is en gelet op de tussen het gasontvangstation en het wooncomplex bestaande afstand van ongeveer 14 meter, als gevolg waarvan in ruime mate de in het Activiteitenbesluit milieubeheer genoemde veiligheidsafstand van 25 meter wordt overschreden, is het in het plan toekennen van de bestemming "Bedrijf - Gasontvangstation" aan de gronden waarop het gasontvangstation is gelegen, vanuit het oogpunt van een goede ruimtelijke ordening naar het oordeel van de Afdeling dermate onaanvaardbaar dat deze bestemming niet kan blijven voortbestaan. De omstandigheid dat wat het aspect gevaar betreft uit de QRA kan worden afgeleid dat - ondanks de korte afstand tussen het gasontvangstation en het wooncomplex - het groepsrisico en het plaatsgebonden risico in dit geval aanvaardbaar zijn, kan, wat hier ook van zij, daaraan niet afdoen. Voor vragen over deze uitspraak kunt u contact opnemen met Eelco

5 Planschade en nadeelcompensatie Voorzienbaarheid planschade niet doorbroken door mededelingen burgemeester In de uitspraak van de AbRvS van 3 december 2014, nr /1/A2, komt de vraag aan de orde of in casu de voorzienbaarheid van planschade doorbroken is door mededelingen van de burgemeester en een ambtenaar. Wat was er aan de hand? Voordat appellant zijn investeringsbeslissing neemt, ligt er een voorontwerpbestemmingsplan ter inzage met een voor appellant nadelige planologische wijziging. Appellant neemt hierover contact op met de gemeente. Nog voorafgaand aan de investeringsbeslissing zouden zowel de burgemeester als een ambtenaar aan appellant hebben toegezegd dat voor het pand geen wijziging in de planologische situatie zou komen en, toen dat toch gebeurde, hebben gezegd dat dat een vergissing betrof die zou worden hersteld. Uiteindelijk wordt de voor appellant nadelige planologische wijziging onherroepelijk en dient hij een verzoek om planschade in. In de hoger beroepsprocedure gaat het om de vraag of de mededelingen van de burgemeester en de ambtenaar tot een doorbreking van de voorzienbaarheid leiden. Om zijn stellingen te bewijzen verzoekt appellant om de burgemeester en de ambtenaar te horen als getuige. Het verzoek ten aanzien van de ambtenaar wordt afgewezen, omdat appellant wist of kon weten dat deze ambtenaar geen rechtens te honoreren toezeggingen kon doen. Hoewel de burgemeester in beginsel evenmin bevoegd was om toezeggingen te doen omtrent de bestemming, mocht appellant volgens de AbRvS redelijkerwijs veronderstellen dat de burgemeester de opvattingen van het bevoegde bestuursorgaan vertolkte. De burgemeester wordt dan ook als getuige gehoord. Ter zitting verklaart de burgemeester dat hij voorafgaand aan de investeringsbeslissing persoonlijk contact heeft gehad met appellant, maar geen inhoudelijke mededelingen heeft gedaan over de voorgenomen bestemmingswijziging. De AbRvS concludeert vervolgens dat appellant niet aannemelijk heeft gemaakt dat er door de burgemeester een ondubbelzinnige toezegging is gedaan die de voorzienbaarheid van de schade doorbreekt. Voor vragen over deze uitspraak kunt u contact opnemen met Ineke Planschade WRO (oud): niet uitgewerkt uitwerkingsplan In de uitspraak van de AbRvS 3 december 2014, nr /1/A2, wordt het nieuwe bestemmingsplan vergeleken met een uitbreidingsplan met daarin niet uitgewerkte uitwerkingsregels. De kernvraag was of bij de maximale invulling van het uitbreidingsplan moest worden betrokken wat naar redelijke verwachting de invulling van de uit te werken bestemming zou zijn. Een en ander conform de uitspraak van de AbRvS van 22 januari 2014, nr /1/A2. De AbRvS oordeelde dat in de door appellant aangehaalde uitspraak een toetsingskader is gegeven voor de maximale invulling van een uit te werken bestemming bij de planvergelijking onder de Wro (nieuw). Op het verzoek van appellant was echter de WRO (oud) van toepassing is, zodat niet de door appellant aangehaalde rechtspraak, maar de jurisprudentie over de maximale invulling van een uit te werken bestemming onder de WRO van toepassing is. Volgens die jurisprudentie (o.a. AbRvS 1 juli 2009, nr /1/H2) is een uitwerkingsplan geen zelfstandige schadeoorzaak als bedoeld in artikel 49 van de WRO. Dat betekent dat in geval een uitwerkingsplan niet is verwerkelijkt, bij de planvergelijking voor het desbetreffende gebied van de maximale mogelijkheden van de uit te werken bestemming dient te worden uitgegaan en niet van de naar redelijke verwachting verwachtte invulling van de uit te werken bestemming. Voor vragen over deze uitspraak kunt u contact opnemen met Ineke

6 Janike Haakmeester Monique Blokvoort Eelco de Jong Susan Schaap Ineke van Leeuwen janike.haakmeester monique.blokvoort eelco.de.jong susan.schaap ineke.van.leeuwen tel: tel: tel: tel: tel: