Onbemande Luchtvaart beroepsmatige inzet en spelregels

Transcriptie

1 Onbemande Luchtvaart beroepsmatige inzet en spelregels Martin Joosse Raak ViaVote, Leeuwarden, 22 januari 2015 Nationaal Lucht- en Ruimtevaartlaboratorium National Aerospace Laboratory NLR

2 Inhoud Inleiding Onbemande luchtvaarttuigen Ontwikkeling (verleden tot heden) Nieuwe toepassingen en gebruikers Spelregels onbemande luchtvaart Internationale luchtvaartwetgeving Regels in Nederland Traject tot bevoegdheid Inzet en toekomst Vragen

3 Nationaal Lucht- en Ruimtevaart laboratorium Sinds 1919 het nationale onderzoeksinstituut voor Lucht- en Ruimtevaart Taak: ondersteunen overheid en bedrijfsleven Onafhankelijk, not-for-profit Luchtvaartveiligheid, efficiency, milieu vestigingen: Amsterdam en N.O. Polder, 640 fte Divisies: Air Vehicle, Air Systems, Air Transport, (+DLR=) DNW Onbemande Luchtvaart is Luchtvaart Onderzoek onbemande luchtvaart Operator van onbemande vliegtuigen naast 7 systemen inzet experimentals RPAS Opleiding en Beoordelingen worden door ILT meegenomen in hun beslissing

4 Verleden Geschiedenis Eerste erkende gebruik van drones 1849 Oostenrijk valt Venetië aan met onbemande ballonnen Door draaien van de wind komen een aantal ballonnen terug Eerste onbemande helikopter maakt een vrije vlucht 1960 Gyrodyne QH-50A coaxiale heli DASH: Drone Anti-Submarine Helicopter

5 Verleden (2) Evolutie van RPV naar RPAS Evolutie terminologie in het Drone domein: Remotely Piloted Vehicle Unmanned Aerial Vehicle Unmanned Aircraft System Remotely Piloted Aircraft System Bevoegdheid Training NL: Onbemand luchtvaarttuig Toename automatisering RPA+DL+RPS Kwalificatie Eisen & Toelichting Wet luchtvaart correct Juristen betrokken RPAS Fabrikant goedkeuringen

6 Type onbemand toestel Fixed wing (vast vleugel toestel) Startbaan / katapult en landingsbaan Kan niet stil hangen Afstand vliegen m spanwijdte Dull & Dangerous Helikopter Verticaal starten / landen Complex rotor systeem Afstand vliegen + Multi Rotor Systeem Verticaal starten / landen Eenvoudige rotor, automatisering Afstand vliegen overig (hybrid, zeppelin...)

7 Toename fabrikanten Beroepsmatig civiel gebruik, < 150kg Fabrikanten onbemande luchtvaartuigen (wereldwijd) Verkrijgbaar product van actieve fabrikant Geen omgebouwde modelvliegtuigen

8 Verdeling per type Groeiversnelling aanbod vanaf 2005 Sterkste groei bij Multi-rotor Extra groei bij vliegtuigen en minder bij helikopters

9 Technologische ontwikkeling Miniaturisering sensoren 1984: positie: INS + foto methode (niet real-time) GPS (assenstelstel WGS84) In 1989 nog groot en zeer duur Nu: in je tomtom of smartphone Automatisering Stabilisatie: Minder werklast -> Multi rotor mogelijk Navigatie: Autopilot Batterij: meer vermogen / gewicht Elektrische aandrijving (lithium-ion-polymeer) Gevolg: goedkoop, klein, eenvoudige bediening Haalbaar voor nieuwe toepassingen en gebruikers

10 Toename gebruik vereist regelgeving Gebruik in de oude tijd Militair: overheid zelf, grote & dure toestellen Recreatief: serieuze luchtvaarthobbyisten (MLA) (KNvvL) Door automatisering en miniaturisering vanaf hoogte: Foto fotograaf, makelaar Video inspectie, filmer Sensor (land)bouw inspectie Professional die RPAS diensten gaat aanbieden Professional die óók vanuit lucht wil kijken Incidentele hobbyist Recreatief Modelluchtvaartuig Beperkte regels Beroepsmatig Licht onbemand Wetgeving RPAS klasse/fase 1

11 Luchtvaart wetgeving ICAO (International Civil Aviation Org) Soevereiniteit: ICAO verweven in nationale (NL) regelgeving Regels t.a.v. documenten, luchtwaardigheid, verzekering Regelgeving onbemande luchtvaart Boven 150kg: EASA, Europese regelgeving Onder 150kg: nationale regelgeving Ieder land stelt eigen regels op: verschillen per land Inspectie Leefomgeving en Transport vergunningen en handhaving ILT Luchtvaartwet: verboden deel te nemen tenzij toestemming Ontwikkeling regels in Nederland: RPAS klasse 1 Tot juli 2013: gedoogd als modelluchtvaart Ontheffing beleid per juli 2013 Wetgeving per 1 juli 2015 lijkt sterk op huidige regels

12 Waarom regels? Eerste 3 prioriteiten in de luchtvaart 1. Veiligheid Theoretische kennis Vaardigheid Vlieger 2. Veiligheid RPAS (toestel) Luchtwaardigheid systeem Praktisch Examen 3. Veiligheid Procedures Veiligheidscultuur Organisatie

13 RPAS-vlieger (RPA-L) Basistraining theorie RPAS-vlieger (NLR) Leerdoelen afgestemd met ILT (2009 e.v.) vanaf 2013 regulier aangeboden Principes van het vliegen, Navigatie, Meteo Vliegprestaties & Planning, Wetgeving Menselijke prestaties & Beperkingen Operationele Procedures, vluchtvoorbereiding Simulatie training (toegevoegd op verzoek) Bediening RPAS (fabrikant, modelvliegclub) Vliegexamen (eisen, instructeur) Medische keuring (nieuw)

14 RPAS: luchtwaardigheid (S-BvL) ICAO: eisen luchtwaardigheid Certificatie: aantonen luchtwaardigheid Europa: EASA voorschriften (CS-29) Type certificaat: DOA, POA, MOA eisen ontwerp- productie-, onderhoudsproces eisen software (en updates) Géén type certificaat -> individueel toetsen ook als het toestel veel verkocht is Nederlandse eisen: AS-RPAS1 (ILT=NL-CAA) Toekomst: eigen CS per type RPAS? Onderdelen technische beoordeling 1. Beoordeling RPAS documentatie 2. Beoordeling van RPAS op de grond 3. Beoordeling van RPAS in de lucht

15 Operationeel Handboek Operationeel Handboek welk luchtvaarttuig (specificatie) hoe wordt luchtvaarttuig ingezet welke regels en procedures wie is verantwoordelijk voor wat welke logboeken en hoe bijhouden Inclusief Veiligheid Management Systeem (VMS) hoe omgaan met melden incidenten en ongevallen hoe werknemer stimuleren veiligheid gerelateerde gebeurtenissen te melden ILT: opstellen door operator (zelfbewust maken)

16 Praktisch Examen Daarna: bij een operationele inzet aantonen Werken volgens Operationeel Handboek In staat zijn noodprocedures uit te oefenen Vluchtvoorbereiding: o.a. TUG, NOTAM Verzekering (luchtvaart dekking) Project / Bedrijfsontheffing RPAS Operator Certificaat (ROC) Doorlooptijd: 6 maanden Kosten > 5 k Ervaring houden als vlieger Bewaren documenten Onderhoud RPAS

17 RPAS fase 1 (klasse 1) Randvoorwaarden: ongecontroleerd luchtruim (niet bij vliegveld) alleen bij daglicht in het zicht vlieger en waarnemer (VLOS) niet hoger dan 120m boven grond niet verder dan 500m van vlieger minstens 150m (hor) van mensenmenigte en bebouwing NOTAM, TUG, toestemming grondeigenaar Vluchten worden uitgevoerd door: ten minste 2 personen (vlieger + waarnemer) gekwalificeerd als vlieger is gezagvoerder payload wordt bediend door derde persoon Fase 2 (klasse 2): boven mensenmenigte en bebouwing Bron: Luchtwaardigheid RPAS: type certificaat < 120m < 500m Informatiebulletin lichte onbemande luchtvaartuigen UAS unmanned aircraft systems, Inspectie Leefomgeving en Transport, Min. I&M, september 2013, rev jan 2015.

18 Onderzoek naar MRS inzet en failures Doel: verkrijgen van informatie (was nog niet beschikbaar) Survey uitgezet via belangenorganisaties (2014) 83 reacties (NL, B, GB, N, div) Conclusies: Ervaring: 0-20 jaar, helft <= 2 jaar Mediaan/jaar: 60 vluchten, 12.3 uur (12 min) Binnen 150 m van: gebouwen 83% industriële constructies 75% mensen menigte 25% vluchten, 2250 vlieguren: Crash/Damage: 10-3 eis bemand: 10-9 in ontwikkeling: systeem & ervaring Wat is acceptabel risico onbemand? crash: niemand aan boord total % flights with failure % flight with technical failure % flight with nontechnical failure Failure terminated flight MRS crashed or damaged Safe,contro lled landing % % % % % %

19 Toepassingsgebieden Calamiteiten* Pakjesvervoer* Inspectie objecten* (overzicht, verkenning gebouwen, windmolens, kabels Landbouw Geo infra* Luchtfotografie * deels fase 2

20 Onbemande luchtvaart heeft de toekomst Deloitte *): 700,000 commercial drones currently in use, more than 300,000 ordered globally for 2015 =a million commercial drones. Maar: toename mede afhankelijk regelgeving Welke operatie is toegestaan? Is investering in bevoegdheid haalbaar? NLR loket : 300 instanties/personen verzoeken om informatie totaal 150 deelnemers volgen basistraining Maar: toename mede afhankelijk acceptatie en veiligheid Overlast, Privacy schending Risico op slachtoffers (botsingen bemande luchtvaart) door recreatief of beroepsmatig Professionele en veilige werkwijze vereist de kans op succes is afhankelijk van ons gedrag *) 8 jan 2015: Paul Lee, Deloitte s head of technology, media & telecom

21 De kansen liggen er Have a safe flight Contact gegevens Martin Joosse Martin.joosse@nlr.nl

22