KB afstandsbestuurde luchtvaartuigen - Opmerkingen Vlaamse Regering

Transcriptie

1 SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 887 van PETER VAN ROMPUY datum: 24 maart 2016 aan BEN WEYTS VLAAMS MINISTER VAN MOBILITEIT, OPENBARE WERKEN, VLAAMSE RAND, TOERISME EN DIERENWELZIJN KB afstandsbestuurde luchtvaartuigen - Opmerkingen Vlaamse Regering De Vlaamse Ministerraad besliste op 18 maart 2016 het volgende: Op voorwaarde dat er wordt tegemoetgekomen aan een aantal opmerkingen, stemt de Vlaamse Regering in met het koninklijk besluit over het gebruik van afstandsbestuurde luchtvaartuigen in het Belgisch luchtruim. Het KB regelt de luchtverkeersregels, het attest van bestuurder van een Remotely Piloted Aircraft (RPA), het bewijs van bevoegdheid als bestuurder van een RPA, de technische aspecten van het toestel zelf, de registratie van op afstand bestuurde luchtvaartuigsystemen, de exploitatie ervan, de luchtvaartterreinen en operatielocaties, de communicatie, ongevallen en incidenten, de verzekering en het toezicht. Het KB is enkel van toepassing op onbemande luchtvaartuigen, die geen modelluchtvaartuig zijn, waarvan de maximale startmassa niet meer dan 150 kg bedraagt en die bestuurd worden vanaf een grondcontrolestation. Het is niet van toepassing op autonome luchtvaartuigen, die verboden zijn, noch op de op afstand bestuurde luchtvaartuigen die ingezet worden voor militaire operaties, douane, politie, of vergelijkbare activiteiten. 1. Welke concrete opmerkingen formuleerde de Vlaamse Regering? Dienen deze opmerkingen verplicht opgenomen te worden in het koninklijk besluit? 2. Wat is de verdere timing voor het koninklijk besluit?

2 BEN WEYTS VLAAMS MINISTER VAN MOBILITEIT, OPENBARE WERKEN, VLAAMSE RAND, TOERISME EN DIERENWELZIJN ANTWOORD op vraag nr. 887 van 24 maart 2016 van PETER VAN ROMPUY 1. De Vlaamse Regering formuleerde onderstaande concrete opmerkingen bij het ontwerp KB afstandsbestuurde luchtvaartuigen. - Algemene opmerking Via het voorliggend ontwerp-kb wordt een flexibeler kader geboden voor luchtfotografie, landmeetkunde en observatie via op afstand bestuurde luchtvaartuigen. Dit houdt een verbetering in t.o.v. het voorgaande ontwerp-kb. Het voorliggend ontwerp-kb blijft evenwel nog steeds sterk gefocust op het veiligheidsaspect, en legt nog steeds veel beperkingen op. Zo wordt bijvoorbeeld, cf. artikel 13, een hoogtebeperking bepaald op 150 voet voor klasse 2 vluchtuitvoeringen (laag risico) en 300 voet voor klasse 1 vluchtuitvoeringen (hoog of matig risico). Via de bepalingen in art. 13 blijft ook bijna de helft van de oppervlakte van Vlaanderen uitgesloten om te vliegen. Afwijkingen van de beperkingen, vermeld in art. 13, zijn weliswaar mogelijk mits voorafgaandelijke toelating van het Directoraat Generaal Luchtvaart. Het verkrijgen van dergelijke toelating betreft echter een administratieve last, zowel voor de aanvrager als voor het Directoraat Generaal Luchtvaart, dat deze toelatingen al dan niet zal verstrekken binnen de 10 dagen. Zonder toelating mag de voorziene vlucht niet worden uitgevoerd. Er kan bovendien enkel worden gevlogen indien de bestuurder/waarnemer oogcontact houdt met de RPA (drone) (zie ook art. 12 en 14). Afwijkingen kunnen worden toegestaan door de minister of zijn gemachtigde. Daarnaast dient, cf. art. 11, het op afstand bestuurde luchtvaartuig buiten een straal van 30 meter rond obstakels te blijven, tenzij een risicoanalyse aantoont dat klasse 1 vluchten kunnen worden uitgevoerd op kortere afstand zonder de veiligheid in het gedrang te brengen. Tevens verbiedt het voorliggend KB nog steeds o.a. het vervoer van post of vracht en het sproeien tijdens de vlucht (cf. art. 6). Afwijkingen kunnen worden toegestaan door de minister of zijn gemachtigde (cf. art. 5). Door deze beperkingen kunnen bepaalde toepassingen in het gedrang komen. Er wordt dan ook best aan de federale overheid gevraagd om, rekening houdende met de ervaringen voortvloeiend uit dit KB, werk te maken van een ruimer KB waarmee een flexibeler kader wordt geschept waarbinnen de toepassingen van drones mogelijk worden gemaakt. Meer bepaald wordt gevraagd om minstens de bepalingen van artikel 6, 11, 12, 13 en 14 te herevalueren met het oog op meer flexibiliteit. Het respecteren van de privacy komt nagenoeg niet aan bod in voorliggend ontwerp-kb; enkel wordt verwezen naar de geldende privacywetgeving. Hierbij wordt opgemerkt dat deze regelgeving niet voorziet in specifieke bepalingen tot

3 de bescherming van de privacy van derden bij het gebruik van drones. Een verduidelijking op dit punt dient te worden overwogen. Tenslotte kan worden opgemerkt dat inzake opleiding wordt gesteld dat men een theorie-examen en een vaardigheidstest dient af te leggen voor het behalen van een bewijs van bevoegdheid. Het ontwerp-kb specifieert welke thema s hierbij worden behandeld (thema s opgelijst in bijlage 1), evenwel blijkt uit het ontwerp KB niet welk kennisniveau wordt verwacht. Bij de verdere uitwerking hiervan dient te worden bewaakt dat deze opleiding en vereist kennisniveau is aangepast aan RPA en geen loutere kopie vormt van de actuele opleiding voor piloten in de burgerluchtvaart. Om het attest van bestuurder van een RPA te behalen, moet men een praktische proef afleggen en aantonen dat men een opleiding theorie heeft gevolgd (cf. art 18). Strikt genomen volstaat het dus aan te tonen dat men de opleiding heeft gevolgd, zonder dat men hierbij geslaagd moet zijn voor een theoretische proef. Ook hier is het aangewezen dat de opleiding aangepast is aan RPA. - Tekstuele opmerkingen - Artikel 1 Er wordt opgemerkt dat een definitie van grondcontrolestation dient te worden opgenomen. In de definitie van een klasse 1 vluchtuitvoering (18 ) kan worden verwezen naar een matig of hoog risico, zodat het onderscheid met een klasse 2 vluchtuitvoering (17 ), die een laag risico inhoudt, duidelijk wordt. Om de consistentie te bewaken is het aangewezen te verwijzen naar een hoog i.p.v. naar een verhoogd risico in de definitie van een klasse 1a vluchtuitvoering. De definitie van een laag, matig en hoog risico dient tevens opgenomen te worden in artikel 1 (cf. art. 68). - Artikel 8 Behoudt werd foutief veranderd in te behouden. - Artikel 12 Er wordt opgemerkt dat de bepaling het gebruik maken van RPA-waarnemer is beperkt tot twee personen onduidelijk is. Wordt bedoeld dat de bestuurder slechts één waarnemer kan aanstellen (dus twee personen in totaal), of wordt bedoeld dat de bestuurder twee waarnemers kan aanstellen? - Artikel 14 In het derde lid van dit artikel wordt voorgesteld de formulering als volgt te wijzigen : onder de voorwaarden die hij bepaalt i.p.v. onder de voorwaarden de hij bepaalt. - Artikel 15 Er wordt opgemerkt dat het KB best verduidelijkt wat men beschouwt als onder invloed zijn van alcohol (of drugs of geneesmiddelen). Gelden hier dezelfde voorwaarden als voor het besturen van een wegvoertuig, of geldt er een nultolerantie?

4 Het kan aangewezen zijn de opgesomde bepalingen in het tweede lid van art. 15 ook van toepassing te verklaren voor RPA-bestuurders die opereren met een attest van bestuurder. - Artikel 18 In 1, 2 staat verkeerdelijk gevolg vermeld i.p.v. gevolgd. Het laatste lid van 2 kan als volgt worden geformuleerd Het praktijkexamen heeft tot doel de vaardigheid van de kandidaat aan te tonen i.p.v. Het praktijkexamen bedoeld om de vaardigheid van de kandidaat aan te tonen. - Hoofdstuk 4.2. Het Bewijs van bevoegdheid als bestuurder van een RPA dient te worden vermeld onder Hoofdstuk 4.3 i.p.v. onder Hoofdstuk Artikel 39 In 2 kan de tekst als volgt geherformuleerd worden: opleiding heeft gegeven voor het behalen van het attest van bestuurder van een RPA, het bewijs van bevoegdheid - Artikel 41 Er wordt opgemerkt dat bij een veroordeling wegens het besturen van een voertuig met alcoholgehalte boven de toegestane limiet het attest, het bewijs van bevoegdheid of de daarmee samenhangende bevoegdverklaringen of certificaten kunnen worden ingetrokken voor een duur die niet minder kan zijn dan de duur van de intrekking van het rijbewijs zoals opgelegd door de rechtbank. Enerzijds wordt dus strenger gestraft dan de rechtbank, anderzijds wordt een overtreding dubbel bestraft. Dit lijkt niet correct. - Artikel 50 De formulering van het zinsdeel wordt beschouwd als ter beschikking van het certificaat kan als volgt aangepast worden: wordt beschouwd als beschikkend over het certificaat - Artikel 66 In 3 is het aangewezen te spreken van een hoog i.p.v. verhoogd risico. Deze opmerking geldt ook voor alle andere artikels waar de term verhoogd risico wordt gehanteerd (bv. artikel 73). De zin in 3 dient te worden aangevuld bevoegde autoriteit van een lidstaat van de Europese Unie. - Artikel 90 Er wordt opgemerkt dat art. 90 o.a. stelt dat het opstijgen en landen van een RPAS kan plaatsvinden op luchtvaartterreinen. Deze bepaling is niet concordant met art en art , waarin gesteld wordt dat alle operaties zijn uitgesloten in een straal van 1,5 zeemijl rond luchtvaartterreinen. Dit dient te worden verduidelijkt.

5 - Artikel 92 Er wordt opgemerkt dat onder 3 enkel wordt verwezen naar de operatielocatie, terwijl dit allicht ook van toepassing verklaard dient te worden op het luchtvaartterrein, het terrein gemachtigd voor praktische opleiding en het modelluchtvaartterrein. Er wordt tevens opgemerkt dat geen minimale vereisten gedefinieerd zijn voor de verzekering burgerlijke aansprakelijkheid. Dit lijkt wel noodzakelijk. - Artikel 97 Er wordt opgemerkt dat geen minimale vereisten zijn gedefinieerd voor de verzekering burgerlijke aansprakelijkheid bij de niet-commerciële activiteiten met een RPAS. Dit lijkt wel noodzakelijk. - Artikel 101 Bij 4 5, 1 : voorschriften i.p.v. voorschirften. Bij 4 6, 2 : het is niet duidelijk wat bedoeld wordt met 30 EUR per jaar aan het einde van het eerste jaar. Bij 4 6, 3 : risico dient geschrapt te worden. Deze opmerkingen dienen niet verplicht te worden opgenomen in het koninklijk besluit. Artikel 6 4, 3 BWHI voorziet in een betrokkenheid van de Gewestregeringen bij het ontwerpen van de regels van de algemene politie en de reglementering op het verkeer en vervoer en van de technische voorschriften inzake verkeers- en vervoermiddelen, alsook bij het ontwerpen van de regels betreffende de organisatie en de uitwerking van de veiligheid van het luchtverkeer op de regionale luchthavens en de openbare vliegvelden. Deze betrokkenheid verloopt tot op heden in overeenstemming met de regels van het Protocol van 24 april 2001 dat werd gesloten in het kader van de Interministeriële Conferentie voor Mobiliteit, Infrastructuur en Telecommunicatie (ICMIT). Aan de in artikel 6 4, 3 BWHI voorziene vereiste van betrokkenheid is voldaan wanneer aan de gewestregering over de daarin bedoelde maatregelen om advies wordt verzocht. De betrokkenheid heeft tot doel de overheid die de beslissingsmacht heeft te verplichten rekening te houden met de opvatting van een andere overheid, zonder dat evenwel de beslissende overheid haar vrijheid van handelen verliest. Anders gesteld, de opmerkingen van de Vlaamse regering hoeven niet verplicht te worden opgenomen in het koninklijk besluit. Indien immers in casu de bevoegde federale overheid verplicht zou zijn om het ontwerp van koninklijk besluit aan te passen in overeenstemming met de ontvangen opmerkingen, zou de bevoegdheid van de federale overheid worden uitgehold. In een brief van 4 april 2016 heeft de federale minister van mobiliteit mij het volgende meegedeeld n.a.v. het standpunt van de Vlaamse Regering van 18 maart 2016 over het ontwerp van koninklijk besluit over het gebruik van op afstand bestuurde luchtvaartuigen in het Belgisch luchtruim: Het ontwerp van koninklijk besluit werd in overeenstemming met punt 1.1 van bovenvermelde beslissing van de Vlaamse Regering [van 18 maart 2016] aangepast met uitzondering van:

6 - De toevoeging van een definitie grondcontrolestation en de vervanging van verhoogd risico naar hoog risico in de definitie van klasse 1 vluchtuitvoering (art. 1); Omdat verhoogd risico afkomstig is uit het voorstel voor een Europees regelgevend kader, is het wenselijk gebleken om dezelfde woorden te gebruiken. Bovendien is ook gebleken dat het risico niet noodzakelijk hoog moet zijn, maar gezien de omstandigheden waarin de operaties gebeuren wel een verhoogd risico vertonen ten overstaan van de activiteiten die geklasseerd werden onder matig risico. In de definitie opgenomen in artikel 1, 18, worden de begrippen matig en verhoogd risico toegevoegd. - De opmerkingen betreffende artikel 15, De bepalingen van het koninklijk besluit van 19 december 2014 betreffende de luchtverkeersregels en operationele bepalingen betreffende luchtvaartnavigatiediensten en procedures, meer bepaald artikel 31, zijn ook van toepassing voor bestuurders van RPA die opereren met een attest of een bewijs van bevoegdheid. - de opmerkingen betreffende artikel 41, aangezien de Raad van State hiertegen geen bezwaar heeft geformuleerd; - de opmerkingen betreffende artikel 90, aangezien artikel 13, 1, 3 verklaart dat deze operaties mogelijk zijn met de voorafgaande toestemming van de exploitant van het luchtvaartterrein of helihaven; - de toevoeging van minimale vereisten voor de verzekering burgerlijke aansprakelijkheid voor de gebruikers van luchtvaartterreinen, operatie locaties, terreinen gemachtigd voor praktisch opleiding of modelluchtvaartterreinen (art. 92) en voor niet-commerciële activiteiten (art. 97); Aangezien er nog onvoldoende referenties zijn om het te dekken risico te evalueren, gezien de grote verscheidenheid aan activiteiten en operaties die uitgevoerd worden, lijkt het beter de exploitanten en de verzekeraars de vrije keuze te laten in het bepalen van de bedragen van de dekking. In verband met de behandeling van de verklaringen en van de toelatingen in het kader van de klasse 1 vluchtuitvoeringen binnen een termijn van 10 dagen, bepaalt het ontwerp van koninklijk besluit dat de aanvraag minstens 10 dagen voor de vooropgestelde datum voor de eerste vluchtuitvoering moet worden ingediend. Het is aangewezen om er de nadruk op te leggen dat deze verklaring of toelating geldig zal zijn voor alle klasse 1b of 1a vluchtuitvoeringen of klasse 1a vluchtuitvoeringen die worden uitgevoerd in een omgeving met dezelfde kenmerken voor de duur van de verklaring of van de toelating. Het DGLV zal uiteraard, rekening houdend met de beschikbare middelen, al het mogelijke doen om binnen de toegestane termijn de aanvragen te beantwoorden. De aanvragers moeten ook zo snel mogelijk hun aanvraa indienen om ervoor te zorgen dat zij binnen de toegestane termijn over de nodige documenten beschikken.

7 Betreffende de evolutie van een flexibeler kader op basis van de ervaring van dit ontwerp, vormt dit ontwerp van koninklijk besluit een eerste stap in de toegang van de RPAS tot het Belgisch luchtruim. Er werden trouwens al stappen ondernomen om, in overleg met Belgocontrol en Defensie, de mogelijkheid te onderzoeken om het luchtruim breder open te stellen voor de RPAS. De bepalingen van dit ontwerp van koninklijk besluit zullen ook worden aangepast aan de ontwikkeling van het Europees regelgevend kader. Betreffende de nood aan een specifieke opleiding voor elk type RPAS, voorziet artikel 24 van dit ontwerp van koninklijk besluit al een verschillende bevoegdverklaring tussen de RPA met vaste vleugels, multicopters en andere soorten RPA waarvan de vliegprincipes verschillend zijn. Tot vandaag blijkt het echter moeilijk om een afzonderlijke opleiding voor elke bestaande RPA op te leggen. Het blijft echter mogelijk voor de fabrikanten of de opleidingsverantwoordelijken om specifieke opleidingen voor bepaalde modellen van drones te voorzien. Deze mogelijkheid zal kunnen worden overwogen in het kader van de tweede fase, als de nood eraan voelbaar is. Het is ook nodig er aan te herinneren dat, gezien de beperking van de vlieghoogte tot 150 voet AGL, de vluchtuitvoeringen van de RPA met vaste vleugel in klasse 2 ten zeerste beperkt zijn. 2. Het koninklijk besluit van 10 april 2016 met betrekking tot het gebruik van op afstand bestuurde luchtvaartuigen in het Belgisch luchtruim werd op 15 april 2016 gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad.