Zesde staatshervorming - Mobiliteit en Openbare Werken - Juridische geschillen tussen federale en Vlaamse overheid

Transcriptie

1 SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 180 van LORIN PARYS datum: 30 oktober 2015 aan BEN WEYTS VLAAMS MINISTER VAN MOBILITEIT, OPENBARE WERKEN, VLAAMSE RAND, TOERISME EN DIERENWELZIJN Zesde staatshervorming - Mobiliteit en Openbare Werken - Juridische geschillen tussen federale en Vlaamse overheid Op 11 oktober 2011 bereikten de politieke partijen van de Federale Regering een akkoord over een zesde staatshervorming, waarbij er meer bevoegdheden overgeheveld zouden worden naar de gemeenschappen en gewesten. In de toelichting tot de bijzondere wet die deze staatshervorming regelt, staat te lezen: "Het Institutioneel akkoord over de zesde staatshervorming van 11 oktober 2011 heeft tot doel een efficiëntere Federale Staat en een grotere autonomie voor de deelstaten te bewerkstelligen". Ondanks de passage in de toelichting lijkt er wel een aantal moeilijke knopen in de staatsstructuur te zijn gelegd. In de commissie Mobiliteit en Openbare Werken kwam zo reeds een aantal geschillen tussen de Vlaamse en federale overheid aan bod, waaronder bijvoorbeeld de nascholing bij het rijbewijs categorieën C en C+E en de subcategorieën C1 en C1+E en categorie D. 1. Kan de minister een overzicht geven van alle juridische geschillen tussen federale en Vlaamse overheid binnen het beleidsdomein Mobiliteit en Openbare Werken die zich hebben gemanifesteerd sinds de inwerkingtreding van de zesde staatshervorming? Kan de minister deze oplijsten en nadere toelichting geven bij de verschillende geschillen? 2. Kan de minister meegeven welke geschillen reeds zijn uitgeklaard en wat de prognose is voor het uitklaren van de andere geschillen?

2 BEN WEYTS VLAAMS MINISTER VAN MOBILITEIT, OPENBARE WERKEN, VLAAMSE RAND, TOERISME EN DIERENWELZIJN ANTWOORD op vraag nr. 180 van 30 oktober 2015 van LORIN PARYS 1. Er zijn vijf juridische geschillen hangende voor de Raad van State, afdeling Bestuursrechtspraak, die allen aanhangig zijn gemaakt door de Belgische Staat tegen regelgeving van het Vlaamse Gewest De eerste drie geschillen hebben betrekking op de materie van de vestigingsvoorwaarden, die met uitzondering van de voorwaarden voor toegang tot gezondheidsberoepen en dienstverlenende intellectuele beroepen, in het kader van de Zesde Staatshervorming aan de gewesten werden overgedragen. Het vierde geschil heeft eveneens betrekking op de materie van de vestigingsvoorwaarden en heeft bovendien betrekking op de geregionaliseerde materies inzake de scholing en de examens die nodig zijn voor het besturen van voertuigen. Het laatste en vijfde geschil heeft betrekking op verschillende geregionaliseerde materies, waaronder: - de vestigingsvoorwaarden; - de regels met betrekking tot de bemanningsvoorschriften inzake de binnenvaart en de regels inzake de veiligheid van binnenschepen en binnenschepen die ook voor niet-internationale reizen op zee worden gebruikt; - de regelgeving inzake het plaatsen en de technische eisen, evenals de controle op de verkeerstekens; - het toezicht op de naleving van de technische federale voorschriften voor voertuigen met het oog op hun inverkeerstelling en de technische keuring van voertuigen die op de weg rijden; - de reglementering inzake de scholing en examens betreffende de kennis en de vaardigheid die nodig zijn voor het besturen van voertuigen van elke categorie; - de handhaving van geregionaliseerde inbreuken Hieronder worden de verschillende hangende procedures opgesomd en wordt nadere toelichting gegeven. I. Een beroep tot nietigverklaring en een vordering tot schorsing van het besluit van de secretaris-generaal van het departement Mobiliteit en Openbare Werken van 6 januari 2015 betreffende de aanwijzing van de leden van de examencommissie voor de beroepsbekwaamheid van veiligheidsadviseurs voor het vervoer van gevaarlijke goederen over de weg, per spoor of over de binnenwateren. De Belgische Staat is van oordeel dat het bestreden besluit de bevoegdheidsverdelende regels schendt omdat het de leden aanwijst van de examencommissie voor de beroepsbekwaamheid van veiligheidsadviseur voor het vervoer van gevaarlijke goederen, die ook verrichtingen kunnen stellen met betrekking tot de volgende twee federale bevoegdheidsdomeinen:

3 - het gevaarlijk vervoer per spoor; - het nucleair vervoer, het vervoer van explosieven en het vervoer van dierlijke stoffen die een gevaar vormen voor de bevolking over de weg en de binnenwateren. Dit standpunt wordt door het Vlaamse Gewest betwist omdat dit ingaat tegen de bijzondere wet van 6 januari 2014 m.b.t. de Zesde Staatshervorming die de gewesten voortaan bevoegd acht voor de vestigingsvoorwaarden, met uitzondering van de voorwaarden voor toegang tot gezondheidsberoepen en tot dienstverlenende intellectuele beroepen. In de toelichting bij het voorstel van de bijzondere wet wordt daarenboven benadrukt dat deze bevoegdheidsoverdracht inzonderheid geldt voor de toegang tot het beroep voor de begeleiding van het gevaarlijk en uitzonderlijk vervoer. Welnu, de bepalingen over de examencommissie behoren op tweeërlei wijze tot deze aangelegenheid: - vooreerst regelen ze de toegang tot het beroep van veiligheidsadviseur, nu niemand dit beroep mag uitoefenen zonder over een scholingscertificaat te beschikken dat wordt behaald na het krijgen van een scholing en het slagen voor overeenstemmend examen; - daarnaast betreft het een voorwaarde tot het uitoefenen van een economische activiteit voor ondernemingen die gevaarlijke goederen over de weg, per spoor of over de binnenwateren vervoeren, nu elke onderneming die dergelijke goederen vervoert, moet beschikken over één of meerdere veiligheidsadviseurs die beschikken over een scholingscertificaat. Het besluit moet dan ook worden gekwalificeerd als behorende tot de gewestelijke aangelegenheid inzake de vestigingsvoorwaarden. II. Een beroep tot nietigverklaring en een vordering tot schorsing van het besluit van de Vlaamse minister van Mobiliteit, Openbare Werken, Vlaamse Rand, Toerisme en Dierenwelzijn van 6 januari 2015 betreffende de aanwijzing van de voorzitter van de examencommissie voor de beroepsbekwaamheid van veiligheidsadviseurs voor het vervoer van gevaarlijke goederen over de weg, per spoor of over de binnenwateren. Ook in deze procedure betwist de Belgische Staat dat het bestreden besluit en zijn bepalingen behoren tot de gewestelijke bevoegdheid inzake de toegang tot het beroep voor de begeleiding van het gevaarlijk en uitzonderlijk vervoer. Gezien het besluit de aanwijzing van de voorzitter van de examencommissie voor de beroepsbekwaamheid regelt, is het Vlaamse Gewest ook hier van oordeel dat deze bepalingen behoren tot de toegang tot het beroep. III. Een beroep tot nietigverklaring en een vordering tot schorsing van het besluit van de Vlaamse minister van Mobiliteit, Openbare Werken, Vlaamse Rand, Toerisme en Dierenwelzijn van 6 januari 2015 betreffende de aanwijzing van de voorzitter van de examencommissie voor de opleiding van bestuurders van transporteenheden die andere gevaarlijke goederen dan radioactieve stoffen over de weg vervoeren. 3

4 De Belgische Staat betwist wederom dat het bestreden besluit en zijn bepalingen behoren tot de gewestelijke bevoegdheid inzake de toegang tot het beroep voor de begeleiding van het gevaarlijk en uitzonderlijk vervoer. Hier regelt het besluit de aanwijzing van de leden van de examencommissie voor de opleiding van bestuurders voor het vervoer van gevaarlijke goederen over de weg voor de andere klassen dan klasse 1. Het Vlaamse Gewest is van oordeel dat deze bepalingen de toegang tot het beroep van deze bestuurders regelen omdat niemand dit beroep mag uitoefenen zonder over een scholingscertificaat te beschikken dat behaald wordt na het krijgen van een scholing en het slagen voor het overeenstemmend examen. IV. Een beroep tot nietigverklaring van het besluit van de Vlaamse minister van Mobiliteit, Openbare Werken, Vlaamse Rand, Toerisme en Dierenwelzijn van 2 maart 2015 tot bepaling van de betalingswijze van de retributies, bepaald in het koninklijk besluit van 23 maart 1998 betreffende het rijbewijs en het koninklijk besluit van 11 mei 2004 betreffende de voorwaarden voor erkenning van scholen voor het besturen van motorvoertuigen. Het bestreden besluit voorziet onder meer in een uitvoeringsmaatregel van het koninklijk besluit van 23 maart 1998 betreffende het rijbewijs dat bepaalt dat de Vlaamse minister de betalingswijze van een retributie bepaalt voor het verzoekschrift aan de beroepscommissie. Ook een professionele bestuurder die tweemaal niet slaagt voor zijn of haar examen basiskwalificatie in de zin van het koninklijk besluit van 4 mei 2007 betreffende het rijbewijs, de vakbekwaamheid en de nascholing van bestuurders van voertuigen van de categorieën C1, C1+E, C, C+E, D1, D1+E, D, D+E, kan beroep instellen bij de beroepscommissie zoals bepaald in het koninklijk besluit betreffende het rijbewijs. De Belgische Staat is van oordeel dat de federale overheid bevoegd is gebleven voor de regels inzake het examen basiskwalificatie en de nascholing betreffende de vakbekwaamheid van professionele bestuurders van bepaalde voor goederen en personenvervoer over de weg bestemde voertuigen omdat deze reglementering geen betrekking zou hebben op de geregionaliseerde vestigingsvoorwaarden. Het Vlaamse Gewest is daarentegen van oordeel dat deze reglementering wel degelijk bevoegdheidsrechtelijk moeten worden gekwalificeerd als behorende tot de gewestelijke aangelegenheid inzake de vestigingsvoorwaarden. Immers, professionele bestuurders van bepaalde voor goederen en personenvervoer over de weg bestemde voertuigen, worden verplicht om een getuigschrift vakbekwaamheid te behalen en te behouden om hun professionele activiteiten te kunnen aanvatten en verder uit te oefenen. Aldus regelt het koninklijk besluit van 4 mei 2007 wel degelijk vestigingsvoorwaarden in de zin van artikel 6, 1, VI, 6 van de bijzondere wet. V. Een beroep tot gedeeltelijke nietigverklaring van het besluit van de Vlaamse Regering van 10 juli 2015 tot wijziging van regelgeving met betrekking tot het mobiliteitsbeleid, de openbare werken en het vervoer en het verkeersveiligheidsbeleid, wat betreft bevoegdheden, overgedragen in het kader van de zesde staatshervorming. 4

5 Mijn kabinet en administratie kregen respectievelijk op 28 oktober en 9 november laatstleden officieus, via de raadslieden van de Belgische Staat, kennis van het verzoekschrift tot nietigverklaring van het besluit van de Vlaamse Regering van 10 juli Het Vlaamse Gewest werd derhalve nog niet officieel in kennis gebracht door de griffie van de Raad van State, waardoor de termijn om te antwoorden nog niet is gestart. Momenteel onderwerpt mijn administratie samen met de raadsman voor het Vlaamse Gewest het verzoekschrift aan een onderzoek. 2. Alle vijf de geschillen zijn nog hangende In de eerste drie procedures, heeft de auditeur bij de Raad van State op 7 juli 2015 verslag uitgebracht betreffende de vordering tot schorsing. De auditeur oordeelt telkens dat de Belgische Staat niet aantoont dat zij in een toestand van onherroepelijke schadelijke gevolgen wordt gebracht die de spoedeisendheid van de vorderingen tot schorsing verantwoorden, en besluit dat deze moeten worden verworpen. De Raad van State heeft de auditeur gevolgd en heeft de drie vorderingen tot schorsing verworpen met drie arresten van 10 november Het is nu afwachten of de Belgische Staat zal beslissen de drie vernietigingsprocedures bij de Raad van State verder te zetten In de vierde procedure wordt het verslag van de auditeur bij de Raad van State afgewacht In de vijfde procedure moet het verzoekschrift nog officieel ter kennis worden gebracht aan het Vlaamse Gewest. 5