Veiligheid & cultuur vanuit luchtvaartperspectief

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Veiligheid & cultuur vanuit luchtvaartperspectief"

Transcriptie

1 Veiligheid & cultuur vanuit luchtvaartperspectief Marijn Giesberts en Gerben van Baren Luchtvaartveiligheidspecialisten Nationaal Lucht- en Ruimtevaartlaboratorium (NLR)

2 NLR - Introductie NLR is het nationale kenniscentrum voor de luchten ruimtevaart, met als doel de luchtvaartsector op alle fronten te ondersteunen: bij de introductie van nieuwe innovatieve - kennis en systemen bij het managen en verbeteren van prestaties, inclusief veiligheid

3 Outline Luchtvaartveiligheid komt van ver Hoe wordt er aan veiligheid gewerkt in de luchtvaart? Mens, veiligheid en cultuur Nut en noodzaak van transparantie Medische veiligheid? NLR Air Transport Safety Institute

4 Aviation wisdom Edward A. Murphy Aerospace Engineer! 4

5 Luchtvaartveiligheid komt van ver.. LZ139 Hindenburg 6 mei 1937 Lakehurst (USA) KLM 4805 PANAM 1736 Tenerife (Spanje) 27 maart 1977 NLR Air Transport Safety Institute

6 These days are gone.. NLR Air Transport Safety Institute

7 NLR Air Transport Safety Institute

8 Hoe is veiligheid in luchtvaart georganiseerd? Sterk regelgevend kader Wetgeving op basis van cumulatieve wijsheid Wetgeving die eisen geeft voor Ontwerp Certificatie (controle op het ontwerp) Operatie Bevoegdheden en brevetten Opzetten van Veiligheid Management Systeem Incidenten en ongevallen rapportage Accommoderen van onafhankelijk onderzoek met bescherming van bronnen Inspecties en controles Daarnaast hebben (vak)organisaties eigen regels die vaak verder gaan dan de wettelijke verplichtingen. NLR Air Transport Safety Institute

9 Veel aandacht voor de menselijke factor

10 Geen rocket science! 10

11 Veilige cultuur 11

12 Veel aandacht voor cultuur Belangrijke kenmerken van safety culture: Positieve betrokkenheid Bewustzijn van risico s en (onbekende) gevaren Gedrag gericht op het borgen/verbeteren van veiligheid; Bereidheid tot aanpassen Bereidheid tot communicatie Blijven reflecteren en evalueren NLR Air Transport Safety Institute

13 Borgen van veiligheid Werkt het opstellen van veel regels echt goed? 50% van de ongevallen is er sprake van noncompliance Waarom afwijken van regels? Karakter: wolven en schapen Werkmotivatie Bedrijfsmentaliteit m.b.t. veiligheid Slechte regels / procedures NLR Air Transport Safety Institute

14 Maatregelen Menselijke fout Risicovol gedrag Onbezonnen gedrag Vergissing, vergeten, verkeerde keuze Vangnetten: Procedure Proces Training Ontwerp Omgeving Gebaseerd op keuze: risico word aanvaardbaar geacht Vangnetten: Goed gedrag stimuleren Beloning risicovol gedrag wegnemen Bewustzijn verbeteren Bewust onverantwoord risico nemen Vangnet: Safety Culture Adviseren Coaching Straffen Bron o.a. P. Hudson NLR Air Transport Safety Institute

15 Transparantie the silver bullet? Transparantie belangrijk voor professionals: duidelijkheid over wie verantwoordelijk is; accountable manager & safety manager hoog in de organisatie vertrouwen creëren in elkaars vakmanschap duidelijke regels waaraan voldaan moet zijn Standaardisatie Maar: NLR Air Transport Safety Institute

16 Transparantie heeft grenzen Veiligheidscultuur nodig, Leren i.p.v. straffen Just culture Maatregelen op juiste niveau in organisatie Bescherm de frontliner Transparantie gedoseerd gebruiken Maak de transparantie niet kapot met repressief beleid (tenzij in geval van grove nalatigheid) NLR Air Transport Safety Institute

17 Belangrijke voorwaarden Inzicht in doel dat men wil bereiken Welke doel wil men met safety bereiken? Hoe zou de ideale situatie er uit zien? Is (extra) verandering (nog) noodzakelijk? Is er inzicht in de meest noodzakelijke aandachtspunten? Wat kan de luchtvaart bieden? NLR Air Transport Safety Institute

18 Benodigde ingrediënten voor succesvol veiligheidsmanagement Inzicht in de risico s Doelstellingen vastleggen Inzicht nodig in de cultuur Professionele staffunctie voor veiligheidsmanagement NLR Air Transport Safety Institute

19 Belangrijke lessen Voor succesvol verbeteren van de safety culture: Betrokkenheid en steun benodigd op alle niveau s, vooral: vakbonden, managers en top management Managers moeten het er mee eens zijn dat zij ook verantwoordelijkheid moeten nemen Personeelszaken / Human resources moeten betrokken zijn Evaluatieproces en terugkoppeling moet bij aanvang bekend zijn NLR Air Transport Safety Institute

20 Medische veiligheid: beeld anno 2013 Veiligheid is belangrijk, maar niet overal hoogste prio Verschillen tussen ziekenhuizen en tussen afdelingen Uitdagingen: Complexiteit Management support en voldoende middelen Afhankelijkheid van beoordeling door superieuren Lange diensten / werkdruk Communicatie Standaardisatie Beperkte kennis van : Wat de risico s en ongevallenratio's zijn Waar de zwaartepunten liggen Welke oorzaken ten grondslag liggen aan afwijkende situaties Integraal veiligheidsmanagement 20

21 Lot of colors do not make a Mona Lisa NLR Air Transport Safety Institute

22 Toekomst NLR Air Transport Safety Institute

23 If you think safety is expensive: try an accident Dank u wel NLR Air Transport Safety Institute

OPERATIONELE VEERKRACHT VOOR VEILIGHEID (TORC) NVVK Congres 2017 Dolf van der Beek en Johan van der Vorm

OPERATIONELE VEERKRACHT VOOR VEILIGHEID (TORC) NVVK Congres 2017 Dolf van der Beek en Johan van der Vorm OPERATIONELE VEERKRACHT VOOR VEILIGHEID (TORC) NVVK Congres 2017 Dolf van der Beek en Johan van der Vorm INHOUD Operationele veerkracht Betekenis voor flexibele veiligheid Serious gaming voor veerkracht

Nadere informatie

Veiligheid. Het vak leren van Professionals..

Veiligheid. Het vak leren van Professionals.. Marius van der Valk Veiligheid Gebods / Verbodsborden / Nooduitgangen Persoonlijke beschermings middelen Last Minute Risico Analyse (Mammoet Minute) Uw eigen GEDRAG, Uw eigen VERANTWOORDELIJKHEID Veiligheid

Nadere informatie

Inspectie voor de Gezondheidszorg. Risico s. Best Practices Kwaliteitshandboek. Common Sense

Inspectie voor de Gezondheidszorg. Risico s. Best Practices Kwaliteitshandboek. Common Sense Risico s Inspectie voor de Gezondheidszorg Best Practices Kwaliteitshandboek Common Sense Benno Baksteen b.baksteen@adviescollege-degas.nl www.adviescollege-degas.nl Denkers & Doeners 8 december 1903 the

Nadere informatie

Resilience Kennis & Kunde

Resilience Kennis & Kunde Resilience Kennis & Kunde Doen Voorvallen Regels & Procedures Denken Benno Baksteen b.baksteen@adviescollege-degas.nl www.adviescollege-degas.nl Denkers & Doeners 9 december 1903 the only thing he ever

Nadere informatie

David de Bruijn Ron Koppes

David de Bruijn Ron Koppes David de Bruijn Ron Koppes Workshopagenda Introductie van het onderwerp Inspectie & Handhaving De Carrousel verkennen van het onderwerp De Meetlat vorm je mening De Terugkoppeling Inspectie & Handhaving

Nadere informatie

Klik om de ondertitelstijl van het model te bewerken

Klik om de ondertitelstijl van het model te bewerken 1 Zorgelijke trend! Ook afgelopen jaar meer dan 1.000 interne branden! 2 Intern risico bewustzijn 3 Veiligheidscultuur. 4 Organisatiecultuur is HOT! 5 Feiten rond cultuur (Edgar Schein) Cultuur gestold

Nadere informatie

Certificering NDT personeel Aerospace industrie

Certificering NDT personeel Aerospace industrie Certificering NDT personeel Aerospace industrie en de rol die de NANDT Board hierbij vervult Pieter Troost (Review Board) 13/11/2018 1 Onderwerpen Introductie kwalificatie en certificatie van NDT personeel

Nadere informatie

DisclosureSlide Disclosureslide

DisclosureSlide Disclosureslide Stichting Trainingen Infectie Preventie DisclosureSlide Disclosureslide (potentiële) belangenverstrengeling Geen Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld

Nadere informatie

REGELS ZIJN REGELS. Jeroen Minkema. 19 januari 2017

REGELS ZIJN REGELS. Jeroen Minkema. 19 januari 2017 REGELS ZIJN REGELS Jeroen Minkema 19 januari 2017 2 INTRODUCTIE Jeroen Minkema Veiligheidskundige en stralingsdeskundige Vanaf 1993 werkzaam bij de Nuclear Research and Consultancy Group (NRG) Interesses

Nadere informatie

Safety Leadership. veiligheid als de meest krachtige impuls voor cultuurverandering. HRO leiderschap conferentie 7 april 2019

Safety Leadership. veiligheid als de meest krachtige impuls voor cultuurverandering. HRO leiderschap conferentie 7 april 2019 Safety Leadership veiligheid als de meest krachtige impuls voor cultuurverandering HRO leiderschap conferentie 7 april 2019 Wat komt aan bod? Voorstellen & vragen / behoeftes Wat doet Alfabeeld veiligheid

Nadere informatie

proces veiligheidsindicatoren in de wetenschappelijke literatuur relatie tussen indicatoren & veiligheidskundige modellen, theorieën

proces veiligheidsindicatoren in de wetenschappelijke literatuur relatie tussen indicatoren & veiligheidskundige modellen, theorieën proces veiligheidsindicatoren in de wetenschappelijke literatuur relatie tussen indicatoren & veiligheidskundige modellen, theorieën Paul Swuste sectie Veiligheidskunde Technische Universiteit Delft de

Nadere informatie

Page 1 / 7. Belgisch veiligheidsbeleid voor de burgerluchtvaart

Page 1 / 7. Belgisch veiligheidsbeleid voor de burgerluchtvaart Page 1 / 7 Belgisch veiligheidsbeleid voor de burgerluchtvaart 08/10/2012 Page 2 / 7 BESLUIT VAN DE DIRECTEUR-GENERAAL Ons kenmerk : Brussel de LA/DG/2012-535 Rev. 03 08/10/2012 Betreft: Belgisch veiligheidsbeleid

Nadere informatie

De spectaculaire daling van de ongevallenfrequentie begin zestiger jaren is deels een gevolg van betere greep op de techniek, maar vooral van de

De spectaculaire daling van de ongevallenfrequentie begin zestiger jaren is deels een gevolg van betere greep op de techniek, maar vooral van de Samen sterk voor preventie is een uitstekend begin. Maar als de grenzen waarbinnen veilig gewerkt kan worden eenmaal zijn getrokken staat de volgende fase voor de deur. De integratie van veiligheid in

Nadere informatie

Willen leiders leren van incidenten?

Willen leiders leren van incidenten? Willen leiders leren van incidenten? Een voorbeeld uit de praktijk van Schiphol Robert van den Bergh 7 februari 2019 1 Wat wil ik met jullie delen? Schiphol werkt langs meerdere lijnen aan een proactieve

Nadere informatie

DUBBELE VEILIGHEIDSDRIEHOEK

DUBBELE VEILIGHEIDSDRIEHOEK DUBBELE VEILIGHEIDSDRIEHOEK NVVK CONGRES 2019 Yvonne Langen IMPLEMENTATIE VEILIGHEIDSPROGRAMMA 1. Bewustwording: waarom veranderen, wat is de visie? 2. Voorbereiding: gap-analyse, wat moet er veranderd

Nadere informatie

Wat gebeurt er met de conclusies en aanbevelingen van ongevallenonderzoek. Hans van Ruler 14 oktober 2013

Wat gebeurt er met de conclusies en aanbevelingen van ongevallenonderzoek. Hans van Ruler 14 oktober 2013 Wat gebeurt er met de conclusies en aanbevelingen van ongevallenonderzoek Hans van Ruler 14 oktober 2013 Programma Introductie OVV Wettelijk kader aanbevelingen Over aanbevelingen Proces Twee voorbeelden

Nadere informatie

Een directeur wil geen coach?

Een directeur wil geen coach? auteur: Loes Bon MCM MScBA MS Een directeur heeft grote invloed op het bedrijf en krijgt in die functie vaak gebrekkig feedback. Steeds vaker bieden directeuren hun leidinggevenden een coach aan. Dat is

Nadere informatie

LEAN HANDLEIDING Continu verbeteren

LEAN HANDLEIDING Continu verbeteren LEAN HANDLEIDING Continu verbeteren Ontdek de kracht van de oorzaak-gevolg analyse en creëer uit ongewenste gebeurtenissen nieuwe kansen & mogelijkheden. Versie 3.00-2019 E-mail: info@leansixsigmatools.nl

Nadere informatie

VEILIG Hennie Holtman 1 december 2015

VEILIG Hennie Holtman 1 december 2015 Hennie Holtman 1 december Structuur en filosofie Safety Maturity Tool Mindware: 7 onderwerpen, 20 stellingen Niveau stelling Stelling 1.A.1 Rol van het management t.a.v. veiligheid Kies de best passende

Nadere informatie

Handleiding Veiligheidsrondes

Handleiding Veiligheidsrondes Utrecht, maart 2006 Handleiding Veiligheidsrondes Project Veiligheidsmanagement Bouwen aan Veiligheid in de Zorg Auteurs: drs. I. van der Veeken, drs B. Heemskerk, E. Nap Inleiding Niet alleen de Raad

Nadere informatie

Om veiligheid te bereiken moet je inspanningen leveren

Om veiligheid te bereiken moet je inspanningen leveren Om veiligheid te bereiken moet je inspanningen leveren Hoe beïnvloed je een veiligheidscultuur? Marco Kuijsten MSHE Hoofd Safety Nederlandse Spoorwegen Vloot Vervoer Poort Onderhoud & Revisie voor NS (90%)

Nadere informatie

Programma. Aandacht voor afhankelijkheden. Bouwen aan Buitengewone Bedrijfsprestaties: Wie B zegt moet A doen

Programma. Aandacht voor afhankelijkheden. Bouwen aan Buitengewone Bedrijfsprestaties: Wie B zegt moet A doen Programma Aandacht voor afhankelijkheden Bouwen aan Buitengewone Bedrijfsprestaties: Wie B zegt moet A doen Plenair ochtendprogramma 09.00Welkom Plenair ochtendprogramma 09.00Welkom, nut en noodzaak van

Nadere informatie

Succes factoren voor de implementatie van de Nul Ongevallen Visie

Succes factoren voor de implementatie van de Nul Ongevallen Visie 0 Succes factoren voor de implementatie van de Nul Ongevallen Visie Gerard Zwetsloot, Robert Bezemer 1 Europees onderzoeksproject (7 landen) Centrale vraag: Wat zijn de succes factoren (en goede praktijken)

Nadere informatie

High Reliability Organization HRO. dr. ir. Martin van Staveren MBA adviseur

High Reliability Organization HRO. dr. ir. Martin van Staveren MBA adviseur High Reliability Organization HRO dr. ir. Martin van Staveren MBA adviseur Aanleiding: een recensie High Reliablity Organizations WELKOM NORMAL ACCIDENT THEORY Charles Perrow: Accidents are Normal High

Nadere informatie

HRO conferentie 2014 Keynote Wil Ernes. HRO Academy Nederland

HRO conferentie 2014 Keynote Wil Ernes. HRO Academy Nederland Hearts & Minds model: 5 veiligheidsniveaus 4. Proactief We blijven pro-actief aan problemen werken die we nog steeds tegenkomen 5. Generatief Werken aan High Reliability is een vast onderdeel van ons primaire

Nadere informatie

S S r r. o v. o S. S m.v n. n o m p.m o S m mens enwerk p S mens enwerk

S S r r. o v. o S. S m.v n. n o m p.m o S m mens enwerk p S mens enwerk FAVV Ruud Buyl, L&D Manager Wat we vandaag willen delen hoe het begon, de moeilijkheden met het duidelijk krijgen wat we willen, het traject & onze aanpak, de successen, de failures en de lessen die wij

Nadere informatie

RIE als prestatieverhogend instrument. Workshop Arbocongres 2 juni 2016 Jolanda Willems Maaikelien Wijma

RIE als prestatieverhogend instrument. Workshop Arbocongres 2 juni 2016 Jolanda Willems Maaikelien Wijma RIE als prestatieverhogend instrument Workshop Arbocongres 2 juni 2016 Jolanda Willems Maaikelien Wijma Opening Hoe tevreden ben jij over de RI&E in jouw organisatie Geef een cijfer van 1 tot 10 en licht

Nadere informatie

Handleiding Veiligheidsrondes

Handleiding Veiligheidsrondes Utrecht, maart 2006 Handleiding Veiligheidsrondes Project Veiligheidsmanagement Bouwen aan Veiligheid in de Zorg Auteurs: drs. I. van der Veeken, drs B. Heemskerk, E. Nap Inleiding Niet alleen de Raad

Nadere informatie

Proces Evenementenadvisering. Jaap Adema Operationeel expert evenementen/voetbal District Groningen

Proces Evenementenadvisering. Jaap Adema Operationeel expert evenementen/voetbal District Groningen Proces Evenementenadvisering Jaap Adema Operationeel expert evenementen/voetbal District Groningen Wat doen wij? Positie binnen evenementen proc. Meegeven richting Organisatie Terreur en evenementen Inleiding

Nadere informatie

DCMR/TNO onderzoek: Quick Scan Veiligheidscultuur bij 19 Brzo bedrijven in het Rijnmond gebied

DCMR/TNO onderzoek: Quick Scan Veiligheidscultuur bij 19 Brzo bedrijven in het Rijnmond gebied DCMR/TNO onderzoek: Quick Scan Veiligheidscultuur bij 19 Brzo bedrijven in het Rijnmond gebied Ing. Johan van Middelaar (Prof. Dr. Gerard Zwetsloot) NVVK congres Papendal, sessie #23 14 maart 2019 Agenda

Nadere informatie

Hoe verbetert u uw veiligheidscultuur?

Hoe verbetert u uw veiligheidscultuur? Hoe verbetert u uw veiligheidscultuur? Professor dr. Gerard I.J.M. Zwetsloot GERARD ZWETSLOOT RESEARCH & CONSULTANCY FOR A HEALTHY, SAFE AND RESPONSIBLE BUSINESS Even voorstellen Directeur Gerard Zwetsloot

Nadere informatie

Door: N. Damen Oproep crowdfunding

Door: N. Damen Oproep crowdfunding 05Intro_THE 04Credit_ In Nederland kent de gezondheidszorg jaarlijks zo n 1000 vermijdbare sterfgevallen. In de luchtvaart ligt dit aantal op slechts ongeveer 500, wereldwijd. De veiligheid lijkt bij de

Nadere informatie

Is systeemgericht toezicht voor een bedrijf van belang? Presentatie BZW Masterclass Veiligheid. Moerdijk, 30 Juni 2011

Is systeemgericht toezicht voor een bedrijf van belang? Presentatie BZW Masterclass Veiligheid. Moerdijk, 30 Juni 2011 Is systeemgericht toezicht voor een bedrijf van belang? Presentatie BZW Masterclass Veiligheid Moerdijk, 30 Juni 2011 Annemarie van der Rest Manager Health, Safety and Environmental Affairs Shell Nederland

Nadere informatie

Sense of Urgency Procesveiligheid. Lessen uit verleden IR. THEO OLIJVE, MANAGING DIRECTOR ODFJELL TERMINAL (ROTTERDAM) B.V.

Sense of Urgency Procesveiligheid. Lessen uit verleden IR. THEO OLIJVE, MANAGING DIRECTOR ODFJELL TERMINAL (ROTTERDAM) B.V. Sense of Urgency Procesveiligheid Lessen uit verleden IR. THEO OLIJVE, MANAGING DIRECTOR ODFJELL TERMINAL (ROTTERDAM) B.V. 1 ENKELE LESSEN UIT VERLEDEN 1974 Flixborough Chemical Plant 1984 Bhopal incident

Nadere informatie

Air Operations Regulation

Air Operations Regulation Air Operations Regulation Regulation 965/2012 Leonard Boer Senior beleidsmedewerker DGB - Directie Luchtvaart Voorstellen Leonard Boer Senior-beleidsmedewerker Ministerie van Infrastructuur en Milieu Afdeling

Nadere informatie

Centrum voor Jeugd en Gezin. Bouwstenen voor de groei

Centrum voor Jeugd en Gezin. Bouwstenen voor de groei Centrum voor Jeugd en Gezin Bouwstenen voor de groei Moduleaanbod Stade Advies Centrum voor Jeugd en Gezin; Bouwstenen voor de groei Hoe organiseert u het CJG? Plan en Ontwikkelmodulen: Module Verkenning

Nadere informatie

Welkom. Vooraf. Bekend? 18 november. Ongevalsonderzoek discussieavond AUB..

Welkom. Vooraf. Bekend? 18 november. Ongevalsonderzoek discussieavond AUB.. Welkom 18 november Ongevalsonderzoek discussieavond Vooraf AUB.. Bekend? 2 1 Introductie Ron Bours Boursconsulting.bv Programma Ongevalsonderzoek Introductie Proces Analyse methoden Methodes Verbeteringen

Nadere informatie

De sterkste schakel: de mens of de procedure? David Passenier Organisatiewetenschap VU Amsterdam

De sterkste schakel: de mens of de procedure? David Passenier Organisatiewetenschap VU Amsterdam De sterkste schakel: de mens of de procedure? David Passenier Organisatiewetenschap VU Amsterdam 1 Overzicht Dilemma: improvisatie of standaardisatie? Benadering organisatiewetenschap Verkennende studie

Nadere informatie

Ethiek en management-systematiek

Ethiek en management-systematiek Responsible Care Deze presentatie wat is Responsible Care (Global Charter) Relatie met operationele veiligheid In de chemie VCA en VCO Enkel k l aanbevelingen Bert Zandvoort Coordinator Masterclass Veiligheid

Nadere informatie

Kan (veiligheids-)cultuur ons helpen grote ongevallen te begrijpen?

Kan (veiligheids-)cultuur ons helpen grote ongevallen te begrijpen? Kan (veiligheids-)cultuur ons helpen grote ongevallen te begrijpen? Bijeenkomst ContactGroep Chemie, 23-01-2014 Frank Guldenmund, Safety & Security Science Group, Technische Universiteit Delft 1 Overzicht

Nadere informatie

Workshop verantwoordelijkheid Just Culture Symposium 8 maart 2013 HUFAG & VNV

Workshop verantwoordelijkheid Just Culture Symposium 8 maart 2013 HUFAG & VNV Workshop verantwoordelijkheid Just Culture Symposium 8 maart 2013 HUFAG & VNV Inleiding Bij de invoering van een Just Culture in een organisatie spelen verschillende aspecten een rol. De workshops die

Nadere informatie

Kennisbijeenkomst Veiligheid

Kennisbijeenkomst Veiligheid Kennisbijeenkomst Veiligheid Veilig, veiliger, veiligst Sector Veiligheid in de Luchtvaart Ties van Zanten Hoofd Afdeling Luchtvaartveiligheid Directie Luchtvaart en Maritiem 8 december 2018 Internationale

Nadere informatie

Copyright by Katoen Natie en by Dicky voor de illustraties. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van

Copyright by Katoen Natie en by Dicky voor de illustraties. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van The Safety Bible Copyright by Katoen Natie en by Dicky voor de illustraties. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke

Nadere informatie

Persoonlijke coaching. 19 maart 2009. Welkom!

Persoonlijke coaching. 19 maart 2009. Welkom! Persoonlijke coaching als leervorm 19 maart 2009 Welkom! Ik wil, ik weet, ik kan... en toch doe ik het niet! 19 maart 2009 Welkom! Prestaties bekeken Prestatie = Potentieel - interferentie Ik als coach:

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2012 2013 31 936 Luchtvaartbeleid Nr. 117 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN INFRASTRUCTUUR EN MILIEU Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Nadere informatie

Van incident naar beleid

Van incident naar beleid Van incident naar beleid Roger Versluis Directeur Fleet & Logistics SITA Nederland 23-05-2012 Inhoud Aanleiding Veiligheid in Nederland Project Veilig Rijden Veiligheidssessies Invloeden op veilig rijden

Nadere informatie

autonoom varende schepen, op afstand bewaakte of bestuurde schepen, onbemand varende schepen

autonoom varende schepen, op afstand bewaakte of bestuurde schepen, onbemand varende schepen Visie KVNR op autonoom varende schepen, op afstand bewaakte of bestuurde schepen, onbemand varende schepen Introductie KVNR Collectieve belangenbehartiging van: meer dan 400 Nederlandse reders en scheepsbeheerders

Nadere informatie

Workshop: Het gesprek over regels volgen op gang krijgen.

Workshop: Het gesprek over regels volgen op gang krijgen. Workshop: Het gesprek over regels volgen op gang krijgen. De dia s en de gevoerde discussies (niet compleet) John Vollenbroek Human Error Consultancy 1. Bijdragen dat menselijke feilbaarheden geen onbedoelde

Nadere informatie

Enkele klanten. Copyright 2012 IP Bank BV

Enkele klanten. Copyright 2012 IP Bank BV CGE Risk Management Solutions B.V. 1 Methods & Training Research Building concepts 2 Software Standard tools Industry leading 3 4 Development Projects Capturing industry expertise Partners Training Consultancy

Nadere informatie

Bedrijfsprofiel. Constant Jurgens

Bedrijfsprofiel. Constant Jurgens Bedrijfsprofiel Het succes van een bedrijf wordt gecreëerd door de mensen die er werken. Hun ideeën, motivatie en vaardigheden, hun normen en waarden, maar ook hun persoonlijkheden zijn de belangrijkste

Nadere informatie

De grote verbeter-uitdaging

De grote verbeter-uitdaging Lean Management Teachers De grote verbeter-uitdaging Hoeveel beter kan het verbeteren? Emiel van Est 1 Introductie Kun je deze zin met maximaal 10 woorden afmaken? Het zou geweldig zijn als wij bij de

Nadere informatie

Het 9-indicatorenmodel

Het 9-indicatorenmodel Inleiding Kennis is vanzelfsprekend noodzakelijk om een organisatie succesvol te maken. Toch is er ook veel kennis die minder bijdraagt aan de strategie. Als u wilt bepalen welke kennis wel en niet noodzakelijk

Nadere informatie

Di t is mijn missie in mijn advies- en trainingswerk en die van mijn collega s. Ik hoop dat u na afloop van het symposium ook overtuigd bent.

Di t is mijn missie in mijn advies- en trainingswerk en die van mijn collega s. Ik hoop dat u na afloop van het symposium ook overtuigd bent. Even voorstellen 1 Di t is mijn missie in mijn advies- en trainingswerk en die van mijn collega s. Ik hoop dat u na afloop van het symposium ook overtuigd bent. 2 Dit zijn de onderwerpen die ik met u wil

Nadere informatie

Kansrijk Innoveren doe je zo

Kansrijk Innoveren doe je zo Kansrijk Innoveren doe je zo Frans Jonkman Gerard Berendsen 27 september 2011 Blad 1 Technology development idea concept vision Successful market introduction and new business dream Marketing brainwave

Nadere informatie

In 10 stappen naar een managementsysteem

In 10 stappen naar een managementsysteem In 10 stappen naar een managementsysteem Luc Bortels Publisher HSE 9/2/2017 Luc Bortels Publisher Health, Safety & Environment bij Wolters Kluwer meer dan 25 jaar ervaring in het opzetten van systemen

Nadere informatie

Veiligheidscultuur brandweer

Veiligheidscultuur brandweer Veiligheidscultuur brandweer in samenwerking met: Chretien Sarton, KplusV Organisatieadvies Renz Davits, A+O Fonds Gemeenten In opdracht en met medewerking van: 2 Hoeveel ernstige ongevallen vinden er

Nadere informatie

Veiligheidsmanagement in Rivierduinen

Veiligheidsmanagement in Rivierduinen Veiligheidsmanagement in Rivierduinen Op zoek naar een balans tussen beheersen en toevertrouwen Bart Bruins, klinisch psycholoog/bestuursadviseur Kennisdag risicoanalyse in de GGZ/ 20 juni 2011 Utrecht,

Nadere informatie

Veiligheidsvisie. 1. Inleiding

Veiligheidsvisie. 1. Inleiding Veiligheidsvisie 1. Inleiding Bij GGZ WNB vinden wij het van belang om onze visie op veiligheid en de uitgangspunten die wij hanteren te delen. De veiligheidsvisie is opgesteld onder verantwoordelijkheid

Nadere informatie

Vermoeidheidsmanagement op de OK

Vermoeidheidsmanagement op de OK Vermoeidheidsmanagement op de OK #dagcoordinatoren INTERGO bv I www.intergo.nl Pausdam 2 E info@intergo.nl 3512 HN UTRECHT T +31 30 677 87 00 Introductie Gert-Jan Kamps Human Factors Engineer Menselijk

Nadere informatie

Trade Compliance: Een last of een kans? VLM Workshop 18-11-2014

Trade Compliance: Een last of een kans? VLM Workshop 18-11-2014 Trade Compliance: Een last of een kans? VLM Workshop 18-11-2014 Agenda Opening Introductie Doel van de bijeenkomst Netwerk Trade Compliance Wat is Trade Compliance? Uitdagingen voor Trade Compliance Innovaties

Nadere informatie

Alignment : van behoefte bepalen tot uitfaseren

Alignment : van behoefte bepalen tot uitfaseren Alignment : van behoefte bepalen tot uitfaseren Daniëlla Jansen (DPO) Robert van Grunsven (CMS) Alex Roovers (LR) 12-3-2014 Inhoud presentatie Alex Roovers Alignment vanuit het perspectief van structuren,

Nadere informatie

Een manier van kostenbeheersing van onderhoud van de Apache helikopter

Een manier van kostenbeheersing van onderhoud van de Apache helikopter Een manier van kostenbeheersing van onderhoud van de Apache helikopter Carla Andela National Aerospace Laboratory NLR Collaborative Engineering Systems department Aerospace Vehicles Division AMC seminar

Nadere informatie

ExxonMobil SHE beleid

ExxonMobil SHE beleid ExxonMobil SHE beleid Samen werken aan Veiligheid Contractors én eigen personeel VOMI Themamiddag Veiligheid Focus op Veiligheid! Delta hotel, Vlaardingen, 12 oktober 2010 Ton Jeen, Environmental Advisor

Nadere informatie

NCA DEVELOPMENT MENTORING

NCA DEVELOPMENT MENTORING NCA DEVELOPMENT MENTORING Een nieuwe kijk op mentoring Ontwikkelingsmentoring biedt iedereen de kans om zijn persoonlijke levensverhaal te schrijven en om meester te worden van zijn eigen leven en keuzes.

Nadere informatie

Compliance: is dat de bedoeling? Workshop: Van controle naar vertrouwen

Compliance: is dat de bedoeling? Workshop: Van controle naar vertrouwen Compliance: is dat de bedoeling? Workshop: Van controle naar vertrouwen Compliance de theorie Compliance is het zodanig inrichten van de structuur, systemen en cultuur van een zorgorganisatie dat wordt

Nadere informatie

Succesvol leidinggeven aan talent. Succesvol leidinggeven aan talent. Vraag. Korte kennismaking. Deze presentatie

Succesvol leidinggeven aan talent. Succesvol leidinggeven aan talent. Vraag. Korte kennismaking. Deze presentatie Succesvol leidinggeven Succesvol leidinggeven Vanuit een historisch perspectief Vijf adviezen van toen voor nu Breukelen, 11 oktober 2016 Korte kennismaking Vraag Dr. Joep Schrijvers Nieuw boek Februari

Nadere informatie

Decentrale klachtafhandeling in een Planetree ziekenhuis

Decentrale klachtafhandeling in een Planetree ziekenhuis Decentrale klachtafhandeling in een Planetree ziekenhuis Wie zijn wij? Pioniers in de polder Flevoziekenhuis: feiten en cijfers Inwoners Almere: 192.000 Medewerkers: 1.850 Bedden: 386 (12 IC) Opnames:

Nadere informatie

Luchtvaart als Rolmodel

Luchtvaart als Rolmodel Luchtvaart als Rolmodel Kansen & Risico s, Doeners & Denkers b.baksteen@adviescollege-degas.nl Rotterdam, 6 februari 2014 Zorgcongres 2014 Denkers 9 december 1903 the only thing he ever made fly was Government

Nadere informatie

NIEUWE WERKEN VRAAGT NIEUWE CONTROLLER EEN VERANDERENDE ROL? Casepresentatie jaarcongres controlling / de 9+ controller

NIEUWE WERKEN VRAAGT NIEUWE CONTROLLER EEN VERANDERENDE ROL? Casepresentatie jaarcongres controlling / de 9+ controller 1 NIEUWE WERKEN VRAAGT NIEUWE CONTROLLER EEN VERANDERENDE ROL? 18 april 2013 Casepresentatie jaarcongres controlling / de 9+ controller 2 Introductie Leon Harinck 1. Gestart in accountancy (Big 4) 2. Management

Nadere informatie

Innovatieve uitvraag Nul-op-de-Meter woningen Pioneering Eric Kouters

Innovatieve uitvraag Nul-op-de-Meter woningen Pioneering Eric Kouters Innovatieve uitvraag Nul-op-de-Meter woningen Pioneering Eric Kouters Workshop Bronnen: Interviews Pioneering en corporaties Techniek: kennissessie 12 februari jl. Proces Introductie: Innovatieve uitvraag

Nadere informatie

Presentatie bevindingen workshops vg-documenten addendum gebruik. NOGEPA OIM-dagen: 5/3/14 Bonden & branche: 19/3/14 NOGEPA HSE-COM: 14/5/14

Presentatie bevindingen workshops vg-documenten addendum gebruik. NOGEPA OIM-dagen: 5/3/14 Bonden & branche: 19/3/14 NOGEPA HSE-COM: 14/5/14 Presentatie bevindingen workshops vg-documenten addendum gebruik NOGEPA OIM-dagen: 5/3/14 Bonden & branche: 19/3/14 NOGEPA HSE-COM: 14/5/14 Februari 2014 Doelstelling project vg-documenten voor SodM Inzicht

Nadere informatie

Value based healthcare door een quality improvement bril

Value based healthcare door een quality improvement bril Rotterdam, 7 december 2017 Value based healthcare door een quality improvement bril Ralph So, intensivist en medisch manager Kwaliteit, Veiligheid & Innovatie 16.35-17.00 uur Everybody in healthcare really

Nadere informatie

Inkoop en aanbesteden, geen spanningsveld! Goed organiseren i.p.v. procederen: een kans

Inkoop en aanbesteden, geen spanningsveld! Goed organiseren i.p.v. procederen: een kans Inkoop en aanbesteden, geen spanningsveld! Goed organiseren i.p.v. procederen: een kans Prof.dr.ing. Jacques J.A.M. Reijniers MBA PIANOo-congres 2009 Utrecht, 4 juni 2009 Agenda Introductie Strategisch

Nadere informatie

We doen niets waarvoor de klant niet zou willen betalen!

We doen niets waarvoor de klant niet zou willen betalen! We doen niets waarvoor de klant niet zou willen betalen! Gewenste resultaten Klanten de hoogste kwaliteit, betrouwbaarheid tegen de laagste kosten. Medewerkers zingeving, veiligheid en een eerlijke behandeling.

Nadere informatie

ISO Crises! What Crises?

ISO Crises! What Crises? 30 maart 2006 ISO Crises! What Crises? kennisteam kwaliteitsmanagement Agenda 13.00 uur opening DB ISO, crises, what crises GB discussie olv DB afronding/conclusies 15.00 uur einde GB 1 Onderwerp KKT-enquête

Nadere informatie

Privacy in de Audit IIA PAS conferentie 2016 November 2016 Maurice Steffin

Privacy in de Audit IIA PAS conferentie 2016 November 2016 Maurice Steffin www.pwc.nl Privacy in de Audit IIA PAS conferentie 2016 November 2016 Maurice Steffin Even voorstellen Maurice Steffin Maurice is Manager Privacy binnen het Privacy team. Hij combineert zijn privacy kennis

Nadere informatie

smartops people analytics

smartops people analytics smartops people analytics Introductie De organisatie zoals we die kennen is aan het veranderen. Technologische ontwikkelingen en nieuwe mogelijkheden zorgen dat onze manier van werken verandert. Waar veel

Nadere informatie

OHSAS certificaat voor het waarborgen van veiligheid

OHSAS certificaat voor het waarborgen van veiligheid OHSAS 18001-certificaat voor het waarborgen van veiligheid > continue verbetering > voordelen > internationaal erkende norm > eigen verantwoordelijkheid > compleet arbo- en veiligheidsmanagementsysteem

Nadere informatie

Project Portfolio Management. Doing enough of the right things

Project Portfolio Management. Doing enough of the right things Project Portfolio Management Doing enough of the right things BPUG, Hilversum, 24 juni, 2015 Inhoud 1 2 3 4 Introductie Het belang van portfolio management Project portfolio management volgens MoP 3a 3b

Nadere informatie

Business Sprint LOOT-scholen en Zo.Leer.Ik in kader van project Leerling 2020. Door Madelief Keyser en Michael van Wetering

Business Sprint LOOT-scholen en Zo.Leer.Ik in kader van project Leerling 2020. Door Madelief Keyser en Michael van Wetering Business Sprint LOOT-scholen en Zo.Leer.Ik in kader van project Leerling 2020 Door Madelief Keyser en Michael van Wetering Aanleiding Business Sprints Inzicht krijgen in behoeftes van nieuwe onderwijsconcepten

Nadere informatie

Werken aan veerkracht: een 8 daags HRO trainingsprogramma

Werken aan veerkracht: een 8 daags HRO trainingsprogramma If you do not change direction, you may end up where you are heading. Lao Tzu Werken aan veerkracht: een 8 daags HRO trainingsprogramma Leren en Actie in één programma Het grote verschil tussen de driedaagse

Nadere informatie

Masterclass Veiligheidsmanagementsysteem

Masterclass Veiligheidsmanagementsysteem Masterclass Veiligheidsmanagementsysteem PART zorg 13 mei 2014 Agenda 1 2 3 4 5 Introductie VMS - huiswerkopdracht Introductie VIM Casus en gespreksoefening Taken VIM-team Discussie + afsluiting Plaats

Nadere informatie

EXB 360 MOBILE App. Bevorder betrokkenheid. Veel onderdelen; veel mogelijk

EXB 360 MOBILE App. Bevorder betrokkenheid. Veel onderdelen; veel mogelijk EXB 360 Mobile App EXB 360 MOBILE App Bevorder betrokkenheid Zo'n 10 miljoen Nederlanders maken inmiddels gebruik van sociale netwerksites, de EXB MOBILE App kan in enkele weken de nieuwe favoriete app

Nadere informatie

Inhoudsopgave. Bewust willen en kunnen 4. Performance Support 5. Informele organisatie 5. Waarom is het zo moeilijk? 6

Inhoudsopgave. Bewust willen en kunnen 4. Performance Support 5. Informele organisatie 5. Waarom is het zo moeilijk? 6 Inleiding De afgelopen vijftien jaar hebben we veel ervaring opgedaan met het doorvoeren van operationele efficiencyverbeteringen in combinatie met ITtrajecten. Vaak waren organisaties hiertoe gedwongen

Nadere informatie

RI&E Privacy Om organisaties te helpen heeft Sebyde een RI&E-Privacy ontwikkeld. Het is een modulair programma bestaande uit 5 duidelijke stappen:

RI&E Privacy Om organisaties te helpen heeft Sebyde een RI&E-Privacy ontwikkeld. Het is een modulair programma bestaande uit 5 duidelijke stappen: RI&E Privacy Introductie Vanaf 25 mei 2018 wordt de nieuwe Europese privacywetgeving (GDPR) gehandhaafd. Dit heeft belangrijke gevolgen voor het bedrijfsleven. Er is onder andere een meldplicht voor datalekken

Nadere informatie

Compliance Services Spanje Accounting Payroll Tax & Legal

Compliance Services Spanje Accounting Payroll Tax & Legal Compliance Services Spanje Accounting Payroll Tax & Legal Welkom Euro Economics Wij maken voor onze relaties succesvol zakendoenen genietenvan hetleven in Spanje makkelijker door het verzorgen van verplichtingen

Nadere informatie

Privacy een ICT-ding? Juist niet!

Privacy een ICT-ding? Juist niet! Privacy een ICT-ding? Juist niet! Enkele praktijkvoorbeelden Even wat statistische gegevens... 29 % 35 % Menselijk oorzaken: Oorzaken datalekken 71 % Onwetendheid 35 % Slordigheid Bewuste overtredingen/inbreuken

Nadere informatie

Samenwerking en vakmanschap lessen uit instortingen. Mans (d.g.mans@meged.nl)

Samenwerking en vakmanschap lessen uit instortingen. Mans (d.g.mans@meged.nl) Samenwerking en vakmanschap lessen uit instortingen prof.ir. Dik-Gert Mans (d.g.mans@meged.nl) inleiding inleiding schuldvraag doelstelling van CUR project Leren van.. initiatiefnemers stand van zaken

Nadere informatie

Onderzoeksraad Veilig en veiligheidsmanagement Onderzoek Kindveiligheid: resultaten en conclusies Afsluiting: vragen en discussiepunten

Onderzoeksraad Veilig en veiligheidsmanagement Onderzoek Kindveiligheid: resultaten en conclusies Afsluiting: vragen en discussiepunten tekst Saskia Akbar Thérèse van der Velden René van Vianen Congres huiselijk geweld en kindermishandeling, 9/10 mei 2011 Inhoud Onderzoeksraad Veilig en veiligheidsmanagement Onderzoek Kindveiligheid: resultaten

Nadere informatie

HUMAN FACTORS VOOR DE ZWEEFVLIEGOPLEIDING INLEIDING. V 1.1 β-versie GH

HUMAN FACTORS VOOR DE ZWEEFVLIEGOPLEIDING INLEIDING. V 1.1 β-versie GH HUMAN FACTORS VOOR DE ZWEEFVLIEGOPLEIDING INLEIDING V 1.1 β-versie 28-1-2008 GH 1 INHOUDSOPGAVE Waarom Human Factors... 3 ACHTERGROND van het leerboek... 3 SAMENSTELLING van het leerboek... 3 RODE DRAAD,

Nadere informatie

Kwalitatief, effectief praktisch en resultaatgericht

Kwalitatief, effectief praktisch en resultaatgericht Kwalitatief, effectief praktisch en resultaatgericht OrganisatieGroei OrganisatieGroei begeleidt en ondersteunt al meer dan 10 jaar opdrachtgevers bij het doorvoeren van veranderingen (groei) die leiden

Nadere informatie

SAP Risk-Control Model. Inzicht in financiële risico s vanuit uw SAP processen

SAP Risk-Control Model. Inzicht in financiële risico s vanuit uw SAP processen SAP Risk-Control Model Inzicht in financiële risico s vanuit uw SAP processen Agenda 1.Introductie in Risicomanagement 2.SAP Risk-Control Model Introductie in Risicomanagement Van risico s naar intern

Nadere informatie

Zakelijke coaching vragenlijst Document. Voor bedrijf: Door: Datum:

Zakelijke coaching vragenlijst Document. Voor bedrijf: Door: Datum: Zakelijke coaching vragenlijst Document Voor bedrijf: Door: Datum: Inhoud Instructies Bedrijfs onderzoek 1. De verwachtingen in het bedrijf 2. Uitdagingen en mogelijkheden met inzicht op verwachting 3.

Nadere informatie

Nieuwe perspectieven voor HEAD Landelijke Themadag Sociaal domein

Nieuwe perspectieven voor HEAD Landelijke Themadag Sociaal domein Nieuwe perspectieven voor HEAD Landelijke Themadag Sociaal domein 2 mei 2017 Workshop Maatschappelijke vraagstukken in het sociale domein het hoofd bieden Introductie De transitiedriehoek en de aanpak

Nadere informatie

Stappenplan voor het juist inrichten van uw BHV-organisatie Een essentieel onderdeel van integrale (brand)veiligheid

Stappenplan voor het juist inrichten van uw BHV-organisatie Een essentieel onderdeel van integrale (brand)veiligheid Stappenplan voor het juist inrichten van uw BHV-organisatie Een essentieel onderdeel van integrale (brand)veiligheid 2 Stappenplan voor het juist inrichten van uw BHV-organisatie: Een essentieel onderdeel

Nadere informatie

FUNCTIEPROFIEL. Verwater Industrial Services Noord Oost B.V. ( onderdeel Verwater Group)

FUNCTIEPROFIEL. Verwater Industrial Services Noord Oost B.V. ( onderdeel Verwater Group) FUNCTIEPROFIEL Opdrachtgever: Functienaam: Afdeling: Standplaats: Verwater Industrial Services Noord Oost B.V. ( onderdeel Verwater Group) HRM Business Partner Human Resources Emmen 1. ORGANISATIE Algemene

Nadere informatie

Programma. Prestatieafstemmingsmodel Rendementmeting Kirkpatrick Balanced ScoreCard Prestatiemanagement Delegeren Intervisie

Programma. Prestatieafstemmingsmodel Rendementmeting Kirkpatrick Balanced ScoreCard Prestatiemanagement Delegeren Intervisie Programma Prestatieafstemmingsmodel Rendementmeting Kirkpatrick Balanced ScoreCard Prestatiemanagement Delegeren Intervisie Missie & Missie en van een organisatie zijn leidend voor alles wat er in een

Nadere informatie

Rijnlands Investeren deelnemen in het beste bedrijf vóór de wereld

Rijnlands Investeren deelnemen in het beste bedrijf vóór de wereld Rijnlands Investeren deelnemen in het beste bedrijf vóór de wereld Henk Hogeweg (henk.hogeweg@delimes.nl) Holland Innovation, Utrecht, 8 oktober 2008 U luistert naar: Heer Bommel en de Windhandel (Marten

Nadere informatie

Bestaan er ideale condities voor samenwerking?

Bestaan er ideale condities voor samenwerking? Workshop: Congres Chronische Zorg 29 juni 2012 Bestaan er ideale condities voor samenwerking? Pim Valentijn, Jan van Es Instituut Email: p.valentijn@jvei.nl Inhoud De kunst van het samenwerken Het onderzoek

Nadere informatie