Boek Mieke Rijnders over realisme in het interbellum geeft genuanceerd tijdsbeeld
|
|
- Irma Kok
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Boek Mieke Rijnders over realisme in het interbellum geeft genuanceerd tijdsbeeld Mieke Rijnders uit Heeze schreef een boek over het Realisme in Nederland in het interbellum. Het is deel zeven in de reeks Kunstkritiek in Nederland , uitgegeven door nai010. Het werk van kunstenaars als Raoul Hynckes, Pyke Koch en Carel Willink werd lange tijd gezien als fascistische kunst, omdat het beantwoordde aan de criteria van de nationaal-socialisten. Mieke Rijnders schetst in haar recent verschenen boek een veel genuanceerder beeld aan de hand van kunstkritieken die zij verzamelde uit de periode Pas in de jaren zestig was er sprake van een herwaardering en werd het realisme als kunststroming opgenomen in de canon van de Nederlandse kunstgeschiedenis. door Irma van Bommel Tekening en tekst Cornelis Veth, X. De Kunstschilder, De Groene Amsterdammer, :32 Pagina 1 van 7
2 29 mei 1926, Bijzondere Collecties Universiteit Utrecht De serie, bestaande uit elf delen, is een initiatief van Peter de Ruiter en behandelt kunst- en cultuurhistorische ontwikkelingen in Nederland van eind negentiende eeuw tot heden, gezien vanuit de contemporaine kunstkritiek. Het boek Realisme in Nederland Critici kiezen positie bevat eenenveertig kunstkritieken van toonaangevende critici uit dagbladen, weekbladen en tijdschriften met een landelijk bereik. Elk verhaal wordt voorafgegaan door een toelichting. Achterin het boek staan biografieën van de recensenten. Het boek is een gedegen naslagwerk dat begint met een essay over het realisme in Nederland. Hierin wordt een samenvatting gegeven van de informatie die uit de kunstkritieken naar voren is gekomen. De auteur, Mieke Rijnders, studeerde kunstgeschiedenis in Utrecht. Zij is hoofddocent kunstgeschiedenis aan de Open Universiteit en publiceert regelmatig over twintigste-eeuwse kunst in Nederland, met name over het realisme. Neorealisme Voor wat wij nu verstaan onder realisme werden in het interbellum verschillende termen gebruikt, naast realisme ook neorealisme, nieuwe zakelijkheid, magisch realisme en surrealisme. De term neorealisme wordt nergens verklaard, maar waarschijnlijk is het woorddeel neo toegevoegd om de stroming niet te verwarren met het negentiende-eeuwse realisme (met schilders als Jean- François Millet en Gustave Courbet). Ook de auteur gebruikt in het boek de term neorealisme. Volgens Rijnders werd de nieuwe stroming van het realisme door veel kunstcritici met enthousiasme verwelkomd. Na de experimenten met modernistische stromingen waarbij het vooral om expressie ging, was er behoefte aan terugkeer naar (verfijnde) schildertechniek en schilderen naar de werkelijkheid. De schilder-met-het-hart maakte plaats voor de intellectuele schilder. Hoewel op dat intellectuele aspect ook weer kritiek kwam. Het realisme werd door een aantal recensenten geplaatst in de traditie van de zeventiende-eeuwse schilderkunst in Nederland. Er werd zelfs een link gelegd met de Vlaamse Primitieven. Pagina 2 van 7
3 Tekening Paul Citroen op omslag Prisma der Kunsten, Orgaan van Nederlandsche Kunstenaarsvereenigingen, juni/juli 1936 Ontaarde kunst Dit was natuurlijk koren op de molen voor de nationaal-socialisten die een nationale kunst voorstonden. Modernistische stijlen werden als ontaarde kunst bestempeld en realistische kunst als goede kunst. Er was in de aanloop naar de Tweede Wereldoorlog en tijdens de bezettingsjaren relatief veel begrip voor de nationaal-socialistische afkeer van modernistische kunstvormen; de algemeen gangbare opinie stond hier immers ook negatief tegenover, aldus Rijnders. Realistische kunstenaars werden toegelaten tot de Nederlandsche Kultuurkamer. Maar na de Tweede Wereldoorlog volgde er een omslag. Na de bevrijding waren Pagina 3 van 7
4 er niet alleen foute kunstenaars, maar was er ook foute kunst, schrijft Rijnders. Om als kunstenaars fout bevonden te worden, was lidmaatschap van de Nederlandsche Kultuurkamer al voldoende. Foute kunst, simpel gezegd, die kunst die in Nederland tijdens de nazidictatuur goed was geweest: grofweg realisme in al zijn facetten. De spots werden in de jaren vijftig vooral gericht op Nederlandse kunstenaars die zich oriënteerden op de vaders van de internationale moderne kunst en op andere pioniers uit een iets latere periode zoals Mondriaan, Picasso en Kandinsky. Voor het realisme, wat geassocieerd werd met oorlog en bezetting, was nauwelijks nog aandacht. Overigens constateerde Rijnders dat buiten een relatief kleine groep van vrienden en bewonderaars kunstenaars als Mondriaan en Theo van Doesburg in de jaren dertig op weinig waardering konden rekenen. Die waardering kwam dus pas in de jaren vijftig. Verzuiling In de eerste helft van de twintigste eeuw was de Nederlandse samenleving sterk verzuild. Er was een socialistische, een liberale, een katholieke en een protestantse zuil. Elke zuil had zo zijn eigen media. Later kwam daar de NSB met eigen spreekbuizen bij. De socialisten waren tegen het l art pour l art-principe. Zij vonden dat kunst in dienst moest staan van een ideologie. Maar de nationaalsocialisten vonden dat ook. Hoewel hun motieven verschilden verwierpen beide de modernistische kunstuitingen en kozen ze voor een realistische weergave. Saillant detail: Nico de Haas, die als fotoredacteur werkte voor het weekblad Wij van de socialistische uitgeverij De Arbeiderspers, stapte in 1936 over op Het Nationaal Dagblad van de NSB, waar hij hoofdredacteur werd van de rubriek Kunst en Letteren. Na de bevrijding zou hij met andere bruine en zwarte critici voor de ereraden moeten verschijnen, maar hij wist te ontvluchten. Pas in 1967 werd hij in Duitsland ontmaskerd als Bernhard Berger. Pagina 4 van 7
5 Omslag van boek Realisme in Nederland Emancipatie De katholieke zuil had zijn eigen krant, De Tijd. De katholieke critici onderscheidden zich door meer dan hun collega-critici aandacht te besteden aan katholieke kunstenaars, ook aan degenen die zich beneden de Moerdijk ophielden en veelal buiten het blikveld van deze collega s vielen. Een van hen was de dichter Jan Engelman. Achterin het boek bij de biografieën lezen we meer over Engelman. Als redacteur van het katholieke tijdschrift De Gemeenschap kwam hij in contact met Hendrik Wiegersma en met andere kunstenaars uit het zuiden des lands. Zijn voorkeur ging vooral uit naar figuratie; in abstracte kunst zag hij niets. Doordat hij bij herhaling de aandacht vestigde op Pagina 5 van 7
6 kunstenaars als Jozef Cantré, Charles Eyck, Henri Jonas, Joep Nicolas en met name Wiegersma, heeft hij een belangrijke rol gespeeld in de emancipatie van kunst en kunstenaars ten zuiden van de grote rivieren. Maar hij bewonderde ook Pyke Koch en Carel Willink. Engelman bleek voor de Tweede Wereldoorlog een van de belangrijkste pleitbezorgers van het neorealisme. Toch nam hij het ook op voor de ontaarde kunst. In 1937 schreef hij, naar aanleiding van de Entartete Kunst-tentoonstelling in München, dat kunst geen zaak van de regering mocht zijn. Wim Schuhmacher, Stilleven met takje, vogels en eieren (1933), olieverf op doek, Collectie Van Abbemuseum, Eindhoven Trouw Na de oorlog bleef Engelman trouw aan de kunstenaars die hij in de jaren dertig had bewonderd, ook de neorealisten. Voor de Biënnale van Venetië in 1950, waar hij de selectie voor mocht doen, koos hij voor de katholieke kunstenaars Mari Andriessen, Eyck, Wiegersma en Jan Sluijters en de neorealisten Hynckes, Pagina 6 van 7
7 Willink en Koch. Engelman kreeg veel kritiek op deze selectie, vooral voor zijn keuze van Koch vanwege diens nazi-sympathieën, maar ook omdat hij geen kunstenaars van internationale betekenis had gekozen. Voor Cobra en de naoorlogse abstracte kunst kon hij weinig waardering opbrengen vanwege het gebrek aan geestelijke inhoud. Twee jaar later mocht Willem Sandberg de selectie maken voor de Biënnale. Hij koos voor kunstenaars van De Stijl. De reacties waren vrijwel unaniem lovend, waarbij de meeste aandacht uitging naar Van Doesburg, Van der Leck en Mondriaan. Alan Bowness schreef in 1989 The Conditions of Success. How the Modern Artist Rises to Fame. Daarin verwoordde hij dat er vier voorwaarden nodig zijn voor een kunstenaar om succesvol te worden, te weten erkenning door collega s, erkenning door de kunstkritiek, patronage door kunsthandelaren en verzamelaars en ten slotte algemene erkenning. Rijnders voegt daar nog een vijfde factor aan toe: vriendschap tussen recensent en kunstenaar. De kunstenaar kan daardoor de beeldvorming die over hem is ontstaan bijsturen. Zo leerde Engelman het werk van Pyke Koch pas echt waarderen nadat hij met hem bevriend raakte. Willink, Hynckes, Koch, Edgar Fernhout, Dick Ket en Wim Schuhmacher werden in de jaren dertig door kunstcritici als groep gezien, maar ze hebben zich nooit als groep gepresenteerd, dat wil zeggen dat ze geen gezamenlijk manifest hebben uitgegeven. Mieke Rijnders, Realisme in Nederland Critici kiezen positie, Rotterdam (nai010 uitgevers) 2016, 296 pp., ISBN , 34,95. Deel 7 in de 11-delige reeks Kunstkritiek in Nederland , Rotterdam (nai010 uitgevers) in samenwerking met het Prins Bernhard Cultuurfonds Brabant Cultureel juni 2016 Pagina 7 van 7
REALISME, MAGISCH REALISME, SURREALISME, NEOREALISME in het Museum voor Moderne Kunst in Arnhem
REALISME, MAGISCH REALISME, SURREALISME, NEOREALISME in het Museum voor Moderne Kunst in Arnhem Karin van der Beek voor Morren Galleries 2013 Realisme of figuratieve kunst is een term die staat voor een
Nadere informatieART HISTORY DE TWINTIGSTE EEUW MASSACULTUUR. H5 CKV-profiel Cobra en Karel Appel Moderne Amerikanen in musea
ART HISTORY DE TWINTIGSTE EEUW MASSACULTUUR H5 CKV-profiel Cobra en Karel Appel Moderne Amerikanen in musea Tijdsbeeld tweede helft 20ste eeuw Vrijheid na WOII-Europa ligt in puin.. Koude oorlog: angst
Nadere informatieSchrijven over beeldende kunst
Schrijven over beeldende kunst Wat er in Nederland tegenwoordig over beeldende kunst te lezen valt, is betrekkelijk gemakkelijk samen te vatten en in categorieën van populair naar specialistisch onder
Nadere informatieRealisme het leven zoals het is
Realisme 1850 1920 het leven zoals het is Classicisme Barok 1640 1720 Realisme 1850 1920 Wat was Classicisme ook al weer? De thema's zijn vaak ontleend aan de antieke geschiedenis en de mythologie en zijn
Nadere informatieWerkboek voor de leerling
Werkboek voor de leerling Kunst met engagement 2115 Niveau: 5HAVO, tweede fase Examenopdracht: Praktijkopdracht wat met theorie is verbonden ( Oude Stijl ) Activiteiten: Zowel buiten als binnenschools
Nadere informatieWerkstuk CKV Museum moderne kunst Arnhem
Werkstuk CKV Museum moderne kunst Arnhem Werkstuk door een scholier 1193 woorden 8 februari 2005 4 15 keer beoordeeld Vak CKV Inhoudsopgave Algemene gegevens Verwachtingen van de expositie Opbouw van de
Nadere informatieStedelijk Museum Amsterdam leende vervalste Mondriaan
AiA Art News-service Stedelijk Museum Amsterdam leende vervalste Mondriaan Na onderzoek door een buitenstaander werd duidelijk dat het om een vervalste kopie ging. Arjen Ribbens 8 september 2017 om 14:02
Nadere informatieSurrealisme ( )
Surrealisme (1924 - ) Magritte; Laat je vooral nadenken en je op het verkeerde been zetten. Denk aan beeldmanipulatie. Dali; Vage dromen en beelden. Oppenheim; Vervreemding Nieuwe zakelijkheid (1920 1950)
Nadere informatieRINEKE DIJKSTRA op de tentoonstelling Er was eens de collectie nu, Van Abbemuseum, Eindhoven
RINEKE DIJKSTRA op de tentoonstelling Er was eens de collectie nu, Van Abbemuseum, Eindhoven JOKE REICHARDT Werkstuk voor het vak Het meesterwerk. Sleutelwerken in de westerse kunst van de 20 e en de 21
Nadere informatieDE MODERNEN. TOPSTUKKEN UIT HET KONINKLIJK MUSEUM IN DE KONINGIN FABIOLAZAAL
DE MODERNEN. TOPSTUKKEN UIT HET KONINKLIJK MUSEUM IN DE KONINGIN FABIOLAZAAL Infofiche voor leerkrachten secundair onderwijs Introductie Het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen (KMSKA) is vooral
Nadere informatieExpositie 15 september t/m 31 december 2019.
Expositie 15 september t/m 31 december 2019. Kunst betekent zingeving. Wat kunsten aars doen, is vertellen hoe je de wereld kunt zien. Een kunstwerk kan daar door een houvast zijn, in de eerste plaats
Nadere informatieTHE FORMER KAMERBEEK COLLECTION
PERSBERICHT AMSTERDAM 14 APRIL 2017 ISAAC ISRAELS MOULIN DE LA GALETTE LEIDT DE VEILING VAN THE FORMER KAMERBEEK COLLECTION Isaac Israels (1865-1934), Moulin de la Galette, Parijs ( 300.000-500.000) Amsterdam
Nadere informatieVisuele analyse van schilderkunst in de 17de, 19de en 20ste eeuw
1/5 Eregalerij, Rijksmuseum Brieflezende vrouw, Johannes Vermeer, ca. 1663 Dit verwerkingsmateriaal wordt aangeboden na afloop van zeventiende eeuw laat Johannes Vermeer zien in de examentour Burgerlijke
Nadere informatierijks museum Verwerkingsmateriaal Examentour VWO ANTWOORDMODEL VERSIE A + B Visuele analyse van schilderkunst in de 17DE, 19DE en 20STE eeuw 1/5
1/5 VERSIE A Vraag 1 A Gebruik van licht om de dramatiek te uiten. Het subtiele licht (vs. clair-obscur in de barok) geeft diepte aan het schilderij en accentueert het hoofdmotief. Het zorgt er dus voor
Nadere informatieA-tekst. De aquarel. Mesdag Israëls Mauve Breitner Mondriaan
A-tekst De aquarel Mesdag Israëls Mauve Breitner Mondriaan In de 19de eeuw maakte de Nederlandse aquarel een ongekende bloeiperiode door. De artistieke idealen van die tijd vonden in dit medium een perfecte
Nadere informatieabstract expressionisme America CoBrA Denemarken België - Nederland
abstract expressionisme America 1946 1960 1948 CoBrA Denemarken België - Nederland abstract expressionisme Amerikaanse moderne schilderstroming binnen de abstracte kunst van de 20e eeuw. De stroming domineerde
Nadere informatieBASISREADER KG: BEELDEND
BASISREADER KG: BEELDEND Ontwikkelingen in de beeldende kunst in de eerste helft van de twintigste eeuw. HOOFDSTUK: BEELDENDE KUNST - Stromingen in de beeldende kunst vanaf 1900. 2011 -M.T. van de Kamp
Nadere informatieWilem de Kooning Academie Hogeschool Rotterdam ( Art media design & leisure ) Over Henk Fortuin (1916-2007) oud-student in de jaren dertig
Boek over Henk Fortuin: oud-student in de jaren dertig eigenzinnig kunstenaar in Maassluis Eind november 2007 verscheen een boek over kunstenaar Henk Fortuin (1916-2007), die in de jaren dertig studeerde
Nadere informatieART HISTORY. de negentiende eeuw. H5 Hoofdstuk 3 Het Realisme Tweede helft 19de eeuw
ART HISTORY de negentiende eeuw H5 Hoofdstuk 3 Het Realisme Tweede helft 19de eeuw Thema s uit het Realisme Hardwerkende fabrieksarbeiders. Eenvoudige plattelandsmensen. Kleine en alledaagse gebeurtenissen.
Nadere informatierijks museum Verwerkingsmateriaal Examentour VWO versie b Visuele analyse van schilderkunst in de 17de, 19de en 20ste eeuw 1/5
1/5 Eregalerij, Rijksmuseum Mondriaanjurk, Yves Saint Laurent, Abraham, Bianchini-Férier, 1965 Dit verwerkingsmateriaal wordt aangeboden na afloop van de examentour Burgerlijke cultuur in de zeventiende
Nadere informatieDeel IV Na de oorlog: drie casussen
Deel IV Na de oorlog: drie casussen 9 De Biennale van venetië: Keuze voor het realisme 9.1 Houding tegenover de nationaal-socialistische cultuurpolitiek Alvorens in te gaan op de naoologse jaren wil ik
Nadere informatiePaper Architectuurtheorie deel II Kunst: een doel of een middel?
Paper Architectuurtheorie deel II Kunst: een doel of een middel? Pieter-Jan Vandenwijngaert 2BIRA 2015-2016 Prof. Hilde Heynen Een vergelijking van de utopische opvattingen van Piet Mondriaan en Kazimir
Nadere informatieCaroline Roodenburg DE WITTE RAAF
1 van 8 11/01/2019 12:30 Caroline Roodenburg DE WITTE RAAF Editie 189 september-oktober 2017 (https://www.dewitteraaf.be/edities/detail/nl/158) Op de expositie Walther Vanbeselaere, Verzamelaar voor de
Nadere informatieKunst van formaat - De collectie XL vanaf de jaren vijftig
Kunst van formaat - De collectie XL vanaf de jaren vijftig Gastconservator Carel Blotkamp selecteert de allergrootste werken uit de collectie Van 10 februari tot en met 29 april 2018 worden in Museum Boijmans
Nadere informatiePaul Cezánne, de vader van de moderne kunst.
Paul Cezánne, de vader van de moderne kunst. Post Impressionist, vereenvoudigde onderwerpen tot geometrische vormen, was revolutionair met zijn Nature morte avec pommes et pêches in 1905, Schilderde in
Nadere informatiePersbericht: 15 november 2017
Persbericht: 15 november 2017 Auguste Renoir, Jeune fille à la rose, 1907, olieverf op doek, 42 x 37,5 cm Impressionism & beyond. A Wonderful Journey Singer Laren toont van 16 januari t/m 6 mei 2018 een
Nadere informatieDe schilders en schrijvers van Tachtig
De schilders en schrijvers van Tachtig De schilders en schrijvers van Tachtig De oude Haagse en jonge Haagse en Amsterdamse kunstenaars In de eerste helft van de jaren tachtig van de negentiende eeuw eindigde
Nadere informatieinleiding 4 verantwoording 7 leven en werk van nicolaas beets 8 titel en pseudoniem 14
h inhoud g inleiding 4 verantwoording 7 leven en werk van nicolaas beets 8 titel en pseudoniem 14 thema s en motieven 16 Vaste gewoonten 16 Interieur en kleding 17 Conversatie 19 Humor 20 Sociale controle
Nadere informatieArtikel uit het archief van de Volkskrant - Stevige Figuren - n.a.v. tentoonstel-ling over de 4 generaties Toorop.
Scriptie door een scholier 2013 woorden 24 november 2003 6,3 35 keer beoordeeld Vak CKV Inhoudsopgave Voorkant Inhoudsopgave & Bronvermelding Inleiding Biografie Over Charley Toorop Schilderijen van Charley
Nadere informatieVERENIGING VAN NEDERLANDSE BEELDENDE KUNSTENAARS DE BRUG. Inventaris van het archief van (1945-) 1951, 1960-1996 (-1998)
Inventaris van het archief van VERENIGING VAN NEDERLANDSE BEELDENDE KUNSTENAARS DE BRUG (1945-) 1951, 1960-1996 (-1998) Tiny de Boer / Ramses van Bragt Den Haag 2001 / 2007 INHOUD 1. Inleiding 3 2. Inventaris
Nadere informatieProgramma najaar 2013
Programma najaar 2013 CURSUS: De Kracht van Kunst Kunst is veel meer dan schoonheid alleen. Zij zet ons vertrouwde beeld van de realiteit om in een andere werkelijkheid. Maar welke kracht heeft zij vandaag
Nadere informatieCarla du Pree. Johan Huizinga en de bezeten wereld. De rol van publieke intellectueel tussen twee wereldoorlogen ISVW UITGEVERS
Carla du Pree Johan Huizinga en de bezeten wereld De rol van publieke intellectueel tussen twee wereldoorlogen ISVW UITGEVERS 4 Ik ben ik en mijn omstandigheden. Als ik die omstandigheden niet red, red
Nadere informatieabstract jaar verandering in het aantal voornamen officiële naam en roepnaam voornaamkeuze van traditie naar mode % traditionele vernoeming
7--05 60 50 jaar verandering in het aantal voornamen Gerrit Bloothooft en David Onland UiL OTS, Universiteit Utrecht abstract Een voornaam kiezen ouders niet zomaar voor hun kind. Ze worden in de keuze
Nadere informatieDe Stijl voorbij. Gerrit Rietveld en de jaren vijftig. Rietveldpaviljoen Amersfoort
De Stijl voorbij. Gerrit Rietveld en de jaren vijftig. Rietveldpaviljoen Amersfoort In het jaar 2017 viert Nederland honderd jaar De Stijl onder de noemer Mondriaan to Dutch Design. Diverse musea en culturele
Nadere informatie17 december 2018, 08:45 (CET) Opstelling De collectie als tijdmachine in Van der Steur gebouw
17 december 2018, 08:45 (CET) Laatste kans Opstelling De collectie als tijdmachine in Van der Steur gebouw (collectiezalen open t/m 13 januari) (tentoonstellingsvleugel open t/m 26 mei) Bezoekers die nog
Nadere informatieKUNSTGESCHIEDENIS VAN DE 20 STE EEUW Cursusjaar september 2011 mei 2012 PROGRAMMA: Bijlage: programma omschrijving
KUNSTGESCHIEDENIS VAN DE 20 STE EEUW Cursusjaar september 2011 mei 2012 PROGRAMMA: FUTURISME SURREALISME COBRA o.a. NIEUWE REALISME MARK VAN SLOOTEN PIETER SCHMITS TINE SIJM WILMA CARIS Bijlage: programma
Nadere informatieKunst in de 20 e eeuw
Kunst in de 20 e eeuw De onderwerpen: Kubisme 1907-1914 een ander gezichtspunt Surrealisme 1924-1945 leven in een droom Abstract Expressionisme 1943-1970 het grote gebaar Minimalisme 1960-1975 zonder titel
Nadere informatieKijkwijzer HAVO / VWO. Joep Nicolas. 11 juni 2014 t/m 11 januari 2015. Pierre Cuypersstraat 1, 6041 XG Roermond, 0475 359102, www.cuypershuis.
Kijkwijzer HAVO / VWO Joep Nicolas 11 juni 2014 t/m 11 januari 2015 Pierre Cuypersstraat 1, 6041 XG Roermond, 0475 359102, www.cuypershuis.nl Welkom in het Cuypershuis Het museumgebouw is een uniek complex
Nadere informatieBiografische en bibliografische gegevens
Biografische en bibliografische gegevens 1900 Jan Engelman werd op 7 juni in Utrecht geboren. Zijn volledige naam luidde Johannes Aloysius Antonius Engelman. Hij was de op één na jongste van negen kinderen.
Nadere informatieDE OGEN VAN CHARLEY NIVEAU ++
NIVEAU ++ 1/5 Charley Toorop (1891-1955) kwam uit een echte kunstenaarsfamilie. Haar vader was de beroemde Jan Toorop en ook haar zonen bleken zeer creatief: één zoon werd documentairemaker, de andere
Nadere informatieproject: Kunst en cultuur
project: Colofon Uitgeverij Edu Actief b.v. Meppel Postbus 1056 7940 KB Meppel Tel.: 0522-235235 Fax: 0522-235222 E-mail: info@edu-actief.nl Internet: www.edu-actief.nl Marcel Martinus en ROC Mondriaan
Nadere informatieMen voelt het of men voelt het niet Timmer-van Eunen, Annemarie
Men voelt het of men voelt het niet Timmer-van Eunen, Annemarie IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check the document
Nadere informatieschilderen in opdracht
schilderen in opdracht schilderen in opdracht Colofon keesvandewetering / schilderen in opdracht Hardcover, 80 pagina s ISBN 978 940 215 159 6 Uitgave: Uitgeverij Brave New Books 2016 Schilderijen, tekst,
Nadere informatieAutonomie & Abstractie
Kunstgeschiedenis Autonomie & Abstractie in de 20ste eeuw In de twintigste eeuw wordt het streven naar autonomie in de kunst steeds belangrijker: een kunstwerk moet helemaal op zichzelf staan, los van
Nadere informatie125 jaar. Geïnspireerd door de beroemde werken van Nederlands schilder. Vincent van Gogh (1853-1890)
125 jaar Geïnspireerd door de beroemde werken van Nederlands schilder Vincent van Gogh (1853-1890) WWW.BNWALLCOVERINGS.COM 125 JAAR GEÏNSPIREERD DOOR DE WERKEN VAN KUNSTSCHILDER VINCENT VAN GOGH De collectie
Nadere informatieINHOUD. Inleiding. Wisselende verhoudingen in het literaire systeem 11 Een chronisch debat 14
5 INHOUD Inleiding. Wisselende verhoudingen in het literaire systeem 11 Een chronisch debat 14 Hoofdstuk 1. Theoretisch kader 19 1.1 De polysysteemtheorie 19 Object van onderzoek 21 Het repertoire 23 1.2
Nadere informatieThema 1: De Moderne, de eerste helft van de twintigste eeuw
beeldende vorming Naam:... Thema 1: De Moderne, de eerste helft van de twintigste eeuw. 1900-1945 inleiding De twintigste eeuw is een tijd waarin stijlen en stromingen elkaar snel opvolgen om plaats te
Nadere informatiePaul Klee. Kunst geeft niet het zichtbare weer maar maakt zichtbaar. Opdracht 7: Academie Arendonk 2018 Door: Jelske Loots, MMM 3 e jaars.
Paul Klee Kunst geeft niet het zichtbare weer maar maakt zichtbaar. Opdracht 7: Academie Arendonk 2018 Door: Jelske Loots, MMM 3 e jaars. Paul Klee, Münchenbuchsee, 18 december 1879 Muralto, 29 juni 1940
Nadere informatieOp reis door het rijk der Letteren en der Godgeleerdheid
History Christiane Simone Stadie Op reis door het rijk der Letteren en der Godgeleerdheid Herinneringen van mijne academiereis in 1843 (Abraham Des Amorie van der Hoeven Jr.) Seminar paper Christiane
Nadere informatieEmancipatie EMANCIPATIE
WAT GA JE DOEN? Binnenkort geef je samen met een klasgenoot een presentatie in het. bhet onderwerp van je presentatie is: ONDERWERP: Emancipatie Diamantslijptafel Vervaardiger: Metaalbewerkingsbedrijf
Nadere informatieArtlease Utrecht [Expositie Toyin Loye] zomer 2012
Artlease Utrecht [Expositie Toyin Loye] zomer 2012 De eerste gedachten die in mij opkomen bij Toyin Loye zijn: warm, sympathiek, hoffelijk, bescheiden en trots. Een Nigeriaanse kunstenaar met een aristocratische
Nadere informatieHandboek voor de leraar
Handboek voor de leraar Kunst met engagement Niveau: 5HAVO, tweede fase Examenopdracht: Praktijkopdracht wat met theorie is verbonden ( Oude Stijl ) Activiteiten: Zowel buiten als binnenschools Thema /
Nadere informatieGESCHIEDENIS VOOR VMBO BOVENBOUW 3 VMBO KGT-EDITIE WERKBOEK
GESCHIEDENIS VOOR VMBO BOVENBOUW 3 VMBO KGT-EDITIE WERKBOEK Inhoudsopgave 8 Nederland 1900-191 Module 1 Nederland en Indonesië HET CULTUURSTELSEL NEDERLAND BREIDT ZIJN INVLOED UIT HET NATIONALISME 6 50
Nadere informatieKröller - Müller museum. van Oscar Zuethoff uit klas B2G
Kröller - Müller museum van Oscar Zuethoff uit klas B2G Inhoudsopgave 1. Het Impressionisme... 3. 2. Het Pointillisme uit Frankrijk... 4. 3. Het Kubisme uit Frankrijk... 5. 4. Het Expressionisme in Duitsland...
Nadere informatieReceptie van De Stijl tussen 1917 en De Stijl De (af)beelding De individuele kunstenaars 14 1.
1 Inhoudsopgave Inleiding 2 Receptie van De Stijl tussen 1917 en 1940 1.1 De Stijl 1917-1931 5 1.2 De (af)beelding 10 1.3 De individuele kunstenaars 14 1.4 Conclusie 19 Receptie van De Stijl tussen 1940
Nadere informatiePERSBERICHT 12 SEPTEMBER Primeur: Singer Laren toont ruim 150 zelden vertoonde kunstschatten uit bedrijven
PERSBERICHT 12 SEPTEMBER 2018 Primeur: Singer Laren toont ruim 150 zelden vertoonde kunstschatten uit bedrijven Ina van Zyl, Politician, 2010, olieverf op linnen, Collectie AkzoNobel Art Foundation. Foto
Nadere informatieDE OGEN VAN CHARLEY NIVEAU ++
NIVEAU ++ 1/5 Charley Toorop (1891-1955) kwam uit een echte kunstenaarsfamilie. Haar vader was de beroemde Jan Toorop en ook haar zonen bleken zeer creatief: één zoon werd documentairemaker, de andere
Nadere informatieArchief P.A Donker 1923-1965
Archief P.A Donker 1923-1965 Persmuseum Zeeburgerkade 10 1019 HA Amsterdam Nederland hdl:10622/arch03478 IISG Amsterdam 2015 Inhoudsopgave Archief P.A Donker...3 Archiefvorming...3 Inhoud en structuur...3
Nadere informatieAfb.: Kiki Smith, (1954- ); Luminary 2012; glas, beschilderd en gebrand met zilverblad. (detail); Biënnale Venetië 2017
In deze cursus behandelt Peter Smeets, kunsthistoricus, de kunst uit de periode 1933-2017 met de nadruk op de periode na de tweede wereldoorlog. Deze cursus sluit daar perfect op aan. Zelden vindt u een
Nadere informatiePERSBERICHT 23 juli 2018
PERSBERICHT 23 juli 2018 TWEE NIEUWE NAJAARSTENTOONSTELLINGEN: LAATSTE IMPRESSIONISTEN & EN PLEIN AIR 100 JAAR BUITEN SCHILDEREN René-Xavier Prinet, Au bord de la Manche, olieverf op doek, 80 x 93 cm,
Nadere informatieBijlage verwerking meestervervalsers
Bijlage verwerking meestervervalsers Cultuurtraject 2 e leerjaar VO beeldende kunst Schooljaar 2014-2015 skvr.nl/onderwijs inhoud 1. Tips & Trucs Ter verwerking Van het project 3 1.1 Schilderen op muziek
Nadere informatieNIEUWE TITELS Juni / augustus 2019
NIEUWE TITELS Juni / augustus 2019 Jan Kordaat Integraal 4 1956-1958 In dit vierde deel van de verzamelde avonturen van Jan Kordaat maken we mee hoe de grote meester Jijé het roer van deze mythische reeks
Nadere informatieReader/begrippenlijst periode 4 toetsweek :
Roncalli mavo Tekenen/Kunstgeschiedenis. Klas 3 Reader/begrippenlijst periode 4 toetsweek : Hoe moet je leren??? De begrippen zijn bij deze toets gekoppeld aan de kunststromingen van de kunstpromotie.
Nadere informatieDe uitstraling van Caspar van Wittel
De uitstraling van Caspar van Wittel Bart van Steenbergen 1 De ingang van de Canal Grande met de Santa Maria della Salute-kerk door Caspar van Wittel www.vanvitelli.nl Wat voor invloed heeft Caspar van
Nadere informatieBijlage verwerking meestervervalsers
Bijlage verwerking meestervervalsers Cultuurtraject 2 e leerjaar VO beeldende kunst Schooljaar 2017-2018 skvr.nl/onderwijs inhoud meestervervalsers originelen 3 Tips & Trucs Ter verwerking Van het project
Nadere informatiePeeters (V2).indd 1 25-03-10 14:31
Peeters (V2).indd 1 25-03-10 14:31 Peeters (V2).indd 3 25-03-10 14:31 Peeters (V2).indd 5 25-03-10 14:31 Peeters (V2).indd 7 25-03-10 14:31 Peeters (V2).indd 8 25-03-10 14:31 Peeters (V2).indd 9 25-03-10
Nadere informatieVeiling van 12 kunstwerken
Zaterdag 18 maart 2017 Veilingmeester : Pieter Valcke Bijgestaan door : Wilfried Vanneste en Franky Defranck Veiling van 12 kunstwerken Titel : Zonnestralen Gemaakt naar Inge Touquet De kunststroom is
Nadere informatieMuseum of Everything Prinzhorn: kunst en psychiatrie Primitivisme in de moderne kunst
Museum of Everything GELIJKE RECHTEN VOOR ALLE KUNSTENAARS James Brett: Het is onze taak om de onontdekte, onbedoelde, ongetrainde, en niet geclassificeerde kunstenaars van de moderne tijd binnen de context
Nadere informatieECHT kijken. Doeboekje_Echtkijken_binnenwerk.indd 1
ECHT kijken Doeboekje_Echtkijken_binnenwerk.indd 1 24/04/14 15:22 Om iets te schilderen zoals het er in het echt uit ziet moet je heel goed kunnen kijken. De kunstenaars in de tentoonstelling Onwaarschijnlijk
Nadere informatieMet samenvatting van het essay van Eva Rovers
Met samenvatting van het essay van Eva Rovers Kunstgeschiedenis Docente: Karin de Jonge Studente: Suzette Roza Inhoudsopgave - Samenvatting essay Eva Rovers blz. 3 - Kröller- Müller essay blz. 4 - Bronvermelding
Nadere informatieTaxonomie van Bloom Vragen stellen: starters van King Groepswerk Kunstgeschiedenis: lesdoelen + leerinhouden
Lesmateriaal Groepssessie Werkvormen Groep 1 Inhoud: Taxonomie van Bloom Vragen stellen: starters van King Groepswerk Kunstgeschiedenis: lesdoelen + leerinhouden Taxonomie van Bloom 1 King (1992) lijst
Nadere informatieLente Uitstap. Zondag 14 juni Eindhoven. Vrienden van het Stedelijk Museum & Archief Diest. 14 mei 2015
14 mei 2015 Lente Uitstap Vrienden van het Stedelijk Museum & Archief Diest Zondag 14 juni Eindhoven Wie nu rondkijkt in Eindhoven, kan zich bijna niet voorstellen dat het één van de oudste steden van
Nadere informatieKijkwijzer Stromingen
Kijkwijzer Stromingen Welkom in Museum de Fundatie De kijkwijzer stromingen die je nu in handen hebt, leidt je langs een aantal highlights van de moderne kunstwerken uit de collectie van Museum de Fundatie.
Nadere informatieRubens wordt getatoeëerd
10 december 2018, 09:15 (CET) Rubens wordt getatoeëerd Drie nimfen met de hoorn des overvloeds van Peter Paul Rubens wordt getatoeeërd op de huid, tussen zijn olieverfschetsen in de succesvolle tentoonstelling
Nadere informatieArchief Vereniging van Nederlandse Beeldende Kunstenaars 'De Brug'
Nummer Toegang: NL-HaRKD-0160 Archief Vereniging van Nederlandse Beeldende Kunstenaars 'De Brug' Tiny de Boer, Ramses van Bragt, 2001 / 2007 RKD (Rijksbureau voor Kunsthistorische Documentatie) (c) 2000
Nadere informatieGeschiedenis (nieuwe stijl) en geschiedenis en staatsinrichting (oude stijl)
Geschiedenis (nieuwe stijl) en geschiedenis en staatsinrichting (oude stijl) Examen HAVO Vragenboekje Hoger Algemeen Voortgezet Onderwijs Tijdvak 1 Dinsdag 20 mei 9.00 12.00 uur 20 03 Voor dit examen zijn
Nadere informatieINHOUD. Inleiding Anne Frank Huis Boijmans Van Beuningen Corpus reis door de mens Gevangenismuseum...
INHOUD Inleiding...6 1 Anne Frank Huis...8 2 Boijmans Van Beuningen... 10 3 Corpus reis door de mens... 12 4 Gevangenismuseum... 14 5 Beeld en Geluid... 16 6 Museon... 18 7 Museum of the Image, MOTI...
Nadere informatieNummer Toegang: NL-HaRKD Archief Hans Redeker. Marcia Zaaijer, RKD - Nederlands Instituut voor Kunstgeschiedenis 1995
Nummer Toegang: NL-HaRKD-0189 Archief Hans Redeker Marcia Zaaijer, 1995 RKD - Nederlands Instituut voor Kunstgeschiedenis 1995 This finding aid is written in Dutch. 2 Redeker, Archief Hans NL-HaRKD-0189
Nadere informatieKlee. en Cobra. Opnieuw beginnen
Klee Lesmateriaal groep 5 en 6 deel 1: klassikale les op school bij de tentoonstelling Klee en Cobra Het begint als kind 28.01-22.04 2012 en Cobra Opnieuw beginnen Dit is Paul Klee En dit ook. En dit is
Nadere informatieBijlage CULTUURTRAJECT MEESTERVERVALSERS. TIPS & TRUCS TER Voorbereiding
Bijlage CULTUURTRAJECT MEESTERVERVALSERS TIPS & TRUCS TER Voorbereiding 2017-2018 skvr.nl/onderwijs inhoud 1. Tips & Trucs Ter voorbereiding VAN HET Project 3 1.1 Kennismaken met de collectie van Boijmans
Nadere informatieTon van Tast. afmeting 14,4 x 10 x 14,4
Iconen van de post 1929 tarievenboekjes Ton van Tast De omslag van het posttarievenboekje uit 1929 heeft een illustratief karakter. Ontwerper Ton van Tast tekent voor zowel de voorkant als de achterkant
Nadere informatieDick Bruna De vrouw van Dick Bruna.
Dick Bruna Dick Bruna is geboren in het jaar 1927 en woont in Utrecht. Hij tekent al vanaf zijn kindertijd. Zijn vader wou dat hij uitgever zou worden net als hijzelf en dus ging Dick Bruna naar Londen
Nadere informatie6) Aan welke periode uit de bouwkunst van de jaren 20 van de 20e eeuw doet dit denken? 18e, 19de en 20-eeuwse bouwkunst.
Tentoonstelling door een scholier 1931 woorden 8 december 2003 5 20 keer beoordeeld Vak CKV 2) Berlage 1) Tot welke stroming behoorde Berlage? Neo-gotiek of de neo-renaissance. 2) Wanneer is het gebouw
Nadere informatieRIETVELDS MEESTERWERK LEVE DE STIJL!
2017 RIETVELDS MEESTERWERK LEVE DE STIJL! DOCENTENHANDLEIDING INFORMATIE + BEELDPAKKET VOORBEREIDENDE LES + VERWERKING Beste leerkracht, Voorafgaand aan het museumbezoek bij de tentoonstelling Rietvelds
Nadere informatieHey hoe gaat het? Inleiding
Hey hoe gaat het? Inleiding Hey hoe gaat het? visie & missie Hey hoe gaat het? ijvert voor preventie van suïcide van jongeren in Vlaanderen. Met ons initiatief willen we het taboe doorbreken dat er heerst
Nadere informatieKunstkritiek op het gebied van fotografie en videokunst
Kunstkritiek op het gebied van fotografie en videokunst Onlangs verschenen bij uitgeverij nai010 twee boeken over kunstkritiek in Nederland, een over fotografie en een over videokunst. Ze maken deel uit
Nadere informatieART HISTORY de twintigste eeuw. H4-cp3 H4 Expressionisme
ART HISTORY de twintigste eeuw H4-cp3 H4 Expressionisme Sigmund Freud (1856-1939) blz.34 De ideeën van de psychoanalyticus Sigmund Freud hadden veel invloed op de kunstenaars uit het begin van de twintigste
Nadere informatieVorm & Interactie, 2013 Spelen met vorm. Zsa Zsa Linnemann Robert Crain
Vorm & Interactie, 2013 Spelen met vorm Zsa Zsa Linnemann Robert Crain Vanaf de renaissance tot aan het midden van de 19e eeuw is kunst gebaseerd op het perspectief. Paolo Veronesse / 16e eeuw Aan het
Nadere informatieResideren in Haagsche Historie
Resideren in Haagsche Historie Residence Wilshout Monumentaal wonen in s-gravenhage Wilshout Appartementengebouw Wilshout is een voormalig woonhotel. Wonen in Wilshout is wonen in een monumentaal pand
Nadere informatieDISCUSSIE. Bartomeu Mari, Witte de With, Rotterdam
DIALOOG VAN DOVEN? Bartomeu Mari, Witte de With, Rotterdam Op 8 en 9 oktober 1999 werd in Witte de With het jaarlijkse symposium gehouden van het Nederlandse Genootschap voor Esthetica. De bijeenkomst
Nadere informatie6 In goede grond geworteld
6 In goede grond geworteld Over literatuur 6.1 De katholieke oorsprong van de Nederlandse schilderkunst Er is geen kunstvorm waarover Jan Engelman zo veel heeft geschreven als de beeldende kunst. Meestal
Nadere informatieBart van der Leck. Met en zonder De Stijl
Bart van der Leck Met en zonder De Stijl Als schilder Piet Mondriaan (1872-1944) in de zomer van 1914 vanuit Parijs een bezoek brengt aan Nederland, breekt een week later de Eerste Wereldoorlog uit. Hij
Nadere informatieWerkstuk CKV Kunststromingen
Werkstuk CKV Kunststromingen Werkstuk door een scholier 655 woorden 23 maart 2002 6,5 94 keer beoordeeld Vak CKV Neo-Classisisme 1750-1820 - Troimfbogen, voor de Romeinse overwinningen. - Timpaan. - Zuilen.
Nadere informatieEr was eens... Magritte
Er was eens... Magritte 1 2 Er was eens... Magritte René René Magritte is wereldberoemd met zijn vreemde, poëtische beelden. Hij werd geboren op 21 november 1898 te Lessines, in de provincie Henegouwen.
Nadere informatiePersonalia. Veerle Devreese en Sophie van Rijswijk studeerden beiden aan de Academie voor Beeldende Vorming in Tilburg
T Jeroen Boomgaard is Lector Kunst en Publieke Ruimte bij de Gerrit Rietveld Academie in Amsterdam. Daarnaast is hij hoofd van de Master Artistic Research van de Universiteit van Amsterdam. Boomgaard publiceert
Nadere informatieRecht op vrije meningsuiting
10 Jan Boerstoel Recht op vrije meningsuiting werkblad 1 Luister naar het gedicht en lees mee met de tekst. Vul de ontbrekende woorden in. Recht op vrije meningsuiting Jan Boerstoel Recht op vrije meningsuiting,
Nadere informatieExamenkatern :Sociale zekerheid en verzorgingsstaat in Nederland
Seizoen: 2016-2017 Vak: Geschiedenis Klas: 3 Afdeling: Mavo Herkansingen/inhalen: Tijdens de herkansingen kunnen de SE s van een trimester herkanst en/of ingehaald worden. Echter een ingehaald SE kan niet
Nadere informatieEdith Brugmans. Weg van de enkeling
edith brugmans Weg van de enkeling De werkelijkheid van sentimenten Edith Brugmans Weg van de enkeling De werkelijkheid van sentimenten Dit essay reflecteert over objectieve geestelijke werkelijkheid.
Nadere informatie